________________
લધુવૃત્તિ-પ્રથમ અધ્યાય-તૃતીય પાદ [૮૩
ટિ: પ્રથમ-દ્વિર્તી શરૂારૂપ ફિ સંજ્ઞાવાળા વ્યંજન પછી તરત જ આવેલો વગને પ્રથમ વ્યંજન તથા બીજે વ્યંજન બેવડો વિકલ્પ બોલાય છે. શિર માટે (જુઓ ૧૧૧ ૬) સર્વ + શોપિ = વં કૃષિ અથવા તેવું વિ—તું કરે છે. + વનસ = a + d = સર્વ રસ અથવા તવં વનન્િતુ ખેદે છે. (ટ લિ ના વનસિ માટે જુઓ લારૂ.પ૦) ૧૫૩ રૂડા
- તતઃ ટિ: ફારૂ રૂદ્દા વર્ગના પ્રથમ વ્યંજન પછી અને દ્વિતીય વ્યંજન પછી તરત જ શિર વ્યંજન આવેલ હોય તે તે (શિક્) બેવડો વિકલ્પ બેલાય છે. તદ્ + શેતે – તન્ + શ = રજૂ ફતે અથવા રજૂ શેતે–તે સૂએ છે. તારા દા
न रात् स्वरे ॥ १।३।३७॥ જો શટ પછી તરત જ સ્વર હોય તો ? પછી આવેલો ાિ અક્ષર બેવડે બોલાતો નથી. + શનમ્ નું નારારૂ ના નિયમથી વશનમ્ ન થાય, પણ ન રહે. દર્શન–દેખાવ, દેખવું. રૂારૂ
पुत्रस्याऽऽदिन-पुत्रादिन्याक्रोशे ॥१३॥३८॥ પુત્ર શબ્દ પછી તરત જ આક્રોશને સૂચવવા સારુ માનિ શબ્દ આવેલે હેય તથા પુત્રાટિન શબદ આવેલો હોય તો પુત્ર શબ્દને 7 બેવડે બેલાતા નથી. પુત +ાહિની સ્વત્ સિ પાડે !—આ વાક્યમાં પુ + Rા નું પુતત + એમ
ન બેલાય પણ પુત્વ + ૨ = પુત્રાદિની બોલાય. હે પાપણું! તું પુત્રને
ખાઈ જનારી છે. પુત + પુત્રાયિની મ– આ વાક્યમાં પુત્ + ૨ નું પુત્વ + ૨ એમ ન બોલાય.
પણ પુત્ + રપુત્રાદિની – પુત્રપુત્રાટ બોલાય–પુત્રના પુત્રને ખાઈ જનારી થજે. અહીં ૧રૂારૂ ર ના નિયમથી ને બેવડો બેલવાનું પ્રાપ્ત હતું.
પુત્રાદિની અથવા પુત્રાદ્રિની શિશુમાન–કુતરી પોતાનાં બચ્ચાંને ખાનારી છે. પુત્રપુત્રાહિની અથવા પુત્રપુત્રાહિની નાની–નાગણ પુત્રના પુત્રને ખાઈ જનારી છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
