________________
લઘુવૃત્તિ-પ્રથમ અધ્યાય-ચતુર્થ પાદ
[૧૩૭
દ્ધિ બ૦–૩ve + મ = ૩ve + ૬ = કુve + + ૬ = કુકનિ-કુંડાંઓને.
ઘતુર + = ચતુર + =વસ્ત્રારિ– આ પ્રયુગમાં ચાર શબ્દ સ્વરાંત નથી તેથી તેને આ નિયમ ન લાગે. (જુઓ ૧૪૮૧) ૧૪૩
धुटां प्राक् ॥१।४।६६॥ ધુ, સંજ્ઞાવાળે કોઈ પણ એક વ્યંજન કે અનેક વ્યંજનો એટલે ૩ ગ ણ્ ર્ ર્ ર્ ર્ ર્ ર્ એ નવ વ્યંજન સિવાયને કોઈ પણ એક વ્યંજન કે અનેક વ્યંજન જે નામને છેડે આવેલાં હોય અને એ વ્યંજનની કે વ્યંજનની પૂર્વમાં લાગલ જ સ્વર આવેલ હોય તથા નામને શિ પ્રત્યય લાગેલ હોય તે તે નામના કેટલા સ્વર પછી તરત જ 7 ઉમેરો. પ્ર. બ૦ તથા )વચમ્ + અર્ = યસ + ૬ = વચન+ ૬ = પાલિ-પાણીએ સંબોધન બહુ
કે દૂધે તથા હે પાણી કે હે દે ! દ્વિ• બ૦— U વચમ્ + = પથ + ૬ = પચનમ્ + = વયાંતિ –
પાણુઓને કે દૂધને એ જ પ્રમાણે અતિગરત્ + { = અતિગરત્ + = અતિગરનસ્ + ૬ = અતિ ગરાંતિ = જરાને ટપી ગયેલાં કુળે અથવા કુળને.
વેદતલ + અ = ઝાષ્ટસ્ + ૬ = leતનલ + ૬ = વાતલિ – લાકડાને છાલનારાં કુળ અથવા કુળને. (જુઓ ૧ણારૂ3) આ પ્રયોગમાં બે ધુર વ્યંજનો એટલે સ્ત્ (ક્ષ) આવેલા છે.
પ્ર૯ બ સંબોધન બ૦ તથા
દિ બહુ – નામત + ગમ્ = મત + = સોમનત + = જાતિ ગાયવાળાં કુળે, હે ગાયવાળાં કુળ, ગાયવાળાં કુળને.
આ પ્રયોગમાં નામના છેડે આવેલા ભોમના ' રૂપ ધુ વ્યંજનની પૂર્વે લાગલે જ સ્વર આવેલ નથી, પણ શોમતિ પ્રયોગમાં તની પૂર્વે ન આવેલ છે. (જુઓ ૧૪૭૦) તેથી અહીં આ નિયમ ન લાગે. ૧૬દ્દા
लौं वा ॥११४।६७॥ 1 અથવા એ બેમાંથી ગમે તે એક વ્યંજન નામની અંદર આવેલ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
