________________
૧૫૮] સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન
તિયુવા-તમને બેને ટપી ગયેલા એવા બને. કરચાવાક્-અમને બેને ટપી ગયેલા એવા એને ડતિયુવાસુ-તમને બેને ટપી ગયેલાઓમાં. કાયાવાયુ-અમને બેને ટપી ગયેલાઓમાં. યુવા=યુવ+=યુવડ, લાવાવ+=
3યો – આ બન્ને પ્રયોગોમાં ગુHદ્ તથા ૩૧મને માન્ત-મકારાંત-ભાગ નથી પણ યુવમ્ અને આવડ્યું એ યકારાંત ભાગ છે તેથી આ નિયમ ન લાગે.
યુવયોઃ પુત્રઃ ગુમપુત્ર–આ પ્રયોગમાં યુદત પછી સ્વાદિવિભક્તિને પ્રત્યય નથી પણ પુત્ર શબ્દ છે તેથી આ નિયમ ન લાગે.
- ૨ / ૧ ૧૦ त्व-मौ प्रत्ययोत्तरपदे चैकस्मिन् ।।२।१।११॥
એક્વચનનો સચક ગુખદ્ અને કરમ શબ્દ હોય અને ગુમ તથા કામદ્ શબ્દને સ્વાદિ વિભક્તિના પ્રત્યય લાગેલા હોય અથવા બીજે કોઈ પ્રત્યય લાગેલ હોય અથવા તે ગુમ તથા કામ શબ્દ પછી બીજું કોઈ ઉત્તરપદ આવેલું હોય તો યુમેના ગુપને બદલે સ્વ તથા ડામર્તા અમને બદલે ન બોલો.
સ્વાદિ– યુમ++==+==વર્ત ને. કાશ્મ+3=+=+=માબૂમને.
તાન્તને ટપી ગયેલા એવા કોઈ જણને. રતિમામ મને ટપી ગયેલા એવા કેઈ જણને. કાતિવાણું–તને ટપી ગયેલા એવા માણસોમાં. ગતિમાકુ-મને ટપી ગયેલા એવા માણસોમાં. બીજો પ્રત્યય– યુચ=+ફૅયી –તારો પાઠ. અમ+=+ત્+ય-મીય-મારે પાઠ. ઉત્તરપદ–
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
