________________
૧૪૬]
સિદ્ધહેમચંદ્ર શબ્દાનુશાસન પ્ર. દ્વિ +=સર્વે+=સહાય -બે મિત્રો. પ્ર. બ૦ +=+સવાય – ઘણા મિત્રો. ઠિ૦ એ + મુસલૈગમ્=સવાયમ–-મિત્રને. દિ૦ દિવ૦ +=+= ––બે મિત્રને.
આ નીચે જણાવેલ સ્ત્રીલિંગી સખી શબ્દ દીર્ઘ ઈકોરાંત છે તેથી તેને આ નિયમ ન લાગે--- સ્ત્રીલિંગ-રતી+==ી ત્રિય સખીને ઈચ્છતી બે સ્ત્રીઓ. (પ્ર. દિવ) પ્ર તથા ) તિરસવ + શ – ૬ = ઉત્તર + 1 +{==ાતર રચીન-(જુઓ
૧૪૬૧)દ્વિ બહુ
સખિને ટપી જનારાં કુળો અથવા કુળને. આ પ્રયોગમાં શિ (ઈ) પ્રત્યય લાગેલ છે તેથી આ નિયમ ન લાગે.
દે રહે! હે મિત્ર ! આ પ્રયોગ સંબોધનના એકવચનને સૂચવે છે. તેથી આ પ્રયોગમાં રપ દુરુ પ્રત્યય વપરાયેલો નથી એટલે સત્તનું સર્વે ન થાય. નાકા૮કા
दुशनस्पुरुदंशोऽनेहसश्च सेोः ॥११४८४॥ શેષરૂપ ઘુની અંતર્ગત રહેલો { () પ્રત્યય જ્યારે દૂરથ કારાંત નામને લાગેલ હોય તથા યશન , પુર્વ અને ન તથા ર શબ્દને પણ એ જ નું પ્રત્યય લાગેલો હોય ત્યારે તે પ્રત્યયના ને બદલે શી (1) બેલ. ત્રકારત–-પિતૃRપત્ત+=fપત્તા-પિતા
અંર્તાપતૃ+= +==તપિતા-પિતાને ટપી ગયેલ.
વૃં-= -=વર્તા–કરનાર. ઉશનસ્ વગેરે--કાન-
જૂ ન+=ાની--- શુક્ર. પુરા+=પુરવંશના પુર્વશી--ઈ. વાદ+==ઢુ+= –કાળ–સમય. વિ+ -+=ા –મિત્ર, સખા. ૧૪૮૪
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org