________________
સિદ્ધહેમચંદ્રશબ્દાનુશાસન
ईदूदेद् द्विवचनम् ॥१२॥३४॥ જે દ્વિવચનના રૂપને છેડે દી ફેંકાર હોય અથવા દીધ કાર હાય અથવા ૬ કાર હોય અને એ ફૂંકાર, કાર અને કારની ખરાખર સામે કાઈ પણ સ્વર આવેલા હોય તે એ એ સ્વરે વચ્ચે કાઈ જાતની સધિ જ ન થાય.
ई
૬]
મુની + હ = મુની ર્દ—અહીં ૧૨૧ નિયમ ન લાગ્યા.
એ મુનિએ અહીં', મુની એ મુનિ શબ્દનું પ્રથમા તથા દ્વિતીયાવિભક્તિનુ દ્વિવચન છે. ~~સાયૂ + સૌ
2
સાધૂ હતો—અહીં ૧ાર૨૧ નિયમ ન લાગ્યા. એ સાધુએ આ. સાયૂ-સાધુ શબ્દનું પ્રથમા તથા દ્વિતીયા વિભક્તિનું દ્વિવચન છે.
=
—માટે+મે=માટે ફ્લે—-અહીં ારારરૂ નિયમ નલાગ્યા. એ માળાએ આ. માસે-મારુા શબ્દનું પ્રથમા તથા દ્વિતીયા વિભક્તિનુ દ્વિવચન છે. -પરૢતે + કૃતિ પદ્મતે તિ—અહીં ૧૨૨૩ નિયમ ન લાગ્યા. તે બે જણ રાંધે છે એ પ્રમાણે. ચેતે-વઘૂ ધાતુનું વર્તમાનકાળ તૃતીય પુરુષનુ દ્વિવચન.
વૃક્ષÎ + ત્રત્ર - • વૃક્ષર્ + અત્ર વૃક્ષાવત્ર = એ વૃક્ષ અહીં.... વૃક્ષો એ પ્રથમા તથા દ્વિતીયા વિભક્તિનુ દ્વિવચન તેા છે, પરંતુ આ દ્વિવચનને છેડે, કે ૬ નથી. (જુએ ૧ર૯)
कुमारी : = મત્ર – - છુમાર્ +ત્ર = માર્યન્ન-કુમારી અહી, નારીને છેડે રૂં તેા છે પણ્ દ્વિવચનને નથી. આ તે। પ્રથમાનું એકવચન છે. (જુએ ૧૫૨૨૧)
ગદ્દોનુની ।।૨।રૂખી
ઞત્ શબ્દના જમ્મુ અને મૌની બરાબર સામે કાઈ પણ સ્વર આવેલા હાય તે તે એ સ્વરે વચ્ચે કાઈ પ્રકારની સધિ થતી નથી. અત્—મુમુ + રૂંવા अमुमुईचा.
મૌ + અલ્લાઃ = મૌ બજાર—આ ઘેાડાઓ. અહીં ૧૫૨૨૧ નિયમ ન લાગ્યું.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
