________________
શુભસંગ્રહ-ભાગ ૭ મે २३-सद्गुण और दुर्गुण (લેખક:-શ્રી. મંગલપ્રસાદ તિવારી, વિદ્યાર્થી.)
બાત પુરાની હૈ કિ ભારતવર્ષ મેં શ્રીવિલાસ નામક એક નગર થા. જહાં રાજા–શ્રીનિવાસ અપની રાની--કમલા સહિત રાજ્ય કરતે થે. ઉનકે લલિતંગ નામક એક પુત્રરત્ન ભી થા, જે બાલ્યાવસ્થા મેં હી હોનહાર બિરવાન કે હોત ચીકને પાત’ વાલી કહાવત કે ચરિતાર્થ કરતા થા. દિન જાતે દેર નહીં લગતી, અબ ઉસકી અવસ્થા લગભગ દસ વર્ષ કી હે ગઈ ઇતને અલ્પ સમય મેં વહ અપની તીવ્ર બુદ્ધિ સે બહુત કુછ ૫ઢ લિખ ગયા થા. ઈસકે અતિરિક્ત ઉસમેં એક ગુણુ ઔર થા, કિ વહ દીન-દુઃખિયાં સે અદ્વિતીય પ્રેમ રખતા થા ઔર જે ઉસકે પાસ રહતે ઉત્તે થે દાન દે દેને મેં લેશ માત્ર ન હિચકતા થા. - એક દિન રાજકુમાર લલિતંગ કે એક ભિક્ષુક પર દયા આઈ ઔર ઉસને અપને પિતા એ પાયા હુઆ હીરે કા હાર, ઉસ ભિખારી કે દાન દે દિયા. સજજના ને, જે રાજકુમાર કા સેવક થા, ઇસ દાન કી ચર્ચા જા કર રાજા એ કર દી. રાજા લલિતંગ પર અત્યંત રુષ્ટ હુએ ઔર બુલા કર ડાંટા કિ આઈન્દ સે અબ મૈસા કભી ન કરના.
ઉસ સમય તે રાજકુમાર ને ભી મન મેં ઠાન લિયા કિ મૈ અબ ઐસા કામ કભી ન કરૂંગા, જિસસે રાજા કે કિસી પ્રકાર કા દુઃખ હે; પરંતુ ઉસકા હદય દીન દુઃખિયે કે પ્રતિ ઇતના કેમલ થા કિ ઉસને ફિર વહી હીરા, જવાહિર, સેના, ચાંદી ઈત્યાદિ દાન દેના આરંભ કર દિયા. દૂસરી બાર રાજા કે યહ સમાચાર મિલતે હ વે બહુત હી કુદ્ધ હુએ ઔર યહાં તક કિ ઉને રાજકુમાર કે મહલ મેં ન આને કિ ભયંકર આજ્ઞા દે દી.
રાજકુમાર કે કમલ હૃદય મેં પિતા કી ઐસી કઠોર આજ્ઞા કા અિસા પ્રભાવ પડા કિ વહ સર્વદા કે લિયે રાજપાટ છાડ કર ભાગ જાને પર પ્રસ્તુત હે ગયા. રાજકુમાર આધી રાત કે અપને ઘોડે પર સવાર હે જગલ કી ઓર ભાગા. સજજના ભી-- રાજકુમાર કે કમરે મેં સેયા થા–અપના ઘોડા લે લલિતંગ કે સાથ ચલા. ચલતે ચલતે દોને રાજ્ય કે બાહર પહુંચે.
સજજના કે નામ સે તો યહી સ્પષ્ટ હતા કિ વહ એક ભેલા ભલા આદમી હોગા, પરંતુ યથાર્થ મેં વહ ઇસ સે ઉલટા એક મહાન દુષ્ટ થા. સજજના ને રાજકુમાર સે પૂંછા-કો લલિ
www.umaragyanbhandar.com
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat