________________
ર૭૧
Vtv w
w vvvvvvvvvvvvvvvvwww
કર કે જાનના સી. ४५-कर के जानना सीखो.
(લેખકઃ-સાધુ ટી. એલ. વાસ્વાની. અનુવાદક- શ્રી. વિયોગી જગદીશ)
બહુત દિન હુયે ઈટલી મેં એક આજોલન ચલા થા. ઉસકા નેતૃત્વ હેગનીઝેરિયે કે હાથે મેં થા. ફોગનીઝેરિયા ને એક બડી સુંદર પુસ્તક લિખી હૈ, જિસકા અનુવાદ અનેક ભાષાઓ મેં હે ચુકા હૈ. પુસ્તક કા નામ “ઋષિ” હૈ. યહ ઉન ઉપન્યાસ મેં સે સબસે ઉચ્ચ કોટિ કા આધ્યાત્મિક ઉપન્યાસ હૈ, જે મેંને પઢે હૈ. ઇસમેં એક અત્યંત હી ધાર્મિક વિદ્વાન ઔર જ્ઞાનવાન મનુષ્ય કા વર્ણન કિયા ગયા હૈ. દેશી, દેશવાસી, દેશ કી આદર્શ સંસ્કૃતિ કે લિયે ઇસકે હૃદય મેં અગાધ પ્રેમ ઔર અપાર ભક્તિ થી. ઇસ મહાત્મા કે નવયુવક બડે હી નેહ ઔર શ્રદ્ધા કી દષ્ટિ સે દેખતે થે, યહ ભી ઉન્હેં બહુત પ્યાર કરતા થા. ઇટલી કે કેને કેને સે નવયુવક ઈસકે પાસ આતે ઔર પ્રાચીન ઇતિહાસ, ધર્મ આદિ પઢા કરતે. યહ ભી ઉનસે ભિન્ન ભિન્ન વિષય પર પ્રશ્ન કરને કે કહા થા. પ્રતિદિવસ નવયુવક આતે ઔર અનેક પ્રકાર કે પ્રશ્ન કિયા કરતે થે; પરંતુ યહ ઉત્તર સદા સ્થગિત કર દિયા કરતા થા, કહતા “અચ્છા, તુમ્હારે પ્રમૈને કા ઉત્તર દૂગા.”
એક દિન કિસીને કહા–“પ્રભો ! હમને નાના પ્રકાર કે પ્રશ્ન કિયે હૈં, પરંતુ આપ ઉત્તર સદા હી સ્થગિત કર દેતે હે. યહ ક્યા બાત હૈ ” યહ મહાત્મા બોલા “અછા, આજ તુમ્હારે પ્રશ્ન કા ઉત્તર દૂગા. તુમને ભિન્ન ભિન્ન વિષ પર પ્રશ્ન કિયે હૈ, પર મેં સબકા એક હી ઉત્તર દૂગા.” યહ સુન કર વે બડે આશ્ચર્યચકિત હે એકદૂસરે કા મુંહ દેખને લગે, ઔર બોલે “ભગવાન ! યહ સે હે સકતા હૈ? હમારે પ્રશ્ન તે ભિન્ન ભિન્ન વિષ પર હૈ; કઈ ઈતિહાસ પર હૈ તો કેાઈ તત્ત્વજ્ઞાન પર, કઈ રાજનીતિ પર હૈ તો કોઈ મને વિજ્ઞાન પર; આપ સબ કે લિયે એક હી ઉત્તર કસે દેગે?” ગંભીરતા સે ઇસને કહા “હાં, તુમહારે પ્રશ્ન અનેક પ્રકાર કે અવશ્ય હૈ, પર મેરા ઉત્તર કેવલ દો શબ્દ મેં હૈ ઔર વે દો શબ્દ હૈં–કર કે જાનના, હર કામ કો કર કે જાનના. | નવયુવકે ! ભારત કે લાલ ! તુમને ભી મુઝસે અને પ્રશ્ન કિયે હૈં, પરંતુ મુઝે ભય હૈ કિ તુમસેંસે અધિકાંશ કેવલ બાતેં હી બનાવે છે. પ્રશ્ન પૂછને કે લિયે પ્રશ્ન કરતે હો. કચ્છ કામ નહીં કરતે. સ્મરણ ર, બિના કુછ કિયે-બિના સેવા કે-જ્ઞાન નહીં આતા. કિસી વૈજ્ઞાનિક કે યદિ આવિષ્કાર કરના હેતા
તે વહ સર્વપ્રથમ પ્રગશાલા મેં પ્રયોગ કરતા હૈ. ઠીક ઇસી
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
