________________
૫૮૪
શુભસંગ્રહ ભાગ ૭ મો ११७-अंग्रेजी शिक्षा का भारतीय
सभ्यता पर कुप्रभाव (લેખક:-દેશભક્ત લાલા હરદયાળુજી એમ. એ.)
અંગરેજી શિક્ષા કે પરિણામ ૧–રા ટ્રભાષા એક જાતિ કે અન્ય જાતિય સે પૃથફ કરને કા સબસે બડા કારણ હૈ. જિસ દેશ કી અપની ભાષા નહીં વહાં જાતીયતા કો વિચાર કભી નહીં રહ સકતા. ભારતવર્ષ કે પ્રત્યેક મનુષ્ય કે લિયે દો ભાષામેં સીખના અત્યાવશ્યક હૈ. એક રાજભાષા અર્થાત સંસ્કૃત ઔર એક પ્રાંતીય ભાષા અર્થાત મરાઠી, બંગલા, હિંદી આદિ. પરંતુ સંસ્કૃત કે સ્થાન મેં જિસમેં સારી વિદ્યાર્થે છિપી હં–અબ રાજભાષા અંગરેજી હો ગઈ હૈ. કેસી આશ્ચર્યજનક ઔર શોકપ્રદ અવસ્થા હૈ કિ એક હિંદુ જબ સારે ભારતવર્ષ કે સંબોધન કરના ચાહતા હૈ તો ઉસે એક વિદેશી ભાષા કા આશ્રય લેના પડતા હૈ. ઉસકે બિના વહ અપના અભિપ્રાય નહી જતા સકતા. યહ પહલે હી બતાયા ગયા હૈ ઔર સિદ્ધ ભી હો ચુકી હૈ કિ અંગરેજી હમેં અંગરેજ તે બના સકેગી, પર ભારતીય ભી ન રહને દેગી.
૨-ઈતિહાસ, જાતીય સંગઠન તથા ઉન્નતિ કે લિયે પરમાવશ્યક હૈ. અંગરેજી શિક્ષા હમારે ઈતિહાસ કે તોડ મોડ કર ઇસ પ્રકાર હમેં સિખાતી હૈ કિ ઇસસે લાભ કી અપેક્ષા હાનિ હતી હૈ. ઘટનાઓં સે હમ ઠીક પરિણામ નહીં નિકાલ સકતે. લેથરિજ ઔર હંટર જૈસે ઈતિહાસલેખક હમેં અપની પ્રાચીન સભ્યતા, ગૌરવ ઔર પ્રતિષ્ઠા કર્યો બતાયેગે ?
૩–ભાષા ઔર સાહિત્ય સદા સાથે રહતે હૈં. જબ ભાષા ન રહી તો સાહિત્ય ભી સાથ હી નષ્ટ હો જાતા હૈ. ભારત કે સાહિત્ય કા કષ ભી બંદ હો ગયા, અંગરેજી શિક્ષા ને હિંદી સાહિત્ય કે નષ્ટ કર દિયા.
૪-હમારે સામાજિક જીવન પર ઇસકા ઐસા પ્રભાવ પડા હૈ કિ હમ સદાચાર કે ભી બે બેઠે ઔર પાશ્ચાત્ય સભ્યતા કી દિખલાવે કી વસ્તુઓ કે તમને ગ્રહણ કર લિયા. આધા તીતર આધા બટેર. હમ ન ઘર કે રહે ન ઘાટ કે, ન ઈધર કે ન ઉધર કે. અંગરેજી શિક્ષા ને હમારે આચારવિચાર કો નષ્ટ કર દિયા. સચ્ચી ચેતનતા ઔર વિચારશક્તિ હી, જાતીય ગૌરવ કી રક્ષા કર સકતી હૈ. અંગરેજી શિક્ષા ને હમારી ભાષા, સાહિત્ય, ધર્મ, આચાર,
www.umaragyanbhandar.com
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
