________________
ભારતવર્ષ કે સાધુ ५१-भारतवर्ष के साधु
(લેખક:-શ્રી. આનંદીપ્રસાદ શ્રીવાસ્તવ) ઔર દેશ કી અપેક્ષા ભારતવર્ષ મેં સાધુ બહુત આધક હૈ. ઉનમેં કુછ ઐસે ભી હોંગે જિનકી માનસિક ઉન્નતિ કુછ હુઈ હૈ. પરંતુ ઈતને સાધુઓં કે રહતે હુએ ભી–અર્થાત ઇતને ઐસે મનુર્વે કે રહતે હુએ ભી-જિનકે ન સ્ત્રી હૈ; ન બચ્ચે હૈ; ન ઘર કી ફિક્ર હૈ; ન ઋણ કા સેચ હૈ; જે સર્વથા નિશ્ચિંત હૈ ઔર મૃત્યુ કે લિયે સર્વદા પ્રસ્તુત હૈ–ભારતવર્ષ કી યહ દશા હૈ, વહ પરતંત્રતા કી બે િસે જકડા હુઆ હૈ, સામાજિક બુરાઈયોં કા કેંદ્ર છે; દરિદ્રતા કા ઘર હૈ; અજ્ઞાન કા અડ્ડા હૈ, ઈસકા ક્યા કારણ હૈ?
ક્યા ભારતવર્ષ કે સાધુ જૈસા અપનૈકે સમઝતે હૈ, નિતાંત નિઃસ્પૃહ છવ હૈ? ક્યા ઉન્હેં સચમુચ કઈ મોહમમતા નહીં હૈ ?
ક્યા વે કામ-ક્રોધ આદિ કે છતે હુએ હૈં ? ક્યા સચમુચ સાંસારિક વૈભવ કે અસાર સમઝતે હૈં? કયા વે સચમુચ ઇતને ઉંચે ઉઠ ગએ હૈ કિ ઉન્હેં સારે સંસાર કી રાજનૈતિક સમસ્યાઓં લડકે કે ખેલ કે સમાન ઉપેક્ષણય સમઝ પડતી હૈ? કયા વે સચમુચ ઐસે હૈ કિ યદિ ઉન્હેં સારે સંસાર કી સંપત્તિ મિલ જાય તો ઉસકા તૃણ કે સમાન ત્યાગ કર દે ? ઇન પ્રૌં કા ઉત્તર ઇતના સ્પષ્ટ હૈ કિ ઉસકે લિખને કી આવશ્યતા નહીં. યદિ ઐસા હોતા તે ભારતવર્ષ મેં ગૃહસ્થ સે બઢકર હજાર અખાડે ન હોતે. ઇન અખાડે મેં દ સે કૌડિયાં પકડી જાતી હૈં, એક બડા ધર્મપત્ની-વિહીન કુટુંબ રહતા હૈ, જિસકે સદસ્ય આપસ મેં એક દૂસરે સે મમતા રખતે હૈ, આપસ મેં એક દૂસરે કા પક્ષપાત કરતે હૈ—ઉનકે ઉચિત યા અનુચિત કાર્યો મેં ઉનકા સાથ દેતે હૈં. યદિ ઐસા હોતા તો હજાર કી સંખ્યા મેં સાધુ યા મહંત વ્યભિચારદેષ સે દૂષિત ન પાએ જાતે—મહંત કી રખેલિયાં, ઉનકી તરણ ચેલિયાં ન હતી, ઔર ન હતી ઉનકે યહાં ભૃણહત્યા આદિ, જિનકા નામ લેને મેં ભી લજજા આતી હૈ. યદિ યહી બાત હતી તો ભારતવર્ષ મેં હજારો-લાખે ની સંખ્યા મેં સાધુઓ મેં મુકદ્દમેબાજી ન હતી; છોટે-છોટે ભૂમિખંડે કે લિયે ઉનમેં લઠ્ઠબાજી ન હતી, એક-એક પૈસે કે લિયે ઉનમેં તકરાર ન હતી.
જબ યહાં કે સાધુ ઘરેલૂ, છોટે-છોટે ઝગડે કે ઇતના મહત્વ દેતે હૈ, તબ તે સંસાર કી સમસ્ત રાજનૈતિક સમસ્યાઓ કે ખેલ
યા સમર્ઝેગે ? ઇન સબ બા પર ધ્યાન દેને સે ઐસા જાન પડતા હૈ કિ ભારતવર્ષ કે અધિકાંશ સાધુ ધર્મ કા ઢોંગ કરનેવાલે, કપટી,
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
