________________
૧૭૧
Art *
રામાયણ કી પ્રાચીનતા २९-रामायण की प्राचीनता
(લેખક –એક રામાયણપ્રેમી) આજકલ કુછ લોગ ઐસા માનતે હૈ કિ રામાયણ કી રચના મહાભારત કે બાદ કી હૈ, યદ્યપિ નિરપેક્ષતાપૂર્વક ગ્રંથ કા અધ્યયન કરને પર ઈસ માન્યતા મેં હઠ કે અતિરિક્ત અન્ય કોઈ ભી આધાર નહીં ઠહરતા. જિસ પ્રકાર ભગવાન રામ કા કાલ કૌરવ કાલ સે લાખો વર્ષ પહલે કા હૈ ઉસી પ્રકાર રામાયણ કી રચના ભી હૈ. રામાયણ મેં જિસ મર્યાદાપૂર્ણ સત્ત્વમયી સભ્યતા કા વર્ણન હૈ, મહાભારત મેં વૈસા નહીં હૈ. ઈસીસે પતા લગતા હૈ કિ રામાયણકાલ સે મહાભારત-કાલ કી સભ્યતા કા આદર્શ બહુત નીચા થા. ગુરુકુલ કાંગડી કે પ્રસિદ્ધ અધ્યયનશીલ શ્રીયુત રામદેવજી ને લિખા
– ધર્મમય એવં આમિક તથા પ્રાકૃતિક સબ પ્રકાર કી ઉન્નતિયાં સે પરિપૂર્ણ રામાયણ કે સંક્ષિપ્ત ઇતિહાસ કે વર્ણન કર તથા ઉસકે પી છે કે એક દીર્ઘકાલ કે ઇતિહાસ કે છેડ કર શોકમય હદય કે સાથ મહાભારત કે સમય કા યત્કિંચિત ઇતિહાસ લિખના પડતા હિં. શ્રીરામચંદ્રજી કે પવિત્ર આચરણ કે પ્રતિકૂલ યુધિષ્ઠિર કે જૂઆ ખેલને આદિ કર્મો કા, લક્ષ્મણ ભરતાદિ કે ભ્રાતૃસ્નેહ કે પ્રતિકૂલ યુધિષ્ઠિર કે પ્રતિ ભીમ કે અપમાનસૂચક શબ્દો કા, મહારાજ દશરથ કી પ્રજા કે સંમુખ સીતા કે કૈકેયી દ્વારા તપસ્વિની કે વસ્ત્ર દેને પર પ્રજા કા એકસાથે ચિલ્લા ઉઠના “વિ ત્યાં રથ તથા ધૃતરાષ્ટ્ર કી રાજસભા મેં દ્રૌપદી કી દુર્દશા હેને પર ભી ભીષ્મકોણાદિ વિરે કા કુછ ભી ન કર સકના, કુટિલા દાસી મંથરા કા ભી અપમાન ભરત કે લિયે અસહ્ય ઔર મહારાની દ્રૌપદી કી દુર્દશા મેં દુર્યોધન-કર્ણાદિ કી પ્રસન્નતા, સતી સાધ્વી સીતા કા પતિવ્રત ઔર શ્રી રામચંદ્રજી કા પત્નીવ્રત, ઉસકે પ્રતિકૂલ સત્યવતી
ઔર કુંતી કે કાનીના પુત્ર કી ઉત્પત્તિ ઔર પાંડવાદિ કે બહુવિવાહ શ્રીરામચંદ્રજી કે વન કી ઓર ચલને પર અયોધ્યાવાસિયે કા ઉનકે સાથ વનગમને કે લિયે પ્રયત્ન ઔર યુધિષ્ઠિર કે દો બાર હસ્તિનાપુર સે નિકાલે જાનેપર સિવા થડે સે નગરનિવાસિયોં કે પાંડવ કે દુઃખ કે સાથ ખુલ્લમ-ખુલ્લા દુઃખ પ્રકટ કરને મેં અન્ય કા કૌર કે ભય સે મૌનાવલંબન, શ્રીરામ ઔર ભરત કા મહાન રાજ્ય-જૈસે પદાર્થ કો ધર્મપાલન કે સંમુખ તુચ્છ સમઝના ઔર ઉસે એક કા દૂસરે કે હાથ મેં ફેંકના ઔર દુર્યોધન કા યહ કહના કિ “ફૂલ્ય નૈવ ચામિ વિના સુન રાવ ” યુદ્ધક્ષેત્ર મેં રાવણ કે ઘાયલ હે જાનપર શ્રીરામચંદ્રજી કા યહ કહા કિ ઘાયલ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
