Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
'શ્રીમરાજચંદ્ર આશ્રમ
અગાણ
For Personal & Private Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર આશ્રમ
અગાસ
For Personal & Private Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ્રકાશકમનુભાઈ ભ. મોદી, પ્રમુખ, શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર આશ્રમ, સ્ટેશન-અગાસ; વાયા-આણંદ પોસ્ટ-બોરીઆ-૩૮૮૧૩૦ (ગુજરાત)
અગિયારમી આવૃત્તિ પ્રત ૧૦,૦૦૦ વિક્રમ સંવત્ ૨૦૪૯ ઈસ્વી સન ૧૯૯૩
ટાઈપ સેટિંગલેસર થી ટાઈપ સેટર સ્ટેશન રોડ, આણંદ, ફ્રેન નં. ૨૦૮૨૫
Cost Price Rs. 177Sale Price Rs. 6/
મુદ્રક : ભારતી પ્રિન્ટર્સ કે-૧૬, નવીન શાહદરા, દિલ્હી ૧૧૦ ૦૩ર
For Personal & Private Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ્રસ્તાવના
મુમુક્ષુબંઘુઓને નિત્ય ઉપયોગી એવી આ ‘નિત્યક્રમ’પુસ્તકની પુનરાવૃત્તિ પ્રગટ કરતાં આનંદ થાય છે.
૫. ઉ. ૫. પૂજ્ય પ્રભુશ્રીજીની આજ્ઞાનુસાર આ આશ્રમમાં ભક્તિ-સ્વાઘ્યાયનો ક્રમ ઘણાં વર્ષોથી નિયમિતપણે ચાલે છે; તે ક્રમની સંકલનારૂપ આ પુસ્તક છે. ટૂંક સમયમાં જ એનું પુનર્મુદ્રણ કરવું પડ્યું છે એ જ એની વધતી જતી ઉપયોગિતા સૂચવે છે.
સર્વ મુમુક્ષુઓને આ પુસ્તકનો વિનયપૂર્વક સદુપયોગ આત્મશ્રેય સાધવામાં પ્રબલ નિમિત્તરૂપ બનો એ જ શુભેચ્છા.
– પ્રકાશક
For Personal & Private Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ્રથમાવૃત્તિનું નિવેદન
દરરોજ શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર આશ્રમમાં નિત્ય નિયમ તરીકે જે જે પાઠો બોલાય છે તે ભિન્ન ભિન્ન પુસ્તકોમાં હોવાથી નવીન મુમુક્ષુઓને તે શોધવામાં મુશ્કેલી પડતી, તથા પરગામ જવું હોય ત્યારે અનેક પુસ્તકો સાથે લઈ જવાં પડતાં; એ મુશ્કેલી દૂર થાય એ ભાવનાથી થામણ ગામના એક મુમુક્ષુભાઈ ઘીરજભાઈએ, બઘા પાઠ એક જ પુસ્તકમાં છપાય તો સારું એવી ઇચ્છા દર્શાવેલી અને તે અર્થે કુલ ખર્ચ આ પ્રકાશનખાતાને આપવા તેમણે કહેલું. તદનુસાર આ પુસ્તક પ્રગટ થયું છે, તે સર્વ મુમુક્ષુ ભાઈબહેનોની જરૂર પૂરી પાડે તેવું છે. ભાઈ થીરજભાઈને આવા સર્વ મંડળને હિતકારી વિચાર કરવા બદલ અને તે અર્થે આર્થિક મદદની પણ સગવડ કરી આપવા બદલ ધન્યવાદ ઘટે છે.
શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર આશ્રમ, અગાસ,
જેઠ સુદ ૫, ૨૦૦૭
For Personal & Private Use Only
અઘ્યાત્મપ્રેમી, બ્ર. ગોવર્ધનદાસ
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
અનુક્રમણિકા
ક્રમાંક વિષય ૧. મંગળાચરણ ૨. જિનેશ્વરની વાણી ૩. પ્રાતઃકાળની ભાવનાનાં પદો ૪. આત્મજાગૃતિનાં પદો
સ્વાત્મવૃત્તાંત કાવ્ય (ધન્ય રે દિવસ)
જડ ને ચૈતન્ય બન્ને ૭. શ્રી સદ્ગુરુભક્તિ રહસ્ય (વીશ દોહરા) ૮. આલોચના પાઠ ૯. સામાયિક પાઠ (છ આવશ્યક કમ) ૧૦. મેરી ભાવના ૧૧. કૈવલ્યબીજ શું? (યમ નિયમ) ૧૨. ક્ષમાપના ૧૩. છ પદનો પત્ર ૧૪. વીતરાગનો કહેલો ૧૫. પ્રાતઃકાળની સ્તુતિ ૧૬. ચૈત્યવંદન સૂત્રો ૧૭. વંદન તથા પ્રણિપાતસ્તુતિ ૧૮. શ્રી સદ્ગુરુ ઉપકાર મહિમા ૧૯. શ્રી સદ્ગુરુ સ્તુતિ ૨૦. પ્રભુ-ઉપકાર ૨૧. જિનેન્દ્ર પંચકલ્યાણક ૨૨. આઠ વૃષ્ટિની સઝાય ૨૩. છૂટક પદો ૨૪. ગુણસ્થાન આરોહણ કમ (અપૂર્વ અવસર)
For Personal & Private Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૮.
૨૫. મૂળમાર્ગ રહસ્ય ૨૬. સાયંકાળની સ્તુતિ તથા દેવવંદન ૨૭. આરતી
મંગલ દીવો ૨૯. ભક્તિનો ઉપદેશ (શુભ શીતળતા) ૩૦. બિના નયન ૩૧. અમૂલ્ય તત્ત્વવિચાર (બહુ પુણ્યકેરા) ૩૨. બ્રહ્મચર્ય વિષે સુભાષિત ૩૩. શ્રી આત્મસિદ્ધિશાસ્ત્ર ૩૪. ભક્તિના છંદો ૩૫. સ્તવનો –
૧ શ્રી આનંદઘનજીકૃત ચોવીશી, શ્રી દેવચંદ્રજી
કૃત ચોવીશી, શ્રી યશોવિજયજીકૃત ચોવીશી
તથા શ્રી મોહનવિજયજીકૃત ચોવીશી ૯૩ ૨ શ્રી દેવચંદ્રજી તથા શ્રી યશોવિજયજીકૃત વિહરમાન જિનસ્તવનો; શ્રી યશોવિજયજી કૃત વર્તમાન ચોવીશી તથા શ્રી દેવચંદ્રજી કૃત ગતચોવીશી
. ૧૯૧ ૩ શ્રી યશોવિજયજીત તેર સ્તવનો .. ૨૫૬ ૪ છૂટક સ્તવનો
. ૨૬૫ ૩૬. ક્ષમાપનાપાઠનું પદ્ય
. ૨૭૧ ૩૭. બૃહદ્ આલોચના
.. ૨૭૩ ૩૮. સ્તુતિ તથા થોયો.
. ૨૩ ૩૯. પચ્ચખ્ખાણ
. ૨૯૫
For Personal & Private Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
“ઘર્મધ્યાન લક્ષ્યાર્થથી થાય એ જ આત્મહિતનો રસ્તો છે, ચિત્તના સંકલ્પ વિકલ્પથી રહિત થવું એ મહાવીરનો માર્ગ છે. અલિપ્તભાવમાં રહેવું એ વિવેકનું કર્તવ્ય છે.”
–શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર ૧ આત્માના લક્ષ
For Personal & Private Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
અહો સપુરુષનાં વચનામૃત, મુદ્રા અને સત્સમાગમ !
સુષુપ્ત ચેતનને જાગૃત કરનાર, પડતી વૃત્તિને સ્થિર રાખનાર, દર્શનમાત્રથી પણ નિર્દોષ
અપૂર્વ સ્વભાવને પ્રેરક, સ્વરૂપ પ્રતીતિ, અપ્રમત્ત સંયમ
અને પૂર્ણ વીતરાગ નિર્વિકલ્પ સ્વભાવનાં
કારણભૂત;છેલ્લે અયોગી સ્વભાવ પ્રગટ કરી અનંત અવ્યાબાઘ સ્વરૂપમાં
સ્થિતિ કરાવનાર ! ત્રિકાળ જયવંત વર્તા! ૐ શાંતિઃ શાંતિઃ શાંતિઃ
–શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર
For Personal & Private Use Only
For Personal & Private Use Only
www.je
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર
જન્મ વિ. સં. ૧૯૨૪
દેહવિલય વિ. સં. ૧૯પ૭
For Personal & Private Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
IT'}}'વાદ
: ' I AM A BE
છે BE કરો
-
:.
:
-
SHE
કોઈ
ની
=
:
- - = =
=
- i r રાપર
SEBE = = = =
tee RE ==
Benews
=
===
BEST
-
કે
The biEEE
T HE BEATHE; મ WE BEE'ES' IEEEE .
BE THE
છે 1 લાખEE THERE'PERTIFE TITLE
: - Sinder " SHE YE B
E ST TT THE THREE
દેહોત્સર્ગ વિ. સં. ૧૯૯૨
A
PER,
=
=
=
RE
=
-
BEEDur Thi SET
R =
ના
ર
ર
રા રે
" EEE
#; '' આપ R = =
''
E
-
E F G
H THEI===
=
=
=
કાકા કાલે
=
=
=
=
=
-
૨
-
Baહોલિવર પર યોજાયો
હતો
રક કાર પE
========
રક
ન વા: Eા
છે
EiE;
કે,
VERB BE HERE
શ્રીમદ્ લઘુરાજ સ્વામી
For Personal & Private Use Only
છે EE
E
=
=
મારા
BE:
:
1
E
1
T કોr in Guપાક
-
વી
a de - કવિ
:
કરી
: શારી
પર
કરો અને
?
EMPERIES - Eારા ITI /WW કરો.
મા દિકWEETને કામ =='T BEણા " BY BANNER
કરો||| GENER
E
Eas a
-
કરવો શકો
- - - - - - - - FE : ર ર ર ર , તો EME
ગાકાર કરવા માં FEES =
= - R E
E = = - - ર મ
BEST SEEEEEE
જન્મ વિ. સં. ૧૯૧૦
1
|
|
=
=
HIBITING
WITH
fE
E
=
=
=
મક કા
;-;============ ==== Higya
Hirth i m કો|
= = ====
=
=== E THEE
=. =
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
ॐ
શ્રીમદ્ સદ્ગુરવે નમોનમઃ
શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર આશ્રમ નિત્યક્રમ
( પ્રાતઃકાળની ભક્તિનો ક્રમ ઃ સમય ૪ થી ૬ા ) ૧. મંગળાચરણ
અહો શ્રી સત્પુરુષકે વચનામૃતમ્ જહિતકરમ્, મુદ્રા અરુ સત્તમાગમ સુતિ ચેતના જાગૃતકરમ્, ગિરતી વૃત્તિ સ્થિર ૨ખે દર્શન માત્રસેં નિર્દોષ હૈ, અપૂર્વ સ્વભાવકે પ્રેરક, સકલ સદ્ગુણ કોષ હૈ. સ્વસ્વરૂપકી પ્રતીતિ અપ્રમત્ત સંયમ ઘારણમ્, પૂરણપણે વીતરાગ નિર્વિકલ્પતાકે કારણમ્, અંતે અયોગી સ્વભાવ જો તાકે પ્રગટ કરતાર હૈ, અનંત અવ્યાબાધ સ્વરૂપમેં સ્થિતિ કરાવનહાર હૈ. સહજાત્મ સહજાનંદ આનંદઘન નામ અપાર હૈ, સત્ દેવ ધર્મ સ્વરૂપ દર્શક સુગુરુ પારાવાર હૈ, ગુરુભક્તિસે લહો તીર્થપતિપદ શાસ્રમેં વિસ્તાર હૈ, ત્રિકાળ જયવંત વર્તે શ્રી ગુરુરાજને નમસ્કાર હૈ, એમ પ્રણમી શ્રી ગુરુરાજકે પદ આપ-પરહિતકારણમ્, જયવંત શ્રી જિનરાજ-વાણી કરું તાસ ઉચ્ચારણમ્, ભવભીત ભવિક જે ભણે ભાવે સુણે સમજે સદ્દહે, શ્રી રત્નત્રયની ઐક્યતા લહી સહી સો નિજ પદ લહે.
For Personal & Private Use Only
૧
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ ૨. જિનેશ્વરની વાણી અનંત અનંત ભાવ ભેદથી ભરેલી ભલી, અનંત અનંત નવનિક્ષેપે વ્યાખ્યાની છે, સકલ જગત હિતકારિણી, હારિણી મોહ, તારિણી ભવાબ્ધિ, મોક્ષચારિણી પ્રમાણી છે. ઉપમા આપ્યાની જેને તમા રાખવી તે વ્યર્થ, આપવાથી નિજ મતિ મપાઈ મેં માની છે, અહો ! રાજચંદ્ર, બાળ ખ્યાલ નથી પામતા એ, જિનેશ્વર તણી વાણી જાણી તેણે જાણી છે. (ગુરુરાજ તણી વાણી જાણી તેણે જાણી છે.)
૩. પ્રાતઃકાળની ભાવનાનાં પદો તીન ભુવન ચૂડા રતન, સમ શ્રી જિનકે પાય, નમત પાઈએ આપ પદ, સબ વિધિ બંઘ નશાય. આસ્રવ ભાવ અભાવતે, ભયે સ્વભાવ સ્વરૂપ, નમો સહજ આનંદમય, અચલિત અમલ અનુપ. કરી અભાવ ભવભાવ સબ, સહજ ભાવ નિજ પાય, જય અપુનર્ભવ ભાવમય, ભયે પરમ શિવરાય. કર્મ શાંતિકે અર્થી જિન, નમો શાંતિ કરતાર, પ્રશમિત દુરિત સમૂહ સબ, મહાવીર જિન સાર. જ્ઞાન ધ્યાન વૈરાગ્યમય, ઉત્તમ જહાં વિચાર, એ ભાવે શુભ ભાવના, તે ઊતરે ભવ પાર.
For Personal & Private Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ ત્રણ મંત્રની માળા
સહજાત્મ સ્વરૂપ પરમ ગુરુ. આતમ ભાવના ભાવમાં જીવ લહે કેવળજ્ઞાન રે.
પરમગુરુ નિગ્રંથ સર્વજ્ઞદેવ.
૪. આત્મજાગૃતિનાં પદો અબદ્ધસ્કૃષ્ટ, અનન્ય, નિયત, અવિશેષ, અસંયુક્ત, જલ-કમળ, મૃત્તિકા, સમુદ્ર, સુવર્ણ, ઉદક ઉષ્ણ. ઉષ્ણ ઉદક જેવો રે આ સંસાર છે, તેમાં એક તત્ત્વ મોટું રે સમજણ સાર છે. શુદ્ધતા વિચારે ધ્યાવે, શુદ્ધતામેં કેલિ કરે,
શુદ્ધતામેં સ્થિર વહે, અમૃતઘારા વરસે. એનું સ્વપ્રે જો દર્શન પામે રે, તેનું મન ન ચઢે બીજે ભામે રે, થાય સદ્ગુરુનો લેશ પ્રસંગ રે, તેને ન ગમે સંસારીનો સંગ રે. હસતાં રમતાં પ્રગટ હરિ દેખું રે, મારું જીત્યું સફળ તવ લેખું રે, મુક્તાનંદનો નાથ વિહારી રે, સંતો જીવનદોરી અમારી રે.
પ. સ્વાત્મવૃત્તાંત કાવ્ય ઘન્ય રે દિવસ આ અહો, જાગી રે શાંતિ અપૂર્વ રે, દશ વર્ષે રે ઘારા ઊલસી,
મટ્યો ઉદયકર્મનો ગર્વ રે. ઘ૧૦ ૧ • આ નિત્યક્રમમાં નથી પરંતુ તત્ત્વજ્ઞાનમાંથી વિવિઘ પદ આવાં ચિહ્નવાળાં સ્થાને પ્રસંગોપાત્ત ઉમેરાય છે.
For Personal & Private Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
ܡ
નિત્યક્રમ
ઓગણીસર્સે ને એકત્રીસે, આવ્યો અપૂર્વ અનુસાર રે, ઓગણીસમેં ને બેતાળીસે,
અદ્ભુત વૈરાગ્ય ઘાર રે.
ઓગણીસોં ને સુડતાળીસે, સમકિત શુદ્ધ પ્રકાશ્યું રે, શ્રુત અનુભવ વધતી દશા, નિજ સ્વરૂપ અવભાસ્યું રે.
વધતું એમ જ ચાલિયું, હવે દૌંસે ક્ષીણ કાંઈ રે,
ત્યાં આવ્યો રે ઉદય કારમો, પરિગ્રહ કાર્ય પ્રપંચ રે, જેમ જેમ તે હડસેલીએ, તેમ વઘે ન ઘટે એક પંચ રે ઘન્ય૦૪
ધન્ય૦૨
ક્રમે કરીને રે તે જશે,
એમ ભાસે મનમાંહીં રે. ધન્ય૦ ૫
આવી અપૂર્વ વૃત્તિ અહો, થશે. અપ્રમત્ત યોગ રે, કેવળ લગભગ ભૂમિકા, સ્પર્શીને દેહ વિયોગ રે.
ધન્ય૦૩
યથા હેતુ જે ચિત્તનો,
સત્ય ધર્મનો ઉદ્ઘાર રે,
થશે અવશ્ય આ દેહથી, એમ થયો નિરધાર રે. ઘન્ય૦૬
For Personal & Private Use Only
ધન્ય૦૭
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧.
૨.
નિત્યક્રમ
અવશ્ય કર્મનો ભોગ છે, ભોગવવો અવશેષ રે, તેથી દેહ એક જ ઘારીને, જાણું સ્વરૂપ સ્વદેશ રે.
ધન્ય૦૮
For Personal & Private Use Only
-
(૬)*
જડ ને ચૈતન્ય બન્ને દ્રવ્યનો સ્વભાવ ભિન્ન, સુપ્રતીતપણે બન્ને જેને સમજાય છે, સ્વરૂપ ચેતન નિજ, જડ છે સંબંઘ માત્ર, અથવા તે જ્ઞેય પણ પદ્રવ્યમાંય છે. એવો અનુભવનો પ્રકાશ ઉલ્લાસિત થયો,
જડથી ઉદાસી તેને આત્મવૃત્તિ થાય છે, કાયાની વિસારી માયા, સ્વરૂપે સમાયા એવા, નિગ્રંથનો પંથ ભવ-અંતનો ઉપાય છે. દેહ જીવ એકરૂપે ભાસે છે અજ્ઞાન વડે,
ક્રિયાની પ્રવૃત્તિ પણ તેથી તેમ થાય છે, જીવની ઉત્પત્તિ અને રોગ, શોક, દુઃખ, મૃત્યુ,
દેહનો સ્વભાવ જીવ પદમાં જણાય છે, એવો જે અનાદિ એકરૂપનો મિથ્યાત્વભાવ, જ્ઞાનીનાં વચન વડે દૂર થઈ જાય છે, ભાસે જડ ચૈતન્યનો પ્રગટ સ્વભાવ ભિન્ન, બન્ને દ્રવ્ય નિજ નિજ રૂપે સ્થિત થાય છે.
૫
શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર
–શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________
૬
નિત્યક્રમ મહત્તત્ત્વ મહનીયમહઃ મહાઘામ ગુણધામ, ચિદાનંદ પરમાતમા, વંદો રમતા રામ.
૭. શ્રી સદ્દગુરુભક્તિ રહસ્ય
(ભક્તિના વશ દોહરા) હે પ્રભુ ! હે પ્રભુ ! શું કહું, દીનાનાથ દયાળ, હું તો દોષ અનંતનું, ભાજન છું કરુણાળ. ૧ શુદ્ધ ભાવ મુજમાં નથી, નથી સર્વ તુજરૂપ, નથી લઘુતા કે દીનતા, શું કહું પરમસ્વરૂપ ? ૨ નથી આજ્ઞા ગુરુદેવની, અચળ કરી ઉરમાંહીં, આપ તણો વિશ્વાસ વૃઢ, ને પરમાદર નાહીં. ૩ જોગ નથી સત્સંગનો, નથી સસેવા જોગ, કેવળ અર્પણતા નથી, નથ આશ્રય અનુયોગ. ૪ ‘હું પામર શું કરી શકું એવો નથી વિવેક, ચરણ શરણ ઘીરજ નથી, મરણ સુધીની છેક. ૫ અચિંત્ય તુજ માહાભ્યનો, નથી પ્રફુલ્લિત ભાવ, અંશ ન એક સ્નેહનો, ન મળે પરમ પ્રભાવ. ૬ અચળરૂપ આસક્તિ નહિ, નહીં વિરહનો તાપ, કથા અલભ તુજ પ્રેમની, નહિ તેનો પરિતાપ. ૭ ભક્તિમાર્ગ પ્રવેશ નહિ, નહીં ભજન દ્રઢ ભાન, સમજ નહીં નિજ ઘર્મની, નહિ શુભ દેશે સ્થાન. ૮ કાળદોષ કળિથી થયો, નહિ મર્યાદા ઘર્મ, તોય નહીં વ્યાકુળતા, જાઓ પ્રભુ મુજ કર્મ. ૯
For Personal & Private Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ સેવાને પ્રતિકૂળ જે, તે બંઘન નથ્થુ ત્યાગ, દેહેંદ્રિય માને નહીં, કરે બાહ્ય પર રાગ.
તુજ વિયોગ સ્ફુરતો નથી, વચન નયન યમ નાહીં, નહિ ઉદાસ અનભક્તથી, તેમ ગૃહાદિક માંહીં. ૧૧ અહંભાવથી રહિત નહિ, સ્વધર્મ સંચય નાહીં, નર્થી નિવૃત્તિ નિર્મળપણે, અન્ય ઘર્મની કાંઈ. ૧૨ એમ અનંત પ્રકારથી, સાઘન રહિત હુંય, નહીં એક સદ્ગુણ પણ, મુખ બતાવું શુંય ? ૧૩ કેવળ કરુણા-મૂર્તિ છો, દીનબંધુ દર્દોનનાથ, પાપી પરમ અનાથ છું, ગ્રહો પ્રભુજી હાથ. ૧૪ અનંત કાળર્થી આથડ્યો, વિના ભાન ભગવાન, સેવ્યા નહિ ગુરુ સંતને, મૂક્યું નહિ અભિમાન. ૧૫ સંત ચરણ આશ્રય વિના, સાઘન કર્યાં અનેક, પાર ન તેથી પામિયો, ઊગ્યો ન અંશ વિવેક. ૧૬ સહુ સાઘન બંધન થયાં, રહ્યો ન કોઈ ઉપાય, સાઘન સમજ્યો નહીં, ત્યાં બંઘન શું જાય ? ૧૭ પ્રભુ પ્રભુ લય લાગી નહીં, પડ્યો ન સદ્ગુરુ પાય, દીઠા નહિ નિજ દોષ તો, તોઁએ કોણ ઉપાય ? ૧૮ અઘમાઘમ અઘિકો પતિત, સકલ જગતમાં હુંય, એ નિશ્ચય આવ્યા વિના, સાઘન કરશે શુંય ? ૧૯ પાઁ પર્ચો તુજ પદપંકજે, ફરી ફોં માગું એ જ, સદ્ગુરુ સંત સ્વરૂપ તુજ, એ દૃઢતા કરી દે જ.
૨૦
–શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર
૧૦
For Personal & Private Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૮. આલોચના પાઠ
(દોહા) વંદો પાંચ પરમગુરુ, ચૌવીસૌ જિનરાજ, કહું શુદ્ધ આલોચના, શુદ્ધ કરનકે કાજ. ૧
સખી છંદ (૧૪ માત્રા) સુનિયે જિન અરજ હમારી, હમ દોષ કિયે અતિ ભારી, તિનકી અબ નિવૃત્તિ કાજા, તુમ શરન લહી જિનરાજા. ૨ ઇક બે તે ચઉ ઇન્દ્રી વા, મન-રહિત-સહિત જે જીવા, તિનકી નહિ કરુના ઘારી, નિરદઈ હૈ ઘાત વિચારી. ૩ સમારંભ સમારંભ આરંભ, મન વચ તન કીને પ્રારંભ, કૃત કારિત મોદન કરિકે, ક્રોઘાદિ ચતુષ્ટય ઘરિકે. ૪ શત આઠ જા ઇમ ભેદનă, અઘ કીને પર છેદનર્ત, તિનકી કહું કોલૉ કહાની, તુમ જાનત કેવલજ્ઞાની. પ વિપરીત એકાંત વિનયકે, સંશય અજ્ઞાન કુન કે, વશ હોય ઘોર અઘ કીને, વચૌં નહિ જાત કહીને. ૬ કુગુરુનકી સેવ જા કીની, કેવલ અદયાકર ભીની, યા વિધિ મિથ્યાત ભ્રમાયો, ચહુંગતિમવિ દોષ ઉપાયો. ૭ હિંસા મુનિ ઝૂઠ ા ચોરી, પરવનિતાસો દ્રગ જોરી, આરંભ પરિગ્રહ ભીનો, પનપાપ જ યા વિધિ કીનો. ૮ સપરસ રસના ઘાનનકો, ચખ કાન વિષય સેવનકો, બહુ કરમ કિયે મનમાને, કછુ ન્યાય અન્યાય ન જાને. ૯
For Personal & Private Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યકમ ફલ પંચ ઉદંબર ખાયે, મઘુ માંસ મદ્ય ચિત્ત ચાહે, નહિ અષ્ટ મૂલગુણઘારી, વિસન જા સેયે દુખકારી. ૧૦ દુઇબીસ અભખ જિન ગાયે, સો ભી નિશદિન ભુંજાયે, કછુ ભેદભેદ ન પાયો, જ્યાં ત્યાં કર ઉદર ભરાયો. ૧૧ અનંતાન જા બંઘી જાનો, પ્રત્યાખ્યાન અપ્રત્યાખ્યાનો, સંજ્વલન ચૌકરી ગુનિયે, સબ ભેદ જા ષોડશ મુનિયે. ૧૨ પરિહાસ અરતિ રતિ શોગ, ભય ગ્લાનિ તિવેદ સંજોગ, પનવીસ જા ભેદ ભયે ઇમ, ઇનકે વશ પાપ કિયે હમ. ૧૩ નિદ્રાવશ શયન કરાઈ, સુપમધિ દોષ લગાઈ, ફિર જાગિ વિષય-વન ઘાયો, નાનાવિઘ વિષફલ ખાયો. ૧૪ કિયે આહાર નિહાર વિહાર, ઇનમેં નહિ જતન વિચારા, બિન દેખી ઘરી ઉઠાઈ, બિન શોધી ભોજન ખાઈ. ૧૫ તબ હી પરમાદ સતાયો, બહુવિઘ વિકલપ ઉપજાયો, કછુ સુધિ બુથિ નહિ રહી હૈ મિથ્યામતિ છાય ગઈ હૈ. ૧૬ મરજાદા તુમ ઢિગ લીની, તાડૂમેં દોષ જી કીની, ભિન ભિન અબ કૈસે કહિયે, તુમ જ્ઞાનવિર્ષ સબ પઇયે. ૧૭ હા ! હા ! મેં દુઠ અપરાધી, ત્રસજીવનરાશિ વિરાથી, થાવરકી જતન ન કીની, ઉરમેં કરુના નહિ લીની. ૧૮ પૃથિવી બહુ ખોદ કરાઈ, મહિલાદિક જાગાં ચિનાઈ, બિનગાલ્યો પુનિ જલ ઢોલ્યો, પંખાતેં પવન વિલોલ્યો. ૧૯ હા ! હા ! મેં અદયાચારી, બહુ હરિત જુ કાય વિદારી, યા મધિ જીવનકે બંદા, હમ ખાયે ઘરી આનંદા. ૨૦
For Personal & Private Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યકમ
હા ! મેં પરમાદ બસાઈ, બિન દેખે અગનિ જલાઈ, તા મધ્ય જીવ જે આયે, તે હૂ પરલોક સિઘા. ૨૧ વિંધો અન્ન રાતિ પિસાયો, ઘન બિનસોથિ જલાયો, ઝાડૂ લે જાગાં બુહારી, ચિંટિ આદિક જીવ વિદારી. ૨૨ જલ છાનિ જીવાની કીની, સોહૂ પુનિ ડારી જા દીની, નહિ જલથાનક પહુંચાઈ, કિરિયા બિન પાપ ઉપાઈ. ૨૩ જલ મલ મોરિનમેં ગિરાયો, કૃમિકુલ બહુ ઘાત કરાયો, નદિયનિ બિચ ચીર છુવાય, કોસનકે જીવ મરાયે. ૨૪ અત્રાદિક શોઘ કરાઈ, તામ્ જુ જીવ નિસરાઈ, તિનકા નહિ જતન કરાયા, ગરિયારે ધૂપ ડરાયા. ૨૫ પુનિ દ્રવ્ય કમાવન કાજે, બહુ આરંભહિંસા સાજે, કિયે તિરુનાવશ ભારી, કરુના નહિ પંચ વિચારી. ૨૬ ઇત્યાદિક પાપ અનંતા, હમ કીને શ્રી ભગવંતા, સંતતિ ચિરકાલ ઉપાઈ, વાનીનેં કહિય ન જાઈ. ૨૭ તાકો જા ઉદય જબ આયો, નાનાવિઘ મોહિ સતાયો, ફલ ભુંજત જિય દુઃખ પાવે, વચનૅ કૅમેં કરિ ગાવે. ૨૮ તુમ જાનત કેવલજ્ઞાની, દુઃખ દૂર કરો શિવથાની, હમ તૌ તુમ શરન લહી હૈ જિન તારા બિરુદ સહી હૈ ૨૯ જો ગાંવપતિ ઇક હોવૈ, સો ભી દુખિયા દુઃખ ખોવૈ, તુમ તીન ભુવનકે સ્વામી, દુઃખ મેટો અંતરજામી. ૩૦ દ્રૌપદીકો ચીર બઢાયો, સીતા પ્રતિ કમલ રચાયો, અંજનસે કિયે અકામી, દુઃખ મેટો અંતરજામી. ૩૧
For Personal & Private Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
- ૧૧
મેરે અવગુણ ન ચિતારો, પ્રભુ અપનો બિરુદ નિહારો, સબ દોષરહિત કરૌં સ્વામી, દુઃખ મેટહું અંતરજામી. ૩૨ ઇન્દ્રાદિક પદવી ન ચાહું, વિષયનિમેં નહિ લુભાઊં, રાગાદિક દોષ હરીજે, પરમાતમ નિજપદ દીજે. ૩૩
(દોહા) દોષરહિત જિનદેવજી, નિજપદ દાજ્યો મોય, સબ જીવનમેં સુખ બં, આનંદ મંગલ હોય. ૩૪ અનુભવ માણિક પારખી, જૌહરી આપ જિનંદ, યહિ વર મોહિ દીજિયે, ચરન શરન આનંદ. ૩૫
(આલોચના પાઠ સમાપ્ત)
૯. સામાયિક-પાઠ (છ આવશ્યક કર્મ)
૧. પ્રતિક્રમણ કર્મ કાલ અનંત ભ્રમો જગમેં સહિયે દુખ ભારી, જન્મ મરણ નિત કિયે પાપકો હૈ અધિકારી, કોડિ ભવાંતર માંહિ મિલન દુર્લભ સામાયિક, ઘન્ય આજ મેં ભયો જોગ મિલિયો સુખદાયક. ૧ હે સર્વજ્ઞ જિનેશ ! કિયે જે પાપ જા મેં અબ, તે સબ મન વચ કાય યોગકી ગુતિ બિના લભ, આપ સમીપ હજૂરમાંહિ મેં ખડો ખડો સબ, દોષ કહું તો સુનો કરો નઠ દુઃખ દેહિ જબ. ૨
For Personal & Private Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨
નિત્યક્રમ
ક્રોઘ માન મદ લોભ મોહ માયાવશ પ્રાની, દુઃખસહિત જે કિયે દયા તિનકી નહિ આની, બિના પ્રયોજન એક ઇન્દ્રી બિ તિ ચઉ પંચેંદ્રિય, આપ પ્રસાદહિં મિટે દોષ જો લગ્યો મોહિ જિય. ૩
આપસમેં ઇક ઠૌર થાપિ કરી જે દુઃખ દીને, પેલિ દિયે પગતä દાબિ કરી પ્રાણ હરીને, આપ જગતકે જીવ જિતે તિન સબકે નાયક, અરજ કરૂં મેં સુનો, દોષ મેટો દુઃખદાયક. ૪ અંજન આદિક ચોર મહા ઘનઘોર પાપમય, તિનકે જે અપરાઘ ભયે તે ક્ષમા ક્ષમા કિય, મેરે જે અબ દોષ ભયે તે ક્ષમહુ દયાનિધિ, યહ પડિકોણો કિયો આદિ ષટ્કર્મમાંહિ વિધિ. પ
૨. પ્રત્યાખ્યાન કર્મ
જો પ્રમાદ વશ હોય વિરાથે જીવ ઘનેરે, તિનકો જો અપરાઘ ભયો મેરે અઘ ઢેરે, સો સબ ઝૂઠો હોહુ જગતપતિકે પરસાદૈ, જા પ્રસાદð મિલે સર્વ સુખ, દુઃખ ન લાધે. ૬
મેં પાપી નિર્લજ્જ દયાકકર હીન માશઠ, કિયે પાપ અતિ ઘોર પાપમતિ હોય ચિત્ત દુઠ, નિંર્દૂ હૂં મૈં બારબાર નિજ જિયકો ગરહૂં, સબ વિઘિ ઘર્મ ઉપાય પાય ફિરિ પાપહિ કહૂં. ૭
દુર્લભ હૈ નરજન્મ તથા શ્રાવકકુલ ભારી, સત્સંગતિ સંયોગ ધર્મ જિન શ્રદ્ઘા ઘારી,
For Personal & Private Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યકમ જિન વચનામૃત ઘાર સમાવર્તે જિનવાની, તો હૂ જીવ સંહારે ધિક્ ધિક્ ધિક હમ જાની. ૮ ઇન્દ્રિયલંપટ હોય ખોય નિજ જ્ઞાનજમા સબ, અજ્ઞાની જિમ કરે તિસી વિધિ હિંસક હૈ અબ, ગમનાગમન કરતો જીવ વિરાઘે ભોલે, તે સબ દોષ કિયે નિંદૂ અબ મનવચતોલે. ૯ આલોચનવિથિ થકી દોષ લાગે જા ઘનેરે, તે સબ દોષ વિનાશ હોઉ તુમસેં જિન મેરે, બારબાર ઇસ ભાંતિ મોહ મદ દોષ કુટિલતા, ઈર્ષાદિકર્તે ભયે નિદિયે જે ભયભીતા. ૧૦
૩. સામાયિક કર્મ સબ જીવનમેં મેરે સમતાભાવ જગ્યો હૈ, સબ જિય મો સમ સમતા રાખો ભાવ લગ્યો હૈ, આર્ત રૌદ્ર દ્વય ધ્યાન છાંડિ કરિહું સામાયિક, સંયમ મો કબ શુદ્ધ હોય યહ ભાવ બઘાયિક. ૧૧ પૃથિવી જલ અર અગ્નિ વાયુ ચઉ કાય વનસ્પતિ, પંચહિ થાવરમાંહિ તથા ત્રસજીવ બર્સે જિત; બે ઇન્દ્રિય તિય ચઉ પંચેન્દ્રિયમાંહિ જીવ સબ, તિનર્સે ક્ષમા કરાઊં મુઝપર ક્ષમા કરો અબ. ૧૨ ઇસ અવસરમેં મેરે સબ સમ કંચન અરુ તૃણ, મહલ મસાન સમાન શત્રુ અરુ મિત્રહ સમ ગણ, જન્મન મરન સમાન જાન હમ સમતા કીની, સામાયિકકા કાલ જિલૈ યહ ભાવ નવીની. ૧૩
For Personal & Private Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪
નિત્યક્રમ
મેરો હૈ ઇક આતમ તામેં મમત જા કીનો, ઔર સબૈ મમ ભિન્ન જાનિ સમતારસ ભીનો, માત પિતા સુત બંઘુ મિત્ર તિય આદિ સબૈ યહ, મોતેં ન્યારે જાનિ યથાથ રૂપ કર્યો ગહ. ૧૪
મૈં અનાદિ જગજાલમાંહિ ફૅસિ રૂપ ન જાણ્યો, એકેદ્રિય કે આદિ જંતુકો પ્રાણ હરાણ્યો, તે અબ જીવસમૂહ સુનો મેરી યહ અરજી, ભવભવકો અપરાઘ ક્ષમા કીજ્યો કર્રી મરજી. ૧૫
૪. સ્તવન કર્મ
નમો રિષભ જિનદેવ અજિત જિન જીતિ કર્મકો, સંભવ ભવદુઃખહરન કરન અભિનંદ શર્મકો, સુમતિ સુમતિદાતાર તાર ભસિંઘુ પાર કર, પદ્મપ્રભ પદ્માભ ભાનિ ભવભીતિપ્રીતિ ઘર. ૧૬
શ્રી સુપાર્શ્વ કૃતપાશ નાશ ભવ જાસ શુદ્ઘકર, શ્રી ચંદ્રપ્રભ ચંદ્રકાંતિસમ દેહકાંતિ ઘર, પુષ્પદંત દિમ દોષકોષ વિ પોષ રોષ હર, શીતલ શીતલ-કરન હરન ભવતાપ દોષ હર. શ્રેયરૂપ જિન શ્રેય ઘેય નિત સેય ભવ્યજન, વાસુપૂજ્ય શત પૂજ્ય વાસવાદિક ભવભય હન, વિમલ વિમલમતિ દેન અંતગત હૈ અનંત જિન. ધર્મ શર્મ શિવકરન શાંતિ જિન શાંતિ વિદ્યાયિન. ૧૮
કુંથુ
કુંથુમુખ જીવપાલ અનાથ જાલહર, મલ્લિ મલ્લસમ મોહમલ્લ મારન પ્રચારઘર,
For Personal & Private Use Only
૧૭
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ મુનિસુવ્રત વ્રતકરન નમત સુરસંઘહિ નમિ જિન, નેમિનાથ જિન નેમિ ઘર્મરથમાંહિ જ્ઞાનઘન. ૧૯ પાર્શ્વનાથ જિન પાÖઉપલ સમ મોક્ષરમાપતિ, વર્ધમાન જિન નમોં વમૌ ભવદુઃખ કર્મકૃત, યા વિધિ મેં જિનસંઘરૂપ ચઉવીસ સંખ્ય ઘર, સ્તë નમું બારબાર વંદૂ શિવસુખકર. ૨૦
૫. વંદના કર્મ વંદૂ મેં જિનવીર ઘીર મહાવીર સુસન્મતિ, વર્તમાન અતિવીર વંદિહીં મનવચતનકૃત, ત્રિશલાતનુજ મહેશ ઘીશ વિદ્યાપતિ વંદું, વંદું નિત પ્રતિ કનકરૂપતનું પાપ નિકંદૂ. ૨૧ સિદ્ધારથ નૃપનંદ ઠંદ દુખ દોષ મિટાવન, દુરિત દવાનલ જ્વલિત જ્વાલ જગજીવ ઉદ્ધારન, કુંડલપુર કરિ જન્મ જગત જિય આનંદકારન, વર્ષ બહત્તરિ આયુ પાય સબહી દુઃખ-દારન. ૨૨ સપ્ત હસ્ત તનુ તુંગ ભંગ કૃત જન્મમરનભય, બાલ બ્રહ્મમય જોય હેય આદેય જ્ઞાનમય, દે ઉપદેશ ઉદ્ધરિ તારિ ભવસિંદુ જીવઘન, આપ બસે શિવમાંહિ તાહિ બંદો મનવચતન. ૨૩ જાકે વંદન થકી દોષ દુઃખ દૂરહિ જાવે, જાકે વંદન થકી મુક્તિતિય સન્મુખ આવે, જાકે વંદન થકી વંદ્ય હોર્વે સુરગનકે, ઐસે વીર જિનેશ વંદિહીં ક્રમયુગ તિનકે. ૨૪ સામાયિક ષટ્કર્મમાંહિ વંદન યહ પંચમ, વંદે વીર જિનેન્દ્ર ઇન્દ્રશતવંદ્ય વંદ્ય મમ,
For Personal & Private Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યકમ જન્મમરણ ભય હરો કરો અઘશાંતિ શાંતિમય, મેં અઘકોશ સુપોષ દોષકો દોષ વિનાશય. ૨૫
૬. કાયોત્સર્ગ કર્મ કાયોત્સર્ગ વિઘાન કરૂં અંતિમ સુખદાઈ, કાય ત્યજનમય હોય કાય સબકો દુખદાઈ, પૂરવ દક્ષિણ નમૅ દિશા પશ્ચિમ ઉત્તર મેં, જિનગૃહ વંદન કરૂં હરૂં ભવ પાપતિમિર મેં. ૨૬ શિરોનતી મેં કરું નમું મસ્તક કર ઘરિમેં, આવર્તાદિક ક્રિયા કરું મનવચ મદ હરિકે, તીનલોક જિનભવનમાંહિ જિન હૈ જુ અકૃત્રિમ, કૃત્રિમ હૈ દ્વઅર્ધદ્વીપમાંહિ વંદો જિમ. ૨૭ આઠકોડિપરિ છપ્પન લાખ જા સહસ સત્યાગું, આરિ શતક પરિ અસી એક જિનમંદિર જાણું, વ્યંતર જ્યોતિષમાંહિ સંખ્યરહિતે જિનમંદિર, જિનગૃહ વંદન કરૂં હરહુ મમ પાપ સંઘકર. ૨૮ સામાયિક સમ નાહિ ઔર કોઉ વૈર મિટાયક, સામાયિક સમ નાહિ ઔર કોઉ મૈત્રીદાયક, શ્રાવક અણુવ્રત આદિ અંત સપ્તમ ગુણથાનક, યહ આવશ્યક કિયે હોય નિશ્ચય દુઃખહાનક. ૨૯ જે ભવિ આતમકાજકરણ ઉદ્યમકે ઘારી, તે સબ કા વિહાય કરો સામાયિક સારી, રાગ દોષ મદ મોહ ક્રોધ લોભાદિક જે સબ, બુથ “મહાચંદ્ર વિલાય જાય તાતેં કીજ્યો અબ. ૩૦
(સામાયિક પાઠ સમાપ્ત)
For Personal & Private Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યકમ
૧૦. મેરી ભાવના સદ્ગુરુ શ્રોત્રિય બ્રહ્મનિષ્ઠપદ–સેવાથી શુદ્ધ જ્ઞાન થશે, અવર ઉપાસન કોટિ કરો પણ, શ્રીહરિથી નહિ હેત થશે
(એ દેશી) જિસને રાગદ્વેષકામાદિક જીતે, સબ જગ જાન લિયા, સબ જીવોંકો મોક્ષમાર્ગકા નિઃસ્પૃહ હો, ઉપદેશ દિયા, બુદ્ધ વીર જિન હરિ હર બ્રહ્મા, યા ઉસકો સ્વાધીન કહો, ભક્તિભાવસે પ્રેરિત હો યહ, ચિત્ત ઉસમેં લીન રહો. ૧ વિષયોંકી આશા નહિ જિનકે, સામ્યભાવ ઘન રખતે હૈ, નિજ પરકે હિત સાઘનમેં જો, નિશદિન તત્પર રહતે હૈ, સ્વાર્થત્યાગની કઠિન તપસ્યા, બિના ખેદ જો કરતે હૈ, ઐસે જ્ઞાની સાથું જગતકે, દુખસમૂહકો હરતે હૈ. ૨ રહે સદા સત્સંગ ઉન્હીંકા, ધ્યાન ઉન્હીંકા નિત્ય રહે, ઉનહી જેસી ચર્યામેં યહ, ચિત્ત સદા અનુરક્ત રહે, નહીં સતાઊં કિસી જીવકો, ઝૂઠ કભી નહિ કહા કરું, પરઘન વનિતા પર ન ઉભાઊં, સંતોષામૃત પિયા કરૂં. ૩ અહંકારકા ભાવ ન રકખું નહીં કિસી પર ક્રોઘ કરું, દેખ દૂસરોંકી બઢતીકો, કભી ન ઈર્ષા-ભાવ ઘણું, રહે ભાવના ઐસી મેરી, સરલ સત્ય વ્યવહાર કરૂં, બને જહાં તક ઇસ જીવનમેં, ઔરોંકા ઉપકાર કરૂં. ૪ મૈત્રીભાવ જગતમેં મેરા, સબ જીવોસે નિત્ય રહે, દીન દુખી જીવોં પર મેરે, ઉરસે કરુણાસ્ત્રોત બહે, દુર્જન-જૂર-કુમાર્ગરતોં પર, ક્ષોભ નહીં મુઝકો આવે, સામ્યભાવ રખું મેં ઉન પર, ઐસી પરિણતિ હો જાવે. ૫
For Personal & Private Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યકમ ગુણીજનોંકો દેખ હૃદયમેં, મેરે પ્રેમ ઉમડ આવે, બને જહાં તક ઉનકી સેવા કરકે યહ મન સુખ પાવે, હોઊં નહીં કૃતઘ કભી મેં દ્રોહ ન મેરે ઉર આવે, ગુણ-ગ્રહણકા ભાવ રહે નિત, વૃષ્ટિ ન દોષોં પર જાવે. ૬ કોઈ બુરા કહો યા અચ્છા, લક્ષ્મી આવે યા જાવે, લાખો વર્ષો તક જીઊં યા, મૃત્યુ આજ હી આ જાવે, અથવા કોઈ કૈસા હી ભય, યા લાલચ દેને આવે, તો ભી ન્યાયમાર્ગસે મેરા, કભી ન પદ ડિગને પાવે. ૭ હોકર સુખમેં મગ્ન ન ફૂલે, દુઃખમેં કભી ન ઘબરાવે, પર્વત નદી સ્મશાન ભયાનક, અટવીસે નહિ ભય ખાવે, રહે અડોલ અકંપ નિરંતર, યહ મન વૃઢતર બન જાવે, ઇષ્ટવિયોગ-અનિષ્ટયોગમેં, સહનશીલતા દિખલાવે. સુખી રહે સબ જીવ જગતને, કોઈ કભી ન ઘબરાવે, વૈર પાપ-અભિમાન છોડ જગ, નિત્ય નયે મંગલ ગાવે, ઘર ઘર ચર્ચા રહે ઘર્મકી, દુષ્કૃત દુષ્કર હો જાવે, જ્ઞાનચરિત ઉન્નત કર અપના મનુજ જન્મફલ સબ પાવે. ૯ ઈતિ-ભીતિ વ્યાપે નહિ જગમેં, વૃષ્ટિ સમયપર હુઆ કરે ઘર્મનિષ્ઠ હોકર રાજા ભી, ન્યાય પ્રજાકા કિયા કરે, રોગ-મરી-દુર્મિક્ષ ન ફલે, પ્રજા શાંતિસે જિયા કરે, પરમ અહિંસા-ઘર્મ જગતમેં, ફેલ સર્વ હિત કિયા કરે. ૧૦ ફિલે પ્રેમ પરસ્પર જગમેં, મોહ દૂર પર રહા કરે, અપ્રિય કટુક કઠોર શબ્દ નહિ, કોઈ મુખસે કહા કરે, બનકર સબ યુગ-વીર’ હૃદયસે, દેશોન્નતિરત રહા કરે, વસ્તુ સ્વરૂપ વિચાર ખુશીસે, સબ દુઃખ-સંકટ સહા કરે. ૧૧
For Personal & Private Use Only
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯
નિત્યક્રમ ૧૧. કૈવલ્યબીજ શું?
(તોટક છંદ) યમ નિયમ સંજમ આપ કિયો, પુનિ ત્યાગ બિરાગ અથાગ લહ્યો, વનવાસ લિયો મુખ મૌન રહ્યો, વૃઢ આસન પધ લગાય દિયો. ૧ મન પોન નિરોઘ સ્વબોઘ કિયો, હઠજોગ પ્રયોગ સુ તાર ભયો, જપ ભેદ જપે તપ ત્યૌહિ તપે, ઉરસેહિ ઉદાસ લહી સબવેં. ૨ સબ શાસ્ત્રનકે નય ઘારિ હિયે, મત મંડન ખંડન ભેદ લિયે, વહ સાધન બાર અનંત કિયો, તદપિ કછુ હાથ હજુ ન પર્યો. ૩ અબ ક્યોં ન બિચારત હૈ મનમેં, કછુ ઔર રહા ઉન સાઘનસે ? બિન સદગુરુ કોય ન ભેદ લહે, મુખ આગલ હૈં કહ બાત કહે ? ૪ કરુના હમ પાવત હે તુમકી, વહ બાત રહી સુગુરું ગમકી, પલમેં પ્રગટે મુખ આગલસે, જબ સદ્દગુરુચર્ન સુપ્રેમ બસેં. ૫ તનસેં, મનમેં, ઘનમેં, સબસેં, ગુરુદેવક આન સ્વ-આત્મ બસે,
For Personal & Private Use Only
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦
નિત્યક્રમ
તબ કારજ સિદ્ધ બને અપનો, રસ અમૃત પાહિ પ્રેમ ઘનો. ૬ વહ સત્ય સુથા દરશાવડિંગે, ચતુરાંગુલ હે દૃગસે મિલહે, રસ દેવ નિરંજન કો પિવહી, ગહિજોગ જુગોગ સો વહી. ૭ પર પ્રેમ પ્રવાહ બઢે પ્રભુસે, સબ આગમભેદ સુઉર બસે, વહ કેવલકો બીંજ ગ્યાનિ કહે. નિજકો અનુભૌ બતલાઈ દિયે. ૮
૧૨. ક્ષમાપના
હે ભગવાન ! હું બહુ ભૂલી ગયો, મેં તમારાં અમૂલ્ય વચનને લક્ષમાં લીઘાં નહીં. તમારાં કહેલાં અનુપમ તત્ત્વનો મેં વિચાર કર્યો નહીં. તમારાં પ્રણીત કરેલાં ઉત્તમ શીલને સેવ્યું નહીં. તમારાં કહેલાં દયા, શાંતિ, ક્ષમા અને પવિત્રતા મેં ઓળખ્યાં નહીં. હે ભગવન્ ! હું ભૂલ્યો, આથડ્યો, રઝળ્યો અને અનંત સંસારની વિટંબનામાં પડ્યો છું. હું પાપી છું. હું બહુ મદોન્મત્ત અને કર્મરજથી કરીને મલિન છું. હે પરમાત્મા ! તમારાં કહેલાં તત્ત્વ વિના મારો મોક્ષ નથી. હું નિરંતર પ્રપંચમાં પડ્યો છું, અજ્ઞાનથી અંઘ થયો છું, મારામાં વિવેકશક્તિ નથી અને હું મૂઢ છું, હું નિરાશ્રિત છું, અનાથ છું. નીરાગી પરમાત્મા ! હું હવે તમારું, તમારા ધર્મનું અને તમારા મુનિનું
–શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર
For Personal & Private Use Only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યકમ
૨૧ શરણ ગ્રહું છું. મારા અપરાઘ ક્ષય થઈ હું તે સર્વ પાપથી મુક્ત થઉં એ મારી અભિલાષા છે. આગળ કરેલાં પાપોનો હું હવે પશ્ચાત્તાપ કરું છું. જેમ જેમ હું સૂક્ષ્મ વિચારથી ઊંડો ઊતરું છું તેમ તેમ તમારા તત્ત્વના ચમત્કારો મારા સ્વરૂપનો પ્રકાશ કરે છે. તમે નીરાગી, નિર્વિકારી, સચ્ચિદાનંદસ્વરૂપ, સહજાનંદી, અનંતજ્ઞાની, અનંતદર્શી અને રૈલોક્યપ્રકાશક છો. માત્ર મારા હિતને અર્થે તમારી સાક્ષીએ ક્ષમા ચાહું છું. એક પળ પણ તમારાં કહેલાં તત્ત્વની શંકા ન થાય, તમારા કહેલા રસ્તામાં અહોરાત્ર હું રહું, એ જ મારી આકાંક્ષા અને વૃત્તિ થાઓ ! હે સર્વજ્ઞ ભગવાન ! તમને હું વિશેષ શું કહું ? તમારાથી કંઈ અજાણ્યું નથી. માત્ર પશ્ચત્તાપથી હું કર્મજન્ય પાપની ક્ષમા ઇચ્છું છું.
ૐ શાંતિઃ શાંતિઃ શાંતિઃ વિ.સં.૧૯૪૧
-શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર
૧૩. છ પદનો પત્ર અનન્ય શરણના આપનાર એવા શ્રી સદ્ગુરુદેવને
અત્યંત ભક્તિથી નમસ્કાર શુદ્ધ આત્મસ્વરૂપને પામ્યા છે એવા જ્ઞાની પુરુષોએ નીચે કહ્યાં છે તે છ પદને સમ્યગ્દર્શનના નિવાસનાં સર્વોત્કૃષ્ટ સ્થાનક કહ્યાં છે.
પ્રથમ પદ : “આત્મા છે.” જેમ ઘટપટ આદિ પદાર્થો છે, તેમ આત્મા પણ છે. અમુક ગુણ હોવાને લીધે જેમ ઘટપટ આદિ હોવાનું પ્રમાણ છે; તેમ સ્વપરપ્રકાશક એવી ચૈતન્ય સત્તાનો પ્રત્યક્ષ ગુણ જેને વિષે છે એવો આત્મા હોવાનું પ્રમાણ છે.
For Personal & Private Use Only
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૨
નિત્યક્રમ બીજું પદ : “આત્મા નિત્ય છે.” ઘટપટ આદિ પદાર્થો અમુક કાળવર્તી છે. આત્મા ત્રિકાળવર્તી છે. ઘટપટાદિ સંયોગે કરી પદાર્થ છે. આત્મા સ્વભાવે કરીને પદાર્થ છે; કેમ કે તેની ઉત્પત્તિ માટે કોઈ પણ સંયોગો અનુભવયોગ્ય થતા નથી. કોઈ પણ સંયોગી દ્રવ્યથી ચેતનસત્તા પ્રગટ થવા યોગ્ય નથી, માટે અનુત્પન્ન છે. અસંયોગી હોવાથી અવિનાશી છે, કેમ કે જેની કોઈ સંયોગથી ઉત્પત્તિ ન હોય, તેનો કોઈને વિષે લય પણ હોય નહીં. - ત્રીજું પદ : “આત્મા કર્તા છે.” સર્વ પદાર્થ અર્થક્રિયા સંપન્ન છે. કંઈ ને કંઈ પરિણામક્રિયા સહિત જ સર્વ પદાર્થ જોવામાં આવે છે. આત્મા પણ ક્રિયા સંપન્ન છે. ક્રિયાસંપન્ન છે, માટે કર્તા છે. તે કર્તાપણું ત્રિવિઘ શ્રી જિને વિવેચ્યું છે; પરમાર્થથી સ્વભાવપરિણતિએ નિજસ્વરૂપનો કર્તા છે. અનુપચરિત (અનુભવમાં આવવા યોગ્ય, વિશેષ સંબંઘ સહિત) વ્યવહારથી તે આત્મા દ્રવ્યકર્મનો કર્તા છે. ઉપચારથી ઘર, નગર આદિનો કર્તા છે.
ચોથું પદ : “આત્મા ભોક્તા છે. ' જે જે કંઈ ક્રિયા છે તે તે સર્વ સફળ છે, નિરર્થક નથી. જે કંઈ પણ કરવામાં આવે તેનું ફળ ભોગવવામાં આવે એવો પ્રત્યક્ષ અનુભવ છે. વિષ ખાદ્યાથી વિષનું ફળ; સાકર ખાવાથી સાકરનું ફળ; અગ્નિસ્પર્શથી તે અગ્નિસ્પર્શનું ફળ; હિમને સ્પર્શ કરવાથી હિમસ્પર્શનું જેમ ફળ થયા વિના રહેતું નથી, તેમ કષાયાદિ કે અકષાયાદિ જે કંઈ પણ પરિણામે આત્મા પ્રવર્તે તેનું ફળ પણ થવા યોગ્ય જ છે, અને તે થાય છે. તે ક્રિયાનો આત્મા કર્તા હોવાથી ભોક્તા છે.
For Personal & Private Use Only
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યકમ
૨૩ પાંચમું પદ : “મોક્ષપદ છે.” જે અનુપચરિત વ્યવહારથી જીવને કર્મનું કર્તાપણું નિરૂપણ કર્યું, કર્તાપણું હોવાથી ભોક્તાપણું નિરૂપણ કર્યું, તે કર્મનું ટળવાપણું પણ છે; કેમ કે પ્રત્યક્ષ કષાયાદિનું તીવ્રપણું હોય પણ તેના અભ્યાસથી, તેના અપરિચયથી, તેને ઉપશમ કરવાથી, તેનું મંદપણું દેખાય છે, તે ક્ષીણ થવા યોગ્ય દેખાય છે, ક્ષીણ થઈ શકે છે. તે તે બંઘભાવ ક્ષીણ થઈ શકવા યોગ્ય હોવાથી તેથી રહિત એવો જે શુદ્ધ આત્મસ્વભાવ તે રૂપ મોક્ષપદ છે.
- છઠ્ઠ પદ : તે “મોક્ષનો ઉપાય છે.” જો કદી કર્મબંધ માત્ર થયા કરે એમ જ હોય, તો તેની નિવૃત્તિ કોઈ કાળે સંભવે નહીં, પણ કર્મબંઘથી વિપરીત સ્વભાવવાળાં એવાં જ્ઞાન, દર્શન, સમાધિ, વૈરાગ્ય, ભજ્યાદિ સાઘન પ્રત્યક્ષ છે; જે સાઘનના બળે કર્મબંઘ શિથિલ થાય છે, ઉપશમ પામે છે, ક્ષીણ થાય છે. માટે તે જ્ઞાન, દર્શન, સંયમાદિ મોક્ષપદના ઉપાય છે.
શ્રી જ્ઞાનીપુરુષોએ સમ્યક્દર્શનના મુખ્ય નિવાસભૂત કહ્યાં એવાં આ છ પદ અત્રે સંક્ષેપમાં જણાવ્યાં છે. સમીપમુક્તિગામી જીવને સહજ વિચારમાં તે સપ્રમાણ થવા યોગ્ય છે, પરમ નિશ્ચયરૂપ જણાવા યોગ્ય છે, તેનો સર્વ વિભાગે વિસ્તાર થઈ તેના આત્મામાં વિવેક થવા યોગ્ય છે. આ છ પદ અત્યંત સંદેહરહિત છે, એમ પરમપુરુષે નિરૂપણ કર્યું છે. એ છ પદનો. વિવેક જીવને સ્વસ્વરૂપ સમજવાને અર્થે કહ્યો છે. અનાદિ સ્વપ્રદશાને લીધે ઉત્પન્ન થયેલો એવો જીવનો અહંભાવ, મમત્વભાવ તે નિવૃત્ત થવાને અર્થે આ છ પદની જ્ઞાનીપુરુષોએ દેશના પ્રકાશી છે. તે સ્વપ્રદશાથી રહિત માત્ર પોતાનું સ્વરૂપ છે,
For Personal & Private Use Only
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૪.
નિત્યકમ એમ જો જીવ પરિણામ કરે, તો સહજ માત્રમાં તે જાગૃત થઈ સમ્યક્દર્શનને પ્રાપ્ત થાય, સમ્યક્દર્શનને પ્રાપ્ત થઈ સ્વસ્વભાવરૂપ મોક્ષને પામે. કોઈ વિનાશી, અશુદ્ધ અને અન્ય એવા ભાવને વિષે તેને હર્ષ, શોક, સંયોગ, ઉત્પન્ન ન થાય. તે વિચારે સ્વસ્વરૂપને વિષે જ શુદ્ધપણું, સંપૂર્ણપણું, અવિનાશીપણું, અત્યંત આનંદપણું, અંતરરહિત તેના અનુભવમાં આવે છે. સર્વ વિભાવપર્યાયમાં માત્ર પોતાને અધ્યાસથી ઐક્યતા થઈ છે, તેથી કેવળ પોતાનું ભિન્નપણું જ છે, એમ સ્પષ્ટ–પ્રત્યક્ષ–અત્યંત પ્રત્યક્ષ- અપરોક્ષ તેને અનુભવ થાય છે. વિનાશી અથવા અન્ય પદાર્થના સંયોગને વિષે તેને ઇષ્ટ-અનિષ્ટપણું પ્રાપ્ત થતું નથી. જન્મ, જરા, મરણ, રોગાદિ બાઘારહિત સંપૂર્ણ માહાભ્યનું ઠેકાણું એવું નિજસ્વરૂપ જાણી, વેદી તે કૃતાર્થ થાય છે. જે જે પુરુષોને એ છ પદ સપ્રમાણ એવાં પરમ પુરુષનાં વચને આત્માનો નિશ્ચય થયો છે, તે તે પુરુષો સર્વ સ્વરૂપને પામ્યા છે; આધિ, વ્યાધિ, ઉપાથિ, સર્વ સંગથી રહિત થયા છે, થાય છે અને ભાવિ કાળમાં પણ તેમ જ થશે.
જે સત્પરુષોએ જન્મ, જરા, મરણનો નાશ કરવાવાળો, સ્વસ્વરૂપમાં સહજ અવસ્થાન થવાનો ઉપદેશ કહ્યો છે, તે સપુરુષોને અત્યંત ભક્તિથી નમસ્કાર છે. તેની નિષ્કારણ કરુણાને નિત્ય પ્રત્યે નિરંતર સ્તવવામાં પણ આત્મસ્વભાવ પ્રગટે છે, એવા સર્વ પુરુષો, તેનાં ચરણારવિંદ સદાય હૃદયને વિષે સ્થાપન રહો !
જે છ પદથી સિદ્ધ છે એવું આત્મસ્વરૂપ તે જેનાં વચનને અંગીકાર કર્યો સહજમાં પ્રગટે છે, જે આત્મસ્વરૂપ પ્રગટવાથી
For Personal & Private Use Only
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૫
નિત્યકમ સર્વકાળ જીવ સંપૂર્ણ આનંદને પ્રાપ્ત થઈ, નિર્ભય થાય છે, તે વચનના કહેનાર એવા સપુરુષના ગુણની વ્યાખ્યા કરવાને અશક્તિ છે, કેમ કે જેનો પ્રત્યુપકાર ન થઈ શકે એવો પરમાત્મભાવ તે જાણે કંઈ પણ ઇડ્યા વિના માત્ર નિષ્કારણ કરુણાશીલતાથી આપ્યો, એમ છતાં પણ જેણે અન્ય જીવને વિષે આ મારો શિષ્ય છે, અથવા ભક્તિનો કર્તા છે, માટે મારો છે, એમ કદી જોયું નથી, એવા જે સત્પરુષ તેને અત્યંત ભક્તિએ ફરી ફરી નમસ્કાર હો !
જે પુરુષોએ સદ્ગુરુની ભક્તિ નિરૂપણ કરી છે, તે ભક્તિ માત્ર શિષ્યના કલ્યાણને અર્થે કહી છે. જે ભક્તિને પ્રાપ્ત થવાથી સદ્ગુરુના આત્માની ચેષ્ટાને વિષે વૃત્તિ રહે, અપૂર્વ ગુણ દ્રષ્ટિગોચર થઈ અન્ય સ્વછંદ મટે, અને સહેજે આત્મબોઘ થાય એમ જાણીને જે ભક્તિનું નિરૂપણ કર્યું છે, તે ભક્તિને અને તે સપુરુષોને ફરી ફરી ત્રિકાળ નમસ્કાર હો !
જો કદી પ્રગટપણે વર્તમાનમાં કેવળજ્ઞાનની ઉત્પત્તિ થઈ નથી, પણ જેના વચનના વિચારયોગ શક્તિપણે કેવળજ્ઞાન છે એમ સ્પષ્ટ જાણ્યું છે, શ્રદ્ધાપણે કેવળજ્ઞાન થયું છે, વિચારદશાએ કેવળજ્ઞાન થયું છે, ઇચ્છાદશાએ કેવળજ્ઞાન થયું છે, મુખ્ય નયના હેતુથી કેવળજ્ઞાન વર્તે છે, તે કેવળજ્ઞાન સર્વ અવ્યાબાધ સુખનું પ્રગટ કરનાર, જેના યોગે સહજ માત્રમાં જીવ પામવા યોગ્ય થયો, તે સત્પરુષના ઉપકારને સર્વોત્કૃષ્ટ ભક્તિએ નમસ્કાર હો ! નમસ્કાર હો ! મુંબઈ, ફગણ, ૧૯૫૦
–-શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર
For Personal & Private Use Only
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યકમ
૧૪
વીતરાગનો કહેલો પરમ શાંત રસમય ઘર્મ પૂર્ણ સત્ય છે, એવો નિશ્ચય રાખવો. જીવના અનધિકારીપણાને લીધે તથા સપુરુષના યોગ વિના સમજાતું નથી; તો પણ તેના જેવું જીવને સંસાર રોગ મટાડવાને બીજા કોઈ પૂર્ણ હિતકારી ઔષઘ નથી, એવું વારંવાર ચિંતવન કરવું.
આ પરમ તત્ત્વ છે, તેનો મને સદાય નિશ્ચય રહો, એ યથાર્થ સ્વરૂપ મારા હૃદયને વિષે પ્રકાશ કરો, અને જન્મમરણાદિ બંઘનથી અત્યંત નિવૃત્તિ થાઓ ! નિવૃત્તિ થાઓ ! | હે જીવ ! આ ક્લેશરૂપ સંસાર થકી, વિરામ પામ, વિરામ પામ; કાંઈક વિચાર, પ્રમાદ છોડી જાગૃત થા ! જાગૃત થા ! નહીં તો રત્નચિંતામણિ જેવો આ મનુષ્યદેહ નિષ્ફળ જશે.
હે જીવ ! હવે તારે સત્પરુષની આજ્ઞા નિશ્ચય ઉપાસવા યોગ્ય છે.
ૐ શાંતિઃ શાંતિઃ શાંતિઃ
હે કામ ! હે માન ! હે સંગઉદય ! હે વચનવર્ગણા ! હે મોહ ! હે મોહદયા ! હે શિથિલતા ! તમે શા માટે અંતરાય કરો છો ? પરમ અનુગ્રહ કરીને હવે અનુકૂળ થાઓ ! અનુકૂળ થાઓ!
-શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર
For Personal & Private Use Only
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૧૫. પ્રાતઃકાળની સ્તુતિ મહાદેવ્યાઃ કુક્ષિરત્ન, શબ્દજીતવરાત્મજમ્ રાજચંદ્રમહં વંદે, તત્ત્વલોચનદાયકમ્.
૧
જય ગુરુદેવ ! સહજાત્મસ્વરૂપ, પરમગુરુ, શુદ્ધ ચૈતન્યસ્વામી. ૐકાર બિંદુસંયુક્ત, નિત્યં ઘ્યાયન્તિ યોગિનઃ કામદં મોક્ષદં ચૈવ, કારાય નમોનમઃ મંગલમય મંગલકરણ, વીતરાગ વિજ્ઞાન; નમો તાહિ જાતે ભર્ય, અરિહંતાદિ મહાન. વિશ્વભાવ વ્યાપિ તદપિ, એક વિમલ ચિદ્રૂપ; જ્ઞાનાનંદ મહેશ્વરા, જયવંતા જિનભૂપ. મહત્તત્ત્વ મહનીય મહઃ માઘામ ગુણધામ; ચિદાનંદ . પરમાતમા, વંદો રમતા રામ. તીન ભુવન ચૂડારતન, સમ શ્રી જિનકે પાય; નમત પાઇએ આપ પદ સબ વિધિ બંઘ નશાય. નમું ભક્તિભાવે ઋષભ જિન શાંતિ અઘ હરો, તથા નેમિ પાર્શ્વ, પ્રભુ મમ સદા મંગલ કરો; મહાવીરસ્વામી, ભુવનપતિ કાપો કુમતિને, જિના શેષા જે તે, સકલ મુજ આપો સુમતિને. અર્હન્તો ભગવંત ઇંદ્રમહિતાઃ સિદ્ધાશ્વ સિદ્ધિસ્થિતાઃ આચાર્યા જિનશાસનોન્નતિકરાઃ પૂજ્યા ઉપાધ્યાયકા શ્રીસિદ્ધાન્તસુપાઠકા મુનિવરા રત્નત્રયારાઘકા પંચ તે પરમેષ્ઠિનઃ પ્રતિદિનં કુર્વતુ વો મંગલમ્. ૮ ભક્તામરપ્રણતમૌલિમણિપ્રભાણામુદ્યોતકં દલિતપાપતમોવિતાનમ્
૧. પાઠાન્તર : શબ્દજીત૨વાત્મજમ્
For Personal & Private Use Only
૨
૫
૨૭
૬
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ સમ્યફપ્રણમ્ય જિનપાદયુગે યુગાદાવાલંબનું ભવજલે પતતાં જનાનામ્. યઃ સ્તુતઃ સકલવામયતત્ત્વબોઘાદુભૂતબુદ્ધિપટુભિઃ સુરલોકનાથે સ્તોત્રેર્જગત્રિત ચિત્તહરેદારેક
સ્તોષ્યકિલામપિ તે પ્રથમ જિનેન્દ્રમ્ ૧૦ દર્શન દેવદેવસ્ય, દર્શન પાપનાશનમ્ દર્શન સ્વર્ગસોપાન, દર્શને મોક્ષસાઘનમૂ. ૧૧ દર્શનાર્દુ દુરિતધ્વસિ, વંદનાદું વાંચ્છિતપ્રદ પૂજનાત્ પૂરકઃ શ્રીમાં જિનઃ સાક્ષાત્ સુદ્ગમઃ ૧૨ પ્રભુદર્શન સુખસંપદા, પ્રભુદર્શન નવનિધિ; પ્રભુદર્શનસે પામીએ, સકલ મનોરથ સિદ્ધિ. ૧૩ જીવડા જિનવર પૂજીએ, પૂજાનાં ફળ હોય; રાજ નમે પ્રજા નમે, આણ ન લોપે કોય. ૧૪ કુંભે બાંધ્યું જળ રહે, જળ વિણ કુંભ ન હોય; (ત્યમ)જ્ઞાનેબાંધ્યું મન રહે (સ૬)ગુરુવિણ જ્ઞાન ન હોય. ૧૫ ગુરુ દીવો, ગુરુ દેવતા, ગુરુ વિણ ઘોર અંઘાર; જે ગુરુ વાણી વેગળા, રડવડીઆ સંસાર. ૧૬ તનકર મનકર વચનકર, દેત ન કાહુ દુઃખ; કર્મ રોગ પાતિક ઝરે, નિરખત સદ્ગુરુ મુખ. ૧૭ દરખતમેં ફળ ગિર પડ્યા બૂઝી ન મનકી પ્યાસ; ગુરુ મેલી ગોવિંદ ભજે, મિટે ન ગર્ભાવાસ. ૧૮ ભાવે જિનવર પૂજીએ, ભાવે દીજે દાન; ભાવે ભાવના ભાવિયે, ભાવે કેવળજ્ઞાન. ૧૯
For Personal & Private Use Only
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ – માતા – પિતા વૈવ, ગુરુરૂં બાંઘવઃ
ત્વમેકઃ શરણ સ્વામિનું જીવિત જીવિતેશ્વર ૨૦ ત્વમેવ માતા ચ પિતા ત્વમેવ, ત્વમેવ ભ્રાતા ચ સખા ત્વમેવ ત્વમેવ વિદ્યા દ્રવિણં ત્વમેવ, ત્વમેવ સર્વ મમ દેવદેવ. ૨૧
યસ્વર્ગાવતરોત્સવ યદભવજ્જન્માભિષેકોત્સવ યદીક્ષા ગ્રહણોત્સવે યદખિલજ્ઞાનપ્રકાશોત્સવ યત્રિર્વાણગમોત્સવે જિનપતેઃ પૂજાભુત તલ્મઃ સંગીતસ્તુતિમંગલેઃ પ્રસરતાં મે સુપ્રભાતોત્સવઃ ૨૨
2
છે
૧૬. ચૈત્યવંદન સૂત્રો
વિધિ સહિત)
શ્રી નવકાર મંત્ર નમો અરિહંતાણે નમો સિદ્ધાણં નમો આયરિયાણં નમો ઉવન્ઝાયાણં નમો લોએ સવ્વસાહૂણં એસો પંચ નમુક્કારો સવ પાવપ્પણાસણો મંગલાણં ચ સવ્વસિં પઢમં હવઈ મંગલ
જ
૨
૧
૦
૧
જ
શ્રી પ્રણિપાત અર્થાતુ ખમાસમણ સૂત્ર ઇચ્છામિ ખમાસમણો ! વંદિઉં જાવણિજ્જાએ નિસહિઆએ મFણ વંદામિ ||
For Personal & Private Use Only
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
ઇરિયાવહી સૂત્ર ઇચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવનું ઇરિયાવહિયં પડિક્કમામિ | ઇચ્છે | ઇચ્છામિ પડિક્કમિઉં ઈરિયાવહિયાએ વિરાહણાએ ગમણાગમણે પાણક્કમણે, બીય%મણે, હરિય%મણે. ઓસા ઉસિંગ પણગ દગમટ્ટી મકડા સંતાણાસંકમણે ૪ જે મે જીવા વિરાહિયા, એબિંદિયા, બેઈદિયા, તેડદિયા, ચઉરિદિયા, પંચિંદિયા૬ અભિહયા, વત્તિયા, લેસિયા, સંઘાઇયા, સંઘટ્ટિયા, પરિયાવિયા, કિલામિયા, ઉદવિયા, ઠાણાઓ ઠાણું સંકામિયા, જીવિયાઓ વવરોવિયા, તસ્સ મિચ્છા મિ દુક્કડં.
તસ્ય ઉત્તરી સૂત્ર તસ્ય ઉત્તરીકરણેણં, પાયચ્છિત્તકરણેણં, વિસોહીકરણેણં, વિસલ્લીકરણેણં, પાવાણે કમ્માણ, નિવ્વાણાએ,
ઠામિ કાઉસ્સગ્ગ. ૧
અન્નત્થ ઊસસિએણે સૂત્ર અન્નત્ય ઊસિએણે નીસસિએણે ખાસિએણં, છીએણે જંભાઈએણં, ઉડુએણ, વાયનિસગૂણે ભમલીએ પિત્તમુચ્છાએ. સુહુહિં અંગસંચાલેહિં, સુહુમેહિં ખેલસંચાલેહિં, સુહુમેહિ દિક્ટિસંચાલેહિં,
For Personal & Private Use Only
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
એવમાઇએહિં આગારેહિં, અભગ્ગો, અવિરાહિઓ, હજ્જ મે કાઉસ્સગ્ગો;
જાવ અરિહંતાણં, ભગવંતાણં, નમુક્કારેણં ન પામિ ૪ તાવ કાર્ય, ઠાણેણં, મોણેણં, ઝાણેણં, અપ્પાણં વોસિરામિ. ૫
(એક લોગસ્સ અથવા ચાર નવકારનો કાઉસગ્ગ કરવો, પછી “નમો અરિહંતાણં” કહી કાઉસગ્ગ પારી પ્રગટ લોગસ્સ નીચે પ્રમાણે કહેવો.)
લોગસ્સ સૂત્ર
લોગસ્સ અરિહંતે કિત્તઇસ્યું,
ઉજ્જોઅગરે,
ઘમ્મતિત્યયરે
જિજ્ઞે;
પિ કેવલી.
ચઉવીસં
ઉસભમજિઅં ચ વંદે, સંભવમણિંદણં ચ સુમઇ ચ; પઉમપ્પહું સુપાસું, જિ ચ ચંદુપ્પ ં વંદે. સુવિહિં ચ પુષ્પદંતં, સીઅલ-સજ્જીસ વાસુપૂજ્યું ચ; વિમલમણંત ચ જિર્ણ, ધમ્મ સંતિ ચવંદામિ.
૩૧
',
કુંથું અહં ચ મલ્લિ, વંદે મુણિસુવ્વયં નમિજિણું ચ; વંદામિ કિનેર્મિ, પાર્સ તહ વધુમાણું ૨. એવં મએ અભિથુઆ, વિહુયરયમલા પહીણજરમરણા; ચઉવીસં પિ જણવરા, તિત્વયા મે પસીમંતુ. પ કિત્તિય નંદિય મહિયા, જે એ લોગસ્સ ઉત્તમા સિદ્ધા; આરુગ્ગ-બોહિલાભ, સમાહિવરમુત્તમં રિંતુ.. ૬ ચંદ્રેસ નિમ્મલયરા આઇએસુ અહિયં પયાસયરા; સાગરવરગંભીરા,
સિદ્ઘા
સિદ્ધિ
દિસંતુ.
For Personal & Private Use Only
૧
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૨
નિત્યક્રમ (પછી ત્રણ ખમાસમણ દઈ બેસી ડાબો ઢીંચણ ઊભો રાખી જમણો ઢીંચણ નીચે રાખીને બેસવું અને નીચે પ્રમાણે કહેવું) ઇચ્છાકારેણ સંદિસહ ભગવન્! ચૈત્યવંદન કરું? | ઇચ્છે છે
ચૈત્યવંદનો
(૧) સકલકુશલવલ્લી પુષ્પરાવર્તમેઘો દુરિતતિમિરભાનુઃ કલ્પવૃક્ષોપમાન ભવજલનિઘિપોતઃ સર્વસંપત્તિહેતા સ ભવતુ સતત વ શ્રેયસે શાંતિનાથઃ - શ્રેયસે પાર્શ્વનાથ
(૨) પરમ કૃપાળુ દેવ પ્રતિ, વિનય વિનંતિ એહ; ત્રય તત્ત્વ ત્રણ રત્ન મુજ, આપો અવિચલ સ્નેહ. ૧ તત્ત્વોપદેટા તુમ તણા, માર્ગ તણે અનુસાર, લક્ષ લક્ષણ રહો સદા, ખરેખરો એક તાર. ૨ મિથ્યા તમને ફેડવા, ચંદ્ર સૂર્ય તુમ જ્ઞાન; દર્શનની સુવિશુદ્ધિથી, ભાવ ચરણ મલ હાન. ૩ ઇચ્છા વર્તે અંતરે, નિશ્ચય દ્રઢ સંકલ્પ; મરણ સમાધિ સંપજો, ન રહો કાંઈ કુવિકલ્પ. ૪ કામિત દાયક પદ શરણ, મન સ્થિર કર પ્રભુ-ધ્યાન નામ સ્મરણ ગુરુ રાજનું, પ્રગટ કલ્યાણ નિદાન. પ ભુવન જન હિતકર સદા, કૃપાળુ કૃપા નિદાન; પાવન કરતા પતિતને, સ્થિર ગુણનું દઈ દાન. ૬ સર્વજ્ઞ સદગુરુ પ્રતિ, ફરી ફરી અરજે એ નેક; લક્ષ રહો પ્રભુ સ્વરૂપમાં, હો રત્નત્રય એક. ૭
For Personal & Private Use Only
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
(૩) પંચ પરમેષ્ઠીગુણ ચૈત્યવંદન બાર ગુણ અરિહંત દેવ, પ્રણમીજે ભાવે; સિદ્ધ આઠ ગુણ સમરતાં, દુઃખ દોહગ જાવે. ૧ આચારજ ગુણ છત્રીસ, પંચવીશ વિઝાય; સત્તાવીશ ગુણ સાઘુના, જપતાં શિવ સુખ થાય. ૨ અષ્ટોત્તર સય ગુણ મલી, ઇમ સમરો નવકાર; ઘીર વિમલ પંડિત તણો, નય પ્રણમે નિત સાર. ૩
જગચિંતામણિ ચૈત્યવંદન સૂત્ર જગચિંતામણિ ! જગનાહ ! જગગુરુ ! જગરખણ ! જગબંઘવ ! જગસત્યવાહ ! જગભાવવિઅખણ ! અઢાવય-સંડવિય-રુવ ! કમ્મદ્રવિણાસણ ! ચઉવીસ પિ જિણવરા ! જયંતુ અપ્પડિહય-સાસણ ! ૧ કમ્મભૂમિહિં કમ્મભૂમિહિં, પઢમસંઘયણિ, ઉક્કોસ સત્તરિય, જિણવરાણ વિહરત લભઈ, નવકોડિહિ કેવલણ, કોડિસહસ્સવ સાહુ ગમ્મા. સંપદ જિણવર વીસ મુણિ, બિહું કોડિહિં વરનાણિ, સમણહ કોડિસહસ્સદુઇ, યુણિજ્જડ નિચ્ચ વિહાણિ. ૨ જયઉ સામિય ! જયઉ સામિય ! રિસહ ! સરંજિ, ઉર્જિતે પહુ નેમિજિણ જિયઉ વીર સિચ્ચરિમંડણ! અવર વિદેહિં તિર્થીયરા, ચિહું દિસિ વિદિસિ જિ કે વિ; ભરુઅચ્છહિં મુણિસુવય! મહુરિ પાસ! દુહદુરિઅખંડણ તીઆણાગયસંપદય, વંદુ વિણ સવે વિ. ૩
For Personal & Private Use Only
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૪.
નિત્યક્રમ
સત્તાણવઈ સહસ્સા, લખ્ખા છપ્પન્ન અઢકોડીઓ; બત્તીસય બાસીયાઈ, તિઅલોએ ચેઇએ વંદે. ૪ પન્નરસ કોડિસયાઈ કોડી બાયોલ લક્ષ્મ અડવત્રા; છત્તીસ સહસ અસીઈ, સાસયબિંબાઈ પણમામિ. પ
જે કિંચિ સૂત્ર જે કિંચિ નામ તિર્થં, સગે પાયાલિ માણસે લોએ, જાઈ જિણબિંબઈ, તાઈ સવાઈ વંદામિ. ૧
૧
નમુત્થણે વા શકસ્તવ સૂત્ર ' નમુત્થણે અરિહંતાણં ભગવંતાણ; આઇગરાણ, તિસ્થયરાણ, સયંસંબુદ્ધાણં; પુરિસુત્તમાણે, પુરિસ-સીહાણ, પુરિસવરપુંડરીઆણું, પરિવરગંઘહન્દીર્ણ; લોગુત્તરમાણે, લોગનાહાણે, લોગહિઆણં, લોગઇવાણું, લોગપજો અગરાણ; અભયદયાણ, ચખુદયાણ, મગ્નદયાણં, સરણદયાણ, જીવદયાણ, બોહિદયાણ, ઘમ્મદયાણ, ઘમ્મદેસવાણું, ઘમ્મનાયગાણું, ઘમ્મસારહીશું, ઘમ્મવરચાઉતચક્કટ્ટીયું, દીવો તાણે સરણ ગઈ પઇ, અપ્પડિહયવરનાણદંસણઘરાણ, વિયટ્ટછઉમાણે, જિણાણે જાવયાણ, તિજ્ઞાણે તારયાણં, બુદ્ધાણં બોહયાણ, મુત્તાણું મોઅગાણ;
૭
For Personal & Private Use Only
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ સવ્વલૂર્ણ સવદરિસીણ, સિવમયલમયમહંતમMયમવાબાહમપુણરાવિત્તિ સિદ્ધિગઇનામઘેય, ઠાણ સંપત્તાણ, નમો જિણાણે, જિઅ-ભયાણ; ૯ જે અ અઇઆ સિદ્ધા, જે અ ભવિસ્તૃતિ ણાગએ કાલે, સંપઇ વટ્ટમાણા, સવ્વ તિવિહેણ વંદામિ. ૧૦
જાવંતિ ચેઇયાઈ સૂત્ર જાવંતિ ચેઇયાઈ, ઉઢે આ અહે અ તિરિઅલોએ અ, સવાઈ તાઇ વંદે, છહ સંતો તત્વ સંતાઈ. ૧
ઇચ્છામિ ખમાસમણો ! વંદિઉં જાવણિજ્જાએ નિસહિઆએ મયૂએણ વંદામિ |
જાવંત કે વિ સાહૂ સૂત્ર જાવંત કે વિ સાહુ, ભરફેરવય મહાવિદેહે અy સર્વેસિં તેસિં પણઓ, તિવિહેણ તિબંડ વિરયાણ. ૧
પંચપરમેષ્ઠી નમસ્કાર સૂત્ર નમોડહસિદ્ધાચાર્યોપાધ્યાયસર્વસાઘુભ્યઃ ૧
ઉપસર્ગહર સ્તવન ઉવસગ્ગહર પાસ, પાસે વંદામિ કમ્પઘણમુક્ક; વિસહર વિસનિત્રાસ, મંગલકલ્યાણઆવાસં. ૧ વિસહર ફલિંગમંત, કંઠે ઘારેખ જો સયા મણુઓ; તસ્સ ગહરોગમારી, દુઢજરા જંતિ ઉવસામ. ૨
For Personal & Private Use Only
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૬
નિત્યક્રમ ચિટ્ટક દૂરે મંતો, તુઝ પણામો વિ બહુફલો હોઇ, નરતિરિએ સુ વિ જીવા, પાવંતિ ન દુઃખદોગથ્ય. ૩ તુહ સમ્મત્તે લદ્ધ, ચિંતામણિ કમ્પપાયવક્મણિએ; પાવંતિ અવિપૅણ, જીવા અયરામ ઠાણ. ૪ ઇઅ સંથઓ મહાયસ ! ભક્તિભરનિર્ભરેણ હિઅએણ; તા દેવ ! દિજ્જ બોહિં, ભવે ભવે પાસજિણચંદ ! પ
( પછી આશ્રમમાં રોજ એક ભક્તિનો છંદ તથા તીર્થકર ભગવાનના ચાર-ચાર સ્તવનો અનુક્રમે બોલાય છે, જે પૃષ્ઠ ૮૯થી શરૂ થાય છે.)
هی
به
જયવીયરાય સૂત્ર જય વીયરાય ! જગગુરુ ! હોઉ મર્મ તુહ પભાવઓ ભયવ! ભવનિબેઓ મગ્ગાણુસારિઆ ઇઢફલસિદ્ધિ. લોગવિરુદ્ધચ્ચાઓ, ગુરુજણપૂઆ પરFકરણે ચ; સુહગુરુજોગો તવણસેવણા આભવમખંડા. વારિજ્જછ જઇ વિ નિયાણબંઘણું વીયરાય ! તુહ સમયે; તહ વિ મમ હુજ્જ સેવા, ભવે ભવે તુમ્હ ચલણાણું. દુખ-ખઓ કમ્મ-ખઓ સમાહિમરણં ચ બહિલાભો અ, સંપન્જઉ મહ એએ, તુહ નાહ ! પણામ કરણેણે. સર્વ મંગલમાંગલ્ય, સર્વકલ્યાણકારણે; પ્રઘાન સર્વ ઘર્માણાં, જૈન જયતિ શાસન.
به
و
سعی
(પછી ઊભા થઈ નીચે પ્રમાણે કહેવું)
For Personal & Private Use Only
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
અરિહંત ચેઇયાણં સૂત્ર અરિહંત ચેઇયાણ, કરેમિ કાઉસ્સગ્ગ વંદણવત્તિયાએ, પૂઅણવત્તિયાએ, સક્કારવત્તિયાએ, સમ્માણવત્તિયાએ બોરિલાભવત્તિયાએ નિરુવસગ્ગવત્તિયાએ ૨ સદ્ધાએ, મેહાએ, દિઇએ, ઘારણાએ, અણુપેહાએ, વઢમાણીએ, ઠામિ કાઉસ્સગ્ગ.
م
અન્નત્થ ઊસિએણે સૂત્ર અત્રત્ય ઊસિએણે નીસિએણે ખાસિએણં, છીએણે જંભાઈએણે, ઉએણ, વાયનિસગૂણે ભમલીએ પિત્તમુચ્છાએ. સુહુમેહિં અંગસંચાલેહિં, સુહુમેહિં ખેલસંચાલેહિં, સુહુમેહિં દિદ્વિસંચાલેહિં, એવમાઇઅહિં આગારેહિં, અભગ્ગો, અવિરાહિઓ, હુજ્જ મે કાઉસ્સગ્ગો; જાવ અરિહંતાણે, ભગવંતાણે, નમુક્કારેણ ન પારેમિ તાવ કાય, ઠાણેણં, મોણેણં, ઝાણેણં અપાણે વોસિરામિ. પ
م
بده
و
(પછી એક નવકારનો કાઉસગ્ગ કરી “નમોડહસિદ્ધાચાર્યોપાધ્યાયસર્વસાઘુભ્ય” કહી સ્તુતિ બોલવી.)
કલ્યાણકદે સ્તુતિ કલ્યાણકંદ પઢમં જિસિંદ, સંતિ તઓ નેમિજિર્ણ મુણિંદ, પાસ પયાસ સુગુણિક્કઠાણ, ભત્તિઇ વંદે સિરિમાણ. ૧
For Personal & Private Use Only
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૮
નિત્યક્રમ
૧૭. વંદન તથા પ્રણિપાતસ્તુતિ
અહો ! અહો ! શ્રી સદ્ગુરુ, કરુણાસિંઘુ અપાર; આ પામર પર પ્રભુ કર્યો, અહો ! અહો ! ઉપકાર. શું પ્રભુ ચરણ કને ઘરું, આત્માથી સૌ હીન; તે તો પ્રભુએ આપિયો, વર્તુ ચરણાથીન. આ દેહાર્દિ આજથી, વર્તો પ્રભુ આઘીન; દાસ, દાસ હું દાસ છું, આપ પ્રભુનો દીન. ષટ્ સ્થાનક સમજાવૈંને, ભિન્ન બતાવ્યો આપ; મ્યાન થકી તરવારવત્, એ ઉપકાર અમાપ. જે સ્વરૂપ સમજ્યા વિના, પામ્યો દુઃખ અનંત; સમજાવ્યું તે પદ નમું, શ્રી સદ્ગુરુ ભગવંત. પરમ પુરુષ પ્રભુ સદ્ગુરુ, પરમ જ્ઞાન સુખધામ; જેણે આપ્યું ભાન નિજ, તેને સદા પ્રણામ. દેહ છતાં જેની દશા, વર્તે દેહાતીત; તે જ્ઞાનીના ચરણમાં, હો વંદન અગણિત.
હે પરમકૃપાળુ દેવ ! જન્મ, જરા, મરણાદિ સર્વ દુઃખોનો અત્યંત ક્ષય કરનારો એવો વીતરાગ પુરુષનો મૂળઘર્મ (માર્ગ) આપ શ્રીમદે અનંતકૃપા કરી મને આપ્યો, તે અનંત ઉપકારનો પ્રતિઉપકાર વાળવા હું સર્વથા અસમર્થ છું; વળી આપ શ્રીમત્ કંઈ પણ લેવાને સર્વથા નિઃસ્પૃહ છો; જેથી હું મન, વચન, કાયાની એકાગ્રતાથી આપના ચરણારવિંદમાં નમસ્કાર કરું છું. આપની ૫૨મ ભક્તિ અને વીતરાગ પુરુષના મૂળથર્મની ઉપાસના મારા હૃદયને વિષે ભવપર્યંત અખંડ જાગૃત રહો એટલું માગું છું તે સફળ થાઓ. ૐ શાંતિઃ શાંતિઃ શાંતિઃ
For Personal & Private Use Only
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ ૧૮. શ્રી સદ્ગુરુ ઉપકાર-મહિમા પ્રથમ નમું ગુરુરાજને, જેણે આપ્યું જ્ઞાન; જ્ઞાને વીરને ઓળખ્યા, ટળ્યું દેહ-અભિમાન. ૧ તે કારણ ગુરુરાજને, પ્રણમું વારંવાર; કૃપા કરી મુજ ઉપરે, રાખો ચરણ મોઝાર. ૨ પંચમ કાળે તું મળ્યો, આત્મરત્ન-દાતાર; કારજ સાર્યા માહરા, ભવ્ય જીવ હિતકાર. ૩ અહો ! ઉપકાર તુમારડો, સંભારું દિનરાત; આવે નયણે નીર બહુ, સાંભળતાં અવદાત. ૪ અનંતકાળ હું આથડ્યો, ન મળ્યા ગુરુ શુદ્ધ સંત; દુષમ કાળે તું મળ્યો, રાજ નામ ભગવંત. ૫ રાજ રાજ સૌ કો કહે, વિરલા જાણે ભેદ, જે જન જાણે ભેદ છે, તે કરશે ભવ છેદ. ૬ અપૂર્વ વાણી તાહરી, અમૃત સરખી સાર; વળી તુજ મુદ્રા અપૂર્વ છે, ગુણગણ રત્ન ભંડાર. ૭ તુજ મુદ્રા તુજ વાણીને, આદરે સમ્યફવંત; નહિ બીજાનો આશરો, એ ગુહ્ય જાણે સંત. ૮ બાહ્ય ચરણ સુસંતનાં, ટાળે જનનાં પાપ, અંતરચારિત્ર ગુરુરાજનું, ભાંગે ભવ સંતાપ. ૯
૧૯. શ્રી ગુરુસ્તુતિ સદ્ગુરુ પદમેં સમાત હૈ, અહંતાદિ પદ સર્વ,
તાતેં સદ્ગુરુ ચરણ, ઉપાસો તર્જી ગર્વ. સદ્ગુરુચરણે અશરણશરણં, ભ્રમ-આત પહર રવિ-શશિકિરણ જયવંત યુગલપદ જયકરણ, મમ સદ્ગુરુચરણ સદા શરણું. ૧
For Personal & Private Use Only
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૦.
નિત્યક્રમ પદ સંકલકુશલવલ્લી સમ ધ્યાવો, પુષ્કર સંવર્તમેઘ ભાવો,
સુરગો સમ પંચામૃત-ઝરણું- મમ- ૨ પદ કલ્પ-કુંભ કામિત દાતા, ચિત્રાવલી ચિંતામણિ ખ્યાતા,
પદ સંજીવિની હરે જરમરણં મમ૦ ૩ પદ મંગલ કમલા-આવાસ, હરે દાસનાં આશપાશત્રાસ,
ચંદન ચરણ ચિત્તવૃત્તિઠરણ– મમ૪ દુસ્તર ભવ તરણ કાજ સાર્જ, પદ સફરી જહાજ અથવા પાજે,
મહી મહીઘરવત્ અભરાભરણં મમ પ સંસાર કાંતાર પાર કરવા, પદ સાર્થવાહ સમ ગુણ ગરવા,
આશ્રિત શરણાપત્ર ઉદ્ધરણ– મમ ૬ શ્રીમદ્ સદ્દગુરુપદ પુનિત, મુમુક્ષુ-જનમન અમિત વિત્ત,
ગંગાજલવતું મનમલ-હરણ– મમ- ૭ પદકમલ અમલ મમ દિલકમલ સંસ્થાપિત રહો અખંડ અચલ,
રત્નત્રય હરે સર્વાવરણ– મમ ૮ અનંત ચોવીશી જિન નમું, સિદ્ધ અનંતા ક્રોડ, જે મુનિવર મુક્ત ગયા, વંદું બે કર જોડ.
૨૦. પ્રભુ ઉપકાર કૌન ઉતારે પાર, પ્રભુ બિન, કૌન ઉતારે પાર ? ભવોદધિ અગમ અપાર, પ્રભુ બિન, કૌન ઉતારે પાર ? કૃપા તિહારીનેં હમ પાયો, નામ મંત્ર આઘાર. પ્રભુ નીકો તુમ ઉપદેશ દિયો છે, સબ સારનકો સાર. પ્રભુત્વ હલકે હૈ ચાલે મેં નિકસે, બૂડે જે શિરભાર. પ્રભુ ઉપકારીકો નહિ વીસરીએ, યેહિ ઘર્મ-અધિકાર. પ્રભુ ઘર્મપાલ પ્રભુ, તૂ મેરે તારક, ક્યું ભૂલું ઉપકાર. પ્રભુ
For Personal & Private Use Only
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ (મધ્યાહ્ન પહેલાંની ભક્તિનો ક્રમ સમય ૯ - ૧૧) મંગળાચરણ તથા જિનેશ્વરની વાણી: પૃષ્ઠ ૧-૨ વીશ દોહરા-ચમનિયમ–ક્ષમાપનાઃ પૃષ્ઠ ૬-૧૯–૨૦
૨૧. જિનેન્દ્ર પંચકલ્યાણક (કવિવર રૂપચંદ્રજી પાંડે કૃત)
(મંગલગીત યા પંચમંગલ) જનમ્યા શ્રી ગુરુરાજ જગતહિત કારણે, કરવા અમ ઉદ્ધાર વારી જાઉં વારણે. (એ દેશી) પણવિવિ પંચ પરમગુરુ, ગુરુ જિનશાસનો, સકલસિદ્ધિદાતાર, સુ વિઘનવિનાસનો, સારદ અરુ ગુરુ ગૌતમ, સુમતિપ્રકાશનો,
મંગલકર ચઉસંઘહિ, પાપપણાસનો. પાપહિ પણાસન ગુણહિ ગુરુવા, દોષ અષ્ટાદશ- રહિલ, ઘરિ ધ્યાન કરમ વિનાસિ કેવલ, -જ્ઞાન અવિચલ જિન લહિલ, પ્રભુ પંચકલ્યાણક વિરાજિત, સકલ સુર નર ધ્યાવહીં, ત્રિલોકનાથ સુદેવ જિનવર, જગત મંગલ ગાવહીં. ૧ ૧. ગર્ભકલ્યાણક -
જાકે ગરભકલ્યાનક, ઘનપતિ આઈયો, અવથિગ્યાન-પરવાન", સુઇન્દ્ર પઠાઈયો, રચિ નવ બારહ જોજન, ઉનયરિ સુહાવની,
કનકરયણ-મણિમંડિત, મંદિર અતિ બની. અતિ બની પૌરિ પગાર પરિખા, સુવન ઉપવન સોહએ, નર નારિ સુંદર ચતુરભેખ સુ, દેખ જનમન મોહએ, ૧. પ્રણમામિ-અર્થાત્ નમસ્કાર કરું છું. ૨. મહાનુ-મોટા ૩. રહિત ૪. કુબેર પ. અવધિજ્ઞાનથી જાણીને. ૬. નગરી ૭. રત્ન.
For Personal & Private Use Only
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૨
નિત્યક્રમ
તહેં જનકગૃહ છહ માસ પ્રથમહિ, રતનધારા બરસિયો, પુનિ રુચિકવાસિનિ જનનિ-સેવા કરહિં સબ વિધિ હરસિયો. ૨
સુરકંજરસમ કુંજર, ઘવલ ? ઘુરંધરો, કેસરિ ‘કેસરસોભિત, નખસિખસુંદરો, કમલા કલસ-હવન, “દુઈદામ સુહાવની,
રવિણસિમંડલ મઘુર, મીનાગ પાવની. પાવની કનક ઘટ જાગમ પૂરન, કમલકલિત સરોવરો, કલ્લોલમાલાકુલિત સાગર, સિંહપીઠ મનોહરો, રમણીક અમરવિમાન ફણિપતિ,ભવન ભુવિ છવિ છાજએ, રુચિ રતનરાસિ દિપંત દહન સુ, તેજપુંજ વિરાજએ. ૩
યે સખી સોરહ સુપને, સૂતી (સયનહીં, દેખે માય મનોહર, પચ્છિમ-રયનહીં, ઉઠિ પ્રભાત પિય પૂછિયો, અવધિ પ્રકાસિયો,
ત્રિભુવનપતિ સુત હોસી, ફલ તિહુઁ ભાસિયો. ભાસિયો ફલ તિહિ ચિંતિ દંપતિ, પરમ આનંદિત ભએ, છહમાસપરિ નવમાસ પુનિ તë, રયન દિન સુખસૌ ગએ, ગર્ભાવતાર મહંત મહિમા, સુનત સબ સુખ પાવહીં, ભણિ “રૂપચંદ સુદેવ જિનવર, જગત મંગલ ગાવહીં. ૪
૧. ઐરાવત હાથીના સમાન. ૨. સફેદ. ૩. બળદ. ૪. જેની ગર્દન પર કેસર (અયાલ) શોભિત છે. ૫. બે માળા. ૬. બે માછલી. ૭. કમલો સહિત. ૮. લહેરોથી ઊછળતો. ૯. સિંહાસન. ૧૦. દેવોનું વિમાન. ૧૧. ઘરણેન્દ્રનું ભુવન. ૧૨. જલતી આગ. ૧૩. શય્યા પર. ૧૪. પાછલી રાતમાં. ૧૫. પુત્ર થશે. ૧૬. વિચાર કરી. ૧૭. “જન’ પાઠ પણ છે.
For Personal & Private Use Only
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨. જન્મકલ્યાણક :--
નિત્યક્રમ
મતિ-‘સુત-અવઘિવિરાજિત જિન જબ જનમિયો તિહુઁલોક ભયો છોભિત, સુરગન ભરમિયો, કલ્પવાસીઘર ઘંટ, અનાહદ બજ્જિયા, જોતિસિ-ઘર ‘હરિનાદ, સહજ ગલગજ્જિયા. ગજ્જિયા સહજ હિ સંખ ભાવન-ભુવન સબદ સુહાવને, વિંતરનિલયTM પટુ પટહ બજ્જહિ, કહત મહિમા કર્યો બને, કંપિત સુરાસન અવિથ બલ જિન-જનમ નિહચૈ જાનિયો, ઘનરાજ` તબ ગજરાજ માયા, –મયી નિરમયો આનિયો. ૫
૪૩
જોજન લાખ ગણંદ, વદન-સૌ નિરમએ, વદન વદન વસુ દંત, દંત સર સંઠએ, સર સર “સૌ—પનવીસ, ૧૦ કમલિની છાજહી, કમલિની કમલિની કમલ, પચીસ વિરાજહી. રાજ હિ કમલિની કમલ ૧૧ઠોતર સૌ મનોહર દલ બને, દલ-દહિં અપછર નટઈ નવરસ, હાવભાવ સુહાવને, મણિ કનકકિંકણ વ૨ વિચિત્ર, સુ અમરમંડપ સોહએ, ગર ઘંટ ચ્વર ભુજા પતાકા, દેખિ ત્રિભુવન મોહએ. ૬
૧૩
નિહિઁ đકરિ હરિ ચઢિ આયઉ, `* સુરપરિવારિયો, પુરહિ પ્રદચ્છન દે ત્રય, જિન " જયકારિયો.
૧૫
૧. શ્રુતજ્ઞાન. ૨. સિંહનાદ. ૩. ભવનવાસી દેવોના ઘ૨ ૫૨. ૪. વ્યંતરોના ઘ૨ ૫૨. ૫. કુબે૨. ૬. બનાવી. ૭. એક સો મુખ. ૮. સંસ્થિત કર્યું—બનાવ્યું. ૯. એક સો પચીસ. ૧૦. કમલોની વેલો. ૧૧. અષ્ટોત્તરશત=એક સો આઠ. ૧૨. પાન પાન પર. ૧૩. હાથી પર. ૧૪. પરિવારતઃ=પરિવાર સહિત. ૧૫. જ્યકારિત જિનેંદ્ર ભગવાનની જય જય કરતા.
For Personal & Private Use Only
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________
४४
નિત્યક્રમ ગુપ્ત જાય 'જિન-જનનિહિં, સુખનિદ્રા રચી,
માયામયી સિસ રાખિ તી, જિન આન્યો *સચી. આન્યો સચી જિનરૂપ નિરખત, નયન તૃપતિ ન “હૂજિયે, તબ પરમહરષિત હૃદયહરના, સહસ લોચન “પૂજિયે, પુનિ કરિ પ્રણામ જા પ્રથમ ઇંદ્ર, ઉછંગ ઘરિ પ્રભુ લીનઊ, ઇસાન ઇદ્ર સુ ચંદ્ર છવિ, સિર છત્ર પ્રભુને દીનઊ. ૭
સનતકુમાર મહેન્દ્ર, અમર દુઇ ઢારહીં, સેસ “સક જયકાર, સબદ ઉચ્ચારહીં, ઉચ્છવસહિત ચતુરવિઘ, સુર હરખિત ભયે,
જોજન સહસ નિજાનવૈ, ગગન ઉલૈંધિ ગયે. લૈંધિ ગયે સુરગિરિ જહાઁ પાંડુક-વન વિચિત્ર વિરાજહી, પાંડુક શિલા તહં અર્ધચંદ્રસમાન મણિ છવિ છાજહી, જોજન પચાસ વિસાલ દુગુણાયામ, વસુ ઊંચી ગની, વર અષ્ટ મંગલ કનક કલસનિ, સિંહપીઠ સુહાવની. ૮
રચિ મણિમંડપ સોભિત, મધ્ય સિંહાસનો, થાપ્યો પૂરવ-મુખ તહાં પ્રભુ કમલાસનો, બાજઈ તાલ મૃદંગ, ભરિ વીણા ઘને,
દુંદુભિપ્રમુખ મથુરદુનિ, અવર જી બાજને.' બાજને બાજહિ સચી સબ મિલિ, ઘવલ મંગલ ગાવહી, પુનિ કરહિ નૃત્ય સુરાંગના સબ, દેવ કૌતુક ઘાવહી, ભરિ હીરસાગર-જલ જા હાથહિ, હાથ સુરગન ભાવહીં,
સૌઘર્મ અરુ ઇસાનઈદ્ર સુ કલસ લે પ્રભુ ન્યાવહીં. ૯ ૧. ભગવાનની માતાને. ૨. ભગવાનને. ૩. લાવી. ૪. ઇદ્રાણી. ૫. થાય. ૬. હૃદયને હરવાવાલો-મનોહર. ૭. હજાર નેત્ર. ૮. પૂર્ણ કર્યું=બનાવ્યું. ૯. ઇદ્ર. ૧૦. બે ગણી લાંબી. ૧૧. દુદુભિ આદિ મીઠા અવાજવાળા. ૧૨. વાજાં. ૧૩. સ્નાન-અભિષેક કરાવતા હતા.
For Personal & Private Use Only
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
‘વદન ઉદર અવગાહ, કલસગત જાનિએ, એક ચાર વસુ જોજન, માન પ્રમાનિએ, કૈસહસ-અઠોતર કલસા, પ્રભુકે સિર ઢરે, પુનિ સિંગાર પ્રમુખ, આચાર સબઈ કરે. કરિ પ્રગટ પ્રભુ મહિમામહોચ્છવ, આનિ પુનિ માતહિં દયો, ઘનપતિહિં સેવા રાખિ સુરપતિ, આપ સુરલોકહિં ગયો, જનમાભિષેક મહંત મહિમા, સુનત સબ સુખ પાવહીં, જન ‘રૂપચંદ’ સુદેવ જિનવર, જગત મંગલ ગાવહીં૧૦
૩. તપકલ્યાણક ઃ
་શ્રમજલરહિત સરીર, સદા સબ “મલરહિઉ, *છીર-વરન વર રુધિર, પ્રથમઆકૃતિ લહિઉ, પ્રથમ સારસંહનન, સરૂપ વિરાજહીં, સહજ સુગંધ સુલચ્છન,-મંડિત છાજહીં. છાહિ અતુલ બલ પરમ પ્રિય હિત, મઘુર વચન સુહાવને, દસ સહજ અતિશય સુભગ મૂરતિ, બાલલીલ કહાવને, આબાલ કાલ ત્રિલોકપતિ મન રુચિત ઉચિત જા નિત નએ અમરોપનીત પુનીત અનુપમ, સકલ ભોગ વિભોગએ. ૧૧ ભવતન-ભોગ-વિરત્ત, કદાચિત 'ચિંતએ, ઘન જોબન પિય પુત્ત, ૧૨કલત્ત ૧૭અનિત્ત એ, કોઉ ન સરન મરનદિન, દુઃખ ચાઁગતિભર્યો, સુખદુઃખ એકહિ ભોગત, જિય ``વિધિવસ પર્યો.
૧૦
૧. કલશોના મુખ અને પેટનો વિસ્તાર. ૨. એક હજાર આઠ. ૩. લાવીને ૪. પસીના રહિત. ૫. સર્વ પ્રકારના મલથી રહિત. ૬. દૂધના રંગ જેવું રક્ત. ૭. સમચતુરઅસંસ્થાન. ૮. વજવૃષભનારાચ સંહનન. ૯. દેવો દ્વારા લાવેલું. ૧૦. સંસાર, શરી૨ અને ભોગોથી વિરક્ત બની. ૧૧. ચિંતન કર્યું. ૧૨. સ્ત્રી. ૧૩. અનિત્ય. ૧૪. કર્મોને વશ.
૪૫
For Personal & Private Use Only
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૬
નિત્યક્રમ પર્યો વિધિવસ આન ચેતન, આન જડ જા કલેવરો, તન અસુચિ, પરતે હોય આસવ, પરિહરતેજ સંવરો, નિરજરા તપબલ હોય, સમકિતવિન સદા ત્રિભુવન ભમ્યો, દુર્લભ વિવેક વિના ન કબહું, પરમ ઘરમવિષે રમ્યો. ૧૨
યે પ્રભુ બારહ પાવન, ભાવન ભાઈયા, લૌકાંતિક વર દેવ, નિયોગી આઈયા, કુસુમાંજલિ દે ચરન-કમલ સિર નાઈયો,
સ્વયંબુદ્ધ પ્રભુ યુતિ કરિ, તિન સમુઝાઈયો. સમુઝાય પ્રભુકો ગયે “નિજપદ, પુનિ મહોચ્છવ હરિ કિયો, ‘ચિરુચિર ચિત્રવિચિત્ર સિબિકાલકર સુનંદનબન લિયો, તહૈ પંચમઢી લોચ કીનો, પ્રથમ સિદ્ધનિ તુતિ કરી, મંડિય મહાવ્રત પંચ દુક્કર, સકલ પરિગ્રહ પરિહરી. ૧૩
મણિમયભાજન કેશ, પરિક્રિય સુરપતી, છીર-સમુદ્ર-જલ બિપકરિ, ગયો અમરાવતી, તપ સંજમબલ પ્રભુકો, મનપરજય ભયો,
મૌનસહિત તપ કરત, કાલ કછુ તહેં ગયો. ગયો કછુ કહૈ કાલ તપબલ, રિદ્ધિ વસુ વિધિ સિદ્ધિયા, જસુ ઘર્મધ્યાનબહેન “ખયગય, સપ્ત પ્રકૃતિ પ્રસિદ્ધિયા, ખિપિ “સાતમેંગુણ જતન વિન તહં તીનપ્રકૃતિા બુધિ બઢિલ,
કરિ કરણ°તીને પ્રથમ સુકલબલ, ખિપકસેની પ્રભુ ચઢિઉ. ૧૪ ૧. અન્ય. ૨. શરીર. ૩. પર અર્થાત્ પુદ્ગલાદિ પરપદાર્થોમાં રાગદ્વેષ થવાથી. ૪. ત્યાગવાથી સંવર હોય છે. ૫. તપથી નિર્જરા હોય છે. ૬. પવિત્ર. ૭. સ્તુતિ. ૮. પોતાના સ્થાને. ૯. પોતાની રુચિને પ્રિય. ૧૦. સિબિકા–પાલખી. ૧૧. બનાવી. ૧૨. અતિશય આનન્દદાયક વનમાં. ૧૩. નમસ્કાર. ૧૪. રત્નોના પાત્રમાં. ૧૫. સ્થાપન કરીને. ૧૬. સ્વર્ગપુરીમાં. ૧૭. ઘર્મધ્યાનના બલથી. ૧૮. ક્ષય ગઈ. ૧૯. સાતમા ગુણસ્થાનમાં. ૨૦. અધઃકરણ, અપૂર્વકરણ અને અનિવૃત્તિકરણ એ ત્રણ.
For Personal & Private Use Only
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૪૭
પ્રકૃતિ છત્તીસ નâ ગુણ,-થાન વિનાસિયા, દસર્વે સૂચ્છમલોભ-પ્રકૃતિ તહં નાસિયા, સુકલ ધ્યાન પદ દૂજ, પુનિ પ્રભુ પૂરિયો,
'બારહવેં-ગુણ સોરહ, પ્રકૃતિ જ ચૂરિયો. ચૂરિયો ત્રેસઠ પ્રકૃતિ ઇહવિઘ, ઘાતિયા કરમનિતની, તપ કિયો ધ્યાન પ્રયંત બારહ, વિઘ ત્રિલોકસિરોમની, નિક્રમણકલ્યાણક સુ મહિમા, સુનત સબ સુખ પાવહીં, જન રૂપચંદ સુદેવ જિનવર, જગત મંગલ ગાવહીં. ૧૫ ૪. જાનલ્યાણક –
તેરહર્વે ગુણ-થાન, સયોગી જિનેસુરો, અનંત ચતુષ્ટયમંડિત, ભયો પરમેસુરો, સમવસરન તબ ઘનપતિ, બહુવિઘ નિરમયો,
આગમજાગતિપ્રમાણ, ગગનતલ પરિયો. પરિઠયો ચિત્રવિચિત્ર મણિમય, સભામંડપ સોહએ, તિહિ મધ્ય બારહ બને કોઠે, બનક સુરનર મોહએ, મુનિ કલ્પવાસિનિ અરજિકા, મુનિ, જ્યોતિ-ભૌમ-ભુવન-તિયા પુનિ, ભવન વ્યંતર નભગ સુર નર, પસુનિ કોઠે ઐઠિયા. ૧૬
મધ્યપ્રદેશ તીન, મણિપીઠ તહાં બને, ગંદકુટી સિંહાસન, કમલ સુહાવને, તીને છત્ર સિર સોહત, ત્રિભુવન મોહએ,
અંતરીચ્છ કમલાસન, પ્રભુતન સોહએ. સોહએ ચૌસઠ ચમર ઢરત, અસોકતરુ તલ છાજએ, પુનિ દિવ્યધુનિ પ્રતિસબદ જાત તહે, દેવ દુંદુભિ બાજએ, ૧. બારમા ગુણસ્થાનમાં. ૨. તપકલ્યાણકની ૩. નિર્માણ કર્યું–બનાવ્યું.
For Personal & Private Use Only
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________
४८
નિત્યક્રમ સુરપુહપવૃષ્ટિ સુપ્રભામંડલ, કોટિ રવિ છબિ છાજએ, ઇમિ અષ્ટ અનુપમ પ્રાતિહારજ, વર વિભૂતિ વિરાજએ. ૧૭
દુઇસૈ જોજન માન, સુભિચ્છ ચહું દિસી, ગગનગમન અરુ પ્રાણી –વઘ નહિ અહનિસી, નિરુપસર્ગ નિરહાર, સદા જગદીસ એ,
આનન ચાર ચહું દિસિ, સોભિત દીસએ. દીસય અસેસ વિસેસ વિદ્યા, વિભવ વર ઈસુરપનો, છાયા વિવર્જિત શુદ્ધ ફટિક સમાન તન પ્રભુકો બનો, નહિ નયન પલક પતન કદાચિત, કેસ નખ સમ છાજહીં, યે ઘાતિયાછયજનિત અતિશય, દસ વિચિત્ર વિરાજહીં. ૧૮
સકલ અરથમય માગથિ ભાષા જાનિયે, સકલ જીવગત મૈત્રી-ભાવ બખાનિયે, સકલ રિતુજ ફલ ફૂલ, વનસ્પતિ મન હરે,
દરપનસમ મનિ અવની, પવન ગતિ અનુસરે. અનુસરે પરમાનન્દ સબકી, નારી નર જે સેવતા, જોજન પ્રમાણ ઘરા સુમાહિં, જહાં *મારુતદેવતા, પુનિ કરહિં મેઘકુમાર, ગંઘોદક સુવૃષ્ટિ સુહાવની, પદકમલતર સુરખિપઈ કમલ સુ, ઘરણિ સસિસોભા બની. ૧૯
અમલ ગગન તલ અરુ દિસિ તહેં અનુહારહીં, ચતુરનિકાય દેવગણ, જય જયકારહ, ઘર્મ ચક્ર ચલે આગે, રવિ જë લાજહીં,
પુનિ “શૃંગાર-પ્રમુખ વસુ, મંગલ રાજહીં. રાજહીં ચૌદહ ચારુ અતિશય, દેવરચિત સુહાવને, જિનરાજ કેવલજ્ઞાનમહિમા, અવર કહત કહા બને, ૧. સુભિક્ષ–સુકાલ. ૨. રાતદિન, નિરંતર. ૩. મુખ. ૪. વાયુકુમારના દેવ. ૫. ઝારી આદિ આઠ મંગલ દ્રવ્ય. ૬. સુંદર.
For Personal & Private Use Only
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૮
નિત્યક્રમ તબ ઇન્દ્ર આન કિયો મહોચ્છવ, સભા સોભિત અતિ બની, ઘર્મોપદે દિયો તહાં, “ઉચ્છરિય વાણી જિનતણી. ૨૦
છુધા તૃષા અરુ રાગ, દ્વેષ અસુહાવને, જનમ જરા અરું મરણ, ત્રિદોષ ભયાવને, રોગ સોગ ભય વિસ્મય, અરુ નિદ્રા ઘણી,
ખેદ સ્વેદ મદ મોહ, અરતિ ચિન્તા ગણી. ગણિયે અઠારહ દોષ તિનકરિ, રહિત દેવ નિરંજન, નવ પરમ કેવલલબ્ધિમંડિત, વિરમનિ-મનરંજનો, શ્રી જ્ઞાનકલ્યાણક સુમહિમા સુનત સબ સુખ પાવહીં, જન “રૂપચંદ' સુદેવ જિનવર, જગત મંગલ ગાવહીં. ૨૧ ૫. નિર્વાણ કલ્યાણક :
કેવલદ્રષ્ટિ ચરાચર, દેખ્યો જારિસો, ભવ્યનિ પ્રતિ ઉપદેશ્યો, જિનવર 'તારિસો, ભવભયભીત મહાજન, સરણે આઈયા,
રત્નત્રયલચ્છન, સિવ પંથનિ લાઈયા. લાઈયા પંથ જા ભવ્ય પુનિ પ્રભુ, તૃતિય સુકલ શુ પૂરિયો, તજિ તેરોં ગુણથાન જોગ, અજોગપથ પગ ઘારિયો, પુનિ ચોદહેં ચૌથે સુકલબલ, બહત્તર તેરહ હતી, ઇમિ ઘાતિ વસુ વિઘિ કર્મ પહુઓ, સમયમેં પંચમગતિ. ૨૨
લોકશિખર તનુવાત,-વલયમહં સંઠિયો, ઘર્મદ્રવ્યવિન ગમન ન, જિહિ આર્ગે કિયો, *મયનરહિત અમૂષોદર, અંબર જારિસો,
કિમપિ હીન નિજતનુૌં, ભયો પ્રભુ તારિસો. ૧. ખરી. ૨. યાતૃશ = જેવું. ૩. તાશઃ = તેવું. ૪. મીણરહિત. પ. મૂષકતંત્રના ઉદરમાં. ૬. આકાશ. ૭. જેવું. ૮. કિંચિતુ. ૯. કમ–ચૂન. ૧૦ તેવું.
For Personal & Private Use Only
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૦
નિત્યક્રમ તારિસો પર્જય નિત્ય અવિચલ, અર્થપરિજય છનછયી, નિશ્ચયનમેન અનંતગુણ, વિવહાર નય વસુગુણમયી, વસ્તુ સ્વભાવ વિભાવવિરહિત, સુદ્ધ પરિણતિ પરિણયો, ચિતૂપ પરમાનંદમંદિર, સિદ્ધ પરમાતમ ભયો. ૨૩
તનુપરમાણુ દામિનિ પર, સબ ખિર ગયે, રહે સેસ નખકેસ -રૂપ જે પરિણયે, તબ હરિ પ્રમુખ ચતુરવિધ, સુરગણ સુભ સચ્યો
માયામયી નખકેસરહિત, જિનતનું રચ્યો. રચિ અગર ચંદનપ્રમુખ પરિમલ, દ્રવ્ય જિન જયકારિયો, પદપતિત અગનિકુમારમુકુટાનલ, સુવિધિ સંસ્કારિયો, નિર્વાણ કલ્યાણક સુમહિમા, સુનત સબ સુખ પાવહીં, જન “રૂપચંદ સુદેવ જિનવર, જગત મંગલ ગાવહીં. ૨૪
મેં મતિહીન ભગતિવસ, ભાવન ભાઈયા, મંગલગીત પ્રબંધ સુ, જિનગુણ ગાઈયા, જો નર સુનહિં બખાનહિં, સુર ઘરિ ગાવહીં,
મનવાંછિત ફલ સો નર, નિહરો પાવડી. પાવહીં આઠી સિદ્ધિ નવ નિધિ, મન પ્રતીત જા લાવહીં, ભ્રમભાવ છૂટઈ સકલ મનકે, જિન સ્વરૂપ લખાવહીં, પુનિ હરહિં પાતક ટરહિં વિઘન, સુ હોહિ મંગલ નિત નયે, ભણિ “રૂપચંદ” ત્રિલોકપતિ જિન,–દેવ ચઉસંઘહિ જયે. ૨૫
(શ્રી મંગલગીત સમાપ્ત)
૧. નિશ્ચયનયથી. ૨. દામનિવત’ એવો પાઠ પણ છે. ૩. સુગંધિત. ૪. ચરણોમાં નમસ્કાર કરવા પડેલા અગ્નિકુમાર દેવોના મુકુટની અગ્નિથી ભગવાનના શરીરનો અંત્યસંસ્કાર કર્યો.
For Personal & Private Use Only
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૨૨. આઠ યોગ દૃષ્ટિની સજ્ઝાય
(શ્રીમદ્ યશોવિજયજી ઉપાધ્યાય કૃત) (ઢાળ પહેલી)
પ્રથમ મિત્રાદૃષ્ટિ-વિચાર
(ચતુર સનેહી મોહનાએ દેશી) શિવ સુખ કારણ ઉપદિશી, યોગતણી અડ દિઠ્ઠી રે, તે ગુણ ભુણી જિનવીરનો, કરશું થર્મની પુરી રે. વી૨ જિનેસર દેશના. ૧
૫૧
સઘન અઘન દિનરયણીમાં, બાલવિકલ ને અનેરા રે, અર્થ શુએ જેમ જાઆ, તેમ ઓઘ નજરના ફેરા રે.વી૦૨ દર્શન જે થયાં જીજીઆ, તે ઓઘ નજરને ફેરે રે, ભેદ થિરાદિક દૃષ્ટિમાં, સમકિત દૃષ્ટિને હેરે રે.વી૦૩ દર્શન સકલના નય ગ્રહે, આપ રહે નિજ ભાવે રે, હિત કરી જનને સંજીવની, ચારો તેહ ચરાવે રે.વી૦૪ દૃષ્ટિ થિરાદિક ચારમાં, મુક્તિ પ્રયાણ ન ભાજે રે, રયણી શયન જેમ શ્રમ હરે, સુરનર સુખ તેમ છાજે રે.વીપ એહ પ્રસંગથી મેં કહ્યું, પ્રથમ દૃષ્ટિ હવે કહીએ રે, જિહાં મિત્રા તિહાં બોઘ જે તે તૃણઅગનિસો લહીએરે.વી૦૬
વ્રત પણ યમ ઇહાં સંપજે, ખેદ નહીં શુભ કાજે રે, દ્વેષ નહીં વળી અવશું, એહ ગુણ અંગ વિરાજે રે.વી૦૭
યોગનાં બીજ ઇહાં ગ્રહે, જિનવર શુદ્ધ પ્રણામો રે, ભાવાચારજ સેવના, ભવ-ઉદ્વેગ સુઠામો રે.વી.૦૮
For Personal & Private Use Only
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________
પર
નિત્યક્રમ દ્રવ્ય અભિગ્રહ પાળવા, ઔષઘ પ્રમુખને દાને રે, આદર આગમ આસરી, લિખનાદિક બહુમાને રે. વી. ૯ લેખન પૂજન આપવું, શ્રુત વાચના ઉદ્માહો રે, ભાવ વિસ્તાર સજઝાયથી, ચિંતન ભાવન ચાહો રે. વી૦૧૦ બીજ કથા ભલી સાંભળી, રોમાંચિત હુવે દેહ રે, એહ અવંચક યોગથી, લહીએ ઘરમ સનેહ રે. વી૦૧૧ સદ્દગુરુ યોગે વંદન ક્રિયા, તેહથી ફળ હોય જેહો રે, યોગ ક્રિયા ફળ ભેદથી, ત્રિવિધ અવંચક એહો રે. વી૦૧૨ ચાહે ચકોર તે ચંદ્રને, મધુકર માલતી ભોગી રે, તેમ ભવિ સહગુણ હોયે, ઉત્તમ નિમિત્ત સંયોગી રે. વી. ૧૩ એહ અવંચક યોગ તે, પ્રગટે ચરમાવર્તે રે, સાઘુને સિદ્ધદશા સમું, બીજનું ચિત્ત પ્રવર્તે રે. વી૦૧૪ કરણ અપૂર્વના નિકટથી, જે પહેલું ગુણઠાણું રે, મુખ્યપણે તે બહાં હોય, સુયશ વિલાસનું ટાણું રે. વી૦૧૫
(ઢાળ બીજી) બીજી તારાવૃષ્ટિ–વિચાર
(મનમોહન મેરે–એ દેશી) દર્શન તારાવૃષ્ટિમાં, મનમોહન મેરે, ગોમય અગ્નિ સમાન મ0 શૌચ સંતોષ ને તપ ભલું મસક્ઝાય ઈશ્વર ધ્યાન. મ. ૧ નિયમ પંચ ઇહાં સંપજે, મ૦ નહિ કિરિયા ઉગ, મઠ જિજ્ઞાસા ગુણતત્ત્વની, મા પણ નહિ નિજહઠ ટેગ. મ. ૨ એહ દ્રષ્ટિ હોય વરતતાં, મ, યોગ કથા બહુ પ્રેમ, મ0 અનુચિત તેહ ન આચરે, મ વાળ્યો વળે જેમ હેમ. મ૦ ૩
For Personal & Private Use Only
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૫૩ વિનય અથિક ગુણીનો કરે, મ દેખે નિજગુણ હાણ, મ0 ત્રાસ ઘરે ભવભય થકી, મા ભવ માને દુઃખખાણ. મ. ૪ શાસ્ત્ર ઘણાં મતિ થોડલી, મ, શિષ્ટ કહે તે પ્રમાણ, મ0 સુયશ લહે એ ભાવથી, મ૦ ન કરે જૂઠ ડફાણ. મ૦ ૫
(ઢાળ ત્રીજી) ત્રીજી બલાદ્રષ્ટિ-વિચાર
(પ્રથમ ગોવાલ તણે ભવે જીરે—એ દેશી) ત્રીજી દ્રષ્ટિ બલા કહીજી, કાષ્ઠઅગ્નિ સમ બોઘ, ક્ષેપ નહીં આસન સર્ઘજી, શ્રવણ સમીહા શોથ રે.
જિનજી, ઘન ઘન તુજ ઉપદેશ. ૧ તરુણ સુખી સ્ત્રી પરિવર્યોજી, જેમ ચાહે સુરગીત, સાંભળવા તેમ તત્ત્વનેજી, એ દ્રષ્ટિ સુવિનીત રે. જિ૦૨ સરી એ બોઘ પ્રવાહનીજી, એ વિણ શ્રત થલકૂપ, શ્રવણ સમીહા તે કિસીજી, શયિત સુણે જેમ ભૂપ રે જિ૦૩ મન રીઝે તન ઉલ્લસેજી, રીઝે બુઝે એક તાન, તે ઇચ્છા વિણ ગુણકથાજી, બહેરા આગળ ગાન રે. જિ૦૪ વિઘન ઇહાં પ્રાયે નહીંજી, ઘર્મ હેતુમાં કોય, અનાચાર પરિહારથીજી, સુયશ મહોદય હોય રે. જિ૦૫
(ઢાળ ચોથી) ચોથી દીતાદ્રષ્ટિ-વિચાર (ઝાંઝરીઆ મુનિવર, ઘન ઘન તુમ અવતાર–એ દેશી) યોગ દ્રષ્ટિ ચોથી કહીજી, દીપ્તા તિહાં ન ઉત્થાન, પ્રાણાયામ તે ભાવથીજી, દીપપ્રભા સમ જ્ઞાન.
મનમોહન જિનજી, મીઠી તાહરી વાણ. ૧
For Personal & Private Use Only
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૪
નિત્યક્રમ બાહ્ય ભાવ રેચક ઇહાંજી, પૂરક અંતર ભાવ, કુંભક થિરતા ગુણે કરીજી, પ્રાણાયામ સ્વભાવ. મ. ૨ ઘર્મ અર્થે બહાં પ્રાણનેજી,–છાંડે પણ નહિ ઘર્મ, પ્રાણ અર્થે સંકટ પટેજી, જાઓ એ વૃષ્ટિનો મર્મ. મ. ૩ તત્ત્વશ્રવણ મઘુરોદકેજી, બહાં હોય બીજ પ્રરોહ, ખાર ઉદક સમ ભવ ત્યજેજી, ગુરુભક્તિ અદ્રોહ. મ. ૪ સૂક્ષ્મબોઘ તોપણ બહાંજી, સમકિત વિણ નહિ હોય, વેદ્ય સંવેદ્ય પદે કહ્યો છે, તે ન અવેદ્ય જોય. મ૦ ૫ વેદ્ય બંઘશિવ હેતુ છેજી, સંવેદન તસ નાણ, નયનિક્ષેપે અતિ ભલુંજી, વેદ્ય સંવેદ્ય પ્રમાણ. મ૦ ૬ તે પદ ગ્રંથિ વિભેદથીજી, છેહલી પાપ પ્રવૃત્તિ, તખ્તલોહ પદ ધૃતિ સમીજી, તિહાં હોય અંતે નિવૃત્તિ. મ. ૭ એહ થકી વિપરીત છેજી, પદ તે અવેદ્ય સંવેદ્ય, ભવાભિનંદી જીવનજી, તે હોય વજ અભેદ્ય. મ૦ ૮ લોભી કૃપણ દયામણોજી, માથી મચ્છર ઠાણ, ભવાભિનંદી ભય ભર્યોજી, અલ આરંભ અયાણ. મ. ૯ એવા અવગુણવંતનુંજી, પદ છે અવેદ્ય કઠોર, સાધુ સંગ આગમતણોજી, “તે જીત્યો ઘુરંઘોર. મ૦૧૦ તે જીતે સહેજે ટળેજી, વિષમ કુતર્ક પ્રકાર, દૂર નિકટ હાથી હણેજી, જેમ એ બઠર વિચાર. મ૦૧૧ હું પામ્યો સંશય નહીંજી, મૂરખ કરે એ વિચાર,
આળસુઆ ગુરુ શિષ્યનોજી, તે તો વચન પ્રકાર. મ૦૧૨ ૧. પાઠાંતર–તે જીતે ઘરી જોર
For Personal & Private Use Only
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૫૫ ઘીજે તે પતિઆવવું જી, આપમતે અનુમાન, આગમ ને અનુમાનથીજી, સાચું લહે સુજ્ઞાન. મ૦૧૩ નહિ સર્વજ્ઞ જાજાઆજી, તેહના જે વળી દાસ, ભક્તિ દેવની પણ કહીજી, ચિત્ર અચિત્ર પ્રકાશ. મ૦૧૪ દેવ સંસારી અનેક છેજી, તેહની ભક્તિ વિચિત્ર, એક રાગ પર દ્વેષથીજી, એક મુક્તિની અચિત્ર. મ૦૧૫ ઇઢિયાર્થગત બુદ્ધિ છેજી, જ્ઞાન છે આગમ હેત, અસંમોહ શુભ કૃતિ ગુણેજી, તેણે ફલ ભેદ સંકેત. મ૦૧૬ આદરકિરિયા રતિ ઘણીજી, વિઘન ટળે મિલે લચ્છિ, જિજ્ઞાસા બુદ્ધ સેવનાજી, શુભકૃતિ ચિહ્ન પ્રત્યચ્છિ. મ૦૧૭ બુદ્ધિ ક્રિયા ભવફલ દિયેજી, જ્ઞાનક્રિયા શિવઅંગ, અસંમોહ કિરિયા દિયેજી, શીધ્ર મુક્તિફલ ચંગ. મ૦૧૮ પુદ્ગલ રચના કારમીજી, તિહાં જસ ચિત્ત ન લીન,
એક માર્ગ તે શિવતણોજી, ભેદ લહે જગદીન. મ૦૧૯ શિષ્ય ભણી જિન દેશનાજી, કહે જન પરિણતિ ભિન્ન, કહે મુનિની નય દેશનાજી, પરમાર્થથી અભિન્ન. મ૦૨૦ શબ્દ ભેદ ઝઘડો કિસ્સોજી, પરમારથ જો એક, કહો ગંગા કહો સુરનદીજી, વસ્તુ ફરે નહિ છેક. મ૦૨૧ ઘર્મ ક્ષમાદિક પણ મટેજી, પ્રગટે ઘર્મ સંન્યાસ, તો ઝઘડા મોટા તણોજી, મુનિને કવણ અભ્યાસ. મ૦૨૨ અભિનિવેશ સઘળો ત્યજીજી, ચાર લહી જેણે દ્રષ્ટિ, તે લેશે હવે પંચમીજી, સુયશ અમૃત ઘનવૃષ્ટિ. મ૦૨૩
For Personal & Private Use Only
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________
પર
નિત્યક્રમ
(ઢાળ પાંચમી) પાંચમી સ્થિરાદ્રષ્ટિ-વિચાર
(ઘન ઘન સંપ્રતિ સાચો રાજા–એ દેશી) દ્રષ્ટિ થિરામાંહે દર્શન નિત્યે, રત્નપ્રભા સમ જાણો રે, ભ્રાંતિ નહીં વળી બોથ તે સૂક્ષમ, પ્રત્યાહાર વખાણો રે. ૧ એ ગુણ વીર(રાજ)તણો ન વિસારું, સંભારું દિનરાત રે, પશુ ટાળી સુરરૂપ કરે જે, સમકિતને અવદાત રે. એ૦૨ બાલ ધૂલિ ઘર લીલા સરખી, ભવ ચેષ્ટા છતાં ભાસે રે, રિદ્ધિ સિદ્ધિ સવિ ઘટમાં પેસે, અષ્ટ મહા સિદ્ધિ પાસે રે. એ૩ વિષય વિકારે ન ઇંદ્રિય જોડે, તે અહીં પ્રત્યાહારો રે, કેવળ જ્યોતિ તે તત્ત્વ પ્રકાશે, શેષ ઉપાય અસારો રે. એ૦૪ શીતળ ચંદનથી પણ ઉપન્યો, અગ્નિ દહે જેમ વનને રે, ઘર્માનિત પણ ભોગ બહાં તેમ લાગે અનિષ્ટ તે મનનેરે. એપ અંશે હોય છતાં અવિનાશી, પુદ્ગલ જાલ તમાસી રે, ચિદાનંદઘન સુયશ વિલાસી, કેમ હોય જગનો આશી રે? એ૦૬
(ઢાળ છઠ્ઠી) છઠ્ઠી કાંતાદ્રષ્ટિ-વિચાર (ભોલીડા હંસા રે વિષય ન રાચીએ-એ દેશી) અચપલ રોગરહિત નિષ્ફર નહિ, અલ્પ હોય દોય નીતિ, ગંઘ તે સારો રે કાંતિ પ્રસન્નતા, સુસ્વર પ્રથમ પ્રવૃત્તિ.
ઘન ઘન શાસન શ્રી જિનવરતણું. ૧
For Personal & Private Use Only
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૫૭
ઘીર પ્રભાવી રે આગલે યોગથી, મિત્રાદિકયુત ચિત્ત, લાભ ઇષ્ટનો રે ઠંદ્ર અદૃષ્યતા, જન પ્રિયતા હોય નિત્ય ઘ૦૨ નાશ દોષનો રે તૃપ્તિ પરમ લહે, સમતા ઉચિત સંયોગ, નાશ વૈરનો રે બુદ્ધિ શતંભરા, એ નિષ્પન્નહ યોગ. ઘ૦૩ ચિહ્ન યોગનાં રે જે પરગ્રંથમાં, યોગાચારય દિક, પંચમ દ્રષ્ટિ થકી સવિ જોડીએ, એહવા તેહ ગરિ. ઘ૦૪ છઠ્ઠી દિઠી રે હવે કાંતા કહું, તિહાં તારાવ્ય પ્રકાશ, તત્ત્વ મીમાંસારે વૃઢ હોયે ઘારણા, નહિ અન્ય કૃતવાસ.ઘ૦૫ મન મહિલાનું રે વાહલા ઉપરે, બીજાં કામ કરત, તેમ કૃતઘર્મે રે મન વૃઢ ઘરે, જ્ઞાનાક્ષેપકવંત ઘ૦૬ એહવે જ્ઞાને રે વિઘન નિવારણે, ભોગ નહીં ભવહેત, નવિ ગુણદોષ ન વિષયસ્વરૂપથી,મન ગુણ-અવગુણ ખેત ઘ૦૭ માયા પાણી રે જાણી તેહને, લંઘી જાય અડોલ, સાચું જાણી રે તે બીતો રહે, ન ચલે ડામાડોલ. ઘ૦૮ ભોગતત્ત્વને રે એમ ભય નવિ ટળે, જૂઠા જાણે રે ભોગ, તે એ દ્રષ્ટિ રે ભવસાયર તરે, લહે વળી સુયશ સંયોગ.ઘ૦૯
(ઢાળ સાતમી) સાતમી પ્રભાદ્રષ્ટિ-વિચાર
(એ છિંડી કિહાં રાખી–એ દેશી) અર્કપ્રભા સમ બોઘપ્રભામાં, ધ્યાન પ્રિયા એ દિઠી, તત્ત્વ તણી પ્રતિપત્તિ જહાં વળી, રોગ નહીં સુખપુઠ્ઠી રે.
ભવિકા, વીર વચન ચિત્ત ઘરીએ. ૧
For Personal & Private Use Only
For
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યકમ
સઘળું પરવશ તે દુઃખલક્ષણ, નિજવશ તે સુખ લહીએ, એ તૃષ્ટ આતમગુણ પ્રગટે, કહો સુખ તે કુણ કહીએ રે? ભ૦૨ નાગરસુખ પામર નવિ જાણે, વલ્લભ સુખ ન કુમારી, અનુભવવિણ તેમ ધ્યાનતણું સુખ કોણ જાણે નરનારી રે. ભ૦૩ એહ વૃષ્ટિમાં નિર્મળ બોઘે, ધ્યાન સદા હોય સાચું, દૂષણ રહિત નિરંતર જ્યોતિ, રત્ન તે દીપે જાચું રે. ભ૦૪ વિષભાગક્ષય, શાંતવાહિતા, શિવ મારગ ધ્રુવનામ, કહે અસંગક્રિયા ઇહાં યોગી, વિમલ સુયશ પરિણામ રે. ભ૦૫
(ઢાળ આઠમી)
આઠમી પરાર્દ્રષ્ટિ-વિચાર રાજ સમર તું, રાજ સમર તું, રાજ હૃદયમાં રાખીને, માથા ઉપર મરણ ભમે છે, કાળ રહ્યો છે તાકીને.
-એ દેશી દ્રષ્ટિ આઠમી સાર સમાધિ, નામ પરા તસ જાણેજી, આપ સ્વભાવે પ્રવૃત્તિ પૂરણ, શશિરામ બોઘ વખાણુંજી, નિરતિચાર પદ એહમાં યોગી, કહિયે નહિ અતિચારીજી, આરોહ આરૂઢ ગિરિને, તેમ એહની ગતિ ન્યારીજી. ચંદન ગંઘ સમાન ક્ષમા ઇહાં, વાસકને ન ગવષેજી, આસંગે વર્જિત વળી એહમાં, કિરિયા નિજગુણ લેખેજી, શિક્ષાથી જેમ રતન નિયોજન, દ્રષ્ટિ ભિન્ન તેમ એહોજી, તાસ નિયોગે કરણ અપૂરવ, લહે મુનિ કેવલ ગેહોજી. ૨ ક્ષીણ દોષ સર્વજ્ઞ મહામુનિ, સર્વ લબ્ધિ ફલ ભોગીજી, પર ઉપગાર કરી શિવસુખ તે, પામે યોગ અયોગીજી,
For Personal & Private Use Only
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૫૯ સર્વ શત્રુક્ષય સર્વ વ્યાધિલય, પૂરણ સર્વ સમીહાજી, સર્વ અરથ યોગે સુખ તેહથી, અનંતગુણ નિરીહાજી. ૩
ઉપસંહાર એ અડદિઠી કહી સંક્ષેપે, યોગ શાસ્ત્ર સંકેતેજી, કુલયોગી ને પ્રવૃત્તચક્ર છે, તેહ તણે હિત તેજી, યોગી કુલે જાયા તસ ઘર્મે, અનુગત તે કુલયોગીજી, અદ્વેષી ગુરુન્દવદ્વિજપ્રિય, દયાવંત ઉપયોગીજી. ૪ શુશ્રુષાદિક અડગુણ સંપૂરણ, પ્રવૃત્તચક્ર તે કહિયેજી, યમદ્રય લાભી પરદુગ અર્થી, આદ્ય અવંચક લહિયેજી, ચાર અહિંસાદિક યમ ઇચ્છા, પ્રવૃત્તિ થિર સિદ્ધિનામેજી, શુદ્ધ રુચે પાલ્ય અતિચારહ, ચલે ફળ પરિણામેજી. ૫ કુલયોગી ને પ્રવૃત્તચક્રને, શ્રવણ શુદ્ધિ પક્ષપાતજી, યોગવૃષ્ટિ ગ્રંથ હિત હોવે, તેણે કહી એ વાતજી, શુદ્ધ ભાવ ને સૂની કિરિયા, બહુમાં અંતર કેતોજી, જલહલતો સૂરજ ને ખજાઓ, તાસ તેજમાં તેતોજી. ૬ ગુહ્ય ભાવ એ તેને કહીએ, જેહસું અંતર ભાંજેજી, જેહસું ચિત્ત પટંતર હોવે, તેહસું ગુહ્ય ન છાજેજી, યોગ્ય અયોગ્ય વિભાગ અલહતો, કરશે મોટી વાતોજી, ખમશે તે પંડિત પરષદમાં, મુષ્ટિપ્રહાર ને લાતોજી. ૭ સભા ત્રણ શ્રોતા ગુણ અવગુણ, નંદી સૂત્રે દસેજી, તે જાણી એ ગ્રંથ યોગ્યને, દેજો સુગુણ જગશેજી, લોક પૂરજો નિજ નિજ ઇચ્છા, યોગ ભાવ ગુણરયણેજી, શ્રી નયવિજય વિબુથ પયસેવક, વાચક યશને વયણેજી. ૮
For Personal & Private Use Only
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
*૨૩. છૂટક પદો સુખકી સહેલી હે, અકેલી ઉદાસીનતા,” અધ્યાત્મની જનની તે ઉદાસીનતા. લઘુ વયથી અદ્ભુત થયો, તત્ત્વજ્ઞાનનો બોઘ, એ જ સૂચવે એમ કે, ગતિ આગતિ કાં શોઘ ? ૧ જે સંસ્કાર થવો ઘટે, અતિ અભ્યાસે કાંય, વિના પરિશ્રમ તે થયો, ભવશંકા શી ત્યાંય ? ૨ જેમ જેમ મતિ અલ્પતા, અને મોહ ઉદ્યોત, તેમ તેમ ભવશંકના, અપાત્ર અંતર જ્યોત. ૩ કરી કલ્પના દ્રઢ કરે, નાના નાસ્તિ વિચાર, પણ અતિ તે સૂચવે, એ જ ખરો નિર્ધાર. ૪ આ ભવ વણ ભવ છે નહીં, એ જ તર્ક અનુકૂળ, વિચારતાં પામી ગયા, આત્મધર્મનું મૂળ. ૫
ભિન્ન ભિન્ન મત દેખએ, ભેદ દ્રષ્ટિનો એહ, એક તત્ત્વના મૂળમાં, વ્યાપ્યા માનો તેહ. ૧ તેહ તત્ત્વરૃપ વૃક્ષનું, આત્મઘર્મ છે મૂળ, સ્વભાવની સિદ્ધિ કરે, ઘર્મ તે જ અનુકૂળ. ૨ પ્રથમ આત્મસિદ્ધિ થવા, કરીએ જ્ઞાન વિચાર, અનુભવૈ ગુરુને સેવએ, બુઘજનનો નિર્ધાર. ૩ ક્ષણ ક્ષણ જે અસ્થિરતા, અને વિભાવિક મોહ, તે જેનામાંથી ગયા, તે અનુભવ ગુરુ જોય. ૪ બાહ્ય તેમ અત્યંતરે, ગ્રંથ ગ્રંથિ નહિ હોય,
પરમ પુરુષ તેને કહો, સરળ વૃષ્ટિથી જોય. ૫ વિ. સં. ૧૯૪૫
–શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર
For Personal & Private Use Only
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ (મધ્યાહ્ન પછીની ભક્તિનો ક્રમ : સમય ૨ થી ૪) મંગલાચરણ તથા જિનેશ્વરની વાણી : પૃષ્ઠ ૧-૨ વીશ દોહરાયમનિયમ–ક્ષમાપનાઃ પૃષ્ઠ ૬–૧૯૨૦
TE
૨૪. ગુણસ્થાન આરોહણ ક્રમ અપૂર્વ અવસર એવો ક્યારે આવશે ? ક્યારે થઈશું બાહ્યાંતર નિગ્રંથ જો ? સર્વ સંબંઘનું બંધન તીક્ષ્ણ છેદીને, વિચરશું કવ મહતુ પુરુષને પંથ જો ? અપૂર્વક સર્વ ભાવથી ઔદાસીન્યવૃત્તિ કરી, માત્ર દેહ તે સંયમહેતુ હોય જો, અન્ય કારણે અન્ય કશું કહ્યું નહીં, દેહે પણ કિંચિત્ મૂછ નવ જોય જ. અપૂર્વ દર્શનમોહ વર્તીત થઈ ઊપજ્યો બોઘ જે, દેહ ભિન્ન કેવલ ચૈતન્યનું જ્ઞાન જો, તેથી પ્રક્ષીણ ચારિત્રમોહ વિલોકિયે, વર્તે એવું શુદ્ધસ્વરૃપનું ધ્યાન જો. અપૂર્વ આત્મસ્થિરતા ત્રણ સંક્ષિપ્ત યોગની, મુખ્યપણે તો વર્તે દેહપર્યત જો, ઘોર પરીષહ કે ઉપસર્ગ ભયે કરી, આવી શકે નહિ તે સ્થિરતાનો અંત જો. અપૂર્વ સંયમના હેતુથી યોગપ્રવર્તના, સ્વરૂપલક્ષે જિનઆજ્ઞા આઘીન જો, તે પણ ક્ષણ ક્ષણ ઘટતી જાતી સ્થિતિમાં, અંતે થાયે નિજસ્વરૂપમાં લીન જો. અપૂર્વ
For Personal & Private Use Only
Forn
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________
દર
૬
८
૯
૧૦
૧૧
નિક્રમ
પંચ
પંચ
વિષયમાં રાગદ્વેષ વિરહિતતા, પ્રમાદે ન મળે મનંનો ક્ષોભ જો, દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર ને કાળ, ભાવ પ્રતિબંઘ વણ, વિચરવું દયાથીન પણ વીંતલોભ જો. અપૂર્વ
ક્રોઘ પ્રત્યે તો. વર્તે
ક્રોઘસ્વભાવતા,
માન પ્રત્યે તો દીનપણાનું માન જો, માયા પ્રત્યે માયા . સાક્ષી ભાવની, લોભ પ્રત્યે નહીં લોભ સમાન જો. અપૂર્વ
બહુ ઉપસર્ગકર્તા પ્રત્યે પણ ક્રોધ નહિ, વંદે ચક્રી તથાપિ ન મળે માન જો,
દેહ જાય પણ માયા થાય ન રોમમાં, લોભ નહીં છો પ્રબળ સિદ્ધિ નિદાન જો. અપૂર્વ
નગ્નભાવ, મુંડભાવ સહ અસ્નાનતા, અદંતઘોવન આદિ પરમ પ્રસિદ્ધ જો,
શૃંગાર નહિ,
કેશ, રોમ, નખ કે અંગે દ્રવ્યભાવ સંયમમય નિગ્રંથ સિદ્ઘ જો. અપૂર્વ
સમદર્શિતા,
સ્વભાવ જો,
ન્યૂનાધિકતા, સમભાવ જો. અપૂર્વ
શત્રુ મિત્ર પ્રત્યે વર્તે માન અમાને વર્તે તે જ જીવિત કે મરણે નહિ ભવ મોક્ષે પણ શુદ્ધ વર્તે
એકાકી વિચરતો વર્ષોં
સ્મશાનમાં,
વજ્ર પર્વતમાં વાઘ સિંહ સંયોગ જો. અડોલ આસન, ને મનમાં નહિ ક્ષોભતા, પરમ મિત્રનો જાણે પામ્યા યોગ જો. અપૂર્વ
For Personal & Private Use Only
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪
નિત્યકમ ૧૨ ઘોર તપશ્ચર્યામાં પણ મનને તાપ નહિ,
સરસ અત્રે નહિ મનને પ્રસન્નભાવ જો, રજકણ કે રિદ્ધિ વૈમાનિક દેવની, સર્વે માન્યાં પુદ્ગલ એક સ્વભાવ જો. અપૂર્વ એમ પરાજય કરીને ચારિત્રમોહનો, આવું ત્યાં જ્યાં કરણ અપૂર્વ ભાવ જો, શ્રેણી ક્ષપકતણી કરીને આરૂઢતા, અનન્ય ચિંતન અતિશય શુદ્ધ સ્વભાવ જો. અપૂર્વ મોહ સ્વયંભૂરમણ સમુદ્ર તરી કરી, સ્થિતિ ત્યાં જ્યાં ક્ષણમોહ ગુણસ્થાન જો, અંત સમય ત્યાં પૂર્ણ સ્વરૅપ વિતરાગ થઈ,
પ્રગટાવું નિજ કેવળજ્ઞાન નિદાન જો. અપૂર્વ ૧૫ ચાર કર્મ ઘનઘાતી તે વ્યવચ્છેદ જ્યાં,
ભવનાં બીજતણો આત્યંતિક નાશ જો, સર્વ ભાવ જ્ઞાતા દ્રષ્ટા સહ શુદ્ધતા,
કૃતકૃત્ય પ્રભુ વીર્ય અનંત પ્રકાશ જો. અપૂર્વ ૧૬ વેદનીયાદિ ચાર કર્મ વર્તે જહાં,
બળી સીંદરીવત્ આકૃતિ માત્ર જો, તે દેહાયુષ આધીન જેની સ્થિતિ છે,
આયુષ પૂર્ણ, મટિયે દૈહિક પાત્ર જો. અપૂર્વ ૧૭ મન, વચન, કાયા ને કર્મની વર્ગણા,
છૂટે જહાં સકળ પુદ્ગલ સંબંઘ જો, એવું અયોગી ગુણસ્થાનક ત્યાં વર્તતું, મહાભાગ્ય સુખદાયક પૂર્ણ અબંધ જો. અપૂર્વ
For Personal & Private Use Only
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯
નિત્યક્રમ એક પરમાણુમાત્રની મળે ન સ્પર્શતા, પૂર્ણ કલંક રહિત અડોલ સ્વરૂપ જો, શુદ્ધ નિરંજન ચૈતન્યમૂર્તિ અનન્યમય, અગુરુલઘુ, અમૂર્ત સહજપદરૂપ જો. અપૂર્વ પૂર્વપ્રયોગાદિ કારણના યોગથી, ઊર્ધ્વગમન સિદ્ધાલય પ્રાપ્ત સુસ્થિત જો, સાદિ અનંત અનંત સમાધિસુખમાં,
અનંત દર્શન, જ્ઞાન અનંત સહિત જો. અપૂર્વ ૨૦ જે પદ શ્રી સર્વશે દીઠું જ્ઞાનમાં,
કહી શક્યા નહીં પણ તે શ્રી ભગવાન જો, તેહ સ્વરૂપને અન્ય વાણીં તે શું કહે ? અનુભવગોચર માત્ર રહ્યું તે જ્ઞાન જો. અપૂર્વ એહ પરમપદ પ્રાપ્તિનું કર્યું ધ્યાન મેં, ગજા વગર ને હાલ મનોરથરૂપ જો, તોપણ નિશ્ચય રાજચંદ્ર મનને રહ્યો, પ્રભુઆજ્ઞાએ થાશું તે જ સ્વરૂપ જો. અપૂર્વ
-શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર *૨૫. મૂળમાર્ગ રહસ્ય મૂળ મારગ સાંભળો જિનનો રે, કરી વૃત્તિ અખંડ સન્મુખ, મૂત્ર નોય પૂજાદિની જો કામના રે, નોય વ્હાલું અંતર ભવદુઃખ. મૂ. ૧ કરી જોજો વચનની તુલના રે, જોજો શોથીને જિનસિદ્ધાંત, મૂળ માત્ર કહેવું પરમારથ હેતુથી રે, કોઈ પામે મુમુક્ષુ વાત. મૂ. ૨ જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્રની શુદ્ધતા રે, એકપણે અને અવિરુદ્ધ, મૂત્ર જિન મારગ તે પરમાર્થથી રે, એમ કહ્યું સિદ્ધાંતે બુઘ. મૂ૦ ૩
For Personal & Private Use Only
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૬૫
લિંગ અને ભેદો જે વ્રતના રે, દ્રવ્ય દેશ કાળાદિ ભેદ, મૂળ પણ જ્ઞાનાદિની જે શુદ્ધતા રે, તે તો ત્રણે કાળે અભેદ. મૂ. ૪ હવે જ્ઞાન દર્શનાદિ શબ્દનો રે, સંક્ષેપે સુણો પરમાર્થ, મૂળ તેને જોતાં વિચારી વિશેષથી રે, સમજાશે ઉત્તમ આત્માર્થ. મૂ. ૫ છે દેહાદિથી ભિન્ન આતમા રે, ઉપયોગી સદા અવિનાશ, મૂળ એમ જાણે સદ્ગુરુ ઉપદેશથી રે, કહ્યું જ્ઞાન તેનું નામ ખાસ મૂ૦ ૬ જે જ્ઞાને કરીને જાણિયું રે, તેની વર્તે છે શુદ્ધ પ્રતીત, મૂળ કહ્યું ભગવંતે દર્શન તેહને રે, જેનું બીજું નામ સમકિત. મૂ૦ ૭ જેમ આવી પ્રતીતિ જીવની રે, જાણ્યો સર્વેથી ભિન્ન અસંગ, મૂત્ર તેવો સ્થિર સ્વભાવ તે ઊપજે રે, નામ ચારિત્ર તે અણલિંગ. મૂ. ૮ તે ત્રણે અભેદ પરિણામથી રે, જ્યારે વર્તે તે આત્મારૂપ. મૂળ તેહ મારગ જિનનો પામિયો રે, કિંવા પામ્યો તે નિજસ્વરૂપ. મૂ૦ ૯ એવાં મૂળ જ્ઞાનાદિ પામવા રે, અને જવા અનાદિ બંઘ, મૂળ ઉપદેશ સદ્ગુરુનો પામવો રે, ટાળી સ્વચ્છંદને પ્રતિબંધ મૂ૦૧૦ એમ દેવ જિનંદે ભાખિયું રે, મોક્ષમારગનું શુદ્ધ સ્વરૂપ, મૂત્ર ભવ્ય જનોના હિતને કારણે રે, સંક્ષેપે કહ્યું સ્વરૂપ. મૂ૦૧૧
આણંદ, આસો સુદ ૧, ૧૯૫ર
(સાયંકાળની ભક્તિનો ક્રમઃ સમય ૬) ૨૬. સાયંકાળની સ્તુતિ તથા દેવવંદન
મહાદેવ્યાઃ કુષિરત્ન, શબ્દજીતવરાત્મજમ્
રાજચંદ્રમહં વંદે, તત્ત્વલોચનદાયક.... ૧ જય ગુરુદેવ ! સહજાત્મસ્વરૂપ પરમગુરુ શુદ્ધ ચૈતન્ય સ્વામી.
For Personal & Private Use Only
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ ૐકાર બિંદુસંયુક્ત નિત્યે ધ્યાયન્તિ યોગિન, કામદ મોક્ષદ શૈવ, ૐકારાય નમોનમઃ ૨ મંગલમય મંગલકરણ, વીતરાગ વિજ્ઞાન, નમો તાહિ જાતે ભયે, અરિહંતાદિ મહાન. ૩ વિશ્વભાવ વ્યાપિ તદપિ, એક વિમલ ચિતૂપ, જ્ઞાનાનંદ મહેશ્વરા, જયવંતા જિનભૂપ. ૪ મહત્તત્ત્વ મહનીય મહઃ મહાઘામ ગુણઘામ, ચિદાનંદ પરમાતમા, વંદો રમતા રામ. પ તીનભુવન ચૂડારતન, – સમ શ્રી જિનકે પાય, નમત પાઇએ આપ પદ, સબ વિધિ બંઘ નશાય ૬ દર્શન દેવદેવસ્ય, દર્શને પાપનાશનમ્, દર્શન સ્વર્ગસોપાન, દર્શને મોક્ષસાઘનમૂ. ૭ દર્શનાર્દુ દુરિતધ્વસિ વંદનાદું વાંછિતપ્રદઃ પૂજનાત્ પૂરક શ્રીણાં, જિનઃ સાક્ષાત્ સુરદ્ગમઃ ૮ પ્રભુદર્શન સુખસંપદા, પ્રભુદર્શન નવનિધિ, પ્રભુદર્શનસે પામીએ, સકલ મનોરથસિદ્ધિ. ૯ બ્રહ્માનંદ પરમસુખદ કેવલ જ્ઞાનમૂર્તિમ્, દ્વન્દાતીત ગગનસવૃશં તત્ત્વમસ્યાદિ લક્ષ્યમ્, એક નિત્ય વિમલચલ સર્વદા સાક્ષીભૂતમ્,
ભાવાતીત ત્રિગુણરહિત સક્રું તે નમામિ. ૧૦ આનન્દમાનન્દક પ્રસન્ન જ્ઞાનસ્વરૂપ નિજબોઘરૂપમ્, યોગીન્દ્રમીયં ભવરોગવૈદ્ય,શ્રીમદ્ ગુરું નિત્યમહં નમામિ. ૧૧ શ્રીમદ્ પરબ્રહ્મગુરું વદામિ,શ્રીમદ્ પરબ્રહ્મગુરું નમામિ, શ્રીમદ્ પરબ્રહ્મગુરું ભજામિ,શ્રીમદ્ પરબ્રહ્મગુરું સ્મરામિ. ૧૨
For Personal & Private Use Only
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યકમ ગુરુબ્રહ્મા ગુરુર્વિષ્ણુગુરુર્દેવો મહેશ્વરઃ ગુરુઃ સાક્ષાત્ પરબ્રહ્મ તસ્મ શ્રી ગુરવે નમઃ ધ્યાનમૂલં ગુરુમૂર્તિ પૂજામૂલં ગુરુપદમ્, મંત્રમૂલે ગુરુવાક્ય મોક્ષમૂલ ગુરુકૃપા. અખંડમંડલાકારં વ્યાપ્ત યેન ચરાચરમુ, તત્પદે દર્શિત યેન તસ્મ શ્રી ગુરવે નમઃ અજ્ઞાનતિમિરાન્ધાનાં જ્ઞાનાંજનશલાકયા, ચક્ષુરુન્મીલિતં યેન તસ્મ શ્રી ગુરવે નમઃ ધ્યાનથૂપે મનપુષ્પ પંચેન્દ્રિય હુતાશનમ્,
ક્ષમાજાપ સંતોષપૂજા પૂજ્યો દેવો નિરંજનઃ ૧૭ દેવેષ દેવોડસ્તુ નિરંજનો મે, ગુÍરુધ્વસ્તુ દમી શમી મે, ઘર્મેષ ઘર્મોડસ્તુ દયા પરો મે, ત્રીàવ તત્ત્વાનિ ભવે ભવે મે. ૧૮
પરાત્પરગુરવે નમઃ પરંપરાચાર્ય ગુરવે નમઃ પરમગુરવે નમઃ સાક્ષાત્ પ્રત્યક્ષસરવે નમોનમઃ ૧૯ અહો ! અહો ! શ્રી સદ્ગુરુ, કરુણાસિંઘુ અપાર, આ પામર પર પ્રભુ કર્યો, અહો ! અહો ! ઉપકાર. શું પ્રભુચરણ કને ઘરું, આત્માથી સૌ હન, તે તો પ્રભુએ આપિયો, વત્ ચરણાધીન. ૨૧ આ દેહાદિ આજથી, વર્તે પ્રભુ આઘીન, દાસ, દાસ હું દાસ છું, આપ પ્રભુનો દીન. ષટુ સ્થાનક સમજાવીને, ભિન્ન બતાવ્યો આપ; મ્યાનથકી તરવારવતુ, એ ઉપકાર અમાપ. ૨૩ જે સ્વરૂપ સમજ્યા વિના, પામ્યો દુઃખ અનંત, સમજાવ્યું તે પદ નમું, શ્રી સદ્દગુરુ ભગવંત. ૨૪
For Personal & Private Use Only
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
નમસ્કાર જય જય ગુરુદેવ ! સહજાત્મસ્વરૂપ પરમગુરુ શુદ્ધ ચૈતન્ય સ્વામી અંતરજામી ભગવાન, ઇચ્છામિ ખમાસમણો વંદિઉં જાવણિજ્જાએ નિસાહિઆએ મFએણ વંદામિ.
પરમ પુરુષ પ્રભુ સદ્ગરું, પરમજ્ઞાન સુખધામ, જેણે આપ્યું ભાન નિજ, તેને સદા પ્રણામ. ૨૫
નમસ્કાર જય જય ગુરુદેવ! ....................મFએણ વંદામિ.
દેહ છતાં જેની દશા, વર્તે દેહાતીત, તે જ્ઞાનીના ચરણમાં, હો વંદન અગણિત. ૨૬
નમસ્કાર જય જય ગુરુદેવ ! ........... મFણ વંદામિ. નમોડસ્તુ નમોડસ્તુ નમોડસ્તુ, શરણે, શરણે, શરણે, ત્રિકાલશરણે, ભવોભવ શરણે, સદ્ગુરુશરણું, સદા સર્વદા, ત્રિવિઘ ત્રિવિઘ ભાવવંદન હો, વિનય વંદન હો, સમયાત્મક વંદન હો; ૐ નમોડસ્તુ જય ગુરુદેવ શાંતિ પરમ તારુ, પરમ સજ્જન, પરમ હેતુ, પરમ દયાળ, પરમ મયાળ, પરમ કૃપાળ, વાણીસુરસાળ, અતિ સુકુમાળ, જીવદયા પ્રતિપાળ, કર્મશત્રુના કાળ, “મા હણો મા હણોશબ્દના કરનાર, આપકે ચરણકમલમેં મેરા મસ્તક, આપકે ચરણકમલ મેરે હૃદયકમલમેં અખંડપણે સંસ્થાપિત રહે, સંસ્થાપિત રહે; સપુરુષોંકા સસ્વરૂપ, મેરે ચિત્તસ્મૃતિકે પટપર ટંકોત્કીર્ણવત્ સદોદિત, જયવંત રહે, જયવંત
રહે.
આનંદમાનન્દકર પ્રસન્ન જ્ઞાનસ્વરૂપે નિજબોઘરૂપમ્ યોગીન્દ્રમીયં ભવરોગવૈદ્ય શ્રીમદ્દગુરું નિત્યમાં નમામિ
For Personal & Private Use Only
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૨૭. આરતી (૧) જય જય આરતી સદ્ગુરુરાયા,
શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર નમું તુજ) પાયા. જય૦ ૧ પહેલી આરતી મિથ્યા ટાળે,
સમ્યજ્ઞાન પ્રકાશ નિહાળે. જય૦ ૨ બીજી આરતી બીજ ઉગાડે, ધંધાતીતપણાને
પમાડે. જય૦ ૩ ત્રીજી આરતી ત્રિકરણ શુદ્ધિ,
થાયે સહેજે નિર્મળ બુદ્ધિ. જય૦૪ ચોથી આરતી અનંત ચતુષ્ટય,
પરિણામે આપે પદ અવ્યય. જય૦ ૫ પંચમી આરતી પંચ સંવરથી,
શુદ્ધ સ્વભાવ સહજ લહે અરથી. જય૦ ૬ શ્રીમદ્ સગુરુરાજ કૃપાએ, સત્ય મુમુક્ષુપણું પ્રગટાયે. જય૦ ૭
આરતી(૨) જય દેવ, જય દેવ, જય પંચ પરમ પદ સ્વામી, પ્રભુ પંચ પરમ પદ સ્વામી, મોહાદિક હણ્યાથી (૨) અનંત ગુણઘામી. જયદેવ ૧ લોકાલોક પ્રકાશક, સૂર્ય પ્રગટ જ્ઞાની, પ્રભુ આરતી કરી જીવ પામે (૨) શિવપદ સુખખાણી. જયદેવ ૨ પહેલી આરતી પ્રભુની, જિજ્ઞાસુ કરતા, પ્રભુ નિજ પદ લક્ષ લહી તે (૨) મિથ્યામતિ હરતા. જયદેવ.
For Personal & Private Use Only
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
બીજી આરતી પ્રભુની, સમકિતી કરતા, પ્રભુ પ્રભુ સમ નિજ ચિકૂપને (૨) અંતર અનુભવતા. જયદેવ૦૪ ત્રીજી આરતી પ્રભુની, શાંત સુઘા ઝરતા, પ્રભુ રત્નત્રય ઉજ્વલથી (૨) ઘર્મ ધ્યાન ઘરતા. જયદેવ. ૫ ચોથી આરતી પ્રભુની, શ્રેણી ક્ષપક ચડતા, પ્રભુ શુક્લ ધ્યાન વર યોગે (૨) મોહ શત્રુ હણતા. જયદેવ.૬ પંચમી આરતી પ્રભુની, કેવલશ્રી વરતા, પ્રભુ ઘન્ય ઘન્ય વર યોગે (૨) સિદ્ધિસદન વસતા. જયદેવ૦ ૭ શુદ્ધ ચિદાત્મની આરતી, આત્માર્થી કરતા, પ્રભુ શ્રી ગુરુરાજ-કૃપાથી (૨) ભવજલથિ તરતા. જયદેવ, ૮
૨૮. મંગલ દીવો (૧). દીવો રે દીવો પ્રભુ મંગલિક દીવો,
શ્રીમદ્ સદ્દગુરુ શાશ્વત જીવો. દીવો- ૧ સમ્યગદર્શન નયન અજવાળે,
કેવલ જ્ઞાન પ્રકાશ નિહાળે. દીવો ૨ ભવભ્રમતિમિરનું મૂળ નસાવે,
મોહ પતંગની ભસ્મ બનાવે. દીવો ૩ પાત્ર મુમુક્ષુ ન નીચે રાખે,
તપવે નહિ એ અચરિજ દાખે. દીવો૦૪ કલિમલ સબ ઉત્પત્તિ જાયે,
શ્રીમદ્ સદ્ગુરુ સદાય વરાયે. દીવો ૫ શ્રોતા વક્તા ભક્ત સકલમેં, શિવકર વૃદ્ધિ કરે મંગલમેં. દીવો ૬
For Personal & Private Use Only
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ શ્રીમદ્ સેવક ભાવ સેવક સેવ્ય અભેદ
૭૧ પ્રભાવે, સ્વભાવે. દીવો ૭
મંગલ દીવો (૨) દીવો રે દીવો પ્રભુ મંગલિક દીવો,
જ્ઞાન દિવો પ્રભુ તુજ ચિરંજીવો. દીવો ૧ નિશ્ચય દીવે પ્રગટે દીવો,
પ્રગટાવો ભવિ દિલમાં દીવો. દીવો ૨ પ્રગટ દીવો જ્ઞાની પરમાત્મા,
તેને અર્પણ હો નિજ આત્મા. દીવો. ૩ બહિરાતમતા તજી પ્રભુ શરણે,
બનો અંતરાત્મા પ્રભુ સ્મરણે. દીવો૦૪ પરમાતમતા નિશદિન ભાવે,
આતમ અર્પણતા તો થાવે. દીવો ૫ આત્મભાવના સતત અભ્યાસે,
નિજ સહજાત્મસ્વરૂપ પ્રકાશે. દીવો ૬ આત્મદ્રષ્ટિ દીવો જલહલતો,
પ્રગટ્યો ઉરમાં જન્મ સફલ તો. દીવો ૭ શ્રીમદ્ સદ્ગુરુ રાજકૃપાથી,
સ્વરૂપસિદ્ધિ સાથે મોક્ષાર્થી. દીવો૮
For Personal & Private Use Only
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૨
નિત્યક્રમ (રાત્રિની ભક્તિનો ક્રમઃ સમય કા થી લા)
વંદન તથા પ્રણિપાત સ્તુતિઃ પૃષ્ઠ ૩૮ મંગળાચરણ તથા જિનેશ્વરની વાણી પૃષ્ઠ ૧-૨ વિશ દોહરા-યમનિયમ : પૃષ્ઠ ૬–૧૯ ૨૯. ભક્તિનો ઉપદેશ
(તોટક છંદ) શુભ શીતળતામય છાંય રહી, મનવાંછિત જ્યાં ફળપંક્તિ કહી જિનભક્તિ ગ્રહો તકલ્પ અહો ભર્જીને ભગવંત ભવંત લહો ૧ નિજ આત્મસ્વરૂપ મુદા પ્રગટે, મનતાપ ઉતાપ તમામ મટે, અતિ નિર્ભરતા વણદામ ગ્રહો, ભર્જીને ભગવંત ભવંત લહો. ૨ સમભાવ સદા પરિણામ થશે, જડ મંદ અઘોગતિ જન્મ જશે, શુભ મંગળ આ પરિપૂર્ણ ચહો, ભર્જીને ભગવંત ભવંત લહો ૩ શુભ ભાવ વડે મન શુદ્ધ કરો, નવકાર મહાપદને સમરો, નહિ એહ સમાન સુમંત્ર કહો, ભર્જીને ભગવંત ભવંત લો. ૪ કરશો ક્ષય કેવળ રાગ કથા, ઘરશો શુભ તત્ત્વસ્વરૂપ યથા,
નૃપચંદ્ર પ્રપંચ અનંત દહો, ભર્જીને ભગવંત ભવંત લો. ૫ વિ. સં. ૧૯૪૧
--શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર
(૩૦). બિના નયન પાવે નહીં, બિના નયનકી બાત, સેવે સદ્ગુરુકે ચરન, સો પાવે સાક્ષાત્. ૧ બૂઝી ચહત જો પ્યાસકો, હૈ બૂઝની રીત, પાવે નહિ ગુરુગમ બિના, એહી અનાદિ સ્થિત. ૨ એહી નહિ હૈ કલ્પના, એહી નહીં વિભંગ, કઈ નર પંચમકાળમેં, દેખી વસ્તુ અભંગ. ૩
For Personal & Private Use Only
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩
નિત્યકમ નહિ દે તું ઉપદેશકું, પ્રથમ લેહિ ઉપદેશ, સબસે ન્યારા અગમ હૈ, વો જ્ઞાનીકા દેશ. જપ, તપ ઔર વ્રતાદિ સબ, તહાં લગી ભ્રમરૂપ, જહાં લગી નહિ સંતકી, પાઈ કૃપા અનૂપ. પ પાયાકી એ બાત હૈ, નિજ છંદનકો છોડ,
પિછે લાગ સપુરુષક, તો સબ બંધન તોડ. ૬ મુંબઈ, ૧૯૪૭
-શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર
૩૧. અમૂલ્ય તત્ત્વવિચાર
(હરિગીત છંદ). બહુ પુણ્યકેરા પુંજથી, શુભ દેહ માનવનો મળ્યો, તોયે અરે ! ભવચક્રનો, આંટો નહીં એક્કે ટળ્યો, સુખ પ્રાપ્ત કરતાં સુખ ટળે છે, લેશ એ લક્ષે લહો, ક્ષણ ક્ષણ ભયંકર ભાવમરણે, કાં અહો રાચી રહો ? ૧ લક્ષ્મી અને અધિકાર વઘતાં, શું વધ્યું. તે તો કહો ? શું કુટુંબ કે પરિવારથી, વઘવાપણું એ નય ગ્રહો, વધવાપણું સંસારનું નર દેહને હારી જવો, એનો વિચાર નહીં અહોહો ! એક પળ તમને હવો !!! ૨ નિર્દોષ સુખ નિર્દોષ આનંદ, લ્યો ગમે ત્યાંથી ભલે, એ દિવ્ય શક્તિમાન જેથી, જેóરેથી નીકળે, પરવસ્તુમાં નહિ મૂંઝવો, એની દયા મુજને રહી, એ ત્યાગવા સિદ્ધાંત કે પશ્ચાતું દુઃખ તે સુખ નહીં. ૩ હું કોણ છું? ક્યાંથી થયો ? શું સ્વરૂપ છે મારું ખરું? કોના સંબંધે વળગણા છે ? રાખું કે એ પરહરું ?
For Personal & Private Use Only
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૪
નિત્યકમ એના વિચાર વિવેકપૂર્વક, શાંત ભાવે જો કર્યા, તો સર્વ આત્મિક જ્ઞાનનાં સિદ્ધાંતતત્ત્વ અનુભવ્યાં. તે પ્રાપ્ત કરવા વચન કોનું સત્ય કેવળ માનવું ? નિર્દોષ નરનું કથન માનો તેહ' જેણે અનુભવ્યું, રે ! આત્મ તારો ! આત્મ તારો ! શીધ્ર એને ઓળખો,
સર્વાત્મમાં સમદ્રષ્ટિ દ્યો, આ વચનને હૃદયે લખો. ૫ વિ. સં. ૧૯૪૧
– શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર ૩૨. બ્રહ્મચર્ય વિષે સુભાષિત
(દેહરા) નિરખીને નવયૌવના, લેશ ન વિષય નિદાન, ગણે કાષ્ઠની પૂતળી, તે ભગવાન સમાન. ૧ આ સઘળા સંસારની, રમણી નાયકરૂપ, એ ત્યાગી, ત્યાગું બઘું, કેવળ શોકસ્વરૂપ. ૨ એક વિષયને જીતતાં, જીત્યો સૌ સંસાર, નૃપતિ ઓંતતાં જીતિયે, દળ પુર ને અધિકાર. ૩ વિષયરૂપ અંકુરથી, ટળે જ્ઞાન ને ધ્યાન, લેશ મદિરાપાનથી, છાકે જ્યમ અજ્ઞાન. ૪ જે નવ વાડ વિશુદ્ધથી, ઘરે શિયળ સુખદાઈ, ભવ તેનો લવ પછ રહે, તત્ત્વવચન એ ભાઈ. ૫ સુંદર શિયળ સુરતરું, મન વાણી ને દેહ, જે નરનારી સેવશે, અનુપમ ફળ લે તેહ. ૬ પાત્ર વિના વસ્તુ ન રહે, પાત્રે આત્મિક જ્ઞાન,
પાત્ર થવા સેવા સદા, બ્રહ્મચર્ય પ્રતિમાન. ૭ વિ. સં. ૧૯૪૧
–શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર
For Personal & Private Use Only
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૫
નિત્યક્રમ ક્ષમાપના – છ પદનો પત્ર, પૃષ્ઠ ૨૦-૨૧
વીતરાગનો કહેલો....ઘર્મ...પૃષ્ઠ ૨૬ મુખપાઠ પત્રો, મોક્ષમાળાના પાઠ વગેરે.
- ત્રણ મંત્રની માળા
૩૩. શ્રી આત્મસિદ્ધિશાસ્ત્ર જે સ્વરૂપ સમજ્યા વિના, પામ્યો દુઃખ અનંત; સમજાવ્યું તે પદ નમું, શ્રી સદ્દગુરુ ભગવંત. ૧ વર્તમાન આ કાળમાં, મોક્ષમાર્ગ બહુ લોપ, વિચારવા આત્માર્થીને, ભાખ્યો અત્ર અગો.... ૨ કોઈ ક્રિયાજડ થઈ રહ્યા, શુષ્ક જ્ઞાનમાં કોઈ માને મારગ મોક્ષનો, કરુણા ઊપજે જોઈ. ૩ બાહ્ય ક્રિયામાં રાચતા, અંતર્ભેદ ન કાંઈ જ્ઞાનમાર્ગ નિષેઘતા, તેહ ક્રિયાજડ આઈ. ૪ બંઘ મોક્ષ છે કલ્પના, ભાખે વાણીમાંહીં, વર્ત મોહાવેશમાં, શુષ્કજ્ઞાન તે આંહી. ૫ વૈરાગ્યાદિ સફળ તો, જો સહ આતમજ્ઞાન; તેમ જ આતમજ્ઞાનની, પ્રાપ્તિતણાં નિદાન. ૬ ત્યાગ વિરાગ ન ચિત્તમાં, થાય ન તેને જ્ઞાન, અટકે ત્યાગ વિરાગમાં, તો ભૂલે નિજભાન. ૭ જ્યાં જ્યાં જે જે યોગ્ય છે, તહાં સમજવું તેહ, ત્યાં ત્યાં તે તે આચરે, આત્માર્થી જન એહ. ૮ સેવે સદ્ગુરુ ચરણને, ત્યાગી દઈ નિજપક્ષ; પામે તે પરમાર્થને, નિજપદનો લે લક્ષ. ૯
For Personal & Private Use Only
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૬
નિત્યક્રમ
આત્મજ્ઞાન સમદર્શિતા, વિચરે ઉદયપ્રયોગ: અપૂર્વ વાણી પરમશ્રુત, સદ્ગુરુ લક્ષણ યોગ્ય. ૧૦ પ્રત્યક્ષ સદ્ગુરુ સમ નહીં, પરોક્ષ જિન ઉપકાર; એવો લક્ષ થયા વિના, ઊગે ન આત્મવિચાર, ૧૧
સદ્ગુરુના ઉપદેશ વણ, સમજાય ન જિનરૂપ; સમજ્યા વણ ઉપકાર શો ? સમજ્યું જિનસ્વરૂપ ૧૨ આત્માદિ અસ્તિત્વનાં, જેહ નિરૂપક શાસ્ત્ર; પ્રત્યક્ષ સદ્ગુરુ યોગ નહિ, ત્યાં આઘાર સુપાત્ર. ૧૩
અથવા સદ્ગુરુએ કહ્યાં, જે અવગાહન કાજ; તે તે નિત્ય વિચારવાં, કરી મતાંતર ત્યાજ. ૧૪
રોકે જીવ સ્વચ્છંદ તો, પામે અવશ્ય મોક્ષ; પામ્યા એમ અનંત છે, ભાખ્યું જિન નિર્દોષ. ૧૫
પ્રત્યક્ષ સદ્ગુરુ યોગથી, સ્વચ્છંદ તે રોકાય; અન્ય ઉપાય કર્યા થકી, પ્રાયે બમણો થાય. ૧૬ સ્વચ્છંદ મત આગ્રહ તજી, વર્તે સદ્ગુરુલક્ષ; સમકિત તેને ભાખિયું, કારણ ગણી પ્રત્યક્ષ. ૧૭ માનાદિક શત્રુ મહા, નિ ંદે ન મરાય; જાતાં સદ્ગુરુ શરણમાં, અલ્પ પ્રયાસે જાય. ૧૮ જે સદ્ગુરુ ઉપદેશથી, પામ્યો કેવળજ્ઞાન; ગુરુ રહ્યા છદ્મસ્થ પણ, વિનય કરે ભગવાન. ૧૯
એવો માર્ગ વિનય તણો, ભાખ્યો શ્રી વીઁતરાગ; મૂળ હેતુ એ માર્ગનો, સમજે કોઈ સુભાગ્ય. ૨૦
For Personal & Private Use Only
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૭
નિત્યકમ અસલ્લુરું એ વિનયનો, લાભ લહે જો કાંઈ; મહા મોહનય કર્મથી, બૂડે ભવજળ માંહી. ૨૧ હોય મુમુક્ષુ જીવ તે, સમજે એહ વિચાર; હોય મતાર્થી જીવ તે, અવળો લે નિર્ધાર. ૨૨ હોય મતાર્થી તેહને, થાય ન આતમલક્ષ; તેહ મતાર્થી લક્ષણો, અહીં કહ્યાં નિર્પક્ષ. ૨૩
મતાથી-લક્ષણ બાહ્યત્યાગ પણ જ્ઞાન નહિ, તે માને ગુરુ સત્ય, અથવા નિજકુળઘર્મના, તે ગુરુમાં જ મમત્વ. ૨૪ જે જિનદેહ પ્રમાણ ને, સમવસરણાદિ સિદ્ધિ વર્ણન સમજે જિનનું, રોક રહે નિજ બુદ્ધિ. ૨૫ પ્રત્યક્ષ સક્યોગમાં, વર્તે દ્રષ્ટિ વિમુખ અસદ્દગુરુને દ્રઢ કરે, નિજ માનાર્થે મુખ્ય. ૨૬ દેવાદિ ગતિ ભંગમાં, જે સમજે શ્રુતજ્ઞાન, માને નિજ મત વેષનો, આગ્રહ મુક્તિ નિદાન. ૨૭ લહ્યું સ્વરૂપ ન વૃત્તિનું, ગ્રહ્યું વ્રત અભિમાન; રહે નહીં પરમાર્થને, લેવા લૌકિક માન. ૨૮ અથવા નિશ્ચય નય ગ્રહે, માત્ર શબ્દની માંય; લોપે સદ્યવહારને, સાઘન રહિત થાય. ૨૯ જ્ઞાનદશા પામે નહીં, સાઘનદશા ન કાંઈ; પામે તેનો સંગ છે, તે બૂડે ભવમાંહી. ૩૦ એ પણ જીવ મતાર્થમાં, નિજમાનાદિ કાજ; પામે નહિ પરમાર્થને, અનુ-અઘિકારીમાં જ. ૩૧
For Personal & Private Use Only
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭૮
નિત્યક્રમ
નહિ કષાય ઉપશાંતતા, નહિ અંતર વૈરાગ્ય સરળપણું ન મધ્યસ્થતા, એ મતાર્થી દુર્ભાગ્ય. ૩૨ લક્ષણ કહ્યાં મતાર્થીનાં, મતાર્થ જાવા કાજ; હવે કહું આત્માર્થીના, આત્મ-અર્થ સુખસાજ. ૩૩
આત્માર્થી-લક્ષણ
આત્મજ્ઞાન ત્યાં મુનિપણું, તે સાચા ગુરુ હોય; બાકી કુળગુરુ કલ્પના, આત્માર્થી નહિ જોય. ૩૪ પ્રત્યક્ષ સદ્ગુરુપ્રાપ્તિનો, ગણે પરમ ઉપકાર; ત્રણે યોગ એકત્વથી, વર્તે આજ્ઞાઘાર. ૩૫
એક હોય ત્રણ કાળમાં, પરમારથનો પંથ; પ્રેરે તે પરમાર્થને, તે વ્યવહાર સમંત. ૩૬ એમ વિચારી અંતરે, શોધે સદ્ગુરુ યોગ; કામ એક આત્માર્થનું, બીજો નહિ મન રોગ. ૩૭ કષાયની ઉપશાંતતા, માત્ર મોક્ષ-અભિલાષ; ભવે ખેદ, પ્રાણીદયા, ત્યાં આત્માર્થ નિવાસ. ૩૮ દશા ન એવી જ્યાં સુધી, જીવ લહે નહિ જોગ; મોક્ષમાર્ગ પામે નહીં, મટે ન અંતર રોગ. ૩૯ આવે જ્યાં એવી દશા, સદ્ગુરુશ્બોઘ સુહાય; તે બોઘે સુવિચારણા, ત્યાં પ્રગટે સુખદાય. ૪૦ જ્યાં પ્રગટે સુવિચારણા, ત્યાં પ્રગટે નિજજ્ઞાન; જે જ્ઞાને ક્ષય મોહ થઈ, પામે પદ નિર્વાણ. ૪૧
ઊપજે તે સુવિચારણા, મોક્ષમાર્ગ સમજાય; ગુરુશિષ્ય સંવાદથી, ભાખું ષપદ આંહી. ૪૨
For Personal & Private Use Only
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યકમ
ષપદનામકથન આત્મા છે', “તે નિત્ય છે', “છે કર્તા નિજકર્મ,
છે ભોક્તા વળી “મોક્ષ છે “મોક્ષ ઉપાય સુઘર્મ: ૪૩ ષસ્થાનક સંક્ષેપમાં, પદર્શન પણ તેહ, સમજાવા પરમાર્થને, કહ્યાં જ્ઞાનએ એહ. જ
(૧) શંકા – શિષ્ય ઉવાચ નથી દ્રષ્ટિમાં આવતો, નથી જણાતું રૂ૫; બીજો પણ અનુભવ નહીં, તેથ ન જીવસ્વરૂપ. ૪૫ અથવા દેહ જ આતમાં, અથવા ઇંદ્રિય પ્રાણ; મિથ્યા જુદો માનવો, નહીં જુદું એંઘાણ. ૪૬ વળી જો આત્મા હોય તો, જણાય તે નહિ કેમ? જણાય જો તે હોય તો, ઘટ પટ આદિ જેમ. ૪૭ માટે છે નહિ આતમા, મિથ્યા મોક્ષ ઉપાય; એ અંતર શંકા તણો, સમજાવો સદુપાય. ૪૮
(૧) સમાઘાન -- સદ્ગુરુ ઉવાચ ભાસ્યો દેહાધ્યાસથી, આત્મા દેહ સમાન; પણ તે બન્ને ભિન્ન છે, પ્રગટ લક્ષણે ભાન. ૪૯ ભાસ્યો દેહાધ્યાસથી, આત્મા દેહ સમાન; પણ તે બન્ને ભિન્ન છે, જેમ અસિ ને મ્યાન. ૫૦ જે દ્રષ્ટા છે દ્રષ્ટિનો, જે જાણે છે રૂપ; અબાધ્ય અનુભવ જે રહે, તે છે જીવસ્વરૂપ. પ૧
For Personal & Private Use Only
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮૦.
નિત્યક્રમ છે ઇંદ્રિય પ્રત્યેકને, નિજ નિજ વિષયનું જ્ઞાન; પાંચ ઇટ્વના વિષયનું, પણ આત્માને ભાન. પર દેહ ન જાણે તેહને, જાણે ન ઇદ્રી, પ્રાણ; આત્માની સત્તા વડે, તેહ પ્રવર્તે જાણ. પ૩ સર્વ અવસ્થાને વિષે, ન્યારો સદા જણાય; પ્રગટરૂપ ચૈતન્યમય, એ એંઘાણ સદાય. પ૪ ઘટ, પટ આદિ જાણ તું, તેથી તેને માન; જાણનાર તે માન નહિ, કહીંએ કેવું જ્ઞાન ? પપ
પરમ બુદ્ધિ કૃશ દેહમાં, સ્થૂળ દેહ મતિ અલ્પ; દેહ હોય જો આતમાં, ઘટે ન આમ વિકલ્પ. પ૬
જડ ચેતનનો ભિન્ન છે, કેવળ પ્રગટ સ્વભાવ; એકપણે પામે નહીં, ત્રણે કાળ દ્રયભાવ. પ૭ આત્માની શંકા કરે, આત્મા પોતે આપ; શંકાનો કરનાર તે, અચરજ એહ અમાપ. ૫૮
(૨) શંકા – શિષ્ય ઉવાચ આત્માના અસ્તિત્વના, આપે કહ્યા પ્રકાર; સંભવ તેનો થાય છે, અંતર કર્યો વિચાર. પ૯ બીજી શંકા થાય ત્યાં, આત્મા નહિ અવિનાશ; દેહયોગથી ઊપજે, દેહવિયોગે નાશ. ૬૦ અથવા વસ્તુ ક્ષણિક છે, ક્ષણે ક્ષણે પલટાય; એ અનુભવથી પણ નહીં, આત્મા નિત્ય જણાય. ૬૧
For Personal & Private Use Only
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૮૧ (૨) સમાઘાન -- સદ્ગુરુ ઉવાચ દેહ માત્ર સંયોગ છે, વળી જડ રૂપી દ્રશ્ય ચેતનનાં ઉત્પત્તિ લય, કોના અનુભવ વશ્ય ? ૬૨ જેના અનુભવ વશ્ય એ, ઉત્પન્ન લયનું જ્ઞાન; તે તેથી જુદા વિના, થાય ન કેમે ભાન. ૬૩ જે સંયોગો દેખિયે, તે તે અનુભવ દ્રશ્ય; ઊપજે નહિ સંયોગથી, આત્મા નિત્ય પ્રત્યક્ષ. ૬૪ જડથી ચેતન ઊપજે, ચેતનથી જડ થાય; એવો અનુભવ કોઈને, ક્યારે કદી ન થાય. ૬૫ કોઈ સંયોગોથી નહિ, જેની ઉત્પત્તિ થાય; નાશ ન તેનો કોઈમાં, તેથી નિત્ય સદાય. ૬૬ ક્રોઘાદિ તરતમ્યતા, સર્પાદિકની માંય; પૂર્વજન્મ-સંસ્કાર તે, જીવ નિત્યતા ત્યાંય. ૬૭ આત્મા પ્રત્યે નિત્ય છે, પર્યાયે પલટાય; બાળાદિ વય ત્રણ્યનું, જ્ઞાન એકને થાય. ૬૮ અથવા જ્ઞાન ક્ષણિકનું, જે જાણી વદનાર; વદનારો તે ક્ષણિક નહિ, કર અનુભવ નિર્ધાર. ૬૯ ક્યારે કોઈ વસ્તુનો, કેવળ હોય ન નાશ; ચેતન પામે નાશ તો, કેમાં ભળે તપાસ. ૭૦
(૩) શંકા -- શિષ્ય ઉવાચ કર્તા જીવ ન કર્મનો, કર્મ જ કર્તા કર્મ, અથવા સહજ સ્વભાવ કાં, કર્મ જીવનો ઘર્મ. ૭૧
For Personal & Private Use Only
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨.
નિત્યક્રમ આત્મા સદા અસંગ ને, કરે પ્રકૃતિ બંઘ; અથવા ઈશ્વર પ્રેરણા, તેથી જીવ અબંધ. ૭૨ માટે મોક્ષ ઉપાયનો, કોઈ ન હેતુ જણાય; કર્મતણું કર્તાપણું, કાં નહિ, કાં નહિ જાય. ૭૩
(૩) સમાઘાન -- સદ્ગુરુ ઉવાચ હોય ન ચેતન પ્રેરણા, કોણ રહે તો કર્મ ? જડસ્વભાવ નહિ પ્રેરણા, જુઓ વિચારી ઘર્મ. ૭૪ જો ચેતન કરતું નથી, નથી થતાં તો કર્મ, તેથી સહજ સ્વભાવ નહિ, તેમજ નહિ જીવઘર્મ. ૭૫ કેવળ હોત અસંગ જો, ભાસત તને ન કેમ ? અસંગ છે પરમાર્થથી, પણ નિજભાને તેમ. ૭૬ કર્તા ઈશ્વર કોઈ નહિ, ઈશ્વર શુદ્ધ સ્વભાવ; અથવા પ્રેરક તે ગણ્ય, ઈશ્વર દોષપ્રભાવ. ૭૭ ચેતન જો નિજ ભાનમાં, કર્તા આપ સ્વભાવ; વર્તે નહિ નિજ ભાનમાં, કર્તા કર્મ-પ્રભાવ. ૭૮
(૪) શંકા -- શિષ્ય ઉવાચ જીવ કર્મ કર્તા કહો, પણ ભોક્તા નહિ સોય શું સમજે જડ કર્મ કે, ફળ પરિણામી હોય ? ૭૯ ફળદાતા ઈશ્વર ગણ્ય, ભોક્તાપણું સઘાય; એમ કહ્યું ઈશ્વરતણું, ઈશ્વરપણું જ જાય. ૮૦ ઈશ્વર સિદ્ધ થયા વિના, જગત નિયમ નહિ હોય, પછી શુભાશુભ કર્મનાં, ભોગ્ય સ્થાન નહિ કોય. ૮૧
For Personal & Private Use Only
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ (૪) સમાઘાન -- સદ્ગુરુ ઉવાચ ભાવકર્મ નિજ કલ્પના, માટે ચેતનરૂપ; જીવવીર્યની ફુરણા, ગ્રહણ કરે જડધૂપ. ૮૨ ઝેર સુઘા સમજે નહીં, જીવ ખાય ફળ થાય; એમ શુભાશુભ કર્મનું, ભોક્તાપણું જણાય. ૮૩ એક રાંક ને એક નૃપ, એ આદિ જે ભેદ, કારણ વિના ન કાર્ય તે, તે જ શુભાશુભ વેદ્ય. ૮૪ ફળદાતા ઈશ્વરતણી, એમાં નથી જરૂર; કર્મ સ્વભાવે પરિણમે, થાય ભોગથી દૂર. ૮૫ તે તે ભોગ્ય વિશેષનાં, સ્થાનક દ્રવ્ય સ્વભાવ; ગહન વાત છે શિષ્ય આ, કહી સંક્ષેપે સાવ. ૮૬
(૫) શંકા -- શિષ્ય ઉવાચ કર્તા ભોક્તા જીવ હો, પણ તેનો નહિ મોક્ષ; વીત્યો કાળ અનંત પણ, વર્તમાન છે દોષ. ૮૭ શુભ કરે ફળ ભોગવે, દેવાદિ ગતિ માંય; અશુભ કરે નરકાદિ ફળ, કર્મ રહિત ન ક્યાંય. ૮૮
(૫) સમાઘાન – સદ્ગુરુ ઉવાચ જેમ શુભાશુભ કર્મપદ, જાણ્યાં સફળ પ્રમાણ; તેમ નિવૃત્તિ સફળતા, માટે મોક્ષ સુજાણ. ૮૯ વીત્યો કાળ અનંત તે, કર્મ શુભાશુભ ભાવ; તેહ શુભાશુભ છેદતાં, ઊપજે મોક્ષ સ્વભાવ. ૯૦ દેહાદિક સંયોગનો, આત્યંતિક વિયોગ; સિદ્ધ મોક્ષ શાશ્વત પદે, નિજ અનંત સુખભોગ. ૯૧
For Personal & Private Use Only
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮૪
નિત્યક્રમ
(૬) શંકા – શિષ્ય ઉવાચ
-
હોય કદાપિ મોક્ષપદ, નહિ અવિરોઘ ઉપાય; કર્મો કાળ અનંતનાં, શાથી છેદ્યાં જાય ? ૯૨
અથવા મત દર્શન ઘણાં, કહે ઉપાય અનેક, તેમાં મત સાચો કર્યો, બને ન એહ વિવેક. ૯૩
કઈ જાતિમાં મોક્ષ છે, કયા વેષમાં મોક્ષ; એનો નિશ્ચય ના બને, ઘણા ભેદ એ દોષ. ૯૪
તેથી એમ જણાય છે, મળે ન મોક્ષ ઉપાય; જીવાર્દ જાણ્યા તણો, શો ઉપકાર જ થાય ? ૯૫
પાંચે ઉત્તરથી થયું, સમાઘાન સર્વાંગ; સમજું મોક્ષ ઉપાય તો, ઉદય ઉદય સદ્ભાગ્ય. ૯૬
(૬) સમાઘાન --
સદ્ગુરુ ઉવાચ
પાંચે. ઉત્તરની થઈ, આત્મા વિષે પ્રતીત; થાશે મોક્ષોપાયની, સહજ પ્રદ્યુત એ રીત. ૯૭
કર્મભાવ અજ્ઞાન છે, મોક્ષભાવ નિજવાસ; અંધકાર અજ્ઞાન સમ, નાશે જ્ઞાનપ્રકાશ.
८८
જે જે કારણ બંઘનાં, તેહ બંધનો પંથ; તે કારણ છેદક દશા, મોક્ષપંથ ભવઅંત. ૯૯
રાગ, દ્વેષ, અજ્ઞાન એ, મુખ્ય કર્મની ગ્રંથ; થાય નિવૃત્તિ જેહથી, તે જ મોક્ષનો પંથ. ૧૦૦
આત્મા સત્ ચૈતન્યમય, સર્વાભાસ રહિત; જેથી કેવળ પામિયે, મોક્ષપંથ તે રીત. ૧૦૧
For Personal & Private Use Only
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
કર્મ અનંત પ્રકારનાં, તેમાં મુખ્ય આઠ; તેમાં મુખ્ય મોહનીય, હણાય તે કહું પાઠ. ૧૦૨
કર્મ મોહર્નીય ભેદ બે, દર્શન ચારિત્ર નામ; હણે બોઘ વીતરાગતા, અચૂક ઉપાય આમ. ૧૦૩
૮૫
કર્મબંઘ ક્રોઘાદિથી, હણે ક્ષમાદિક તેહ; પ્રત્યક્ષ અનુભવ સર્વને, એમાં શો સંદેહ ? ૧૦૪
છોડી મત દર્શન તણો, આગ્રહ તેમ વિકલ્પ; કહ્યો માર્ગ આ સાધશે, જન્મ તેહના અલ્પ. ૧૦૫ ષપદનાં ષપ્રશ્ન તેં, પૂછ્યાં કરી વિચાર; તે પદની સર્વાંગતા, મોક્ષમાર્ગ નિર્ધાર. ૧૦૬
જાતિ, વેષનો ભેદ નહિ, કહ્યો માર્ગ જો હોય; સાથે તે મુક્તિ લહે, એમાં ભેદ ન કોય. ૧૦૭
કષાયની ઉપશાંતતા, માત્ર મોક્ષ અભિલાષ; ભવે ખેદ, અંતરદયા, તે કહ્રએ જિજ્ઞાસ. ૧૦૮
તે જિજ્ઞાસું જીવને, થાય સદ્ગુરુ બોઘ; તો પામે સમતિને, વર્તે અંતરશોથ. ૧૦૯
મત દર્શન આગ્રહ તજી, વર્તે સદ્ગુરુલક્ષ; લહે શુદ્ધ સમર્પિત તે, જેમાં ભેદ ન પક્ષ. ૧૧૦ વર્તે નિજસ્વભાવનો, અનુભવ લક્ષ પ્રતીત; વૃત્તિ વહે નિજભાવમાં, પરમાર્થે સમર્પિત. ૧૧૧
વર્ધમાન સમર્પિત થઈ, ટાળે મિથ્યાભાસ; ઉદય થાય ચારિત્રનો, વીતરાગપદ વાસ. ૧૧૨
For Personal & Private Use Only
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮૬
નિત્યક્રમ કેવળ નિસ્વભાવનું અખંડ વર્તે જ્ઞાન; કહીંએ કેવળજ્ઞાન તે, દેહ છતાં નિર્વાણ. ૧૧૩ કોટિ વર્ષનું સ્વપ્ર પણ, જાગ્રત થતાં સમાય; તેમ વિભાવ અનાદિનો, જ્ઞાન થતાં દૂર થાય. ૧૧૪ છૂટે દેહાધ્યાસ તો, નહિ કર્તા તું કર્મ, નહિ ભોક્તા તું તેહનો, એ જ ઘર્મનો મર્મ. ૧૧૫ એ જ ઘર્મથી મોક્ષ છે, તું છો મોક્ષસ્વરૂપ; અનંત દર્શન જ્ઞાન તું, અવ્યાબાધ સ્વરૂપ. ૧૧૬ શુદ્ધ બુદ્ધ ચૈતન્યઘન, સ્વયંજ્યોતિ સુખથામ; બીજું કહીંએ કેટલું ? કર વિચાર તો પામ. ૧૧૭ નિશ્ચય સર્વે જ્ઞાનનો, આવી અત્ર સમાય; ઘરી મૌનતા એમ કહીં, સહજ સમાધિ માંય. ૧૧૮
શિષ્ય-બોઘબીજપ્રાપ્તિકથન સદ્ગુરુના ઉપદેશથી, આવ્યું અપૂર્વ ભાન; નિજપદ નિજમાંહી લહ્યું, દૂર થયું અજ્ઞાન. ૧૧૯ ભાસ્યું નિજસ્વરૂપ છે. શુદ્ધ ચેતનારૂપ; અજર, અમર, અવિનાશી ને, દેહાતીત સ્વરૂપ. ૧૨૦ કર્તા ભોક્તા કર્મનો, વિભાવ વર્તે જ્યાંય; વૃત્તિ વહી નિજભાવમાં, થયો અકર્તા ત્યાંય. ૧૨૧ અથવા નિજપરિણામ જે, શુદ્ધ ચેતનારૂપ; કર્તા ભોક્તા તેહનો, નિર્વિકલ્પ સ્વરૂપ. ૧૨૨ મોક્ષ કહ્યો નિજશુદ્ધતા, તે પામે તે પંથ; સમજાવ્યો સંક્ષેપમાં, સકળ માર્ગ નિર્ચન્થ. ૧૨૩
For Personal & Private Use Only
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૮૭ અહો! અહો! શ્રી સદ્ગુરું કરુણાસિંઘુ અપાર; આ પામર પર પ્રભુ કર્યો, અહો! અહો! ઉપકાર. ૧૨૪ શું પ્રભુચરણ કને ઘરું, આત્માથી સૌ હીન; તે તો પ્રભુએ આપિયો, વતું ચરણાથીન. ૧૨૫ આ દેહાદિ આજથી, વર્તે પ્રભુ આઘીન; દાસ, દાસ, હું દાસ છું, તેહ પ્રભુનો દીન. ૧૨૬ ષટું સ્થાનક સમજાવીને, ભિન્ન બતાવ્યો આપ; મ્યાન થકી તરવારવતું, એ ઉપકાર અમાપ. ૧૨૭
ઉપસંહાર દર્શન ષટે સમાય છે, આ ષટુ સ્થાનક માંહી; વિચારતાં વિસ્તારથી, સંશય રહે ન કાંઈ. ૧૨૮ આત્મભ્રાંતિસમ રોગ નહિ, સદ્ગુરુ વૈદ્ય સુજાણ ગુરુ આજ્ઞાસમ પથ્ય નહિ, ઔષઘ વિચાર ધ્યાન ૧૨૯ જો ઇચ્છી પરમાર્થ તો, કરો સત્ય પુરુષાર્થ ભવસ્થિતિ આદિ નામ લઈ છેદો નહિ આત્માર્થ ૧૩૦ નિશ્ચયવાણી સાંભળી, સાઘન તજવાં નોય; નિશ્ચય રાખી લક્ષમાં, સાઘન કરવાં સોય. ૧૩૧ નય નિશ્ચય એકાંતથી, આમાં નથી કહેલ; એકાંતે વ્યવહાર નહિ, બન્ને સાથે રહેલ. ૧૩૨ ગચ્છમતની જે કલ્પના, તે નહિ સવ્યવહાર; ભાન નહીં નિજરૂપનું, તે નિશ્ચય નહિ સાર. ૧૩૩
For Personal & Private Use Only
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ આગળ જ્ઞાની થઈ ગયા, વર્તમાનમાં હોય; થાશે કાળ ભવિષ્યમાં, માર્ગભેદ નહિ કોય. ૧૩૪ સર્વ જીવ છે સિદ્ધ સમ, જે સમજે તે થાય; સદ્દગુરુ આજ્ઞા જિનદશા, નિમિત્ત કારણ માંય. ૧૩પ ઉપાદાનનું નામ લઈ, એ જે તજે નિમિત્ત; પામે નહિ સિદ્ધત્વને, રહે બ્રાંતિમાં સ્થિત. ૧૩૬ મુખથી જ્ઞાન કથે અને, અંતર છૂટ્યો ન મોહ, તે પામર પ્રાણી કરે, માત્ર જ્ઞાનનો દ્રોહ. ૧૩૭ દયા શાંતિ, સમતા, ક્ષમા, સત્ય, ત્યાગ, વૈરાગ્ય; હોય મુમુક્ષુ ઘટ વિષે, એહ સદાય સુજાગ્ય. ૧૩૮ મોહભાવ ક્ષય હોય જ્યાં, અથવા હોય પ્રશાંત, તે કહીંએ જ્ઞાનીદશા, બાકી કહીંએ ભ્રાંત. ૧૩૯ સકળ જગત તે એઠવતું, અથવા સ્વપ્ર સમાન; તે કહીંએ જ્ઞાનીદશા, બાકી વાચાજ્ઞાન. ૧૪૦ સ્થાનક પાંચ વિચારીને, છઠું વર્તે જેહ, પામે સ્થાનક પાંચમું, એમાં નહિ સંદેહ. ૧૪૧ દેહ છતાં જેની દશા, વર્તે દેહાતીત, તે જ્ઞાનીનાં ચરણમાં, હો વંદન અગણિત. ૧૪૨ ( શ્રી નડિયાદ, આસો વદ ૧, ગુરુ, ૧૯૫૨ )
( આત્મસિદ્ધિ પછી આશ્રમમાં પ. ઉ. પ. પૂ. પ્રભુશ્રીજીના ઉપદેશામૃતનું અને પૂ. શ્રી બ્રહ્મચારીજીના બોઘામૃતનું અડઘો કલાક નિયમિત વાંચન થાય છે.)
For Personal & Private Use Only
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૮૯ ૩૪. ભક્તિના છંદો
(૧) સહજાત્મસ્વરૂપ, ટાળો ભવકૂપ, અખિલ અનુપમ બહુનામી; પ્રભુ નિષ્કામી, અંતરજામી, અવિચળઘામી હે સ્વામી ! જય જય જિનેંદ્ર, અખિલ અજેન્દ્ર, જય જિનચંદ્ર હે દેવા; હું શરણ તમારે, આવ્યો દ્વારે, ચઢજો હારે કરું સેવા સુખશાંતિદાતા, પ્રભુ પ્રખ્યાતા, દિલના દાતા હે સ્વામી.સ.૧ જય મંગળકારી, બહુ ઉપકારી, આશ તમારી દિલ ઘરીએ, અભયપદ ચહું છું, કરગરી કહું છું શરણે રહું છું સ્તુતિ કરીએ; આ લક્ષ ચોરાસી ખાણ જ ખાસી, જઉં છું ત્રાસી હે સ્વામી.સ૨ નવ જોશો કદાપિ, દોષો તથાપિ, કુમતિ કાપી હે ભ્રાતા મુક્તિપદ દાતા, પ્રમુખ મનાતા, સન્મતિ દાતા હે ત્રાતા; કૃતિઓ નવ જોશો અતિશય દોષો સઘળા ખોશો હે સ્વામી.સ૩ હું પામર પ્રાણીનું દુઃખ જાણી, અંતર આણીને તારો, ઘર ઘંઘાઘાણી શિર લઈ તાણી, ભટક્યો ખાણી ભવ ખારો; મને રસ્તે ચડાવો, કદી ન ડગાવો, ચિત્ત રખાવો દુઃખવામી.સ૦૪ ઉત્તમ ગતિ આપો, સઘર્મ સ્થાપો, કિલ્પિષ કાપો હાથ ગ્રહી; પ્રકાશે પ્રતાપો, અખિલ અમાપો, ભવદુઃખ કાપો નાથ સહી; અવનીમાં તમારો સૌથી સારો જે શુભ ઘારો સુખધામી.સ૦૫
(૨) જય જગતત્રાતા, જગતભ્રાતા, જન્મ હર જગદીશ્વરા, સુખ સર્વ કારણ, ઘર્મઘારણ, ઘીર વીર મહેશ્વરા; અતિ કર્મ કંદન, ચિત્ત ચંદન, ચરણ કમળ ચિત્ત ઘરું;
સહજાત્મરૂપી સેવ્ય ગુરુને વંદના વિધિએ કરું. ૧
For Personal & Private Use Only
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યકમ આનંદસાગરચંદ્ર, નાગર-વૃંદ શ્રી સુખકંદ છો; ભવ ફેદ હારક, છંદ ઘારક, સર્વ સદ્ગણ ચંદ્ર છો; સુખકાર છો ભવપાર નહિ કંઈ સાર ચિત્તમાં હું ઘરું.સ૨ વિકરાળ આ કળિકાળ કેરી, ફાળથી ભય પામતો; ગુરુ ચરણ કેરા શરણ આવ્યો, ચિત્તમાં વિશ્રામતો; ગુરુ પૂરણ પ્રેમી કર ઘરે શિર એમ આશા આચરું.સ૦૩ કરી કોપ ચાર કષાય બાંધે, બંઘ આશા પાશનો; અતિ માર મારે માર તેમાં, કામની અભિલાષનો; છો નિર્વિકારી પાસ રાખો, ભક્તિ હું દિલમાં ઘરું.સ૦૪ નિજ ઘામ ચંચળ, વિત્ત ચંચળ, ચિત્ત ચંચળ સર્વથી; હિત મિત્ર ને સુકલત્ર ચંચળ, જાય શું મુખથી કથી; સ્થિર એક સદ્દગુરુ દેવ છો, એ ટેક અંતર આદરું.સ૦૫ ભવ મંડપે કરી પ્રીત માયાસેજ સુંદર પાથરી, ત્યાં નિત્ય સૂતો ગાઢ નિદ્રા, મોહની અતિ આચરી, જાગ્રત કરી ગુરુ રાજચંદ્ર, બોઘદાન કર્યું શરૂ.૩૦૬ જયકાર શ્રી ગુરુદેવનો, જન જગતમાંહી ગજાવજો, શુભ ભક્તના જે ઘર્મ, તે અતિ પ્રેમ સાથ બજાવજો, ગુરુ ઘર્મઘારક, કર્મવારક, ધ્યાનમાં નિત્યે ઘરું.સ૦૭
(૩) દયાળુ દીનાનાથ અજ્ઞાનહારી, ખરા ચિત્તથી ધ્યાનમાંહી વિહારી, ઘણા શિષ્યના આપ સંતાપહારી, ગુરુ રાજચંદ્ર ગ્રહો બાંહ્ય મારી. ૧ કર્યો ક્રોઇ તો કોઈને મારવાને, ઘર્યો લોભ તો ધ્યાનને ધારવાને, મહા મોહહારી નિજાનંદ ઘારી, ગુરુ રાજચંદ્ર ગ્રહો બાંહ્ય મારી. ૨
For Personal & Private Use Only
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યકમ સદા નિર્વિકારી મહા બ્રહ્મચારી, ન પહોંચે સ્તુતિમાં મતિ કાંઈ મારી, નિરાઘાર આ બાલ માટે વિચારી, ગુરુ રાજચંદ્ર ગ્રહો બાંહ્ય મારી. ૩ કદી નાથ સામું ન જોશો અમારા તથાપિ અમે છીએ સદાયે તમારા; હવે આપ ઓ બાપ!તારો વિચારી, ગુરુ રાજચંદ્ર ગ્રહો બાંહ્ય મારી. ૪ ક્ષમા, ધૈર્ય, ઔદાર્યના જન્મસિંધુ! સદા લોકથી દીનના આપ બંધુ ન શક્તિ કશા કામમાંહી અમારી, ગુરુ રાજચંદ્ર ગ્રહો બાંહ્ય મારી. ૫ ગુણી જ્ઞાનવંતા વિવેક વિચારો, મને આશરો એક ભાવે તમારો, દયાળુ હવે પ્રાર્થના લ્યો અમારી, ગુરુ રાજચંદ્ર ગ્રહો બાંહ્ય મારી. ૬
(૪) જડબુદ્ધિ જીવ, સંતવિના શુદ્ધ મારગ કોણ બતાવે? એ દેશી. અહો ! રાજચંદ્ર દેવ, રાત દિવસ મને રહેજો રટણ તમારું.
તમે પતિતપાવન છો સ્વામી, હું તો લોભી લંપટ ને કામી, તે તો જાણો છો અંતરજામી.અહો ! રાજ૦૧ નથી જપ તપ સાધન કાંઈ કર્યું. નથી ચરણકમળમાં ચિત્ત ઘર્યું, મન રેટ તણી પેરે જાય ફર્યું.અહો ! રાજ૦૨ મને મોહકટક લાગ્યું પૂંઠે, નિત્ય ઘેરીને મુજને લૂંટે, તમે છોડાવો પ્રભુ તો છૂટે.અહો ! રાજ૦૩ અહો! ભાનુ સમાન પ્રગટ મણિ, મારા અનંત દોષ કાઢો ઘણી, ક્ષણ દ્રષ્ટિ કરો મુજ રંક ભણી.અહો ! રાજ૦૪
For Personal & Private Use Only
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯૨
નિત્યક્રમ
પ્રભુ કરુણાસાગર આપ અહો ! મુજ પામરની પ્રભુ બાંહ્ય ગ્રહો, તુમ સેવા અને સદાય રહો.અહો ! રાજ૦૫ જ્ઞાન દર્શન ચરણ લાયક જાણી, પ્રભુ સહજ સ્વભાવ પ્રગટ મણિ, આપો મને દેવ હો રંક ગણી.અહો ! રાજ૦૬ દિવ્ય જ્ઞાન કળા પ્રભુ અકળ અહો! મુજ પામરથી ન કળાય અહો ! તુમ મુદ્રા દેખી પ્રતીત ભયો.અહો ! રાજ૦૭ તમે મોક્ષમાર્ગ ઉજ્વળ કિયો, કુળ મતાગ્રહાદિ છેદ દિયો, અહો! ભવ્યને કારણે દેહ લિયો.અહો ! રાજ૦૮ અહો! વિષયકષાય અભાવ કિયો, પ્રભુ સહજ સ્વભાવે ઘર્મ લિયો, નિરઉપાધિપદ સહજ ઝહ્યો.અહો ! રાજ૦૯ પરમ શીતળ અનંત દયા તુમમેં, પ્રભુ સ્યાદ્વાદશૈલી તુમ ઘટમેં, તુજ ચરણકમળ સેવા દ્યો મુજને. અહો રાજ૦૧૦ તુમ જ્ઞાનકળા અખંડ પ્રગટી, હું પામર ગુણ શું કહું કથી ? જેન શૈલી પામું હું તુમ થકી. અહો રાજ૧૧ પ્રભુ ચાર ગતિમાં હું ભટક્યો, હવે સ્વામી તુજ ચરણે આવ્યો, મુનદાસ ગુલામ છે તુમ જાયો, અહો!રાજ૦૧૨
For Personal & Private Use Only
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૩૫. સ્તવનો (૧) શ્રી ઋષભદેવ સ્વામી
શ્રી આનંદઘનજીકૃત સ્તવન (રાગ મારુ–કરમ પરીક્ષા કરણ કુંવર ચલ્યો રે–એ દેશી) ઋષભ જિનેશ્વર પ્રીતમ માહરો રે, ઓર ન ચાહું રે કંત; રીઝયો સાહેબ સંગ ન પરિહરે રે, ભાંગે સાદિ અનંત.
ઋષભ૦ ૧ પ્રીત સગાઈ રે જગમાં સહુ કરે રે, પ્રીત સગાઈ ન કોય; પ્રીત સગાઈ રે નિરુપાથિક કહી રે, સોપાધિક ઘન ખોય.
ઋષભ૦ ૨ કોઈ કંત કારણ કાષ્ઠભક્ષણ કરે રે, મિલશું કતને ઘાય; એ મેળો નવિ કહિયે સંભવે રે, મેળો ઠામ ન થાય.
ઋષભ૦ ૩ કોઈ પતિરંજન અતિ ઘણું તપ કરે રે, પતિરંજન તન તાપ; એ પતિરંજન મેં નવિ ચિત્ત ઘર્યું રે, રંજન ધાતુમિલાપ.
ઋષભ૦ ૪ કોઈ કહે લીલા રે અલખ અલખ તણી રે, લખ પૂરે મન આશ; દોષરહિતને રે લીલા નવિ ઘટે રે, લીલા દોષવિલાસ.
ઋષભ૦ ૫ ચિત્તપ્રસન્ન રે પૂજનફલ કહ્યું રે, પૂજા અખંડિત એહ; કપટરહિત થઈ આતમ અરપણા રે, આનંદઘનપદ રેહ.
ઋષભ૦ ૬
૧. કાષ્ઠમાં બળી મરે. ૨. પાઠાંતર–કદીયે. ૩. પ્રકૃતિ, સ્વભાવ.
For Personal & Private Use Only
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યકમ શ્રી દેવચંદ્રજીકૃત સ્તવન
(નીંદરડી વેરણ હુઈ રહી–એ દેશી) ઋષભ નિણંદશું પ્રીતડી, કિમ કીજે હો કહો ચતુર વિચાર; પ્રભુજી જઈ અલગા વસ્યા, તિહાં કિણે નવિ હો કો વચન
ઉચ્ચાર. ઋષભ૦ ૧ કાગળ પણ પહોંચે નહીં, નવિ પહોંચે હો તિહાં કો પરઘાન; જે પહોંચે તે તુમ સમો, નવિ ભાખે હો કોનું વ્યવઘાન.
ઋષભ૦ ૨ પ્રીતિ કરે તે રાગીઆ, જિનવરજી હો તુમે તો વીતરાગ, પ્રીતડી જેહ અરાગીથી, ભેળવવી હો તે લોકોત્તર માર્ગ,
ઋષભ૦ ૩ પ્રીતિ અનાદિની વિષ ભરી, તે રીતે હો કરવા મુજ ભાવ; કરવી નિર્વિષ પ્રીતડી, કિણ ભાંતે હો કહો બને બનાવ.
ઋષભ૦ ૪ પ્રીતિ અનંતી પર થકી, જે તોડે હો તે જોડે એહ, પરમપુરુષથી રાગતા, એકત્વતા હો દાખી ગુણ-ગેહ.
ઋષભ૦ ૫ પ્રભુજીને અવલંબતાં, નિજ પ્રભુતા હો પ્રગટે ગુણરાશ; દેવચંદ્રની સેવના, આપે મુજ હો અવિચળ સુખવાસ.
–8ષભ૦ ૬
શ્રી યશોવિજયજીકૃત સ્તવન
(મહાવિદેહ ક્ષેત્ર સોહામણો–એ દેશી) ગજીવન જગવાહો, મરુદેવીનો નંદ લાલ રે;
મુખ દીઠે સુખ ઊપજે, દર્શન અતિ હી આનંદ લાલ રે.૪૦૧ ૧ હકીકત. ૨ રાગરૂપ વિષ રહિત. ૩ પરમાત્માથી.
For Personal & Private Use Only
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યકમ
૫
આંખડી અંબુજપાંખડી, અષ્ટમી શશીસમ ભાલ લાલરે; વદન તે શારદ ચંદલો, વાણી અતિવી રસાળ લાલ રે.૪૦૨ લક્ષણ અંગે વિરાજતાં, 'અડદિય સહસ ઉદાર લાલ રે; રેખા કર ચરણાદિકે, અત્યંતર નહિ પાર લાલ રે.૪૦૩ ઇ, ચંદ્ર રવિ ગિરિ તણા ગુણ લઈ ઘડિયું અંગ લાલરે; ભાગ્ય કિહાં થકી આવિયું, અચરિજ એહ ઉનંગ લાલરે જ૦૪ ગુણ સઘળા અંગે કર્યા, દૂર કર્યા વિ દોષ લાલ રે; વાચક યશવિજયે થયો, દેજો સુખનો પોષ લાલ રે.૦૫
શ્રી મોહનવિજયજીકૃત સ્તવન બાળપણે આપણ સસનેહી, રમતા નવ નવ વેષે; આજ તુમે પામ્યા પ્રભુતાઈ, અમે તો સંસાર-નિવેશે.
હો પ્રભુજી ! ઓલંભડે મત ખીજ. ૧ જો તુમ ધ્યાતાં શિવસુખ લહીએ, તો તમને કઈ ધ્યાવે; પણ ભવસ્થિતિ પરિપાક થયા વિણ કોઈ ન મુક્તિ જાવે
હો પ્રભુજી ! ઓ૦ ૨ સિદ્ધનિવાસ લહે ભવિસિદ્ધિ? તેમાં શો પાડ તમારો ? તો ઉપકાર તમારો લહીએ, અભવ્યસિદ્ધને તારો.
હો પ્રભુજી ! ઓ૦ ૩ નાણરયણ પામી એકાંતે, થઈ બેઠા મેવાસી; તે માંહેલો એક અંશ જો આપો, તે વાતે સાબાશી.
હો પ્રભુજી ! ઓ૦ ૪ ૧ એક હજાર આઠ (૧૦૦૮) ૨ રૂપ, સૌમ્યતા, પ્રતાપ અને ઘેર્ય. ૩ ભવ્ય જીવો ૪ અભવ્યોને પ લૂંટારા
For Personal & Private Use Only
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮૬
નિત્યક્રમ અક્ષય પદ દેતાં ભવિજનને, સંકીર્ણતા નવિ થાય; શિવપદ દેવા જો સમરથ છો, તો જશ લેતાં શું જાય?
હો પ્રભુજી ! ઓ૦ ૫ સેવાગુણરંજ્યા ભવિજનને, જો તુમ કરો વડભાગી; તો તમે સ્વામી કેમ કહાવો, નિર્મમ ને નીરાગી.
હો પ્રભુજી ! ઓ૦ ૬ નાભિનંદન જગવંદન પ્યારો, જગગુરુ જગજયકારી; રૂપ વિબુઘનો મોહન પભણે, વૃષભલંછન બલિહારી.
હો પ્રભુજી ! ઓ૦ ૭
(૨) શ્રી અજિતનાથ સ્વામી
- શ્રી આનંદઘનજીકૃત સ્તવન (રાગ આશાવરી-મારું મન મોહ્યું રે શ્રી વિમલાચલે રે–એ દેશી) પંથડો નિહાળું રે બીજા જિનતણો રે, અજિત અજિત ગુણઘામ; જે તે જીત્યારે તેણે હું જિતિયો રે, પુરુષ કિશ્ય મુજ નામ ?
પંથડો. ૧ ચરમ નયણ કરી મારગ જોવતાં રે, ભૂલ્યો સયલ સંસાર; જેણે નયણે કરી મારગ જોઈએ રે, નયણ તે દિવ્ય વિચાર.
પંથડો. ૨ પુરુષ પરંપરા અનુભવ જોવતાં રે, અંઘો અંઘ પલાય; વસ્તુ વિચારે રે જો આગામે કરી રે, ચરણ ઘરણ નહિ ઠાય.
પંથડો. ૩ તર્ક વિચારે રે વાદ પરંપરા રે, પાર ન પહોંચે કોય; અભિમત વસ્તુ વસ્તુગતે કહે રે, તે વિરલા જગ જોય.
પંથડો. ૪
FOT F
For Personal & Private Use Only
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૯૭ વસ્તુ વિચારે રે દિવ્ય નયનતણો રે, વિરહ પડ્યો નિરધાર; તરતમ જોગે રે તરતમ વાસના રે, વાસિત બોઘ આઘાર.
પંથડો. ૫ કાળલબ્ધિ લહી પંથ નિહાળશું રે, એ આશા અવલંબ; એ જન જીવે રે જિનજી જાણજો રે, આનંદઘન મત અંબ.
પંથડો. ૬
શ્રી દેવચંદ્રજીકૃત સ્તવન
દખો ગતિ દેવની રે–એ દેશી) જ્ઞાનાદિક ગુણસંપદા રે, તુજ અનંત અપાર; તે સાંભળતાં ઊપની રે, રુચિ તેણે પાર ઉતાર.
અજિત જિન તારજો રે, તારજો દીનદયાળ. અ૦૧ જે જે કારણ જેહનું રે, સામગ્રી સંયોગ, મળતાં કારજ નીપજે રે, કર્તા તણે પ્રયોગ. અ૦૨ કાર્યસિદ્ધિ કર્તા વશુ રે, લહી કારણ સંયોગ; નિજપદકારક પ્રભુ મિલ્યા રે, હોય નિમિત્તેહ ભોગ. અ૦૩ અજકુલગત કેશરી લહે રે, નિજપદ સિંહ નિહાળ; તિમ પ્રભુભક્ત ભવિ લહે રે, આતમશક્તિ સંભાળ. અ૦૪ કારણપદ કર્તાપણે રે, કરી આરોપ અભેદ, નિજ પદ અર્થી પ્રભુ થકી રે, કરે અનેક ઉમેદ. અ૦૫ એહવા પરમાતમ પ્રભુ રે, પરમાનંદ સ્વરૂપ; સ્યાદ્વાદ સત્તા રસી રે, અમલ અખંડ અનુપ. અ૦૬
૧ ભવસ્થિતિ પરિપાક. ૨ પાઠાંતર–અવિલંબ. ૩ નિમિત્તના.
For Personal & Private Use Only
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯૮
નિત્યક્રમ
આરોપિત સુખ-ભ્રમ ટળ્યો રે, ભાસ્યો અવ્યાબાઘ; સમર્યું અભિલાષીપણું રે, કર્તા સાઘન સાથ્ય. અ૦૭ ગ્રાહકતા સ્વામિત્વતા રે, વ્યાપક ભોક્તા ભાવ; કારણતા કારજ દશા રે, સકલ ગ્રહું નિજભાવ. અ૦૮ શ્રદ્ઘા ભાસન રમણતા રે, દાનાદિક પરિણામ; સકલ થયા સત્તારસી રે, જિનવર-દરિસણ પામ. અ૦૯ તિણે નિર્ધામક માહણો રે, વૈદ્ય ગોપ આઘા૨; દેવચંદ્ર સુખ સાગરુ હૈ, ભાવ ઘરમ દાતાર. અ૦૧૦
શ્રી યશોવિજયજીકૃત સ્તવન (નીંદરડી વેરણ હુઈ રહી—એ દેશી)
અજિત જિĒદશું પ્રીતડી, મુજ ન ગમે હો બીજાનો સંગ કે; માલતી ફૂલે મોહીઓ, કિમ બેસે હો બાવળ તરુ ભંગ કે. અજિત૦ ૧ ગંગાજલમાં જે રમ્યા,કિમ છિલ્લર હો રતિ પામે મરાળ કે; સરોવર જલઘ૨ જલ વિના નવિ ચાહે હો જગ ચાતકબાળ કે. અજિત૦ ૨ કોકિલ કલકૂજિત કરે, પામી મંજરી હો પંજરી સહકાર કે; ઓછાં તરુવર નવિ ગમે,ગિરુઆશું ો હોયે ગુણનો પ્યાર કે. અજિત૦ ૩
કમલિની દિનકર-ક૨ ગ્રહે, વળી કુમુદિની હો ઘરે ચંદ્રશું પ્રીતકે; ગૌરીગિરીશ, ગિરિઘર વિના, નવિ ચાહે હો કમલાનિજ
૪
ચિત્તકે. અજિત૦ ૪
૧ છીછરું પાણી. ૨ હંસ ૩. પાર્વતી ૪. શંક૨ ૫. હરિ વિષ્ણુ ૬ લક્ષ્મી
For Personal & Private Use Only
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ તિમ પ્રભુશું મુજ મન રમ્યું, બીજાશું હો નવિ આવે દાય કે, શ્રી નવિજય સુગુરુતણો, વાચક રસ હો નિત નિત ગુણ
ગાય કે. અજિત ૫
શ્રી મોહનવિજયજીકૃત સ્તવન
(મોતીડાની–દેશી) અજિત અજિત જિન અંતરજામી, અરજ કરું છું પ્રભુ શિર નામી; સાહિબા સસનેહી સુગુણજી, વાતલડી કહું કેહી. આપણ બાળપણાના સ્વદેશી, તો હવે કેમ થાઓ છો વિદેશી ? પુણ્ય અધિક તુમે હુવા જિગંદા, આદિ અનાદિ અમે તો બંદા. સાહિબા. ૨ તાહરે આજે મણાઈ છે શાની ? તુંહી જ લીલાવંત, તું જ્ઞાની; તુજ વિણ અન્યને કો નથી ધ્યાતા, તો જો તું છે લોકવિખ્યાતા. સાહિબા. ૩ એકને આદર એકને અનાદર, એમ કેમ ઘટે તુજને કરુણાકર; દક્ષિણ વામ નયન બિહુ સરખી, કુણ ઓછું કુણ અઘિકું પરખી. સાહિબા.૪ સ્વામિતા મુજથી ન રાખો સ્વામી, શી સેવકમાં જાઓ છો ખામી ?
For Personal & Private Use Only
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૦
નિત્યક્રમ જે ન લહે સન્માન સ્વામીનો, તો તેને કહે સહુકો 'કમીનો. સાહિબા. ૫ રૂપાતીત જો મુજથી થાશો, ધ્યાશું રૂપ કરી જ્યાં જાશો; જડ પરમાણુ અરૂપી કહાયે, ગહત સંયોગે શું રૂપી ન થાય. સાહિબા. ૬ ઘન તો ઓળગે કિમપિ ન દેવે, જો દિનમણિ કનકાચલ સેવે; એવું જાણી તુજને સેવું, તાહરે હાથ છે ફળનું દેવું. અહિબા. ૭ તુજ પદપંકજ મુજ મન વળગ્યું, જાયે કિહાં ઠંડીને અળગું ? મધુકર મયગલ યદ્યપિ રાચે, પણ “સુને મુખે લાલ નવિ માચે. સાહિબા. ૮ તારક બિરુદ કહાવો છો મોટા, તો મુજથી કિમ થાશો ખોટા; રૂપ વિબુધનો મોહન ભાખે, અનુભવરસ આનંદશું ચાખે. સાહિબા. ૯
---------------
(૨) ઓળગ અજિતનિણંદની, માહરે મન માની; માલતી-મધુકરની પરે, બની પ્રીત અછાની,
વારી હું જિતશત્રુસ્તતણા, મુખડાને મટકે. વારી. ૧ ૧. હલકો, દુર્ભાગી. ૨. નમસ્કાર કરવાથી. ૩. હાથી. ૪. કૂતરીના.
For Personal & Private Use Only
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
અવ૨ કોઈ જાચું નહીં, વિણ સ્વામી સુરંગા; ચાતક જેમ જલઘર વિના, નવિ સેવે ગંગા, વારી૦૨
૧૦૧
એ ગુણ પ્રભુ કિમ વીસરે, સુણી અન્ય પ્રશંસા; છિલ્લર કિણવિથ તિ ઘરે, માનસરના હંસા. વારી૦૩
શિવ એક ચંદ્રકળા થકી, લહી ઈશ્વરતાઈ; અનંત કળાઘર મેં ઘર્યો, મુજ અધિક પુણ્યાઈ. વારી૦૪
તું ઘન, તું મન, તન તુંહી, સસનેહા સ્વામી; મોહન કહે કવિ રૂપનો, જિન અંતરજામી. વારી૦ ૫
(૩) શ્રી સંભવનાથ સ્વામી શ્રી આનંદઘનજીકૃત સ્તવન
(રાગ સામગ્રી–રાતડી રમીને કિહાંથી આવિયા રે—એ દેશી) સંભવદેવ તે થુર સેવો સવે રે, લહી પ્રભુસેવન ભેદ; સેવન કારણ પહેલી ભૂમિકા રે, અભય અદ્વેષ અખેદ.સં૦૧
ભય ચંચલતા હો જે પરિણામની રે, દ્વેષ અરોચક ભાવ;
૨
ખેદ પ્રવૃત્તિ હો કરતાં થાકયે રે, દોષ અબોઘ લખાવ.સં૦૨ ચરમાવર્ત હો ચરમકરણ તથારે,ભવપરિણતિ પરિપાક; દોષ ટળે વળી સૃષ્ટિ ખૂલે ભલી રે, પ્રાપ્તિ પ્રવચન-વાક.સં૦૩ પરિચય પાતિક-ઘાતિક સાઘુશુંરે,અકુશળ અપચય ચેત ગ્રંથ અઘ્યાતમ શ્રવણ મનન કરી રે, પરિશીલન નયહેત.સં૦૪ કારણજોગે હો કારજ નીપજે રે. એમાં કોઈ ન વાદ; પણ કારણ વિણ કારજ સાથિયે રે, એ નિજ મત ઉન્માદ,સં૦૫ ૧. છેલ્લું પુદ્ગલ પરાવર્તન. ૨. અનિવૃત્તિકરણ. ૩. પાપસંહારક.
For Personal & Private Use Only
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૨
નિત્યક્રમ મુગ્ધ સુગમ કરી સેવન આદરે રે, સેવન અગમ અનુપ; દેજો કદાચિતું સેવક યાચના રે, આનંદઘન રસ રૂપ.સં૦૬
શ્રી દેવચંદ્રજીકૃત સ્તવન
(ધનરા ઢોલા-એ દેશી) શ્રી સંભવ જિનરાજજી રે, તારું અકલ સ્વરૂપ જિનવર પૂજો, સ્વપર-પ્રકાશક દિનમણિ રે, સમતા રસનો ભૂપ જિન પૂજો પૂજો રે ભવિક જન પૂજો, પ્રભુ પૂજ્યા પરમાનંદ જિન પૂ. ૧ અવિસંવાદી નિમિત્ત છો રે, જગતજંતુ સુખકાજ જિન હેતુ સત્ય બહુમાનથી રે, જિન સેવ્યાં શિવરાજ જિન પૂ. ૨ ઉપાદાન આતમ સહી રે, પુષ્ટાલંબન દેવ જિન ઉપાદાન કારણપણે રે, પ્રગટ કરે પ્રભુ સેવ જિન પૂ૦ ૩ કાર્ય ગુણ કારણપણે રે, કારણ કાર્ય અનુપ જિન સકલ સિદ્ધતા તાહરી રે, માહરે સાઘનરૂપ જિન પૂ. ૪ એક વાર પ્રભુવંદના રે, આગમ રીતે થાય જિન કારણ સત્યે કાર્યની રે, સિદ્ધિ પ્રતીત કરાય જિન પૂ. ૫ પ્રભુપણે પ્રભુ ઓળખી રે, અમલ વિમલ ગુણ ગેહ જિન. સાધ્યષ્ટિ સાઘકપણે રે, વંદે ઘન્ય નર તેહ જિન પૂ. જન્મ કતારથ તેહનો રે, દિવસ સફલ પણ તાસ જિન જગત શરણ જિનચરણને રે, વંદે ઘરિયા ઉલ્લાસ જિન પૂ૦ ૭ નિજ સત્તા નિજ ભાવથી રે, ગુણ અનંતનું ઠાણ જિન દેવચંદ્ર જિનરાજજી રે, શુદ્ધ સિદ્ધ સુખખાણ જિન પૂ૦ ૮
For Personal & Private Use Only
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
શ્રી યશોવિજયજીકૃત સ્તવન (મન મધુકર મોહી રહ્યોએ દેશી) સંભવ જિનવર વિનતી, અવઘારો ગુણજ્ઞાતા રે; ખામી નહિ મુજ ખિજમતે, કદીય હોશો ફલદાતા રે.સં૦૧ કર જોડી ઊભો રહું, રાતદિવસ તુમ ઘ્યાનો રે; જો મનમાં આણો નહીં, તો શું કહીએ છાનૌ રે.સં૦૨ ખોટ ખજાને કો નહીં, દીજીએ વાંછિત દાનો રે; કરુણાનજ૨ પ્રભુજી તણી, વાઘે સેવક વાનો રે.સં૦૩ કાળલબ્ધિ મુજ મતિ ગણો, ભાવલબ્ધિ તુમ હાથે રે; લથડતું પણ ગજબચ્ચું, ગાજે ગયવર સાથે રે.સંજ દેશો તો તુમ હી ભલા, બીજા તો નિવ યાચું રે; વાચક યશ કહે સાંઈશું, ફળશે એ મુજ સાચું રે.સંપ
શ્રી મોહનવિજયજીકૃત સ્તવન (આઘા આમ પધારો પૂજ્યએ દેશી)
૧૦૩
સકિત દાતા સકિત આપો, મન માગે થઈ મીઠું; છતી વસ્તુ દેતાં શું શોચો, મીઠું જે સહુએ દીઠું,
પ્યારા પ્રાણ થકી છો રાજ, સંભવ જિનજી મુજને. ૧ એમ મત જાણો જે આપે લહીએ, તે લાધ્યું શું લેવું; પણ પરમારથ પ્રીછી આપે, તેહિ જ કહીએ દેવું. પ્યા૦૨ અર્થી હું, તું અર્થસમર્પક, ઇમ મત કરો હાંસું; પ્રગટ હતું તુજને પણ પહેલાં, એ હાંસાનું પાસું. પ્યા૦૩ પરમ પુરુષ તુમે પ્રથમ ભજીને, પામ્યા ઇમ પ્રભુતાઈ; તેણે રૂપે તુમને અમે ભજીએ, તેણે તુમ હાથ વડાઈ. પ્યાજ ૧. ના. ૨. મોટો હાથી.
For Personal & Private Use Only
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૪
નિત્યક્રમ તમે સ્વામી હું સેવાકામી, મુજ સ્વામી નિવાજે, નહિ તો હઠ માંડી માગંતાં, કિશવિઘ સેવક લાજે. પ્યા૦૫
જ્યોતે જ્યોતિ મિલે મન પ્રીછે, કુણ લહેશે કુણ ભજશે, સાચી ભક્તિ તે હંસતણી પરે, ખીર-નીર નય કરશે. પ્રા૦૬ ઓલગ કીથી તે લેખે આવી, ચરણભેટ પ્રભુ દીઘી; રૂપ વિબુઘનો મોહન પભણે, રસના પાવન કીથી. પ્રા૦૭
(૪) શ્રી અભિનંદન સ્વામી - શ્રી આનંદઘનજીકૃત સ્તવન
(આજ નિહજો રે દીસે નાહલો-એ દેશી) અભિનંદનજિન ! દરિશણ તરસીએ, દરિશણ દુર્લભ દેવ; મત મત ભેદ રે જો જઈ પૂછીએ, સહુ થાપે અહમેવ.અ૦૧ સામાન્ય કરી દરિશણ દોહિલું, નિર્ણય સકલ વિશેષ; મદમેં ઘેર્યો રે અંઘો કિમ કરે, રવિશશીરૂપ વિલેખ.અ૦૨ હેતુ વિવાદે હો ચિત્ત ઘરી જોઈએ, અતિ દુર્ગમ નયવાદ, આગમવાદે હો ગુરુગમ કો નહીં, એ સબલો વિષવાદ અ૦૩ ઘાતી ડુંગર આડા અતિ ઘણા, તુજ દરિશણ જગનાથ; ઘીઠાઈ કરી મારગ સંચરું, સેંગૂ કોઈ ન સાથ.અ૦૪ દરિશણ દરિશણ રટતો જો ફરું, તો રણરોઝ સમાન; જેહને પિપાસા હો અમૃતપાનની, કિમ ભાંજે વિષપાન.અ૦૫ તરસ ન આવે તો મરણજીવનતણો, સીઝે જો દરિશણકાજ; દરિશણ દુર્લભ સુલભ કૃપા થકી, આનંદઘન મહારાજ.અ૬
૧.ક્ષીર-નીરનો ન્યાય કરશે–એને જુદું પાડશે. ૨.માર્ગદર્શક ભોમિયો.૩.ત્રાસ.
For Personal & Private Use Only
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
શ્રી દેવચંદ્રજીકૃત સ્તવન (બ્રહ્મચર્ય પદ પૂજિયે—એ દેશી)
ક્યું જાણું ક્યું બની આવશે અભિનંદન૨સ રીતિ હો મિત્ત; પુદ્ગલ અનુભવ ત્યાગથી, કરવી જસુ પરતીત હો મિત્ત, ક્યું ૦૧
પરમાતમ પરમેશ્વરુ, વસ્તુગતે તે અલિપ્ત હો મિત્ત; દ્રવ્યે દ્રવ્ય મિલે નહીં, ભાવે તે અન્ય અવ્યાપ્ત હો મિત્ત. કયું૦૨ શુદ્ધ સ્વરૂપ સનાતનો, નિર્મલ જે નિઃસંગ હો મિત્ત, આત્મવિભૂતિ પરિણમ્યો, ન કરે તે પરસંગ હો મિત્ત, ક્યું૦૩ પણ જાણું આગમબળે, મિલવું તુમ પ્રભુ સાથ હો મિત્ત; પ્રભુ તો સ્વસંપત્તિમયી, શુદ્ધ સ્વરૂપનો નાથ હો મિત્ત, ક્યું૦૪ ૫૨પરિણામિકતા અછે, જે તુજ પુદ્ગલ જોગ હો મિત્ત; જડ` ચલ જગની એંઠનો, ન ઘટે તુજને ભોગ હો મિત્ત. ક્યું૦૫
૨
શુદ્ધ નિમિત્તી પ્રભુ ગ્રહો, કરી અશુદ્ધ પર હેય હો મિત્ત; આત્માલંબી ગુણલયી, સહુ સાઘકનો ધ્યેય હો મિત્ત. ક્યું૦૬
૧૦૫
જિમ જિનવર આલંબને, વધે સથે એક તાન હો મિત્ત; તિમ તિમ આત્માલંબની, ગ્રહે સ્વરૂપ નિદાન હો મિત્ત. ક્યું૦૭ સ્વસ્વરૂપ એકત્વતા, સાથે રમે ભોગવે આતમા, રત્નત્રયી
૧. સ્થાવર. ૨. ત્રસ
અભિનંદન અવલંબને, પરમાનંદ
વિલાસ હો મિત્ત;
દેવચંદ્ર પ્રભુ-સેવના, કરી અનુભવ અભ્યાસ હો મિત્ત. ક્યું૦૯
Jain Education international
પૂર્ણાનંદ હો મિત્ત; ગુણવૃંદ હો મિત્ત. ક્યું૦૮
For Personal & Private Use Only
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૬
નિત્યક્રમ
શ્રી યશોવિજયજીકૃત સ્તવન (સુણજો હો પ્રભુએ દેશી)
દીઠી હો પ્રભુ, દીઠી જગગુરુ તુજ, મૂરતિ હો પ્રભુ, મૂરતિ મોહન વેલડીજી; મીઠી હો પ્રભુ, મીઠી તાહરી વાણ,
લાગે હો પ્રભુ, લાગે જેસી સેલડીજી. ૧ જાણું હો પ્રભુ, જાણું જન્મ `કયર્થા,
જો હું હો પ્રભુ, જો હું તુમ સાથે મિલ્યોજી; સુરમણિ હો પ્રભુ, સુરમણિ પામ્યો હથ્થ,
આંગણે હો પ્રભુ, આંગણે મુજ સુરતરુ ફલ્યોજી. જાગ્યા હો પ્રભુ, જાગ્યા પુણ્ય અંકુર,
માગ્યા હો પ્રભુ, મુહમાગ્યા પાસા ઢળ્યાજી; તૂક્યા હો પ્રભુ, વૂઠ્યા અમીરસ મેહ,
નાઠા હો પ્રભુ, નાઠા અશુભ શુભ દિન વળ્યાજી. ભૂખ્યાં હો પ્રભુ, ભૂખ્યાં મલ્યાં ધૃતપૂર,
તરસ્યાં હો પ્રભુ, તરસ્યાં દિવ્ય ઉદક મિલ્યાજી; થાક્યાં હો પ્રભુ, થાક્યાં મિલ્યાં ‘સુખપાલ,
ચાહતાં હો પ્રભુ, ચાહતાં સજ્જન હેજે હલ્યાજી. ૪ દીવો હો પ્રભુ, દીવો નિશા વન ગેહ,
૬
સાખી હો પ્રભુ, સાખી “થલે જલનૌકા મળીજી; કલિયુગે હો પ્રભુ, કલિયુગે દુલ્લહો મુજ,
૨
દરેિશણ હો પ્રભુ, રિશણ લહ્યું આશા ફળીજી. ૫
૩
૧. કૃતાર્થ. ૨. મુખ, મોંમાગ્યા. ૩. પાલખી ૪. આમ્રવૃક્ષ. ૫. મરુભૂમિમાં. ૬. પાઠાંતર—સાથી હો પ્રભુ, સાથી થલે જલનૌકા મિલીજી.
For Personal & Private Use Only
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
- ૧૦૭ વાચક હો પ્રભુ, વાચક યશ તુમ દાસ,
વીનવે હો પ્રભુ, વીનવે અભિનંદન સુણોજી; કઈયે હો પ્રભુ, કઈયેં મ દેશો છેહ,
દેજો હો પ્રભુ, દેજો સુખ દરિશણ તણોજી. ૬
શ્રી મોહનવિજયજીકૃત સ્તવન
(આછેલાલની દેશી) અકલ કળા અવિરુદ્ધ, ધ્યાન ઘરે પ્રતિબદ્ધ,
આછેલાલ અભિનંદન જિનચંદનાજી; રોમાંચિત થઈ દેહ, પ્રગટ્યો પૂરણ નેહ,
આ ચંદ્ર ક્યું વન અરવિંદનાજી. ૧ એક ખીણ મન રંગ, પરમપુરુષને સંગ,
આ૦ પ્રાપ્તિ હોવે સો પામીએજી, સુગુણ-સલૂણી ગોઠ, જિમ સાકર ભરી પોઠ,
આ૦ વિણ દામે વિવસાઈએજી. ૨ સ્વામી, ગુણમણિ તુજ, નિવસો મનડે મુજ,
આ૦ પણ કંઈયે ખટકે નહીંજી; જિમ રજ નયણે વિલગ્ન, નીર ઝરે નિરવન્ગ,
આ પણ પ્રતિબિંબ રહે સંસદીજી. ૩ મેં જાણ્યા કંઈ લક્ષ, તારક ભોલે પ્રત્યક્ષ,
આ પણ કો સાચ નાવ્યો વગેજી; મુજ બહુમૈત્રી દેખ, પ્રભુ કાં મૂકો ઉવેખ,
આ આતુર જન બહુ ઓલગેજી. ૪ ૧. પાઠાંતર–કહીએ, કદીયે. ૨. ક્ષણ. ૩. દુઃખી.
For Personal & Private Use Only
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૮
નિત્યક્રમ જગ જોતાં જગનાથ, જિમતિમ આવ્યા છો હાથ,
આ૦ પણ હવે રખે કુમયા કરોજી; બીજા સ્વારથી દેવ, તું પરમારથ દેવ,
આ૦ પામ્યો હવે હું પટંતરોજી. ૫ તેં તાર્યા કંઈ ક્રોડ, તો મુજથી શી હોડ,
આ૦ મેં એવડો શો અલેહણોજી? મુજ અરદાસ અનંત ભવની છે ભગવંત,
આ જાણને શું કહેવું ઘણુંજી. ૬ સેવા-ફળ ઘો આજ, ભોળવો કાં મહારાજ,
આ૦ ભૂખ ન ભાંગે ભાણેજી, રૂપવિબુઘ સુપસાય, મોહન એ જિનરાય,
આ૦ ભૂખ્યો ઉમાહે ઘણોજી. ૭
(૫) શ્રી સુમતિનાથ સ્વામી
શ્રી આનંદઘનજીકૃત સ્તવન સુમતિચરણકજ આતમ અરપણા,
દરપણ જિમ અવિકાર, સુજ્ઞાની; મતિતરપણ બહુ સમ્મત જાણીએ,
પરિસરપણ સુવિચાર, સુજ્ઞાની. સુમતિ૧ ત્રિવિધ સકલ તનુઘરગત આતમાં,
બહિરાતમ શુરિ ભેદ, સુજ્ઞાની; બીજો અંતર આતમ તીસરો,
પરમાતમ અવિચ્છેદ, સુજ્ઞાની. સુમતિ ૨ ૧. અવકૃપા. ૨. મારું એટલું બધું અલેણું છું કે કરોડોને તાર્યા ને મને તારતા નથી ?
For Personal & Private Use Only
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૧૦૯ આતમબુદ્ધે હો કાયાદિકે રહ્યો, - બહિરાતમ અઘરૂપ, સુજ્ઞાની; કાયાદિકનો હો સાખીઘર રહ્યો,
અંતર આતમરૂપ, સુજ્ઞાની. સુમતિ૩ જ્ઞાનાનંદે હો પૂરણ પાવનો,
વર્જિત સકળ ઉપાધિ, સુજ્ઞાની; અતીન્દ્રિય ગુણગણમણિ-આગરા,
એમ પરમાતમ સાઘ, સુજ્ઞાની. સુમતિ- ૪ બહિરાતમ તજી અંતર આતમા
રૂપ થઈ થિર ભાવ, સુજ્ઞાની; પરમાતમનું હો આતમ ભાવવું,
આતમ અર્પણ-દાવ, સુજ્ઞાની. સુમતિ-૫ આતમ-અર્પણ વસ્તુ વિચારતાં,
ભરમ ટળે મતિદોષ, સુજ્ઞાની; પરમ પદારથ સંપત્તિ સંપજે,
આનંદઘન રસ પોષ, સુજ્ઞાની. સુમતિ- ૬
શ્રી દેવચંદ્રજીકૃત સ્તવન
દશી કડખાની) અહો શ્રી સુમતિ જિન, શુદ્ધતા તાહરી,
સ્વગુણ પર્યાય પરિણામરામી; નિત્યતા એકતા અસ્તિતા ઇતરયુત,
ભોગ્ય ભોગી થકો પ્રભુ અકામી. અહો- ૧ ઊપજે વ્યય લહે, તહવિ તેહવો રહે,
ગુણ પ્રમુખ બહુલતા તહવિ પિંડી,
For Personal & Private Use Only
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૦
નિત્યક્રમ આત્મભાવે રહે અપરતા નહિ રહે,
લોકપ્રદેશમિત પણ અખંડી. અહો ૨ કાર્ય કારણપણે પરિણમે તહવિ ધ્રુવ,
કાર્યભેદે કરે પણ અભેદી, કતૃતા પરિણમે નવ્યતા નવિ રમે,
સકલ વેત્તા થકી પણ અવેદી. અહો૩ શુદ્ધતા બુદ્ધતા દેવ પરમાત્મતા,
સહજ નિજભાવભોગી અયોગી; સ્વપર ઉપયોગી તાદામ્ય સત્તારસી,
શક્તિ પ્રયુંજતો ન પ્રયોગી. અહો૦૪ વસ્તુ નિજ પરિણતે સર્વ પરિણામકી,
એટલે કોઈ પ્રભુતા ન પામે; કરે જાણે રમે અનુભવે તે પ્રભુ,
તત્ત્વ સ્વામિત્વ શુચિ તત્ત્વ ઘામે. અહો પ જીવ નવિ પુષ્યલી, નૈવ પુગ્ગલ કદા,
પુષ્પલાઘાર નહિ તારંગી; પરતણો ઈશ નહિ અપર ઐશ્વર્યતા,
વસ્તુઘર્મે કદા ન પરસંગી. અહ૦૬ સંગ્રહે નહીં, આપે નહીં પરભણી,
નવિ કરે આદરે ન પર રાખે; શુદ્ધ સ્યાદ્વાદ નિજ ભાવ ભોગી જિકે,
તેહ પરભાવને કેમ ચાખે ! અહો૦ ૭ તાહરી શુદ્ધતા ભાસ આશ્ચર્યથી,
ઊપજે રુચિ તેણે તત્ત્વ ઈહે;
For Personal & Private Use Only
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૧
નિત્યક્રમ તત્ત્વરંગી થયો દોષથી ઊભગ્યો,
દોષ ત્યાગે ઢલે તત્ત્વ લીહે. અહો. ૮ શુદ્ધ માર્ગે વધ્યો, સાધ્ય સાઘન સંધ્યો,
સ્વામી પ્રતિછંદે સત્તા આરાઘે; આત્મનિષ્પત્તિ તિમ સાઘના નવિ ટકે,
વસ્તુ ઉત્સર્ગ આતમ સમાશે. અહો૯ માહરી શુદ્ધ સત્તાતણી પૂર્ણતા,
તેહનો હેતુ પ્રભુ તુંહિ સાચો; દેવચંદ્ર સ્તવ્યો મુનિગણે અનુભવ્યો,
તત્ત્વ ભક્ત ભવિક સકળ રચો. અહ૦૧૦
શ્રી યશોવિજયજીકૃત સ્તવન
(ઝાંઝરિયા મુનિવર–એ દેશી). સુમતિનાથ ગુણશું મિલીજી, વાઘે મુજ મન પ્રીતિ, તેલબિંદુ જિમ વિસ્તરેજી, જલમાંહે ભલી રીતિ;
સોભાગી જિનશું લાગ્યો અવિહડ રંગ. ૧ સજ્જનશું છે પ્રીતડીજી, છાની તે ન રખાય; પરિમલ કસ્તૂરી તણોજી, મહીમાંહે મહકાય. સો૦ ૨ આંગળીએ નવિ મેરુ ઢંકાયે, છાબડિયે રવિતેજ, અંજલિમાં જિમ ગંગ ન માયે, મુજ મન તિમ પ્રભુહેજ. સો. ૩ હુઓ છીપે નહિ અઘર અરુણજિમ ખાતાં પાન સુરંગ; પીવત ભરભર પ્રભુગુણ પ્યાલા, તિમ મુજ પ્રેમઅભંગ. સો૦ ૪ ઢાંકી ઇક્ષુ પરાળશુંજી, ન રહે લહી વિસ્તાર; વાચક યશ કહે પ્રભુતણોજી, તિમ મુજ પ્રેમ પ્રકાર. સો. ૫
૧. નીચલો હોઠ. ૨. લાલ. ૩. શેરડી. ૪. ઘાસથી.
For Personal & Private Use Only
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
શ્રી મોહનવિજયજીકૃત સ્તવન
(વારી હું ઉદયપુર તણે.—એ દેશી) પ્રભુજીશું બાંઘી પ્રીતડી, એ તો જીવન જગદાધાર સનેહી; સાચો તે સાહિબ સાંભરે, ખીણ માંહે કોટિક વા૨ સનેહી; વારી હું સુમતિ જિણંદને. ૧ પ્રભુ થોડાબોલો ને નિપુણ ઘણો, એ તો કાજ અનંત કરનાર સનેહી; ઓલગ જેહની જેવડી, ફળ તેહવો તસ દેનાર, સ૦ વા૦ ૨ પ્રભુ અતિ ઘીરો લાજે ભર્યો, જિમ સિંચ્યો સુકૃતમાળ સનેહી; એકણ કરુણાની લહેરમાં, સુનિવાજે કરે નિહાલ, સ॰ વા૦ ૩ પ્રભુ ભવસ્થિતિ પાકે ભક્તને, કોઈ કહે કીનરે પસાય સનેહી; ૠતુ વિના કહો કેમ તરુવરે, ફલ પાકીને સુંદર થાય ? સ૦ વા૦ ૪ અતિ ભૂખ્યો પણ શું કરે, કાંઈ બિહું હાથે ન જમાય, સનેહી; દાસતણી ઉતાવળે, પ્રભુ કિણવિથ રીઝ્યો જાય ? સ૦ વા૦ ૫ પ્રભુ-લખિત હોય તો લાભીએ, મન માન્યા તો મહારાજ સનેહી; ફ્ળ તો સેવાથી સંપજે, વિણ ખણેય ન ભાંજે ખાજ, સ૦ વા૦ ૬ પ્રભુ વિસાર્યા નવિ વીસરો, સામો અઘિક હોવે છે નેહ, સનેહી; મોહન કહે કવિ રૂપનો, મુજ વહાલો છે જિનવ૨ એહ, સ૦ વા૦ ૭
૧૧૨
(૬) શ્રી પદ્મપ્રભ સ્વામી
શ્રી આનંદઘનજીકૃત સ્તવન
(ચાંદલિયા સંદેશો કહેજે મારા કંથને રે – એ દેશી)
પદ્મપ્રભ જિન, તુજ-મુજ આંતરુ રે, કિમ ભાંજે ભગવંત ?
કર્મ વિપાકે હો કારણ જોઈને રે, કોઈ કહે મતિમંત. ૫૦૧
For Personal & Private Use Only
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૧૧૩ પયન ડિઇ અણુભાગ પ્રદેશથી રે, મૂલ ઉત્તર બહુ ભેદ; ઘાતી અઘાતી હો બંઘોદય ઉદીરણા રે, સત્તા કર્મ વિચ્છેદ. ૫૦૨ કનકોલિવતુ પયડિપુરુષ તણી રે, જોડી અનાદિ સ્વભાવ; અન્ય સંજોગી જિહાં લગે આતમા રે, સંસારી કહેવાય. ૫૦૩ કારણજોગે હો બંઘે બંઘને રે, કારણ મુક્તિ મુકાય; આસ્રવ સંવર નામ અનુક્રમે રે, હેય ઉપાદેય સુણાય. ૫૦૪ યુજનકરણે હો અંતર તુજ પડ્યો રે, ગુણકરણે કરી ભંગ; ગ્રંથ ઉક્ત કરી પંડિતજન કહ્યો રે, અંતર ભંગ સુસંગ.૫૦૫ તુજ મુજ અંતર અંતર ભાંજશે રે, વાજશે મંગલ સૂર; જીવસરોવર અતિશય વાઘશે રે, આનંદઘન રસપૂર.૫૦૬
શ્રી દેવચંદ્રજીકૃત સ્તવન
(હું તુજ આગળ શું કહું, કેશરિયા લાલ-એ દેશી) શ્રી પદ્મપ્રભજિન ગુણનિથિરે લાલ જગતારક જગદીશરે વાલ્વેસર; જિન-ઉપગાર થકી લહે રે લાલ ભવિજન સિદ્ધિ જગીશ રે, વાત્ર ૧ તુજ દરિશણ મુજ વાલહું રે લાલ દરિશણ શુદ્ધ પવિત્ત રે વાવ દરિશણ શબ્દનયે કરે રે લાલ, સંગ્રહ એવંભૂત રે વા૦ તુ૨ બીજે વૃક્ષ અનંતતા રે લાલ, પસરે ભૂજલ યોગ રે વાવ તિમ મુજ આતમસંપદા રે લાલ, પ્રગટે પ્રભુ સંયોગ રે વાવ તુ ૩ જગતજંતુ કારજ રુચિ રે લાલ, સાથે ઉદયે ભાણ રે વાવ ચિદાનંદ સુવિલાસતા રે લાલ, વાઘે જિનવર *ઝાણ રે વારુ તુ ૪ લબ્ધિ સિદ્ધિ મંત્રાક્ષરે રે લાલ, ઊપજે સાઘક સંગ રે વાવ સહજ અધ્યાતમ તત્ત્વતા રે લાલ, પ્રગટે તત્ત્વીરંગ રે વારુ તુ૦૫ ૧. પ્રકૃતિ, સ્થિતિ, અનુભાગ. ૨. કર્મ પ્રકૃતિ અને જીવ. ૩. સંપદા.૪. ધ્યાન
For Personal & Private Use Only
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૪'
નિત્યક્રમ લોહ ધાતુ કંચન હુવે રે લાલ, પારસ ફરસન પામી રે વાવ પ્રગટે અધ્યાતમદશા રે લાલ, વ્યક્ત ગુણી ગુણગ્રામ રે વારુ તુ ૬ આત્મસિદ્ધિકારજ ભણી રે લાલ, સહજ નિયામક હેતુ રે વાવ નામાદિક જિનરાજનાં રે લાલ, ભવસાગરમાંહે સેતુ રે વાવ તુ ૭ સ્તંભન ઇંદ્રિયયોગનો રે લાલ, રક્ત વરણ ગુણ રાય રે વાવ દેવચંદ્ર વંદે સ્તવ્યો રે લાલ, આપ અવર્ણ અકાય રે વાવ તુ૦૮
શ્રી યશોવિજયજીકૃત સ્તવન
(સહજ સલૂણા હો સાથુજીએ દેશી) પદ્મપ્રભ જિન જઈ અલગ વસ્યા, જિહાંથી નાવે લેખોજી, કાગળ ને મસિ જિહાં નવિ સંપજે, ન ચલે વાટ વિશેષોજી;
સુગુણ સનેહા રે કદીય ન વીસરે. ૧ ઇહાંથી તિહાં જઈ કોઈ આવે નહીં, જેહ કહે સંદેશોજી, જેહનું મિલવું રે દોહિલું તેહશું, નેહ તે આપ કિલેશોજી.સુ.૨ વીતરાગશું રે રાગ તે એક પખો, કીજે કવણ પ્રકારોજી; ઘોડો દોડે રે સાહેબ વાજમાં, મન નાણે અસવારોજી.સુ૦૩ સાચી ભક્તિ રે ભાવન રસ કહ્યો, રસ હોય તિહાં દોય રીઝેજી; હોડાદોડે રે બિહુ રસરીઝથી, મનના મનોરથ સીઝેજી ૦૪ પણ ગુણવંતા રે ગોઠે ગાજિયે, મોટા તે વિશ્રામજી; વાચક યશ કહે એહ જ આશરે, સુખ લહું ઠામોઠામજી. સુ૦૫
૧. લગામ અનુસાર, પાઠાંતર-કાજમાં. ૨. ન લાવે.
alonal
For Personal & Private Use Only
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
શ્રી મોહનવિજયજીકૃત સ્તવન પરમ રસ ભીનો મહારો, નિપુણ નગીનો મહારો, સાહિબો;
પ્રભુ મોરા પદ્મપ્રભુ પ્રાણાદાર હો, જ્યોતિરમા આલિંગીને, પ્રભુ મોરા અછક છક્યો દિનરાત હો, ઓલગ પણ નવિ સાંભળે, પ્રભુ મોરા, તો શી દરિશણ વાત હો.
પ૦ નિ ૧ નિરભય પદ પામ્યા પછે, પ્ર0 જાણીએ નવિ હોવે તેહ હો તે નેહ જાણે આગળ, પ્ર. અલગા તે નિઃસહ હો. ૫૦ નિ ૨ પદ લેતાં તો લહ્યા વિભુ પ્ર. પણ નિજ નિજ દ્રવ્ય કહાય હો; અમે સુદ્રવ્ય સુગુણ ઘણું પ્ર સહિતો તિણે શરમાય હો. ૫૦ નિ ૩ તિહાં રહ્યા કરુણા નયનથી, પ્ર. જોતાં શું ઓછું થાય તો? જિહાં તિહાં જિનલાવણ્યતા, પ્ર. દેહલદીપક ન્યાય હો. ૫૦ નિ૦૪ જો પ્રભુતા અમે પામતા, પ્ર. કહેવું ન પડે તો એમ હો; જો દેશો તો જાણું અમે પ્ર. દરિશણ દરિદ્રતા કેમ હો ? ૫૦ નિ૦૫ હાથે તો નાવી શક્યો, પ્રન કરો કોઈનો વિશ્વાસ હો, પણ ભોળવીએ જો ભક્તિથી પ્રવ કહેજો તો શાબાશ હો. ૫૦ નિ૦૬ કમળલંછન કીથી મયા, પ્રગુનાહ કરી બગસીસ હો; રૂપવિબુથનો મોહન ભણી પ્ર પૂરજ સકલ જગીશ હો. ૫૦ નિ૦૭
(૭) શ્રી સુપાર્શ્વનાથ સ્વામી
શ્રી આનંદઘનજીકૃત સ્તવન
(રાગ સારંગ તથા મલ્હાર, લલનાની દેશી) શ્રી સુપાસ જિન વંદિયે, સુખસંપત્તિનો હેતુ લલના; શાંત સુઘારસ જલનિધિ, ભવસાગરમાંહે સેતુ લલના શ્રી ૧
For Personal & Private Use Only
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૬
નિત્યક્રમ
સાત મહાભય ટાળતો, સપ્તમ જિનવ૨દેવ; લ૦ સાવધાન મનસા કરી, ઘારો જિનપદ સેવ. લ૦ શ્રી ૨ શિવ શંકર જગદીશ્વરુ, ચિદાનંદ ભગવાન; લ૦ જિન અરિા તીર્થંકરુ, જ્યોતિ સ્વરૂપ અસમાન. ૯૦ શ્રી૦૩ અલખ નિરંજન વચ્છલ, સકલ જંતુ વિશરામ, લ૦ અભયદાન દાતા સદા, પૂરણ આતમરામ. ૯૦ શ્રી૦૪ વીતરાગ મદ કલ્પના, રતિ અતિ ભય શોગ; લ૦ નિદ્રા તંદ્રા દુરદશા, રહિત અબાઘિત યોગ. લ॰ શ્રી પ પરમ પુરુષ પરમાતમા, પરમેશ્વર પરઘાન; લ૦ પરમ પદારથ પરમેષ્ઠી, પરમદેવ પરમાન. ૯૦ શ્રી૦૬ વિધિ વિરંચિ વિશ્વભરુ, હૃષીકેશ જગનાથ; લ૦ અઘહર અઘમોચન ઘણી, મુક્તિપરમપદ સાથ. ૯૦ શ્રી૦૭
°
એમ અનેક અભિઘા ઘરે, અનુભવગમ્ય વિચાર; ૯૦ જેહ જાણે તેહને કરે, આનંદઘન અવતાર. ૯૦ શ્રી૦૮
શ્રી દેવચંદ્રજીકૃત સ્તવન
(હે સુંદર ! તપ સરખો જગ કો નહીં—એ દેશી)
શ્રી સુપાસ આનંદમેં, ગુણ અનંતનો કંદ હો જિનજી, જ્ઞાનાનંદે પૂરણો, પવિત્ર ચારિત્રાનંદ હો. જિ॰ શ્રી. ૧ સંરક્ષણ વિણ નાથ છો, દ્રવ્ય વિના ધનવંત હો, જિ કર્તાપદ કિરિયા વિના, સંત અજેય અનંત હો. જિ॰ શ્રી૦ ૨
O
અગમ અગોચર અમર તું, અન્વય ઋદ્ધિસમૂહ હો, જિ વર્ણ ગંધરસ ફરસવિષ્ણુ, નિજ ભોક્તા ગુણવ્યૂહ હો. જિ॰ શ્રી૦૩
For Personal & Private Use Only
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૧૧૭ અક્ષય દાન અચિંતના, લાભ અને ભોગ હો, જિ. વીર્ય શક્તિ અપ્રયાસતા, શુદ્ધસ્વગુણ ઉપભોગ હો. જિ. શ્રી ૪ એકાંતિક આત્યંતિકો, સહજ અકૃત સ્વાધીન હો, જિ. નિરુપચરિત નિર્દઢ સુખ, અન્ય અહેતુક પીન હો. જિ. શ્રી. ૫
એક પ્રદેશે તાહરે, અવ્યાબાઘ સમાય હો, જિ. તસુ પર્યાય અવિભાગતા, સર્વાકાશ ન માય હો. જિ. શ્રી. ૬ એમ અનંત ગુણનો ઘણી, ગુણગણનો આનંદ હો, જિ. ભોગ રમણ આસ્વાદયુત, પ્રભુ તું પરમાનંદ હો. જિ. શ્રી ૭ અવ્યાબાઘ રુચિ થઈ, સાથે અવ્યાબાધ હો, જિ. દેવચંદ્ર પદ તે લહે, પરમાનંદ સમાઘ હો. જિ. શ્રી. ૮
શ્રી યશોવિજયજીકૃત સ્તવન
લાછલદે માત મલાર–એ દેશી) શ્રી સુપાર્શ્વ જિનરાજ, તું ત્રિભુવનશિરતાજ આજ હો છાજે રે ઠકુરાઈ, પ્રભુ તુજ પદ તણીજી. ૧ દિવ્ય ધ્વનિ સુર ફૂલ, ચામર છત્ર અમૂલ; આજ હો રાજે રે ભામંડલ, ગાજે દુંદુભિજી. ૨ અતિશય સહજના ચાર, કર્મ ખપ્પાથી અગ્યાર; આજ હો કીઘા રે ઓગણીશે, સુરગણ ભાસુરેજી. ૩ વાણી ગુણ પાંત્રીશ, પ્રતિહારજ જગદીશ; આજ હો રાજે રે દીવાજે, છાજે આઠગુંજી. ૪ સિંહાસન અશોક, બેઠા મોહે લોક; આજહો સ્વામી શિવગામી, વાચક યશ થુયોજી. ૫
૧. પુષ્ટ. ૨. સ્વાભાવિક
For Personal & Private Use Only
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૮
નિત્યક્રમ શ્રી મોહનવિજયજીકૃત સ્તવન વહાલા મેહ બપિયડા, અહિકુલ ને મૃગકુલને,
તિમ વળી નાદે વાહ્યા હો રાજ, મધુકરને નવમલ્લિકા, તિમ મુજને ઘણી વહાલી,
સાતમા જિનની સેવા હો રાજ. *અન્યઉચ્છિક સુર છે ઘણા, પણ મુજ મનડું તેહથી,
નાવે એકણ રાગે હો રાજ, રાચ્યો હું રૂપાતીતથી, કારણ મનમાન્યાનું,
શું કાંઈ આપો હાથે હો રાજ. સા. ૨ મૂળની ભક્ત રીઝશે, નહિ તો અવરની રીતે,
ક્યારે પણ નવિ ખીજે હો રાજ, ઓલંગડી મોંઘી થશે, કંબલ હોવે ભારી,
જિમજિમ જલથી ભીંજે હો રાજ. સા૦ ૩ મનથી નિવાસ નહિ કરે, તો કર રહીને લીજે,
આવશે તે લેખે હો રાજ; મોટાને કહેવું કિડ્યું, પગદોડી અનુચરની,
અંતરજામી દેખે હો રાજ. સા૦૪ એહથી શું અધિકોય છે, આવી મનડે વસીઓ,
સાચો સુગુણ સનેહી હો રાજ; જે વશ હોશે આપને, તેહને માગ્યું દેતાં,
અજર રહે કહો કે હી હો રાજ. સા. ૫ અતિ ઉપરચો વિરચે નહીં, નિતનિત નવલી નવલો,
પ્રભુજી મુજથી ભાસે હો રાજ, ૧. અન્યતીર્થી હરિહરાદિક દેવો. ૨. નિર્ધન. ૩. પરિચય.
For Personal & Private Use Only
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૧૧૯ એ પ્રભુતા એ નિપુણતા, પરમપુરુષ જે જેહવી,
કિહાંથી કોઈ પાસે હો રાજ. સા. ૬ ભીનો પરમ મહારસે, માહરો નાથ નગીનો,
તેહને તે કુણ નિંદે હો રાજ, સમક્તિ તૃઢતા કારણે, રૂપવિબુઘનો મોહન,
સ્વામી સુપાસને વંદે હો રાજ. સા. ૭ (૮) શ્રી ચંદ્રપ્રભ સ્વામી
શ્રી આનંદઘનજીકૃત સ્તવન દેખણ દે રે સખી, મુને દેખણ દે, ચંદ્રપ્રભ મુખચંદ, સખી ઉપશમ રસનો કંદ સખી, સેવે સુર નર ઇંદ સખી
ગત કલિમલ દુઃખ કંઠ. સખી મુને ૧ સુહમ નિગોદ ન દેખિયો સ બાદર અતિહિ વિશેષ સત્ર પુઢવી આઉ ન લેખિયો સવ તેલ વાઉ ન લેશ સ0 મુ. ૨ વનસ્પતિ અતિ ઘણ દિહા સ દીઠો નહીં, દીદાર સ0 બિતિ ચઉરિંદી જલ લીહા સ ગતરાત્રિ પણ ઘાર સમુ. ૩ સુર તિરિ નિરય નિવાસમાં સ૦ મનુજ અનારજ સાથ સ અપwતાં પ્રતિભાસમાં સ0 ચતુર ન ચઢિયો હાથ સમુ૦૪ એમ અનેક થલ જાણિયે સ. દરિશણ વિણ જિનદેવ સત્ર આગમથી મતિ આણિયે સ0 કિીજે નિર્મલ સેવ સમુ. ૫ નિર્મલ સાધુ ભગતિ લહી સવ યોગ અવંચક હોય સત્ર કિરિયા અવંચક તિમ સહી સ0 ફલ અવંચક જોય સત્ર મુ. ૬ પ્રેરક અવસર જિનવરુ સમોહનીય ક્ષય જાય સત્ર કામિતપૂરણ સુરતરુ સત્ર આનંદઘન પ્રભુ પાય સત્ર મુ. ૭ ૧. ગતસત્રિ=અસંશી પંચેઢય. ૨. અપર્યાપ્તા.
For Personal & Private Use Only
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧ ૨0
નિત્યક્રમ શ્રી દેવચંદ્રજીકૃત સ્તવન
(શ્રી શ્રેયાંસ જિન અંતરજામીએ દેશી) શ્રી ચંદ્રપ્રભ જિનપદ-સેવા, હેવાએ જે હલિયાજી; આતમગુણ અનુભવથી મલિયા તે ભવ-ભયથી ટલિયાજી શ્રી ૧ દ્રવ્યસેવ વંદન નમનાદિક, અર્ચન વળી ગુણગ્રામોજી, ભાવ અભેદ થવાની ઈહા, પરભાવે નિષ્કામોજી. શ્રી૦૨ ભાવસેવ અપવાદે નૈગમ, પ્રભુ-ગુણને સંકલ્પજી, સંગ્રહ સત્તા તુલ્યારોપે, ભેદભેદ વિકલ્પજી. શ્રી૦૩ વ્યવહારે બહુમાન જ્ઞાન નિજ, ચરણે જિનગુણ રમણાજી; પ્રભુગુણ આલંબી પરિણામે, જાપર ધ્યાન સમરણાજી, શ્રી ૪ શબ્દ શુક્લ ધ્યાનારોહણ, સમભિરૂઢ ગુણ દશમેજી; બીએ શુક્લ અવિકલ્પ એકત્વે, એવંભૂત તે અમમેજી. શ્રી ૫ ઉત્સર્ગે સમક્તિ ગુણ પ્રગટ્યો, નૈગમ પ્રભુતા અંશેજી; સંગ્રહ આતમ સત્તાલંબી, મુનિપદ ભાવ પ્રશંસેજી. શ્રી૦૬ ઋજાસૂત્રે જે શ્રેણી પદસ્થ, આતમ-શક્તિ પ્રકાશેજી; યથાખ્યાત પદ શબ્દ સ્વરૂપે, શુદ્ધ ઘર્મ ઉલ્લાસેજી. શ્રી૦૭ ભાવ સયોગી અયોગી શૈલેશે, અંતિમ દુગ નય જાણોજી; સાઘનતાએ નિજ ગુણવ્યક્તિ, તેહ સેવના વખાણોજી. શ્રી૦૮ કારણ ભાવ તેહ અપવાદે, કાર્યરૂપ ઉત્સર્ગેજી; આત્મભાવ તે ભાવ દ્રવ્ય પદ, બાહ્ય પ્રવૃત્તિ નિસર્ગેજી. શ્રી ૯ કારણ ભાવ પરંપર સેવન, પ્રગટે કારજ ભાવોજી, કારજ સિદ્ધ કારણતા વ્યય શુચિ પરિણામિક ભાવોજીશ્રી ૧૦ પરમ ગુણી સેવન તન્મયતા, નિશ્ચય ધ્યાને ધ્યાવેજી; શુદ્ધાતમ અનુભવ આસ્વાદી, દેવચંદ્ર પદ પાવેજીશ્રી ૧૧
For Personal & Private Use Only
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૧
નિત્યક્રમ શ્રી યશોવિજયજીકૃત સ્તવન
(ઘનરા ઢોલાએ દેશી) ચંદ્રપ્રભ જિન સાહેબા રે, તુમે છો ચતુર સુજાણ, મનના માન્યા; સેવા જાણો દાસની રે, દેશો ફળ નિર્વાણ, મનના માન્યા. આવો આવો રે ચતુર સુખભોગી, કીજે વાત એકાંત અભોગી,
ગુણ ગોઠે પ્રગટે પ્રેમ, મનના માન્યા. ૧ ઓછુંઅધિકું પણ કહે રે, આસંગાયત જેહ, મ0 આપે ફલ. જે અણકહે રે, ગિરુઓ સાહેબ તેહ. મ૦ ૨ દીન કહ્યા વિણ દાનથી રે, દાતાની વાથે મામ; મ જલદીએ ચાતક ખીજવી રે મેઘ હુઓ તિણે શ્યામ. મ. ૩ “પિયુ પિયુ કરી તુમને જપું રે, હું ચાતક તમે મેહ, મ એક લહેરમાં દુઃખ હરો રે, વાઘે બમણો નેહ. મ. ૪ મોડું વહેલું આપવું રે, તો શી ઢીલ કરાય ? મ વાચક યશ કહે જગઘણી રે, તુમ તૂઠે સુખ થાય. મ. પ
શ્રી મોહનવિજયજીકૃત સ્તવન
(નંદ સલૂણા નંદનો રે લો–એ દેશી) શ્રી શંકર ચંદ્રપ્રભુ રે લો, તું ધ્યાતા જગનો વિભુ રે લો; તિણે હું ઓલગે આવીરે લો તમે પણ મુજ મન ભાવીઓરે લો. ૧ દીથી ચરણની ચાકરી રે લો, હું એવું હરખે કરી રે લો* સાહિબ સામું નિહાળજો રે લો, ભવસમુદ્રથી તારજો રે લો. ૨ અગણિત ગુણ ગણવાતણી રે લો મુજ મન હોંશ ઘરે ઘણીરે લો; જિમ નભને પામ્યા પછી રે લો, દાખે બાળક કરથી લખી રે લો. ૩ ૧. રાગી, પ્રેમી. ૨. પાઠાંતર - તમે પણ મુજને મયા કરી રે લો.
For Personal & Private Use Only
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧ ૨૨
નિત્યક્રમ જો જિન તું છે પાંશરો રે લો, કરમતણો શો આશરો રે લો; જો તમે રાખશો ગોદમાં રે લો, તો કિમ જાશું નિગોદમાં રે લો. ૪ જબ તાહરી કરુણા થઈ રે લો, કુમતિ કુગતિ દૂરે ગઈ રે લો; અધ્યાતમરવિ ઊગિયો રે લો, પાપ તિમિર કિહાં પૂગિયો રે લો. ૫ તુજ મૂરતિ માયા જિસી રે લો, ઉર્વશી થઈ ઉરે વસી રે લો; રખે પ્રભુ ટાળો એક ઘડી રે લો, નજરવાદળની છાંયડી રે લો. ૬ તાહરી ભક્તિ ભલી બની રે લો, જિમ ઔષધિ સંજીવની રે લો; તન મન આનંદ ઊપનો રે લો, કહે મોહન કવિ રૂપનો રે લો. ૭
(૯) શ્રી સુવિધિનાથ સ્વામી
શ્રી આનંદઘનજીકૃત સ્તવન
(રાગ કેદારો-એમ ઘaો ઘણીને પરચાવે એ દેશી) સુવિથિ જિણસર પાય નમીને, શુભ કરણી એમ કીજે રે, અતિ ઘણો ઊલટ અંગ ઘરીને, પ્રહ ઊઠી પૂજીજે રે.સુ.૧ દ્રવ્ય ભાવ શુચિ ભાવ ઘરીને, હરખે દેહરે જઈએ રે;
દહતિગ પણ અહિગમ સાચવતાં,એકમના શુરિ થઈએરે.સુ૨ કુસુમ અક્ષત વર વાસ સુગંઘો, ધૂપ દીપ મન સાખી રે; અંગપૂજા પણ ભેદ સુણી એમ, ગુરુમુખ આગમ ભાખીરે સુ૩ એહનું ફલ દોય ભેદ સુણીજે, અનંતર ને પરંપર રે, આણાપાલણ ચિત્તપ્રસન્ની, મુગતિ સુગતિ સુર મંદિર 3. સુ૦૪ ફૂલ અક્ષત વર ઘૂપ પઈવો, ગંઘ નૈવેદ્ય ફલ જલ ભરી રે,
અંગઅગ્રપૂજા મળી અડવિઘ ભાવે ભવિક શુભગતિ વીરે. સુ૦૫ ૧. દશત્રિક. ૨. પાંચ અભિગમ. ૩. દીવો.”
For Personal & Private Use Only
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૧૨૩
સત્તર ભેદ એકવીસ પ્રકારે, અઠ્ઠોત્તર શત ભેદે રે. ભાવ પૂજા બહુવિઘ નિરધારી, દોહગ દુર્ગતિ છેદે રે.સુ૦૬ તુરિય` ભેદ પડિવત્તિ પૂજા, ઉપશમ ખીણ સયોગી રે; ચઉહા પૂજા ઇમ ઉત્તરઝયણે, ભાખી કેવલ ભોગી રે.સુ૦૭
એમ પૂજા બહુ ભેદ સુણીને, સુખદાયક શુભ કરણી રે; ભવિક જીવ ક૨શે તે લેશે, આનંદઘનપદ ઘરણી રે.સુ૦૮
શ્રી દેવચંદ્રજીકૃત સ્તવન
(થારા મહેલા ઉપર મેહ, ઝબૂકે વીજલી હો લાલ–એ દેશી) દીઠો સુવિધિ જિણંદ, સમાઘિ૨સે ભર્યો હો લાલ, સ ભાસ્યું આત્મસ્વરૂપ, અનાદિનો વીસર્યો હો લાલ; અ સકલ વિભાવ ઉપાથિ, થકી મન ઓસર્યો હો લાલ, થ સત્તા સાઘન માર્ગ, ભણી એ સંચર્યો હો લાલ. ભ૦ ૧ તુમ પ્રભુ જાણંગ રીતિ, સરવ જગ દેખતા હો લાલ, સ નિજ સત્તાએ શુદ્ધ, સહુને લેખતા હો લાલ; સ૦ પર પરિણતિ અદ્વેષ,—પણે ઉવેખતા હો લાલ, ૫૦ ભોગ્યપણે નિજ શક્તિ, અનંત ગવેષતા હો લાલ. અ૦ ૨ દાનાદિક નિજ ભાવ, હતા જે પરવશા હો લાલ, હ૦ તે નિજ સન્મુખ ભાવ, ગ્રહી લહી તુજ દશા હો લાલ; ગ્ર પ્રભુનો અદ્ભુત યોગ, સ્વરૂપતણી રસા હો લાલ, સ્વ૦ વાસે ભાસે તાસ, જાસ ગુણ તુજ જિસા હો લાલ. જા૦ ૩ મોહાદિકની ઘૂમિ, અનાદિની ઊતરે હો લાલ, અ૦ અમલ અખંડ અલિપ્ત, સ્વભાવ જ સાંભરે હો લાલ, સ્વ ૧. અષ્ટોત્તરી-૧૦૮ પ્રકારી. ૨. ચોથો. ૩. પ્રતિપત્તિ, અંગીકાર. ૪. ઉત્તરાધ્યયનસૂત્રમાં. ૫. મૂર્છા.
For Personal & Private Use Only
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૪.
નિત્યક્રમ તત્ત્વ રમણ શુચિ ધ્યાન, ભણી જે આદરે હો લાલ, ભ૦ તે સમતારસ ઘામ, સ્વામી મુદ્રા વરે હો લાલ.સ્વા. ૪ પ્રભુ છો ત્રિભુવનનાથ, દાસ હું તાહરો હો લાલ, દા. કરુણાનિધિ અભિલાષ, અછે મુજ એ ખરો હો લાલ અ. આતમ વસ્તુ સ્વભાવ, સદા મુજ સાંભરો હો લાલ, સ0 ભાસન વાસન એહ, ચરણ ધ્યાને ઘરો હો લાલ. ચ૦ ૫ પ્રભુમુદ્રાને યોગ, પ્રભુ પ્રભુતા લખે હો લાલ, પ્ર. દ્રવ્ય તણે સાઘમ્ય, સ્વસંપત્તિ ઓળખે હો લાલ; સ્વ. ઓળખતાં બહુમાન, સહિત રુચિ પણ વધે હો લાલ, સ0 રુચિ-અનુયાયી વીર્ય, ચરણઘારા સાથે હો લાલ. ચ૦ ૬ ક્ષાયોપથમિક ગુણ સર્વ, થયા તુજ ગુણરસી હો લાલ, થ૦ સત્તા સાઘન શક્તિ, વ્યક્તતા ઉલ્લસી હો લાલ વ્ય હવે સંપૂરણ સિદ્ધિ, તણી શી વાર છે હો લાલ, તo દેવચંદ્ર જિનરાજ, જગત-આધાર છે હો લાલ. જ૦ ૭
શ્રી યશોવિજયજીકૃત સ્તવન (સુણ મેરી સજની રજની ન જાવે રે–એ દેશી) લઘુ પણ હું તુમ મન નવિ માવું રે,
જગગુરુ તુમને દિલમાં લાવું રે; કુણને એ દીજે સાબાશી રે ? કહો શ્રી સુવિધિ નિણંદ વિમાસી રે. લઘુ-૧ મુજમન અણુમાંહે ભક્તિ છે ઝાઝી રે
તેહ ‘દરીનો તું છે માજી રે; ૧. નાનું વહાણ, ૨. ટંડેલ (કપ્તાન) ‘દરી’ અને ‘માજી' આ બંગાલી ભાષાના શબ્દો છે, સંસ્કૃત ભાષામાં તો “દરીનો અર્થ ગુફા થાય છે.
For Personal & Private Use Only
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૫
લઘુ ૦ ૨
લઘુ ૦ ૩
નિત્યક્રમ યોગી પણ જે વાત ન જાણે રે, તેહ અચરિજ કુણથી હુઓ ટાણે રે. અથવા થિરમાંહી અથિર ન માવે રે,
મોટો ગજ દર્પણમાં આવે રે; જેહને તેજે બુદ્ધિ પ્રકાશી રે,
તેહને દીજે એ સાબાશી રે. ઊર્ધ્વમૂળ તરુવર અઘ શાખા રે,
છંદ પુરાણે એહવી છે ભાખા રે; અચરિજવાળે અચરિજ કીધું રે,
ભક્ત સેવક કારજ સીધું રે. લાડ કરી જે બાળક બોલે રે,
માતપિતા મન અમિયને તોલે રે; શ્રી નયવિજય વિબુઘનો શિષો રે, યશ કહે છમ જાણો જગદીશો રે.
લઘુ૦૪
લઘુ ૦૫
શ્રી મોહનવિજયજીકૃત સ્તવન અરજ સુણો એક સુવિધિ જિસેસર, પરમ કૃપાનિધિ તુમે પરમેસર; સાહિબા સુજ્ઞાની જોવો તો, વાત છે માન્યાની; કહેવાઓ પંચમ ચરણના ઘારી, કિમ આદરી અશ્વની અસવારી? સા૦૧ છો ત્યાગી શિવલાસ વસો છો,
વૃઢરથસુત રથે કિમ બેસો છો ? ૧. જેના પ્રભાવથી. ૨. શુક્લધ્યાન રૂપ અશ્વની
For Personal & Private Use Only
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૬
નિત્યક્રમ
આંગી પ્રમુખ પરિગ્રહમાં પડશો, હરિહરાદિકને કિવિઘ નડશો ?
સા૦૨
ઘુરથી સકલ સંસા૨ નિવાર્યો, કિમ ફરી દેવદ્રવ્યાદિક ઘાર્યો ? તજી સંમને થાશો ગૃહવાસી, કુણ આશાતના તજશે ચોરાશી ? સમકિત મિથ્યા મતમાં નિરંતર, ઇમ કિમ ભાંજશે પ્રભુજી અંતર ? લોક તો દેખશે તેહવું કહેશે, ઇમ જિનતા` તુમ કિણવિઘ રહેશે? પણ હવે શાસ્રગતે મતિ પહોંચી, તેહથી મેં જોયું ઊંડું આલોચી; ઇમ કીધે તુમ પ્રભુતાઈ ન ઘટે, સામું ઇમ અનુભવ ગુણ પ્રગટે. સાપ હય-ગય યપિ તું આરોપાએ, તો પણ સિદ્ધપણું ન લોપાએ; જિમ મુગટાદિક ભૂષણ કહેવાએ, પણ કંચનની કંચનતા ન જાએ. ભક્તની કરણી દોષ ન તુમને, અઘટિત કહેવું અયુક્ત તે અમને; લોપાએ નહિ તું કોઈથી સ્વામી, મોહન વિજય કહે શિર નામી.
સા૦૩
સા૪
સા૦૬
સા૭
૧. જિનતા એટલે જિનપણું, રાગદ્વેષરહિતપણું. ૨. એ બધી ભક્તજનોની કરણી છે, એમાં તમને કંઈ દોષપ્રાપ્તિ થતી નથી.
For Personal & Private Use Only
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
(૧૦) શ્રી શીતલનાથ સ્વામી શ્રી આનંદઘનજીકૃત સ્તવન
(મંગલિક માલા ગુણહ વિશાલા—એ દેશી) શીતલ જિનપતિ લલિત ત્રિભંગી વિવિધભંગી મન મોહેરે કરુણા કોમલતા તીક્ષણતા, ઉદાસીનતા સોહે રે. શી૰૧ સર્વજંતુ હિતકરણી કરુણા, કર્મવિદારણ તીક્ષણ રે; ઘનાદાન૧ રહિત પરિણામી, ઉદાસીનતા વીક્ષણ રે. શી૦૨ પરદુઃખ છેદન ઇચ્છા કરુણા, તીક્ષણ પરદુઃખ રીઝે રે; ઉદાસીનતા ઉભય વિલક્ષણ, એક ઠામે કેમ સીઝે રે. શી૦૩ અભયદાન તે મલક્ષય કરુણા, તીક્ષણતા ગુણ ભાવે રે; પ્રેરણવિણ કૃત ઉદાસીનતા, ઇમ વિરોઘ મતિ નાવે રે. શીજ શક્તિ વ્યક્તિ ત્રિભુવન પ્રભુતા, નિગ્રંથતા સંયોગે રે; યોગી ભોગી વક્તા મૌની, અનુપયોગી ઉપયોગે રે. શીપ ઇત્યાદિક બહુભંગ ત્રિભંગી, ચમત્કાર ચિત્ત દેતી રે; અરિજકારી ચિત્રવિચિત્રા, આનંદઘન પદ લેતી રે. શી૦૬
૧૨૭
શ્રી દેવચંદ્રજીકૃત સ્તવન (આદર જીવ ક્ષમા ગુણ આદર—એ દેશી)
શીતલ જિનપતિ પ્રભુતા પ્રભુની, મુજથી કહિય ન જાયજી; અનંતતા નિર્મલતા પૂર્ણતા, જ્ઞાન વિના ન જણાયજી, શી૰૧ ચરમજલઘિ જલ મિણે અંજલિ,ગતિ જીપે અતિવાયજી, સર્વ આકાશ ઓલંઘે ચરણે, પણ પ્રભુતા ન ગણાયજી. શી૦૨ ૧ હાનાદાનદેવું અને લેવું. ૨. માપે.
For Personal & Private Use Only
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૮
નિત્યક્રમ સર્વ દ્રવ્ય પ્રદેશ અનંતા, તેહથી ગુણ પર્યાયજી; તાસ વર્ગથી અનંત ગુણું પ્રભુ, કેવલજ્ઞાન કહાયજી. શી-૩ કેવલ દર્શન એમ અનંતે, ગ્રહે સામાન્ય સ્વભાવજી; સ્વપર અનંતથી ચરણ અનંતું, સ્વરમણ સંવર ભાવજી. શ૦૪ દ્રવ્ય ક્ષેત્ર ને કાળ ભાવ ગુણ, રાજનીતિ એ ચારજી; ત્રાસ વિના જડ ચેતન પ્રભુની, કોઈ ન લોપે કારજી. શી૦૫ શુદ્ધાશય થિર પ્રભુ ઉપયોગે, જે સમરે તુજ નામજી; અવ્યાબાઘ અનંતું પામે, પરમ અમૃત સુખઘામજી. શી- આણા ઈશ્વરતા નિર્ભયતા, નિવછતા રૂપજી; ભાવ સ્વાધીન તે અવ્યય રીતે, ઇમ અનંત ગુણભૂપજી. શી૦૭ અવ્યાબાધ સુખ નિર્મળ તે તો, કરણજ્ઞાને ન જણાયજી; તેહ જ એહનો જાણંગ ભોક્તા, જે તુમ સમ ગુણરાયજી. શી૦૮ એમ અનંત દાનાદિક નિજ ગુણ, વચનાતીત પંડૂરજી; વાસન ભાસન ભાવે દુર્લભ, પ્રાપ્તિ તો અતિ દૂરજી. શ૦૯ સકલ પ્રત્યક્ષપણે ત્રિભુવન-ગુરુ, જાણું તુજ ગુણગ્રામજી; બીજાં કાંઈ ન માગું સ્વામી, એહિજ છે મુજ કામજી. શી૦૧૦ એમ અનંત પ્રભુતા સદ્દહતાં, અર્થે જે પ્રભુરૂપજી, દેવચંદ્ર પ્રભુતા તે પામે, પરમાનંદ સ્વરૂપજીશી.૧૧
શ્રી યશોવિજયજીકૃત સ્તવન શ્રી શીતલજિન ભેટિયે, કરી ભક્ત ચોખું ચિત્ત હો; તેહથી કહો છાનું કિડ્યું, જેહને સોંપ્યાં તન મન વિત્ત હો. શ્રી૦૧ દાયક નામે છે ઘણા, પણ તું સાયર’ તે કૂપ હો; તે બહુ ખજવા તગતગે, તું દિનકર તેજસ્વરૂપ હો. શ્રી૦૨ ૧. આજ્ઞા ૨. મોટા. ૩. શ્રદ્ધા. ૪. સાગર. ૫. આગિયા. ૬. સૂર્ય.
For Personal & Private Use Only
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૧૨૯ મોટો જાણી આદર્યો, દારિદ્ર ભાંજો જગતાત હો; તું કરુણાવંત શિરોમણિ, હું કરુણાપાત્ર વિખ્યાત હો. શ્રી૩ અંતરજામી સવિ લહો, અમ મનની જે છે વાત હો; મા આગળ મોસાળના, શા વરણવવા અવદાત હો. શ્રી૦૪ જાણો તો તાણો કિડ્યું ? સેવા ફલ દીજે દેવ હો; વાચક યશ કહે ઢીલની, એ ન ગમે મુજ મન ટેવ હો. શ્રી૦૫
-----------------
શ્રી મોહનવિજયજીકૃત સ્તવન (ઘોડી તો આઈ યારા દેશમાં–એ દેશી) શીતલ જિનવર સેવના, સાહેબજી ! શીતલ જિમ શશીબિંબ હો સસનેહી;
મૂરતિ મારે મન વસી, સા સાપુરીસાશું ગોઠડી સાવ મોટો તે આલાબ હો. સ૧ ખીણ એક મુજને ન વિસરે સારુ તુમગુણ પરમ અનંત હો; સત્ર દેવ અવરને શું કરું, સાવ ભેટ થઈ ભગવંત હો. સ. ૨ તમે છો મુગટ ટિહું લોકના સા. હું તુમ પગની ખેહ હો સો તમે છો સઘન ઋતુ મેહુલો સા. હું પશ્ચિમ દિશિ 2હ હો સ૦ ૩ નીરાગી પ્રભુ રીઝવું, સા. તે ગુણ નહિ મુજમાંહી હો; સત્ર ગુરુ ગુરુતા સાહમું જુએ, સા. ગુરુતા તે મૂકે નહી હો. સ. ૪ મોટાસેની બરોબરી, સારુ સેવક કિણવિઘ થાય હો; સત્ર આસંગો કિમ કીજીએ, સા. તિહાં રહ્યા આલુભાય હો. સ. ૫ જગગુરુ કરુણા કીજીએ સારા ન લખ્યો આભાર વિચાર હો સ0 મુજને રાજ, નિવાજશો, સાવ તો કુણ વારણહાર હો ? સ. ૬ ૧. વત્તાંત, હકીકત. ૨. હિમ,
For Personal & Private Use Only
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૦
નિત્યક્રમ ઓલગ અનુભવ ભાવથી, સા. જાણો જાણ સુજાણ હો; સત્ર મોહન કહે કવિ રૂપનો, સા. જિનજી જીવન પ્રાણ હો. સ. ૭
(૧૧) શ્રી શ્રેયાંસનાથ સ્વામી
શ્રી આનંદઘનજીકૃત સ્તવન
(રાગ ગોડી-અહો મતવાલે સાજનાએ દેશી) શ્રી શ્રેયાંસજિન અંતરજામી, આતમરામી નામી રે, અધ્યાતમ મત પૂરણ પામી સહજ મુગતિ ગતિ ગામી રે. શ્રી૦૧ સયલ સંસારી ઇઢિયરામી, મુનિગુણ આતમરામી રે; મુખ્યપણે જે આતમરામી, તે કેવલ નિષ્કામી રે. શ્રી. ૨ નિજ સ્વરૂપ જે કિરિયા સાથે, તેહ અધ્યાતમ લહીએ રે; જે કિરિયા કરી ચઉગતિ સાથે, તે ન અધ્યાતમ કહીએ રે. શ્રી૦૩ નામ અધ્યાતમ, ઠવણ અધ્યાતમ, દ્રવ્ય અધ્યાતમ છંડો રે; ભાવ અધ્યાતમ નિજ ગુણ સાથે, તો તેહશું રઢ મંડો રે. શ્રી૦૪ શબ્દ અધ્યાતમ અરથ સુણીને, નિર્વિકલ્પ આદરજો રે; શબ્દ અધ્યાતમ ભજના જાણી, હાણ-ગ્રહણમતિ ઘરજો રે. શ્રી ૫ અધ્યાતમ જે વસ્તુ વિચારી, બીજા જાણ લબાસી રે; વસ્તુગતે જે વસ્તુ પ્રકાશે, આનંદઘન મતવાસી રે. શ્રી ૬
શ્રી દેવચંદ્રજીકૃત સ્તવન
(પ્રાણી વાણી જિનતણીએ દેશી) શ્રી શ્રેયાંસ પ્રભુ તણો, અતિ અદ્ભુત સહજાનંદ રે; ગુણ એકવિઘ ત્રિક પરિણમ્યો, એમ ગુણ અનંતનો છંદ રે.
મુનિચંદ જિણંદ અમંદ દિગંદ પરે, નિત્ય દીપતો સુખકંદ રે. ૧
For Personal & Private Use Only
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૧૩૧ નિજ જ્ઞાને કરી શેયનો, જ્ઞાયક જ્ઞાતા પદ ઈશ રે; દેખે નિજ દર્શન કરી, નિજ દ્રશ્ય સામાન્ય જગીશ રે.મુ-૨ નિજ રમે રમણ કરો, પ્રભુ ચારિત્રે રમતા રામ રે, ભોગ્ય અનંતને ભોગવો, ભોગે તેણે ભોક્તા સ્વામ રે.મુ૦૩ દેય દાન "નિત દીજતે, અતિ દાતા પ્રભુ સ્વયમેવ રે, પાત્ર તુમ્હ નિજ શક્તિના, ગ્રાહક વ્યાપકમય દેવ રે. મુ૦૪ પરિણામિક કારજ તણો, કર્તા ગુણ કરણે નાથ રે, અકિય અક્ષય સ્થિતિમયી, નિકલંક અનંતી આથ રે.મુ૦૫ પરિણામિક સત્તા તણો, આવિર્ભાવ વિલાસ નિવાસ રે, સહજ અકૃત્રિમ અપરાશ્રયી, નિર્વિકલ્પ ને નિઃપ્રયાસ રે.મુ૦૬ પ્રભુ પ્રભુતા સંભારતાં, ગાતાં કરતાં ગુણગ્રામ રે; સેવક સાઘનતા વરે, નિજ સંવર પરિણતિ પામ રે.મુ૦૭ પ્રગટ તત્ત્વતા ધ્યાવતાં, નિજ તત્ત્વનો ધ્યાતા થાય રે, તત્ત્વરમણ એકાગ્રતા, પૂરણ તત્ત્વ એહ સમાય રે.મુ૦૮ પ્રભુ દીઠે મુજ સાંભરે, પરમાતમ પૂર્ણાનંદ રે; દેવચંદ્ર જિનરાજના, નિત્ય વંદો પય અરવિંદ રે. મુ૦૯
શ્રી યશોવિજયજીકૃત સ્તવન
(કર્મ ન છૂટે રે પ્રાણિયા-એ દેશી) તમે બહુ મૈત્રી રે સાહેબા, મારે તો મન એક; તુમ વિણ બીજો રે નવિ ગમે, એ મુજ મોટી રે ટેક.
- શ્રી શ્રેયાંસ કૃપા કરો. ૧ ૧. નિત્ય, સદા, ૨. લક્ષ્મી. ૩. પ્રગટ ભાવ.
For Personal & Private Use Only
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૨
નિત્યક્રમ મન રાખો તુમે સવિતણાં, પણ કિહાં એક મળી જાઓ; લલચાવો લખ લોકને, સાથી સહજ ન થાઓ.શ્રી.૨ રાગ ભરે જન મન રહો, પણ તિહું કાલ વૈરાગ; ચિત્ત તમારા રે સમુદ્રનો, કોઈ ન પામે રે તાગ.શ્રી૦૩ એવાશું ચિત્ત મેળવ્યું, મેળવ્યું પહેલાં ન કાંઈ; સેવક નિપટ અબૂઝ છે, નિર્વહેશો તુમે સાંઈ.શ્રી૦૪ નીરાગીશું રે કિમ મિલે, પણ મળવાનો ‘એકાંત; વાચક યશ કહે મુજ મિલ્યો, ભક્ત કામણ તંત.શ્રીપ
-----------
શ્રી મોહનવિજયજીકૃત સ્તવન
(કંકણની દેશી) શ્રેયાંસ જિન સુણો સાહિબા રે જિનજી ! દાસતણી અરદાસ,
દિલડે વસી રહ્યો; દૂર રહ્યા જાણું નહિ રે, જિ. પ્રભુ તુમારે પાસ. દિ. ૧ હરિમૃગને ક્યું મધુરતા રે, જિ. મોરને પીંછ કલાપ; દિ દૂર રહ્યા જાણે નહીં રે, જિ. પ્રભુ તુમારે પાસ. દિ. ૨ જળ થળ મહિયલ જોવતાં રે જિચિંતામણિ ચઢ્યો હાથ દિવે ઊણપ શી હવે માહરે રે, જિ. નીરખ્યો નયણે નાથ. દિ. ૩ ચરણે તેહને વિલગીએ રે, જિવ જેહથી સીઝે કામ; દિવ્ય ફોગટ શું ફેરો તિહાં રે, જિ. પૂછે નહીં પિણ નામ. દિ. ૪ કૂડો કલિયુગ છોડીને રે, જિ. આપ રહ્યા એકાંતદિવે આપોપું રાખે ઘણા રે, જિ. પર રાખે તે સંત. દિ. ૫
૧. સાથે રહેનાર ૨. અત્યંત ૩. અજાણ ૪.નિભાવશો પ.નિશ્ચય, ૬.ભક્તિવડે.
For Personal & Private Use Only
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૩
નિત્યક્રમ દેવ ઘણા મેં દેખિયા રે, જિ. આડંબર પટરાય, દિવ્ય નિગમ નહિ પણ સોડથી રે, જિ. આઘા પસારે પાય. દિ. ૬ સેવકને જો નિવાજીએ રે, જિ. તો તિહાં સ્થાને જાય, દિવ્ય નિપટ નીરાગી હોવતાં રે, જિ. સ્વામીપણું કિમ થાય. દિ. ૭ મેં તો તુમને આદર્યો રે, જિ. ભાવે તું જાણ મ જાણ; દિવ્ય રૂપવિજય કવિરાયનો રે, જિ. મોહન વચન પ્રમાણ. દિ. ૮
(૧૨) શ્રી વાસુપૂજ્ય સ્વામી
શ્રી આનંદઘનજીકૃત સ્તવન
તંગિયાગિરિ શિખરે સોહે એ દેશી) વાસુપૂજ્ય જિન ત્રિભુવન સ્વામી, ઘનનામી પરનામી રે; નિરાકાર સાકાર સચેતન, કરમ કરમ ફલ કામી રે.વા૦૧ નિરાકાર અભેદ સંગ્રાહક, ભેદ ગ્રાહક સાકારો રે; દર્શન જ્ઞાન દુભેદ ચેતના, વસ્તુગ્રહણ વ્યાપારો રે.વા.૨ કર્તા પરિણામી પરિણામો, કર્મ જે જીવે કરિયે રે, એક અનેક રૂપ નય વાદે, નિયતે નર અનુસરિયે રે.વા૦૩ દુઃખસુખ રૂપ કરમ ફલ જાણો, નિશ્ચય એક આનંદો રે; ચેતનતા પરિણામ ન ચૂકે, ચેતન કહે જિનચંદો રે.વા૦૪ પરિણામી ચેતન પરિણામો, જ્ઞાન કરમ ફળ ભાવી રે, જ્ઞાન કરમ ફળ ચેતન કહીએ, લેજો તેહ મનાવી રે.વા૦૫ આતમજ્ઞાની શ્રમણ કહાવે, બીજા તો દ્રવ્યલિંગી રે; વસ્તુગતે જે વસ્તુ પ્રકાશે, આનંદઘન મતિ સંગી રે.વા.૦૬
For Personal & Private Use Only
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
શ્રી દેવચંદ્રજીકૃત સ્તવન (પંથડો નિહાળું રે બીજા જિન તણો રે—એ દેશી) પૂજના તો કીજે રે બારમા જિનતણી રે, જસુ પ્રગટ્યો પૂજ્યસ્વભાવ; પરકૃત પૂજા રે જે ઇચ્છે નહીં રે, સાઘક કારજ દાવ. પૂજના૦ ૧ દ્રવ્યથી પૂજા રે કારણ ભાવનું રે, ભાવ પ્રશસ્ત ને શુદ્ધ; પરમ ઇષ્ટ વલ્લભ ત્રિભુવનઘણી રે, વાસુપૂજ્ય સ્વયંબુદ્ધ. પૂ૦૨ અતિશય મહિમારે અતિ ઉપગારતારે, નિર્મલ પ્રભુગુણરાગ; સુરમણિ સુરઘટ સુરતરુ તુચ્છ તે રે, જિનરાગી મહાભાગ. પૂ૦૩ દર્શન જ્ઞાનાદિક ગુણ આત્મના રે, પ્રભુ પ્રભુતા લયલીન; શુદ્ધસ્વરૂપી રૂપે તન્મયી રે, તસુ આસ્વાદન પીન. પૂ૦૪ શુદ્ધ તત્ત્વરસરંગી ચેતના રે, પામે આત્મસ્વભાવ; આત્માલંબી નિજ ગુણ સાઘતો રે, પ્રગટે પૂજ્ય સ્વભાવ. પૂ૦૫ આપ અકર્તા સેવાથી હુવે રે, સેવક પૂરણ સિદ્ધિ; નિજ ઘન ન દિયે પણ આશ્રિત લહેરે, અક્ષય અક્ષર રિદ્ધિ. પૂ૦૬ જિનવર પૂજા રે તે નિજ પૂજના રે, પ્રગટે અન્વય શક્તિ; પરમાનંદ વિલાસી અનુભવે રે, દેવચંદ્ર પદ વ્યક્તિ. પૂ૦૭
૧૩૪
શ્રી યશોવિજયજીકૃત સ્તવન (સાહિબા મોતીડો હમારોએ દેશી)
સ્વામી તુમે કાંઈ કામણ કીધું, ચિત્તડું અમારું ચોરી લીધું, સાહેબા વાસુપૂજ્ય જિણંદા, મોહના વાસુપૂજ્ય શિંદા; અમે પણ તુમશું કામણ કરશું,ભક્તિ ગ્રહી મનઘરમાં ઘરશું. સા૦૧ મનઘરમાં ઘરિયા ઘરશોભા, દેખત નિત્ય રહેશો થિર થોભા; મન વૈકુંઠ અકુંઠિત ભક્ત, યોગી ભાખે અનુભવ યુક્તે. સા૦૨
For Personal & Private Use Only
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૧૩૫ ક્લેશે વાસિત મન સંસાર, ક્લેશ રહિત મન તે ભવપાર; જો વિશુદ્ધ મન ઘર તમે આવ્યા, પ્રભુ તો અમે નવનિથિ
દ્ધિ પામ્યા. સા૦૩ સાત રાજ અળગા જઈ બેઠા, પણ ભક્ત અમ મનમાં પેઠા; અળગાને વળગ્યા જે રહેવું, તે ભાણા ખડખડ દુઃખ સહેવું. સા.૦૪ ધ્યાયક ધ્યેય ધ્યાન ગુણ એકે, ભેદ છેદ કરશું હવે ટેકે; ખીર નીર પરે તુમશું મળશું, વાચક યશ કહે હેજે હળશું. સાપ
શ્રી મોહનવિજયજીકૃત સ્તવન (ચૂંદડી ના ભીંજે હો સાહિબાજી પ્રેમની એ દેશી). પ્રભુજીશું લાગી હો પૂરણ પ્રીતડી, જીવન-પ્રાણ આઘાર, ગિરુઆ જિનજી હો રાજ ! સાહિબ સુણજો હો માહરી વિનતિ, દરિસણ દેજો હો, દિલભરી શ્યામજી,
અહો ! જગગુરુ સિરદાર. ગિ0 સા. ૧ ચાહીને દીજે હો ચરણની ચાકરી,
ઘો અનુભવ અમ સાજ; ગિ ઇમ નવિ કીજે હો સાહિબાજી સાંભળો,
કાંઈ સેવકને શિવરાજ. ગિસા. ૨ ચૂપશું છાના હો સાહિબા ન બેસીએ,
- કાંઈ શોભા ન લહેશો કોય, ગિo દાસ ઉદ્ધારો હો સાહિબાજી આપનો,
ન્યું હોવે સુજસ સવાય. ગિ0 સા૩ અરુણ જો ઊગે હો સાહિબાજી અંબરે,
નાશે તિમિર અંઘાર; ગિરા
For Personal & Private Use Only
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૬
નિત્યક્રમ અવર દેવ હો સાહિબાજી કિંકરા,
મિલિયો તું દેવ મુને સાર. ગિ સા૦૪ અવર ન ચાહું તો સાહિબાજી તુમ છતે,
જિમ ચાતક જળઘાર; ગિરા ખટપદ ભીનો હો સાહિબાજી પ્રેમશું,
તિમ હું હૃદયમઝાર. ગિ, સાપ સાતરાજનેહો સાહિબાજી અંતે જઈ વસ્યા,
કરીએ તુમ પ્રીત; ગિ. નિપટ નીરાગી હો જિનવર તું સહી,
એ તુમ ખોટી રીત. ગિ૨ સા દિલની જે વાતો હો કિણને દાખવું ?
શ્રી વાસુપૂજ્ય જિનરાય; ગિo ખીણ એક આવી હો પંડેજી સાંભળો,
કાંઈ મોહન આવે દાય. ગિ0 સા.૦ ૭
(૧૩) શ્રી વિમલનાથ સ્વામી
શ્રી આનંદઘનજીકત સ્તવન (રાગ મલ્હાર ઈડર આંબા આંબલી રે–એ દેશી) દુઃખ દોહગ દૂરે ટળ્યાં રે, સુખ સંપદશું ભેટ, ધિંગ ઘણી માથે કિયા રે, કુણ ગંજે નર પેટ,
વિમલ જિન, દીઠાં લોયણ આજ,
મારાં સીધ્યાં વાંછિત કાજ. વિ૦૧ ચરણ-કમલ કમલા વસે રે, નિર્મલ થિર પદ દેખ;
સમલ અથિર પદ પરિહરે રે, પંકજ પામર પેખ. વિ૦૨ ૧. લક્ષ્મી.
For Personal & Private Use Only
Forro
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૧૩૭ મુજ મન તુજ પદપંકજે રે, લીનો ગુણ મકરંદ, રંક ગણે મંદરઘરા રે, ઇદ ચંદ નાગિંદ. વિ૦૩ સાહિબ ! સમરથ તું ઘણી રે, પામ્યો પરમ ઉદાર; મનવિશરામી વાલો રે, આતમચો આઘાર. વિ૦૪ દરિશણ દીઠે જિનતણું રે, સંશય ન રહે વઘ; દિનકર કરભર પસતાં રે, અંઘકાર પ્રતિષઘ. વિ૦૫ અમિયભરી મૂરતિ રચી રે, ઉપમા ન ઘટે કોય; શાંત સુથારસ ઝીલતી રે, નીરખત તૃપ્તિ ન હોય. વિ૦૬ એક અરજ સેવક તણી રે, અવઘારો જિનદેવ; કૃપા કરી મુજ દીજીએ રે, આનંદઘન પદ સેવ. વિ૦૭
શ્રી દેવચંદ્રજીકૃત સ્તવન
(ઘસ અરદાસ શી પેરે કરેજીએ દેશી) વિમલજિન, વિમલતા તાહરીજી, અવર બીજે ન કહાય; લઘુ નદી જિમ તિમ લંધિયેજી, સ્વયંભૂરમણ ન તરાય. વિ૦૧ સયલ પુઢવી ગિરિ જલ તરુજી, કોઈ તોલે એક હથ્થ; તેહ પણ તુજ ગુણગણ ભણીજી, ભાખવા નહીં સમરથ. વિ૦૨ સર્વ પુદ્ગલ નભ ઘર્મનાજી, તેમ અધર્મ પ્રદેશ; તાસ ગુણ ઘર્મ પક્ઝવ સહુજી, તુજ ગુણ એકતણો લેશ. વિ૦૩ એમ નિજ ભાવ અનંતનીજી, અસ્તિતા કેટલી થાય; નાસ્તિતા સ્વપરપદ અસ્તિતાજી, તુજ સમકાલ સમાય. વિ૦૪ તાહરા શુદ્ધ સ્વભાવનેજી, આદરે ઘરી બહુમાન;
તેહને તેથી જ નીપજેજી, એ કોઈ અદ્ભુત તાન. વિ૦૫ ૧. મેરુ-સુવર્ણાચલ ભૂમિ ૨. આત્માનો. ૩. ઉપાડે
૧૦
For Personal & Private Use Only
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૮
નિત્યક્રમ તુમ પ્રભુ તુમ તારક વિભુજી, તુમ સમો અવર ન કોય; તુમ દરિશણ થકી હું તર્પોજી, શુદ્ધ આલંબન હોય.વિ૦૬ પ્રભુ તણી વિમલતા ઓળખીજી, જે કરે થિર મન સેવ; દેવચંદ્ર પદ તે લહેજી, વિમલ આનંદ સ્વયમેવ વિ૦૭
શ્રી યશોવિજયજીકૃત સ્તવન
(નમો રે નમો શ્રી શત્રુંજય ગિરિવર–એ દેશી) સેવો ભવિયાં વિમલ જિણેસર, દુલ્લા સજ્જન-સંગાજી; એવા પ્રભુનું દરિશણ લેવું, તે આળસમાં ગંગાજી.સે૦૧ અવસર પામી આળસ કરશે, તે મૂરખમાં પહેલોજી, ભૂખ્યાને જેમ ઘેબર દેતાં, હાથ ન માંડે ઘેલોજી.સે૦૨ ભવ અનંતમાં દર્શન દીઠું, પ્રભુ એહવા દેખાડેજી, વિકટ ગ્રંથિ જે પોળ પોળિયો, કર્મ વિવર ઉઘાડેજી.સે૩ તત્ત્વપ્રીતિકર પાણી પાએ, વિમલાલોકે આંજીજી, લોયણ ગુરુ પરમાત્ર દિયે તવ, ભ્રમ નાંખે સવિ ભાંજીજી.સે૦૪ ભ્રમ ભાંગ્યો તવ પ્રભુશું પ્રેમ, વાત કરું મન ખોલીજી; સરલતણે જે હઈડે આવે, તેહ જણાવે બોલીજી.સે૦૫ શ્રીનયવિજય વિબુધ પય સેવક, વાચકયશ કહે સાચુંજી; કોડિકપટ જો કોઈ દિખાવે, તોહિ પ્રભુવિણ નવિ રાચુંજી.સે૦૬
શ્રી મોહનવિજયજીકૃત સ્તવન
(તે તરીઆ ભાઈ તે તરીઆએ દેશી) વિમલજિનંદશું જ્ઞાનવિનોદી, મુખછબી શશી અવહેલેજી; સુરવર નીરખી રૂપ અનુપમ, હજીયે નિમેષ ન મેલેજી. વિ૦૧
For Personal & Private Use Only
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૧૩૯ વિષ્ણુ વરાહ થઈ ઘરે વસુધા, એહવું કોઈક કહે છે જી; તો વરાહ લંછન મિષે પ્રભુને, ચરણ શરણે રહે છે જી. વિ૦૨ લીલા અકળ લલિત પુરુષોત્તમ, શિવવધૂ રસ ભીનોજી; વેદક સ્વામીથી મિલવું સોહીલું, જે કોઈ ટાળે કનોજી. વિ૦૩ પ્રસન્ન થઈ જગનાથ પઘાર્યા, મનમંદિર મુજ સુધર્યોજી; હું નટનવલ વિવિઘગતિ જાણું, ખિણ એક તો લહો મુજરોજી. વિ૦૪ ચોરાશી લખ વેશ હું આણું, કર્મ પ્રતીત પ્રમાણેજી; અનુભવ દાન દીઓ તો વારુ, ચેતન કહો મયાણજી. વિ૦૫ જે પ્રભુભક્તિ વિમુખ નર જગમેં, તે ભ્રમ ભૂલ્યા ભટકેજી, સગત તેહ ન વિગત લહીએ, પૂજાદિકથી ચટકેજી. વિ૦૬ કીજે પ્રસાદ ઉચિત ઠકુરાઈ, સ્વામી અખય ખજાનોજી, રૂપવિબુધનો મોહન પભણે, સેવક વિનતિ મનોજી. વિ૦૭
(૧૪) શ્રી અનંતનાથ સ્વામી
શ્રી આનંદઘનજીકૃત સ્તવન ઘાર તરવારની સોહલી, દોહલી,
ચૌદમા જિનતણી ચરણ સેવા; ઘાર પર નાચતા દેખ બાજીગરા,
સેવના-ઘાર પર ન રહે દેવા.ઘાર૦૧ એક કહે સેવીએ વિવિઘ કિરિયા કરી,
ફલ અનેકાંત લોચન ન દેખે; ફલ અનેકાંત કિરિયા કરી બાપડાં,
રડવડે ચાર ગતિમાંહિ લેખે.ઘાર૦ ૨ ગચ્છના ભેદ બહુ નયણ નિહાળતાં,
તત્ત્વની વાત કરતાં ન લાજે;
For Personal & Private Use Only
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૦
નિત્યક્રમ
ઉદર-ભરણાદિ નિજ કાજ કરતા થકા,
મોહ નડિયા કલિકાલ રાજે.ઘા૨૦૩ વચન નિરપેક્ષ વ્યવહાર જૂઠો કહ્યો, વચન સાપેક્ષ વ્યવહાર સાચો; વચન નિરપેક્ષ વ્યવહાર સંસાર ફલ,
સાંભળી આદરી કાંઈ રાચો.ઘા૨૦૪ દેવ ગુરુ ધર્મની શુદ્ધિ કહો કિમ રહે,
કિમ રહે શુદ્ઘ શ્રદ્ઘાન આણો; શુદ્ધ શ્રદ્ઘાન વિષ્ણુ સર્વ કિરિયા કરે, છાર પર લીંપણું તેહ જાણો. ઘા૨૦ ૫ પાપ નહિ કોઈ ઉત્સૂત્રભાષણ જિસ્યો, ઘર્મ નહિ કોઈ જગસૂત્ર સરિખો; સૂત્ર અનુસાર જે ભવિક કિરિયા કરે, તેહનું શુદ્ઘ ચારિત્ર પરીખો.ઘાર૦૬ સાર સંક્ષેપથી,
એહ ઉપદેશનો
જે નરા ચિત્તમેં નિત્ય ધ્યાવે; તે નરા દિવ્ય બહુ કાળ સુખ અનુભવી, નિયત આનંદઘન રાજ રાજ પાવે.ઘા૨૦૭
શ્રી દેવચંદ્રજીકૃત સ્તવન
(દીઠી હો પ્રભુ દીઠી જગગુરુ તુજ–એ દેશી)
મૂતિ હો પ્રભુ, મૂતિ અનંત જિણંદ,
તાહરી હો પ્રભુ, તાહરી મુજ નયણે વસીજી, સમતા હો પ્રભુ, સમતા રસનો કંદ,
સહેજે હો પ્રભુ, સહેજે અનુભવ ૨સ લસીજી. ૧
For Personal & Private Use Only
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
ભવદવ હો પ્રભુ, ભવદવ-તાપિત જીવ, તેહને હો પ્રભુ, તેહને અમૃતઘન સમીજી; મિથ્યા હો પ્રભુ, મિથ્યાવિષની `ખીવ, હરવા હો પ્રભુ, હરવા જાંગુલિ મન રમીજી, ૨ ભાવ હો પ્રભુ, ભાવ ચિંતામણિ એહ,
૨
આતમ હો પ્રભુ, આતમ સંપત્તિ આપવાજી; એહિ જ હો પ્રભુ, એહિ જ શિવસુખગેહ,
તત્ત્વ હો પ્રભુ, તત્ત્વાલંબન થાપવાજી. ૩ જાયે હો પ્રભુ, જાયે આસ્રવચાલ,
દીઠે હો પ્રભુ, દીઠે સંવરતા વઘેજી; રત્ન હો પ્રભુ, રત્નત્રયી ગુણમાલ,
અઘ્યાતમ હો પ્રભુ, અઘ્યાતમ સાધન સઘેજી. ૪ મીઠી હો પ્રભુ, મીઠી સૂરત તુજ,
દીઠી હો પ્રભુ, દીઠી રુચિ બહુમાનથીજી; તુજ ગુણ હો પ્રભુ, તુજ ગુણ ભાસન યુક્ત,
સેવે હો પ્રભુ, સેવે તસુ ભવભય નથીજી. પ નામે હો પ્રભુ, નામે અદ્ભુત રંગ,
ઠવણા હો, પ્રભુ ઠવણા દીઠે ઉલ્લસેજી; ગુણ-આસ્વાદ હો પ્રભુ ગુણ-આસ્વાદ અભંગ,
તન્મય હો પ્રભુ, તન્મયતાએ જે ઘસેજી. ૬ ગુણ અનંત હો પ્રભુ, ગુણ અનંતનો વૃંદ,
નાથ હો પ્રભુ, નાથ અનંતને આદરેજી; દેવચંદ્ર હો પ્રભુ, દેવચંદ્રને આનંદ,
૧૪૧
પરમ હો પ્રભુ, પરમ મહોદય તે વરેજી. ૭ ૧. મૂર્છા. ૨. સર્પ-વિષહરણમંત્ર.
For Personal & Private Use Only
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૨
નિત્યક્રમ શ્રી યશોવિજયજીકૃત સ્તવન
(સાહેલડિયાંએ દેશી) શ્રી અનંત જિનશું કરો, સાહેલડિયાં,
ચોળ મજીઠનો રંગ રે, ગુણવેલડિયાં, સાચો રંગ તે ઘર્મનો સાવ બીજો રંગ પતંગ રે ગુ. ૧ ઘર્મ રંગ જીરણ નહીં સાવ દેહ તે જીરણ થાય રે ગુરુ સોનું તે વિણસે નહીં સાવ ઘાટ ઘડામણ જાય રે ગુ. ૨ ત્રાંબું જે રસવથિયું સાવ તે હોય જાચું હેમ રે ગુરુ ફરી ત્રાંબું તે નવિ હુએ સાવ એહવો જગગુરુ પ્રેમ રે ગુ૦ ૩ ઉત્તમ ગુણ અનુરાગથી સાવ લહીએ ઉત્તમ ઠામ રે ગુરુ ઉત્તમ નિજ મહિમા વધે સાવ દીપે ઉત્તમ ઘામ રે ગુ. ૪ ઉદકબિંદુ સાયર ભળ્યો સા. જિમ હોય અક્ષય અભંગરે ગુરુ વાચક યશ કહે પ્રભુ ગુણે સાવ તિમ મુજ પ્રેમ પ્રસંગરે ગુ. પ
શ્રી મોહનવિજયજીકૃત સ્તવન
(વીર સુણો મોરી વિનતિ-એ દેશી) અનંત જિણંદશું વિનતિ, મેં તો કીઘી હો ત્રિકરણથી આજ; મિલતાં નિજ સાહેબ ભણી, કુણ આવે હો મૂરખ મન લાજ.અ૦૧ મુખ પંકજ મન મઘુક, રહ્યો લુબ્ધો હો ગુણજ્ઞાને લીન; હરિહર આવળફૂલ જ્યાં, તે દેખ્યાં હો કિમ ચિત્ત હોવે પ્રણ?અ૦૨ ભવ ફરિયો દરિયો તર્યો, પણ કોઈ હો અનુસરિયો ન દ્વિપ; હવે મન પ્રવહણ માહરું, તુમ પદ ભેટે હો મેં રાખ્યું છીપ.અ૦૩ અંતરજામી મિલે થક, ફળે માહરો હો સહી કરીને ભાગ્ય; હવે વાહી જાવા તણો, નથી પ્રભુજી હો કોઈ ઇહાં લાગ.અ૦૪ ૧. ખરેખરું, સાચું. ૨. પ્રીતિવાળું. ૩. ઠગી જવા.
For Personal & Private Use Only
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
પલ્લવ ગ્રહી રઢ લેઈશું, નહિ મેળો' હો જ્યારે તમે મીટ; આતમ અવરેજો થઈ, કિમ ઉવેટે હો કરારી છીટ.અન્ય
નાયક નિજ નિવાજીએ, હવે લાજીએ હો કરતાં રસલૂંટ; અધ્યાતમ પદ આપવા, કાંઈ નહિ પડે હો ખજાને ખૂટ.અ૦૬
૧૪૩
જિમ તુમે તર્યા તિમ તારજો,શું બેસે હો તુમને કાંઈ દામ? નહિ તારો તો મુજને, કિમ `તુમચું હો તારક કહેશો નામ.અ૦૭ હું તો નિજ રૂપસ્થથી, રહું હોઈ હો અહર્નિશ અનુકૂળ; ચરણ તજી જઈએ કીહાં ? છે માહરી હો વાતલડીનો મૂળ.અ૦૮ અષ્ટાપદ પદ કિમ કરે, અન્ય તીરથ હો જાશે જિમ હેડ, મોહન કહે કવિ રૂપનો, વિના ઉપશમ હો નવિ મૂકું કેડ.અ૦૯
(૨)
O
અનંત જિણંદ અવધારીએ, સેવકની અરદાસ જિનજી; અનંત અનંત ગુણ તુમ તણા, સાંભરે સાસોસાસ, જિ॰ અ૦૧ સુરમણિ સમ તુમ સેવના, પામીએ પુન્ય પંડૂર; જિ કિમ પ્રમાદતણે વશે, મૂકું અઘખીણ દૂર. જિ૦૨૦૨ ભક્તિજુક્તિ મનમેં વસો, મનરંજન મહારાજ; જિ સેવકની તુમને અછે, બાંહ્ય ગ્રહ્યાની લાજ. જિ૦૦૩ શું મીઠા ઘીઠા દીએ, તેહનો નહિ હું દાસ; જિ
૭
સાથે સેવક સંભવી, કીજે જ્ઞાનપ્રકાશ. જિ॰ ૨૦૪ જાણને શું કહેવું ઘણું, એક વચન મેળાપ; જિ મોહન કહે કવિ રૂપનો, ભક્તિ મથુર જિમ દ્રાખ. જિ॰અ૦ ૫
°
૧. મેળવો. ૨. તમારું.
For Personal & Private Use Only
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
(૧૫) શ્રી ધર્મનાથ સ્વામી શ્રી આનંદઘનજીકૃત સ્તવન (રાગ ગોડી સારંગ. દેશી રસિયાની)
ઘર્મ જિનેસર ગાઉં રંગશું, ભંગ મ પડશો હો પ્રીત જિનેસ૨; બીજો મનમંદિર આણું નહીં, એ અમ કુલવટ રીત જિ॰ઘ૦૧ ઘરમ ઘરમ ક૨તો જગસહુ ફિરે, ઘરમ ન જાણે હો મર્મ જિ ઘરમ જિનેસર ચરણ ગ્રહ્યા પછી, કોઈ ન બાંધે હો કર્મ જિo૦૨
૧૪૪
પ્રવચન અંજન જો સદ્ગુરુ કરે, દેખે પરમ નિદ્યાન જિ૦ હૃદય નયણ નિહાળે જગઘણી, મહિમા મેરુ સમાન જિo૦૩
દોડત દોડત દોડત દોડિયો, જેતી મનની રે દોડ જિ॰ પ્રેમ પ્રતીત વિચારો ટૂંકડી, ગુરુગમ લેજો રે જોડ જિo૦૪ એક પખી કેમ પ્રીતિ વરે પડે, ઉભય મિલ્યા હુએ સંધિ જિ૰ હું રાગી હું મોઢું દિયો, તું નીરાગી નિરબંઘ જિo૦૫
પરમનિઘાન પ્રગટ મુખ આગળે,જગત ઉલ્લંઘી હો જાય જિ॰ જ્યોતિ વિના જુઓ જગદીશની, અંઘો અંઘ પલાય જિથ૦૬ નિર્મલ ગુણ મણિરોહણ ભૂઘરા, મુનિજન માનસ હંસ જિ૰ ઘન્ય તે નગરી ઘન્ય વેળા ઘડી, માતપિતા કુળ વંશ જિ૰ઘ૦૭ મન મધુકર વર કરજોડી કહે, પદકજ નિકટ નિવાસ જિ૦ ઘનનામી આનંદઘન સાંભળો, એ સેવક અરદાસ જિo૦૮
શ્રી દેવચંદ્રજીકૃત સ્તવન
ઘર્મ જગનાથનો ઘર્મ શુચિ ગાઈએ, આપણો આતમા તેહવો ભાવિયે;
૧. પાઠાં૦ પરવડે, ૨. ચરણકમળ.
For Personal & Private Use Only
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૧૪૫ જાતિ જસુ એકતા તેહ પલટે નહીં,
શુદ્ધ ગુણ પજવા વસ્તુ સત્તામયી. ૧ નિત્ય નિરવયવ વળી એક અક્રિયપણે,
સર્વ ગત તેહ સામાન્ય ભાવે ભણે; તેહથી ઇતર સાવયવ વિશેષતા,
વ્યક્તિ ભેદ પડે જેહની ભેદતા. ૨ એકતા પિંડને નિત્ય અવિનાશતા,
અસ્તિ નિજ ઋદ્ધિથી કાર્યગત ભેદતા; ભાવ શ્રુત ગમ્ય અભિલાપ્ય અનંતતા,
ભવ્ય પર્યાયની જે પરાવર્તિતા. ૩ ક્ષેત્ર ગુણ ભાવ અવિભાગ અનેકતા,
નાશ ઉત્પાદ અનિત્ય પરનાસ્તિતા; ક્ષેત્ર વ્યાપ્યત્વ અભેદ અવક્તવ્યતા,
વસ્તુ તે રૂપથી નિયત અભવ્યતા. ૪ ઘર્મ પ્રાગુભાવતા સકલ ગુણ શુદ્ધતા,
ભોગ્યતા કટ્તા રમણ પરિણામતા; શુદ્ધ સ્વપ્રદેશતા તત્ત્વ ચૈતન્યતા,
વ્યાપ્ય-વ્યાપક તથા ગ્રાહ્ય ગ્રાહક ગતા. ૫ સંગ પરિહારથી સ્વામી નિજ પદ લહ્યું,
શુદ્ધ આત્મિક આનંદપદ સંગ્રહ્યું જહવિ પરભાવથી હું ભવોદધિ વસ્યો,
પરતણો સંગ સંસારતાએ ગ્રસ્યો. ૬ તહવિ સત્તાગુણે જીવ એ નિર્મળો,
અન્ય સંગ્લેષ જિમ સ્ફટિક નવિ શામળો; ૧. યદ્યપિ. ૨. તથાપિ.
For Personal & Private Use Only
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૬
નિત્યક્રમ જે પરોપાધિથી દુષ્ટ પરિણતિ ગ્રહી,
ભાવ તાદાત્મમાં માહરું તે નહીં. ૭ તિણે પરમાત્મપ્રભુ-ભક્તિરંગી થઈ,
શુદ્ધ કારણ રસ તત્ત્વ પરિણતિમયી; આત્મગ્રાહક થયે તજે પરગ્રહણતા,
તત્ત્વભોગી થયે ટળે પરભોગ્યતા. ૮ શુદ્ધ નિપ્રયાસ નિજભાવભોગી યદા,
આત્મક્ષેત્રે નહીં અન્ય રક્ષણ તદા; એક અસહાય નિત્સંગ નિર્બદ્ધતા,
શક્તિ ઉત્સર્ગની હોય સહુ વ્યક્તતા. ૯ તેણે મુજ આતમા તુજ થકી નીપજે,
માહરી સંપદા સકળ મુજ સંપજે; તિણે મનમંદિરે ઘર્મ પ્રભુ ધ્યાઈએ, પરમ દેવચંદ્ર નિજસિદ્ધિસુખ પાઈએ. ૧૦
શ્રી યશોવિજયજીકૃત સ્તવન (બેડલે ભાર ઘણો છે રાજ, વાતો કેમ કરો છો–એ દેશી) થાશું પ્રેમ બન્યો છે રાજ, નિર્વહેશો તો લેખે; મેં રાગી પ્રભુ મેં છો નીરાગી, અણજાગતે હોય હાંસી; એકપખો જે નેહ નિર્વહેવો, તેહ માંકી સાબાશી. થા૦૧ નીરાગી સેલે કાંઈ હોવે, ઇમ મનમેં નવિ આણું, ફળ અચેતન પણ જિમ સુરમણિ, હિમ તુમ ભક્તિ પ્રમાણું. થા૦૨ ચંદન શીતલતા ઉપજાવે, અગ્નિ તે શીત મિટાવે; સેવકનાં તિમ દુઃખ ગમાવે, પ્રભુગુણ પ્રેમ સ્વભાવે. થા૦૩ ૧. થાશું તમારી સાથે. ૨. થેં-તમે. ૩. માંકીમારી(મારવાડી). ૪. શું થાય?
For Personal & Private Use Only
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૧૪૭ વ્યસન ઉદય જે જલધિ અનુહરે, શશીને તે જ સંબંધે; અણસંબંધે કુમુદ અનુહરે, શુદ્ધ સ્વભાવ પ્રબંઘે થા૦૪ દેવ અનેરા તુમથી છોટા, થૈ જગમેં અધિકેરા; યશ કહે ઘર્મ જિનેશ્વર થાશું, દિલ માન્યા હે મેરા થા૦૫
શ્રી મોહનવિજયજીકૃત સ્તવન (હારે મારા જોબનિયાનો લટકો દહાડા ચાર જજોએ દેશી) હાંરે મારે ઘર્મણિંદશું લાગી પૂરણ પ્રીત જો, જીવલડો લલચાણો જિનજીની ઓળગે રે લો; હાંરે મુને થાશે કોઈક સમયે પ્રભુ સુપ્રસન્ન જો, વાતલડી તવ થાશે મારી સવિ વગેરે લો. ૧ હાંરે પ્રભુ, દુર્જનનો ભંભેર્યો મારો નાથ જો, ઓળવશે નહિ ક્યારે કીથી ચાકરી રે લો; હાંરે મારા સ્વામી સરખો કુણ છે દુનિયામાંહિ જો, જઈએ રે જિમ તેહને ઘર આશા કરી રે લો. ૨ હાંરે જસ સેવા સેતી સ્વારથની નહિ સિદ્ધ જો, ઠાલી રે શી કરવી તેહથી ગોઠડી રે લો; હાંરે કાંઈ જૂઠું ખાય તે મીઠાઈને માટે જો, કાંઈ રે પરમારથ વિણ નહિ પ્રીતડી રે લો. ૩ હાંરે પ્રભુ, અંતરજામી જીવન પ્રાણાઘાર જો, વાયો રે નવિ જામ્યો કળિયુગ વાયરો રે લો; હાંરે પ્રભુ, લાયક નાયક ભક્ત-વચ્છલ ભગવંત જો,
વારુ રે ગુણ કેરા સાહિબ સારુ રે લો. ૪ ૧. કષ્ટ(અસ્ત) ૨. સેવાથી. ૩. સિદ્ધિ. ૪. એઠું.
For Personal & Private Use Only
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪૮
નિત્યક્રમ હાંરે પ્રભુ લાગી મુજને તાહરી માયા જોર જો, અળગા રે રહેવાથી હોય ઓસાંગળો રે લો; હાંરે કુણ જાણે અંતરગતિની વિણ મહારાજ જો, હેજે રે હસી બોલો છંડી આમળો રે લો. ૫ હાંરે તારે મુખને મટકે અટક્યું મારું મન જો, આંખલડી અણિયાળી કામણગારડી રે લો; હાંરે મારાં નયણાં લંપટ જોવે ખિણ ખિણ તુજ જો, રાતે રે પ્રભુરૂપે ન રહે વારિયા રે લો. ૬ હાંરે પ્રભુ, અળગા તોપણ જાણજો કરીને હજૂર જો, તાહરી રે બલિહારી હું જાઉં વારણે રે લો; હાંરે કવિ રૂપવિબુથનો મોહન કરે અરદાસ જો, ગિરુઆથી મન આણી ઊલટ અતિ ઘણો રે લો. ૭
(૧૬) શ્રી શાંતિનાથ સ્વામી - શ્રી આનંદઘનજીકૃત સ્તવન
(રાગ મલ્હાર-ચતુર ચોમાસું પડિક્કમી–એ દેશી) શાંતિ જિન, એક મુજ વિનતિ, સુણો ત્રિભુવનરાય રે; શાંતિસ્વરૂપ કિમ જાણીએ, કહો મન કિમ પરખાય રે. શાં૦૧ ઘન્ય તું આતમ જેહને, એવો પ્રશ્ન અવકાશ રે; ઘીરજ મન ઘરી સાંભળો, કહું શાંતિ પ્રતિભાસ રે. શાં૦૨ ભાવ અવિશુદ્ધ સુવિશુદ્ધ જે, કહ્યા જિનવર દેવ રે; તે તેમ અવિતથ્થ સદ્દહે, પ્રથમ એ શાંતિપદ સેવ રે. શાં ૩ આગમઘર ગુરુ સમકિતી, કિરિયા સંવર સાર રે; સંપ્રદાયી અવંચક સદા, શુચિ અનુભવ આઘાર રે. શાં૦૪
For Personal & Private Use Only
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૧૪૯ શુદ્ધ આલંબન આદરે, તજી અવર જંજાલ રે; તામસી વૃત્તિ સવિ પરિહરે, ભજે સાત્ત્વિકી શાલ રે. શાં૦૫ ફલ વિસંવાદ જેહમાં નહીં, શબ્દ તે અર્થ સંબંઘી રે; સકલ નયવાદ વ્યાપી રહ્યો, તે શિવસાઘન સંધિ રે. શાં૦૬ વિધિ પ્રતિષઘ કરી આતમાં, પદારથ અવિરોઘ રે; ગ્રહણ વિધિ મહાજને પરિગ્રહ્યો, ઇસ્યો આગમે બોઘ રે. શાં૦૭ દુષ્ટજન સંગતિ પરિહરી, ભજે સુગુરુ સંતાન રે; જોગ સામર્થ્ય ચિત્ત ભાવ જે, ઘરે મુક્તિ નિદાન રે. શાં૦૮ માન અપમાન ચિત્ત સમ ગણે, સમ ગણે કનક પાષાણ રે; વંદક નિંદક સમ ગણે, ઇસ્યો હોયે તું જાણ રે. શાં૦૯ સર્વ જગજંતુને સમ ગણે, સમ ગણે તૃણ મણિ ભાવ રે; મુક્તિ સંસાર બહુ સમ ગણે, મુણે ભવજલનિધિ નાવરેશાં ૧૦ આપણો આતમભાવ જે, એક ચેતન આઘાર રે; અવર સવિ સાથે સંયોગથી, એહ નિજ પરિકર સાર રે.શ૦૧૧ પ્રભુમુખથી એમ સાંભળી, કહે આતમરામ રે; તાહરે દરિશને નિસ્તર્યો, મુજ સિદ્ધાં સવિ કામ રે.શાં૦૧૨ અહો ! અહો ! હું મુજને કહું, નમો મુજ નમો મુજ રે; અમિત ફલ દાન દાતારની, જેહની ભેટ થઈ તુજ રે શાં૦૧૩ શાંતિ સ્વરૂપ સંક્ષેપથી, કહ્યો નિજ પરરૂપ રે; આગમમાંહે વિસ્તર ઘણો, કહ્યો શાંતિ જિનભૂપ રે.શાં૦૧૪ શાંતિ સ્વરૂપ એમ ભાવશે, ઘરી શુદ્ધ પ્રણિઘાન રે; આનંદઘન પદ પામશે, તે લહેશે બહુ માન રે.શાં ૧૫
For Personal & Private Use Only
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫૦
નિત્યક્રમ
શ્રી દેવચંદ્રજીકૃત સ્તવન જગત દિવાકર જગત કૃપાનિધિ,
વાહલા મારા સમવસરણમાં બેઠા રે; ચઉમુખ ચઉવિહ ઘર્મ પ્રકાશે, તે મેં નયણે દીઠા રે. ભવિક જન હરખો રે, નીરખી શાંતિ જિણંદ ભવિક
' ઉપશમ રસનો કંદ, નહીં ઇણ સરિખો રે. ૧ પ્રાતિહારજ અતિશય શોભા વાતે તો કહિય ન જાવે રે, દૂક બાલકથી રવિકરભરનું, વર્ણન કેણિપરે થાવે રે.ભ૦૨ વાણીગુણ પાંત્રીશ અનોપમ વાવ અવિસંવાદ સરૂપે રે; ભવદુઃખવારણ શિવસુખકારણ, શુદ્ધો ઘર્મ પ્રરૂપે રે.ભ૦૩ દક્ષિણપશ્ચિમ ઉત્તર દિશિ મુખ વાવ ઠવણા જિન ઉપગારીરે; તસુ આલંબન લહિય અનેક, તિહાં થયા સમકિતઘારી રેભ૦૪ ષટુ નય કારજરૂપે ઠવણા વા સગ નય કારણ ઠાણી રે; નિમિત્ત સમાન થાપના જિનજી, એ આગમની વાણી રે.ભ૦૫ સાઘક તીન નિક્ષેપો મુખ્ય વાવ જે વિણ ભાવ ન લહિયેરે; ઉપકારી દુગ ભાષ્ય ભાખ્યા, ભાવ વંદકનો ગ્રહીએ રે.ભ૦૬ ઠવણા સમવસરણે જિનસેંતી વા. જો અભેદતા વાઘી રે; એ આતમના સ્વસ્વભાવગુણ, વ્યક્ત યોગ્યતા સાથી રે.ભ૦૭ ભલું થયું મેં પ્રભુગુણ ગાયા વા રસનાનો ફલ લીઘો રે; દેવચંદ્ર કહે મારા મનનો, સકલ મનોરથ સીધો રે.ભ૦૮
શ્રી યશોવિજયજીકૃત સ્તવન ઘન્ય દિન વેલા, ઘન્ય ઘડી તેહ,
અચિરારો નંદન જિન જાદિ ભેટશુંજી;
For Personal & Private Use Only
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
લહીશું રે સુખ દેખી મુખચંદ, વિરહ વ્યથાનાં દુઃખ સવિ મેટશુંજી. ૧
જાણ્યો રે જેણે તુજ ગુણ લેશ,
બીજા રે ૨સ તેહને મન નવિ ગમેજી; ચાખ્યો રે જેણે અમી લવલેશ,
બાકસબુકસ તસ ન રુચે કિમેજી. ૨ તુજ સમકિતરસસ્વાદનો જાણ,
પાપ કુભક્તે બહુ દિન સેવિયુંજી; સેવે જો કર્મને યોગે તોહિ, વાંછે તે સમકિતઅમૃત દ્યુરિ લિખ્યુંજી. ૩ તાહરું ઘ્યાન તે સમિકતરૂપ,
જ
તેહી જ જ્ઞાન ને ચારિત્ર તે જ છેજી; તેહથી રે જાયે સઘળાં પાપ,
ઘ્યાતા રે ધ્યેયસ્વરૂપ હોયે પછેજી. ૪ દેખી હૈ અદ્ભુત તાહરું રૂપ,
અચરજ ભવિક અરૂપી પદ વરેજી ! તાહરી ગતિ તું જાણે હો દેવ,
સ્મરણ ભજન તે વાચક યશ કરેજી. પ
૧૫૧
શ્રી મોહનવિજયજીકૃત સ્તવન
સોળમા શ્રી જિનરાજ ઓળગ સુણો અમતણી લલના, ભગતથી એવડી કેમ કરો છો ભોળામણી લલના; ચરણે વિલગ્યો જેહ આવીને થઈ ખરો લ નિપટ તેહથી કોણ રાખે ૨સ આંતરો લ૦ ૧
For Personal & Private Use Only
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫ર
નિત્યક્રમ મેં તુજ કારણ સ્વામી ઉવેખ્યા સુર ઘણા લ૦ માહરી દિશાથી મેં તો ન રાખી કાંઈ મણા લ૦ તો તમે મુજથી કેમ અપૂઠા થઈ રહો લ૦ ચૂક હોવે જો કોઈ સુખે મુખથી કહો લ૦ ૨ તુજથી અવર ન કોય અધિક જગતિ તળે લ૦ જેહથી ચિત્તની વૃત્તિ એકાંગી જઈ મળે લઇ દીજે દરિશન વાર ઘણી ન લગાવીએ લ૦ વાતલડી અતિ મીઠી તે કિમ વિરમાવીએ? લ૦ ૩ તું જો જળ તો હું કમળ, કમળ તો હું વાસના લ૦ વાસના તો હું ભ્રમર ન મૂકું આસના લ૦ તું છોડે પણ હું કેમ છોડું ? તુજ ભણી લ૦ લોકોત્તર કોઈ પ્રીત આવી તુજથી બની લ૦ ૪ ઘુરથી શાને સમકિત દઈને ભોળવ્યો લ૦ હવે કેમ જાઉં ખોટે દિલાસે ઓળવ્યો ? લ૦ જાણી ખાસો દાસ વિમાસો છો કિશું ? લ૦ અમે પણ ખિજમતમાંહી કે ખોટા કિમ થશું? લ૦ ૫ બીજી ખોટી વાતે અમે રાચું નહીં લ૦ મેં તુજ આગળ માહરી મનવાળી કહી લ૦ પૂરણ રાખો પ્રેમ વિમાસો શું તમે ? લ૦ અવસર લહી એકાંત વીનવીએ છીએ અમે લ૦ ૬ અંતરજામી સ્વામી અચિરાનંદના લ૦ શાંતિકરણ શ્રી શાંતિજી માનજો વંદના લ૦ તુજ સ્તવનાથી તન મન આનંદ ઊપજો લ૦
કહે મોહન મન રંગ સુપંડિત રૂપનો લ૦ ૭ ૧. ઉપેક્ષા કરી, ૨. પરામુખ, વિમુખ.
For Personal & Private Use Only
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૧૫૩ (૨)
(રાગ સારંગ) શાંતિનિણંદ મહારાજ, જગતગુરુ, શાંતિનિણંદ મહારાજ; અચિરાનંદન ભવિમનરંજન, ગુણનિથિ ગરીબનિવાજ.જ૦૧ ગર્ભ થકી જિણે ઈતિ નિવારી, હરખિત સુરનર કોડી, જનમ થયે ચોસઠ ઇંદ્રાદિક, પદ પ્રણમે કર જોડી.જ૦૨ મૃગલંછન ભવિક તુષ ગંજન, કંચનવાન શરીર; પંચમ નાણી પંચમ ચકી, સોળસમો જિન ઘીર જ૦૩ રત્નજડિત ભૂષણ અતિ સુંદર, આંગી અંગ ઉદાર; અતિ ઉછરંગ ભગતિ નૌતન ગતિ, ઉપશમ રસ દાતાર.૦૪ કરુણાનિધિ ભગવાન કૃપા કર, અનુભવ ઉદિત આવાસ; રૂ૫ વિબુધનો મોહન પભણે, દીજે જ્ઞાનવિલાસ.જ૦૫
(૧૭) શ્રી કુંથુનાથ સ્વામી
શ્રી આનંદઘનજીકૃત સ્તવન
(અંબર દેહુ મોરારી, હમારો–એ દેશી) મનડું કિમહિન બાઝે હો કુંથુજિન, મનડું કિમહિન બાઝે, જિમજિમ જતન કરીને રાખું, તિમતિમ અલગું ભાજે હો કું૦૧ રજની વાસર વસતિ ઉજ્જડ, ગયણ પાયાલે જાય; સાપ ખાય ને મુખડું થોથું, એહ ઉખાણો ન્યાય હો. કું-૨ મુક્તિતણા અભિલાષી તપિયા, જ્ઞાન ને ધ્યાન અભ્યાસે; વયરીડું કાંઈ એહતું ચિંતે, નાખે અવળે પાસે હો. કું૦૩ ૧. સાત પ્રકારની ઈતિ-ઉપદ્રવ. ૨. રાગ. ૩. વળગતું નથી. ૪. ખાલી.
૧૧.
For Personal & Private Use Only
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫૪
નિત્યક્રમ આગમ આગમઘરને હાથે, નાવે કિણવિઘ કે, કિહાં કણે જો હઠ કરી હટકું તો, વ્યાલતણી પરે વાંકું હો. કું૦૪ જો ઠગ કહું તો ઠગતું ન દેખું, શાહુકાર પણ નાંહી; સર્વમાંહી ને સહુથી અલગું, એ અચરિજ મનમાંહી હો. કું૦૫ જે જે કહું તે કાન ન ઘારે, આપ મતે રહે કાલો; સુરનર પંડિતજન સમજાવે, સમજે ન માહરો સાલો હો. કું-૬ મેં જાણ્યું એ લિંગ નપુંસક, સકલ મરદને ઠેલે; બીજી વાતે સમર્થ છે નર, એહને કોઈ ન ઝેલે હો. કું૦૭ મન સાધ્યું તેણે સઘળું સાધ્યું, એહ વાત નહિ ખોટી; એમ કહે સાધ્યું તે નવિ માનું, એ કહી વાત છે મોટી હો. કુ. ૮ મનડું દુરારાધ્ય તે વશ આપ્યું, આગમથી મતિ આણું; આનંદઘન પ્રભુ મારું આણો, તો સાચું કરી જાણે હો. કું૦૯
શ્રી દેવચંદ્રજીકૃત સ્તવન સમવસરણ બેસી કરી રે, બારહ પરિષદૂમાંહે, વસ્તુસ્વરૂપ પ્રકાશતા રે, કરુણાકર જગનાહો રે;
કુંથુ જિનેસ રે. નિર્મલ તુજ મુખ વાણી રે, જે શ્રવણે સુણે રે,
તેહિ જ ગુણમણિ ખાણી રે. કું૦૧ ગુણ પર્યાય અનંતતા રે, વળી સ્વભાવ અગાહ; નય ગમ ભંગ નિક્ષેપના રે, હેયાય પ્રવાહો રે. કું૦૨ કુંથુનાથ પ્રભુ દેશના રે, સાઘન સાઘક સિદ્ધિ
ગૌણ મુખ્યતા વચનમાં રે, જ્ઞાન તે સકલ સમૃદ્ધિ રે. કે ૩ ૧. કુમતિ સ્ત્રીનો ભાઈ.
For Personal & Private Use Only
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૧૫૫ વસ્તુ અનંત સ્વભાવ છે રે, અનંત કથક તસુ નામો; ગ્રાહક અવસર બોઘથી રે, કહેવે અર્પિત કામો રે. કું૦૪ શેષ અનર્પિત ઘર્મને રે, સાપેક્ષ શ્રદ્ધાબોઘ; ઉભય રહિત ભાસન હુવે રે, પ્રગટે કેવલ બોથ રે. કું૦૫ છતિ પરિણતિ ગુણવર્તના રે, ભાસન ભોગ આનંદ; સમકાળે પ્રભુ તાહરે રે, રમ્યરમણ ગુણવૃંદો રે. કું૦૬ નિજ ભાવે સીય અસ્તિતા રે, પરનાસ્તિત્વ સ્વભાવ અસ્તિપણે તે નાસ્તિતા રે સીય તે ઉભય સ્વભાવોરે. કું૭ અસ્તિસ્વભાવ જે આપણો રે, રુચિ વૈરાગ્ય સમેત; પ્રભુ સન્મુખ વંદન કરી રે, માગીશ આતમ હેત રે. કું૦૮ અતિ સ્વભાવ રુચિ થઈ રે, ધ્યાતો અતિ સ્વભાવ; દેવચંદ્ર પદ તે લહે રે, પરમાનંદ જમાવો રે. કું૦૯
શ્રી યશોવિજયજીકૃત સ્તવન સાહેલાં હે કુંથ જિનેશ્વર દેવ, રત્નદીપક અતિ દીપતો હો લાલ; સા, મુજ મનમંદિરમાંહી, આવે જો અરિબલ જીપતો હો લાલ. ૧ સારા મિટે તો મોહ અંઘાર, અનુભવતેજે જળહળે હો લાલ; સાધૂમકષાય ન રેખ, ચરણ ચિત્રામણ નવિ ચળે હો લાલ. ૨ સારા પાત્ર કરે નહિ હેઠ, સૂરજ તેજે નવિ છીપે હો લાલ; સાવ સર્વ તેજનું તેજ, પહેલાંથી વાઘે પછે હો લાલ. ૩ સાવ જેહ ન મરુતને ગમ્ય, ચંચલતા જે નવિ લહે હો લાલ; સાવ જેહ સદા છે રમ્ય, પુષ્ટ ગુણે નવિ કૃશ રહે હો લાલ.૪ ૧. કથંચિત્. ૨. વિજય મેળવતો ૩. છુપાય
For Personal & Private Use Only
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫૬
નિત્યક્રમ
સા॰ પુદ્ગલ તેલ ન ખેપ, જેહ ન શુદ્ધ દશા દહે હોલાલ; સા॰ શ્રી નયવિજય સુશિષ્ય, વાચકયશ ઇણિ પેરે કહે હોલાલ. ૫
શ્રી મોહનવિજયજીકૃત સ્તવન
(ચંદનકી કટકી ભરી–એ દેશી)
કુંથુજિણંદ કરુણા કરો, જાણી પોતાનો દાસ, સાહિબા મોરા, શું જાણી અલગા રહ્યા? જાણ્યું કે આવશે પાસ, સાહિબા મોરા; અજબ રંગીલા પ્યારા, અકળ અલક્ષ્મી ન્યારા, પરમ સસનેહી માહરી વિનતિ. ૧
વાલહા, જોવો મીટ મિલાય સા
અંતરજામી ખિણમ હસો ખિણમાં હસો ઇમ પ્રીતનિવાહો કિમ થાય સા૦૨૦૨
રૂપી હો તો પાલવ ગ્રહું, અરૂપીને શું કહેવાય ? સા૦
કાન માંડ્યા વિના વારતા, કહોનેજી કેમ બકાય ! સા૦૨૦૩
દેવ ઘણા દુનિયામાંય છે, પણ દિલમેળો નવિ થાય સા॰ જિણ ગામે જાવું નહીં, તે વાટ કહો શું પુછાય ? સા૦૦૪
મુજ મન અંતર્મુહૂર્તનો, મેં ગ્રહ્યો ચપળતા દાવ સા પ્રીતિ સમે તો જુઓ કહો, એ તો સ્વામી સ્વભાવ. સા૦૨૦ પ
અંતર શ્યો મળિયા પછે, નવિ મળીએ પ્રભુ મૂલ સા॰ કુમયા કિમ કરવી ઘટે, જે થયો નિજ અનુકૂળ ? સા૦૨૦૬
જાગી હવે અનુભવદશા, લાગી પ્રભુશું પ્રીત સા॰ રૂપવિજય કવિરાયનો, કહે મોહન રસ રીત. સા॰ અ૦૭
૧. ક્ષેપન ક૨વાપણું. ૨. દિવેટ, અવસ્થા.
For Personal & Private Use Only
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
(૨) (જાદવપતિ તોરણ આવ્યા–એ દેશી)
મુજ અરજ સુણો મુજ પ્યારા, સાચી ભક્તિથી કિમ રહો ન્યારા રે સનેહી મોરા, કુંથુ જિણંદ કરુણા કરો.
પદ
હું તો તુમ દશણનો અરથી, ઘટે કિમ કરી શકે કરથી રે; સ૦ થઈ ગિરુઆ એમ જે વિમાસો,
તે તો મુજને હોય છે તમાસો રે. સ૦ કું॰ ૨ લલચાવીને જે કીજે.
કિમ દાસને ચિત્ત પતીજે રે ? સ૦ મોટે કહાવો મોટા,
જિણ તિણ વાતે ન હુવો ખોટા રે. સ૦ કું૦ ૩ મુજ ભાવ મહેલમેં આવો, ઉપશમ રસ પ્યાલો ચખાવો રે; સ૦ સેવકનો તો મન રીઝે,
જો સેવક કારજ સીઝે રે. સકું ૪ મનમેળુ થઈ મન ન મેળો,
કવિ
૧૫૭
ગૃહે આવી મત અવહેલો ; સ૦ તુમે જાણો છો એ કરું લીલા,
પણ અરથી સદ્દહે કે રિસાલા રે. સ૦ કું૦ ૫ પ્રભુચરણ સરોરુહ રહેવું,
ફળપ્રાપ્તિ લહેણ દેવું રે; સ॰
૧
રૂપ વિબુઘ જયકારી, કહે મોહન જિન બલિહારી રે. સ૦ કું૦૬
For Personal & Private Use Only
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫૮
નિત્યક્રમ (૧૮) શ્રી અરનાથ સ્વામી
શ્રી આનંદઘનજીકૃત સ્તવન ઘરમ પરમ અરનાથનો, કેમ જાણું ભગવંત રે;
સ્વપર સમય સમજાવીએ, મહિમાવંત મહંત રે. ઘ૦૧ શુદ્ધાતમ અનુભવ સદા, સ્વસમાય એહ વિલાસ રે; પરબડી છાંહડી જેહ પડે, તે પરસમય નિવાસ રે.ઘ૦૨ તારા નક્ષત્ર ગ્રહ ચંદની, જ્યોતિ દિનેશ મઝાર રે; દર્શન જ્ઞાન ચરણ થકી, શક્તિ નિજાતમ ઘાર રે.ઘ૦૩ ભારી પીળો ચીકણો, કનક અનેક તરંગ રે; પર્યાયદ્રષ્ટિ ન દીજીએ, એક જ કનક અભંગ રે.ઘ૦૪ દરશન જ્ઞાન ચરણ થકી, અલખ સ્વરૂપ અનેક રે; નિર્વિકલ્પ રસ પીજીએ, શુદ્ધ નિરંજન એક રે. ઘ૦૫ પરમારથ પંથ જે કહે, તે રંજે એક તંત રે; વ્યવહારે લખ જે રહે, તેહના ભેદ અનંત રે.ઘ૦૬ વ્યવહારે લખે દોહિલા, કાંઈ ન આવે હાથ રે; શુદ્ધ નય થાપના સેવતાં, નવિ રહે દુવિઘા સાથ રે.ઘ૦૭ એકપખી લખી પ્રીતિને, તુમ સાથે જગનાથ રે; કૃપા કરીને રાખજો, ચરણ તળે ગ્રહી હાથ રે.ઘ૦૮ ચક્રી ઘરમ તીરથતણો, તીરથ ફળ તતસાર રે, તીરથ સેવે તે લહે, આનંદઘન નિરઘાર રે. ઘ૦૯
શ્રી દેવચંદ્રજીકૃત સ્તવન પ્રણમાં શ્રી અરનાથ, શિવપુર સાથ ખરોરી;
ત્રિભુવન જન આઘાર, ભવનિસ્તાર કરોરી. ૧ ૧. તત્ત્વસાર.
tonal
For Personal & Private Use Only
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૧૫૯ કર્તા કારણ યોગ, કારજ સિદ્ધિ લહેરી; કારણ ચાર અનુપ, કાર્યાર્થી તેહ ઝહેરી. ૨ જે કારણ તે કાર્ય, થાયે પૂર્ણ પદેરી; ઉપાદાન તે હેતુ, માટી ઘટ તે વદેરી. ૩ ઉપાદાનથી ભિન્ન, જે વિણ કાર્ય ન થાય; ન હુવે કારજરૂપ, કર્તાને વ્યવસાય. ૪ કારણ તેહ નિમિત્ત, ચક્રાદિક ઘટ ભાવે; કાર્ય તથા સમવાય, કારણ નિયતને દાવે. પ વસ્તુ અભેદ સ્વરૂપ, કાર્યપણું ન ઝહેરી; તે અસાઘારણ હેતુ, કુંભ સ્વાસ લહેરી. ૬ જેહનો નવિ વ્યાપાર, ભિન્ન નિયત બહુ ભાવી; ભૂમિ કાલ આકાશ, ઘટ કારણ સભાવી. ૭ એહ અપેક્ષા હેતુ, આગમ માંહી કહ્યોરી; કારણ પદ ઉત્પન્ન, કાર્ય થયે ન લહ્યોરી. ૮ કર્તા આતમ દ્રવ્ય, કારજ સિદ્ધિપણોરી; નિજ સત્તાગત ઘર્મ, તે ઉપાદાન ગણોરી. ૯ યોગ સમાધિ વિઘાન, અસાઘારણ તેહ વડેરી, વિધિઆચરણા ભક્તિ, જેણે નિજ કાર્ય સંઘેરી. ૧૦ નરગતિ પઢમ સંઘયણ, તેહ અપેક્ષા જાણો; નિમિત્તાશ્રિત ઉપાદાન, તેહને લેખે આણો. ૧૧ નિમિત્ત હેતુ જિનરાજ, સમતા અમૃત ખાણી; પ્રભુ અવલંબન સિદ્ધિ, નિયમા એહ વખાણી. ૧૨ પુષ્ટ હેતુ અરનાથ, તેહને ગુણથી હળીએ; રીઝ ભક્તિ બહુમાન, ભોગ ધ્યાનથી મળીએ. ૧૩
For Personal & Private Use Only
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬૦
નિત્યક્રમ મોટાને ઉલ્લંગ, બેઠાને શી ચિંતા તિમ પ્રભુ ચરણ પસાય, સેવક થયા નિચિંતા. ૧૪ અરપ્રભુ પ્રભુતા રંગ, અંતર શક્તિ વિકાસી; દેવચંદ્રને આનંદ, અક્ષય ભોગ વિલાસી. ૧૫
શ્રી યશોવિજયજીકૃત સ્તવન
(આસણા યોગીએ દેશી) શ્રી અરજિન ભવજલનો તારુ, મુજ મન લાગે વારુ રે;
મનમોહન સ્વામી. બાંહ્ય ગ્રહી એ ભવજલ તારે”, આણે શિવપુર આરે રે. મન૦૧ તપ જપ મોહ મહા તોફાને, નાવ ન ચાલે માને રે, મા પણ નવિ ભય મુજ હાથોહાથે, તારે તે છે સાથે રે. મન૦૨ ભગતને સ્વર્ગ સ્વર્ગથી અઘિકું, જ્ઞાનીને ફલ દેઈ રે, મ0 કાયા કષ્ટ વિના ફલ લહીએ, મનમાં ધ્યાન ઘરેઈ રે. મન૦૩ જે ઉપાય બહુવિઘની રચના, યોગમાયા તે જાણો રે, મા શુદ્ધ દ્રવ્યગુણપર્યાય ધ્યાને, શિવ દિયે પ્રભુ પરાણો રે. મન૦૪ પ્રભુપદ વળગ્યા તે રહ્યા તાજા, અળગા અંગ ન સાજા રે, મા વાચક યશ કહે અવર ન ધ્યાઉં, એ પ્રભુના ગુણ ગાઉં રે. મન૦૫
શ્રી મોહનવિજયજીકૃત સ્તવન
(ભટીઆણીની દેશી) અરનાથ અવિનાશી હો સુવિલાસી, ખાસી ચાકરી,
કાંઈ ચાહું અમે નિશદિશ; ૧. ખોળામાં. ૨. પાઠાંતર ઃ ભવિજન તારે. ૩. પરાણે, અવશ્ય.
For Personal & Private Use Only
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૧૬૧ અંતરાય ને રાગે હો અનુરાગે કિણપરે કીજીએ,
કાંઈ શુભ ભાવે સુજગીશ. અ૦ ૧ સિદ્ધ સ્વરૂપી સ્વામી હો ગુણઘામી અલખ અગોચર,
કાંઈ દીઠા વિણ દીદાર; કિમ પતીજે કીજે હો કિમ લીજે ફળ સેવા તણું,
કાંઈ દીસે ન પ્રાણ-આધાર. અ. ૨ જ્ઞાન વિના કુણ પેખે હો સંખેપે સૂત્રે સાંભળ્યો,
કાંઈ અથવા પ્રતિમા રૂપ; સામે જો સંપખું હો પ્રભુ દેખું દિલભર લોયણે,
કાંઈ તો મનમેં હવે ચૂપ. અ૦ ૩ જગનાયક જિનરાયા હો મન ભાવ્યા મુજ આવી મળ્યા,
- કાંઈ મહેર કરી મહારાજ સેવક તો સનેહી હો નિસનેહી પ્રભુ કિમ કીજીએ,
કાંઈ ઇસ કોઈ વહીએ રે લાજ. અ. ૪ ભક્તિ ગુણે ભરમાવી હો સમજાવી પ્રભુજીને ભોળવી,
કાંઈ દેખું હૃદય મોઝાર; તો કહેજો સાબાશી હો પ્રભુ ભાસી જાણી સેવતા,
કાંઈ એ અમચો એક તાર. અ. ૫ પાણી ખીરને મેળે હો કિણ ખેલે એકાંત હોઈ રહું,
- કાંઈ નહિ રે મિલણનો જોગ, જો પ્રભુ દેખું નયણે હો કહી વયણે સમજાવું સહી,
કાંઈ તે ન મિલે સંજોગ. અ. મનમેળ કિમ રીઝે તો શું કીજે અંતરાય એવડો,
કાંઈ નિપટ નહેજા નાથ; સાતરાજને અંતે હો કિણ પાખે તે આવીને મળું,
કાંઈ વિકટ તુમારોજી પાથ: અ૦ ૭
For Personal & Private Use Only
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬૨
નિત્યક્રમ ઓળગ એ અનુભવની હો મુજ મનની વાર્તા સાંભળી,
કાંઈ કીજે આજે નિવાર; રૂપ વિબુઘનો મોહન હો મનમોહન સાંભળ વિનતિ,
કાંઈ દીજે શિવપુર રાજ. અ૦ ૮
(૧૯) શ્રી મલ્લિનાથ સ્વામી શ્રી આનંદઘનજીકૃત સ્તવન
(રાગ-કાફી) સેવક કિમ અવગણિયે હો મલ્લિજિન, એહ અબ શોભા સારી; અવર જેહને આદર અતિ દીએ, તેહને મૂલ નિવારી હોમ ૧ જ્ઞાન સ્વરૂપ અનાદિ તમારું, તે લીધું તમે તાણી; જુઓ અજ્ઞાન દશા રિસાવી, જાતાં કાણ ન આણી હોમ ૨ નિદ્રા સુપન જાગર ઉજાગરતા, તુરીય અવસ્થા આવી; નિદ્રા સુપન દશા રિસાણી, જાણી ન નાથ મનાવી હો મ૦ ૩ સમકિત સાથે સગાઈ કીથી, સપરિવારશું ગાઢી; મિથ્યામતિ અપરાઘણ જાણી, ઘરથી બાહિર કાઢી હોમ ૪ હાસ્ય અરતિ રતિ શોક દુગંછા, ભય પામર કરસાલી; નોકષાય શ્રેણી ગજ ચઢતાં, શ્વાન તણી ગતિ ઝાલી હોમ પ રાગદ્વેષ અવિરતિની પરિણતિ, એ ચરણમોહના યોદ્ધા; વીતરાગ પરિણતિ પરિણમતાં, ઊઠી નાઠા બોદ્ધા હોમ ૬ વેદોદય કામા પરિણામ, કામ્ય કરમ સહુ ત્યાગી; નિષ્કામી કરુણારસ સાગર, અનંત ચતુષ્ઠ પદ પાગી.હો મ૦ ૭ ૧. ચોથી. ૨. કૃષિની આલી-પંક્તિ, પુરુષ–સ્ત્રી–નપુંસકવેદ. ૩. થઈ. ૪. મૂર્ખ.
For Personal & Private Use Only
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૧૬૩ દાન વિઘન વારી સહુ જનને, અભય દાન પદ દાતા; લાભ વિઘન જગ વિઘન નિવારક, પરમ લાભરસ માતા હોમ ૮ વીર્ય વિઘન પંડિત વીર્ય હણી, પૂરણ પદવી યોગી; ભોગોપભોગ દોય વિઘન નિવારી, પૂરણ ભોગ સુભોગી હોમ ૯ એ અઢાર દૂષણ વર્જિત તન, મુનિજન વંદે ગાયા; અવિરતિ રૂપક દોષ નિરૂપણ, નિર્દૂષણ મન ભાયા. હોમ૦૧૦ ઇણ વિઘ પરખી મન વિશરામી, જિનવરગુણ જે ગાવે; દીનબંધુની મહેર નજરથી, આનંદઘન પદ પાછો મ૦૧૧
શ્રી દેવચંદ્રજીકૃત સ્તવન
દખી કામિની દોય—એ દેશી) મલ્લિનાથ જગનાથ, ચરણયુગ ધ્યાએ રે, ચ૦ શુદ્ધાતમ પ્રાગુભાવ, પરમ પદ પાઈએ રે, ૫૦ સાઘક કારક ષક, કરે ગુણ સાઘના રે, ક. તેહિ જ શુદ્ધ સ્વરૂપ, થાયે નિરાબાદના રે. થા૦ ૧ કર્તા આતમદ્રવ્ય, કારજ નિજ સિદ્ધતા રે, કા. ઉપાદાન પરિણામ, પ્રયુક્ત તે કરણતા રે; પ્રવ આતમ સંપદ્ દાન, તેહ સંપ્રદાનતા રે, તે દાતા પાત્ર ને દેય, ત્રિભાવ અભેદતા રે. ત્રિ ૨ સ્વપર વિવેચન કરણ, તેહ અપાદાનથી રે, તે સકલ પર્યાય આઘાર, સંબંઘ આસ્થાનથી રે, સં. બાઘક કારક ભાવ, અનાદિ નિવારવા રે, અo સાઘકતા અવલંબી, તેહ સમારવા રે. તે ૩ શુદ્ધપણે પર્યાય, પ્રવર્તન કાર્યમેં રે, પ્ર. કર્ણાદિક પરિણામ, તે આતમ ઘર્મમેં રે; તે૦
For Personal & Private Use Only
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬૪
૪
પ
નિત્યક્રમ ચેતન ચેતન ભાવ, કરે 'સમવેતમેં રે, ક સાદિ અનંતો કાલ, રહે નિજ ખેતમેં રે. ૨૦ પર કર્તૃત્વ સ્વભાવ, કરે તલગી કરે રે, ક0 શુદ્ધકાર્ય રુચિ ભાસ, થયે નવિ આદરે રે; થ૦ શુદ્ધાતમ નિજ કાર્ય, રુચે કારક ફિરે રે, ૨૦ તેહિ જ મૂલ સ્વભાવ, ગ્રહે નિજ પદ વરે રે. પ્ર. કારણ કારજરૂપ, અછે કારક દશા રે, અ૦ વસ્તુ પ્રગટ પર્યાય, એહ મનમેં વસ્યા રે; એ. પણ શુદ્ધ સ્વરૂપ ધ્યાન, તે ચેતનતા ગ્રહે રે, તે તવ નિજ સાઘક ભાવ, સકલ કારક લહેરે. સ. માહરું પૂર્ણાનંદ, પ્રગટ કરવા ભણી રે, પ્ર. પુષ્ટાલંબન રૂ૫, સેવ પ્રભુજી તણી રે; સે. દેવચંદ્ર જિનચંદ્ર, ભક્તિ મનમેં ઘરો રે, ભ૦ અવ્યાબાઘ અનંત, અક્ષય પદ આદરો રે. અ૦
૬
૭
શ્રી યશોવિજયજીકૃત સ્તવન
(નાભિરયાંકે બાગ-એ દેશી) તુજ મુજ રીઝની રીત, અટપટ એહ ખરીરી; લટપટ નાવે કામ, ખટપટ ભાંજ પરીરી. ૧ મલ્લિનાથ તુજ રીઝ, જન રીઝે ન હુએરી; દોય રીઝણનો ઉપાય, સાહસું કાં ન જુએરી. ૨ દુરારાધ્ય છે લોક, સહુને સમ ન *શશીરી;
એક દુહવાએ ગાઢ, જો એક બોલે હસીરી. ૩ ૧. સમવાય સંબંધમાં. ૨. ક્ષેત્રમાં ૩. ત્યાં સુધી. ૪. ચંદ્ર.
For Personal & Private Use Only
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬૫
નિત્યક્રમ લોક લોકોત્તર વાત, રીઝ છે દોય જુઈરી; તાત ચક્ર ઘુર પૂજ્ય, ચિંતા એહ હુઈરી. ૪ રીઝવવો એક સાંઈ, લોક તે વાત કરેરી; શ્રી નયવિજય સુશિષ્ય, એહિ જ ચિત્ત ઘરેરી. ૫
શ્રી મોહનવિજયજીકૃત સ્તવન સુગુરુ સુણી ઉપદેશ, ધ્યાયો દિલમેં ઘરી હો લાલ, દયા કીથી ભક્તિ અનંત, ચવી ચવી ચાતુરી હો લાલ; ચ૦ સેવ્યો રે વિશ્વાવીશ, ઊલટ ઘરી ઉલ્લસ્યો હો લાલ, ઉ. દીઠો નવિ દીદાર, કાં ન કિણ હીલો હો લાલ. કાં. ૧ પરમેશ્વરશું પ્રીત, કહો કિમ કીજીએ હો લાલ, કo નીમખ ન મેલે મીટ, દોષ કિણ દીજીએ હો લાલ; દો. કો ન કરે તકસીર, સેવામાં સાહિબા હો લાલ, સે૦ કીજે ન છોકરવાદ, ભગત ભરમાવવા હો લાલ. ભ૦ ૨ જાણ્યું તમારું જાણ, પુરુષે ન પારખું હો લાલ, પુત્ર સુગુણ નિર્ગુણનો રાહ, કરો શું સારિખું હો લાલ; ક0 દિશે દિલાસે દીન-દયાળ કહાવશો હો લાલ, દ. કરુણારસભંડાર, બિરુદ કિમ પાવશો હો લાલ. બિ૦ ૩ શું નીપજ્યા તુમે સિદ્ધ, સેવકને અવગણી હો લાલ, સે. ભાખો અવિહડ પ્રીત, જાવા દ્યો ભોળામણી હો લાલ; જાવ જો કોઈ રાખે રાગ, નીરાગ ન રાખીએ તો લાલ, ની ગુણ અવગુણની વાત, કરી પ્રભુ દાખીએ હો લાલ. ક૪ અમચા દોષ હજાર, તિકે મત ભાળજો હો લાલ, તિ તુમે છો ચતુરસુજાણ, પ્રીતમ ગુણ પાળજો હો લાલ; પ્રી૧. પ્રથમ. ૨. સ્વામી, પ્રભુ. ૩. અમારા. ૪. તેમને
For Personal & Private Use Only
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬૬
નિત્યક્રમ
મલ્લિનાથ મહારાજ, મ રાખો આંતરો હો લાલ, મ ઘો દરિશણ દિલ ઘાર, મિટે જ્યું આંતરો હો લાલ. મિ॰ પ મન મંદિર મહારાજ, વિરાજો દિલ મળી હો લાલ, વિ ચંદાતપ જિમ કમળ, હૃદય વિકસે કળી હો લાલ હ રૂપ વિબુધ સુપસાય, કરો અમ રંગ રળી હો લાલ; ક કહે મોહન કવિરાય, સકળ આશા ફળી હો લાલ. સ૦ ૬
(૨૦) શ્રી મુનિસુવ્રત સ્વામી શ્રી આનંદઘનજીકૃત સ્તવન
(રાગ કાફી, આઘા આમ પથારો પૂજ્ય એ દેશી) મુનિસુવ્રત જિનરાય, એક મુજ વિનતિ નિસુણો; આતમતત્ત્વ શું જાણ્યું જગતગુરુ, એહ વિચાર મુજ કહિયો; આતમતત્ત્વ જાણ્યા વિણ નિર્મલ, ચિત્ત સમાધિ નવિ લહિયો.
મુ૦ ૧
૨
કોઈ અબંધ આતમતત્ત માને, કિરિયા કરતો દીસે; ક્રિયાતણું ફલ કહો કુણ ભોગવે, ઇમ પૂછ્યું ચિત્ત રીસે.મુ૦ ૨ જડ ચેતન એ આતમ એક જ, સ્થાવર જંગમ સરીખો; દુઃખ સુખ જૈસંકર દૂષણ આવે, ચિત્ત વિચારી જો પરીખો.મુ૦ ૩ એક કહે નિત્ય જ આતમતત્ત, આતમ દરશણ લીનો; કૃત વિનાશ અકૃતાગમ દૂષણ, વિ દેખે મતિહીણો.મુ૦૪ સૌગત મત રાગી કહે વાદી, ક્ષણિક એ આતમ જાણો: બંઘ-મોક્ષ સુખ-દુઃખ ન ઘટે, એહ વિચાર મન આણો.મુ૦ ૫
૧. કેમ, શી રીતે, ૨. આત્મતત્ત્વ. ૩. એક પ્રકારનો દોષ.
For Personal & Private Use Only
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૧૬૭ ભૂત ચતુષ્ક વર્જિત આતમતત્ત, સત્તા અળગી ન ઘટે; અંઘ શકટ જો નજર ન દેખે, તો શું કીજે શકટે મુ૬ એમ અનેક વાદી મત વિભ્રમ, સંકટ પડિયો ન લહે; ચિત્ત સમાધિ તે માટે પૂછું, તુમ વિણ તત્ત કોઈ ન કહે.મુ. ૭ વળતું જગગુરુ ઈણિપેરે ભાખે, પક્ષપાત સબ ઠંડી; રાગદ્વેષ મોહ પખ વર્જિત, આતમશું રઢ મંડી.મુ. ૮ આતમ ધ્યાન કરે જો કોઉ, સો ફિર ઇણમેં નાવે; વાગજાલ બીજું સહુ જાણે, એહ તત્ત્વ ચિત્ત લાવે મુ૦ ૯ જિણે વિવેક ઘરી એ પખ ગ્રહિયો, તે તત્ત્વજ્ઞાની કહિયે, શ્રી મુનિસુવ્રત કૃપા કરો તો, આનંદઘન પદ લહિયેમુ ૧૦
- શ્રી દેવચંદ્રજીકૃત સ્તવન (ઓલગડી ઓલગડી સહેલી હો શ્રી શ્રેયાંસની રે–એ દેશી) ઓલગડી તો કીજે શ્રી મુનિસુવ્રત સ્વામીની રે,
જેહથી નિજ પદ સિદ્ધિ કેવલ કેવલ જ્ઞાનાદિક ગુણ ઉલ્લસે રે,
લહીએ સહજ સમૃદ્ધિ. ઓ. ૧ ઉપાદાન ઉપાદાન નિજ પરિણતિ વસ્તુની રે,
પણ કારણ નિમિત્ત આઘીન; પુષ્ટ અપુષ્ટ દુવિઘ તે ઉપદિશ્યો રે,
ગ્રાહક વિધિ આઘીન. ઓ૦ સાધ્ય સાધ્ય ઘર્મ જે માંહી હુવે રે,
તે નિમિત્ત અતિ પુષ્ટ,
૨S.
For Personal & Private Use Only
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬૮
નિત્યક્રમ પુષ્પ પુષ્પ માંહી તિલવાસક વાસના રે,
નવિ પ્રધ્વંસક દુષ્ટ. ઓ૦ ૩ દંડ દંડ નિમિત્ત અપુષ્ટ ઘડા તણો રે,
નવિ ઘટતા તસુમાંહી; સાઘક સાઘક પ્રધ્વંસકતા અછે રે,
- તિણે નહિ નિયત પ્રવાહ. ઓ૦૪ ષકારક પકારક તે કારણ કાર્યનાં રે,
જે કારણ સ્વાધીન; તે કર્તા તે કર્તા સહુ કારક તે વસુ રે,
કર્મ તે કારણ પીન. ઓ. પ કાર્ય કાર્ય સંકલ્પ કારક દશા રે,
છતી સત્તા સદ્દભાવ; અથવા અથવા તુલ્ય ઘર્મને જોય રે,
સાધ્યારોપણ દાવ. ઓ. ૬ અતિશય અતિશય કારણ કારક કરતા રે,
નિમિત્ત અને ઉપાદાન; સંપ્રદાન સંપ્રદાન કારણ પદ ભવનથી રે,
કારણ વ્યય અપાદાન. ઓ. ૭ ભવન ભવન વ્યય વિણુ કારજ નવિ હુવે રે,
જિમ દ્રષદે ન ઘટત્વ; શુદ્ધાદાર શુદ્ધાદાર સ્વગુણનું દ્રવ્ય છે રે,
સત્તાઘાર સુતત્ત્વ. ઓ. ૮ આતમ આતમ કર્તા કારજ સિદ્ધતા રે,
તસુ સાઘન જિનરાજ;
For Personal & Private Use Only
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૧૬૯ પ્રભુ દીઠે પ્રભુ દીઠે કારજરુચિ ઊપજે રે,
પ્રગટે આત્મ સમાજ. ઓ. ૯ વંદન વંદન સેવન નમન વળી પૂજના રે,
સ્મરણ સ્તવન વળી દયાન; દેવચંદ્ર દેવચંદ્ર કીજે જિનરાજની રે,
પ્રગટે પૂર્ણ નિશાન. ઓ૦ ૧૦
શ્રી યશોવિજયજીકૃત સ્તવન મુનિસુવ્રત જિન વંદતાં, અતિ ઉલ્લસિત તન મન થાય રે; વદન અનોપમ નીરખતાં, મારાં ભવભવનાં દુઃખ જાય રે. મારાં ભવભવનાં દુઃખ જાય, જગતગુરુ જાગતો સુખકંદ રે;
સુખકંદ અમંદ આણંદ, પરમ ગુરુ દીપતો સુખકંદ રે. ૧ નિશિ દિન સૂતાં જાગતાં, હડાથી ન રહે દૂર રે, જબ ઉપગાર સંભારીએ, તવ ઊપજે આનંદ પૂર રે.
ત જ સુ૨ પ્રભુ ઉપકાર ગુણે ભર્યા, મન અવગુણ એક ન માય રે; ગુણ ગુણ અનુબંઘી હુઆ, તે તો અક્ષય ભાવ કહાય રે.
તે જ સુઇ ૩ અક્ષય પદ દિયે પ્રેમ છે, પ્રભુનું તે અનુભવ રૂપ રે; અક્ષર સ્વર ગોચર નહીં, એ તો અકલ અમાપ અરૂપ રે.
એ જ સુ૦ ૪ અક્ષર થોડા ગુણ ઘણા, સજ્જનના તે ન લિખાય રે; વાચક યશ કહે પ્રેમથી, પણ મનમાંહે પરખાય રે.
૫૦ જ૦ સુપ
For Personal & Private Use Only
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭૦
નિત્યક્રમ શ્રી મોહનવિજયજીકત સ્તવન
(હો પિયુ પંખીડા–એ દેશી) હો પ્રભુ મુજ પ્યારા, વારા થયા કઈ રીતે જો, ઓળગુઆને આલાલુંબન તાહરો રે લો; હો, ભક્તવચ્છલ ભગવંત જો, આઈ વસો મન મંદિર સાહિબ માહરે રે લો. ૧ હો. ખીણ ન વિસરું તુજ જો, તંબોળીના પત્ર તણી પરે ફેરતો રે લો; હોટ લાગી મુજને તાહરી) માયા જોર જો, દીયરવાસી સુસાહિબ તુમને હેરતો રે લો. ૨ હો તું નિસનેહી જિનરાય છે, એકપખી પ્રીતલડી કિણપર રાખીએ રે લો; હો. અંતરગતિની મહારાજ જો, વાતલડી વિણ સાહિબ કેહને દાખીએ રે લો. ૩ હો અલખરૂપ થઈ આપ જો, જઈ વસ્યો શિવમંદિર માં તું જઈ રે લો; હોટ લાધ્યો તુમારો ભેદ જો, સૂત્ર સિદ્ધાંતગતિને સાહિબ તુમે લડી રે લો. ૪ હો જગજીવન જિનરાય જો, મુનિસુવ્રત જિન મુજરો માનજો માહરો રે લો; હો. પય પ્રણમી જિનરાય જો, ભવ ભવ શરણો સાહિબ સ્વામી તાહરો રે લો. ૫ હો રાખશું હદય મોઝાર જો, આપો શામળીઆ દ્યો પદવી તાહરી રે લો;
For Personal & Private Use Only
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
હો રૂપવિજયનો શિષ્ય જો,
મોહનને મન લાગી માયા તાહરી રે લો.
૧૭૧
(૨૧) શ્રી નમિનાથ સ્વામી શ્રી આનંદઘનજીકૃત સ્તવન
ષટ્ દરિશણ જિન અંગ ભણીજે, ન્યાસષડંગ જો સાથે રે; નમિ જિનવરના ચરણ ઉપાસક, ષટ્ દિશણ આરાઘે ૨.૫૦ ૧ જિન સુરપાદપ પાય વખાણું, સાંખ્ય જોગ દોય ભેદે રે; આતમસત્તા વિવરણ કરતાં, લહો દુગ અંગ અખેદે ૨.૫૦૨ ભેદ અભેદ સૌગત મીમાંસક, જિનવર દોય કર ભારી રે; લોકાલોક અવલંબન ભજીએ, ગુરુગમથી અવઘારી રે.૪૦૩
લોકાયતિક કૂખ જિનવરની, અંશ વિચાર જો કીજે રે; તત્ત્વ વિચાર સુધારસઘારા, ગુરુગમ વિણ કેમ પીજે રે?૫૦૪
જૈન જિનેશ્વર વર ઉત્તમ અંગ, અંતરંગ બહિરંગે રે; અક્ષર ન્યાસ ઘરા આરાધક, આરાઘે ઘરી સંગે રે.૫૦ ૫ જિનવરમાં સઘળાં શિણ છે, દર્શને જિનવર ભજના રે; સાગરમાં સઘળી તિટની સહી તિટનીમાં સાગર ભજના રે.૫૦૬ જિનસ્વરૂપ થઈ જિન આરાઘે, તે સહી જિનવર હોવે રે; ભૂંગી ઇલિકાને ચટકાવે, તે ભંગી જગ જોવે .૫૦૭ ચૂર્ણી ભાષ્ય સૂત્ર નિર્યુક્તિ, વૃત્તિ પરંપર અનુભવ રે; સમય પુરુષનાં અંગ કહ્યાં એ, જે છેદે તે દુર્ભવિ રે.ષ૦૮
મુદ્રા બીજ ઘારણા અક્ષર, ન્યાસ અરથ વિનિયોગે રે; જે ધ્યાવે તે નવિ વેંચીજે, ક્રિયા અવંચક ભોગે રે.ષ૦ ૯
For Personal & Private Use Only
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭૨
નિત્યક્રમ શ્રુત અનુસાર વિચારી બોલું, સુગુરુ તથાવિઘ ન મિલે રે, કિરિયા કરી નવિ સાધી શકીએ એ વિષવાદ ચિત્ત સઘળે રેષ૦૧૦ તે માટે ઊભા કર જોડી, જિનવર આગળ કહીએ રે; સમય ચરણ સેવા શુદ્ધ દેજો, જિમ આનંદઘન લહીએ રે.ષ૦૧૧
શ્રી દેવચંદ્રજીકૃત સ્તવન શ્રી નમિ જિનવર સેવ, "ઘનાઘન ઉનમ્યો રે, ઘ૦ દીઠાં મિથ્યારોર, ભવિક ચિત્તથી ગમ્યો રે, ભ૦ શુચિ આચરણા રીતિ, તે અભ્ર વધે વડા રે, તે આતમ પરિણતિ શુદ્ધ, તે વીજ ઝબૂકડા રે. તે વા વાય સુવાય, તે પાવન ભાવના રે, તે ઇંદ્ર ઘનુષ ત્રિક યોગ, તે ભક્તિ ઇકમના રે; તે નિર્મળ પ્રભુ-સ્તવઘોષ, ધ્વનિ ઘનગર્જના રે, ધ્વ તૃષ્ણા ગ્રીષ્મ કાળ, તાપની તર્જના રે. તા. શુભ લેશ્યાની આલિ, તે બગપતિ બની રે, તે શ્રેણી સરોવર હંસ, વસે શુચિ ગુણ મુનિ રે; ૧૦ ચઉગતિ મારગ બંઘ ભવિક જન ઘર રહ્યારે ભ૦ ચેતન સમતા સંગ, રંગમેં ઉમલ્યા રે. ૨૦ સમ્યગૃષ્ટિ મોર, તિહાં હરખે ઘણું રે, તિ દેખી અદ્દભુત રૂપ, પરમ જિનવર તણું રે, ૫૦ પ્રભુગુણનો ઉપદેશ, તે જલધારા વહી રે, તે ઘરમ રુચિ ચિત્તભૂમિ, માંહિ નિશ્ચલ રહી રે. માં
૨
૩
૪
૧. મેહ ૨. મિથ્યાત્વરૂપી દુકાળ. ૩. ગયો. ૪. વાદળાં. ૫. પાઠાં-નિજ
For Personal & Private Use Only
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૧૭૩ ચાતક શ્રમણ સમૂહ, કરે તવ પારણો રે, કo અનુભવરસ આસ્વાદ, સકલ દુઃખ વારણો રે; સત્ર અશુભાચાર નિવારણ, તૃણ અંકુરતા રે, તૃ૦ વિરતિતણાં પરિણામ, તે બીજની પૂરતા રે. તે ૫ પંચ મહાવ્રત ઘાન્ય, તણાં કર્ષણ વધ્યાં રે, તo સાધ્યભાવ નિજ થાપી સાઘનતાએ સધ્યા રે, સાવ ક્ષાયિક દરિશણ જ્ઞાન ,ચરણ ગુણ ઊપન્યા રે, ચ૦ આદિક બહુગુણ સસ્ય આતમઘર નીપજ્યારે આ૦ પ્રભુ દરિશણ મહામહ, તણે પરવેશમેં રે, તo પરમાનંદ સુભિક્ષ, થયો મુજ દેશમેં રે થ૦ દેવચંદ્ર જિનચંદ્ર, તણો અનુભવ કરો રે, તo સાદિ અનંતો કાળ, આતમસુખ અનુસરો રે. આ૦ ૭
શ્રી યશોવિજયજીકૃત સ્તવન શ્રી નમિજિનની સેવા કરતાં, અલિય વિઘન સવિ દૂર નાસજી, અષ્ટ મહાસિદ્ધિ નવનિધિ લીલા, આવે બહુ મહમૂર પાસેજી શ્રી ૧ મયમત્તા અંગણ ગજ ગાજે, રાજે તેજી તુખાર તે ચંગાજી; બેટાબેટી બંધવ જોડી, લહિયે બહુ અધિકાર રંગાજીશ્રી૨ વલ્લભ સંગમ રંગ લીજે, અણવાલહા હોય દૂર સહેજેજી; વાંછા તણો વિલંબ ન દૂજો, કારજ સીઝે ભૂરિ સહેજેજી શ્રી ૩ ચંદ્રકિરણ ઉજ્વલ યશ ઉલસે, સૂરજતુલ્ય પ્રતાપી દીપેજી; જે પ્રભુભક્તિ કરે નિત્ય વિનયે તે અરિયણ બહુ પ્રતાપી જીપેજીશ્રી ૦૪ ૧.ઘાન્ય. ૨. ખોટા. ૩. સંપત્તિના પ્રકાર. ૪. મદોન્મત્ત. પ. ચાલાક ઘોડા. ૬. શત્ર.
For Personal & Private Use Only
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭૪
નિત્યક્રમ મંગલમાલા લચ્છી વિશાલા, બાલા બહુલે પ્રેમ રંગેજી; શ્રીનયવિજય વિબુઘ પયસેવક, કહે લહીએ સુખપ્રેમ અંગેજી શ્રીપ
શ્રી મોહનવિજયજીકૃત સ્તવન
(આસારા રે યોગીએ દેશી) આજ નમિ જિનરાજને કહીએ, મીઠે વચને પ્રભુ મન લહીએ રે, સુખકારી સાહેબજી; પ્રભુ છો નીપટ નિસનેહી નગીના, તો હિયડે છું સેવક આથીના રે, સુખકારી સાહેબજી. ૧ સુનજર કરશો તો વરશો વડાઈ,
શું કહેશે પ્રભુને લડાઈ રે; સુ. તમે અમને કરશો મોટા,
કુણ કહેશે પ્રભુ તુમે છોટા રે ? સુત્ર નિઃશંક થઈ શુભ વચન કહેશો,
જગ શોભા અઘિકી લહેશો રે; સુ અમે તો રહ્યા છીએ તુમને રાચી,
રખે આપ રહો મન ખાંચી રે. સુ. એમે તો કિશું અંતર નવિ રાખું,
જે હોવે હૃદય કહી દાખું રે; સુo ગુણી જન આગળ ગુણ કહેવાય,
જે વારે પ્રીત પ્રમાણે થાયે રે. સુ. ૪ વિષઘર ઈશહદયે લપટાણો,
તેહવો અમને મળ્યો છે ટાણો રે; સુ. ૧. કલ્યાણની શ્રેણીઓ. ૨. વિશાળ લક્ષ્મી. ૩. સર્પ. ૪. શંકરની છાતી ઉપર.
For Personal & Private Use Only
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭૫
૫
નિત્યક્રમ નિરવહેશો જો પ્રીત અમારી,
કળિ કીરત થાશે તમારી રે. સુ. ઘુત્તાઈ ચિત્તડે નહિ ઘરશો,
કાંઈ અવળો વિચાર ન કરશો રે; સુત્ર જિમ તિમ કરી સેવક જાણજો,
અવસર લહી સુઘ લહેજો રે. સુ આ સમે કહીએ છીએ તુમને,
પ્રભુ દીજે દિલાસો અમને રે, સુ. મોહનવિજય સદા મનરંગે,
ચિત્ત લાગ્યો પ્રભુને સંગે રે. સુ
(૨૨) શ્રી નેમિનાથ સ્વામી
શ્રી આનંદઘનજીકૃત સ્તવન
(રાગ મારુણી–ઘના ઢોલા–એ દેશી) અષ્ટભવાંતર વાલહી રે, તું મુજ આતમરામ, મનરાવાલા; મુક્તિ સ્ત્રીશું આપણે રે, સગપણ કોઈ ન કામ. મ. ૧ ઘર આવો હો વાલમ ઘર આવો, મારી આશાના વિશરામ; મ રથ ફેરો હો સાજન રથ ફેરો, સાજન મારા મનોરથ સાથ. મ. ૨ નારી પખો શો નેહલો રે, સાચ કહે જગનાથ; મ0 ઈશ્વર” અર્થાગે ઘરી રે, તું મુજ ઝાલે ન હાથ. મ. ૩ પશુજનની કરુણા કરી રે, આણી હૃદય વિચાર; મ. માણસની કરુણા નહીં રે, એ કુણ ઘર આચાર. મ. ૪ ૧. કળિકાળમાં. ૨. કીર્તિ. ૩. મહાદેવ, શંકર.
For Personal & Private Use Only
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭૬
નિત્યક્રમ પ્રેમ કલ્પતરુ છેદિયો રે, ઘરિયો જોગ ઘતૂરમ0 ચતુરાઈરો કુણ કહો રે, ગુરુ મિલિયો જગસૂર. મપ મારું તો એમાં ક્યુંહી નહિ રે, આપ વિચારો રાજ, મ0 રાજસભામાં બેસતાં રે, કિસડી બઘસી લાજ. મ૦ ૬ પ્રેમ કરે જગ જન સહુ રે, નિર્વાહે તે ઓર, મા પ્રીત કરીને છોડી દે રે, તેણું ન ચાલે જોર. મ. ૭ જો મનમાં એહવું હતું રે, નિસપત કરત ન જાણ; મ નિસપત કરીને છાંડતા રે, માણસ હુવે નુકસાન. મ૮ દેતાં દાન સંવત્સરી રે, સહુ લહે વાંછિત પોષ, મા સેવક વાંછિત નવિ લહે રે, તે સેવકનો દોષ. મ. ૯ સખી કહે એ શામળો રે, હું કહું લક્ષણ સેત; મ0 ઇણ લક્ષણ સાચી સખી રે, આપ વિચારો હેત. મ૦૧૦ રાગીશું રાગી સહુ રે, વૈરાગી ગ્યો રાગ મ0 રાગ વિના કિમ દાખવો રે, મુક્તિ સુંદરી માગ ? મ૦૧૧ એક ગુહ્ય ઘટતું નથી રે, સઘલોઈ જાણે લોક, મ0 અનેકાંતિક ભોગવો રે, બ્રહ્મચારી ગત રોગ. મ૦૧૨ જિણ જોણી” તમને જોઉં રે, તિણ જોણી જોવો રાજ; મ એક વાર મુજને જુઓ રે, તો સીઝે મુજ કાજ. મ૦૧૩ મોહદશા ઘેરી ભાવના રે, ચિત્ત લહે તત્ત્વવિચાર મા વિતરાગતા આદરી રે, પ્રાણનાથ નિરધાર. મ૦૧૪ સેવક પણ તે આદરે રે, તો રહે સેવક “મામ મ0 આશય સાથે ચાલીએ રે, અહી જ રૂડું કામ. મ૦૧૫ ૧. કોની લાજ-શોભા વઘશે? ૨. સંબંધ. ૩. શ્વેત. ૪. વૃષ્ટિ. પ. લાજ.
For Personal & Private Use Only
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૧૭૭. વિવિઘ યોગ ઘરી આદર્યો રે, નેમિનાથ ભરતાર; મ0 ઘારણ પોષણ તારણો રે, નવરસ મુક્તાહાર. મ૦૧૬ કારણરૂપી પ્રભુ ભજ્યો રે, ગણ્યો ન કાજ અકાજ; મ0 કૃપા કરી મુજ દીજીએ રે, આનંદઘન પદરાજ. મ૦૧૭
શ્રી દેવચંદ્રજીકૃત સ્તવન
(પદ્મપ્રભ જિન જઈ અલગા વસ્યા–એ દેશી) નેમિ જિસેસર નિજ કારજ કર્યું, છાંડ્યો સર્વ વિભાવોજી; આતમશક્તિ સકલ પ્રગટ કરી, આસ્વાદ્યો નિજ ભાવોજી ને૧ રાજુલ નારી રે તારી મતિ ઘરી, અવલંવ્યા અરિહંતોજી; ઉત્તમ સંગે રે ઉત્તમતા વધે, સથે આનંદ અનંતોજી.ને ૨ ઘર્મ અઘર્મ આકાશ અચેતના, તે વિજાતિ અગ્રાહ્યોજી; પુદ્ગલ ગ્રહવે રે કર્મ કલંકતા, વાઘે બાળક બાહ્યોજી.ને ૩ રાગી સંગે રે રાગ દશા વધે, થાયે તિણે સંસારો, નીરાગીથી રે રાગનું જોડવું, લહીએ ભવનો પારોજીને ૪ અપ્રશસ્તતા રે ટાળી પ્રશસ્તતા, કરતાં આસ્રવ નાચેજી; સંવર વાથે રે સાથે નિર્જરા, આતમભાવ પ્રકાશજી.ને પ નેમિ પ્રભુ ધ્યાને રે એકત્વતા, નિજ તત્ત્વ એકતાનોજી; શુક્લ ધ્યાને રે સાથી સુસિદ્ધતા, લહિયે મુક્તિ નિદાનોજી ને ૬ અગમ અરૂપી રે અલખ અગોચર, પરમાતમ પરમીશોજી, દેવચંદ્ર જિનવરની સેવના, કરતાં વાથે જગીશોજી.ને ૭
------------------ શ્રી યશોવિજયજીકૃત સ્તવન તોરણથી રથ ફેરી ગયા રે હાં,
પશુઆં શિર દેઈ દોષ મેરે વાલમા;
For Personal & Private Use Only
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૭૮
નિત્યક્રમ
નવ ભવ નેહ નિવારિયો રે હાં, શ્યો જોઈ આવ્યા જોષ; મે તો૰૧
ચંદ્રકલંકી જેહથી રે હાં, રામ ને સીતા વિયોગ; મે૦ તેહ કુરંગને વયણડે રે હાં, પતિઆવે કુણ લોગ. મે॰ તો૦ ૨
૧
ઉતારી હું ચિત્તથી રે હાં, મુક્તિ ઘુતારી હેત; મે૦ સિદ્ધ અનંતે ભોગવી રે હાં, તેહછ્યું કવણ સંકેત. મે॰ તો૦૩
પ્રીત કરંતાં સોહિલી રે હાં, નિરવહેતાં જંજાળ; Ĥ.0 જેહવો વ્યાલ ખેલાવવો રે હાં, જેહવી અગનની ઝાળ. મે તો૪
૩
જો વિવાહ અવસરે દિયો રે હાં, હાથ ઉપર નિવ હાથ; મે દીક્ષા અવસર દીજીએ રે હાં, શિર ઉપ૨ જગનાથ. મે તો ૫
ઇમ વિલવતી રાજુલ ગઈ રે હાં, નૈમિ કને વ્રત લીઘ; મે વાચક યશ કહે પ્રણમિયે રે હાં, એ દંપતી દોય સિદ્ધ, મે તો૦૬
૧. હરણના. ૨. વચનથી. ૩. સર્પ.
For Personal & Private Use Only
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૧૭૯ શ્રી મોહનવિજયજીકૃત સ્તવન
(દક્ષિણ દોહિલો હો રાજ એ દેશી) કાં રથ વાળો હો રાજ, સામું નિહાળો હો રાજ,
પ્રીત સંભાળો રે વાઘ યદુકુળ સેહરા; જીવન મીઠા હો રાજ, મત હોજો ઘીઠા હો રાજ,
દીઠા અળજે રે વહાલા નિવહો નેહરા. ૧ નવભવ ભજ્જા હો રાજ, તિહાં શી લજ્જા હો રાજ ?
તત ભજ્જા રે કાંસે રણકા વાજીઓ; શિવા દેવી જાયા હો રાજ, માની લ્યો માયા હો રાજ,
કિમહીક પાયા રે વહાલા મધુકર રાજીઆ. ૨ સુણી હરણીનો હો રાજ, વચન કામિનીનો હો રાજ,
સહી તો બીહનો રે વહાલો આઘો આવતાં; કુરંગ કહાણા હો રાજ, ચૂક ન ટાણા હો રાજ,
જાણો વહાલા રે દેખી વર્ગવિરંગતા. ૩ વિણ ગુન્હ અટકી હો રાજ, છાંડો મા છટકી હો રાજ,
કટકી ન કીજે હો વહાલા કીડી ઉપરે; રોષ નિવારો હો રાજ, મહેલે પધારો હો રાજ,
કાંઈ વિચારો વહાલા ડાબું જીમણું. ૪ એ શી હાંસી હો રાજ, હોય વિખાસી હો રાજ,
જુઓ વિમાસી રે અતિશે રોષ ન કીજીએ; આ ચિત્રશાળી હો રાજ, સેજ સુંવાળી હો રાજ,
વાત હેતાળી રે વહાલા મહારસ પીજીએ. પ મુક્ત વહિતા હો રાજ, સામાન્ય વનિતા હો રાજ,
તજી પરિણીતા રે વહાલા કાં તમે આદરો ?
For Personal & Private Use Only
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૦
નિત્યક્રમ
તમને જે ભાવે હો રાજ, કુણ સમજાવે હો રાજ,
કિમ કરી આવે રે તાણ્યો કુંજર પાથરો ? ૬ વચને ન ભીનો હો રાજ, નેમ નગીનો હો રાજ, - પરમ ખજાનો રે વહાલા નાણ અનુપનો; વ્રત શિવ સ્વામી હો રાજ, રાજુલ પામી હો રાજ,
કહે હિત કામી રે મોહન રૂપ અનુપનો. ૭
(૨૩) શ્રી પાર્શ્વનાથ સ્વામી
શ્રી આનંદઘનજીકૃત સ્તવન
(રાગ સારંગ, રસિયાની દેશી) ધ્રુવપદ રામી હો સ્વામી માહરા, નિકામી ગુણરાય, સુજ્ઞાની; નિજગુણ કામી હો પામી તું ઘણી, ધ્રુવ આરામી હો થાય સુ ઘૂ૦૧ સર્વવ્યાપી કહો સર્વ જાણંગપણે, પરપરિણમન સ્વરૂપ; સુ. પરરૂપે કરી તત્ત્વપણું નહીં, સ્વસત્તા ચિરૂપ. સુ ધ્રુ૦૨ શેય અનેકે હો જ્ઞાન અનેતા, જલભાજન રવિ જેમ; સુ દ્રવ્ય એકત્વપણે ગુણ એકતા, નિજપદ રમતા હો એમ. સુ ઘુ ૩ પરક્ષેત્રે ગત શેયને જાણવે, પરક્ષેત્રે થયું જ્ઞાન, સુ. અસ્તિપણું નિજ ક્ષેત્રે તુમે કહ્યું, નિર્મલતા ગુણ માન. સુ છુ૦૪ શેય વિનાશે હો જ્ઞાન વિનશ્વરુ, કાળ પ્રમાણે રે થાય, સુત્ર સ્વકાળે કરી સ્વસત્તા સદા, તે પર રીતે ન જાય. સુધૃ૦૫ પરભાવે કરી પરતા પામતા, સ્વસત્તા થિર ઠાણ, સુ. આત્મ ચતુષ્કમયી પરમાં નહીં, તો કિમ સહુનો રે જાણ. સુ0 ઘૂ૦૬ અગુરુલઘુ નિજ ગુણને દેખતાં, દ્રવ્ય સકલ દેખંત, સુ સાઘારણ ગુણની સાથર્પતા, દર્પણ જલને દ્રષ્ટાંત. સુ૦૭
For Personal & Private Use Only
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૧૮૧ શ્રી પારસજિન પારસ રસ સમો, પણ બહાં પારસનાંહિ સુo પૂરણરસીઓ હો નિજગુણ પરસનો, આનંદઘન મુજમાંહિ સુદૃ૦૮
------
(૨)
(શાંતિજિન એક મુજ વિનતિ એ દેશી) પાસજિન તાહરા રૂપનું, મુજ પ્રતિભાસ કેમ હોય રે; તુજ મુજ સત્તા એકતા, અચલ વિમલ અકલ જોય રે.પા૦૧ મુજ પ્રવચન પક્ષથી, નિશ્ચય ભેદ ન કોય રે, વ્યવહારે લખી દેખીએ, ભેદ પ્રતિભેદ બહુ લોય રે.પા.૨ બંઘન મોક્ષ નહિ નિશ્ચયે, વ્યવહારે ભજ દોય રે, અખંડિત અબાધિત સોય કદાનિત અબાધિત સોય રે.પા.૩ અન્વય હેતુ વ્યતિરેકથી, અંતરો તુજ મુજ રૂપ રે; અંતર મેટવા કારણે, આત્મસ્વરૂપ અનુપ રે.પા૦૪ આતમતા પરમાત્મા, શુદ્ધ નય ભેદ અનેક રે; અવર આરોપિત ઘર્મ છે, તેહના ભેદ અનેક રે .પા૦૫ ઘરમી ઘરમથી એકતા, તેહ મુજ રૂપ અભેદ રે; એક સત્તા લખી એકતા, કહે તે મૂઢમતિ ખેદ રે પા૦૬ આતમ ઘર્મ અનુસરી, રમે જે આતમરામ રે; આનંદઘન પદવી લહે, પરમાતમ તસ નામ રે.પા૦૭
પ્રણમું પદપંકજ પાર્શ્વના, જસ વાસના અગમ અનુપ રે;
મોહ્યો મન મધુકર જેહથી, પામે નિજ શુદ્ધ સ્વરૂપ રે. પ્ર૦૧ ૧. પાષાણરૂપ પારસ નહીં. ૨. આત્મગુણરૂપ પારસનો.
For Personal & Private Use Only
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૨
નિત્યક્રમ પંક કલંક શંકા નહીં, નહિ ખેદાદિક દુઃખ દોષ રે, ત્રિવિઘ અવંચક જોગથી, લહે અધ્યાતમ સુખ પોષ રે....૦૨ દુરંદશા દૂરે ટળે, ભજે મુદિતા મૈત્રી ભાવ રે; વરતે નિત્ય ચિત્ત મધ્યસ્થતા, કરુણામય શુદ્ધ સ્વભાવ રે....૦૩ નિજ સ્વભાવ સ્થિર કરી ઘરે, ન કરે પુદ્ગલની ખેંચ રે; સાખી હુઈ વરતે સદા, ન કદી પરભાવ પ્રપંચ રે....૦૪ સહજદશા નિશ્ચય જગે, ઉત્તમ અનુભવ રસ રંગ રે; રાએ નહીં પરભાવશું, નિજભાવશું રંગ અભંગ રે....૦૫ નિજગુણ સબ નિજેમાં લખે, ન ચખે પરગુણની રેખ રે; ખીર નીર વિવરો કરે; એ અનુભવ હંસશું પેખ રે....૦૬ નિર્વિકલ્પ ધ્યેય અનુભવે, અનુભવ અનુભવની પ્રીત રે; ઓર ન કબહું લખી શકે, આનંદઘન પ્રીત પ્રતીત રે. પ્ર૦૭
શ્રી દેવચંદ્રજીકૃત સ્તવન
| (કડખાની દેશી) સહજ ગુણ આગરો, સ્વામી સુખ સાગરો,
જ્ઞાન વયરાગરો પ્રભુ સવાયો; શુદ્ધતા, એકતા, તીક્ષ્ણતા ભાવથી,
મોહરિપુ જીતી જય પડહ વાયો. સ. ૧ વસ્તુ નિજ ભાવ, અવિભાસ નિકલંકતા,
પરિણતિ વૃત્તિતા કરી અભેદે; ભાવ તાદામ્યતા શક્તિ ઉલ્લાસથી,
સંતતિ યોગને તું ઉચ્છેદ. સ. ૨ ૧. વયરાગરોવજાકર જ્ઞાનરૂપ વજ રત્નની ખાણ, ખજાનો કેવલજ્ઞાન નિદાન.
For Personal & Private Use Only
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
દોષ ગુણ વસ્તુની, લખીય યથાર્થતા, લહી ઉદાસીનતા. અપર ભાવે; ધ્વસિ તજન્યતા ભાવ કર્તાપણું, પરમ પ્રભુ તું રમ્યો નિજ સ્વભાવે. શુભ અશુભ ભાવ, અવિભાસ તહકીકતા, શુભઅશુભ ભાવ તિહાં પ્રભુ ન કીઘો; શુદ્ઘ પરિણામતા, વીર્ય કર્તા થઈ, પરમ અક્રિયતા અમૃત પીઘો. શુદ્ઘતા પ્રભુ તણી આત્મભાવે રમે,
પરમ પરમાત્મતા તાસ થાયે; મિશ્ર ભાવે અછે ત્રિગુણની ભિન્નતા, ત્રિગુણ એકત્વ તુજ ચરણ આવે. ઉપશમ રસ ભરી, સર્વ જન શંકરી,
મૂર્તિ જિનરાજની આજ ભેટી; કારણે કાર્યનિષ્પત્તિ શ્રદ્ધાન છે, તિણે ભવભ્રમણની ભીડ મેટી. નય૨ ખંભાયતે, પાર્શ્વ પ્રભુ દર્શને, વિકસતે હર્ષ ઉત્સાહ વાથ્યો; હેતુ એકત્વતા, રમણ પરિણામથી, સિદ્ધિ સાઘકપણો આજ સાધ્યો. આજ કૃતપુણ્ય ધન્ય દિહ માહરો થયો.
આજ નરજન્મ મેં સફલ ભાવ્યો; દેવચંદ્ર સ્વામી ત્રેવીશમો વંદીઓ, ભક્તિભર ચિત્ત તુજ ગુણ ૨માવ્યો.
For Personal & Private Use Only
૧૮૩
સ૦૩
સ૦૪
સ૦૫
સ૦૬
સ૭
સ૦૮
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૪
નિત્યક્રમ શ્રી યશોવિજયજીકૃત સ્તવન
દખી કામિની દોય એ દેશી) વામાનંદન જિનવર, મુનિમાંહે વડો રે, કે મુ0 જિમ સુરમાંહિ સોહે, સુરપતિ પરવડો રે; કે સુ. જિમ ગિરિમાંહિ સુરાચલ, મૃગમાંહે કેસરી રે, કે મૃત જિમ ચંદન તરુમાંહિ, સુભટમાંહિ મુરઅરિ રે. કે સુ. ૧ નદીયમાંહિ જિમ ગંગ, 'અનંગ સુરૂપમાં રે, કે અવે ફૂલમાંહિ અરવિંદ, ભરતપતિ ભૂપમાં રે, કે ભ૦ ઐરાવત ગજમાંહી, ગરુડ ખગમાં યથા રે, કે ગઇ તેજવંતમાંહિ *ભાણ, વખાણમાંહિ જિનકથા રે. કે વ૦ ૨ મંત્રમાંહિ નવકાર, રત્નમાંહિ સુરમણિ રે, કે રત્ન સાગરમાંહિ સ્વયંભૂ, – રમણ શિરોમણિ રે, કે રમ૦ શુક્લધ્યાન જિમ ધ્યાનમાં, અતિ નિર્મલપણે રે, કે અવે શ્રીનયવિજય વિબુથ પય, સેવક બમ ભણે રે. કે સે ૩
શ્રી મોહનવિજયજીકૃત સ્તવન (કાનુડો વેણ વજાવે રે, કાળી નદીને કાંઠે-એ દેશી) વામાનંદન હો પ્રાણ થકી છો પ્યારા,
નહી કીજે હો નયણથકી ક્ષણ ન્યારા. પુરિસાદાણી શામળ વરણો, શુદ્ધ સમકિતને ભાસે; શુદ્ધ પુંજ જિણે કીઘો તેહને, ઉજ્વળ વરણ પ્રકાશે.વા૦૧ તુમ ચરણે વિષઘર પણ નિરવિષ, દંસણે થાયે બિડીજા;
જોતાં અમ શુદ્ધસ્વભાવ કાં ન હુવે, એહ અમે ગ્રહ્યા છજા વા૦૨ ૧. કામદેવ. ૨. કમલ. ૩. પક્ષી. ૪. સૂર્ય. ૫. દર્શનથી. ૬. ઇન્દ્ર.
For Personal & Private Use Only
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૧૮૫ કમઠરાય મદ કિણ ગિણતીમાં, મોહતણો મદ જોતાં; તાહરી શક્તિ અનંતી આગળ, કઈ કઈ મર ગયા ગોતાં.વા૦૩ તે જિમ તાર્યા તિમ કુણ તારે, કુણ તારક કહું એડવો; સાયર માન તે સાયર સરિખો, તિમ તું પિણ તું જેહવો.વા.૦૪ કિમપિ ન બેસો તુમે કરુણાકર, તેહ મુજ પ્રાપ્તિ અનંતી; જેમ પડે કણ કુંજરમુખથી, કીડી બહુ ઘનવંતી વા૦૫ એક આવે એક મોજાં પાવે, એક કરે ઓળગડી; નિજગુણ અનુભવ દેવા આગળ, પડખે નહિ તું બે ઘડી.વા૦૬ જેહવી તુમથી માહરી માયા, તેહવી તમે પિણ ઘરજો; મોહનવિજય કહે કવિ રૂપનો, પરતક્ષ કરુણા કરજો .વા૦૭
(૨૪) શ્રી મહાવીર સ્વામી શ્રી આનંદઘનજીકૃત સ્તવન
(રાગ ઘન્યાશ્રી) વીરજીને ચરણે લાગું, વીરપણું તે માગું રે; મિથ્યા મોહતિમિર ભય ભાગ્યું, જીત નગારું વાગ્યું રે.વી.૧ છઉમથ્ય વીર્ય વેશ્યા સંગે, અભિસંધિજ મતિ અંગે રે; સૂક્ષ્મ સ્થૂલ ક્રિયાને રંગે, યોગી થયો ઉમંગે રે.વી. ૨ અસંખ્ય પ્રદેશ વિર્ય અસંખે, યોગ અસંખિત કંખે રે, પુદ્ગલ ગણ તેણે લેશુ વિશેષે, યથાશક્તિ મતિ લેખે રે.વ.૩ ઉત્કૃષ્ટ વયનિવેસે, યોગ ક્રિયા નવિ પેસે રે, યોગ તણી ઘુવતાને લેશે, આતમશક્તિ ન બેસે રે.વી૦૪ કામ વીર્ય વશે જેમ ભોગી, તેમ આતમ થયો ભોગી રે; શૂરપણે આતમ ઉપયોગી, થાય તેહણે અયોગી રે.વી૦૫
૧૩
કેવી
For Personal & Private Use Only
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૬
નિત્યક્રમ વીરપણું તે આતમ ઠાણે, જાણ્યું તુમચી વાણે રે; ધ્યાન વિજ્ઞાણે શક્તિ પ્રમાણે, નિજ ધ્રુવપદ પહિચાણે રે.વી આલંબન સાઘન જે ત્યાગે, પર પરિણતિને ભાગે રે; અક્ષય દર્શન જ્ઞાન વૈરાગે, આનંદઘન પ્રભુ જાગે રે.વી.૭
(પંથડો નિહાળું રે બીજા જિનતણો રે–એ દેશી) ચરમ જિણેસર વિગત સ્વરૂપનું રે, ભાવું કેમ સ્વરૂપ ? સાકારી વિણ ધ્યાન ન સંભવે રે, એ અવિકાર અરૂપ.ચ૦૧ આપ સ્વરૂપે આતમમાં રમે રે, તેહના ઘુર બે ભેદ; અસંખ્ય ઉક્કોસે સાકારી પદે રે, નિરાકારી નિરભેદ.ચ૦૨ સુખમનામ કરમ નિરાકાર જે રે, તેહ ભેદે નહિ અંત; નિરાકાર જે નિરગતિ કર્મથી રે, તેહ અભેદ અનંત.ચ૦૩ રૂપ નહીં કંઈયેં બંઘન ઘટ્યું રે, બંઘ ન મોક્ષ ન કોય; બંઘ મોક્ષ વિણ સાદિ અનંતનું રે, ભંગ સંગ કેમ હોય ?ચ૦૪ દ્રવ્ય વિના તેમ સત્તા નવિ લહે રે, સત્તા વિણ શો રૂપ; રૂપ વિના કેમ સિદ્ધ અનંતતા રે, ભાવું અકલ સ્વરૂપ.ચ૦૫ આતમતા પરિણતિ જે પરિણમ્યા રે, તે મુજ ભેદભેદ; તદાકાર વિણ મારા રૂપનું રે, ધ્યાવું વિધિપ્રતિષેધ.ચ૦૬ અંતિમ ભવગ્રહણે તુજ ભાવનું રે, ભાવશું શુદ્ધ સ્વરૂપ; તઈયે આનંદઘન પદ પામશું રે, આતમરૂપ અનુપ.ચ૦૭
(૩) વીર જિનેશ્વર પરમેશ્વર જયો, જગ જીવન જિન ભૂ૫; અનુભવ મિત્તે રે ચિત્તે હિત કરી, દાખ્યું તાસ સ્વરૂપ.વી૦૧
For Personal & Private Use Only
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૧૮૭ જેહ અગોચર માનસ વચનને, તેહ અતીન્દ્રિય રૂ૫; અનુભવ મિત્તે રે વ્યક્તિ શક્તિશું, ભાખ્યું તાસ સ્વરૂપ.વી૦૨ નયનિક્ષેપે રે જેહ ન જાણિયે, નવિ જિહાં પ્રસરે પ્રમાણ; શુદ્ધ સ્વરૂપે રે તે બ્રહ્મ દાખવે, કેવળ અનુભવ ભાણ.વી૩ અલખ અગોચર અનુપમ અર્થનો, કોણ કહી જાણે રે ભેદ, સહજ વિશુક્વેરે અનુભવવયણ જે, શાસ્ત્ર તે સઘળોરે ખેદ.વી૪ દિશિ દેખાડી રે શાસ્ત્ર સવિ રહે, ન લહે અગોચર વાત; કારજ સાઘક બાઘક રહિત છે, અનુભવ મિત્ત વિખ્યાત.વી૦૫ અહો ચતુરાઈ રે અનુભવ મિત્તની, અહો તસ પ્રીતપ્રતીત; અંતરજામી સ્વામી સમીપ તે, રાખી મિત્રશું રીત.વી૦૬ અનુભવ સંગે રે રંગે પ્રભુ મલ્યા, સફળ ફળ્યા સવિ કાજ; નિજ પદ સંપદ જે તે અનુભવે રે, આનંદઘન મહારાજ.વી૦૭
શ્રી દેવચંદ્રજીકૃત સ્તવન
(કડખાની દેશી) તાર હો તાર પ્રભુ, મુજ સેવક ભણી,
જગતમાં એટલું સુજશ લીજે; દાસ અવગુણ ભર્યો, જાણી પોતા તણો,
દયાનિથિ દીન પર દયા કીજે. તા. ૧ રાગદ્વેષે ભર્યો, મોહ વૈરી નડ્યો,
લોકની રીતિમાં ઘણુંયે રાતો; ક્રોધવશ ઘમઘમ્યો, શુદ્ધ ગુણ નવિ રમ્યો,
ભમ્યો ભવમાંથી હું વિષયમાતો. તા. ૨ આદર્યું આચરણ, લોક ઉપચારથી,
શાસ્ત્ર અભ્યાસ પણ કાંઈ કીધો;
For Personal & Private Use Only
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮૮
નિત્યક્રમ
શુદ્ધ શ્રદ્ઘાન વળી, આત્મ અવલંબવિનુ, તેહવો કાર્ય તિણે કો ન સીઘો. તા ૩ સ્વામી દરિશણસમો, નિમિત્ત લહી નિર્મલો, જો ઉપાદાન એ શુચિ ન થાશે; દોષ કો વસ્તુનો, અહવા ઉદ્યમ તણો, સ્વામી સેવા સહી નિકટ લાશે. તા ૪
સ્વામી ગુણ ઓળખી, સ્વામીને જે ભજે, દશણ શુદ્ધતા તેહ પામે;
જ્ઞાન ચારિત્ર તપ વીર્ય ઉલ્લાસથી, કર્મ જીપી વસે મુક્તિ ઘામે. તા॰ પ જગત વત્સલ મહાવીર જિનવર સુણી,
ચિત્ત પ્રભુ ચરણને શરણ વાસ્યો; તારજો બાપજી બિરુદ નિજ રાખવા, દાસની સેવના રખે જોશો. તા ૬
વિનતિ માનજો, શક્તિ એ આપજો, ભાવ સ્યાદ્વાદતા શુદ્ધ ભાસે; સાથી સાઘક દશા, સિદ્ઘતા અનુભવી, દેવચંદ્ર વિમલ પ્રભુતા પ્રકાશે. તા. ૭
કળશ
ચોવીશે જિનગુણ ગાઈએ, થ્યાઈએ તત્ત્વસ્વરૂપોજી; પરમાનંદ પદ પાઈએ, અક્ષય જ્ઞાન અનુપોજી.ચો૰૧ ચવદહમેં બાવન ભલા, ગણઘર ગુણ ભંડારોજી; સમતામયી સાહુ સાહુણી, સાવય સાવઇ સારોજી ચો૦૨ વર્ડ્સમાન જિનવર તણો, શાસન અતિ સુખકારોજી; ચવિહ સંઘ વિરાજતાં, દુસમ કાલ આઘારોજી:ચો૦૩
For Personal & Private Use Only
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૧૮૯ જિન સેવનથી જ્ઞાનતા, લહે હિતાહિત બોઘોજી, અહિત ત્યાગ હિત આદર, સંયમ તપની શોઘોજી ચો૦૪ અભિનવ કર્મ અગ્રહણતા, જીર્ણ કર્મ અભાવોજી; નિઃકર્મીને અબાઘતા, અવેદન અનાકુલ ભાવોજી ચો૦૫ ભાવરોગના વિગમથી, અચલ અક્ષય નિરાબાઘોજી; પૂર્ણાનંદ દશા લહી, વિલસે સિદ્ધ સમાઘોજી ચો૦૬ શ્રી જિનચંદ્રની સેવા, પ્રગટે પુણ્ય પ્રઘાનોજી; સુમતિસાગર અતિ ઉલ્લસે, સાથુરંગ પ્રભુ ધ્યાનોજી ચો૦૭ સુવિહિત ખરતર ગચ્છવરુ, રાજસાર ઉવઝયોજી; જ્ઞાનઘર્મ પાઠક તણો, શિષ્ય સુજસ સુખદાયોજી ચો૦૮ દીપચંદ્ર પાઠક તણો, શિષ્ય સ્તવે જિનરાજોજી; દેવચંદ્ર પદ સેવતાં, પૂર્ણાનંદ સમાજોજી.ચો૦૯
શ્રી યશોવિજયજીકૃત સ્તવન
(રાગ ઘન્યાશ્રી) ગિરુઆ રે ગુણ તુમ તણા, શ્રી વર્ધમાન જિનરાયા રે; સુણતાં શ્રવણે અમી ઝરે, મારી નિર્મલ થાયે કાયા રે. ગિ૦૧ તુમ ગુણગણ ગંગાજલે, હું ઝીલીને નિર્મળ થાઉં રે; અવર ન ઘંઘો આદરું, નિશદિન તોરા ગુણ ગાઉં રે. ગિ૨ ઝીલ્યા જે ગંગાજલે, તે છિલ્લર જલ નવિ પેસે રે, જે માલતી ફૂલે મોહીઆ, તે બાવળ જઈ નવિ બેસે રે. ગિ૦૩ એમ અમે તુમ ગુણ ગોઠણું, રંગે રાચ્ય ને વળી માચ્યા રે; તે કેમ પરસુર આદરું, જે પરનારી વશ રા રે. ગિ૦૪ ૧. નાહીને. ૨. હરિહરાદિ દેવ.
For Personal & Private Use Only
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯૦
નિત્યક્રમ તું ગતિ તું મતિ આશરો, તું આલંબન મુજ પ્યારો રે; વાચક યશ કહે માહરે, તું જીવ-જીવન આઘારો રે. ગિ૦પ
શ્રી મોહનવિજયજીકૃત સ્તવન
(પછેડાની દેશી) દુર્લભ ભવ લહી દોહિલો રે, કહો તરી એ કવણ ઉપાય રે.
પ્રભુજીને વનવું રે; સમતિ સાચા સાચવું રે, વાલા તે કરણી કિમ થાય રે. પ્ર૧ અશુભ મોહ જો મેટીએ રે, કાંઈ શુભ પ્રભુને જાય રે, પ્ર. નીરાગે પ્રભુ ધ્યાએ રે, કાંઈ તો પિણ રાગ કહાય રે. પ્ર. ૨ નામ ધ્યાતાં જો ધ્યાએ રે, કાંઈ પ્રેમ વિના નવિ તાન રે, પ્ર. મોહ વિકાર જિહાં તિહાં રે, કાંઈ કિમ તરીએ ગુણઘામ રે. પ્ર૦ ૩ મોહ બંઘજ બાંથીઓ રે, કાંઈ બંઘ જહાં નહિ સોય રે, પ્ર કર્મ બંઘ ન કીજીએ રે, કાંઈ કર્મબંઘન ગયે જોય રે. પ્ર. ૪ તેહમાં શો પાડ ચડાવીએ રે, કાંઈ તમે શ્રી મહારાજ રે; પ્ર. વિણ કરણી જો તારશો રે, કાંઈ સાચા શ્રી જિનરાજ રે. પ્રોપ પ્રેમ મગનની ભાવના રે, કાંઈ ભાવ તિહાં ભવનાશ રે; પ્રવ ભાવ તિહાં ભગવંત છે રે, કાંઈ ઉપદિશે આતમ સાસ રે. પ્ર. ૬ પૂરણ ઘટાભંતર ભર્યો રે, કાંઈ અનુભવ અનુહાર રે; પ્ર. આતમ ધ્યાને ઓળખી રે, કાંઈ તરશું ભવનો પાર રે. પ્ર. ૭ વર્ધમાન મુજ વિનતિ રે, કાંઈ માનજો નિશદિશ રે; પ્ર મોહન કહે મનમંદિરે રે. કાંઈ વસિયો તું વિશ્વાવીશ રે. પ્ર. ૮
For Personal & Private Use Only
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૧૯૧ શ્રી દેવચંદ્રજીકૃત વિહરમાનજિન સ્તવન (૨૦)
(૧) શ્રી સીમંધર જિન સ્તવન
સિદ્ધચક્ર પદ વંદો–એ દેશી) શ્રી સીમંઘર જિનવર સ્વામી, વિનતડી અવઘારો; શુદ્ધઘર્મ પ્રગટ્યો જે તુમચો, પ્રગટો તેહ અમારો રે
સ્વામી, વીનવીએ મન રંગે. ૧ જે પરિણામિક ઘર્મ તુમારો, તેહવો અમચો ઘર્મ, શ્રદ્ધાભાસન રમણ વિયોગે,વળગ્યો વિભાવ અઘમરે સ્વામી,વીર વસ્તુ સ્વભાવ સ્વજાતિ તેહનો, મૂલ અભાવ ન થાય; પરવિભાવ અનુગત પરિણતિથી, કર્મે તે અવરાય રે સ્વામી,વી-૩ જે વિભાવ તે પણ નૈમિત્તિક, સંતતિભાવ અનાદિ, પરનિમિત્ત તે વિષય સંગાદિક, તે સંયોગે સાદિ રે સ્વામી,વી૪ અશુદ્ધ નિમિત્તે એ સંસરતા, અત્તા કત્તા પરનો; શુદ્ધનિમિત્ત રમે જબ ચિઘન, કર્તા ભોક્તા ઘરનોરે સ્વામી,વી૦૫ જેના ઘર્મ અનંતા પ્રગટ્યા, જે નિજપરિણતિ વરિયો; પરમાતમ જિનદેવ અમોહી, જ્ઞાનાદિક ગુણ દરિયોરે સ્વામી,વી-૬ અવલંબન ઉપદેશક રીતે, શ્રી સીમંઘર દેવ; ભજીએ શુદ્ધ નિમિત્ત અનોપમ, તજીએ ભવભય ટેવરે સ્વામી,વી૭ શુદ્ધ દેવ અવલંબન કરતાં, પરહરિયે પરભાવ; આતમઘર્મ રમણ અનુભવતાં, પ્રગટે આતમભાવ રે સ્વામી,વી૦૮ : આતમગુણ નિર્મળ નીપજતાં, ધ્યાન સમાધિ સ્વભાવે; પૂર્ણાનંદ સિદ્ધતા સાથી, દેવચંદ્ર પદ પાવે રે સ્વામી,વી૦૯
૧. આત્મા. ૨. કર્તા.
For Personal & Private Use Only
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯૨
નિત્યક્રમ શ્રી યશોવિજયજીકૃત વિહરમાનજિનસ્તવન (૨૦)
(૧) શ્રી સીમંધર જિન સ્તવન
(ઈડર આંબા આંબલીએ—એ દેશી) પુષ્કલાવઈ વિજયે જયો રે, નયરી પુંડરિગિણી સાર; શ્રી સીમંઘર સાહિબા રે, રાય શ્રેયાંસ કુમાર,
જિગંદરાય,ઘરજો ઘર્મસનેહ.૧ મોટા નાહના અંતરો રે, ગિરુઆ નવિ દાખંત; શશી દરિશણ સાયર વઘે રે, કેરવવન વિકસંત જિ૦૨ ઠામ કુઠામ નવિ લેખવે રે, જગ વરસંત જલઘાર; કર દોય કુસુમે વાસીએ રે, છાયા સવિ આઘાર.જિ.૩ રાય રંક સરિખા ગણે રે, ઉદ્યોતે શશી સૂર; ગંગાજલ તે બિહુતણો રે, તાપ કરે સવિ દૂર.જિ૦૪ સરિખા સહુને તારવા રે, હિમ તુમે છો મહારાજ; મુજશું અંતર કિમ કરો રે, બાંહ્ય ગ્રહ્યાંની લાજ.જિ૦૫ મુખ દેખી ટીલું કરે રે, તે નવિ હોવે પરમાણ; મુજરો માને સવિ તણો રે, સાહિબ તેહ સુજાણ.જિ૦૬ વૃષભ લંછન માતા સત્યકી રે, નંદન રુકમિણી કત; વાચક યશ એમ વીનવ્યો રે, ભયભંજન ભગવંત.જિ૦૭
શ્રી યશોવિજયજીકત બીજી ચોવીશી
(૧) શ્રી કષભ જિન સ્તવન
(મેરો પ્રભુ નીકો મેરો પ્રભુ નીકો—એ દેશી) ઋષભ જિનંદા, ઋષભ જિનંદા, તું સાહિબ હું છું તુજ બંદા; તુજશું પ્રીતિ બની મુજ સાચી મુજ મન તુજ ગુણશું રહ્યું માચી.ઋ૦૧
For Personal & Private Use Only
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૧૯૩ દીઠા દેવ ચે ન અનેરા, તુજ પાખલિ ચિત્તડું દીએ ફેરા; સ્વામી શું કામણડું કીધું, ચિત્તડું અમારું ચોરી લીધું.ઋ૦૨ પ્રેમ બંઘાણો તે તો જાણો. નિર્વહેશ્યો તો હોશે પ્રમાણો. વાચક યશ વીનવે જિનરાજ, બાંહ્ય ગ્રહ્યાની તુજને લાજ ઋ૦૩
શ્રી દેવચંદ્રજીકૃત ગતચોવીશી
(૧) શ્રી કેવલજ્ઞાની જિન સ્તવન નામે ગાજે પરમ આહલાદ, પ્રગટે અનુભવરસ આસ્વાદ; તેથી થાયે મતિ સુપ્રસાદ, સુણતાં ભાંજેરે કાંઈ વિષયવિષાદરે;
જિર્ણોદા તાહરા નામથી મન ભીનો. ૧ ક્ષેત્ર અસંખ્ય પ્રદેશ, અનંત પર્યાય નિવેશ; જાણંગ શક્તિ અશેષ, તેહથી જાણે રે કાંઈ સકળ વિશેષરે. જિ. ૨ સર્વ પ્રમેય પ્રમાણ, જસ કેવળ નાણ પહાણ; તિણે કેવળનાણી અભિહાણ,જસ ધ્યાવેરે કાંઈ મુનિવર ઝાણરે. જિ૦૩ ધ્રુવપરિણતિ છતિ જાસ, પરિણતિ પરિણામે ત્રિક રાશ; કર્તાપદ પ્રવૃત્તિ પ્રકાશ, અસ્તિનાસ્તિરે કાંઈ સર્વનો ભાસરે. જિ. ૪ સામાન્ય સ્વભાવનો બોઘ, કેવળ દર્શન શોઘ; સહકાર અભાવે રોઘ, સમયંતર રે કાંઈ બોઘ પ્રબોઘરે. જિ. ૫ કારક ચક્ર સમગ્ગ, તે જ્ઞાયક ભાવ વિલગ્ન; પરમભાવ સંસર્ગો, એક રીતે રે કાંઈ થયો ગુણવન્ગ રે. જિ. ૬ ઇમ સાલંબન જિન ધ્યાન, ભવિ સાથે તત્ત્વ વિઘાન; લહે પૂર્ણાનંદ અમાન, તેહથી થાયે રે કાંઈ શિવ ઇશાન. જિ. ૭ ૧. આસપાસ, ચોમેર.
For Personal & Private Use Only
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯૪
નિત્યક્રમ દાસ વિભાવ અપાય, નાસે પ્રભુ સુપસાય; જે તન્મયતાએ ધ્યાય, સહી તેહને રે દેવચંદ્ર પદ થાય રે. જિ. ૮
(૨) શ્રી યુગમઘર જિન સ્તવન
દશી નારાયણાની) શ્રી યુગમંઘર વિનવું રે, વિનતડી અવઘાર રે, દયાલરાય; એ પરપરિણતિ રંગથી રે, મુજને નાથ ઉગાર રે.દ. શ્રી. ૧ કારક ગ્રાહક ભોગ્યતા રે, મેં કીથી મહારાય રે;દ પણ તુજ સરિખો પ્રભુ કહી રે, સાચી વાત કહાય રે.દ. શ્રી. ૨ યદ્યપિ મૂલ સ્વભાવમેં રે, પરકર્તૃત્વ વિભાવ રે,દ. અસ્તિઘરમ જે માહરો રે, એહનો તથ્ય અભાવ ૨.૬૦ શ્રી. ૩ પરપરિણામિકતા દશા રે, લહી પરકરણ યોગ પેદા ચેતનતા પરગત થઈ રે, રાચી પુદ્ગલ ભોગ રે.દશ્રી૦૪ અશુદ્ધ નિમિત્ત તો જડ અછે રે, વીર્યશક્તિ વિહીન રે;દો તું તો વીરજ જ્ઞાનથી રે, સુખ અનંતે લીન રે.દ. શ્રી પ તિણ કારણ નિશે કર્યો રે, મુજ નિજ પરિણતિ ભોગ રે દ. તુજ સેવાથી નીપજે રે, ભાંજે ભવભય સોગ રે.દ. શ્રી. ૬ શુદ્ધ રમણ આનંદતા રે, ધ્રુવ નિઃસંગ સ્વભાવ રે,દ સકલ પ્રદેશ અમૂર્તતા રે, ધ્યાતા સિદ્ધ ઉપાય રે.દ. શ્રી ૭ સમ્યકતત્ત્વ જે ઉપદિશ્યો રે, સુણતાં તત્ત્વ જણાય રે;૮૦ શ્રદ્ધાજ્ઞાને જે ચહ્યો રે, તેહિ જ કાર્ય કરાય રે.દ. શ્રી ૮ કાર્યરુચિ કર્તા થયે રે, કારક સવિ પલટાય રે;દ. આતમગતે આતમ રમે રે, નિજ ઘર મંગલ થાય રે.૬૦ શ્રી. ૯
For Personal & Private Use Only
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
ત્રાણ શરણ આઘાર છો રે, પ્રભુજી ભવ્ય સહાય રે;૪૦ દેવચંદ્ર પદ નીપજે રે, જિનપદકજ સુપસાય રે. ૬૦શ્રી૦૧૦
(૨) શ્રી યુગમંથર જિન સ્તવન (ઘનરા ઢોલા-એ દેશી)
શ્રી યુગમંઘર સાહિબા રે, તુમશું અવિહડ રંગ, મનના માન્યા; ચોલમજીઠ તણી પરે રે, તે તો અચલ અભંગ, ગુણના ગેહા. ૧ ભવિજનમન તાંબું કરે રે, વૈઘક કંચનવાન; મ૦ ફરી તાંબું તે નવ હુએ રે, તિમ તુમ નેહ પ્રમાણ. ગુ૦ ૨ એક ઉદક લવ જિમ ભળ્યો રે, અક્ષય જલધિમાં સોય; મ૦ તિમ તુજશું ગુણ નેહલો રે, તુજ સમ જગ નહિ કોય. ગુ૦ ૩ તુજશું મુજ મન નેહલો રે, ચંદન ગંધ સમાન; મ૦ મેળ હુઓ એ મૂળગો રે, સહજ સ્વભાવ નિદાન. ગુ॰ ૪ વપ્રવિજય વિજ્યાપુરી રે, માત સુતારા નંદ; મ ગજ લંછન વિપ્રમંગલા રે, રાણી મન આનંદ. ગુરુ પ સુદૃઢરાય કુળ દિનમણિ રે, જય જય તું જિનરાજ; મ૰ શ્રી નયવિજય વિબુઘ તણા રે, શિષ્યને ઘો શિવરાજ. ગુ૦ ૬
(૨) શ્રી અજિત જિન સ્તવન
વિજયાનંદન ગુણનીલોજી, જીવન જગદાધાર; તેહશું મુજ મન ગોઠડીજી, છાજે વારોવાર. સોભાગી જિન, તુજ ગુણનો નહિ પા૨;
૧૯૫
તું તો દોલતનો દાતાર. સો૦ ૧
જેહવી કૂઆ છાંહડીજી, જેહવું વનનું ફૂલ; તુજશું જે મન નવિ મિળ્યુંજી, તેહવું તેહનું શૂલ. સો૦ ૨
For Personal & Private Use Only
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯૬
નિત્યક્રમ માહરું તો મન થુરિ થકીજી, હળિયું તુજ ગુણ સંગ; વાચક યશ કહે રાખજોજી, દિન દિન ચડતો રંગ. સો૦૩
(૨) શ્રી નિર્વાણીપ્રભુ જિન સ્તવન
(વીરજી પ્યાર હો વીરજી પ્યારા–એ દેશી) પ્રણમું ચરણ પરમ ગુરુજિનના, હંસ તે મુનિજન મનના; વાસી અનુભવ નંદન વનના, ભોગી આનંદઘનના,
મોરા સ્વામી હો, તોરો ધ્યાન ઘરીજે; ધ્યાન ઘરીજે હો સિદ્ધિ વરીએ, અનુભવ અમૃત પીજે. મો-૧ સકલ પ્રદેશ સમાગુણ ઘારી, નિજ નિજ કારજ કારી; નિરાકાર અવગાહ ઉદારી, શક્તિ સર્વ વિસ્તારી. મો૦૨ ગુણગુણ પ્રતિ પર્યાય અનંતા, તે અભિલાપ્ય સ્વતંતા; અનંતગુણાનભિલાપી સંતા, કાર્ય વ્યાપાર કરતા. મો૦૩ છતિ અવિભાગી પર્યાયવ્યક્ત, કારજ શક્તિ પ્રવર્તે, તે વિશેષ સામર્થ્ય પ્રશક્ત, ગુણ પરિણામ અભિવ્યક્ત.મો૦૪ નિરવાણી પ્રભુ શુદ્ધ સ્વભાવી, અભય નિરાયુ અપાવી; સ્યાદવાદી યમનીગતરાવી, પૂરણ શક્તિ પ્રભાવી.મો૦૫ અચલ અખંડ સ્વગુણ આરામી, અનંતાનંદ વિશરામી; સકલ જીવ ખેદજ્ઞ સુસ્વામી, નિરામગંઘી અકામી.મો૦૬ નિસંગી સેવનથી પ્રગટે, પૂર્ણાનંદી ઈહા; સાઘન શક્ત ગુણ એકત્વે, સીઝે સાધ્ય સમીહા.મો૦૭ પુષ્ટ નિમિત્તાલંબન ધ્યાને, સ્વાલંબન લય ઠાને; દેવચંદ્ર ગુણને એક તાને, પહોંચે પૂરણ થાને. મો૦૮
For Personal & Private Use Only
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯૭
નિત્યક્રમ (૩) શ્રી બાહુ જિન સ્તવન
(સંભવ જિન અવઘારિયેએ દેશી) બાહુનિણંદ દયામયી, વર્તમાન ભગવાન; પ્રભુજી, મહાવિદેહે વિચરતા, કેવલ જ્ઞાન નિદાન. પ્ર. બા. ૧ દ્રવ્યથકી છ કાયને, ન હણે જેહ લગાર, પ્રવ ભાવદયા પરિણામનો, એહી જ છે વ્યવહાર. પ્ર. બા. ૨ રૂપ અનુત્તર દેવથી, અનંત ગુણ અભિરામ, પ્ર. જોતાં પણ જગીજતુને, ન વધે વિષય વિરામ. પ્રબા. ૩ કર્મઉદય જિનરાજનો, ભવિજન ઘર્મ સહાય, પ્ર. નામાદિ સંભારતાં, મિથ્યા દોષ વિલાય. પ્ર. બા. ૪ આતમ ગુણ અવિરાઘના, ભાવદયા ભંડાર, પ્ર. ક્ષાયિક ગુણ પર્યાયમેં, નવિ પર ઘર્મ પ્રચાર. પ્ર. બા. ૫ ગુણ ગુણ પરિણતિ પરિણમે, બાઘક ભાવ વિહીન, પ્ર. દ્રવ્ય અસંગી અન્યનો, શુદ્ધ અહિંસક પીન. પ્ર. બા. ૬ ક્ષેત્રે સર્વ પ્રદેશમેં, નહિ પરભાવ પ્રસંગ, પ્રવ અતનુ અયોગી ભાવથી, અવગાહના અભંગ. પ્ર. બા. ૭ ઉત્પાદ વ્યય ધ્રુવપણે, સહેજે પરિણતિ થાય, પ્ર. છેદન યોજનતા નહીં, વસ્તુ સ્વભાવ સમાય. . બા. ૮ ગુણ પર્યાય અનંતતા, કારક પરિણતિ તેમ, પ્ર. નિજ નિજ પરિણતિ પરિણમે, ભાવ અહિંસક એમ. પ્ર. બા. ૯ એમ અહિંસકતામયી, દીઠો તું જિનરાજ, પ્ર. રક્ષક નિજપરજીવનો, તારણતરણ જિહાજ. પ્રબા. ૧૦ પરમાતમ પરમેસરુ, ભાવદયા દાતાર, પ્ર સેવો ધ્યાવો એહને, દેવચંદ્ર સુખકાર. પ્ર. બા. ૧૧
For Personal & Private Use Only
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯૮
નિત્યક્રમ
(૩) શ્રી બાહુ જિન સ્તવન (દેશી નણદલની)
સાહિબ બાહુ જિજ્ઞેસ૨ વીનવું, વિનતડી અવઘાર હો; ભવભયથી હું ઉભળ્યો, હવે ભવ પાર ઉતાર હો.સા૦૧
તુમ સરિખા મુજ શિર છતે, કરમ કરે કિમ જોર હો; ભુજંગતણો ભય તિહાં નહીં,જિહાં વનમાં વિચરે મોર હો.સા૦૨
જિહાં રવિ તેજે ઝળહળે, તિહાં કિમ રહે અંધકાર હો; કેસરી જિહાં ક્રીડા કરે, તિહાં નહિ ગજ પરિચાર હો.સા૦૩
તિમ જો તુમે મુજ મન ૨મો, તો નાસે દુરિત સંસાર હો; વચ્છવિજય સુસીમાપુરી, રાય સુગ્રીવ મલ્હાર હો.સા૦૪
હિરણ લંછન એમ મેં સ્તવ્યો, મોહના રાણીનો કંત હો; વિજયાનંદન મુજ દીઓ, યશ કહે સુખ અનંત હો.સાપ
(૩) શ્રી સંભવનાથ જિન સ્તવન
સેનાનંદન સાહિબ સાચો રે, `પરિરિ પરખ્યો હીરો જાચો રે; પ્રીતિ મુદ્રિકા તેહશું જોડી રે, જાણું મેં લહી કંચન કોડી રે.
૧
જેણે ચતુરશું ગોઠી ન બાંધી રે, તિણે તો જાણ્યું ફોકટ વાથી રે; સુગુણ મેલાવે જેહ ઉચ્છાહો રે, મણુઅ જન્મનો તેહ જ લાહો રે. ૨
સુગુણ શિરોમણિ સંભવસ્વામી રે, નેહ નિવાહ ઘુઘર પામી રે; વાચકયશ કહે મુજદિન વળિયો રે,મનહ મનોરથ સઘળો ફળિયો રે. ૩
૧. વારંવાર
For Personal & Private Use Only
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
(૩) શ્રી સાગરપ્રભુ જિન સ્તવન (શીતજિન સહેજાનંદી–એ દેશી)
ગુણઆગર સાગર સ્વામી, મુનિ ભાવ જીવન નિઃકામી; ગુણકરણે કર્ત્ત પ્રયોગી, પ્રાભાવી સત્તા ભોગી,
સુહંક૨ભવ્ય એજિન ગાવો,જિમ પૂરણ પદવી પાવો.સુ૦૧ સામાન્ય સ્વભાવ સ્વપરના, દ્રવ્યાદિ ચતુષ્ટય ઘરના; દેખે દર્શન રચનાયે, નિજ વીર્ય અનંત સહાયે.સુ૦૨ તેહને તે જાણે નાણ, એ ધર્મ વિશેષ પહાણ; સાવયવી કારજ શક્ત, અવિભાગી પર્યાય વ્યક્ત.સુ૦૩ જે કારણ કારજ ભાવે, વરતે પર્યાય પ્રભાવે; પ્રતિસમયે વ્યય ઉત્પાદિ, જ્ઞેયાદિક અનુગતે સાદિ સુ
અવિભાગી પર્યાય જેહ, સમવાયી કાર્યના ગેહ; જે નિત્ય ત્રિકાળી અનંત, તસુ જ્ઞાયક જ્ઞાન મહંત,સુપ જે નિત્ય અનિત્ય સ્વભાવ, તે દેખે દર્શન ભાવ; સામાન્ય વિશેષના પિંડ, દ્રવ્યાર્થિક વસ્તુ પ્રચંડ.સુ૦૬ ઇમ કેવળ દર્શન નાણ, સામાન્ય વિશેષનો ભાણ; દ્વિગુણ આતમ શ્રદ્ઘાએ, ચરણાદિક તસુ વ્યવસાયે સુ૦૭ દ્રવ્ય જેહ વિશેષ પરિણામી, તે કહિયે ૫જ્જવ નામી; છતિ સામર્થ્ય દુભેદે, પર્યાય વિશેષ નિવેદે.સુ૮ તસુ ૨મણે ભોગનો વૃંદ, અપ્રયાસી પૂર્ણાનંદ; પ્રગટી જસ શક્તિ અનંતી, નિજ કારજવૃત્તિ સ્વતંત્રી.સુ૦૯ ગુણદ્રવ્ય સામાન્યસ્વભાવી, તીરથપતિ ત્યક્ત વિભાવી; પ્રભુ આણા ભક્તે લીન, તિણે દેવચંદ્ર પદ કીન. સુ૦૧૦
૧૯૯
For Personal & Private Use Only
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨00
નિત્યક્રમ (૪) શ્રી સુબાહુ જિન સ્તવન
(માહરો વહાલો બ્રહ્મચારીએ દેશી). શ્રી સુબાહુજિન અંતરજામી, મુજ મનનો વિશરામી રે,
પ્રભુ અંતરજામી; આતમ ઘર્મ તણો આરામી, પપરિણતિ નિષ્કામી રે. પ્ર. ૧ કેવલ જ્ઞાન અનંત પ્રકાશી, ભવિજન કમળ વિકાસી રે; પ્ર. ચિદાનંદ ઘન તત્ત્વવિલાસી, શુદ્ધ સ્વરૂપ નિવાસી રે. પ્ર. ૨ યદ્યપિ હું મોહાદિકે છળિયો, પરપરિણતિશું ભળિયો રે, પ્ર. હવે તુજસમ મુજ સાહિબ મલિયો, તિણે સવિભવભય ટલિયોરે.પ્ર૩ ધ્યેય સ્વભાવે પ્રભુ અવઘારી, દુર્માતા પરિણતિ વારી રે, પ્ર. ભાસન વીર્ય એકતાકારી, ધ્યાન સહજ સંભારી રે. પ્ર. ૪ ધ્યાતા ધ્યેય સમાધિ અભેદ, પર પરિણતિ વિચ્છેદે રે; પ્ર ધ્યાતા સાઘક ભાવ ઉચ્છદ, ધ્યેય સિદ્ધતા વેદે રે. પ્ર. ૫ દ્રવ્યક્રિયા સાઘન વિધિ યાચી, જે જિન આગમ વાચી રે, પ્ર. પરિણતિ વૃત્તિ વિભાવે રાચી, તિણે નવિ થાયે સાચી રે. પ્ર. ૬ પણ નવિ ભય જિનરાજ પસાથે, તત્ત્વ રસાયણ પાયે રે; પ્ર. પ્રભુ ભક્ત નિજ ચિત્ત વસાયે, ભાવરોગ મિટ જાયે રે. પ્ર. ૭ જિનવર વચન અમૃત અનુસરિયે, તત્ત્વ રમણ આદરિયે રે, પ્ર. દ્રવ્ય ભાવ આસ્રવ પરિહરિયે, દેવચંદ્ર પદ વરિયે રે. પ્ર. ૮
(૪) શ્રી સુબાહુ જિન સ્તવન સ્વામી સુબાહુ સુહંક), ભૂનંદાનંદન પ્યારો રે; નિસઢનરેસર કુલતિલો, જિંપુરુષા ભરતારો રે. સ્વા૦૧
For Personal & Private Use Only
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
કપિલંછન નિલનાવતી, વપ્રવિજય અયોઘ્યાનાહો રે; રંગે મિલિયે તેહશું, એહ મણુઅ જન્મનો લાહો રે.સ્વા૦૨
તે દિન સવિ એળે ગયા, જિહાં પ્રભુશું ગોઠી ન બાંઘી રે; ભક્તિ ક્રૂતિકાએ મન હર્યું, પણ વાત કહી છે આઘી રે.સ્વા૦૩
૨૦૧
અનુભવ મિત્ત જો મોકલું, તો તે સઘળી વાત જણાવે રે, પણ તેવિણ મુજ નવ સરે, કહોતો પુત્રવિચાર તે આવે રે.સ્વા૦૪
તેણે જઈ વાત સર્વ કહી, પ્રભુ મળ્યા તે ઘ્યાનને ટાણે રે; શ્રી નયવિજય વિબુઘતણો, ઇમ સેવક સુયશ વખાણે રે.સ્વા૦૫
(૪) શ્રી અભિનંદન જિન સ્તવન (ગોડી ગાજે રે—એ દેશી)
શેઠ સેવો રે અભિનંદન દેવ, જેહની સારે રે સુ૨ કિન્નર સેવ; એહવો સાહિબ સેવે તેહ હજૂર, જેહનાં પ્રગટેરે કીથાં પુન્યપંડૂર.શે૦૧
જેહ સુગુણ સનેહી સાહિબ હેજ, વૃંગલીલાથી લહિયે સુખસેજ; તૃણ સરખું લાગે સઘળે સાચ, તે આગળ આવ્યું ઘરણીરાજ.શે૦૨
અલવે મેં પામ્યો તેહવો નાથ, તેહથી હું નિશ્ચય હુઓ રે સનાથ; વાચકયશ કહે પામી રંગરેલ, માનું ફળિય આંગણડે સુરતરુવેલ. શે૦૩
(૪) શ્રી મહાજશ જિન સ્તવન (રાગ ફાગ) આત્મ પ્રદેશ રંગ થલ અનોપમ, સમ્યગ્દર્શન રંગ રે, નિજ સુખકે સરૈયા; તું તો નિગુણ ખેલ વસંત રે, નિજ॰ પર પરિણતિ ચિંતા તજી નિજમેં, જ્ઞાન સખાકે સંગ રે. નિ૦ ૧
૧૪
For Personal & Private Use Only
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦૨
નિત્યક્રમ
વાસ બરાસ સુરુચિ કેસરઘન, છાંટો પરમ પ્રમોદ રે; નિ આતમ રમણ ગુલાલકી લાલી, સાઘક શક્તિ વિનોદ રે. નિ૦ ૨ ધ્યાન સુધારસ પાન મગનતા, ભોજન સહજ સ્વભોગ રે; નિ રીઝ એકત્વતા તાનમેં વાજે, વાજિંત્ર સન્મુખ યોગ રે. નિ૦ ૩ શુક્લધ્યાન હોરીકી જ્વાલા, જાલે કર્મ કઠોર રે; નિ શેષપ્રકૃતિદલ ક્ષિરણ નિર્જરા, ભસ્મ ખેલ અતિ જોર રે. નિ॰ ૪ દેવ મહાજસ ગુણ અવલંબન, નિર્ભય પરિણતિ વ્યક્તિ રે; નિ જ્ઞાને ઘ્યાને અતિ બહુમાને, સાથે મુનિ નિજ શક્તિ રે. નિ॰ પ સકળ અજોગ અલેશ અસંગત, નાહીં હોર્વે સિદ્ધ રે; નિ દેવચંદ્ર આણામેં ખેલે, ઉત્તમ યુäિ પ્રસિદ્ધ રે. નિ૦૬
(૫) શ્રી સુજાત જિન સ્તવન
(દેહુ દેહુ નણંદ હઠીલી–એ દેશી)
સ્વામી સુજાત સુહાયા, દીઠા આણંદ
ઉપાયા હૈ; મનમોહના જિનરાયા;
જિણે પૂરણ તત્ત્વ નિપાયા, દ્રવ્યાસ્તિક નય ઠહરાયા રે. મ૦ ૧ પર્યાયાસ્તિક નયાયા, તે મૂલ સ્વભાવ સમાયા રે; મ૦ જ્ઞાનાદિક સ્વપર્યાયા, નિજ કાર્ય કરણ વરતાયા હૈ. મ૦ ૨ અંશનય માર્ગ કાયા, તે વિકલ્પ ભાવ સુણાયા રે; મ૦ નય ચાર તે દ્રવ્ય થપાયા, શબ્દાદિક ભાવ કહાયા રે. મ૦ ૩ દુર્નય તે સુનય ચલાયા, એકત્વ અભેદે ઘ્યાયા રે; મ૦ તે સવિ પરમાર્થ સમાયા, તસુ વર્તન ભેદ ગમાયા રે. મ૦ ૪ સ્યાદ્વાદી વસ્તુ કહીજે, તસુ ધર્મ અનંત લહીજે રે; મ સામાન્ય વિશેષનું ધામ, તે દ્રવ્યાસ્તિક પરિણામ રે. મ૦ પ
For Personal & Private Use Only
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૨૦૩
જિનરૂપ અનંત ગણીજે, તે દિવ્ય જ્ઞાન જાણીજે રે; મ૦ શ્રુતજ્ઞાને નય પથ લીજે, અનુભવ આસ્વાદન કીજે રે. મ૦ ૬ પ્રભુશક્તિ વ્યક્તિ એક ભાવે, ગુણ સર્વ રહ્યા સમભાવે રે; મ૦ માહરે સત્તા પ્રભુ સરખી, જિનવચન પસાયે ૫રખી રે. મ૦ ૭ તું તો નિજ સંપત્તિ ભોગી, હું તો ૫૨૫રિણતિનો યોગી રે; મ૦ તિણ તુમ્હે પ્રભુ માહરા સ્વામી,હું સેવક તુજ ગુણગ્રામી રે. મ૦ ૮ એ સંબંઘ ચિત્ત સમવાય, મુજ સિદ્ધિનું કારણ થાય રે; મ૦ જિનરાજની સેવના કરવી, ધ્યેય ઘ્યાન ઘારણા ઘરવી રે. મ૦ ૯ તું પૂરણ બ્રહ્મ અરૂપી, તું જ્ઞાનાનંદ સ્વરૂપી રે; મ૦ ઇમ તત્ત્વાલંબન કરિયે, તો દેવચંદ્ર પદ વરિયે રે, મ૦૧૦
(૫) શ્રી સુજાત જિન સ્તવન
સાચો સ્વામી સુજાત, પૂરવ અરઘ જયોરી; ઘાતકી ખંડ મઝાર, પુષ્કલાવઈ વિજયોરી. ૧ નયરી પંડિગિણી નાથ, દેવસેન વંશ તિલોરી; દેવસેનાનો પુત્ર, લંછન ભાનુ ભલોરી. ૨ જયસેનાનો કુંત, કંત, તેહશું પ્રેમ ઘર્યોરી; અવર ન આવે દાય, તેણે વશિ ચિત્ત કર્યોરી. ૩ તુમે મતિ જાણો દૂર, જઈ પરદેશ રહ્યારી; છો મુજ ચિત્ત હજૂર, ગુણ સંકેત ગ્રહ્યારી. ૪ ઊગે ભાનુ આકાશ, સરવર કમલ હસેરી; દેખી ચંદ્ર ચકોર, પીવા અમીઅ ઘસેરી. ૫ દૂર થકી પણ તેમ, પ્રભુશું ચિત્ત મિથુંરી; શ્રી નયવિજય સુશિષ્ય, કહે ગુણ હેજે હિલ્યુંરી. ૬
For Personal & Private Use Only
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦૪
નિત્યક્રમ (૫) શ્રી સુમતિનાથ જિન સ્તવન
(ઘુઘરીઆળો ઘાટ–એ દેશી) સુમતિનાથ દાતાર, કીજે ઓળગ તુમ તણી રે; દીજે શિવસુખ સાર, જાણી ઓળગ જગઘણી રે. ૧ અક્ષય ખજાનો તુજ, દેતાં ખોટ લાગે નહીં રે, કિસિ વિમાસણ 'ગુજ્જ, જાચક થાકે ઊભા રહી રે. ૨ રયણ કોડ તેં દીઘ, ઉરણ વિશ્વ તદા કીઓ રે; વાચક યશ સુપ્રસિદ્ધ, માગે તીન રતન દીઓ રે. ૩
(૫) શ્રી વિમલ જિન સ્તવન
(કડખાની દેશી) ઘન્ય તું ઘન્ય તું ઘન્ય જિનરાજ તું,
ઘન્ય તુજ શક્તિ વ્યક્તિ સનૂરી; કાર્ય કારણ દશા સહજ ઉપગારતા,
શુદ્ધ કર્તુત્વ પરિણામ પૂરી. ઘ. ૧ આત્મ પ્રભાવ પ્રતિભાસ કારજદશા,
જ્ઞાન અવિભાગ પર્યાય પ્રવૃત્તેિ; એમ ગુણ સર્વ નિજ કાર્ય સાથે પ્રગટ,
શેયવૃશ્યાદિ કારણનિમિત્તે. ઘ૦ ૨ દાસ બહુમાન ભાસન રમણ એકતા,
પ્રભુ ગુણાલંબની શુદ્ધ થાય; બંઘના હેતું રાગાદિ તુજ ગુણ રસી,
- તેહ સાઘક અવસ્થા ઉપાયે. ઘ૦ ૩ ૧. છાનું. ૨. પાઠાં – ગુણાલંબથી
For Personal & Private Use Only
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૨૦૫ કર્મ જંજાલ યુજનકરણ યોગ જે,
સ્વામીભક્તિ રમ્યા થિર સમાધિ; દાન તપ શીલ વ્રત નાથઆણા વિના,
થઈ બાઘક કરે ભવ ઉપાધિ. ઘ૦ ૪ સકળ પ્રદેશ સમકાળ સવિ કાર્યતા,
કરણ સહકાર કર્તુત્વ ભાવો; દ્રવ્ય પ્રદેશ પર્યાય આગમપણે,
અચલ અસહાય અક્રિય દાવો. ઘ૦ ૫ ઉત્પત્તિ નાશ ધ્રુવ સર્વદા સર્વની,
ષગુણી હાનિ વૃદ્ધિ અન્યૂનો; અસ્તિ નાસ્તિત્વ સત્તા અનાદિથકો,
પરિણમન ભાવથી નહિ અજૂનો. ઘ૦ ૬ ઇણીપરે વિમલ જિનરાજની વિમલતા,
ધ્યાન મનમંદિરે જેહ ધ્યાવે; ધ્યાન પૃથત્વ સવિકલ્પતા રગથી,
ધ્યાન એકત્વ અવિકલ્પ આવે. ઘ૦ ૭ વીતરાગી અસંગી અનંગી પ્રભુ,
નાણ અપ્રયાસ અવિનાશ ઘારી; દેવચંદ્ર શુદ્ધ સત્તારસી સેવતાં,
સંપદા આત્મશોભા વઘારી. ઘ૦ ૮
(૬) શ્રી સ્વયંપ્રભ જિન સ્તવન
(મોમનડો હેડાઉહો મિસરિ ઠાકુરો મહદરો-એ દેશી) સ્વામી સ્વયંપ્રભને હો જાઉં ભામણે, હરખે વાર હજાર; વસ્તુ ઘર્મ હો પૂરણ જસુ નીપનો, ભાવકૃપા કિરતાર સ્વા૦૧
For Personal & Private Use Only
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦૬
નિત્યક્રમ
દ્રવ્યધર્મ તે હો જોગ સમારવા, વિષયાદિક પરિહાર; આતમશક્તિ હો સ્વભાવ સુધર્મનો, સાઘન હેતુ ઉદાર.સ્વા૦૨ ઉપશમભાવે હો મિશ્ર ક્ષાયિકપણે, જે નિજગુણ પ્રાભાવ; પૂર્ણાવસ્થાને હો નિપજાવતો, સાઘન ધર્મ સ્વભાવ.સ્વા૦૩ સમકિત ગુણથી હો શૈલેશી લગે, આતમ અનુગત ભાવ; સંવર નિર્જરા હો ઉપાદાન હેતુતા, સાઘ્વાલંબન દાવ.સ્વા૦૪
સકલ પ્રદેશે હો કર્મ અભાવતા, પૂર્ણાનંદ સ્વરૂપ; આતમ ગુણની હો જે સંપૂર્ણતા, સિદ્ઘ સ્વભાવ અનુપ.સ્વા૦૫
અચળ અબાધિત હો જે નિસંગતા, પ૨માતમ ચિદ્રૂપ; આતમ ભોગી હો રમતા નિજ પદે, સિદ્ઘરમણ એ રૂપ.સ્વા૦૬
એહવો ધર્મ હો પ્રભુને નીપન્યો, ભાખ્યો તેહવો ઘર્મ; જે આદરતાં હો ભવિયણ શુચિ હવે, ત્રિવિશ્વ વિદારી કર્મ.સ્વા૦૭
નામ ધર્મ હો ઠવણ ઘર્મ તથા, દ્રવ્ય ક્ષેત્ર તિમ કાળ; ભાવ ધર્મના હો હેતુપણે ભલા, ભાવ વિના સહુ આળ.સ્વા૦૮
શ્રદ્ઘા ભાસન હો તત્ત્વ રમણપણે, કરતાં તન્મય ભાવ; દેવચંદ્ર હો જિનવ૨ પદ સેવતાં, પ્રગટે વસ્તુ સ્વભાવ.સ્વા૦૯
(૬) શ્રી સ્વયંપ્રભ જિન સ્તવન
દેશી પારઘીયાની)
સ્વામી સ્વયંપ્રભ સુંદરુ રે,
મિત્રનૃપતિ કુળ હંસ રે ગુણરસીઆ; માતા સુમંગળા જનમિયો રે,
શશી લંછન સુપ્રશંસ રે મનવસીઆ. ૧
For Personal & Private Use Only
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૨૦૭. વપ્ર વિજય વિજયાપુરી રે, ઘાતકી પૂરવ અદ્ધ રે ગુણ૦ પ્રિયસેના પિયુ પુન્યથી રે, તુમ સેવા મેં લદ્ધ રે.મન ૨ ચખવી સમકિત સુખડી રે, હેળવીઓ હું બાળ રે;ગુણ૦ કેવળરત્ન લલ્યા વિના રે, ન તજું ચરણ ત્રિકાળ રે.મન૩ એકને લલચાવી રહો રે, એકને આપો રાજ રે;ગુણ એ તુમ કરવો કિમ ઘટે રે, પંક્તિ ભેદ જિનરાજ રે.મન ૪ કેડ ન છોડું તાહરી રે, આપ્યા વિણ શિવસુખ રે;ગુણ ભોજન વિણ ભાંજે નહીં રે, ભામણડે જિમ ભૂખ રે.મન પ આસંગાયત જે હશે રે, તે કહેશે સો વાર રે,ગુણ૦ ભોળી ભગતે રીઝશે રે, સાહિબ પણ નિરઘાર રે.મન૬ સવિ જાણે થોડું કહે રે, પ્રભુ તું ચતુર સુજાણ રે,ગુણ વાચક યશ કહે દીજીએ રે, વાંછિત સુખ નિર્વાણ રે.મન- ૭
(૬) શ્રી પદ્મપ્રભ જિન સ્તવન
(આજ અધિક ભાવે કરીએ દેશી) પદ્મપ્રભજિન સાંભળો, કરે સેવક એ અરદાસ હો; પાંતિ બેસારીઓ જો તુચ્છે, તો સફળ કરો આશ હો. ૫૦૧ જિનશાસન પાંતિ તેં ઠવી, મુજ આપ્યું સમતિ થાળ હો; હવે ભાણા ખડખડ કુણ ખમે,શિવમોદક પીરસે રસાળ હો. ૫૦૨ ગજગ્રાસન ગલિત સંચી કરી, જીવે કીડીના વંશ હો, વાચકયશ કહે એમ ચિત્ત ઘરી, દીજે નિજ સુખ એક અંશ હો. ૫૦૩
For Personal & Private Use Only
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૦૮
નિત્યક્રમ (૬) શ્રી સર્વાનુભૂતિ જિન સ્તવન જગતારક પ્રભુ વીનવું, વિનતડી અવઘાર રે; તુજ દરિશણ વિણ હું ભમ્યો, કાળ અનંત અપાર રે.૪૦૧ સુહમ નિગોદ ભવે વસ્યો, પુદ્ગલ પરિઅટ્ટ અનંત રે; અવ્યવહારપણે ભમ્યો, ક્ષુલ્લક ભવ અત્યંત રે.૪૦૨ વ્યવહારે પણ તિરિય ગતે, ઇગ વણખંડ અસત્ર રે, અસંખ્ય પરાવર્તન થયાં, ભમિયો જીવ અઘત્ર રે.૪૦૩ સૂક્ષમ સ્થાવર ચારમેં, કાલહ ચક્ર અસંખ્ય રે; જન્મ મરણ બહુલા કર્યા, પુદ્ગલ ભોગને કંખ રે.૪૦૪
ઓઘે બાદર ભાવમેં, બાદર તરુ પણ એમ રે; પુદ્ગલ અઢી લાગત વસ્યો, નામ નિગોદે પ્રેમ રે.જ૦૫
સ્થાવર સ્કૂળ પરિતમેં, સીત્તર કોડાકોડ રે; આયર ભમ્યો પ્રભુ નવિ મિલ્યા, મિથ્યા અવિરતિ જોડિરે.૪૦૬ વિગલપણે લાગેટ વસ્યો, સંખિજવાસ હજાર રે; બાદર પજ્જવ વણસ્સઇ, ભૂ જલ વાયુ મઝાર રે. ૪૦૭ અનલ વિગલ પક્કતમેં, તસભવ આયુ પ્રમાણ રે; શુદ્ધ તત્ત્વ પ્રાપ્તિ વિના, ભટક્યો નવ નવ ઠાણ રે.૪૦ ૮ સાથિક સાગર સહસ દો, ભોગવીઓ તસ ભાવે રે; એક સહસ સાથિક દધિ, પંચેન્દ્રી પદ દાવે રે.૪૦ ૯ પર પરિણતિ રાગીપણે, પર રસ રંગે રક્ત રે; પર ગ્રાહક રક્ષકપણે, પરભોગે આસક્ત રે જ૦૧૦ શુદ્ધ સ્વજાતિ તત્ત્વને, બહુ માને તલ્લીન રે; તે વિજાતિ રસતા તજી, સ્વસ્વરૂપ રસ પીનરે જ૦૧૧
For Personal & Private Use Only
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૨૦૯
શ્રી સર્વાનુભૂતિ જિનેશ્વરુ, તારક લાયક દેવ રે; તુજ ચરણ શરણ રહ્યો, ટળે અનાદિ કુટેવ ૨૪૦૧૨ સબલા સાહિબ ઓલગે, આતમ સબલો થાય રે; બાઘક પરિણિત સવિ ટળે, સાઘક સિદ્ધિ કાયરેજ૦૧૩ કારણથી કારજ હવે, એ પરતીત અનાદિ રે; માહરા આતમ સિદ્ઘિના, નિમિત્ત હેતુ પ્રભુ સાદિ૨૪૦૧૪ અવિસંવાદન હેતુની, દૃઢ સેવા અભ્યાસ રે; દેવચંદ્ર પદ નીપજે, પૂર્ણાનંદ પૂર્ણાનંદ વિલાસ ૨૪૦૧૫
(૭) શ્રી ઋષભાનન જિન સ્તવન (વારી હું ગોડી પાસને–એ દેશી)
શ્રી ઋષભાનન મંદિયે, અચલ અનંત ગુણવાસ, જિનવર; ક્ષાયિક ચારિત્ર ભોગથી, જ્ઞાનાનંદ વિલાસ. જિ॰ શ્રી૦ ૧
O
જે પ્રસન્ન પ્રભુ મુખ ગ્રહે, તેહિજ નયન પ્રઘાન; જિ૦ જિનચરણે જે નામીએ, મસ્તક તેહ પ્રમાણ. જિ॰શ્રી૦૨ અરિહાપદકજ અરચીએ, સ હિજે તે હથ્થુ; જિ પ્રભુગુણ ચિંતનમેં રમે, તેહ જ મન સુકયથ્થ. જિ॰ શ્રી૦ ૩ જાણો છો સહુ જીવની, સાઘક બાઘક ભાંત; જિ પણ શ્રીમુખથી સાંભળી, મન પામે તીન કાલ જાણંગ ભણી, શું કહિયે પૂર્ણાનંદી પ્રભુતણું, ઘ્યાન તે પરમ કારણથી કારજ હવે, એ શ્રી જિન મુખ વાણ; જિ પુષ્ટહેતુ મુજ સિદ્ઘિના, જાણી કીઘ પ્રમાણ. જિ॰ શ્રી૦૬
નિરાંત. જિશ્રી૪
૦
For Personal & Private Use Only
વારંવાર; જિ
આઘાર. જિ॰ શ્રી॰ પ
૭
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૦
નિત્યકમ શુદ્ધ તત્ત્વ નિજ સંપદા, જ્યાં લગે પૂર્ણ ન થાય; જિ. ત્યાં લગે જગગુરુ દેવના, એવું ચરણ સદાય. જિશ્રી૭ કારજ પૂર્ણ કર્યા વિના, કારણ કેમ મુકાય; જિ. કારજરુચિ કારણતણા, સેવે શુદ્ધ ઉપાય. જિ. શ્રી. ૮ જ્ઞાન ચરણ સંપૂર્ણતા, અવ્યાબાધ અમાય; જિ. દેવચંદ્ર પદ પામીએ, શ્રી જિનરાજ પસાય. જિ. શ્રી. ૯
(૭) શ્રી અષભાનન જિન સ્તવન
(બન્યો કુંઅરજીની સેહરો-એ દેશી) શ્રી ઋષભાનન ગુણનીલો, સોહે મૃગપતિ લંછન પાય હો જિર્ણોદા, મોહે મન તું સવિતણાં, ભલી વીરસેના તુજ માય હો જિશ્રી૧ વચ્છવિજય સુસીમાપુરી, ખંડ ઘાતકી પૂરવ ભાગ હો જિ. રાણી જયાવતી નાહલો, કીરતિનૃપસુત વડભાગ હો જિશ્રી૨ હું પૂછું કહો તુમે કેણિપરે, દીઓ ભગતને મુગતિસંકેતો જિ. રુસો નહિ નિંદા કારણે, તુષો નહિ પૂજા હેત હો જિશ્રી. ૩ વિણસમકિત ફળ કો નવિ લહે, એહ ગ્રંથે છે અવદાહો જિ. તો એ શાબાશી તુમને ચઢે, તમે કહેવાઓ જગતાતો જિ. શ્રી ૪ હવે જાણ્યું મનવાંછિત દીએ, ચિંતામણિ ને સુરકુંભહો જિ. અગ્નિ મિટાવે શીતને, જે સેવે થઈ થિરથંભ હો જિ. શ્રી. ૫ જિમ એગુણ વસ્તુસ્વભાવથી તિમતુમથી મુગતિઉપાયહો જિ. દાયક નાયક ઉપમા, ભક્ત એમ સાચ કહેવાય હો જિ. શ્રી. ૬ જપતપકિરિયા ફળ દીએ, તે તુમ ગુણ ધ્યાન નિમિત્તહો જિ. શ્રી નવિજય વિબુઘતણા, સેવકને પરમ તું મિત્ત હો જિ. શ્રી૭
For Personal & Private Use Only
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૨૧૧ (૭) શ્રી સુપાર્શ્વ જિન સ્તવન
(એ ગુરુ વાલો રે એ દેશી) શ્રી સુપાર્શ્વ જિનરાજનો રે, મુખ દીઠે સુખ હોઈ રે; માનું સકળ પદ મેં લહ્યાં રે, જો તું નેહનજર ભરી જોઈ, એ પ્રભુ પ્યારો રે મારા ચિત્તનો ઠારણહાર મોહનગારો રે. ૧ સિંચે વિશ્વ સુઘારસે રે, ચંદ્ર રહ્યો પણ દૂર રે, તિમ પ્રભુ કરુણાવૃષ્ટિથી રે, લહિયે સુખ મહમૂર.એ૦૨ વાચક યશ કહે તિમ કરો રે, રહિયે જેમ હજૂર રે; પીજે વાણી મીઠડી રે, જેહવો સરસ ખજૂર.એ.૩
સે. ૧
(૭) શ્રી શ્રીધર જિન સ્તવન
(રસિયાની દેશી) સમુખ મુખ પ્રભુને ન મળી શક્યો,
તો શી વાત કહાય, જિણંદજી; નિજ પર વીતક વાત લહો સહુ,
પણ મને કિમ પતિત આય.જિ. ભવ્ય અભવ્ય પરિત્ત અનંત તો,
કૃષ્ણ શુક્લ પક્ષ ઘાર; જિ. આરાઘક વિરાઘક રીતનો,
પૂછી કરત નિરધાર. જિ. કિણ કાળે કારણ કેહવે મળે,
થાશે મુજને હો સિદ્ધિ, જિ. આતમતત્ત્વ ચિ નિજ રિદ્ધિની,
લહીશું સર્વ સમૃદ્ધિ, જિ.
સે. ૨
સે. ૩
For Personal & Private Use Only
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૨
સે. ૪
નિત્યક્રમ એક વચન જિન આગમનો લહી,
નિપાવ્યાં નિજ કામ; જિ. એટલે આગમ કારણ સંપજે,
ઢીલ થઈ કિમ આમ. જિ. શ્રીઘરજિન નામે બહુ નિસ્તર્યા,
અલ્પ પ્રયાસે હો જેહ, જિ. મુજ સરિખો એટલે કારણ લહે,
ન તરે કહો કિમ તેહ. જિ. કારણ જોગે સાથે તત્ત્વને,
નવિ સમ ઉપાદાન, જિ. શ્રી જિનરાજ પ્રકાશો મુજ પ્રતે,
તેહનો કોણ નિદાન. જિ. ભાવરોગના વૈદ્ય જિનેશ્વર,
ભાવૌષઘ તુજ ભક્તિ; જિ. દેવચંદ્રને શ્રી અરિહંતનો,
છે આઘાર એ વ્યક્તિ. જિ
સે. ૫
સે. ૬
સ. ૭
(૮) શ્રી અનંતવીર્ય જિન સ્તવન
(ચરણાલી ચામુંડા રણ ચઢે એ દેશી) અનંતવીરજ જિનરાજનો, શુચિ વીરજ પરમ અનંત રે, નિજ આતમ ભાવે પરિણમ્યો, ગુણવૃત્તિ વર્તનવંત રે;
મન મોહ્યું અમારું પ્રભુગુણે. ૧ યદ્યપિ જીવ સહુ સદા, વીર્યગુણ સત્તાવંત રે; પણ કર્મે આવૃત ચલ તથા, બાળ બાઘક ભાવ લહંત રે.મ૦૨
For Personal & Private Use Only
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૨૧૩ અલ્પવીય ક્ષયોપશમ અછે, અવિભાગ વર્ગણા રૂપ રે; ષગુણ એમ અસંખ્યથી, થાયે યોગસ્થાન સરૂપ રે.મ૦૩ સુહમ નિગોદી જીવથી, જાવરાત્રીવર પજ્જત રે, યોગનાં ઠાણ અસંખ્ય છે, તરતમ મોહે પરાયત્ત રે.મ૦૪ સંયમને યોગે વીર્ય તે, તેઓં કીઘો પંડિત દક્ષ રે; સાધ્ય રસી સાઘકપણે, અભિસંધિ રમ્યો નિજ લક્ષ રે.મ૦૫ અભિસંથિ અબંઘક નીપને, અનભિસંધિ અલંઘક થાય રે; સ્થિર એક તત્ત્વતા વર્તતો, તે ક્ષાયિક શક્તિ સમાય રે.મ૦૬ ચક્રભ્રમણ ન્યાય સયોગતા, તજી કીથ અયોગી ઘામ રે; અકરણ વીર્ય અનંતતા, નિજગુણ સહકાર અકામ રે.મ૦૭ શુદ્ધ અચલ નિજવીર્યની, નિરુપાથિક શક્તિ અનંત રે, તે પ્રગટી મેં જાણી સહી, તિરે તુમહી જ દેવ મહંત રે. મ૦૮ તુજ જ્ઞાને ચેતના અનુગામી, મુજ વીર્ય સ્વરૂપ સમાય રે; પંડિત ક્ષાયિકતા પામશે, એ પૂરણસિદ્ધિ ઉપાય રે.મ૦૯ નાયક તારક તું ઘણી, સેવનથી આતમ સિદ્ધિ રે; દેવચંદ્ર પદ સંપજે, વર પરમાનંદ સમૃદ્ધિ રે. મ૦૧૦
(૮) શ્રી અનંતવીર્ય જિન સ્તવન જિમ મધુકર મન માલતી રે,
જિમ કુમુદને ચિત્ત ચંદરે જિર્ણોદરાય; જિમ ગજ મન રેવા નદી રે, કમળા મન ગોવિંદ રે નિણંદરાય.
હું મેરે મન તું વસ્યોજી. ૧
For Personal & Private Use Only
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૪
નિત્યકમ ચાતક ચિત્ત જિમ મેહુલો રે, જિમ પંથી મન ગેહ રેજિ. હંસા મન માનસરોવરુ રે, તિમ મુજ તુજશું નેહ રે.જિ.યુ. ૨ જિમ નંદનવન ઇન્દ્રને રે, સીતાને વહાલો રામ રે,જિ ઘરમીને મન સંવરુ રે, વ્યાપારી મન દામ રે.જિ. યુ-૩ અનંતવીર્ય ગુણસાગરુ રે, ઘાતકી ખંડ મોઝાર રે,જિ. પૂરવ અરઘ નલિનાવતી રે, વિજય અયોધ્યા ઘાર રે.જિ. યુ-૪ મેઘરાય મંગળાવતી રે, સુત, વિજયાવતી કંત રે,જિ ગજ લંછન યોગીસ) રે, સમરું મહામંત રે.જિ. યું૦૫ ચાહે ચતુર ચૂડામણિ રે, કવિતા અમૃતની કેળ રે,જિ. વાચકયશ કહે સુખ દીઓરે, મુજ તુજ ગુણ રંગરેલ રે.જિ.યુ.૬
(૮) શ્રી ચંદ્રપ્રભ જિન સ્તવન
(ભોળાશંભુએ દેશી) મોરા સ્વામી ચંદ્રપ્રભ જિનરાય, વિનતડી અવઘારિયે, જીરેજી; મોરા સ્વામી તુમ્હ છો દીનદયાળ, ભવજલથી ભુજ તારિયે. જી. ૧ મોરા સ્વામી હું આવ્યો તુજ પાસ, તારક જાણી ગહગહી; જી. મોરા સ્વામી જોતાં જગમાં દીઠ, તારક કો બીજો નહીં. જી. ૨ મોરા સ્વામી અરજ કરતા આજ, લાજ વધે કહો કેણિપરે; જી મોરા સ્વામી યશ કહે ગોપય તુલ્ય, ભવજળથી કરુણા ઘરે. જી. ૩
(૮) શ્રી દત્તપ્રભુ સ્તવન
| (ચગ ઘમાલ) જિન સેવનથે પાઈએ હો, શુદ્ધતમ મકરંદ, લલના; તત્ત્વપ્રતીત વસંતઋતુ પ્રગટી, ગઈ શિશિર કુપ્રતીત લલના દુરમતિ રજની લઘુ ભઈ હો, સબોઘ દિવસ વદીત. લજિ૦૧
For Personal & Private Use Only
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૨૧૫ સાધ્યરુચિ સુસખા મિલી હો, નિજ ગુણ ચરચા ખેલ; લ૦ બાઘક ભાવકી નંદના હો, બુઘ મુખગારિકો મેલ. ૧૦ જિ. ૨ પ્રભુગુણ ગાન સુછંદશું હો, વાજિંત્ર અતિશય તાન; ૧૦ શુદ્ધ તત્ત્વ બહુ માનતા હો, ખેલત પ્રભુગુણ ધ્યાન. લવ જિ. ૩ ગુણ બહુમાન ગુલાલશું હો, લાલ ભયે ભવિ જીવ, લ૦ રાગ પ્રશસ્તકી ઘૂમમેં હો, વિભાવ વિવારે અતીવ. લ૦ જિ૦૪ જિનગુણ ખેલમેં ખેલતે હો, પ્રગટ્યો નિજગુણ ખેલ; લ૦ આતમ ઘર આતમ રમે હો, સમતા સુમતિકે મેલ. ૧૦ જિ. ૫ તત્ત્વ પ્રતીત હાલે ભરે હો, જિનવાણી રસપાન, લ૦ નિર્મલ ભક્તિ લાલી જગી હો, રીઝે એકત્વતા તાન. લ૦ જિ. ૬ ભવ વૈરાગ અબીરશું હો, ચરણ રમણ સુમહંત; લ૦ સુમતિ ગુપતિ વનિતા રમે હો, ખેલે હો શુદ્ધ વસંત. લ૦ જિ. ૭ ચાચરગુણ રસિયા લિયે હો, નિજ સાઘક પરિણામ; લ૦ કર્મપ્રકૃતિ અરતિ ગઈ હો, ઉલસિત અમૃત ઉદ્દામ. લ૦ જિ. ૮ થિર ઉપયોગ સાઘન મુખે હો, પિચકારીકી ઘાર; લ૦ ઉપશમ રસભરી છાંટતાં હો, ગઈ તતાઈ અપાર. લ૦ જિ૯ ગુણ પર્યાય વિચારતાં હો, શક્તિ વ્યક્તિ અનુભૂતિ; લ૦ દ્રવ્યાસ્તિક અવલંબતાં હો, ધ્યાન એકત્વ પ્રસૂતિ. લજિ. ૧૦ રાગ પ્રશસ્ત પ્રભાવના હો, નિમિત્ત કરણ ઉપભેદ, લ૦ નિર્વિકલ્પ સુસમાધિમેં હો, ભયે હે ત્રિગુણ અભેદ. લ૦િ૧૧ ઇમ શ્રીદત્તપ્રભુ ગુણે હો, ફાગ રમે મતિવંત; લ૦ પર પરિણતિરજ ઘોયકે હ, નિરમળ સિદ્ધિ વરત. લજિ૦૧૨ કારણથું કારજ સથે હો, એહ અનાદિકી ચાલ; લ૦ દેવચંદ્રપદ પાઈયે હો, કરત નિજ ભાવ સંભાળ. લ૦િ૧૩
For Personal & Private Use Only
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૬
નિત્યક્રમ (૯) શ્રી સૂરપ્રભ જિન સ્તવન
(કડખાની દેશી) સૂર જગદીશની તીક્ષ્ણ અતિ શૂરતા,
તેણે ચિરકાલનો મોહ જીત્યો; ભાવ સ્યાદ્વાદતા શુદ્ધ પરગાશ કરી,
નીપનો પરમ પદ જગ વદીતો. સૂ૦૧ પ્રથમ મિથ્યાત્વ હણી શુદ્ધ દંસણ નિપુણ,
પ્રગટ કરી જેણે અવિરતિ પણાસી; શુદ્ધ ચારિત્ર ગત વીર્ય એકત્વથી,
પરિણતિ કલુષતા સવિ વિણાશી. સૂ૦ ૨ વારી પરભાવની કર્તુતા મૂલથી,
આત્મ પરિણામ કર્તુત્વ ઘારી; શ્રેણી આરોહતાં વેદ હાસ્યાદિની,
સંગમી ચેતના પ્રભુ નિવારી. સૂ૦ ૩ ભેદ જ્ઞાને યથા વસ્તુતા ઓળખી,
દ્રવ્ય પર્યાયમેં થઈ અભેદી; ભાવ સવિકલ્પતા છેદી કેવલ સકલ,
જ્ઞાન અનંતતા સ્વામી વેદી. સૂ૦૪ વીર્યક્ષાયિક બલે ચાલતા યોગની,
રોથી ચેતન કર્યો શુચિ અલેશી; ભાવ શૈલેશીમેં પરમ અક્રિય થઈ,
ક્ષય કરી ચાર તનુ કર્મશેષી. સૂ૦૫ વર્ણ રસ ગંઘ વિનુ ફરસ સંસ્થાન વિનુ,
યોગતનુ સંગ વિનુ જિન અરૂપી;
For Personal & Private Use Only
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૨૧૭ પરમ આનંદ અત્યંત સુખ અનુભવી,
તત્ત્વતન્મય સદા ચિસ્વરૂપી. સૂ૦૬ તાહરી શૂરતા ઘીરતા તીક્ષ્ણતા,
દેખી સેવક તણો ચિત્ત રાઓ; રાગ સુપ્રશસ્તથી ગુણી આશ્ચર્યતા,
ગુણી અભુતપણે જીવ માચ્યો. સૂ૦ ૭ આત્મગુણ રુચિ થયે તત્ત્વ સાઘન રસી,
તત્ત્વ નિષ્પત્તિ નિર્વાણ થાવે; દેવચંદ્ર શુદ્ધ પરમાત્મ સેવન થકી,
પરમ આત્મિક આનંદ પાવે. સૂ૦૮
(૯) શ્રી સૂરપ્રભ જિન સ્તવન
(રામપુર બજારમાં એ દેશી) સૂરપ્રભ જિનવર ઘાતકી, પશ્ચિમ અર્થે જયકાર; મેરે લોલ, પુષ્કલાવઈ વિજયે સોહામણો, પુરી પુંડરિગિણી શણગાર,મેરે લોલ,
ચતુર શિરોમણિ સાહિબો. ૧ નંદસેનાનો નાહલો, હય લંછન વિજય મલ્હાર; મે વિજયાવતી કુખે ઊપચો, ત્રિભુવનનો આઘાર. મે ચ૦૨ અલવે જસ સામું જુએ, કરુણાભર નયન વિલાસ મેવ તે પામે પ્રભુતા જગતણી, એહવો છે પ્રભુ સુખવાસ. એચ૦૩ મુખમટકે જગજને વશ કરે, લોયણ લટકે હરે ચિત્ત; મે ચારિત્ર ચટકે પૌતિક હરે, અટકે નહિ કરતો હિત. મે ચ૦૪ ઉપકારી શિર સેહરો, ગુણનો નવિ આવે પાર; મે. શ્રી નવિજય સુશિષ્યને, હોજો નિત્ય મંગળમાળ. મે ચ૦૫
911
For Personal & Private Use Only
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૧૮
નિત્યકમ (૯) શ્રી સુવિધિ જિન સ્તવન જિમ પ્રીતિ ચંદ્ર ચકોરને, જિમ મોરને મન મેહ રે; અમને તે તેમશું ઉલ્લસે, તિમ નાહ નવલો નેહ. સુવિદિ જિનેસ), સાંભળો ચતુર સુજાણ અતિ અલવેસરુ. ૧ અણ દઠે અલજો ઘણો, દીઠે તે તૃપ્તિ ન હોઈ રે, મન તોહિ સુખ માની લિયે, વાહલા તણું મુખ જોઈ.સુ.૨ જિમ વિરહ કહિયે નવિ હુયે, કીજિયે તેહવો સંચ રે; કર જોડી વાચક યશ કહે, ભાંજો તે ભેદ પ્રપંચ.સુ૩
(૯) શ્રી દામોદર જિન સ્તવન
(મોરા સાહિબ હો શ્રી શીતલનાથ કે એ દેશી) સુપ્રતીતે હો કરી થિર ઉપયોગ કે, દામોદર જિન વંદીએ, અનાદિની હો જે મિથ્યા ભ્રાંતિ કે, તેહ સર્વથા ઠંડીએ; અવિરતિ હો જે પરિણતિ દુષ્ટ કે, ટાળી થિરતા સાથીએ, કષાયની હો કશ્મલતા કાપી કે, વર સમતા આરાધીએ. ૧ જંબુને હો ભરતે જિનરાજ કે, નવમા અતીત ચોવીશીએ, જસ નામે હો પ્રગટે ગુણરાશિ કે, ધ્યાને શિવસુખ વિલસીએ; અપરાધી હો જે તુજથી દૂર કે, ભૂરિ ભ્રમણ દુઃખના ઘણી, તે માટે હો તુજ સેવા રંગ કે, હોજો એ ઇચ્છા ઘણી. ૨ મરુઘરમેં હો જિમ સુરતરુ લુંબ કે, સાગરમેં પ્રવહણ સમો, ભવ ભમતાં હો ભવિજન-આધાર કે પ્રભુદરિશણસુખ અનુપમો; આતમની હો જે શક્તિ અનંત કે, તેહ સ્વરૂપ પદે ઘર્યા,
પરિણામિક હો જ્ઞાનાદિક ઘર્મ કે, સ્વસ્વકાર્યપણે વર્યા. ૩ ૧. બહુ. ૨. આંબાની કેરીનું લૂમખું. ૩. જહાજ જેવો.
For Personal & Private Use Only
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યકમ
૨૧૯ અવિનાશી હો જે આત્માનંદ કે, પૂર્ણ અખંડ સ્વભાવનો, નિજ ગુણનો હો જે વર્તન ઘર્મ કે, સહજ વિલાસી દાવનો; તસ ભોગી હો તું જિનવર દેવક, ત્યાગી સર્વ વિભાવનો, શ્રુતજ્ઞાની હો ન કહી શકે સર્વ કે, મહિમા તુજ પ્રભાવનો. ૪ નિકામી હો નિકષાયી નાથ કે, સાથ હોજો નિત તુમ્હ તણો, તુમ આણા હો આરાઘન શુદ્ધ કે, સાથું હું સાઘકપણો; વીતરાગથી હો જે રાગ વિશુદ્ધ કે, તેહી જ ભવભય વારણો, જિનચંદ્રની હો જે ભક્તિ એકત્વ કે, દેવચંદ્ર પદ કારણો. ૫
(૧૦) શ્રી વિશાલ જિન સ્તવન દેવ વિશાલ જિણંદની, તમે ધ્યાવો તત્ત્વસમાધિ રે, ચિદાનંદ રસ અનુભવી, સહજ અકૃત નિરુપાધિ રે, સહજ અકૃત નિરુપાધિ રે અરિહંતપદ વંદિયે ગુણવંત રે; ગુણવંત અનંત મહંત સ્તવો, ભવતારણો ભગવંત રે. ૧ ભવ ઉપાધિ ગદ ટાલવા, પ્રભુજી છો વૈદ્ય અમોઘરે; રત્નત્રયી ઔષધ કરી, તમે તાર્યા ભવિજન ઓઘરે. ત૮૦૨ ભવ સમુદ્ર જલ તારવા, નિર્ધામક સમ જિનરાજરે; ચરણ જહાજે પામિય, અક્ષય શિવનગરનું રાજ રે.અમ્બ૦૩ ભવઅટવી અતિ ગહનથી, પારગ પ્રભુજી સત્યવાહરે, શુદ્ધ માર્ગદર્શક પણે, યોગ ક્ષેમકર નાહ રે.યોઅ૦૪ રક્ષક જિન છકાયના, વળી મોહનિવારક સ્વામી રે; શ્રમણ સંઘ રક્ષક સદા, તેણે ગોપ ઈશ અભિરામ રે તે અ૦૫ ભાવ અહિંસક પૂર્ણતા, માહણતા ઉપદેશ રે, ઘર્મ અહિંસક નીપનો, માહણ જગદીશ વિશેષ રે.મા અ૦૬
For Personal & Private Use Only
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૨૦
નિત્યક્રમ
પુષ્ટ કારણ અરિહંતજી, તારક જ્ઞાયક મુનિચંદ રે; મોચક સર્વ વિભાવથી, ઝીંપાવે મોહ અરીંદ રે.ઝીંઅ૦૭
કામકુંભ સુરમણિ પરે, સહેજે ઉપકારી થાય રે; દેવચંદ્ર સુખકર પ્રભુ, ગુણગેહ અમોહ અમાય રે.ગુઅ૮
(૧૦) શ્રી વિશાલ જિન સ્તવન
ઘાતકી ખંડે હો કે પશ્ચિમ અરઘ ભલો, વિજયા નયરી હો કે વપ્ર તે વિજયતિલો; તિહાં જિન વિચરે હો કે સ્વામી વિશાળ સદા, નિત નિત વંદું હો કે વિમળા અંત મુદ્દા. ૧ નાગ નરેસર હો ભદ્રાએ જાયા હો કે હો કે પ્રત્યક્ષ દેવતરું; ભાનુ લંછન હો કે મિલવા મન તલસે, તસ ગુણ સુણિયા હો કે શ્રવણે અમી વરસે. ૨
કે વંશ
ઉદ્યોતકરુ,
આંખડી દીઘી હો કે જો હોયે મુજ મનને, પાંખડી દીથી હો કે અથવા જો તનને; મનના મનોરથ હો કે તો સવિ તુરત ફળે, તુજ મુખ દેખવા હો કે હરખત હેજ મળે. ૩
આડા ડુંગર હો કે દરિયા નદિય ઘણી, પણ શક્તિ ન તેહવી હો કે આવું તુજ ભણી; તુજ પાય સેવા હો કે સુરવર કોડિ કરે, જો એક આવે હો કે તો મુજ દુઃખ હરે. ૪
અતિ ઘણી રાતી હો કે અગ્નિ મજીઠ સહે,
ઘણશું હણીએ હો કે દેશ વિયોગ લહે;
For Personal & Private Use Only
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
પણ ગિરુઆ પ્રભુશું હો કે રાગ તે દુદરત હરે, વાચક યશ કહે હો કે ઘરીએ ચિત્ત ખરે.
૨૨૧
૫
(૧૦) શ્રી શીતલનાથ જિન સ્તવન (ભોલીડા હંસા રે-એ દેશી) શીતલજિન તુજ મુજ વિચિ આંતરુ,નિશ્ચયથી નહિ કોય, દંસણ નાણ ચરણ ગુણ જીવને, સહુને પૂરણ હોય; અંતરયામી રે સ્વામી સાંભળો. ૧ પણ મુજ માયા રે ભેદી ભોળવે, બાહ્ય દેખાડી રે વેષ, હિયડે જૂઠી રે મુખ અતિ મીઠડી, જેહવી ઘૂરત વેષ.અં૦૨ એહને સ્વામી રે મુજથી વેગળી, કીજે દીનદયાળ; વાચકયશ કહે જિમ તુમશું મિલી, લહિયે સુખ સુવિશાળ.અં૦૩
(૧૦) શ્રી સુતેજ જિન સ્તવન
અતિ રૂડી રે અતિ રૂડી, જિનજીની થિરતા અતિ રૂડી; સકલ પ્રદેશ અનંતી, ગુણ પર્યાય શક્તિ મહંતી લાલ,અ તસુ ૨મણે અનુભવવંતી, ૫૨૨મણે જે ન રમંતી લાલ.અ૦૧ ઉત્પાદ વ્યયે પલટતી, ધ્રુવ શક્તિ ત્રિપદીસંતી લાલ;અ ઉત્પાદે ઉતપતમંતી, પૂરવ પરિણતિ વ્યયપંતી લાલ.અ૦૨ નવ નવ ઉપયોગે નવલી, ગુણછતિથી તે નિત અચલી લાલ;અ પરદ્રવ્યે જે નવિ ગમણી, ક્ષેત્રાંતરમાંહિ ન રમણી લાલ.૨૦૩ અતિશય યોગે નવિ દીપે, પરભાવ ભણી નવિ છીપે લાલ;અ નિજ તત્ત્વ રસે જે લીની, બીજે કિણહી વિ કીની લાલ.અ૦૪ સંગ્રહનયથી જે અનાદિ, પણ એવંભૂતે સાદિ લાલ;અ જેહને બહુ માને પ્રાણી, પામે નિજ ગુણ સહનાણી લાલ.અપ
For Personal & Private Use Only
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૨૨
નિત્યક્રમ
થિરતાથી થિરતા વાઘે, સાઘક નિજ પ્રભુતા સાથે લાલ;અ પ્રભુગુણને રંગે રમતા, તે પામે અવિચલ સમતા લાલ.અ૦૬ નિજ તેજે જેહ સુતેજા, જે સેવે ઘરી બહુ હેજા લાલ;અ શુદ્વાલંબન જે પ્રભુ ધ્યાવે, તે દેવચંદ્ર પદ પાવે લાલ.અ૦૭
(૧૧) શ્રી વજ્રધર જિન સ્તવન (નદી યમુનાકે તીર—એ દેશી) વિહરમાન ભગવાન, સુણો મુજ વિનતિ, જગતારક જગનાથ, અછો ત્રિભુવનપતિ; ભાસક લોકાલોક, તિષે જાણો છતિ, તો પણ વીતક વાત, કહું છું તુજ પ્રતિ. ૧
હું સ્વરૂપ નિજ છોડી, રમ્યો પર પુદ્ગલે, ઝીલ્યો ઊલટ આણી, વિષય તૃષ્ણાજલે; આસ્રવ બંઘ વિભાવ, કરું રુચિ આપણી, ભૂલ્યો મિથ્યાવાસ, દોષ દઉં પરભણી. ૨ અવગુણ ઢાંકણ કાજ, કરું જિનમત ક્રિયા, ન તજું અવગુણ ચાલ, અનાદિની જે પ્રિયા; દૃષ્ટિરાગનો પોષ, તેહ સમકિત ગણું, સ્યાદ્વાદની રીત, ન દેખું નિજપણું. ૩ મન તનુ ચપલ સ્વભાવ, વચન એકાંતતા, વસ્તુ અનંત સ્વભાવ, ન ભાસે જે છતા; જે લોકોત્તર દેવ, નમું લૌકિકથી, દુર્લભ સિદ્ધ સ્વભાવ, પ્રભો તહકીકથી. ૪ મહાવિદેહ મઝાર કે, તારક જિનવરુ, શ્રી વજ્રઘર અરિહંત, અનંત ગુણાકરુ;
For Personal & Private Use Only
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૨૨૩ તે નિર્ધામક શ્રેષ્ઠ, સહી મુજ તારશે, મહાવૈદ્ય ગુણયોગ, રોગભવ વારશે. ૫ પ્રભુમુખ ભવ્ય સ્વભાવ, સુણે જો માહરો, તો પામે પ્રમોદ, એહ ચેતન ખરો; થાયે શિવપદ આશ, રાશિ સુખવંદની, સહજ સ્વતંત્ર સ્વરૂપ, ખાણ આનંદની. ૬ વળગ્યા જે પ્રભુનામ, ઘામ તે ગુણતણા, ઘારો ચેતનરામ, એહ થિર વાસના; દેવચંદ્ર જિનચંદ્ર, હૃદય સ્થિર થાપજો, જિન આણાયુત ભક્તિ શક્તિ મુજ આપજો. ૭
(૧૧) શ્રી વઘર જિન સ્તવન શંખ લંછન વજંધર સ્વામી, માતા સરસ્વતી સુત શિવગામી હો,
ભાવે ભવિ વંદો. નરનાથ પદ્મરથ જાયો, વિજયાવતી ચિત્ત સુહાયો હો.ભા. ૧ ખંડ ઘાતકી પશ્ચિમ ભાગે, પ્રભુ ઘર્મ ઘુરંધર જાગે હો ભાવ વચ્છવિજયમાં નયરી સુસીમા, તિહાં થાપ ઘરમની સીમા હો.ભા. ૨ પ્રભુ મનમાં અમે વસવું જેહ, સ્વપે પણ દુર્લભ તેહ હો ભાવ પણ અમમન પ્રભુ જો વસશે તો ઘરમની વેલ ઉલ્લસશે હો.ભા૦૩ સ્વપને પ્રભુમુખ નીરખતાં, અમે પામું સુખ હરખતાં હો ભાવ જેહ સ્વપ્રરહિત કહિયા દેવા તેહથી અમે અધિક કહેવા હો.ભા.૪ મણિ માણિક કનકની કોડી, રાણીમ ઋદ્ધિ રમણી જોડી હોભાવ પ્રભુ દરિશણના સુખ આગે, કહો અધિકે કુણ માગે હો. ભાવ પ
For Personal & Private Use Only
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૨૪
નિત્યક્રમ પ્રભુ દૂર થકી પણ ભેટ્યા, તેણે પ્રેમે દુઃખ સવિ મેટ્યા હો ભાવ ગુરુ શ્રી નયવિજય સુશિષ્ય, પ્રભુ ધ્યાન રમે નિશદિશ હો.ભા. ૬
---------
(૧૧) શ્રી શ્રેયાંસ જિન સ્તવન
(મુખ મરકલડે–એ દેશી) શ્રેયાંસ જિનેશ્વર દાતાજી, સાહિબ સાંભળો;
તુમે જગમાં અતિ વિખ્યાતાજી; સાવ માંગ્યું દેતાં તે કિશું વિમાસોજી, સા.
મુજ મનમાં એહ તમાસોજી. સા. ૧ તુમ દેતાં સવિ દેવાજી, સા.
તો અજર કર્યું શું થાયજી, સા. યશ પૂરણ કેમ લહીએજી, સા.
જો અરજ કરીને દીજેજી. સા. ૨ જો અધિક્ દ્યો તો દેજોજી, સા
સેવક કરી ચિત્ત ઘરેજોજી, સા. યશ કહે તુમ પદ સેવાજી, સા.
તે મુજ સુરતરુફળ મેવાજી. સા. ૩
સબ
(૧૧) શ્રી સ્વામીપ્રભ જિન સ્તવન
(રહો હો હો હો વાલહા–એ દેશી) નમિ નમિ નમિ નમિ વીનવું, સુગુણ સ્વામી નિણંદ નાથ રે;
ય સકલ જાણંગ તુમે, પ્રભુજી જ્ઞાનદિણંદ નાથ રે. ૧૦ ૧ વર્તમાન એ જીવની, એહવી પરિણતિ કેમ; ના
જાણું હેય વિભાવને, પિણ નવિ છૂટે પ્રેમ. ના. ન. ૨ ૧. જરા (જન્માદિ) રહિત અક્ષય.
For Personal & Private Use Only
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
પરપરિણતિરસ રંગતા, પર ગ્રાહકતા ભાવ; ના પર કરતા ૫૨ ભોગતા, શ્યો થયો એહ સ્વભાવ. ના૦ ન૦ ૩ વિષય કષાય અશુદ્ધતા, ન ઘટે એ `નિરઘાર; ના૦ તો પણ વંછું તેહને, કિમ તરીએ સંસાર, ના૦ ન૦ ૪ મિથ્યા અવિરતિ `પ્રમુખને, નિયમા જાણું દોષ; ના૦ નિંદું ગરહું વળી વળી, પણ તે પામે સંતોષ. ના૦ નં૦ ૫ અંતરંગ પરરમણતા, ટલશે કિશ્યૂ ઉપાય; ના૦ આણા આરાધન વિના, કિમ ગુણસિદ્ઘિ થાય. ના૦ ન૦ ૬ હવે જિન વચન પ્રસંગથી, જાણી સાથક નીતિ; ના૦ શુદ્ધ સાઘ્ય રુચિપણે, કરીએ સાઘન રીતિ. ના॰ ન૦ ૭ ભાવન રમણ પ્રભુગુણે, યોગ ગુણી આઘીન; ના૦ રાગ તે જિનગુણરંગમેં, પ્રભુ દીઠાં રતિ પીન. ના૦ ન૦ ૮ હેતુ પલટાવી સર્વે, જોયા ગુણી ગુણ ભક્તિ; ના૦ તેહ પ્રશસ્તપણે રમ્યા, સાથે આતમશક્તિ. ના૦ ન૦ ૯ ઘન તન મન વચના સવે, જોડ્યાં સ્વામી પાય; ના૦ બાઘક કારણ વારતાં, સાધન કારણ થાય. ના૦ન૦૧૦ આતમતા પલટાવતાં, પ્રગટે સંવર રૂપ; ના૦ સ્વસ્વરૂપ રસી કરે, પૂર્ણાનંદ અનુપ. નાન૦૧૧ વિષય કષાય જહર ટળી, અમૃત થાયે એમ; ના૦ જે પરસિદ્ધ રુચિ હવે, તો પ્રભુસેવા ઘરી પ્રેમ. નાન૦૧૨ કારણ રંગી કાર્યને, સાથે અવસર પામી; ના૦ દેવચંદ્ર જિનરાજની, સેવા શિવસુખ ધામી. ના૦ન૦૧૩
૧. જરૂ૨. ૨. વગેરેને
For Personal & Private Use Only
૨૨૫
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૨૬
નિત્યક્રમ (૧૨) શ્રી ચંદ્રાનન જિન સ્તવન
(વીરા ચાંદલા–એ દેશી) ચંદ્રાનન જિન, ચંદ્રાનન જિન, સાંભળીએ અરદાસ રે, મુજ સેવક ભણી, છે પ્રભુનો વિશ્વાસ રે. ચં. ૧ ભરતક્ષેત્ર માનવપણો રે, લાઘો દુઃષમ કાલ; જિન પૂરવઘર વિરહથી રે, દુલહો સાઘન ચાલો રે. ચં. ૨ દ્રવ્ય ક્રિયા રુચિ જીવડા રે, ભાવ ઘર્મ ચિહીન, ઉપદેશક પણ તેહવા રે, શું કરે જીવ નવીન રે. ચં૦ ૩ તસ્વાગમ જાણંગ તજી રે, બહુજન સંમત જેહ; મૂઢ હઠી જન આદર્યા રે, સુગુરુ કહાવે તેહ રે. ચં૦ ૪ આણા સાધ્ય વિના ક્રિયા રે, લોકે માન્યો રે ઘર્મ, દંસણ નાણ ચારિત્રનો રે, મૂળ ન જાણ્યો મર્મ રે. ચં. પ ગચ્છ કદાગ્રહ સાચવે રે, માને ઘર્મ પ્રસિદ્ધ; આતમગુણ અકષાયતા રે, ઘર્મ ન જાણે શુદ્ધ રે. ચં. ૬ તત્ત્વરસિક જન થોડલા રે, બહુલો જન સંવાદ, જાણો છો જિનરાજજી રે, સઘલો એહ વિષાદ રે. ચં. ૭ નાથ ચરણ વંદનતણો રે, મનમાં ઘણો ઉમંગ; પુણ્ય વિના કિમ પામીએ રે, પ્રભુસેવનનો રંગ રે. ચં. ૮ જગતારક પ્રભુ વંદીએ રે, મહાવિદેહ મઝાર; વસ્તુ ઘર્મ સ્યાદ્વાદતા રે, સુણી કરિયે નિર્ધાર રે. ચં. ૯ તુજ કરુણા સહુ ઉપરે રે, સરખી છે મહારાય; પણ અવિરાઘક જીવને રે, કારણ સફલું થાય રે.ચં૦૧૦ એહવા પણ ભવિ જીવને રે, દેવ ભક્તિ આઘાર; પ્રભુ સમરણથી પામિયે રે, દેવચંદ્ર પદ સાર રે.ચં૦૧૧
For Personal & Private Use Only
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યકમ
૨૨૭ (૧૨) શ્રી ચંદ્રાનન જિન સ્તવન નલિનાવતી વિજયે જયકારી, ચંદ્રાનન ઉપગારી રે સુણ વિનતિ મોરી, પશ્ચિમ અરઘે ઘાતકી ખંડે, નયરી અયોધ્યા મંડે રે. સુ. ૧ રાણી લીલાવતી ચિત્ત સુાયો, પદ્માવતીનો જાયો રે, સુo નૃપ વાલ્મીક કુળ તું દીવો, વૃષભ લંછન ચિરંજીવી રે. સુ૨ કેવળ જ્ઞાન અનંત ખજાનો, નહિ તુજ જગમાંહે છાનો રે, સુઇ તેહનો લવ દેતાં શું નાસે, મનમાંહે કાંઈ વિમાસે રે. સુ. ૩ રયણ એક દિયે રયણે ભરિયો, જો ગાર્જતો દરિયો રે, સુ. તો તેહને કાંઈ હાણ ન આવે, લોક તે સંપત્તિ પાવે રે. સુ. ૪ અલિ માચે પરિમલ લવ પામી, પંકજ વન નહિ ખામી રે; સુ અંબ લુંબ કોટિ નવિ છીએ, એક પિક સુખ દીજે રે. સુ૫ ચંદ્રકિરણ વિસ્તારે છોછું, નવિ હોયે અમીયમાં ઓછું રે, સુ. આશા તારક હે બહુત નિહોરા, તે હોવે સુખિત ચકોરા રે. સુ. ૬ તિમ જો ગુણ લવ દીઓ તુમ હેજે, તો અમે દીપું તેજ રે; સુ. વાચક યશ કહે વાંછિત દેશો, ઘર્મનેહ નિરવહેશો રે. સુ૭
(૧૨) શ્રી વાસુપૂજ્ય જિન સ્તવન
વિષય ન ગંજીએ-એ દેશી) વાસુપૂજ્ય જિન વાલહા રે, સંભારો નિજ દાસ; સાહિબશું હઠ નવિ હોયે રે, પણ કીજે અરદાસ રે.
ચતુર વિચારિયે. ૧ શ્વાસ પહિલા સાંભરે રે, મુખ દીઠે સુખ હોય; વિસાર્યા નવિ વીસરે રે, તેહશું હઠ કિમ હોય રે.ચ૦૨
For Personal & Private Use Only
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૨૮
નિત્યક્રમ
આમણ દુમણ દિવ ટળે રે, ખણ વિણ પૂરે રે આશ; સેવક યશ કહે દીજીએ રે, નિજ પદકમળનો વાસ રે.૨૦૩
(૧૨) શ્રી મુનિસુવ્રત જિન સ્તવન
૨
૩
દીઠો દરિશણ શ્રી પ્રભુજીનો, સાચે રાગે મનશું ભીનો; જસુ રાગે નીરાગી થાયે, તેહની ભક્તિ કોને ન સુહાયે. ૧ પુદ્ગલ આશારાગી અનેરા, તસુ પાસે કુણ ખાયે ફેરા; જસુ ભક્ત નિરભયપદ લહિયે, તેહની સેવામાં થિર રહીએ. ૨ રાગી સેવકથી જે રાચે, બાહ્ય ભક્તિ દેખીને માચે; જસુ ગુણ દાઝે તૃષ્ણા આંચે, તેહનો સુજસ ચતુર કિમ વાંચે. પૂરણ બ્રહ્મ ને પૂર્ણાનંદી, દર્શન જ્ઞાન ચરણ રસ કંદી; સકળ વિભાવ પ્રસંગ અહંદી, તેહ દેવ સમરસ મકરંદી. ૪ તેહની ભક્તિ ભવભય ભાંજે, નિર્ગુણ પિણ ગુણશક્તિ ગાજે; દાસભાવ પ્રભુતાને આપે, અંતરંગ કળિમળ સવિ કાપે. પ અધ્યાતમ સુખકારણ પૂરો, સ્વસ્વભાવ અનુભૂતિ સનૂરો; તસુ ગુણ વળગી ચેતના કીજે, પરમ મહોદય શુદ્ઘ લહીજે. ૬ મુનિસુવ્રતપ્રભુ પ્રભુતા લીના, આતમ સંપત્તિ ભાસન પીના; આણારંગે ચિત્ત ઘરીજે, દેવચંદ્રપદ શીઘ્ર વીજે. ૭
૫
(૧૩) શ્રી ચંદ્રબાહુ જિન સ્તવન
(શ્રી અરનાથ ઉપાસના—એ દેશી) ચંદ્રબાહુજિન સેવના, ભવનાશિની તેહ; પરપરિણતિના પાસને, નિષ્કાસન રહ. ચં૦૧
પુદ્ગલ ભાવ આશંસના, ઉદ્ઘાસન કેતુ; સમ્યગ્દર્શન વાસના, ભાસન ચરણ સમેતુ. ૨૦૨
For Personal & Private Use Only
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૨૨૯ ત્રિકરણ યોગ પ્રશંસના, ગુણસ્તવના રંગ; વંદન પૂજન ભાવના, નિજ પાવના અંગ. ચં૦ ૩ પરમાતમ પદ કામના, કામનાશન એહ; સત્તાઘર્મ પ્રકાશના, કરવા ગુણ ગેહ. ચં૦ ૪ પરમેશ્વર આલંબના, રાચ્યા જેહ જીવ; નિર્મળ સાધ્યની સાધના, સાથે તેહ સદીવ. ચં. ૫ પરમાનંદ ઉપાસવા, પ્રભુ પુષ્ટ ઉપાય; તુજ સમ તારક સેવતાં, પરસેવ ન થાય. ચં૦ ૬ શુદ્ધાતમ સંપત્તિતણા, તુમ્હ કારણ સાર; દેવચંદ્ર અરિહંતની, સેવા સુખકાર. ચં. ૭
(૧૩) શ્રી ચંદ્રબાહુ જિન સ્તવન દેવાનંદ નરીંદનો રે, જનરંજનો રે લોલ;
નંદન ચંદન વાણી રે, દુઃખભંજનો રે લાલ. રાણી સુગંઘાવાલહો રે, જન કમલલંછન સુખખાણ રે. દુ- ૧ પુષ્કરદીવ પુષ્કલાવઈ રે જ વિજય વિજય સુખકાર રે ૬૦ ચંદ્રબાહુ પુંડરિગિણી રે, ૪૦ નગરીએ કરે વિહાર રે ૬૦ ૨ તસ ગુણગણ ગંગાજલે રે જ, મુજ મન પાવન કીઘરે ૬૦ ફિરિ તે મેલું કિમ હુવેરે જ, અકરણ નિયમ પ્રસિદ્ધ રે ૬૦૩ અંતરંગ ગુણ ગોઠડી રે, જ. નિશ્ચય સમકિત તેહ રે; ૬૦ વિરલા કોઈક જાણશે રે, જ. તે તો અગમ અછેહ રે. દુ-૪ નાગર જનની ચાતુરી રે, જ, પામર જાણે કેમ રે; દુતિમ કુણ જાણે સાંઈશું રે, જો અમ નિશ્ચયનય પ્રેમ રે. દુ) ૫
સ્વાદ સુઘાનો જાણતો રે, જો લાલિત હોય કદન્ન રે; દુપણ અવસર જો તે લહેરે, જો તે દિન માને ઘન્ન રે. દુ.
For Personal & Private Use Only
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૩૦
નિત્યક્રમ શ્રીનયવિજય વિબુઘતણો રે જ સેવક કહે સુણો દેવ રે દુચંદ્રબાહુ મુજ દીજીએ રે, જ, નિજ પય પંકજ સેવ રે દુ૭
(૧૩) શ્રી વિમલનાથ જિન સ્તવન
લલનાની ઢાલ) વિમલનાથ મુજ મન વસે, જિમ સીતા મન રામ, લલના; પિક વિંછે સહકારને', પંથી મન જિમ ઘામ; લલના વિ૦૧ કુંજર ચિત્ત રેવા વસે, કમળા મન ગોવિંદ; લ૦ ગૌરી મન શંકર વસે, કુમુદિની મન જિમ ચંદ. લવિ૦૨ અલિ મન વિકસિત માલતી, કમલિની ચિત્ત દિગંદ, લ૦ વાચક યશને વાલહો, તેમ શ્રી વિમલ જિણંદ. લવિ૦૩
(૧૩) શ્રી સુમતિનાથ જિન સ્તવન
(કવૈયાલાલએ દેશી) પ્રભુશું ઇશ્ય વીનવું રે લાલ, મુજ વિભાવ દુઃખ રીત રે;
સાહિબા લાલ; તીન કાળના શેયની રે લાલ, જાણો છો સહુ નીતિ રે.સા પ્ર૦૧ શેય જ્ઞાનશું નવિ મિલે રે લાલ, જ્ઞાન ન જાયે તત્થ રે, સાવ પ્રાપ્તઅપ્રાપ્ત અમેયને રે લાલ, જાણો જે જિમ જથ્થ રે.સા. પ્ર૨ છતિપર્યાય જે જ્ઞાનના રે લાલ, તે તો નવિ પલટાય રેસા શેયની નવ નવ વર્તનારે લાલ, સવિ જાણે અસહાય રે.સા. પ્ર...૩ ઘર્માદિક સહુ દ્રવ્યનો રે લાલ, પ્રાપ્તભણી સહકાર રે, સા. રસનાદિક ગુણવર્તતા રે લાલ, નિજ ક્ષેત્રે તે ઘાર રે.સા પ્ર૦૪ ૧. કોકિલ. ૨. આંબાને. ૩. છયે દ્રવ્યના.
For Personal & Private Use Only
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
જાણંગ અભિલાષી નહિ રે લાલ નવિ પ્રતિબિંબે જ્ઞેય રે;સા કારક શક્તે જાણવું રે લાલ, ભાવ અનંત અમેય રે.સા॰પ્ર૦પ તેહ જ્ઞાન સત્તા થકે રે લાલ, ન જણાયે નિજ તત્ત્વ રે;સા૦ રુચિ પણ તેહવી નવિ વધેરેલાલ એ અમ મોહમહત્ત્વ રે.સા॰પ્ર૦૬ મુજ જ્ઞાયકતા પ૨૨સી રે લાલ, પરતૃષ્ણાયે તપ્ત રે;સા૦ તે સમતા૨સ અનુભવે રે લાલ, સુમતિસેવન વ્યાપ્ત રે.સાપ્ર૦૭ બાઘકતા પલટાવવા રે લાલ, નાથભક્તિ આઘાર રે;સા પ્રભુગુણરંગી ચેતના રે લાલ, એહિજ જીવન સાર રે.સા॰પ્ર૦૮ અમૃત-અનુષ્ઠાને રહ્યો રે લાલ, અમૃતક્રિયાને ઉપાય રે;સા૦ દેવચંદ્ર રંગે રમે રે લાલ, તે સુમતિદેવ પસાય રે.સા॰પ્ર૦૯
૨૩૧
(૧૪) શ્રી ભુજંગસ્વામી સ્તવન (દેશી લુઅરની)
પુષ્કલાવઈ વિજયે હો કે વિચરે તીર્થપતિ, પ્રભુચરણને સેવે હો, કે સુર નર અસુરપતિ; સુ ગુણ પ્રગટ્યા હો, કે સર્વ પ્રદેશમાં, આતમ ગુણની હો, કે વિકસી અનંત ૨મા. ૧ સામાન્ય સ્વભાવની હો, કે પરિણિત અસહાઈ, ધર્મ વિશેષની હો, કે ગુણને અનુજાઈ; ગુણ સકલ પ્રદેશે હો, કે નિજ નિજ કાર્ય કરે, સમુદાય પ્રવર્તે હો, કે કર્તા ભાવ ઘરે. ૨ જડ દ્રવ્ય ચતુષ્ટ્રે હો, કે કર્તાભાવ નહીં, સર્વ પ્રદેશે હો, કે વૃત્તિ વિભિન્ન કહી; ચેતન દ્રવ્યને હો, કે સલ પ્રદેશ મિલે, ગુણવર્તના વર્તે હો, કે વસ્તુને સહજ બલે. ૩
For Personal & Private Use Only
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૩૨
નિત્યક્રમ શંકર સહકારી હો, કે સહજે ગુણ વરતે, દ્રવ્યાદિક પરિણતિ હો, કે ભાવે અનુસરતે; દાનાદિક લબ્ધિ હો, કે ન હુવે સહાય વિના, સહકાર અકંપે હો, કે ગુણની વૃત્તિ ઘના. ૪ પર્યાય અનંતા હો કે જે એક કાર્યપણે, વરતે તેહને હો, કે જિનવર ગુણ પભણે; જ્ઞાનાદિક ગુણની હો, કે વર્તના જીવ પ્રતે, ઘર્માદિક દ્રવ્યને હો, કે સહકાર કરતે. પ ગ્રાહક વ્યાપકતા હો, કે પ્રભુ તુમ ઘર્મ રમી, આતમ અનુભવથી હો, કે પરિણતિ અન્ય રમી; તુજ શક્તિ અનંતી હો, કે ગાતાં ને ધ્યાતાં, મુજ શક્તિ વિકાસન હો, કે થાયે ગુણ રમતાં. ૬ ઇમ નિજ ગુણ ભોગી હો, કે સ્વામી ભુજંગ મુદા, જે નિત્ય વંદે હો, કે તે નર ઘન્ય સદા; દેવચંદ્ર પ્રભુની હો, કે પુણ્ય ભક્તિ સંધે, આતમ-અનુભવની હો કે નિત્ય નિત્ય શક્તિ વધે. ૭
(૧૪) શ્રી ભુજંગસ્વામી સ્તવન ભુજંગદેવ ભાવે ભજો, રાય મહાબળ નંદ લાલ રે; મહિમા કૂખે હંસલો, કમળ લંછન સુખકંદ લાલ રે.ભ૦૧ વપ્ર વિજય વિજયાપુરી, કરે વિહાર ઉછાહ લાલ રે; પૂરવ અરઘે પુમ્મરે, ગંધસેનાનો નાહ લાલ રે.ભ૦૨ કાગળ લિખવો કારમો, આવે જો દુર્જન હાથ લાલ રે; અણમિલવું દૂરંત રે, ચિત્ત ફિરે તુમ સાથ લાલ રે.ભ૦૩
For Personal & Private Use Only
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૨૩૩ કિસિ ઇમારત કીજીએ તમે જાણો છો જગભાવ લાલ, સાહિબ જાણ અજાણને, સામું કરે પ્રસ્તાવ લાલ રે ભુ૦૪ ખિજમતમાં ખામી નહીં, મેલ ને મનમાં કોય લાલ રે; કરુણાપૂરણ લોયણે, સામું કાંઈ ન જોય લાલ રે ભૂ૦૫ આસંગો મોટા તણો, કુંજર ગ્રહો કાન લાલ રે, વાચક યશ કહે વિનતિ, ભક્તિવશે મુજ માન લાલ રે.ભ૦૬
(૧૪) શ્રી અનંત જિન સ્તવન શ્રી અનંતજિન સેવિયે રે લાલ, મોહનવલ્લીકંદ મનમોહના; જે સેવ્યો શિવસુખ દિયે રે લોલ, ટાળે ભવભય ફંદ. મલ્ટી-૧ મુખ મટકે જગ મોહિયો રે લાલ, રૂપ રંગ અતિચંગ, મઠ લોચન અતિ અણિયાલડાં રે લાલ, વાણી ગંગતરંગ. મલ્ટી-૨ ગુણ સઘળા અંગે વસ્યા રે લાલ, દોષ ગયા સવિ દૂર; મ0 વાચક યશ કહે સુખ લહેરે લાલ, દેખી પ્રભુ મુખનૂર. મલ્ટી-૩
(૧૪) શ્રી શિવગતિ જિન સ્તવન (વારા મહેલા ઉપર મેહ, ઝબૂકે વીજળી હો લાલ ઝ—એ દેશી) શિવગતિ જિનવરદેવ, સેવ આ દોહિલી, હો લાલ સે પરપરિણતિ પરિત્યાગ, કરે તસુ સોહિલી; હો લાલ કo આસ્રવ સર્વ નિવારી, જેહ સંવર ઘરે, હો લાલ જે. જે જિન આણા લીન, પીન સેવન કરે. હો લાલ પી. ૧ વીતરાગ ગુણરાગ, ભક્તિ રુચિ નૈગમે, હો લાલ ભ૦ યથા પ્રવૃત્તિ ભવ્યજીવ, નયસંગ્રહ રમે; હો લાલ ન
9
Jain Education In
Sational
For Personal & Private Use Only
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૩૪
નિત્યક્રમ અમૃતક્રિયા વિધિયુક્ત, વચન આચારથી, હો લાલ વ. મોક્ષાર્થી જિનભક્તિ, કરે વ્યવહારથી. હો લાલ ક. ૨ ગુણ પ્રાભાવી કાર્ય, તણે કારણપણે, હો લાલ તo રત્નત્રયી પરિણામ તે, જુસૂત્રે ભણે; હો લાલ ૪૦ જે ગુણ પ્રગટ થયો, નિજ નિજ કાર્ય કરે, હો લાલ નિવ સાઘક ભાવે યુક્ત, શબ્દનયે તે ઘરે. હો લાલ શ૦ ૩ પોતે ગુણપર્યાય, પ્રગટપણે કાર્યતા, હો લાલ પ્ર. ઊણે થાયે જાવ, તાવ સમભિરૂઢતા; હો લાલ તા. સંપૂરણ નિજ ભાવ, સ્વકાર્ય કીજતે, હો લાલ સ્વ. શુદ્ધાતમ નિજરૂપ, –તણે રસ લીજતેહો લાલ તા ૪ ઉત્સર્ગે એવંભૂત, તે ફળને નીપને, હો લાલ તે નિઃસંગી પરમાતમ, રંગથી તે બને; હો લાલ ૨૦ સહજ અનંત અત્યંત, મહંત સુખે ભર્યા, હો લાલ મ અવિનાશી અવિકાર, અપાર ગુણે વર્યા. હો લાલ અ. ૫ જે પ્રવૃત્તિ ભવમૂળ, છેદ ઉપાય જે, હો લાલ છે, પ્રભુગુણરાગે રક્ત, થાય શિવદાય તે; હો લાલ થાવ અંશ થકી સરવંશ, વિશુદ્ધપણું ઠરે, હો લાલ વિ. શુક્લબીજશશિરેહ, તેહ પૂરણ હુવે. હો લાલ તે ૬ તિમ પ્રભુથી શુચિ રાગ, કરે વીતરાગતા, હો લાલ કo ગુણ એકત્વે થાય, સ્વગુણ પ્રાભાવતા હો લાલ સ્વ. દેવચંદ્ર જિનચંદ્ર, સેવામાંહિ રહો, હો લાલ સે અવ્યાબાદ અગાધ, આત્મસુખ સંગ્રહો. હો લાલ આ૦ ૭
For Personal & Private Use Only
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૨૩૫ (૧૫) શ્રી ઈશ્વરદેવ જિન સ્તવન
| (કાલ અનંતાનંત–એ દેશી) સેવો ઈશ્વર દેવ, જિણે ઈશ્વરતા હો નિજ અદ્ભુત વરી; તિરોભાવની શક્તિ, આવિર્ભાવે હો સહુ પ્રગટ કરી. ૧ અસ્તિત્વાદિક ઘર્મ, નિર્મળ ભાવે હો સહુને સર્વદા; નિત્યત્વાદિ સ્વભાવ, તે પરિણામી હો જડચેતન સદા. ૨ કર્તા ભોક્તા ભાવ, કારક ગ્રાહક હો જ્ઞાન ચારિત્રતા; ગુણપર્યાય અનંત, પામ્યા તુમચા હો પૂર્ણ પવિત્રતા. ૩ પૂર્ણાનંદ સ્વરૂપ, ભોગી અયોગી હો ઉપયોગી સદા; શક્તિ સકલ સ્વાધીન, વરતે પ્રભુની હો જે ન ચલે કદા. ૪ દાસ વિભાવ અનંત, નાસે પ્રભુજી હો તુજ અવલંબને; જ્ઞાનાનંદ મહંત, તુજ સેવાથી હો સેવકને બને. ૫ ઘન્ય ઘન્ય તે જીવ, પ્રભુપદ વંદી હો જે દેશના સુણે, જ્ઞાન ક્રિયા કરે શુદ્ધ, અનુભવ યોગે હો નિજ સાઘકપણે. ૬ વારંવાર જિનરાજ, તુજ પદ સેવા હો હોજો નિર્મલી; તુજ શાસન અનુજાઈ, વાસન ભાસન હો તત્ત્વરમણ વળી. ૭ શુદ્ધાતમ નિજ ઘર્મ, રુચિ અનુભવથી હો સાઘન સત્યતા, દેવચંદ્ર જિનચંદ્ર, ભક્તિ પસાયે હો હોશે વ્યક્તતા. ૮
(૧૫) શ્રી ઈશ્વરદેવ જિન સ્તવન
. (રાજા જો મિલે એ દેશી) નૃપ ગજસેન જસોદા માત, નંદન ઈશ્વર ગુણ અવદાત;
સ્વામી સેવીએ. પુષ્કરવર પૂરવારઘ કચ્છ, વિજય સુસીમા નયરી અચ્છ. સ્વા૦૧
For Personal & Private Use Only
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૩૬
નિત્યક્રમ શશિલંછન પ્રભુ કરે રે વિહાર, રાણી ભદ્રાવતીનો ભરથાર; સ્વા. જે પામે પ્રભુનો દેદાર, ઘન ઘન તે નરનો અવતાર. સ્વા૨ ઘન તે તન જિન નમીએ પાય,ઘન તે મન જે પ્રભુગુણ ધ્યાય; સ્વાવ ઘન જે જીહા પ્રભુ ગુણ ગાય, ઘન્ય તે વેળા વંદન થાય. સ્વા.૦૩ અણમિલવે ઉત્કંઠા જોર, મિલવે વિરહ તણો ભય સોર; સ્વાવ અંતરંગ મિલ જીઉ છાંહિ, શોક વિરહ જિમ દૂરે પલાય. સ્વા૦૪ તું માતા તું બંઘવ મુજ, તું હી પિતા તુજશું મુજ ગુંજ; સ્વાવ શ્રીનયવિજય વિબુઘનો શિષ્ય, વાચકયશ કહે પૂરો જગીશ. સ્વા૦૫
(૧૫) શ્રી ઘર્મનાથ જિન સ્તવન
(રાગ મલ્હાર) ઘરમનાથ તુજ સરિખો, સાહિબ શિર થકે રે, કે સાવ ચોર જોર જે ફોરવે, મુજશું હક મને રે; કે મુ. ગજનિમીલિકા કરવી, તુજને નવિ ઘટે રે, કે તુ જે તુજ સન્મુખ જોતાં, અરિનું બળ મિટે રે. કે અ. ૧ રવિ ઊગે ગયણાંગણ, તિમિર તે નવિ રહે રે કે તિ કામકુંભ ઘર આવે, દારિદ્ર કિમ રહે રે; કે દાવ વન વિચરે જો સિંહ તો, બીક ન ગજ તણી રે, કે બી. કર્મ કરે શું જોર, પ્રસન્ન જો જગઘણી રે. કે પ્ર. ૨ સુગુણ નિર્ગુણનો અંતર, પ્રભુ નવિ ચિત્ત ઘરે રે, કે પ્ર નિર્ગુણ પણ શરણાગત, જાણી હિત કરે રે, કે જાવ ચંદ્ર ત્યજે નવિ લંછન, મૃગ અતિ શામળો રે, કે મૃ૦ યશ કહે હિમ તુમ જાણીમુજ અરિબળ દળો રે કે મુ. ૩
For Personal & Private Use Only
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
(૧૫) શ્રી આસ્તાગ જિન સ્તવન
(મન મોહ્યું અમારું પ્રભુગુણે—એ દેશી)
૩૦૨
કરો સાચા રંગ જિનેશ્વરુ, સંસાર વિરંગ સહુ અન્ય રે; સુરપતિ નરપતિ સંપદા, તે તો દુરગંઘી કદન્ન રે. ક૦૧ જિન આસ્તાગ ગુણ૨સ રમી, ચલ વિષય વિકાર વિરૂપ રે; વિણ સમકિત મત અભિલષે, જિણે ચાખ્યો શુદ્ધસ્વરૂપ રે. નિજ ગુણચિંતન જળ રમ્યા, તસુ ક્રોઘ ‘અનળનો તાપ રે; નવિ વ્યાપે કાપે ભવસ્થિતિ, જિમ કૈશીતને જૈઅર્કપ્રતાપ રે. ક૦૩ જિન ગુણરંગી ચેતના, નવિ બાંધે અભિનવ કર્મ રે; ગુણ૨મણે નિજ ગુણ ઉલ્લસે, તે આસ્વાદે નિજ ધર્મ રે, ક૪ પરત્યાગી ગુણ એકતા, રમતા જ્ઞાનાદિક ભાવ રે; સ્વસ્વરૂપ ધ્યાતા થઈ, પામે શુચિ ક્ષાયક ભાવ રૂ. કમ્પ ગુણક૨ણે નવ ગુણ પ્રગટતા, સત્તાગત રસ થિતિ છેદ રે; સંક્રમણે ઉદય પ્રદેશથી, કરે નિર્જરા ટાળે ખેદ રે. ક૦૬ સહજસ્વરૂપ પ્રકાશથી, થાયે પૂર્ણાનંદ વિલાસ રે; દેવચંદ્ર જિનરાજની, કરજ્યો સેવા સુખવાસ રે. ક૦૭
૨૩૭
(૧૬) શ્રી નમિપ્રભ જિન સ્તવન
(અરજ અરજ સુણોને રૂડા રાજીયા હોજી—એ દેશી)
નમિપ્રભ નમિપ્રભ પ્રભુજી વીનવું હોજી, પામી વર પ્રસ્તાવ; જાણો છો જાણો છો વિણ વીનવે હોજી, તોપણ દાસ સ્વભાવ. ન૦૧
હું કરતા હું કરતા પરભાવનો હોજી, ભોક્તા પુદ્ગલરૂપ; ગ્રાહક ગ્રાહક વ્યાપક એહનો હોજી, રાચ્યો જડ ભવભૂપ.ન૦૨ ૧. અગ્નિનો. ૨. ટાઢને. ૩. સૂર્યનો તાપ.
For Personal & Private Use Only
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૩૮
નિત્યક્રમ . આતમ આતમ ઘર્મ વિસારિયો હોજી, સેવ્યો મિથ્યા માગ; આસ્રવ આસ્રવ બંઘપણું કર્યું હોજી, સંવર નિર્જરા ત્યાગ. ૧૦૩ જડચલ જડચલ કર્મ જે દેહને હોજી, જાણ્યું આતમ તત્ત્વ; બહિરાતમ બહિરાતમતા મેં ગ્રહી હોજી, ચતુરંગે એકત્વ. ન૦૪ કેવલ કેવલ જ્ઞાનમહોદથિ હોજી, કેવલ દંશણ બુદ્ધ, વીરજ વીરજ અનંત સ્વભાવનો હોજી, ચારિત્ર ક્ષાયિક શુદ્ધ. ૧૦૫ વિશ્રામ વિશ્રામી નિજભાવના હોજી, સ્યાદ્વાદી અપ્રમાદ; પરમાતમ પરમાતમ પ્રભુ દેખતાં હોજી, ભાગી ભ્રાંતિ અનાદ. ૧૦૬ જિનસમ જિનસમ સત્તા ઓળખી હોજી,તસુ પ્રાગભાવની ઈહ, અંતર અંતર આતમતા લહી હોજી, પર પરિણતિ નિરીહ. ૧૦૭ પ્રતિછંદે પ્રતિછંદે જિનરાજને હોજી, કરતા સાઘક ભાવ; દેવચંદ્ર દેવચંદ્ર પદ અનુભવે હોજી, શુદ્ધાતમ પ્રાગુભાવ. ન૦૮
(૧૬) શ્રી નમિપ્રભ જિન સ્તવન પુષ્કરવર પૂરવ અરઘ દિવાજે રે, સાહિબજી, નલિનાવતી વિજયે નયરી અજોધ્યા છાજે રે; સાવ પ્રભુ વીરનરેસર-વંશ-દિનેસર ધ્યાએ રે, સાવ સેનાસુત સાચો ગુણશું જાચો ગાઈએ રે. સા. ૧ મોહની મનવલ્લભ દરસન દુર્લભ જાસ રે, સાવ રવિચરણ ઉપાસી કિરણ વિલાસી ખાસ રે; સાવ ભવિજન મન રંજન ભાવઠ ભંજન ભગવંત રે, સાવ નમિપ્રભ વંદું પાપ નિકંદું તંત રે. સા. ૨ ઘર સુરતરુ ફળિયો સુરમણિ મિલિયો હાથ રે, સા. કરી કરુણા પૂરી અઘ ચૂરી જગનાથ રે, સા.
For Personal & Private Use Only
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૨૩૯ અમિએ ઘન તૂઠા વળી તૂઠા સવિ દેવ રે, સા શિવગામી પામી જો મેં તુજ પદ સેવ રે. સા. ૩ ગંગાજલ નાહ્યો હું ઉમાહ્યો આજ રે, સાવ ગુરુ સંગત સારી હારી વઘારી લાજ રે; સાવ મુહ માગ્યા જાગ્યા પૂરવ પુન્ય અંકુર રે, સાવ મન લીનો કીનો તુજ ગુણ પ્રેમ પંડૂર રે. સા. તું દોલતદાતા તું જગત્રાતા મહારાજ રે, સાવ ભવસાયર તારો સારો વાંછિત કાજ રે, સાવ દુઃખચૂરણ પૂરણ કીજે સયલ જગીશ રે, સાવ અરદાસ પ્રકાશે શ્રી નવિજય સુશિષ્ય રે. સા. ૫
૧
(૧૬) શ્રી શાંતિનાથ જિન સ્તવન
(સુણી પશુઆં વાણી રે.એ દેશી) જગજન મન રજે રે, મનમથ બળ ભંજે રે;
નવિ રાગ ન દોષ તું અંજે ચિત્તશું રે. શિર છત્ર વિરાજે રે, દેવ દુંદુભિ વાજે રે;
ઠકુરાઈ છમ છાજે, તોહિ અકિંચનો રે. થિરતા વૃતિ સારી રે, વરી સમતા નારી રે,
બ્રહ્મચારી શિરોમણિ, તો પણ તું સુણ્યો રે. ન ઘરે ભવરંગો રે, નવિ દોષા સંગો રે;
મૃગ લંછન ચંગો, તો પણ તું સહી રે. તુજ ગુણ કુણ આખે રે, જગ કેવળી પાખે રે,
સેવક યશ ભાખે, અચિરાસુત જયો રે.
૫
૧. કામદેવ. ૨. ભાખે.
For Personal & Private Use Only
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૪૦
નિત્યક્રમ
(૧૬) શ્રી નમિચ્છર જિન સ્તવન
(હો પિયુ પંખીડા–એ દેશી) જગત દિવાકર શ્રી નમિશ્વર સ્વામ જો,
તુજ મુખ દીઠે નાઠી ભૂલ અનાદિની રે લો; જાગ્યો સમ્યગૃજ્ઞાન સુઘારસ ઘામ જો,
છાંડી દુર્જય મિથ્યા નીંદ પ્રમાદની રે લો. ૧ સહેજે પ્રગટ્યો નિજ પર ભાવ વિવેક જો,
અંતર આતમ ઠહર્યો સાઘન સાઘવે રે લો; સાધ્યાલંબી થઈ જ્ઞાયકતા છેક જો,
નિજ પરિણતિ થિર નિજ ઘર્મરસે હવે રે લો. ૨ ત્યાગીને સવિ પર પરિણતિ રસ રીઝ જો,
જાગી છે નિજ-આતમ-અનુભવ ઇષ્ટતા રે લો; સહેજે છૂટી આસ્રવ ભાવની ચાલ જો,
જાલમ એ પ્રગટી સંવર શિષ્ટતા રે લો. ૩ બંઘના હેતુ જે છે પાપસ્થાન જો,
તે તુજ ભગતે પામ્યા પુષ્ટ પ્રશસ્તતા રે લો; ધ્યેયગુણે વળગ્યો પૂરણ ઉપયોગ જો,
તેહથી પામે ધ્યાતા ધ્યેય સમસ્તતા રે લો. ૪ ‘જે અતિ દુસ્તર જલધિ સમો સંસાર જો, - તે ગોપદ સમ કીધો પ્રભુ અવલંબને રે લો; 'જિન આલંબની નિરાલંબતા પામે જો,
તેણે હમ રમશું નિજગુણ શુદ્ધ નંદનવનેરે લો ૫ ૧. જે ન તરી શકાય એવો અપાર સમુદ્ર જેવો સંસાર, તે ગાયની ખરીમાં પાણી ભરાયું હોય, તેવો અલ્પ કરી દીધો. ૨.પાઠાં.- જાણ્યો પૂર્ણાનંદ તે આતમ પાસ જો,
અવલંબો નિર્વિકલ્પ પરમાતમતત્ત્વને રે લો.૫
For Personal & Private Use Only
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________
- ૨૪૧
નિત્યક્રમ સ્યાદ્વાદી નિજ પ્રભુતાને એકત્વ જો,
ક્ષાયક ભાવે થાયે નિજ રત્નત્રયી રે લો; પ્રત્યાહાર કરીને ઘારે ઘારણ શુદ્ધ જો,
તત્ત્વાનંદી પૂર્ણ સમાધિલયમયી રે લો. ૬ અવ્યાબાદ સ્વગુણની પૂરણ રીત જો,
કર્તા ભોક્તા ભાવે રમણપણે ઘરે રે લો; સહજ અકૃત્રિમ નિર્મળ જ્ઞાનાનંદ જો,
દેવચંદ્ર એકત્વે સેવનથી વરે રે લો. ૭
(૧૭) શ્રી વીરસેન જિન સ્તવન વિરસેન જગદીશ, તાહરી પરમ જગીશ; આજ હો દીસે રે, વીરજતા ત્રિભુવનથી ઘણીજી. ૧ અણહારી અશરીર, અક્ષય અજય અતિ ઘીર; આજ હો અવિનાશી, અલેશી ધ્રુવ પ્રભુતા બનીછે. ૨ અતીન્દ્રિય ગત કોહ, વિગત 'માય મય લોહ, આજ હો સોહે રે, મોહે જગજનતા ભણીજી. ૩ અમર અખંડ અરૂપ, પૂર્ણાનંદ સ્વરૂપ; આજ હો ચિટૂપે દીપે, થિર સમતા ઘણીજી. ૪ વેદરહિત અકષાય, શુદ્ધ સિદ્ધ અસહાય; આજ હો ધ્યાયક નાયકને, ધ્યેયપદે ગ્રહ્યોજી. પ દાન લાભ નિજ ભોગ, શુદ્ધ સ્વગુણ ઉપભોગ; આજ હો અજોગી કરતા, ભોક્તા પ્રભુ લહ્યોજી. ૬ દરિશણ જ્ઞાન ચારિત્ર, સકલ પ્રદેશ પવિત્ર
આજ હો નિર્મળ નિસ્નેગી, અરિહા વંદિયેજી. ૭ ૧. ક્રોધ. ૨. માયા. ૩. મદ, માન. ૪. લોભ.
For Personal & Private Use Only
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૪૨
નિત્યક્રમ દેવચંદ્ર જિનચંદ્ર, પૂર્ણાનંદનો વૃંદ; આજ હો જિનવર સેવાથી, ચિર આનંદિયેજી. ૮
(૧૭) શ્રી વીરસેન જિન સ્તવન પશ્ચિમ અરઘ પુષ્કરવરે, વિજય પુષ્કલાવઈ દીપે રે, નયરી પુંડરિગિણી વિહરતા, પ્રભુ તેજે રવિ જીપે રે,
શ્રી વીરસેન સુહંક. ૧ ભાનુસેન ભૂમિપાળનો, અંગજ ગજગતિ વંદો રે, રાજસેના મનવલ્લભો, વૃષભ લંછન જિનચંદો રે.શ્રી૦૨ મસિવિણ જે લિખ્યા તુજ ગુણ, અક્ષર પ્રેમના ચિત્ત રે; ઘોઈએ તિમ તિમ ઊઘડે, ભગતિજલે તેહ નિત રે.શ્રી૦૩ ચક્રવર્તી મન સુખ ઘરે, ઋષભકૂટે લિખી નામો રે; અઘિકા રે તુજ ગુણ તેહથી, પ્રગટ હુઆ ઠામઠામો રે.શ્રી નિજગુણ ગ્રંથિત તે કરી, કરતિ મોતીની માળા રે; તે મુજ કંઠે આરોપાતાં, દીસે ઝાકઝમાળા રે શ્રી૦૫ પ્રગટ હુયે જિમ જગતમાં, શોભા સેવક કેરી રે; વાચક યશ કહે તિમ કરો, સાહિબ પ્રીત ઘણેરી રે.શ્રી૦૬
(૧૭) શ્રી કુંથુનાથ જિન સ્તવન સુખદાયક સાહિબ સાંભળો, મુજને તુજશું અતિ રંગરે તમે તો નીરાગી હુઈ રહ્યા, એ શો એકંગોઢંગ રે.સુ.૧ તુમ ચિત્તમાં વસવું મુજ ઘણું, તે તો ઉંબરફૂલ સમાનરે
મુજ ચિત્તમાં વસો જો તુમે, તો પામ્યા નવે નિઘાન રે.સુ.૨ ૧. એક તરફી. ૨. રીત
For Personal & Private Use Only
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૨૪૩ શ્રી કુંથુનાથ ! અમે નિરવહું, ઇમ એકંગો પણ નેહ રે; ઇણિ આકીને ફળ પામશું, વળી હોશે દુઃખનો છેહ રે.સુ૦૩ આરાધ્યો કામિત પૂરવે, ચિંતામણિ પાષાણ રે; વાચકયશ કહે મુજ દીજિયે, ઇમ જાણી કોડિકલ્યાણ રે.સુ.૪
(૧૭) શ્રી અનિલ જિન સ્તવન
(દખો ગતિ દેવની રે–એ દેશી) સ્વારથ વિણ ઉપગારતા રે, અદ્ભુત અતિશય રિદ્ધિ; આત્મસ્વરૂપ પ્રકાશતા રે, પૂરણ સહજ સમૃદ્ધિ,
અનિલ જિન સેવીએ રે. નાથ તુમ્હારી જોડી, ન કો ત્રિફુલોકમેં રે, પ્રભુજી પરમ આઘાર, અછો. ભવિ થોકને રે. ૧ પરકારજ કરતા નહીં રે, સેવ્યા પાર ન હેત; જે સેવે તન્મય થઈ રે, તે લહે શિવસંકેત અ૦૨ કરતા નિજ ગુણ વૃત્તિતા રે, ગુણ પરિણતિ ઉપભોગ; નિઃપ્રયાસગુણ વર્તતા રે, નિત્ય સકલ ઉપયોગ.અ૦૩ સેવ ભક્તિ ભોગી નહીં રે, ન કરે પરનો સહાય, તુજ ગુણરંગી ભક્તના રે, સહેજે કારજ થાય.અ૦૪ કિરિયા કારણ કાર્યતા રે, એક સમય સ્વાધીન; વરતે પ્રતિગુણ સર્વદા રે, તસુ અનુભવ લયલીન અ૦૫ જ્ઞાયક લોકાલોકના રે, અનિલપ્રભુ જિનરાય; નિત્યાનંદમયી સદા રે, દેવચંદ્ર સુખદાય.અ૦૬
૧. શ્રદ્ધાએ.
For Personal & Private Use Only
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૪૪
નિત્યક્રમ (૧૮) શ્રી મહાભદ્ર જિન સ્તવન મહાભદ્ર જિનરાજ, રાજ રાજ વિરાજે હો આજ તુમારડોજી; ક્ષાયિકવીર્ય અનંત, ઘર્મ અભંગે હો તું સાહિબ વડોજી.
બલિહારી રે શ્રી જિનવર તણી રે. ૧ કર્તા ભોક્તા ભાવ, કારક કારણ હો તું સ્વામી છતોજી જ્ઞાનાનંદ પ્રઘાન, સર્વ વસ્તુનો હો ઘર્મ પ્રકાશતોજી હું-૨ સમ્યગ્દર્શન મિત્ત, સ્થિર નિર્ધારિ રે અવિસંવાદતાજી; અવ્યાબાઘ સમાધિ, કોશ અનશ્વર રે નિજ આનંદતાજી. હું ૩ દેશ અસંખ્ય પ્રદેશ, નિજ નિજ રીતે રે ગુણસંપત્તિ ભર્યાજી; ચારિત્ર દુર્ગ અભંગ, આતમ શક્ત હો પર જય સંચર્યાજી, હું ૪ ઘર્મક્ષમાદિક સૈન્ય, પરિણતિ પ્રભુતા હો તુજ બલ આકરોજી; તત્ત્વ સકલ પ્રાભાવ, સાદિ અનંતી રે રીતે પ્રભુ ઘર્યોજી હું પ દ્રવ્ય ભાવ અરિલેશ, સકલ નિવારી રે સાહિબ અવતર્યોજી; સહજ સ્વભાવ વિલાસ, ભોગી ઉપભોગી રે જ્ઞાનગુણે ભર્યોજી હું ૬ આચારિજ ઉવઝાય, સાઘક મુનિવર હો દેશવિરતિઘજી; આતમ સિદ્ધ અનંત, કારણ રૂપે રે યોગ ક્ષેમકરુજી. હું ૭ સમ્યગ્દષ્ટિ જીવ, આણારાગી હો સહુ જિનરાજનાજી; આતમ સાઘન કાજ, સેવે પદકજ હો શ્રી મહાભદ્રનાંજી, હું૦૮ દેવચંદ્ર જિનચંદ્ર, ભક્ત રાચી હો ભવિ આતમ રુચિજી; અવ્યય અક્ષય શુદ્ધ, સંપત્તિ પ્રગટે હો સત્તાગત શુચિજી. હું ૯
(૧૮) શ્રી મહાભદ્ર જિન સ્તવન
(આજ હો છાજે રે–એ દેશી) દેવરાયનો નંદ, માત ઉમા મનચંદ; આજ હો રાણી રે, સૂરિકાંતા કંત સોહામણોજી. ૧
For Personal & Private Use Only
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૨૪૫ પુષ્કર પશ્ચિમ અર્ધ્વ, વિજય તે વપ્ર સુબદ્ધ; આજ હો નયરી રે વિજયાએ વિહરે ગુણનીલોજી. ૨ મહાભદ્ર જિનરાય, ગજલંછન જસ પાય; આજ હો સોહે રે મોહે મન લટકાળે લોયણેજી. ૩ તેહશું મુજ અતિ પ્રેમ, પરસુર નમવા નેમ; આજ હો રેજે રે દુઃખ ભંજે, પ્રભુ મુજ તે ગુણેજી. ૪ ઘર્મ યૌવન નવરંગ, સમકિત પામ્યો ચંગ; આજ હો લાખણી લાડી મુગતિ તે મેલશેજી. ૫ ચરણ ઘર્મ અવદત, તે કન્યાનો તાત; આજ હો માહરા રે પ્રભુજીને, તે છે વશ સદાજી. ૬ શ્રી નવિજય સુશિષ્ય, યશ કહે સુણો જગદીશ; આજ હો તારો રે હું સેવક, દેવ કરો દયાજી. ૭
(૧૮) શ્રી અરનાથ જિન સ્તવન
(પ્રથમ ગોવાળ તણીએ દેશી) અરજિન દરિશન દીજિયેજી, ભવિકકમળવન સૂર; મન તરસે મળવા ઘણુંજી, તમે તો જઈ રહ્યા દૂર.
સોભાગી, તુમશું મુજ મન નેહ. તુમશું મુજ મન નેહલોજી, જિમ બપઈયાં મેહ. સો૦૧ આવાગમન પથિક તણુંજી, નહિ શિવનગર નિવેશ; કાગળ કુણ હાથે લિખુંજી, કોણ કહે સંદેશ. સો૦૨ જો સેવક સંભારશોજી, અંતરયામી રે આપ, યશ કહે તો મુજ મન તણોજી, ટળશે સઘળો સંતાપ. સો૩
For Personal & Private Use Only
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૪૬
નિત્યક્રમ (૧૮) શ્રી યશોઘર જિન સ્તવન વદન પર વારી હો યશોઘર, વદન પર વારી, મોહરહિત મોહનજયાકો, ઉપશમ રસ ક્યારી. હો ય૦૧ મોહી જીવ લોકો કંચન, કરવે પારસ ભારી; સમકિત સુરતરુ વનસીંચનકો વર પુષ્કરજલ ઘારી. હો ય૦૨ સર્વ પ્રદેશ પ્રગટ શમ ગુણથી, પ્રવૃત્તિ અનંત અપહારી; પરમગુણી સેવનથું સેવક, અપ્રશસ્તતા વારી. હો ય૦૩ પરપરિણતિ ચિરમણ ગ્રહણતા, દોષ અનાદિ નિવારી, દેવચંદ્ર પ્રભુ સેવક ધ્યાને, આતમ શક્તિ સમારી. હો ય૦૪
(૧૯) શ્રી દેવજશા જિન સ્તવન
(મહાવિદેહ ક્ષેત્ર સોહામણું–એ દેશી) દેવજશા દરિશણ કરો, વિઘટે મોહ વિભાવ લાલ રે; પ્રગટે શુદ્ધ સ્વભાવતા, આનંદ લહરી દાવ લાલ રે. દે૦૧ સ્વામી વસો પુષ્કરવરે, જંબુ ભરતે દાસ લાલ રે; ક્ષેત્ર વિભેદ ઘણો પડ્યો, કિમ પહોંચે ઉલ્લાસ લાલ રે. દે૨ હોવત જો તનુ પાંખડી, આવત નાથ હજૂર લાલ રે; જો હોતી ચિત્ત આંખડી, દેખત નિત્ય પ્રભુનૂર લાલ રે. ૮૦૩ શાસનભક્ત જે સુરવરા, વીનવું શીશ નમાય લાલ રે; કૃપા કરો મુજ ઉપરે, તો જિનવંદન થાય લાલ રે. દે૦૪ પૂછું પૂર્વ વિરાઘના, શી કીથી ઇણ જીવ લાલ રે; અવિરતિ મોહ ટલે નહીં, દીઠે આગમ દીવ લાલ રે. દે૦૫ આતમ શુદ્ધ સ્વભાવને, બોઘન શોધન કાજ લાલ રે; રત્નત્રયી પ્રાપ્તિ તણો, હેતુ કહો મહારાજ લાલ રે. દે૦૬
For Personal & Private Use Only
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
તુજ સરિખો સાહિબ મિલ્યો, ભાંજે ભવભ્રમ ટેવ લાલરે, પુરાલંબન પ્રભુ લહી, કોણ કરે પરસેવ લાલ રે. ૦૭ દીનદયાળ કૃપાળુઓ, નાથ ભવિક આઘાર લાલ રે; દેવચંદ્ર જિન સેવના, પરમામૃત સુખકાર લાલ રે. દે૮
(૧૯) શ્રી ચંદ્રયશા (દેવજશા) જિન સ્તવન ચંદ્રયશા જિનરાજીઓ, મનમોહન મેરે, પુષ્કર દીવ મોઝાર રે મનમોહન મેરે, પશ્ચિમ અરઘ સોહામણો, મ॰ વચ્છ વિજય સંભાર રે. મ૦ ૧
૨૪૭
નયરી સુસીમા વિચરતા, મ૦ સંવરભૂપ કુલચંદ રે; મ૦ શશિ લંછન પદ્માવતી, મ૰ વલ્લભ ગંગાનંદ રે, મ૦ ૨
કિટલીલાએ કેસરી, મ॰ તે હાર્યો ગયો રાન રે; મ૦ હાર્યો હિમકર તુજ મુખે, મ॰ હજીય વળે નહિ વાન રે. મ૦ ૩
તુજ લોચનથી લાજિયાં, મ॰ કમળ ગયાં જળમાંહી રે; મ અહિપતિ પાતાળે ગયો મ૦ જીત્યો લલિત તુજ બાંહી રે મ૦ ૪
જીત્યો દિનકર તેજશું, મ॰ ફિરતો રહે તે આકાશ રે; મ૦ નીંદ ન આવે તેહને, મ॰ જેહ મન ખેદ અભ્યાસ રે. મ૦ ૫
એમ જીત્યો તુમે જગતને મ૦ હરિ લિયો ચિત્તરતત્ર રે; મ૦ બંઘુ કહાવો જગતના, મ॰ તે કિમ હોય ઉપમન્ન રે, મ૦ ૬
ગતિ તુમે જાણો તુમ તણી, મ॰ હું સેતું તુજ પાય રે; મ૦ શરણ કરે બળિયાતણું મ॰ યશ કહે તસ સુખ થાય રે. મ૦ ૭
For Personal & Private Use Only
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
(૧૯) શ્રી મલ્લિનાથ જિન સ્તવન
(ઢાળ રસિયાની—એ દેશી)
મલ્લિ જિણેસ૨ મુજને તુમે મિલ્યા, જેહ માંહી સુખકંદ વાલ્હેસ૨; તે કળિયુગ અમે ગિરુઓ લેખવું, નવિ બીજા યુગવૃંદ. વામ૦૧ આરો સારો રે મુજ પાંચમો, જિહાં તુમ દર્શન દીઠ; વા૦ મરુભૂમિ પણ થિતિ સુરતરુ તણી, મેરુ થકી હુઈ ઈઠ. વામ૦ ૨ પંચમ આરે રે તુમ્હે મેલાવડે, રૂડો રાખ્યો રે રંગ; વા૦ ચોથો આરો રે ફિરિ આવ્યો ગણું, વાંચક યશ કહે ચંગ. વામ૦ ૩
૨૪૮
(૧૯) શ્રી કૃતાર્થ જિન સ્તવન
(અઘિકા તાહરો હું તો અપરાથી—એ દેશી)
સેવા સારજ્યો જિનની મન સાચે, પણ મત માગો ભાઈ; સે મહિનતનો ફળ માગી લેતાં, દાસ ભાવ વિ જાઈ.સે૰૧ ભક્તિ નહીં તે તો ભાડાયત, જે સેવાફળ ‘જાચે; દાસ તિકે જે ઘન ભરી નીરખી, કૈકીની પરે નાચે.સે૦૨ સારી વિધિ સેવા સારંતા, આણ ન કાંઈ ન કાંઈ ભાંજે; હુકમ હાજર ખિજતિ કરતાં, સહેજે નાથ નિવાજે.સે૩ સાહિબ જાણો છો સહુ વાતો, શું કહિયે તુમ આગે; સાહિબ સનમુખ અમ માગણની, વાત કારમી લાગે.સેન્જ
સ્વામી કૃતારથ તો પિણ તુમથી, આશ સહુકો રાખે; નાથ વિના સેવકની ચિંતા, કોણ કરે વિષ્ણુ દાખે.સેપ તુજ સેવ્યાં ફળ માગ્યો દેતાં, દેવપણો થાયે કાચો; વિણ માગ્યાં વાંછિત ફળ આપે, તિર્ણ દેવચંદ્ર પદ સાચો.સે૦૬
૧. માગે. ૨. મોર.
For Personal & Private Use Only
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
(૨૦) શ્રી અજિતવીર્ય જિન સ્તવન
અજિતવીર્ય જિન વિચરતા રે, મનમોહના રે લાલ પુષ્કરઅર્થ વિદેહ રે, ભવિબોહના રે લાલ. જંગમ સુરતરુ સારિખો રે, મનમોહના રે લાલ; સેવે ધન્ય ધન્ય તેહ રે ભવિબોહના રે લાલ.
જિનગુણ અમૃતપાનથી રે મ૦ અમૃત ક્રિયા સુપસાય રે ભ૦ અમૃતક્રિયા અનુષ્ઠાનથી રે મ૦ આતમ અમૃત થાય રે. ભ૦ ૨ પ્રીતિ ભક્તિ અનુષ્ઠાનથી રે મ૰ વચન અસંગી સેવ રે; ભ૦ કર્તા તન્મયતા લહે રે, મ॰ પ્રભુ ભક્તિ નિત્યમેવ રે. ભ૦ ૩ પરમેશ્વર અવલંબને રે, મ॰ ધ્યાતા ધ્યેય અભેદ રે; ભ ધ્યેય સમાપત્તિ હુવે રે, મ॰ સાઘ્ય સિદ્ધિ અવિચ્છેદ ૨. ભ૦ ૪ જિનગુણ રાગપરાગથી રે મ૦ વાસિત મુજ પરિણામ રે ભ તજશે દુષ્ટ વિભાવતા રે, મ॰ સરશે આતમ કામ રે. ભ૦ ૫ જિનભક્તિરત ચિત્તને રે, મ૦ વેધક રસ ગુણ પ્રેમ રે; ભ૦ સેવક જિનપદ પામશે રે, મ૦ ૨સર્વેઘિત અય જેમ રે. ભ૦ ૬
૨૪૯
નાથ ભક્તિરસ ભાવથી રે, મ॰ તૃણ જાણું પરદેવ રે; ભ ચિંતામણિ સુરતરુથકી રે મ૦ અઘિકી અરિહંતસેવ રે. ભ૦ ૭
૧૭
૧
પરમાતમ ગુણસ્મૃતિ થકીરે મ॰ ફરશ્યો આતમરામ રે ભ૦ નિયમા કંચનતા લહે રે, મ॰ લોહ જ્યું પારસ પામ રે. ભ૦ ૮ નિર્મળ તત્ત્વરુચિ થઈ રે મ॰ કરજો જિનપતિભક્તિ રે, ભ૦ દેવચંદ્ર પદ પામશો રે, મ૦ પરમ મહોદય યુક્તિ રે. ભ૦ ૯
For Personal & Private Use Only
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૫૦
નિત્યક્રમ (૨૦) શ્રી અજિતવીર્ય જિન સ્તવન
(એ છીંડી કિહાં રાખી કુમતિ એ દેશી) દીવ પુષ્કરવર પશ્ચિમ અરઘે, વિજય નલિનાવઈ સોહે, નયરી અયોધ્યા મંડન સ્વસ્તિક લંછન જિન જગ મોહે રે;
ભવિયાં, અજિતવીર્ય જિન વંદો. ૧ રાજપાલ કુળ મુગટ નગીનો, માત કનિનિકા જાયો; રતનમાળા રાણીનો વલ્લભ, પ્રત્યક્ષ સુરમણિ પાયો રે ભ૦૨ દુરિજનશું કરી જે હુઓ દૂષણ, હુયે તસ શોષણ જહાં; એહવા સાહિબના ગુણ ગાઈ, પવિત્ર કરું હું જીહા રે.ભ૦૩ પ્રભુ-ગુણગણ ગંગાજલે ન્હાઈ, કયો કર્મમલ દૂર; સ્નાતકપદ જિન ભગતે લહિયે, ચિદાનંદ ભરપૂર રે.ભ૦૪ જે સંસર્ગ અભેદારોપે, સમાપત્તિ મુનિ માને; તે જિનવર ગુણ થતાં લહિયે, જ્ઞાનધ્યાન લયતાને રે.ભ૦૫ સ્પર્શ જ્ઞાન ઇણિપરે અનુભવતાં, દેખીજે 'જિનરૂપ; સકળ જોગ જીવન તે પામી, નિસ્તરિયે ભવભૂપ રે.ભ૦૬ શરણ-ત્રાણ-આલંબન જિનજી, કોઈ નહીં તસ તોલે, શ્રી વિજય વિબુઘ પય સેવક, વાચક યશ એમ બોલે રે ભ૦૭
--------------
(૨૦) શ્રી મુનિસુવ્રત જિન સ્તવન
(વીરમાતા પ્રીતિકારિણી–એ દેશી) આજ સફળ દિન મુજ તણો, મુનિસુવ્રત દીઠા; ભાગી તે ભાવટ ભવ તણી, દિવસ દુરિતના નીઠા. આ૦૧ આંગણે કલ્પવેલી ફળી, ઘન અમિયના વૂઠા,
આપ માગ્યા પાસા ઢળ્યા, સુર સમકિતી તૂઠા. આ૦૨ ૧. પાઠાંતર–નિજરૂપ. ૨. પાપના દિવસો નાશ પામ્યા.
For Personal & Private Use Only
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૨૫૧ નિયતિ હિત દાન સન્મુખ હુયે, સ્વપુણ્યોદય સાથે; યશ કહે સાહિબે મુક્તિનું, કરિઉં તિલક નિજ હાથે. આ૦૩
(૨૦) શ્રી ઘર્મશ્વર જિન સ્તવન
(અખિયાં હરખન લાગી હમારી અખિયાં એ દેશી) હું તો પ્રભુ વારી છું તુમ મુખની, હું તો જિન બલિહારી તુમ મુખની; સમતા અમૃતમય સુપ્રસન્નની, ત્રેય નહીં રાગરુખની. હું ૧ ભ્રમર અઘર શિષ ઘનહર કમલદલ, કીર હીર પૂનમશશીની; શોભા તુચ્છ થઈ પ્રભુ દેખત, કાયર હાથે જિમ અસિની. હું ૨ મનમોહન તુમ સનમુખ નીરખત, આંખ ન તૃપ્તિ અમચી; મોહતિમિર રવિ હરષચંદ્રછબી, મૂરત એ ઉપશમચી. હું ૩ મનની ચિંતા મટી પ્રભુ ધ્યાવત, મુખ દેખતાં તુમ જિનની; ઇંદ્રી તૃષા ગઈ જિનેસર સેવતાં, ગુણ ગાતાં વચનની. હું૦૪ મીન ચકોર મોર મતંગજ, જલ શશી ઘન નિજ વનથી; તિમ મુજ પ્રીતિ સાહિબ સૂરતથી, ઔર ન ચાહું મનથી. હું ૫ જ્ઞાનાનંદન જગ આનંદન, આશ દાસની ઇતની; દેવચંદ્ર સેવનમેં અહર્નિશ, રમજ્યો પરિણતિ ચિત્તની. હું ૬
કલશ
(ચગ ઘન્યાશ્રી) વંદો વંદો રે જિનવર વિચરતા વંદો; કીર્તન સ્તવન નમન અનુસરતાં, પૂર્વ પાપ નિકંદો રે,
જિનવર વિચરતા વંદો. ૧ જંબુદ્રીપે ચાર જિનેશ્વર, ઘાતકી આઠ આણંદો, પુષ્કર અર્થે આઠ મહામુનિ, સેવે ચોસઠ ઈદો રે. જિ૦૨
For Personal & Private Use Only
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૫૨
નિત્યક્રમ
કેવલી ગણથર સાઘુ સાઘવી, શ્રાવક શ્રાવિકા વૃંદો; જિનમુખ ઘર્મ અમૃત અનુભવતાં, પામે મન આણંદો રે. જિ૦૩ સિદ્ધાચલ ચૌમાસ રહીને, ગાયો જિનગુણ છંદો; જિનપતિ ભક્તિ મુક્તિનો મારગ, અનુપમ શિવસુખકંદોરે. જિ૦૪ ખરતર ગચ્છ જિનચંદ્ર સૂરિવર, પુણ્ય પ્રઘાન મુણાંદો; સુમતિસાગર સાઘુ રંગ સુવાચક, પીધો શ્રુતમકરંદો રે. જિ૦૫ રાજસાર પાઠક ઉપગારી, જ્ઞાનઘર્મ દિગંદો; દીપચંદ સદ્ગુરુ ગુણવંતા, પાઠક ઘીર ગયંદો રે. જિ૦૬ દેવચંદ્ર ગણિ આતમ હેતે, ગાયા વીશ નિણંદો, ઋદ્ધિ વૃદ્ધિ સુખસંપત્તિ પ્રગટે, સુજશ મહોદય વંદો રે. જિ.૭
(૨૧) શ્રી નમિનાથ જિન સ્તવન 0 (28ષભનો વંશ રાણાયરૂએ દેશી) મુજ મન પંકજ ભમર લે, શ્રી નમિજિન જગદીશો રે;
ધ્યાન કરું નિત તુમ તણું, નામ જપું નિશ દીશો રે.મુ૦૧ ચિત્ત થકી કઈયેં ન વીસરે, દેખિયે આગલિ ધ્યાને રે, અંતર તાપથી જાણીએ, દૂર રહ્યા અનુમાને રે. મુ૦૨ તું ગતિ તું મતિ આશરો, તુંહિ જ બાંઘવ મોટો રે, વાચક યશ કહે તુજ વિના, અવર પ્રપંચ તે ખોટો રે.મુ.૩
(૨૧) શ્રી શુદ્ધમતિ જિન સ્તવન
(શ્રી જિનપ્રતિમા હો જિન સરખી કહીએ દેશી) શ્રી શુદ્ધમતિ હો જિનવર પૂરવો, એહ મનોરથ માળ, સેવક જાણી હો મહેરબાની કરી, ભવસંકટથી ટાળશ્રી૦૧
For Personal & Private Use Only
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
પતિત ઉદ્ઘારણ હો તારણ વત્સલુ, કર અપણાયત એહ; નિત્ય નીરાગી હો નિઃસ્પૃહ જ્ઞાનની, શુદ્ધ અવસ્થા દેહશ્રી૦૨ પરમાનંદી હો તું પરમાતમા, અવિનાશી તુજ રીત; એ ગુણ જાણી હો તુમ વાણી થકી, ઠહરાણી મુજ પ્રીતશ્રી૦૩ શુદ્ધ સ્વરૂપી હો જ્ઞાનાનંદની, અવ્યાબાઘ સ્વરૂપ; ભવજનિઘિ હો તારક જિનેશ્વરુ, પરમ મહોદય ભૂપશ્રી૦૪ નિર્મમ નિઃસંગી હો નિર્ભય અવિકારતા, નિર્મલ સહજસમૃદ્ધિ અષ્ટ કરમ હોવનદાહથી, પ્રગટી અન્વય રિદ્વિશ્રી૦૫ આજ અનાદિની હો અનંત અક્ષતા, અક્ષર અનક્ષ રૂપ; અચલ અકલ હો અમલ અગમનું, ચિદાનંદ ચિદ્રૂપશ્રી૦૬ અનંતજ્ઞાની હો. અનંતદર્શની, અનાકારી અવિરુદ્ઘ; લોકાલોક હો જ્ઞાયક સુહંકરુ, અનાહારી સ્વયંબુદ્ઘશ્રી૦૭ જે નિજ પાસે હો તે શું માગીએ, દેવચંદ્ર જિનરાજ; તોપણ મુજને હો શિવપુર સાઘતાં, હોજો સદા સુસહાયશ્રી૦૮
(૨૨) શ્રી નેમિનાથ જિન સ્તવન (રાજા જો મિલે—એ દેશી)
કહા કિયો તુમે કહો મેરે સાંઈ, ફેરી ચલે રથ તોરણ આઈ; દિલજાનિ અરે, મેરા નાહ ન ત્યજીય નેહ કછુ અાનિ. ૧ અટપટાઈ ચલે ઘરી કછુ રોષ, પશુઅનકે શિર દે કરી દોષ. દિ૦૨ રંગ બીચ ભયો યાથી ભંગ, સો તો સાચો જાનો કુરંગ. દિ૦૩ પ્રીતિ તનકમિ તોરત આજ, પિયુ નાવે મનમેં તુમ લાજ. દિ૪ તુમ્હે બહુનાયક જાનો ન પીર, વિરહ લાગી જઉં વૈરીકો તીર .દિપ
૧. વેદના.
૨૫૩
For Personal & Private Use Only
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૫૪
નિત્યક્રમ હાર ઠાર શૃંગાર અંગાર, અસન વસન ન સુહાઈ લગાર. દિ૦૬ તુજ વિન લાગે સૂની સેજ, નહીં તેનું તેજ ન હારદહેજ. દિ૦૭ આવોને મંદિર વિલસો ભોગ, બુઢાપનમેં લીજે જોગ. દિ૦૮ છોરુંગી મેં નહિ તેરો સંગ, ગઈલિ ચલું જિઉં છાયા અંગ. દિ૯ એમ વિલવતી ગઈ ગઢ ગિરનાર, દેખે પ્રીતમ રાજુલનારદિ૦૧૦ તે દીધું કેવળ જ્ઞાન, કીથી પ્યારી આપ સમાન દિ૧૧ મુક્તિમહેલમેં ખેલે દોઈ, પ્રણમે યશ ઉલ્લસિત તન હોઈદિ ૧૨
(૨૩) શ્રી પાશ્ર્વનાથ જિન સ્તવન
દશી ફાગની) ચઉ કષાય પાતાલ કલશ જિહાં, તિસના પવન પ્રચંડ, બહુ વિકલ્પ કલ્લોલ ચઢતું હે, આરતિ ફેન ઉદંડ, ભવસાયર ભીષણ તારીએ હો, અહો મેરે લલના પાસજી;
- ત્રિભુવન નાથ દિલમેં, એ વિનંતી ઘારિયે હો. ૧ જરત ઉદ્દામ કામ વડવાનલ, પરત શીલગિરિ શૃંગ; ફિરત વ્યસન બહુ મગર `તિર્મિંગલ કરત હે નિમગ ઉમંગ.ભ૦૨ ભમરિયાકે બીચિ ભયંકર, ઉલટી ગુલટી વાચ; કરત પ્રમાદ પિશાચન સહિત જિહાં અવિરતિ વ્યંતરી નાચ.ભ૦૩ ગરજત અરતિ ફુરતિ રતિ બિજુરી, હોત બહુત તોફાન; લાગત ચોર કુગુરુ મલબારી, ઘરમ જિહાજ નિદાન ભ૦૪ જુરે પાટિયે જિઉં અતિ જોરી, સહસ અઢાર શીલંગ; ઘર્મજિહાજ તિઉં સજ કરિ ચલવો, યશ કહે શિવપુરી ચંગ.ભ૦૫
૧. ગળામાં હાર હિમ જેવા અને શણગાર અગ્નિના અંગારા જેવા લાગે છે. ૨. તૃષ્ણા. ૩. આતિ - પીડા, દુઃખ. ૪. મગરમચ્છ.
For Personal & Private Use Only
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૨૫૫
(૨૪) શ્રી મહાવીર જિન સ્તવન
| (સમકિત દ્વારગભારે પેસતાજીએ દેશી) દુઃખ ટળિયાં મુખ દીઠે મુજ સુખ ઉપનાં રે,
ભેટ્યા ભેટ્યા વીરજિણંદ રે; હવે મુજ મનમંદિરમાં પ્રભુ આવી વસો રે,
પામું પામું પરમાનંદ રે. દુ- ૧ પીઠબંઘ બહાં કીઘો સમકિત વજનો રે,
કાઢ્યો કાઢ્યો કચરો ને ભ્રાંતિ રે; જહાં અતિ ઊંચા સોહે ચારિત્ર ચંદુઆ રે,
રૂડી રૂડી સંવર ભીત્તિ રે. દુ૨ - કર્મ વિવર ગોખે બહાં મોતી ઝૂમણાં રે,
ઝૂલઈ ઝૂલઈ ઘીગુણ આઠ રે; બાર ભાવના પંચાલી અચરજ કરે રે,
કોરિ કોરિ કોરણિ કાઠ રે. ૬૦ ૩ બહાં આવી સમતા રાણીશું પ્રભુ રમો રે,
સારી સારી સ્થિરતા સેજ રે; કિમ જઈ શકશો એક વાર જો આવશો રે,
રંજ્યા રંજ્યા હિયડાનિ હેજ રે. દુ) ૪ વયણ અરજ સુણી પ્રભુ મનમંદિર આવિયા રે,
આપે તૂઠા તૂઠા ત્રિભુવન ભાણ રે; શ્રી નય વિજય વિબુઘ પયસેવક એમ ભણે રે,
તેણી પામ્યા પામ્યા કોડિ કલ્યાણ રે. દુપ
For Personal & Private Use Only
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૫૬
નિત્યક્રમ શ્રી યશોવિજયજીકૃત તેર સ્તવનો (૧) શ્રી ઋષભ જિન સ્તવન
(ઢાળ કડખાની) ઋષભ જિનરાજ મુજ આજ દિન અતિ ભલો,
ગુણનીલો જેણે તું નયણ દીઠો; દુઃખ ટળ્યાં સુખ મિલ્યાં, સ્વામી ! તું નીરખતાં,
સુકૃત સંચય હુવો, પાપ નીઠો. ઋ૦ ૧ કલ્પશાખી ફળ્યો, કામઘટ મુજ મલ્યો,
- આંગણે અમિયનો મેહ “તૂઠો; મુજ મહારાણ, મહાભાણ તુજ દર્શને,
ક્ષય ગયો કુમતિ અંઘાર જૂઠો. ઋ૦ ૨ કવણ નર કનકમણિ છોડી તૃણ સંગ્રહે ?
કવણ કુંજર તજી કરહ લેવે ? કવણ બેસે તજી, કલ્પતરુ બાવળે ?
તુજ તજી અવર સુર કોણ સેવે ? ઋ૦ ૩ એક મુજ ટેક સુવિવેક સાહેબ સદા,
તુજ વિના દેવ દુજો ન ઈહું તુજ વચન-રાગ સુખ સાગરે ઝીલતો,
કર્મભર" ભ્રમ થકી હું ન બીહું. ઋ૦૪ કોડી છે દાસ વિભુ ! તાહરે ભલભલા,
માહરે દેવ તું એક પ્યારો; ૧. નાશ થયાં ૨. કલ્પવૃક્ષ. ૩. ઇચ્છિત ફળ દેનાર દિવ્ય ઘડો. ૪. અમૃતની વર્ષા થઈ, વૃષ્ટિ થઈ. ૫. રાજા. ૬. સૂર્ય. ૭. નાશ પામ્યો. ૮. પારસમણિ. ૯. હાથી. ૧૦. ઊંટ. ૧૧. કર્મરૂપી ભરઉનાળાની ગરમીથી.
For Personal & Private Use Only
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૨૫૭ પતિતપાવન સમો જગત ઉદ્ધારકર,
મહિર કરી મોહિ ભવજલથિ તારો. ઋ૦ ૫ મુક્તિથી અધિક તુજ ભક્તિ મુજ મન વસી,
જેહશું સબળ પ્રતિબંધ લાગ્યો; ચમકપાષાણ જિમ લોહને ખેચશે,
મુક્તિને સહજ તુજ ભક્તિરાગો. 8. ૬ ઘન્ય તે કાય, જેણિ પાય તુજ પ્રણમીએ,
તુજ થયે' જેહ ઘન્ય !ઘન્ય ! જીહ: ઘન્ય ! તે હૃદય જિસે તુજ સદા સમરીએ,
ઘન્ય તે રાત ને ઘન્ય ! દિહા. 8૦ ૭ ગુણ અનંતા સદા તુજ ખજાને ભર્યા,
એક ગુણ દેત મુજ શું વિમાસો ? રયણ એક દેત શી હાણ રયણાયરે ?
લોકની આપદા જેણે નાસો. ઋ૦ ૮ ગંગ સમ રંગ તુજ કીર્તિ કલ્લોલને,
- રવિ થકી અધિક તપ-તેજ તાજો; નયવિજય વિબુઘ સેવક હું આપરો,
જશ કહે અબ મોહિ ભવ નિવાજો. 8૯
(). ઋષભદેવ હિતકારી, જગતગુરુ, ઋષભદેવ હિતકારી, પ્રથમ તીર્થંકર પ્રથમ નરેશ્વર, પ્રથમ યતિ બ્રહ્મચારી. જ૦૧ વર્ષીદાન દઈ તુમ જગમેં, ઈલતિ ઈતિ નિવારી;
તૈસી કહિ કરતુ નહિ કરુણા, સાહેબ એર હમારી.જ૦૨ ૧. મહેર, કરુણા. ૨. સંસારસમુદ્ર. ૩. સંબંઘ. ૪. લોહચુંબક. ૫. સ્તવે, વખાણે. ૬. જીભ. ૭. દિવસ. ૮. રત્ન. ૯. રત્નાકર, સમુદ્ર. ૧૦. જેથી.
For Personal & Private Use Only
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૫૮
નિત્યક્રમ માગત નહીં હમ હાથી ઘોરે, ઘન કન કંચન નારી; દિયોમોહિ ચરણકમળકી સેવા,વાહી લગત મોહી પ્યારી..૩ ભવલીલા વાસિત સુર ડારે, તુમ પર સબ હી ઉવારી; મેં મેરો મન નિશ્ચલ કીનો, તુમ આણા શિર ઘારી.જ૦૪ ઐસો સાહિબ નહિ કોલ જગમેં, યાસું હોય દિલદારી; દિલહી દલાલ પ્રેમકે બીચિ, તિહાં હઠ ખેચે ગમારી.૪૦પ તુમ હી સાહિબ મેં હૂં બંદા, યા મત દીઓ વિસારી; શ્રીનયવિજય વિબુઘ સેવકકે, તુમ હો પરમ ઉપકારી.જ૦૬
(૩) શ્રી અજિત જિન સ્તવન અજિત દેવ મુજ વાલહા, જર્યું મોરા મહા; જ્યુ મઘુકર મન માલતી, પંથી મન ગેહા. અ. ૧ મેરે મન તું હી રુચ્યો, પ્રભુ કંચન દેહા; હરિ, હર, બ્રહ્મ, પુરંદરા, તુજ આગે કેહા. અ૦ ૨ તું હી અગોચર કો નહીં, સજ્જન ગુણ રેહા; ચાહે તાકું ચાહએ, ઘરી ઘર્મ સનેહા. અ૦ ૩ ભગવચ્છલ જગતારનો, તું બિરુદ વદેહા; વીતરાગ હુઈ વાલહા, ક્યું કરી ઘો છે હા. અ૦૪ જે જિનવર હે ભરતમેં, ઐરાવત વિદેહા; યશ કહે તુજ પદ પ્રણમતાં, સબ પ્રણમે તેહા. અ. પ
(૪) શ્રી સંભવ જિન સ્તવન સંભવજિન જબ નયન મિલ્યો હો;
પ્રગટે પૂરવ પુણ્યકે અંકુર, તબથે દિન મોહિ સફલ વલ્યો હો.
સં૦૧
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
અંગનમેં અમિયે મેહ તૂટે, જનમ તાપકો વ્યાપ ગલ્યો હો; બોઘબીજ પ્રગટ્યો ત્રિહુ જગમેં, તપ સંજમકો ખેત ફલ્યો હો. જૈસી ભક્તિ તૈસી પ્રભુ કરુણા,
શ્વેત શંખમેં દૂધ મિલ્યો હો; દર્શનથે નવનિધિ મેં પાઈ, દુઃખ દોહગ સવિ દૂર ટલ્યો હો. ડરત ફરત હૈ દૂરહી દિયેં,
મોહમલ્લ જિણે જગત્રય છલ્યો હો; સમિત રત લહું દર્શનમેં,
અબ નિવ જાઉં કુતિ રૂલ્યો હો. નેહ નજર ભર નિરખત હી મુજ, પ્રભુશું હિયડો હેજે હલ્યો હો; શ્રી નયવિજય વિબુઘ વિબુથ સેવકકું, સાહિબ સુરતરુ હોઈ ફલ્યો હો.
(૫) શ્રી અભિનંદન જિન સ્તવન
(રાગ નટ)
૨૫૯
સં૦૨
સં૦૩
સં૪
સં૫
પ્રભુ ! તેરે નયનકી બલિહારી.
યાકી શોભા વિજીત તપસા, કમલ કરતુ હૈ જલચારી; વિદ્યુકે શરણ ગયો મુખ-અ૨કે, વનથૅ ગગન હિરણ હારી. પ્ર૦૧
સહહિ અંજન મંજુલ નિરખત, ખંજન ગર્વ દિયો દારી; છીન લહીહિ ચકોરકી શોભા, અગ્નિ ભખે સો દુઃખ ભારી.પ્ર૦૨ ૧. દુર્ભાગ્ય. ૨. ચંદ્રને. ૩. માછલી.
For Personal & Private Use Only
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૬૦
નિત્યક્રમ ચંચલતા ગુણ લિયો મનકો, અલિક્યું તારા હે “કારી; કહું સુભગતાંકેતિ ઇનકી? મોહી સબ હી “અમરનારી. પ્ર.૩ ઘૂમત હૈ સમતા રસ માટે, જેસે ગજવર મદવારી; તીનભુવનમેં નહિ કોઈ નીકો, અભિનંદનજિન અનુકારી. પ્ર૦૪ મેરે મન તો તૂ હી રુચત હૈ, પર કોણ પરકી લારી, તેરે નયનકી મેરે નયનમેં, જશ કહે દીઓ છબી અવતારી. પ્ર૦૫
(૬) શ્રી સુમતિ જિન સ્તવન
(રાગ મારૂ) સુમતિનાથ સાચા હો. પરિ પરિ પરખતી ભયા, જેસા હીરા જાચા હો; ઔર દેવ સવિ પરિહર્યા, મેં જાણી કાચા હો. સુ૦૧ તેરી ક્રિયા હૈ ખરી, જેસી તુજ વાચા હો; ઔર દેવ સબ મોહે ભર્યા, સવિ મિથ્યા માચ્ય હો. સુ૦૨ ચૌરાસી લાખ ભેખમાં, હું બહુ પરિ નાચા હો; મુગતિ દાન દેઈ સાહિબા, અબ કર હો ઉવાચા હો. સુ૦૩ લાગી અગ્નિ કષાયકી, સબ ઠોર હી આંચા હો; રક્ષક જાણી આદર્યા, તુમ શરણ સાચા હો. સુ૦૪ પક્ષપાત નહિ કોલેસું, નહીં લાલચ લાંચા હો; શ્રી નયવિજય સુશિષ્યકો, તોસું દિલ રાચ્યા હો. સુ૦૫
૧. માછલીનો. ૨. ભમરા. ૩. જેવી. ૪. આંખની કીકી. ૫. કાળી. ૬. સૌભાગ્ય, મનોહરતા. ૭. કેટલી. ૮ દેવીઓ. ૯. સારો. ૧૦. જેવો. ૧૧.પડે. ૧૨. પૂંઠે. ૧૩. પાઠાં – સબ ઠોર રહિયા ચાહો.
For Personal & Private Use Only
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
(૭) શ્રી પદ્મપ્રભ જિન સ્તવન
ઘડી ઘડી સાંભરે સાંઈ સલૂના ઘ૦ પદ્મપ્રભ જિન દિલસે ન વીસરે, માનું કિયો કછુ ગુનકો જૂના; દિરસન દેખત હી સુખ પાઉં, તો બિનુ હોત હું ઉના દૂના. ઘ૦૧ પ્રભુ ગુન જ્ઞાન ઘ્યાન વિઘિ રચના, પાન સુપારી કાથા ચૂના; રાગ ભયો દિલમેં આયોગે, રહે છિપાયા ના છાના છૂના. ઘ૦૨ પ્રભુગુણ ચિત્ત બાંઘ્યો સબ સાખે, કુન પઇસે લેઈ ઘરકા ખૂના; રાગ જગ્યો પ્રભુશું મોહિ પ્રગટ, કહો નયા કોઉ કહો જૂના.ઘ૦૩ લોકલાજતેં જે ચિત્ત ચોરે, સો તો સહજ વિવેકહિ સૂના; પ્રભુગુણ ધ્યાન વગર ભ્રમ ભૂલ્યા, કરે ક્રિયા સો `રાને `રૂના. ઘ૦૪ મેં તો નેહ કિયો તોહિ સાથે, અબ નિવાહ તો તો થેઈ હૂના; જશ કહે તો વિનુ ઔર ન સેવું, અમિય ખાઈ કુન ચાખે લૂના. ઘ૦૫
(૮) શ્રી સુપાર્શ્વ જિન સ્તવન
(રાગ કલ્યાણ)
૫
ઐસે સ્વામી સુપાર્શ્વસેં દિલ લગા, દુઃખ ભગા, સુખ જગા જગતારણા – ઐસે રાજહંસકું માનસરોવર, રેવા જલ જ્યું વારણા; ખીર સિંઘુ જ્વે હરિકું પ્યારો, જ્ઞાનીકું તત્ત્વવિચારણા.ઐ૦૧ મોરકું મેહ, ચકોરકું ચંદા, મથુTM મનમથ ચિત્તઠારના; ફૂલ અમૂલ ભમરકું અંબહી, કોલિકું સુખકારના.ઐ૦૨ સીતાકું રામ, કામ જ્વે રતિકું, પંથીકું ઘર-બારના; દાનીકું ત્યાગ, યાગ બ્રહ્મનકું, જોગીકું સંજમ ઘારના.ઐ૦૩ ૧. જંગલમાં. ૨. રીવું, પોક મૂકવી. ૩. હાથીને(જેમ). ૪. મઘુમાસ (વસંત) અથવા મદિરા. ૫. કામદેવ.
૨૬૧
For Personal & Private Use Only
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૬૨
નિત્યક્રમ નંદનવન જ્યુ સુરકું વલ્લભ, ન્યાયીકું ન્યાય નિહારના ત્યે મેરે મન તૂ હી સુહાયો, ઓર તો ચિત્તથે ઉતારના ઐ૦૪ શ્રી સુપાર્શ્વ દર્શન પર તેરે, કીજે કોડી ઉવારણા; શ્રી નવિજય વિબુઘ સેવકકું, દિયો સમતારસ પારણા.૦પ
(૯) શ્રી ચંદ્રપ્રભ જિન સ્તવન શ્રી ચંદ્રપ્રભ જિનરાજ રાજે, વદન પૂનમ ચંદ રે; ભવિક લોક ચકોર નીરખત, લહે પરમાનંદ રે.શ્રી૦૧ મહમહે મહિમાએ જશભર, સરસ જસ અરવિંદ રે, રણઝણે કવિજન ભમર રસિયા, લહે સુખ મકરંદ રે.શ્રી૦૨ જસ નામે દોલત અધિક દીપે, ટળે દોહગ દંદ રે; જસ ગુણકથા ભવવ્યથા ભાંજે, ધ્યાન શિવતરુ કંદ રે.શ્રી.૩ વિપુલ હૃદય વિશાલ ભુજયુગ, ચલિતિ ચાલ ગમંદ રે; અતુલ અતિશય મહિમા મંદિર, પ્રણમત સુરનરવંદ રે.શ્રી૦૪ હું દાસ ચાકર દેવ તારો, શિષ્ય તુજ ફરજંદ રે; જસ વિજય વાચક એમ વીનવે, ટાલ મુજ ભવફંદ રે.શ્રી૦૫ (૧૦) શ્રી સુવિધિ જિન સ્તવન
(રાગ કેદારો) મેં કીનો નહીં તુમ બિન ઓરશું રાગ. દિન દિન વાન ચઢત ગુણ તેરો, જું કંચન પરભાગ;
ઓરનમેં હે કષાયકી કાલિમા, સો ક્યું સેવા લાગ.મેં.૧ રાજહંસ તૂ માનસરોવર, ઓર અશુચિ-રુચિ કાગ; વિષય ભુજંગમ ગરુડ તૂ કહિયે, ઓર વિષય વિષનાગ.મેં ૨ ૧. દુર્ભાગ્ય.૨.૮૬.શીતલ અને ઉષ્ણ, જન્મ મરણ આદિજોડકા.૩.પ.
જન્મ મર
૩. સા૫.
For Personal & Private Use Only
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૨૬૩ ઓર દેવ જલ છીલર સરીખે, તૂ તો સમુદ્ર અથાગ; તૂ સુરતરુ જગ વાંછિત પૂરન, ઓર તે સૂકે સાગ.મેં ૩ તૂ પુરુષોત્તમ તૂ હી નિરંજન, તૂ શંકર વડભાગ; તૂ બ્રહ્મા – બુદ્ધ મહાબલ, તૂ હી દેવ વીતરાગ.મેં૦૪ સુવિધિનાથ તુજ ગુણ ફૂલનકો, મેરો દિલ હે બાગ, જસ કહે ભમર રસિક હોઈ તામેં, લીજે ભક્તિ પરાગ.મેં૦૫
(૧૧) શ્રી શીતલ જિન સ્તવન શીતલજિન મોહિ પ્યારા, સાહેબ શીતલજિન મોહે પ્યારા. ભુવનવિરોચન પંકજ લોચન, જીઉકે જીઉ હમારા. સાશી-૧ જ્યોતિશું જ્યોતિ મિલત જબ ધ્યાવે, હોવત નહિ તબ ન્યારા; બાંધી મૂઠી ખૂલે ભવ-માયા, મિટે મહા ભ્રમ ભારા. સાશી૦૨ તુમ ત્યારે તબ સબ હી ન્યારા, અંતર કુટુંબ ઉદારા; તુમહી નજીક નજીક હે સબહી, રિદ્ધિ અનંત અપારા. સાશી૩ વિષય લગનકી અગ્નિ બુઝાવત, તુમ ગુન અનુભવ ઘારા; ભઈ મગનતા તુમ ગુણ રસકી, કુન કંચન કુન દારા. સાશી૦૪ શીતલતા ગુન હોર' કરત તુમ, ચંદન કાહુ બિચારા ? નામ હી તુમચા તાપ હરત હૈ, વાકું ઘસત ઘસારા.સા. શી૦૫ કરહુ કષ્ટ જન બહુત હમારે, નામ તિહારો આઘારા; જશ કહે જન્મમરણભય ભાગો, તુમ નામે ભવ પારા. સાશી-૬
(૧૨) શ્રી શાંતિનાથ જિન સ્તવન હમ મગન ભયે પ્રભુ ધ્યાનમેં. વિસર ગઈ દુવિઘા તન મનકી, અચિરાસુત ગુણ ગાનમેં. હ૦૧ ૧. ચિકારક. ૨. સંસારની માયારૂપી “બાંધી મૂઠી લાખની ઉઘાડે તો રખની.” એ રૂપ ભ્રમ. ૩. જુદ, દૂર.૪. હોડ, સરખામણી.
For Personal & Private Use Only
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૬૪
નિત્યક્રમ હરિ હર બ્રહ્મ પુરંદરકી રિદ્ધ, આવત નહિ કોઉ માનમેં, ચિદાનંદની મોજ મચી હૈ, સમતા રસકે પાનમેં. હ૦૨ ઇતને દિન – નાહિ પિછાન્યો, મેરો જન્મ ગમાયો અજાનમેં; અબ તો અધિકારી હોઈ બેઠે, પ્રભુ ગુણ અખય ખજાનમેં. હ૦૩ ગઈ દીનતા સબ હી હમારી, પ્રભુ ! તુજ સમકિત દાનમેં; પ્રભુ ગુણ અનુભવકે રસ આગે, આવત નહિ કોઉ માનમેં. હ૦૪ જિનહી પાયા તિનહી છિપાયા, ન કહે કોલકે કાનમેં, તાલી લાગી જબ અનુભવકી, તબ જાને કોઉ સાનમેં. હ૦પ પ્રભુગુણ અનુભવ ચંદ્રહાસ જ્યો, સો તો ન રહે માનમેં; વાચક યશ કહે મોહ મહા અરિ, જીત લિયો હે મેદાનમેં. હ૦૬
(૧૩) શ્રી પાશ્ર્વનાથ જિન સ્તવન
(રાગ-બિલાઉલ) મેરે સાહેબ તુમ હી હો, પ્રભુ પાસ જિગંદા ! ખિજમતગાર ગરીબ હું, મેં તેરા બંદા. મે૧ મેં ચકોર કરું ચાકરી, જબ તુમ હી ચંદા; ચક્રવાક મેં હુઈ રહું, જબ તુમ હી દિગંદા. મે ૨ મધુકર પરિ મેં રણઝણું, જબ તુમ અરવિંદા; ભક્તિ કરું ખગપતિ પરે, તબ તુમ હી ગોવિંદા. મે. ૩ તુમ જબ ગર્જિત ઘન ભયે, તબ મેં શિખિનંદા; તુમ સાયર જબ મેં તદા, ‘સુરસરિતા અમંદા. મે૪
દૂર કરો દાદા પાસજી ! ભવ દુઃખકા ફંદા; . વાચક જશ કહે દાસકું, દિયો પરમાનંદા. મેપ
૧. તલવાર ૨. ગરુડ. ૩. ગાજતાં વાદળાં. ૪. મોર. ૫. ગંગા. ૬. વેગવાળી.
For Personal & Private Use Only
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૬૫
નિત્યક્રમ છૂટક સ્તવનો
(૧૪) સાહિબ સાંભળો રે, સંભવ અરજ હમારી, ભવોભવ હું ભમ્યો રે, ન લહી સેવા તુમારી; નરય નિગોદમાં રે, તિહાં હું બહુ ભવ ભમિયો, તુમ વિના દુઃખ સહ્યાં રે, અહોનિશ ક્રોધે ઘમઘમિયો. સા૦૧ ઇંદ્રિય વશ પડ્યો રે, પાલ્યાં વ્રત નવિ સુંસે, ત્રસ પણ નવિ ગણ્યા રે, થાવર હણિયા હંશે; વ્રત ચિત્ત નવિ ઘર્યા રે, બીજું સાચું ન બોલ્યું, પાપની ગોઠડી રે, તિહાં મેં હઇડલું જઈ ખોલ્યું. સા૦૨ ચોરી મેં કરી રે, ચઉવિહ અદત્ત ન ટાળ્યું, શ્રી જિનઆણશું રે, મેં નવિ સંજમ પાલ્યું; મધુકર તણી પરે રે, શુદ્ધ ન આહાર ગવખ્યો, રસન લાલચે રે, નીરસ પિંડ ઉવેખ્યો. સા૦૩ નરભવ દોહિલો રે, પામી મોહ વશ પડિયો, પરસ્ત્રી દેખીને રે, મુજ મન તિહાં જઈ અડિયો; કામ ન કો સર્યા રે, પાપે પિંડ મેં ભરિયો, શુદ્ધ બુદ્ધ નવિ રહી રે, તેણે નવિ આતમ તરિયો. સા૦૪ લક્ષ્મીની લાલચે રે, મેં બહુ દીનતા દાખી, તોપણ નવિ મળી રે, મળી તો નવિ રહી રાખી; જે જન અભિલખે રે, તે તો તેહથી નાસે, તૃણ સમ જે ગણે રે, તેહની નિત્ય રહે પાસે. સા૦૫ ઘન ઘન તે નરા રે, એહનો મોહ વિછોડી, વિષય નિવારીને રે, જેહને ઘર્મમાં જોડી;
Jain Education' ternational
For Personal & Private Use Only
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૬૬
નિત્યક્રમ અભક્ષ્ય તે મેં ભખ્યાં રે, રાત્રિ ભોજન કીઘાં, વ્રત નવિ પાળિયાં રે, જેહવાં મૂળથી લીઘાં. સા૦૬ અનંત ભવ હું ભમ્યો રે, ભમતાં સાહિબ મળિયો, તુમ વિના કોણ દિયે રે, બોધિરયણ મુજ બળિયો; સંભવ આપજો રે, ચરણકમળ તુમ સેવા, નય એમ વીનવે રે, સુણજો દેવાધિદેવા. સા૦૭
(રાગ-દીઠો સુવિધિ નિણંદ, સમાધિ રસ ભર્યો હો લાલ) રૂપ અનુપ નિહાળી, સુમતિ જિન તાહરું, હો લાલ સુમતિછાંડી ચપલ સ્વભાવ, ઠર્યું મન મારું; હો લાલ ઠર્યું. રૂપી સરૂપ ન હોત જો, જગ તુજ દીસતું, હો લાલ જગ તો કુણ ઉપર મન, કહો અમ હિસતું: હો લાલ કહો. ૧ હસ્યા વિણ કિમ શુદ્ધ, સ્વભાવને ઇચ્છતા, હો લાલ સ્વ. ઇચ્છા વિણ તુજ ભાવ, પ્રગટ કિમ પ્રીછતા; હો લાલ પ્રગટ પ્રીડ્યા વિણ કિમ ધ્યાન, દશામાંહિ લાવતા, હો લાલ દશા લાવ્યા વિણ રસ સ્વાદ, કહો કિમ પાવતા. હો લાલ કહો. ૨ ભક્તિ વિના નવિ મુક્તિ, હુવે કોઈ ભક્તને, હો લાલ હુવે. રૂપી વિના તો તેહ, હુવે કોઈ વ્યક્તિને; હો લાલ હુવે. નવણ વિલેપન માળ, પ્રદીપ ને ઘુપણા, હો લાલ પ્રદીપ૦ નવ નવ ભૂષણ ભાલ, તિલક ને ખૂપણ. હો લાલ તિલક૩ અમ સત્ પુણ્યને યોગે, તુમ રૂપી થયા, હો લાલ તુમે અમૃત સમાણી વાણી, ઘરમની કહી ગયા; હો લાલ ઘરમની
For Personal & Private Use Only
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૨૬૭ તેહ આલંબીને જીવ, ઘણાયે બૂઝિયા, હો લાલ ઘણા ભાવિ ભાવન જ્ઞાની, અમો પણ રીઝિયા. હો લાલ અમો ૪ તે માટે તુજ પિંડ, ઘણા ગુણ કારણો, હો લાલ ઘણા સેવ્યો ધ્યાયો હવે, મહા ભય વારણો; હો લાલ મહારા શાન્તિવિજય બુઘ શિષ્ય, કહે ભવિ કાજના, હો લાલ કહે પ્રભુનું પિંડસ્થ ધ્યાન, કરો થઈ એકમના. હો લાલ કરો. ૫
(૧૬)
(ભવિ તુને વંદો રે સૂરીશ્વર ગચ્છરાયા એ દેશી) મોહન મુજરો લેજો રાજ, તુમ સેવામાં રહેશું. વામાનંદન જગદાનંદન, જેહ સુધારસ ખાણી; મુખ મટકે લોચનને લટકે, લોભાણી ઇન્દ્રાણી. મો-૧ ભવપટ્ટણ ચિહું દિશિ ચારે ગતિ, ચોરાશી લખ ચૌટા; ક્રોઘ માન માયા લોભાદિક, ચોવટીઆ અતિ ખોટા.મો૨ મિથ્યા મેતો કુમતિ પુરોહિત, મદનસેનાને તોરે; લાંચ લઈ લખ લોક સંતાપે, મોહ કંદર્પને જોરે.મો૦૩ અનાદિ નિગોદ તે બંદીખાનો, તૃષ્ણા તોપે રાખ્યો; સંજ્ઞા ચારે ચોકી મેલી, વેદ નપુંસક વાંકો. મો૦૪ ભવસ્થિતિ કર્મવિવર લઈ નાઠો, પુણ્ય ઉદય પણ વાધ્યો; સ્થાવર વિકસેંદ્રિયપણું ઓળંગી, પંચેન્દ્રીપણું લાધ્યો.મો.૫ માનવભવ આરજકુળ સદ્ગુરુ વિમલબોઘ મળ્યો મુજને; ક્રોઘાદિક સહુ શત્રુ વિનાશી, તેણે ઓળખાવ્યો તુજને મો૦૬ પાટણમાંહે પરમ દયાળુ, ગત વિભૂષણ ભેટ્યા; સત્તર બાણું શુભ પરિણામે, કર્મ કઠિન બળ મેટ્યા.મો૦૭
For Personal & Private Use Only
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૬૮
નિત્યક્રમ સમકિત ગજ ઉપશમ અંબાડી, જ્ઞાન કટક બળ કીધું; ખિમાવિજય જિન ચરણરમણ સુખ, રાજ પોતાનું લીધું મો૦૮
(૧૭) શ્રી પાસજી પ્રગટ પ્રભાવી, તુજ મૂરતિ મુજ મન ભાવીરે; મન મોહના જિનરાયા, સુર નર કિન્નર ગુણ ગાયા રે, મ0 જે દિનથી મૂરતિ દીઠી, તે દિનથી આપદા નીઠી રે. મ૦૧ મટકાનું મુખ સુપ્રસન્ન, દેખત રીઝે ભવિ મન્ન રે; મ0 સમતા રસ કેરાં કચોળાં, નયણાં દીઠે રંગરોલા રે. મ૦૨ હાથે ન ઘરે હથિયારા, નહિ જપમાલાનો પ્રચારા રે, મ0 ઉસંગે ન ઘરે રામા, તેહથી ઊપજે સવિ કામા રે. મ૦૩ ન કરે ગીતનૃત્યના ચાળા, એ તો પ્રત્યક્ષ નટના ખ્યાલારે; મ0 ન બજાવે આપે વાજાં, ન ઘરે વસ્ત્ર જીરણ સાજાં રે. મ૦૪ ઇમ મૂરતિ તુજ નિરુપાધિ, વીતરાગપણે કરી સાથી રે; મ0 કહે માનવિજય ઉવઝાયા, મેં અવલંબ્યા તુજ પાયા રે. મ૦૫
(૧૮)
સમકિત દ્વાર ગભારે પેસતાંજી, પાપ પડલ ગયાં દૂર રે; મોહન મરુદેવીનો લાડણોજી, દીઠો મીઠો આનંદ પૂર રે.સ.૧ આયુ વર્જિત સાતે કર્મનીજી, સાગર કોડાકોડી હીન રે; સ્થિતિ પઢમકરણે કરીજી, વીર્ય અપૂર્વ મોગર લીઘ રે.સ. ૨ ભોગળ ભાંગી આકષાયનીઝ, મિથ્યાત્વમોહની સાંકળ સાથ રે; દ્વાર ઉઘાડ્યા શમ સંવેગનાંજી, અનુભવ ભુવને બેઠો નાથ રે.સ.૩
For Personal & Private Use Only
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૨૬૯ તોરણ બાંધ્યું જીવદયા તણું જી, સાથીઓ પૂર્યો શ્રદ્ધા રૂપ રે; ધૂપઘટી પ્રભુગુણ અનુમોદનાજી થીગુણ મંગલ આઠ અનુપરે.સ૦૪ સંવર પાણી અંગ પખાલણેજી, કેસરચંદન ઉત્તમ ધ્યાન રે; આતમગુણરુચિ મૃગમદ મહમહેજી,પંચાચાર કુસુમ પ્રઘાન રે.સ.૫ ભાવપૂજાએ પાવન આતમાજી. પૂજો પરમેશ્વર પુન્ય પવિત્ર રે, કારણજોગે કારજ નીપજેજી, ખિમાવિજય જિનઆગમ રીતરે.સ.૬
' (૧૯)
શ્રી પરમાત્માની સ્તવના અરિહંત નમો ભગવંત નમો, પરમેશ્વર શ્રી જિનરાજ નમો; પ્રથમ જિનેશ્વર પ્રેમે પેખત, સીધ્યાં સઘળાં કાજ નમો.અ૦૧ પ્રભુ પારંગત પરમ મહોદય, અવિનાશી અકલંક નમો; અજર અમર અભુત અતિશય નિધિ, પ્રવચન જલધિ
- મયંક નમો. અ. ૨ તિહુયણ ભવિયણ જન મનવંછિય, પૂરણ દેવરસાલ નમો; લળી લળી પાય નમું હું ભાવે, કર જોડીને ત્રિકાળ નમો.અ૦૩ સિદ્ધ બુદ્ધ તું જગજન સજન, નયનાનંદન દેવ નમો; સકલ સુરાસુર નરવર નાયક, સારે અહોનિશ સેવ નમો. અ૦૪ તું તીર્થકર સુખકર સાહિબ, તું નિષ્કારણ બંઘુ નમો; શરણાગત ભવિને હિતવત્સલ, તું હી કૃપારસ સિંઘુ નમો.૮૦૫
૧. બુદ્ધિના આઠ ગુણ- (૧) શુશ્રુષા (૨) શ્રવણ (૩) ગ્રહણ (૪) ઘારણ
(૫) વિજ્ઞાન (૬) ઉહા (૭) અપોહ (૮) તત્ત્વાભિનિવેશ. ૨. ચંદ્ર ૩. દેવત, કલ્પતરુ.
For Personal & Private Use Only
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________
ર૭૦
નિત્યક્રમ કેવળજ્ઞાનાદર્ભે દર્શિત, લોકાલોક સ્વભાવ નો; નાશિત સકલ કલંક કલુષગણ, દુરિત ઉપદ્રવ ભાવ નમો.અ૦૬ જગચિંતામણિ જગગુરુ, જગહિતકારક જગજનનાથ નમો; ઘોર અપાર મહોદધિ તારણ, તું શિવપુરનો સાથ નમો.અ૦૭ અશરણ શરણ નીરાગ નિરંજન, નિરુપાયિક જગદીશ નમો; બોધિ દિયો અનુપમ દાનેશ્વર, જ્ઞાનવિમળ સૂરીશ નમો.અ૦૮
રિ
૩ ૧
(૨૦) શ્રી પાર્શ્વનાથ જિન સ્તવન
(શી કહું કથની મારી રાજ-એ રાગ) મુજને દાસ ગણી રાજ, પાર્શ્વજી ! અર્જ સુણીને, અવસર આજ પૂરીજે રાજ, પાáજી ! અર્જ સુણીજે. વામાનંદન તું આનંદન, ચંદન શીતલ ભાવે; દુઃખનિકંદન ગુણે અભિનંદન, કીજે વંદન ભાવે રાજ.પા૦૧ તુંહી જ સ્વામી અંતરજામી, મુજ મનનો વિસરામી; શિવગતિગામી તું નિષ્કામી, બીજા દેવ વિરામી રાજ.પા૨ મૂરતિ તારી મોહનગારી, પ્રાણ થકી પણ પ્યારી; હું બલિહારી વાર હજારી, મુજને આશ તુમ્હારી રાજ.પા.૩ જે એકતારી કરે અતારી (૨), લીજે તેહને તારી; પ્રીતિ વિચારી સેવક સારી, દીજે કેમ વિસારી રાજ.પા૦૪ વિઘન વિઠારી સ્વામી સંભારી, પ્રીતિ ખરી મેં ઘારી; શંક નિવારી ભાવ વઘારી, વારી તુજ ચરણારી રાજ.પાપ મિલ નર નારી બહુ પરિવારી, પૂજ રચે તુજ સારી; દેવચંદ્ર સાહિબ સુખદાઈ, પૂરો આશ અમારી રાજ.પા૦૬
For Personal & Private Use Only
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૭૧
ર૭૧
નિત્યક્રમ ૩૬. ક્ષમાપનાપાઠનું પદ્ય
(રચનાર–એક મુમુક્ષુ) હે નાથ ! ભૂલી હું ભવસાગરમાં ભટક્યો; નહિ અઘમ કામ કરતાં, હું કદી પણ અટક્યો. તમ વચન અમૂલખ, લક્ષમાંહી નહિ લીઘાં, નહિ તત્ત્વ વિચારથી, કહ્યાં તમારાં કીધાં. સેવ્યું નહિ ઉત્તમ, શીલ પ્રણીત તમારું; તજી યાદી આપની, મેં જ બગાડ્યું મારું. પ્રભુ ! દયા, શાંતિ ને ક્ષમા આદિ મેં છોડી, વળી પવિત્રતાની, ઓળખાણ પણ તોડી. હું ભૂલ્યો, આથડ્યો, અને રખડ્યો ભારી; આ સંસારે વિભુ, વિટંબના થઈ મારી. હું પાપી મદોન્મત્ત, મલિન કર્મના રજથી; વિણ તત્ત્વ મોક્ષ મેળવાય નહીં, પ્રભુ ! મુજથી. હે પરમાત્મા ! હું પ્રપંચમાંહિ પડ્યો છું; હું મૂઢ, નિરાશ્રિત, મહા ખુવાર બન્યો છું. બની અંઘ અમિત અજ્ઞાનથી ભૂલ્યો ભક્તિ; નથી નિશ્ચય મુજમાં, નાથ ! વિવેકની શક્તિ. ઓ રાગરહિત પ્રભુ ! મુજને જાણી અનાથ; આ દીન દાસનો, ગ્રહો હેતથી હાથ. હું શરણ હવે તો ગ્રહણ કરું છું તમારું; તુમ ઘર્મ સાથ તુમ મુનિનું શરણ સ્વીકારું.
For Personal & Private Use Only
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૭૨
નિત્યક્રમ હું માનું પ્રભુ ! મુજ અપરાધની માફી; કરી દીઓ પાપથી મુક્ત, કહું પછી કાંહી. એ અભિલાષા અવિનાશી, પૂરણ કરજો, મુજ દોષ દયાનિધિ, દેવ દિલે નવિ ઘરજો. હું પાપનો પશ્ચાત્તાપ હવે કરું છું, વળી સૂક્ષ્મ વિચારથી, સદા ઊંડો ઊતરું છું. તુમ તત્ત્વ ચમત્કૃતિ, નજરે તૂર્ત તરે છે, એ મુજ સ્વરૂપનો, વિકાસ નાથ કરે છે. છો આપ નીરાગી, અનંત ને અવિકારી; વળી સ્વરૂપ સત્ ચિદાનંદ ગણું સુખકારી. છો સહજાનંદી અનંતદર્શી જ્ઞાની; રૈલોક્ય પ્રકાશક, નાથ ! શું આપું નિશાની ? મુજ હિત અર્થે દઉં, સાક્ષી માત્ર તમારી; હું ક્ષમા ચાહું, મતિ સદા આપજો સારી. તુમ પ્રણીત તત્વમાં, શંકાશીલ ન થાઉં, જે આપ બતાવો, માર્ગ ત્યાં જ હું જાઉં. મુજ આકાંક્ષા ને, વૃત્તિ એવી નિત્ય થાજો; લઈ શકું જેથી હું, મહદ્ મુક્તિનો લાવો. હે સર્વજ્ઞ પ્રભુ ! શું વિશેષ કહું હું તમને, નથી લેશ અજાણ્યું, આપથી નિશ્ચય મુજને. હું કેવલ પશ્ચાત્તાપથી દિલ દહું ; મુજ કર્મજન્ય પાપની ક્ષમા ચાહું છું. ૐ શાંતિ શાંતિ, કરો કૃપાળુ શાંતિ; ગુરુ રાજચંદ્ર જિન વચન, હરો મમ ભ્રાંતિ.
For Personal & Private Use Only
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
નિત્યક્રમ
૨૭૩ ૩૭. શ્રી બૃહદ્ આલોચના (શ્રી લાલાજી રણજીતસિંહજી કૃત)
દોહા સિદ્ધ શ્રી પરમાતમાં, અરિગંજન અરિહંત ઇષ્ટ દેવ વંદું સદા, ભય ભંજન ભગવંત. ૧ અરિહા સિદ્ધ સમરું સદા, આચારજ ઉવઝાય; સાધુ સકલકે ચરનકું, વંદું શિષ નમાય. ૨ શાસન નાયક સમરિયે, ભગવંત વીર જિનંદ, અલિય વિઘન દૂરે હરે, આપે પરમાનંદ. ૩ અંગૂઠે અમૃત વસે, લબ્ધિ તણો ભંડાર; શ્રીગુરુ ગૌતમ સમરિયે, વાંછિત ફલ દાતાર. ૪ શ્રી ગુરુદેવ પ્રસાદસે હોત મનોરથ સિદ્ધ; ઘન વરસત વેલી તરુ, ફૂલ ફલનકી વૃદ્ધ. પ પંચ પરમેષ્ઠી દેવકો, ભજનપૂર પહિચાન; કર્મ અરિ ભાજે સબી, હોવે પરમ કલ્યાન. ૬ શ્રી જિનયુગ પદકમલમેં, મુઝ મન ભ્રમર વસાય; કબ ઊગે વો દિનકર, શ્રીમુખ દરિસન પાય. ૭ પ્રણમી પદપંકજ ભણી, અરિગંજન અરિહંત; કથન કરો અબ જીવકો, કિંચિત્ મુઝ ‘વિરતંત. ૮ આરંભ વિષય કષાયવશ, ભમિયો કાલ અનંત; લક્ષચોરાશી યોનિમેં, અબ તારો ભગવંત. ૯ દેવ ગુરુ ઘર્મ સૂત્રમેં, નવ તત્ત્વાદિક જોય;
અઘિકા ઓછા જે કહ્યા, ‘મિથ્યા દુષ્કૃત મોય. ૧૦ ૧ અનિષ્ટ. ૨ વૃત્તાંત, વર્તન. ૩. મારાં માઠાં કામ નિષ્ફળ થાઓ.
For Personal & Private Use Only
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૭૪
નિત્યક્રમ મિથ્યા મોહ અજ્ઞાનકો, ભરિયો રોગ અથાગ; વૈદ્યરાજ ગુરુ શરણથી, ઔષઘ જ્ઞાન વિરાગ. ૧૧ જે મેં જીવ વિરાઘિયા, સેવ્યાં પાપ અઢાર; પ્રભુ તુમારી સાખર્ચે, વારંવાર ધિક્કાર. બુરા બુરા સબકો કહે, બુરા ન દીસે કોઈ જો ઘટ શોઘે આપનો, મોસું બુરા ન કોઈ. ૧૩ કહેવામાં આવે નહીં, અવગુણ ભર્યા અનંત, લિખવામાં ક્યું કર લિખું, જાણો શ્રી ભગવંત. ૧૪ કરુણાનિથિ કૃપા કરી, કર્મ કઠિન મુઝ છેદ, મિથ્યા મોહ અજ્ઞાનકો, કરજો ગ્રંથિ ભેદ. ૧૫ પતિત ઉદ્ધારન નાથજી, અપનો બિરુદ વિચાર; ભૂલચૂક સબ માહરી, ખમીએ વારંવાર. ૧૬ માફ કરો સબ માહરા, આજ તલકના દોષ; દીનદયાલુ દો મુઝે, શ્રદ્ધા શીલ સંતોષ. ૧૭ આતમનિંદા શુદ્ધ ભની, ગુનવંત વંદન ભાવ; રાગદ્વેષ પતલા કરી, સબસે ખીમત “ખીમાવ. ૧૮ છૂટું પિછલાં પાપસે, નવાં ન બાંધું કોઈ; શ્રી ગુરુદેવ પ્રસાદસેં, સફલ મનોરથ હોઈ. ૧૯ પરિગ્રહ મમતા તજી કરી, પંચ મહાવ્રત ઘાર; અંત સમય આલોચના, કરું સંથારો સાર. ૨૦ તીન મનોરથ એ કહ્યા, જો ધ્યાવે, નિત મત્ર;
શક્તિ સાર વર્તે સહી, પાવે શિવસુખ ઘa. ૨૧ ૧. ક્ષમી ક્ષમાવો ૨. અનુસાર, પ્રમાણે.
For Personal & Private Use Only
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૨૭૫ અરિહા દેવ, નિર્ગથ ગુરુ, સંવર નિર્ભર ઘર્મ, આગમ શ્રી કેવલી કથિત, એહિ જૈન મત મર્મ. ૨૨ આરંભ વિષયકષાય તજ, શુદ્ધસમકિત વ્રત ઘાર; જિન આજ્ઞા પરમાન કર, નિશ્ચય ખેવો પાર. ૨૩ ક્ષણ નિકમો રહનો નહીં, કરનો આતમ કામ; ભણનો ગુણનો શીખનો, રમનો જ્ઞાનારામ. ૨૪ અરિહા સિદ્ધ સબ સાથુજી, જિનાજ્ઞા ઘર્મસાર; મંગલિક ઉત્તમ સદા, નિશ્ચય શરણાં ચાર. ૨૫ ઘડી ઘડી પલ પલ સદા, પ્રભુ સ્મરણકો ચાવ; નરભવ સફલો, જો કરે, દાન શીલ તપ ભાવ. ૨૬
દેહા સિદ્ધો જેસો જીવ હૈ, જીવ સોઈ સિદ્ધ હોય, કર્મ મેલકા અંતરા, બૂઝે વિરલા કોય. ૧ કર્મ પુદ્ગલ રૂપ હૈ, જીવરૂપ હૈ જ્ઞાન; દો મિલકર બહુ રૂપ હૈ, 'વિછડ્યાં પદ નિરવાન. ૨ જીવ કરમ ભિન્ન ભિન્ન કરો, મનુષ જનમકું પાય; આત્મજ્ઞાન વૈરાગ્યમેં, ઘીરજ ધ્યાન ગાય. ૩ દ્રવ્ય થકી જીવ એક હૈ, ક્ષેત્ર અસંખ્ય પ્રમાન; કાળ થકી રહૈ સર્વદા, ભાવે દર્શન જ્ઞાન. ૪ ગર્ભિત પુગલપિંડમેં, અલખ અમૂરતિ દેવ; ફિરે સહજ ભવચક્રમેં, યહ અનાદિકી ટેવ. ૫ ફૂલ અત્તર, ઘી દૂધમેં, તિલમેં તૈલ છિપાય;
હું ચેતન જડ કરમ સંગ, બંધ્યો મમતા પાય. ૬ ૧. ઊતરો. ૨. ઉત્સાહ. ૩. છૂટાં થયે.
For Personal & Private Use Only
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૭૬
નિત્યક્રમ જો જો પુદ્ગલની દશા, તે નિજ માને હંસ; વાહી ભરમ વિભાવતું, બઢે કરમકો વંશ. ૭ રતન બંધ્યો ગઠડી વિષે, સૂર્ય છિપ્યો ઘનમાંહિ; સિંહ પિંજરામેં દિયો, જોર ચલે કછુ નહિ. ૮
ન્યું બંદર મદિરા પિયા, વિષ્ણુ પંકિત ગાત; ભૂત લગ્યો કૌતુક કરે, કર્મોકા ઉત્પાત. ૯ કર્મ સંગ જીવ મૂઢ હૈ, પાવે નાના રૂ૫; કર્મ રૂપ મલકે ટલે, ચેતન સિદ્ધ સરૂપ. ૧૦ શુદ્ધ ચેતન ઉજ્વલ દરવ, રહ્યો કર્મ મલ છાય; તપ સંયમસેં ઘોવતાં, જ્ઞાનજ્યોતિ બઢ જાય. ૧૧ જ્ઞાન થકી જાને સકલ, દર્શન શ્રદ્ધા રૂપ; ચારિત્રથી આવત કે, તપસ્યા ક્ષપન સરૂપ. ૧૨ કર્મરૂપ મલકે શુઘે, ચેતન ચાંદી રૂપ; નિર્મળ જ્યોતિ પ્રગટ ભયા, કેવલજ્ઞાન અનૂપ. મૂસી પાવક સોહગી, ફુકાંતનો ઉપાય; રામચરણ ચારુ મિલ્યા, મેલ કનકકી જાય. ૧૪ કર્મરૂપ બાદલ મિટે, પ્રગટે ચેતન ચંદ; જ્ઞાનરૂપ ગુન ચાંદની, નિર્મળ જ્યોતિ અમંદ. ૧૫ રાગ દ્વેષ દો બીજમેં, કર્મબંઘકી “વ્યા;
આત્મજ્ઞાન વૈરાગ્યસે, પાવે મુક્તિ સમાઘ. ૧૬ ૧ જીવ. ૨. દ્રવ્ય. ૩. વધી જાય. ૪. સોનું ગાળવાની કુલડી. પ. વ્યાધિ, રોગ. ૬. સમાધિ, સુખ.
For Personal & Private Use Only
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૭૭
નિત્યક્રમ અવસર વિત્યો જાત હૈ, અપને વશ કછુ હોત; પુણ્ય છતાં પુણ્ય હોત હૈ, દિપક દીપકજ્યોત. ૧૭ કલ્પવૃક્ષ, ચિંતામણી, ઇન ભવમ્ સુખકાર; જ્ઞાનવૃદ્ધિ ઇનસે અધિક, ભવદુઃખ ભંજનહાર. ૧૮ રાઈમાત્ર ઘટવઘ નહીં, દેખ્યાં કેવળજ્ઞાન, યહ નિશ્ચય કર જાનકે, ત્યજીએ પરથમ ધ્યાન. ૧૯ દૂજા કુછ ભી ન ચિંતીએ, કર્મબંઘ બહુ દોષ; ત્રીજા ચોથા ધ્યાયકે, કરીએ મન સંતોષ. ૨૦ ગઈ વસ્તુ શોચે નહીં, આગમ વાંછા નહિ; વર્તમાન વર્તે સદા, સો જ્ઞાની જગ માંહિ. ૨૧ અહો ! સમવૃષ્ટિ આતમા, કરે કુટુંબ પ્રતિપાલ; અંતર્ગત ન્યારો રહે, (જ્યુ) ઘાવ ખિલાવે બાલ. ૨૨ સુખ દુઃખ દોનું વસત હૈ, જ્ઞાનીકે ઘટ માંહિ, ગિરિ સરછ દીસે મુકરમેં ભાર ભીંજવો નહિ. ૨૩ જો જો પુદ્ગલ ફરસના, નિશે ફરસે સોય; મમતા સમતા ભાવસે, કર્મ બંઘ-ક્ષય હોય. ૨૪ બાંધ્યાં સો હી ભોગવે, કર્મ શુભાશુભ ભાવ;
ફલ નિરજરા હોત હૈ, યહ સમાથિ ચિત્ત ચાવ. ૨૫ ૧. પોતાના હાથમાં અવસર હોય ત્યારે કંઈ બને છે. ૨. આર્ત–દુઃખરૂપ પરિણામ. ૩. રોદ્ર–પાપરૂપ પરિણામ. ૪. ઘર્મ–શુભ ભાવરૂપ પરિણામ. પ. શુક્લ–શુદ્ધ પરિણામ. ૬. પર્વત. ૭. સરોવર. ૮. દર્પણમાં. ૯. જે જે પુદ્ગલોનો સ્પર્શ થવાનો છે, તે નક્કી થશે. તેમાં મમતાભાવથી કર્મબંઘ અને સમતાભાવથી કર્મક્ષય થાય છે. ૧૦. બાંધેલા કર્મ ભોગવતાં શુભાશુભ ભાવથી ફળ થાય છે. સમભાવમાં ચિત્ત હોય તો નિર્જરા થાય છે.
For Personal & Private Use Only
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૭૮
નિત્યક્રમ બાંઘ્યાંબિન ભગતે નહીં, બિનભુગત્યાં ન છુટાય; આપ હી કરતા ભોગતા, આપ હી દૂર કરાય. પથ કુપથ ઘટવઘ કરી, રોગ હાનિ વૃદ્ધિ થાય; પુણ્ય પાપ કિરિયા કરી, સુખ દુઃખ જગમેં પાય. સુખ દીર્ઘ સુખ હોત હૈ, દુઃખ દીઘાં દુઃખ હોય; આપ હણે નહિ અવરકું (તો) અપને હણે ન કોય. જ્ઞાન ગરીબી ગુરુવચન, નરમ વચન નિર્દોષ; ઇનકું કભી ન છાંડિયે, શ્રદ્ઘા શીલ સંતોષ. સત મત છોડો હો ! નરા, લક્ષ્મી ચૌગુની હોય; સુખ દુઃખ રેખા કર્મકી, ટાલી ટલે ન કોય. ગોઘન ગજઘન રતનથન, કંચન ખાન સુખાન; જબ આવે સંતોષઘન, સબ ઘન ઘૂલ સમાન. શીલ રતન મોટો રતન, સબ રતનાંકી ખાન; તીન લોકકી સંપદા, રહી શીલમેં આન. શીલે સર્પ ન ૐઆભડે, શીલે શીતલ આગ; શીલે અિ૨ કિર કેસરી, ભય જાવે સબ ભાગ. શીલ રતનકે પારખું, મીઠા બોલે જૈન; સબ જગસેં ་ઊંચા રહે, (જો) નીચાં રાખે નૈન. તનકર મનકરવચનકર, દેત ન કાહુ દુઃખ; કર્મ રોગ પાતિક ઝરે, દેખત વાકા મુખ. દોહા પાન ખરંતાં ઇમ કહે, સુન તરુવર વનરાય; અબકે વિછુરે કબ મિલે, દૂર પડેંગે જાય. ૧
૨૬
For Personal & Private Use Only
૨૭
૨૮
૨૯
૩૦
૩૧
૩૨
૩૩
૩૪
૧. ભોગવ્યા વિના. ૨. આવીને. ૩. અથડાય. ૪. ઉદાસીન. ૫. હમણાં છૂટાં
પડેલા ક્યારે મળીશું ?
૩૫
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૨૭૯ તબ તરુવર ઉત્તર દિયો, સુનો પત્ર એક બાત; ઇસ ઘર એસી રીત હૈ, એક આવત એક જાત. ૨ વરસ દિનાકી ગાંઠકો, ઉત્સવ ગાય બજાય; મૂરખ નર સમઝ નહીંવરસ ગાંઠકો જાય. ૩
સોરઠો પવન તણો વિશ્વાસ,કિણ કારણ તે દ્રઢ કિયો? ઇનકી એહી રીત, આવે કે આવે નહીં. ૪
દોહા કરજ બિરાના કાઢકે, ખરચ કિયા બહુ નામ; જબ મુદત પૂરી હુવે, દેનાં પડશે દામ. ૧ બિનું દિયાં છૂટે નહીં, યહ નિશ્ચય કર માન; હસ હસકે કહ્યું ખરચીએ, દામ બિરાના જાન. ૨ જીવહિંસા કરતાં થકાં, લાગે મિષ્ટ અજ્ઞાન, જ્ઞાની ઇમ જાને સહી, વિષ મિલિયો પકવાન. ૩ કામ ભોગ પ્યારા લગે, ફલ “કિંપાક સમાન, મીઠી ખાજ ખુજાવતાં, પીછે દુઃખકી ખાન. ૪ જપ તપ સંયમ દોહિલો, ઔષઘ કડવી જાન; સુખકારન પીછે ઘનો, નિશ્ચય પદ નિરવાન. ૫ ડાભ અણી જલબિંદુઓ, સુખ વિષયનકો ચાવ; ભવસાગર દુઃખજલ ભર્યો, યહ સંસાર સ્વભાવ. ૬ ચઢ ઉનંગ કહાંસે પતન, શિખર નહીં વો કૂપ;
જિસ સુખ અંદર દુઃખ વસે,સો સુખ ભી દુઃખરૂપ. ૭ ૧. વર્ષગાંઠનો દિવસ ઊજવે છે. ૨. વા, શ્વાસોશ્વાસ. ૩. પારકા વ્યાજે લાવી. ૪. અજ્ઞાનીને...ઝેરી ઝાડનું નામ.
For Personal & Private Use Only
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૮૦
નિત્યક્રમ જબ લગ જિનકે પુણ્યકા, પહોંચે નહીં કરાર; તબ લગ ઉસકો માફ હૈ, અવગુન કરે હજાર. ૮ પુણ્ય ખીન જબ હોતા હૈ, ઉદય હોત હૈ પાપ, દાજે વનકી લાકરી, પ્રજલે આપોઆપ. ૯ પાપ છિપાયાં ના છીપે, છીપે તો મહાભાગ; દાબી ડૂબી ના રહે, રૂઈ લપેટી આગ. ૧૦ બહુ વીતી થોડી રહી, અબ તો સુરત સંભાર; પરભવ નિશ્ચય ચાલનો, વૃથા જન્મ મત હાર. ૧૧ ચાર કોશ ગ્રામાંતરે, ખરચી બાંધે લાર; પરભવ નિશ્ચય જાવણો, કરીએ ઘર્મ વિચાર. ૧૨ રજ વિરજ ઊંચી ગઈ, નરમાઈકે પાન, પત્થર ઠોકર ખાત હૈ, કરડાઈકે “તાન. અવગુન ઉર ઘરીએ નહીં, જો હુવે વિરખ બબૂલ; ગુન લીજે કાલુ કહે, નહિ છાયામેં સૂલ. જૈસી જાપે વસ્તુ હૈ, વૈસી દે દિખલાય; વાકા બુરા ન માનીએ, કહાઁ તેને વો જાય ? ૧૫ ગુરુ કારીગર સારિખા, ટાંકી વચન વિચાર; પત્થરસે પ્રતિમા કરે, પૂજા લહે અપાર. ૧૬ સંતનકી સેવા કિયાં, પ્રભુ રીઝત હૈ આપ;
જાકા બાલ ખિલાઈએ, તાકો રીઝત બાપ. ૧૭ ૧. મુદત પૂરી થઈ નથી. ૨. લક્ષ ૩. સાથે. ૪. નરમાસપણાથી. ૫. તન્મયપણું. ૬. બાવળનું વૃક્ષ. ૭. ટાંકણારૂપ વચન ગણ.
For Personal & Private Use Only
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૨૮૧ ભવસાગર સંસારમેં, દીપા શ્રી જિનરાજ, ઉદ્યમ કરી પહોંચે તીરે, બેઠી ઘર્મ જહાજ. ૧૮ નિજ આતમકું દમન કર, પર આતમકું ચીન; પરમાતમકો ભજન કર, સોઈ મત પરવીન. ૧૯ સમજ શકે પાપસે, અણસમજુ હરખંત; વે લૂખાં વે ચીકણાં, ઇણ વિથ કર્મ બઘત. ૨૦ સમજ સાર સંસારમેં, સમજુ ટાલે દોષ; સમજ સમજ કરિ જીવ હી, ગયા અનંતા મોક્ષ. ઉપશમ વિષય કષાયનો, સંવર તીનું યોગ; કિરિયા જતન વિવેકર્સે મિટે કર્મ દુઃખરોગ. રોગ મિટે સમતા વધે, સમકિત વ્રત આરાઘ, નિર્વેરી સબ જીવસે, પાવે મુક્તિ સમાઘ. ૨૩
ઇતિ ભૂલચૂક મિચ્છા મિ દુક્કડ
શ્રી પંચપરમેષ્ઠિ ભગવભ્યો નમઃ
| દોહા અનંત ચૌવીશી જિન નમું, સિદ્ધ અનંતા ક્રોડ, વર્તમાન જિનવર સવે, કેવલી દો નવ કોડ. ગણઘરાદિ સબ સાથુજી, સમતિ વત ગુણઘાર; યથાયોગ્ય વંદન કરું, જિનઆજ્ઞા અનુસાર,
એક નવકાર ગણવો પ્રણમી પદપંકજ ભની, અરિગંજન અરિહંત, કથન કરું હવે જીવનું, કિંચિત્ મુજ વિરતંત.
૧. ડરે.
For Personal & Private Use Only
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૮૨
નિત્યક્રમ
અંજનાની દેશી હું અપરાધી અનાદિકો, જનમ જનમ ગુના કિયા ભરપૂર કે; લૂંટીઆ પ્રાણ છ કાયના, સેવ્યાં પાપ અઢારાં કરૂર કે. (હવેનું ગદ્ય મૂળ હિંદી ભાષામાં છે તેનું ગુર્જર ભાષાંતર મૂક્યું છે.)
આજ સુધી આ ભવમાં, પહેલાં સંખ્યાતા, અસંખ્યાતા અને અનંતા ભવમાં કુગુરુ, કુદેવ અને કુઘર્મની સદ્દહણા, પ્રરૂપણા, ફરસના, સેવનાદિક સંબંધી પાપદોષ લાગ્યા તે સર્વે મિચ્છા મિ દુક્કડં.
અજ્ઞાનપણે, મિથ્યાત્વપણે, અવ્રતપણે, કષાયપણે, અશુભયોગે કરી, પ્રમાદે કરી અપછંદ–અવિનીતપણું મેં કર્યું તે સર્વે મિચ્છા મિ દુક્કડં.
શ્રી અરિહંત ભગવંત વીતરાગ કેવલજ્ઞાની મહારાજની, શ્રી ગણઘરદેવની, શ્રી આચાર્યની, શ્રી ઘર્માચાર્યની, શ્રી ઉપાધ્યાયની, અને શ્રી સાઘુ-સાધ્વીની, શ્રાવકશ્રાવિકાની, સમદ્રષ્ટિ સાઘર્મી ઉત્તમ પુરુષોની, શાસ્ત્રસૂત્રપાઠની, અર્થ પરમાર્થની, ઘર્મ સંબંઘી, અને સકલ પદાર્થોની અવિનય, અભક્તિ, આશાતનાદિ કરી, કરાવી, અનુમોદી, મન, વચન, અને કાયાએ કરી દ્રવ્યથી, ક્ષેત્રથી, કાલથી અને ભાવથી સમ્યફપ્રકારે વિનય, ભક્તિ, આરાઘના, પાલન, સ્પર્શના, સેવનાદિક યથાયોગ્ય અનુક્રમે નહીં કરી, નહીં કરાવી, નહીં અનુમોદી, તે મને ધિક્કાર, ધિક્કાર, વારંવાર મિચ્છા મિ દુક્કડં. મારી ભૂલચૂક, અવગુણ, અપરાઘ સર્વે માફ કરો, ક્ષમા કરો, હું મન, વચન, કાયાએ કરી ખમાવું છું.
દોહા અપરાથી ગુરુ દેવકો, તીન ભુવનકો ચોર; ઠગું વિરાણા માલમેં, હા હા કર્મ કઠોર.
For Personal & Private Use Only
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૨૮૩ કામી કપટી લાલચી, અપછંદા અવિનીત; અવિવેકી ક્રોથી કઠિન, મહાપાપી ભયભીત. જે મેં જીવ વિરાળિયા, સેવ્યાં પાપ અઢાર;
નાથ તુમારી સાખર્ચો, વારંવાર ધિક્કાર. પહેલું પાપ પ્રાણાતિપાત :---
છકાયપણે મેં છકાય જીવની વિરાઘના કરી; પૃથ્વીકાય, અપકાય, તેઉકાય, વાયુકાય, વનસ્પતિકાય, બેઈદ્રિય, તેઈદ્રિય, ચૌરિન્દ્રિય, પંચેદ્રિય, સંજ્ઞી, અસંજ્ઞી, ગર્ભજ ચૌદે પ્રકારે સંમૂર્ણિમ આદિ ત્રણ સ્થાવર જીવોની વિરાઘના કરી, કરાવી, અનુમોદી મન, વચન, અને કાયાએ કરી, ઊઠતાં, બેસતાં, સૂતાં, હાલતાં, ચાલતાં, શસ્ત્ર, વસ્ત્ર, મકાનાદિક ઉપકરણો ઉઠાવતાં, મૂકતાં, લેતાં, દેતાં, વર્તતાં, વર્તાવતાં, અપડિલેહણા, દુપડિલેહણા સંબંધી, અપ્રમાર્જના, દુઃપ્રમાર્જના સંબંઘી, અઘિકી ઓછી, વિપરીત પૂંજના પડિલેહણા સંબંધી અને આહાર વિહારાદિક નાના પ્રકારના ઘણા ઘણા કર્તવ્યોમાં સંખ્યાતા, અસંખ્યાતા અને નિગોદ આશ્રયી અનંતા જીવના જેટલા પ્રાણ લૂંટ્યા, તે સર્વ જીવોનો હું પાપી અપરાધી છું, નિશ્ચય કરી બદલાનો દેણદાર છું. સર્વ જીવ મને માફ કરો. મારી ભૂલચૂક, અવગુણ, અપરાધ સર્વે માફ કરો. દેવસીય, રાઈય, પાક્ષિક, ચૌમાસી અને સાંવત્સરિક સંબંઘી વારંવાર મિચ્છા મિ દુક્કડં. વારંવાર ક્ષમાનું છું. તમે સર્વે ક્ષમજો.
खामेमि सबजीवे, सब्वे जीवा खमंतु मे । मित्ती मे सब भूएसु , वे मज्झं न केणइ ॥ તે દિવસ મારો ઘન્ય હશે કે જે દિવસે હું છયે કાયના જીવોના વૈરબદલાથી નિવૃત્તિ પામીશ. સર્વ ચોરાશી લાખ જીવ
For Personal & Private Use Only
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૮૪
નિત્યક્રમ યોનિને અભયદાન દઈશ. તે દિવસ મારો પરમ કલ્યાણમય થશે. બીજું પાપ મૃષાવાદ ---
ક્રોઘવશે, માનવશે, માયાવશે, લોભવશે, હાસ્ય કરી, ભયવશે ઇત્યાદિક કરી મૃષા વચન બોલ્યો, નિંદા-વિકથા કરી, કર્કશ, કઠોર, માર્મિક ભાષા બોલી ઇત્યાદિક અનેક પ્રકારે મૃષા જૂઠું બોલ્યો, બોલાવ્યું, બોલતાં પ્રત્યે અનુમોવું તે સર્વે મન-વચન-કાયાએ કરી મિચ્છા મિ દુક્કડં. તે દિવસ મારો ઘન્ય હશે કે જે દિવસે હું સર્વથા પ્રકારે મૃષાવાદનો ત્યાગ કરીશ. તે દિવસ મારો પરમ કલ્યાણમય થશે. ત્રીજું પાપ અદત્તાદાન –
અણદીઘી વસ્તુ ચોરી કરીને લીઘી, વિશ્વાસઘાત કરી થાપણ ઓળવી, પરસ્ત્રી, પરઘન હરણ કર્યા તે મોટી ચોરી લૌકિક વિરુદ્ધની, તથા અલ્પ ચોરી તે ઘર સંબંધી નાના પ્રકારના કર્તવ્યોમાં ઉપયોગ સહિતે ને ઉપયોગ રહિતે ચોરી કરી, કરાવી, કરતા પ્રત્યે અનુમોદી, મન-વચન-કાયાએ કરી; તથા ઘર્મ સંબંધી જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર અને તપ શ્રી ભગવંત ગુરુદેવોની આજ્ઞા વગર કર્યા તે મને ધિક્કાર, ધિક્કાર, વારંવાર મિચ્છા મિ દુક્કડં. તે દિવસ મારો ઘન્ય હશે કે જે દિવસે હું સર્વથા પ્રકારે અદત્તાદાનનો ત્યાગ કરીશ. તે મારો પરમ કલ્યાણમય દિન થશે. ચોથું પાપ અબ્રહ્મ :--
મૈથુન સેવવામાં મન, વચન, અને કાયાના યોગ પ્રવર્તાવ્યા; નવ વાડ સહિત બ્રહ્મચર્ય પાળ્યું નહીં; નવ વાડમાં અશુદ્ધપણે પ્રવૃત્તિ કરી; પોતે સેવ્યું, બીજા પાસે સેવરાવ્યું, સેવનાર પ્રત્યે ભલું જાણ્યું, તે મન વચન કાયાએ કરી મને ધિક્કાર, ધિક્કાર, વારંવાર મિચ્છા
For Personal & Private Use Only
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૨૮૫
મિ દુક્કડં, તે દિવસ મારો ઘન્ય હશે કે જે દિવસે હું નવવાડ સહિત બ્રહ્મચર્ય-શીલરત્ન આરાઘીશ, સર્વથા પ્રકારે કામવિકારોથી નિવર્તીશ. તે દિવસ મારો પરમ કલ્યાણમય થશે.
પાંચમું પરિગ્રહ પાપસ્થાનક ઃ---
સચિત પરિગ્રહ તે દાસ, દાસી, દ્વિપદ, ચૌપદ આદિ, મણિ, પથ્થર આદિ અનેક પ્રકારે છે અને અચિત પરિગ્રહ સોનું, રૂપું, વસ્ત્ર, આભરણ આદિ અનેક વસ્તુ છે, તેની મમતા, મૂર્છા, પોતાપણું કર્યું; ક્ષેત્ર ઘર આદિ નવ પ્રકારના બાહ્ય પરિગ્રહ અને ચૌદ પ્રકારના અત્યંતર પરિગ્રહને ઘાર્યો, ઘરાવ્યો, ઘરતા પ્રત્યે અનુમોદ્યો તથા રાત્રિભોજન, અભક્ષ્ય આહારાદિ સંબંધી પાપ દોષ સેવ્યા તે મને ઘિક્કાર, ધિક્કાર, વારંવાર મિચ્છા મિ દુક્કડં. તે દિવસ મારો ધન્ય હશે કે જે દિવસે હું સર્વથા પ્રકારે પરિગ્રહનો ત્યાગ કરી સંસારના પ્રંપચોથી નિવર્તીશ. તે દિવસ મારો પરમ કલ્યાણમય થશે.
છઠ્ઠું ક્રોથ પાપસ્થાન :---
ક્રોઘ કરીને પોતાના આત્માને અને પરના આત્માને તખ઼ાયમાન કર્યા, દુઃખિત કર્યા, કષાયી કર્યા, તે મને ધિક્કાર, ધિક્કાર, વારંવાર મિચ્છા મિ દુક્કડં.
સાતમું માન પાપસ્થાનક :---
માન એટલે અહંભાવ સહિત ત્રણ ગારવ અને આઠ મદ આદિ કર્યા, તે મને ઘિક્કાર, ઘિક્કા૨, વારંવાર મિચ્છા મિ દુક્કડં.
આઠમું માયા પાપસ્થાનક ઃ---
સંસાર સંબંઘી તથા ઘર્મ સંબંધી અનેક કર્તવ્યોમાં કપટ કર્યું, તે મને ઘિક્કાર, ઘિક્કાર, વારંવાર મિચ્છા મિ દુક્કડં.
For Personal & Private Use Only
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૮૬
નિત્યક્રમ નવમું લોભ પાપસ્થાનક ---
મૂછભાવ કર્યો, આશા, તૃષ્ણા, વાંચ્છાદિક કર્યા, તે મને થિક્કાર, ધિક્કાર, વારંવાર મિચ્છા મિ દુક્કડં. દશમું રાગ પાપસ્થાનક ---
મનગમતી વસ્તુઓમાં સ્નેહ કીઘો, તે મને ધિક્કાર, ધિક્કાર, વારંવાર મિચ્છા મિ દુક્કડં. અગિયારમું ષ પાપસ્થાનક ---
અણગમતી વસ્તુ જોઈ દ્વેષ કર્યો, તે મને ધિક્કાર, ધિક્કાર, વારંવાર મિચ્છા મિ દુક્કડં. બારમું કલહ પાપસ્થાનક :---
અપ્રશસ્ત વચન બોલી ક્લેશ ઉપજાવ્યા, તે મને ધિક્કાર, થિક્કાર, વારંવાર મિચ્છા મિ દુક્કડં. તેરમું અભ્યાખ્યાન પાપસ્થાનક ---
અછતાં આલ દીઘાં, તે મને ધિક્કાર, ધિક્કાર, વારંવાર મિચ્છા મિ દુક્કડં. ચૌદમું પૈશુન્ય પાપસ્થાનક : ---
પરની ચુગલી ચાડી કરી, તે મને ધિક્કાર, ધિક્કાર, વારંવાર મિચ્છા મિ દુક્કડ. પંદરમું પરંપરિવાદ પાપસ્થાનક –
બીજાના અવગુણ, અવર્ણવાદ બોલ્યો, બોલાવ્યા, અનુમોદ્યા, તે મને ધિક્કાર, ધિક્કાર, વારંવાર મિચ્છા મિ દુક્કડં. સોળમું રતિઅરતિ પાપસ્થાનક :---
પાંચ ઇંદ્રિયના ૨૩ વિષયો, ૨૪૦ વિકારો છે તેમાં
For Personal & Private Use Only
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૨૮૭ મનગમતામાં રાગ કર્યો, અણગમતામાં દ્વેષ કર્યો, સંયમ, તપ આદિમાં અરતિ કરી, કરાવી, અનુમોદી તથા આરંભાદિ અસંયમ પ્રમાદમાં રતિભાવ કર્યો, કરાવ્યો, અનુમોદ્યો, તે મને ધિક્કાર, ધિક્કાર, વારંવાર મિચ્છા મિ દુક્કડં. સત્તરમું માયામૃષાવાદ પાપસ્થાનક ---
કપટ સહિત જૂઠું બોલ્યો, તે મને થિક્કાર, ધિક્કાર, વારંવાર મિચ્છા મિ દુક્કડં. અઢારમું મિથ્યાદર્શનશલ્ય પાપસ્થાનક ---
શ્રી જિનેશ્વર દેવના માર્ગમાં શંકા, કાંક્ષાદિક વિપરીત પ્રરૂપણા કરી, કરાવી, અનુમોદી, તે મને ધિક્કાર, ધિક્કાર, વારંવાર મિચ્છા મિ દુક્કડં.
એવું અઢાર પાપસ્થાનક તે દ્રવ્યથી, ક્ષેત્રથી, કાળથી, ભાવથી, જાણતાં, અજાણતાં, મન, વચન, કાયાએ કરી સેવ્યાં, સેવરાવ્યાં, અનુમોદ્યો; અર્થે, અનર્થે, ઘર્મ અર્થ, કામવશે, મોહવશે, સ્વવશે, પરવશે કર્યા; દિવસે, રાત્રે, એકલા કે સમૂહમાં, સૂતાં વા જાગતાં, આ ભવમાં, પહેલાં સંખ્યાતા, અસંખ્યાતા, અનંતા ભવોમાં પરિભ્રમણ કરતાં આજ દિન અદ્યક્ષણ પર્યત રાગ-દ્વેષ, વિષય-કષાય, આળસ, પ્રમાદાદિક પૌદ્ગલિક પ્રપંચ, પરગુણ પર્યાયને પોતાના માનવારૂપ વિકલ્પ કરી ભૂલ કરી; જ્ઞાનની વિરાઘના કરી, દર્શનની વિરાધના કરી, ચારિત્રની વિરાઘના કરી, દેશચારિત્રની વિરાધના કરી, તપની વિરાધના કરી; શુદ્ધ શ્રદ્ધા-શીલ, સંતોષ, ક્ષમાદિક નિજ સ્વરૂપની વિરાઘના કરી; ઉપશમ, વિવેક, સંવર, સામાયિક, પોસહ, પ્રતિક્રમણ, ધ્યાન, મૌનાદિ નિયમ, વ્રત, પચખાણ, દાન, શીલ, તપાદિની વિરાઘના કરી; પરમ કલ્યાણકારી આ બોલોની આરાઘના, પાલના આદિક
For Personal & Private Use Only
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૮૮
નિત્યક્રમ મન, વચન અને કાયાએ કરી નહીં, કરાવી નહીં, અનુમોદી નહીં, તે મને ધિક્કાર, ધિક્કાર, વારંવાર મિચ્છા મિ દુક્કડં.
છયે આવશ્યક સમ્યક પ્રકારે વિધિ-ઉપયોગ સહિત આરાધ્યા નહીં, પાળ્યા નહીં, સ્પર્યા નહીં, વિધિ-ઉપયોગ રહિત-નિરાદરપણે કર્યા, પરંતુ આદર-સત્કાર, ભાવ-ભક્તિ સહિત નહીં કર્યા; જ્ઞાનના ચૌદ, સમકિતના પાંચ, બાર વ્રતના સાઠ, કર્માદાનના પંદર, સંલેખનાના પાંચ એવું નવ્વાણું અતિચારમાં તથા ૧૨૪ અતિચાર મધ્યે તથા સાઘુના ૧૨૫ અતિચાર મધ્યે તથા બાવન અનાચરણના શ્રદ્ધાદિકમાં વિરાઘનાદિ જે કોઈ અતિક્રમ, વ્યતિક્રમ, અતિચારાદિ સેવ્યા, સેવરાવ્યા, અનુમોદ્યા, જાણતાં અજાણતાં મન, વચન, કાયાએ કરી, તે મને ધિક્કાર, ધિક્કાર, વારંવાર મિચ્છા મિ દુક્કડં.
મેં જીવને અજીવ સહ્યા, પ્રરૂપ્યા; અજીવને જીવ સદહ્યા, પ્રરૂપ્યા; ઘર્મને અઘર્મ અને અઘર્મને ઘર્મ સહ્યા, પ્રરૂપ્યા; સાઘુને અસાઘુ અને અસાઘુને સાઘુ સહ્યા, પ્રરૂપ્યા; તથા ઉત્તમ પુરુષ, સાઘુ, મુનિરાજ, સાધ્વીજીની સેવા ભક્તિ યથાવિધિ માનતાદિ નહીં કરી, નહીં કરાવી, નહીં અનુમોદી તથા અસાઘુઓની સેવા ભક્તિ આદિ માનતા, પક્ષ કર્યો; મુક્તિના માર્ગમાં સંસારનો માર્ગ થાવત્ પચ્ચીસ મિથ્યાત્વમાંના મિથ્યાત્વ સેવ્યાં, સેવરાવ્યાં, અનુમોદ્યાં, મને કરી, વચને કરી, કાયાએ કરી; પચીસ કષાય સંબંઘી, પચીસ ક્રિયા સંબંઘી, તેત્રીશ આશાતના સંબંઘી, ધ્યાનના ઓગણીસ દોષ, વંદનાના બત્રીસ દોષ, સામાયિકના બત્રીસ દોષ અને પોસહના અઢાર દોષ સંબંધી મને, વચને, કાયાએ કરી જે કાંઈ પાપ દોષ લાગ્યા, લગાવ્યા, અનુમોદ્યા, તે મને ધિક્કાર, ધિક્કાર, વારંવાર મિચ્છા મિ દુક્કડં.
મહામોહનીય કર્મબંઘનાં ત્રીસ સ્થાનકને મન, વચન,
For Personal & Private Use Only
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૨૮૯ કાયાએ કરી સેવ્યા, સેવરાવ્યાં, અનુમોદ્યો; શીલની નવ વાડ, આઠ પ્રવચન માતાની વિરાઘનાદિ તથા શ્રાવકના એકવીસ ગુણ અને બાર વ્રતની વિરાઘનાદિ મન, વચન, અને કાયાએ કરી, કરાવી, અનુમોદી તથા ત્રણ અશુભ લેશ્યાનાં લક્ષણોની અને બોલોની સેવના કરી અને ત્રણ શુભ લેશ્યાનાં લક્ષણોની અને બોલોની વિરાઘના કરી; ચર્ચા, વાર્તા, વ્યાખ્યાનમાં શ્રી જિનેશ્વર દેવનો માર્ગ લોપ્યો, ગોપવ્યો, નહીં માન્યો, અછતાની સ્થાપના કરી-પ્રવર્તાવ્યો, છતાની સ્થાપના કરી નહીં અને અછતાની નિષેઘના કરી નહીં, છતાની સ્થાપના અને અછતાને નિષેઘ કરવાનો નિયમ કર્યો નહીં. કલુષતા કરી તથા છ પ્રકારે જ્ઞાનાવરણીય બંઘના બોલ તેમજ છ પ્રકારના દર્શનાવરણીય બંઘના બોલ પાવતુ આઠ કર્મની અશુભ પ્રકૃતિ બંઘના પંચાવન કારણે કરી, વ્યાસી પ્રકૃતિ પાપોની બાંઘી, બંઘાવી, અનુમોદી, મને કરી, વચને કરી, કાયાએ કરી, તે મને ધિક્કાર, ધિક્કાર, વારંવાર મિચ્છા મિ દુક્કડં.
એક એક બોલથી માંડી કોડાકોડી યાવતુ સંખ્યાત, અસંખ્યાત, અનંતાનંત બોલ પર્યત મેં જાણવા યોગ્ય બોલને સમ્યપ્રકારે જાણ્યા નહીં, સદુલ્હા-પ્રરૂપ્યા નહીં તથા વિપરીતપણે શ્રદ્ધાન આદિ કરી, કરાવી, અનુમોદી, મન, વચન, કાયાએ કરી, તે મને ધિક્કાર, ધિક્કાર, વારંવાર મિચ્છા મિ દુક્કડં. એક એક બોલથી માંડી યાવતુ અનંતા બોલમાં છાંડવા યોગ્ય બોલને છાંડ્યા નહીં અને તે મન, વચન, કાયાએ કરી સેવ્યા, સેવરાવ્યા, અનુમોદ્યા, તે મને ધિક્કાર, ધિક્કાર, વારંવાર મિચ્છા મિ દુક્કડં.
એક એક બોલથી માંડી યાવતુ અનંતાનંત બોલમાં આદરવા યોગ્ય બોલ આદર્યા નહીં, આરાધ્યા-પાળ્યા-સ્પર્યા નહીં, વિરાઘના ખંડનાદિક કરી, કરાવી, અનુમોદી, મન, વચન,
For Personal & Private Use Only
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૯૦
નિત્યક્રમ કાયાએ કરી, તે મને ધિક્કાર, ધિક્કાર, વારંવાર મિચ્છા મિ દુક્કડં.
હે જિનેશ્વર વીતરાગ ! આપની આજ્ઞા આરાઘવામાં જે જે પ્રમાદ કર્યો, સમ્યપ્રકારે ઉદ્યમ નહીં કર્યો, નહીં કરાવ્યો, નહીં અનુમોદ્યો; મન, વચન, કાયાએ કરી અથવા અનાજ્ઞા વિશે ઉદ્યમ કર્યો, કરાવ્યો, અનુમોદ્યો; એક અક્ષરના અનંતમાં ભાગ માત્ર–કોઈ સ્વપ્રમાત્રમાં પણ આપની આજ્ઞાથી ન્યૂન-અધિક, વિપરીતપણે પ્રવર્યો, તે મને ધિક્કાર, ધિક્કાર, વારંવાર મિચ્છા મિ દુક્કડં.
તે મારો દિવસ ઘન્ય હશે કે જે દિવસે હું આપની આજ્ઞામાં સર્વથા પ્રકારે સમ્યપણે પ્રવર્તીશ.
દોહા શ્રદ્ધા અશુદ્ધ પ્રરૂપણા, કરી ફરસના સોય; અનજાને પક્ષપાતમેં, મિચ્છા દુક્કડ મોય. સૂત્ર અર્થ જાનું નહીં, અલ્પબુદ્ધિ અનજાન; જિનભાષિત સબ શાસ્ત્રકા, અર્થ પાઠ પરમાન. દેવગુરુ ઘર્મ સૂત્રકું, નવ તત્ત્વાદિક જોય; અધિકા ઓછા જે કહ્યા, મિચ્છા દુક્કડ મોય. હું મગસેલીઓ હો રહ્યો, નહીં જ્ઞાન રસભીજ; ગુરુસેવા ન કરી શકું, કિમ મુજ કારજ સીઝ. જાને દેખે જે સુને, દેવે સેવે મોય; અપરાથી ઉન સબનકો, બદલા દેશું સોય. જૈન ઘર્મ શુદ્ધ પાયકે, વરતું વિષય કષાય; એહ અચંબા હો રહ્યા, જલમેં લાગી લાય.
For Personal & Private Use Only
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૯૧
નિત્યકમ એક કનક અરુ કામિની, દો મોટી તરવાર; ઊઠ્યો થો જિન ભજનકું, બિચમેં લિયો માર.
સવૈયા સંસાર છાર તજી ફરી, છારનો વેપાર કરું, પહેલાંનો લાગેલો કીચ, ઘોઈ કીચ બીચ ફરું; તેમ મહા પાપી હું તો માનું સુખ વિષયથી, કરી છે ફકીરી એવી, અમીરીના આશયથી.
દોહા ત્યાગ ન કર સંગ્રહ કરું,વિષયવચન જિમ આહાર, તુલસી એ મુજ પતિતકું, વારંવાર ધિક્કાર. કામી કપટી લાલચી, કઠણ લોહકો દામ; તુમ પારસ પરસંગથી, સુવરન થાશું સ્વામ. જપ તપ સંવર હીન હું, વળી હું સમતા હીન કરુણાનિધિ કૃપાળ હે ! શરણ રાખ, હું દીન. નહિ વિદ્યા નહિ વચનબળ, નહિ ઘીરજ ગુણ જ્ઞાન, તુલસીદાસ ગરીબકી, પત રાખો ભગવાન. આઠ કર્મ પ્રબળ કરી, ભમીઓ જીવ અનાદિ, આઠ કર્મ છેદન કરી, પાવે મુક્તિ સમાધિ. સુસા જૈસે અવિવેક હું, આંખ મીચ અંધિયાર; મકડી' જાલ બિછાયકે, ફસું આપ ધિક્કાર. સબ ભાક્ષી જિમ અગ્નિ હું, તપીઓ વિષય કષાય;
અવછંદા અવિનીત મેં, ઘર્મી ઠગ દુઃખદાય. ૧. કરોળિયો.
For Personal & Private Use Only
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૯૨
નિત્યક્રમ કહા ભયો ઘર છાંડકે, તો ન માયા સંગ; નાગ ત્યજી જિમ કાંચલી, વિષ નહિ તજિયો અંગ. પુત્ર કુપાત્ર જ મેં હુઓ, અવગુણ ભર્યો અનંત; યાહિત વૃદ્ધ વિચારકે, માફ કરો ભગવંત. શાસનપતિ વર્ધમાનજી, તુમ લગ મેરી દોડ, જેસે સમુદ્ર જહાજ વિણ, સૂઝત ઔર ન ઠોર. ભવભ્રમણ સંસાર દુઃખ, તાકા વાર ન પાર; નિર્લોભી સદ્ગુરુ બિના, કવણ ઉતારે પાર.
શ્રી પંચપરમેષ્ઠી ભગવંત ગુરુદેવ મહારાજ, આપની સમ્યકજ્ઞાન, સમ્યક્દર્શન, સમ્યકુચારિત્ર, તપ, સંયમ, સંવર, નિર્જરા આદિ મુક્તિમાર્ગ યથાશક્તિએ શુદ્ધ ઉપયોગ સહિત આરાઘન પાલન સ્પર્શન કરવાની આજ્ઞા છે. વારંવાર શુભ ઉપયોગ સંબંઘી સક્ઝાય ધ્યાનાદિક અભિગ્રહ-નિયમ પચખાણાદિ કરવા, કરાવવાની, સમિતિ-ગુપ્તિ આદિ સર્વ પ્રકારે આજ્ઞા છે.
નિશે ચિત શુઘ મુખ પઢત, તીન યોગ થિર થાય; દુર્લભ દીસે કાયરા, હલુ કર્મી ચિત ભાય. અક્ષર પદ હીણો અથિક, ભૂલચૂક કહી હોય; અરિહા સિદ્ધ નિજ સાખર્સે મિચ્છા દુક્કડ મોય.
ભૂલચૂક મિચ્છા મિ દુક્કડ
૧ સમુદ્રમાં વહાણના પક્ષીને બીજે ઊડીને જવાનું સ્થળ નથી તેમ.
For Personal & Private Use Only
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૯૩
નિત્યક્રમ ૩૮. સ્તુતિ તથા થોયો મન્ય વર હરિહરાદય એવ દ્રષ્ટા વૃષ્ટપુ યેષુ હૃદયં ત્વયિ તોષમેતિ, કિં વીક્ષિતેન ભવતા ભુવિ યેન નાન્યઃ કશ્ચિન્મનો હરતિ નાથ ભવાંતરેડપિ. સ્ત્રીણાં શતાનિ શતશો જનયંતિ પુત્રાનું, નાન્યા સુત ત્વદુપમ જનની પ્રસૂતા, સર્વ દિશો દઘતિ ભાનિ સહસ્રરશ્મિ, પ્રાચ્ચેવ દિગૂ જનયતિ ફુરદેશુજાલમ્. –ામામનંતિ મુનઃ પરમં પુમાંસમ્, આદિત્યવર્ણમમલ તમઃ પુરસ્વાતું, –ામેવ સમ્યગુપલભ્ય જયંતિ મૃત્યુમ્, નાન્યઃ શિવઃ શિવપદસ્ય મુનીન્દ્ર ! પંથા –ામવ્યય વિભુમચિંત્યમસંગમાદ્યમ્, બ્રહ્માણમીશ્વરમનંતમનંગકેતુમ્, યોગીશ્વર વિદિતયોગમનેકમેકમ્, જ્ઞાનસ્વરૂપમમલ પ્રવદન્તિ સન્તઃ બુદ્ધસ્વમેવ વિબુઘાર્ચિત બુદ્ધિબોઘાત્, – શંકરોડસિ ભુવનત્રયશંકરવાતું, ઘાતાસિ ઘીર ! શિવમાર્ગ વિઘેર્વિધાનાતું, વ્યક્તમ્ ત્વમેવ ભગવન્! પુરુષોત્તમોડસિ. કો વિસ્મયોડત્ર યદિ નાગુëરશેષઃ – સંશ્રિતો નિરવકાશયા મુનીશઃ દોષપાત્તવિવિઘાશ્રયજાતગર્વે: સ્વપ્રાન્તરેડપિ ન કદાચિદપીક્ષિતોડસિ.
૫
For Personal & Private Use Only
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૯૪
નિત્યકમ શ્રેય શ્રિયા મંગલકેલિસ, નરેન્દ્ર દેવેન્દ્ર નતાંધ્રિપાં, સર્વજ્ઞ સતિશય પ્રઘાન, ચિર જય જ્ઞાનકલાનિઘાન. ૭ જગત્રયાઘાર કૃપાવતાર, દુર્વાર સંસાર વિકાર વૈદ્ય, શ્રીવીતરાગ ત્વયિ મુગ્ધભાવા વિજ્ઞ પ્રભો વિજ્ઞપયામિ કિંચિત્ ૮ સરસશાંતિસુધારસસાગરમેં શુચિતરમ્ ગુણરત્નમહાગરમ્ ભવિકપંકજબોધિદિવાકર, પ્રતિદિન પ્રણમામિ જિનેશ્વરમ્ ૯
શ્રી સહજાત્મ સ્વરૂપ સદોદિત શ્રી શુદ્ધ ચૈતન્ય સ્વામીજી, જિનકા વચનામૃતપાનસે સહજ સમાધિ પામીજી, જિનકા હૃદયદર્શને હૃદયકી વિષમવૃત્તિ વિરામીજી, તે શ્રી પરમકૃપાળુ સદ્ગુરુ રાજ નમું શિર નામીજી. ૧૦
અનંતાનંત સંસાર,–સંતતિ છેદ કારણમ્, (ગુરુરાજ) જિનરાજ પદભોજ સ્મરણ શરણં મમ. ૧૧
પરિપૂર્ણ જ્ઞાને પરિપૂર્ણ ધ્યાને, પરિપૂર્ણ ચારિત્ર બોધિત્વદાને, નિરાગી મહા શાંતમૂર્તિ તમારી, પ્રભુ પ્રાર્થના શાંતિ(રાજ) લેશો અમારી. પ્રશમરસનિમગ્ન દ્રષ્ટિયુગ્મ પ્રસન્નમ્, વદનકમલમંકઃ કામિનીસંગશૂન્યઃ કરયુગમપિ યતે શસ્ત્રસંબંઘવધ્યમ્, તદસિ જગતિ દેવો વીતરાગટ્વમેવ. અન્યથા શરણમ્ નાસ્તિ, ત્વમેક શરણમ્ મમ, તસ્માત્ કારુણ્યભાવેન, રક્ષ રક્ષ જિનેશ્વર. ૧૪ મોક્ષમાર્ગમ્ય નેતારમ્, ભેસ્તારમ્ કર્મભૂભુતામ્, જ્ઞાતાર વિશ્વતત્ત્વાનામ્, વન્દ તર્ગુણ લબ્ધયે. ૧૫
For Personal & Private Use Only
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________
નિત્યક્રમ
૨૯૫ ૩૯. પચ્ચસ્માણ (૧) ચઉવિહાર ઉપવાસનું પચ્ચક્ષ્મણ સૂરે ઉગ્ગએ અદ્ભુત્તä પચ્ચખાઈ ચઉવિહં પિ આહાર અસણં, પાછું, ખાઈમ, સાઈમ, અન્નત્થણાભોગેણં, સહસાગારેણં, પારિદ્રાવણિયાગારેણં, મહત્તરાગારેણં, સવ્વસમાહિત્તિયાગારેણં, વોસિરે.
(૨) તિવિહાર ઉપવાસનું પચ્ચખ્ખાણ સૂરે ઉગ્ગએ અદ્ભટ્ટે પચ્ચકખાઈ, તિવિહં પિ આહાર અસણં, ખાઇમં, સામં; અન્નત્થણાભોગેણં, સહસાગારેણં, પારિદ્રાવણિયાગારેણં, મહત્તરાગારેણં, સવ્વસમાહિત્તિયાગારેણં, પાણાહાર પોરિસિં, સાઢપોરિસિં, મુક્રિસહિઅં, પચ્ચખ્ખાઈ, અન્નત્થણાભોગેણં, સહસાગારેણં, પચ્છત્રકાલેણં, દિસામોહેણં, સાહુવયણેણં, મહત્તરાગારેણં, સવ્વસમાવિવત્તિયાગારેણં, પાણસ્સ લેવેણ વા, અલેવેણ વા, અચ્છેણ વા, બહુલેવેણ વા, સસિત્થણ વા, અસિત્યેણ વા, વોસિરે.
(૩) એકાસણા-બેઆસણાનું પચ્ચખાણ ઉગ્ગએ સૂરે, નમુક્કાર સહિઅં, પોરિસિં, સાઢપોરિસિં મુક્રિસહિએ પચ્ચખાઈ. ઉગ્ગએ સૂરે, ચઉવિહં પિ આહાર અસણં, પાણે, ખાઈમ, સાઈમં; અન્નત્થણાભોગેણં, સહસાગારેણં, પચ્છન્નકાલણ, દિસામોહેણં, સહુવયણેણં, મહત્તરાગારેણં, સવ્વસમાવિવત્તિયાગારેણં, વિગઈઓ પચ્ચક્કાઈ, અન્નત્થણાભોગેણં, સહસાગારેણં, લેવાલેવેણં, ગિહત્યસંસહેણું, ઉખિત્તવિવેગેણં, પડુચ્ચમક્તિએણં, પારિદ્રાવણિયાગારેણં, મહત્તરાગારેણં, સવ્વસમાહિત્તિયાગારેણં, એગાસણં, બિયાસણ પચ્ચખાઈ, તિવિહં પિ આહાર અસણં, ખાઇમં, સાઈમ, અન્નત્થણાભોગેણં,
For Personal & Private Use Only
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૯૬
નિત્યક્રમ સહસાગારેણં, સાગારિયાગારેણં, આઉંટણપસારેણં, ગુરુઅદ્ભુઢાણેણે પારિદ્રાવણિયાગારેણં, મહત્તરાગારેણં, સવ્વસમાહિવત્તિયાગારેણં, પાણસ્સ લેવેણ વા, અલેવેણ વા, અચ્છેણ વા, બહુલેવેણ વા, સસિન્હેણ વા, અસિત્યેણ વા, વોસિરે.
(૪) આયંબિલનું પચ્ચક્ષ્મણ ઉગએ સૂરે, નમુક્કાર સહિઅં, પોરિસિં, સાઢપોરિસિં, મુક્રિસહિઅં પચ્ચખાઈ. ઉગ્ગએ સૂરે, ચઉવિહં પિ આહાર અસણં, પાછું, ખાઈમ, સાઈમ, અન્નત્થણાભોગેણં, સહસાગારેણં, પચ્છત્રકાલેણં, દિસામોહેણં, સાહુવયણેણં, મહત્તરાગારેણં, સવ્વસમાહિત્તિયાગારેણં, આયંબિલ પચ્ચખાઈ. અન્નત્થણાભોગેણં, સહસાગારેણં, લેવાલેવેણ, ગિહત્યસંસણ, ઉખિત્તવિવેગેણં, પારિદ્રાવણિયાગારેણં, મહત્તરાગારેણં, સવ્વસમાહિત્તિયાગારેણં, એગાસણું પચ્ચખ્ખાઈ, તિવિહં પિ આહાર અસણં, ખાઈમ, સાઈમ, અન્નત્થણાભોગેણં, સહસાગારેણં, સાગારિયાગારેણં, આઉટણપસારેણં, ગુરુઅદ્ભુટ્ટાણેણં, પારિદ્રાવણિયાગારેણં, મહત્તરાગારેણં, સવ્વસમાહિત્તિયાગારેણં, પાણસ્સ લેવેણ વા, અલેવેણ વા, અચ્છેણ વા, બહુલેવેણ વા, સસિન્હેણ વા, અસિત્યેણ વા, વોસિરે.
(૫) ચઉવિહારનું પથ્યાણ દિવસચરિમં પચ્ચખ્ખાઈ, ચઉવિહં પિ આહાર અસણં, પાણે, ખાઈમ, સાઈમ. અન્નત્થણાભોગેણં, સહસાગારેણં, મહત્તરાગારેણં, સવ્વસમાહિત્તિયાગારેણં વોસિરે.
(૬) પાણાહારનું પચ્ચક્ષ્મણ પાણાહાર દિવસચરિમં પચ્ચખ્ખાઈ. અન્નત્થણાભોગેણં, સહસાગારેણં, મહત્તરાગારેણં, સવ્વસમાવિવત્તિયાગારેણં વોસિરે.
For Personal & Private Use Only
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી નિત્યક્રમ છપાઈ ખાતે દાન
ગામ આહોર કેલવી કુવા સિવાણા અંભેટી મુંબઈ મુંબઈ આહોર આહોર ગઢસિવાણા ગઢસિવાણા મુંબઈ
મુંબઈ
૨કમ નામ પપપપ શ્રી એક સગૃહસ્થ ૫૦૦૧ શ્રી દોલતસિંહ હરિબાવા વાંસદિયા ૫૦૦૧ શ્રી વાલચંદજી બાબુલાલજી બાગચા ૪૦૦૧ શ્રી સ્વ. ગોરધનભાઈ લવજીભાઈ ભક્ત ૨૫૦૧ શ્રી જિતેન્દ્રકુમાર અમૃતલાલ શાહ ૨૫૦૧ શ્રી સ્વ. પોપટલાલ નાથાલાલ શાહ ૨૫૦૧ શ્રી ઘાપુભાઈ હંજારીમલજી તલાવત ૨૫૦૧ શ્રી પારસમલ હંજારીમલજી જૈન ૨૫૦૦ શ્રી રીખવચંદ પ્રતાપજી મહેતા ૨૫૦૦ શ્રી ઘનીબેન રીખવચંદ મહેતા ૨૫૦૦ શ્રી આશાબેન અશોકભાઈ મહેતા ૨૫૦૦ શ્રી સુશીલાબેન બાબુભાઈ શાહ ૨૧૦૧ શ્રી ઓટીબાઈ ચંપાલાલજી જીવાવત ૨૦૦૧ શ્રી રંજનબેન સુમતિભાઈ શાહ ૨૦૦૦ શ્રી વલ્લભભાઈ વિઠ્ઠલભાઈ પટેલ ૧૫૦૧ શ્રી જુગરાજ હંજારીમલજી તલાવત ૧૧૧૧ શ્રી સ્વ. ખીમજી ચાંપશી હા. નાનબાઈ ખીમજી ગાલા ૧૧૧૧ શ્રી માવજી ખીમજી તથા લક્ષ્મીબેન માવજી ગાલા ૧૧૦૧ શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર જૈન ચેરિટેબલ ટ્રસ્ટ ૧૦૦૨ શ્રી મહેન્દ્રકુમાર જોઈતારામ મહેતા ૧૦૦૧ શ્રી સ્વ. હરકુબેન ધર્મચંદજી બંદા ચેરિટેબલ ટ્રસ્ટ ૧૦૦૧ શ્રી ચંપાલાલ મીઠાલાલ ઢુંકડ ૧૦૦૧ શ્રી સાકરબેન તથા મૂલચંદભાઈ શાહ ૧૦૦૧ શ્રી એક મુમુક્ષુ ભાઈ ૧૦૦૧ શ્રી સ્વ. પાનબાઈ જુગરાજજી બંદા ૧૦૦૧ શ્રી ચંદ્રવદનભાઈ ડાહ્યાભાઈ ટ્રસ્ટ ૧૦૦૧ શ્રી મણીબેન શનાભાઈ પટેલ ૧૦૦૧ શ્રી કમળાબેન શનાભાઈ પટેલ ૧૦૦૧ શ્રી સંતોકબેન હરિલાલ શાહ ૧૦૦૧ શ્રી પ્રભાબેન કાંતિલાલ પરીખ ૧૦૦૧ શ્રી ભૂરાભાઈ રાવજીભાઈ પટેલ ૧૦૦૧ શ્રી લક્ષ્મીબેન ગણેશમલજી સિંઘી ૧૦૦૧ શ્રી લીલાવતીબેન વસંતલાલ શાહ ૧૦૦૧ શ્રી વસંતલાલ હેમરાજ શાહ ૧૦૦૧ શ્રી ધીરજલાલ હરિલાલ ભીમાણી. ૧૦૦૧ શ્રી મોતીબાઈ મિશ્રીમલજી ઓસવાલ
૧૦૦૧ શ્રી સ્વ. લલ્લુભાઈ ધનાભાઈ પટેલ હા. નાથુભાઈ
For Personal & Private Use Only
આહોરા સુરત આસ્તા આહીર હૈદ્રાબાદ હૈદ્રાબાદ દિલ્હી મુંબઈ આહોર માધવનગર આશ્રમ આશ્રમ આહોર મુંબઈ આશ્રમ
આશ્રમ
સૂરત મુંબઈ
મુંબઈ
આહોર
આશ્રમ
આશ્રમ મુંબઈ ગઢસિવાણા ખરવાસા
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૦૦ શ્રી એક મુમુક્ષુ બેન
મુંબઈ ૭૫૧ શ્રી નાનજી ખીમજી તથા ઝવેરબેન નાનજી ગાલા
હૈદ્રાબાદ ૭૫૧ શ્રી કીર્તિકુમાર નાનજી તથા સરલાબેન નાનજી ગાલા હૈદ્રાબાદ ૭૫૧ શ્રી સંજયકુમાર નાનજી તથા શીલાબેન સંજયકુમાર ગાલા હૈદ્રાબાદ, ૭૫૧ શ્રી વિજયકુમાર નાનજી તથા રીનાબેન વિજયકુમાર ગાલા હૈદ્રાબાદ ૭પ૧ શ્રી જિતેન્દ્રકુમાર નાનજી તથા રૂપાબેન નાનજી ગાલા હૈદ્રાબાદ ૫૫૦ શ્રી રમાબેન મણીલાલ શાહ
મુંબઈ ૫૦૧ શ્રી સુવાસબેન બાદરમલજી ચોપડા
ગઢસિવાણા ૫૦૧ શ્રી વસનજી જેઠાભાઈ છેડા
થાણા ૫૦૧ શ્રી બદામીદેવી નેમિચંદજી
ગઢસિવાણા ૫૦૧ શ્રી ખમાદેવી ચંપાલાલજી લુંકડ
માધવનગર ૫૦૧ શ્રી બાબુલાલ ભૂદરજી કોઠારી
મુંબઈ ૫૦૧ શ્રી શામપુરા મુમુક્ષુ મંડળ હા. ઠાકોરભાઈ લલ્લુભાઈ શામપુરા ૫૦૧ શ્રી અમીચંદ મુલતાનમલજી બાગટેચા
ગઢસિવાણા ૫૦૧ શ્રી જયવંતીબેન શાંતિલાલ મોદી
મુંબઈ ૫૦૧ શ્રી પ્રેમરાજ ઘીસાલાલ પોકરણા
યવતમાલ ૫૦૧ શ્રી ભાવનાબેન પારસભાઈ જૈન
આશ્રમ ૫૦૧ શ્રી ઝવેરબેન ટોકરશી શાહ
મુંબઈ ૫૦૧ શ્રી શાંતાબેન રણછોડભાઈ પટેલ
નરોડા ૫૦૧ શ્રી ભલીબાઈ ભબૂતમલજી બંધ
આહોર ૫૦૧ શ્રી ઠાકોરભાઈ માધવભાઈ પટેલ
બારડોલી ૫૦૧ શ્રી નરસીભાઈ માલશી ગાલા
આશ્રમ ૫૦૧ શ્રી જીવીબેન ગોપાલભાઈ પટેલ
આસ્તા ૫૦૧ શ્રી સ્વ. ગોરધનભાઈ લવજીભાઈ
અંભેટી ૫૦૧ શ્રી છગનરાજ સમરથમલજી
બેંગલોર ૫૦૧ શ્રી ચંપાલાલજી કેવલચંદજી પાલરેચા
દુદાણા ૫૦૧ શ્રી કેસરબેન ખીમજી દેઢીયા
ગુંદાલા ૫૦૧ શ્રી મણીભાઈ લાભાઈ પટેલ તથા રજનીકાન્ત ૫૦૧ શ્રી રણછોડભાઈ ગોવિંદભાઈ તથા સોમાભાઈ ગોવિંદભાઈ સરઈ ૫૦૧ શ્રી દેવકાબેન તથા જીવરાજભાઈ
રાયઘણજર ૫૦૧ શ્રી અરવિંદભાઈ છોટુભાઈ પટેલ
કોળીભરથાણા ૫૦૧ શ્રી રિકબચંદ દીપચંદ લુંકડ
માધવનગર ૫૦૧ શ્રી અણસીદેવી રિકબચંદ લુંકડ
માધવનગર ૫૦૧ શ્રી જયંતિલાલ કાળીદાસ શાહ
મુંબઈ ૫૦૧ શ્રી વિમળાબેન ગોરઘનભાઈ પટેલ
સુણાવ ૫૦૧ શ્રી નીલાબેન રાજેન્દ્રભાઈ પટેલ
લંડન ૫૦૧ શ્રી નરોત્તમભાઈ મણીલાલ બાવીશી
મુંબઈ ૫૦૧ શ્રી કેસરીમલ પ્રકાશચંદ બડેરા
બેંગલોર ૫૦૧ શ્રી સ્વ. નારણભાઈ લલ્લુભાઈ પટેલ
બારડોલી ૫૦૧ શ્રી ચંપાલાલ મદનલાલ સાલેચા For Personal & Private Use Only
હુબલી
મૈસુર
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________
કપડવંજ મદ્રાસ બોરીઆ કાવિઠા બોરીઆ બોરીઆ કાવિઠા આણંદ આશ્રમ મુંબઈ સુણાવ વાવ
મુંબઈ
માટુંગા ઈદોર ઇંદોર,
ઈદોર ઇંદોર
નાર
૫૦૧ શ્રી શાંતિલાલ વાડીલાલ શાહ ૫૦૧ શ્રી શાંતિલાલ મોહનલાલ ૫૦૧ શ્રી મગનભાઈ જેસીંગભાઈ તથા ચંચળબેન ૫૦૧ શ્રી ગંગાબેન અંબાલાલભાઈ પટેલ ૫૦૧ શ્રી જયંતિભાઈ અંબાલાલભાઈ પટેલ ૫૦૧ શ્રી મનહરભાઈ અંબાલાલભાઈ પટેલ ૫૦૧ શ્રી સોમાભાઈ લલ્લુભાઈ પટેલ ૫૦૧ શ્રી ચિમનભાઈ મોતીભાઈ પટેલ ૫૦૧ શ્રી સ્વ. ભાઉલાલ મુનશી ભાટે ૫૦૧ શ્રી ખેમચંદભાઈ કોઠારી ૫૦૧ શ્રી સવિતાબેન ચિમનભાઈ પટેલ ૫૦૧ શ્રી ગોદાવરીબેન સુખાભાઈ ભક્ત ૫૦૧ શ્રી રમણીકલાલ બી. મહેતા ૫૦૧ શ્રી બીજલકુમાર હર્ષદરાય દોશી ૫૦૧ શ્રી છોટાભાઈ વલ્લભભાઈ પટેલ ૫૦૧ શ્રી પ્રવીણભાઈ છોટાભાઈ પટેલ ૫૦૧ શ્રી દિલીપકુમાર છોટાભાઈ પટેલ ૫૦૧ શ્રી રાજેન્દ્રકુમાર છોટાભાઈ પટેલ ૫૦૧ શ્રી સવિતાબેન મણીભાઈ પટેલ ૫૦૧ શ્રી પુષ્પાબેન સુભાષચંદ્ર પટેલ ૫૦૧ શ્રી સ્વ. જાસુદબેન ભોગીલાલ પરીખ ૫૦૧ શ્રી પાનીબાઈ ઘેવરચંદજી તલાવત ૫૦૧ શ્રી S.T.D. P.C.0. હ. રાજુભાઈ ૫૦૧ શ્રી ગાંગજી ભાણજી શાહ તથા પરિવાર . ૫૦૧ શ્રી શામજી વેલજી શાહ તથા પરિવાર ૫૦૧ શ્રી નારણભાઈ હાથીભાઈ પટેલ ૫૦૧ શ્રી નિર્મળાબેન જૈન ૫૦૧ શ્રી હરપાર કુરપાર ધરમશી ૫૦૧ શ્રી મહેન્દ્રકુમાર ચિમનલાલ મહેતા ૫૦૧ શ્રી રોહિત ચંદુલાલ રૂપાણી ૫૦૧ શ્રી સુરેન્દ્રભાઈ ઝવેરચંદ ભીમાણી ૫૦૧ શ્રી સ્વ. દ્વારકાદાસ વલ્લભદાસ શાહ ૫૦૧ શ્રી યોગેશભાઈ જશભાઈ રણછોડભાઈ પટેલ ૫૦૧ શ્રી યશવંતભાઈ જગદીશભાઈ પટેલ ૫૦૧ શ્રી સ્વ. વનમાળીભાઈ રતનજીભાઈ ૫૦૧ શ્રી કાનજી નેણસી ખીંપસી દેઢીયા ૫૦૧ શ્રી સાકરબેન કાનજી દેઢીયા ૫૦૧ શ્રી મહેન્દ્રભાઈ કાનજી દેઢીયા ૫૦૧ શ્રી ભાવનાબેન મહેન્દ્રભાઈ દેઢીયા ૫૦૧ શ્રી બકુલકુમાર કાનજી દેઢીયા
લંડન પાલનપુર
આહોર આશ્રમ મલાડ મલાડ આણંદ મુંબઈ
મુંબઈ વિસાવદર
મુંબઈ યવતમાલ સુણાવ સુરત ખાપરીયા ભુજપુર ભુજપુર ભુજપુર ભુજપુર ભુજપુર
For Personal & Private Use Only
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________
મુંબઈ મુંબઈ અમેરિકા આહોર સંદેશર આશ્રમ ગઢસિવાણા ભદ્રાવતી ગઢસિવાણા
બોરસદ
પ૦૧ શ્રી રેખાબેન જગદીશભાઈ ભક્ત ૫૦૧ શ્રી વિમળાબેન જયંતિલાલ મહેતા ૫૦૧ શ્રી નેહલભાઈ રમેશભાઈ મણિયાર ૫૦૧ શ્રી બાબુલાલ ચુનીલાલ શાહ ૫૦૧ શ્રી સ્વ. મગનભાઈ અંબાલાલભાઈ પટેલ ૫૦૧ શ્રી નારણભાઈ વલ્લભભાઈ પટેલ ૫૦૧ શ્રી સુખીબાઈ પુખરાજ મહેતા ૫૦૧ શ્રી પુખરાજ અમૃતલાલ મહેતા ૫૦૧ શ્રી પુખરાજ મહેન્દ્રકુમાર મહેતા ૫૦૧ શ્રી ભારતીબેન મફતભાઈ પટેલ ૫૦૧ શ્રી મંગળાબેન ચંદુભાઈ ઠક્કર ૫૦૧ શ્રી લક્ષ્મીબેન શિવજી શાહ ૫૦૧ શ્રી કલાબેન કાંતિલાલ શાહ ૫૦૧ શ્રી જયંતિભાઈ પુરુષોત્તમભાઈ બીન મોતીભાઈ પટેલ ૫૦૧ શ્રી નીરૂબેન રમણલાલ તથા મીનાબેન નરેન્દ્રભાઈ પટેલ ૫૦૧ શ્રી મકનભાઈ તળશીભાઈ ભક્ત ૫૦૧ શ્રી ચુનીલાલ મેનાદેવી જનહિત ટ્રસ્ટ. હ. મોહનલાલજી ૫૦૧ શ્રી ફેન્સીબાઈ દીપચંદજી શાહ ૫૦૧ શ્રી નારંગીબેન સુરેશકુમાર શાહ ૫૦૧ શ્રી પૂરબાઈ વસનજી શાહ ૫૦૧ શ્રી ધીરજલાલ દીપચંદ વોરા ૫૦૧ શ્રી ઉર્મિલાબેન કામદાર ૫૦૧ શ્રી નયનાબેન સેવંતીલાલ જોગાણી ૫૦૧ શ્રી ભાનુમતીબેન ચંદુલાલ શાહ ૫૦૧ શ્રી મીનાક્ષીબેન પ્રફુલ્લભાઈ પટેલ ૫૦૧ શ્રી ખેતશી લાલજી છેડા પ૦૧ શ્રી આશાબેન કુન્દનમલજી સાટીયા ૫૦૧ શ્રી સ્વ. વિમળાબેન હરગોવિંદદાસ મણિયાર ૫૦૧ શ્રી ચંદ્રાબેન એવંતીલાલ મણિયાર ૫૦૧ શ્રી ભીખાભાઈ વ્રજલાલ દોશી ૫૦૧ શ્રી ભાઈલાલભાઈ મનસુખલાલ મણિયાર ૫૦૧ શ્રી તેજરાજજી ફૂલચંદજી બંદા ૫૦૧ શ્રી જડાવબેન તેજરાજજી બંદા ૫૦૧ શ્રી કાંતિલાલ તેજરાજજી બંદા ૫૦૧ શ્રી સુશીલાબેન કાંતિલાલ બંદા ૫૦૧ શ્રી કુસુમબેન અશોકભાઈ પટેલ હ. મણીભાઈ પટેલ ૫૦૦ શ્રી ભાણજી પુનશી તથા બાઈયાંબાઈ ભાણજી ગાલા. ૫૦૦ શ્રી લલિતાબેન ડી. પરીખ ૫૦૦ શ્રી સુવર્ણાબેન મયંકકુમાર શાહ
આશ્રમ મુંબઈ મદ્રાસ સુણાવ સરઈ આસુંદર જોઘપુર મદ્રાસ મદ્રાસ આશ્રમ મુંબઈ રાજકોટ નવસારી અમદાવાદ
સૂરત જબલપુર શિવગંજ મુંબઈ આશ્રમ મુંબઈ માટુંગા આહોર આહોર આહોર આહોર વાસણા મુંબઈ
મુંબઈ મુંબઈ
For Personal & Private Use Only
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ For Personal & Private Use Only