Book Title: Siddhahemchandra Shabdanushasan Gujarati Vivaran Adhyay 01 04
Author(s): Hemchandracharya, Prashamprabhvijay
Publisher: Syadwad Prakashan
View full book text
________________
૨.૪.૨
૧૧
તારમ્ આદેશ થઇ શકતો હોવાથી મતિના પ્રયોગાર્થે સૂત્રમાં જે આદેશ દર્શાવ્યો છે, એમ કહેવું ઉચિત છે.
આમ સૂત્રમાં મિશ્નો ર્ આદેશન કરતા તે આદેશ કર્યો છે, એ ‘ત્રિપાતનHળto 'ન્યાયની અનિત્યતાનું જ્ઞાપક છે.
શંકાઃ- “નરથિી નરમ્ વ .૨.૩' સૂત્રથી નર નામનો નર આદેશ થાય છે, પરંતુ નર નામનો નહીં. તેથી ગતિનર નો મતિન આદેશ કઈ રીતે થઇ શકે?
સમાધાનઃ- નરતિક્રાન્તઃ = ગતિની આ પ્રમાણે પ્રાવપર રૂ..૪૭' સૂત્રથી પુરૂષ સમાસ કર્યા બાદ શ્વાન્તઃ ૨.૪.૨૬' સૂત્રથી નિરા નો ગતિનર આમ હસ્વ આદેશ થયો છે. હવે આ અવસ્થામાં અતિગર માં રહેલ નર શબ્દ નર શબ્દ કરતા એકદેશ વિકૃત જ છે. તેથી ‘ વિકૃતમનવા (A)' ન્યાયથી ના શબ્દ ના શબ્દવત્ જ ગણાવાથી તેનો નરીયા નરસ્વા ..૨' સૂત્રથી ના આદેશ થઈ શકવાના કારણે અતિનરમ્ આદેશ થઇ શકે છે.
(5)
વ્યાકરણકાર ‘શેષરાજતિને આવો પ્રયોગ જ ઇચ્છે છે.
(6) આ કારથી જ પરમાં મિન્ નો આદેશ થાય એવું કેમ?
(a) અનિમિ. (b) શાતામિ. (c) મિક
મુનિ + મિત્ શા + મિત્ + મિત્ તો : ૨૨.૭૨' – નિમિત્ शालाभिर् दृषद्भिर् જઃ પરા શરૂ કરૂ – મનમાં શાનામા રૂા .
આ ત્રણે સ્થળે 7 કારથી પરમાં પિન્ન હોવાથી તેનો આ સૂત્રથી તે આદેશ ન થયો.
(7)
મ કારથી પરમાં સ્વાદિ સંબંધી જ મિ નો પ્રેર્ આદેશ થાય એવું કેમ?
(a) વેafમા (b) ઓવનમક્સCT – કામિ + સા (સાં અક્ષ), * “સાત: ૧.રૂ.૨૦' મ + H + મ ક “૦િ ૪.રૂ.૧૪' – આમ + પ્રમ્ + મદ્ = મિક્ષા
(A) શબ્દના કોઈ એક અંશને લઈને બે શબ્દો વચ્ચે વૈસાદશ્ય હોય તો પણ તે બન્ને શબ્દો જુદાં ગણાતા નથી.
