________________
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
निरयापलिकासत्र जननी काली नाम देवी सुकुमारपाणिपादेति पूर्ववत् , अभवत् , पुनः सा कीदृशी? ति विशेषवर्णनमाह- कोमुइरयणियरविमलपडिपुन्नसोमवयणा, कुंडलुल्लिहियगंडलेहा, सिंगारागारचारुवेसा' छाया-कौमुदीरजनिकरविमलपरिपूर्णसौम्यवदना, : कुण्डलोल्लिखितगण्डरेखा, शृङ्गारागारचारवेषा, एतेषां विशेषणानामेवं व्याख्या-तथाहि- 'कौमुदी'ति- 'कु'शब्देन मही प्रोक्ता, 'मुद' हर्षे ततो द्वयम् । धातुज्ञैर्नियभैश्चैव, तेन सा कौमुदी स्मृता ॥१॥
फिर इन्हीं काली देवी का वर्णन करते हैं
— कोमुइरयणियरविमलपडिपुन्नसोमवयणा' ___ कौमुदी शब्दका अर्थ इस प्रकार है"'कु' शब्देन मही प्रोक्ता, 'मुद' हर्षे, ततो द्वयम् । धातु नियमैश्चैव, तेन सा कौमुदी स्मृता ॥१॥"
'कु' शब्दका अर्थ पृथिवी है, 'मुद ' शब्दका अर्थ हर्षित करना है, जो पृथ्वीमें रहे हुए जनोंको आनन्द उत्पन्न करे उसको कौमुदी कहते हैं। कौमुदी याने आश्विन कार्तिक मास रूप शरद ऋतुकी पूर्णिमाको उज्वल चन्द्रिका (चाँदनी) उस चन्द्रिकावाला चन्द्रमाके समान निर्मल संपूर्ण रमणीय मुखवालो थी। ' कुंडल्छ વળી તે કાલી દેવીનું વર્ણન કરે છે –
'कोमुइरयणियरविमलपडिपुनसोमययगा' કૌમુદી શબ્દનો અર્થ એવો છે – ___" 'कु' शब्देन मही प्रोक्ता, 'मुद' हर्षे, ततो द्वयम् ।
धातुनियमैश्चैव, तेन सा कौमुदी स्मृता ॥ १॥"
ક” શબ્દનો અર્થ પૃી છે. “મુદ’ શબને આ “હર્ષિત કરવું છે જે " પૃથ્વી ઉપર રહેલાં માણસોને આનંદ કરાવે તેને કૌમુદી કહે છે. કોમુરી અર્થાત આ કાર્તિક માસ રૂપી શરદ ઋતુની પૂર્ણિમાની ઉજવેલ ચંદ્રિકા, તે ચંદ્રિકાવાળા જે ચંદ્રમાં
For Private and Personal Use Only