________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सुन्दरबोधिनी टोका वर्ग ३ अध्य. १ अङ्गति गायापति
२५७ एधूक्तविशेषणेषु “ अड्डे, दित्ते, अपरिभूए" एभिस्त्रिभिर्विशेषणैरगतिगाथापतौ प्रदीपदृष्टान्तोऽभिप्रेतस्तथाहि-यथा प्रदीपस्तैलवर्तिभ्यां शिखया च संपन्नो निर्वाते स्थाने सुरक्षितः प्रकाशमासादयति, एवमयमपि तैलवर्तिस्थानीयया : आढ्यताऽपरपर्यायर्या शिखास्थानीययोदारता-गम्भीरतादिरूपया दीप्त्या च संपन्नो निर्वातस्थानस्थानीयया सदाचारमर्यादापालनादिरूपयाऽपरिभूततया च संपन्नः समुज्ज्वलति-जगत्मसिद्धो भवतीति हेतुताऽवच्छेदकधर्मस्याऽऽन्यता-दोप्त्यपरिभूततैतत्रितयसमुदायनिष्ठस्यैकधर्मस्य सत्त्वान्न तृणारणिमणि-न्यायेन प्रत्यक्षानुमानाऽऽगमशब्देषु
___' आढय, दीस, और अपरिभूत ' इन तीन विशेषणोंसे अंगति गाथापतिके लिये दीपकका दृष्टान्त दिया जाता है, वह इस प्रकार है-जैसे दीपक, तेल, बत्ती और शिखा (लौ ) से युक्त होकर वायुरहित स्थानमें सुरक्षित रहकर प्रकाशित होता है, वैसे ही अंगति गाथापति भी तेल और बत्तीके समान आब्यता अर्थात् ऋद्धिसे, शिखाकी जगह उदारता गंभोरता आदिसे और दीपिसे युक्त होकर, वायु रहित स्थानके समान मर्यादाका पालन आदि रूप सदाचारसे तथा पराभवरहितपनसे संयुक्त होकर तेजस्विता धारण करता था। अतः आङ्यता दोप्ति और अपरिभूतता, इन तीनोंमें रहनेवाला हेतुताऽवच्छेदक धर्म एक ही है, इस कारण तृणारणिमणि-न्यायसे
“આવ્ય, દીપ્ત અને અપરિભૂત” એ ત્રણ વિશેષણથી અંગતિ ગાથા પતિને માટે ही५४नु दृein 3 छ; ते 40 प्रभाव:-२ ५४, तेल, दीपेट भने शिमा (Ru) થી યુક્ત થઈને વાયુરહિત સ્થાનમાં સુરક્ષિત રહી પ્રકાશિત થાય છે, તેમ અંગતિ ગાથાપતિ પણ, તેલ અને દીવેટની પેઠે આઢયતા અર્થાત ત્રાદ્ધિથી, શિખાની જગ્યાએ ઉદારતા ગંભીરતા આદિથી અને દીતિથી યુક્ત થઈને વાયુરહિત સ્થાનની સમાન મર્યાદાના પાલન આદિ રૂપ સદાચારથી તથા પરાભવરહિત પણાથી સંયુક્ત થઈને તેજસ્વિતા ધારણ કરતો હતો. એ રીતે આઢયતા દીપ્તિ અને અપરિભૂતતા, એ ત્રણેમાં રહેલ હેતુતાવચ્છેદક ધર્મ એક છે, તે કારણથી તુણારણિમણિ ન્યાયે પ્રત્યક્ષ, અનુમાન અને
For Private and Personal Use Only
