Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Sar
Author(s): Gopaldas Jivabhai Patel
Publisher: Jain Sahitya Prakashan Mandir
View full book text
________________
સાધુ - ટિપણે ૯. હવે લિંગની દૃષ્ટિએ વિચાર કરવામાં આવે છે ? લિંગ એટલે ચિહ્ન : તે ભાવ અને દ્રવ્ય એમ બે પ્રકારનું છે. ચારિત્રગુણ એ ભાવલિંગ, અને વિશિષ્ટ વેશ આદિ બાહ્ય સ્વરૂપ તે વ્યલિંગ.' પાંચે નિગ્રંથ ભાવલિંગની અપેક્ષાએ સ્વલિંગમાં (સાધુપણામાં) હોય; પરંતુ દ્રવ્યલિંગની અપેક્ષાએ સ્વલિંગમાં હૈય કે ગૃહસ્થલિંગમાં પણ હોય.
૧૦. હવે પાંચ શરીરની દષ્ટિએ વિચાર કરવામાં આવે છે. પુલાક ઔદારિક, તૈજસ અને કાશ્મણ એ ત્રણ શરીરમાં હોય. બકુશ તે ત્રણ શરીરમાં હોય અથવા
દારિક, વૈક્રિય, તૈજસ અને કાશ્મણ એમ ચારમાં પણ હાય. એ પ્રમાણે પ્રતિસેવનાકુશીલનું જાણવું. કષાયકુશીલ ઉપર જણાવેલાં ત્રણ તેમ જ ચાર, તથા આહારક સાથેનાં પાંચ શરીરમાં પણ હોય. નિગ્રંથ અને સ્નાતકને પુલાકની પિઠે જાણવા.
૧૧. હવે ભૂમિની અપેક્ષાએ વિચાર કરવામાં આવે છે. પુલાક જન્મથી તેમ જ ચારિત્રભાવથી અસ્તિત્વની
* બહાર દેખાતું સ્થૂલ શરીર, તે “ઔદારિક'; ખાધેલા આહારાદિને પચાવવામાં અને દીપ્તિમાં કારણભૂત થતું શરીર તે ‘તૈજસ'; જીવે બાંધેલો કર્મ સમૂહ તે “કામંણ” શરીર; નાનું – મેટું – પાતળું – જાડું – એમ અનેકવિધ રૂપાને – વિક્રિયાને – ધારણ કરી શકે તે વૈક્રિય” [દેવ વગેરેને તે જન્મથી પ્રાપ્ત હોય છે; પણ મનુષ્યને ત૫ વગેરેની શક્તિથી પ્રાપ્ત થાય છે ]; ચૌદ પૂર્વગ્રંથે જાણનાર મુનિથી જ રચી શકાતું “આહારક” શરીર. કાંઈ શંકા પડતાં અન્ય ક્ષેત્રમાં રહેલા સર્વજ્ઞ પાસે જવા તેઓ તેને ઉત્પન્ન કરે છે; તે હાથ જેટલું નાનું હોય છે.
Jain Education International 2010_05
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
