Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Sar

Author(s): Gopaldas Jivabhai Patel
Publisher: Jain Sahitya Prakashan Mandir

Page 565

શ્રીભગવતી-સાર આદિને એ જ ક્રમ છે. ઉપરની અપેક્ષાએ નીચેની પૃથ્વીની જાડાઈ ઓછી ઓછી છે. જેમકે ૧૮૦ હજાર એજન, ૧૩૨ હજાર જન, ૧૨૮ હજાર એજન, ૧૨૦ હજાર યોજન, ૧૧૮ હજાર યોજન, ૧૧૬ હજાર યોજન, અને ૧૦૮ હજાર જન. તે સાતેની નીચે જે સાત ઘનોદધિ છે તેમની જાડાઈ એક સરખી એટલે વીશ વીશ હજાર જનની છે. અને જે સાત ઘનવાન અને સાત તનુવાત છે તેમની જાડાઈ સામાન્યરૂપથી અસંખ્યાત જનપ્રમાણ હોવા છતાં એક એકથી નીચેનાની જાડાઈ વિશેષ છે.
નરકની પહેલી ભૂમિ રત્નપ્રધાન હોવાથી રત્નપ્રભા કહેવાય છે; એ રીતે શર્કરા એટલે કાંકરાની બહુલતાને ધીધે બીજી શર્કરા પ્રભા; વાલુકા એટલે રેતીની મુખ્યતાને લીધે ત્રીજી વાલુકાપ્રભા; પંક એટલે કાદવની અધિકતાથી ચોથી પંકપ્રભા; ધૂમ એટલે કે ધૂમાડાની અધિકતાથી પાંચમી ધ્રુમપ્રભા; તમઃ એટલે કે અંધારાની વિશેષતાથી છઠ્ઠી તમઃપ્રભા; અને મહાતમ એટલે કે ઘન અંધકારની પ્રચુરતાથી સાતમી મહાતમપ્રભા કહેવાય છે.
તેમાં રત્નપ્રભા ભૂમિના પાછા ત્રણ કાંડ છે. પહેલો ખરકાંડ રત્નપ્રચુર છે, જે સૌથી ઉપર છે. તેની જાડાઈ ૧૬ હજાર યોજન પ્રમાણ છે. એની નીચેનો ૮૪ હજાર યોજન જાડાઈવાળે કાંડ પંકબહુલ છે; અને એની નીચેને ત્રીજો જલબહુલ છે. તેની જાડાઈ ૮૦ હજાર જન છે. બીજીથી લઈ સાતમી ભૂમિ સુધીમાં આવો વિભાગ નથી. તેમાં શર્કરા આદિ જે જે પદાર્થો છે તે બધી જગાએ એક સરખા છે.