________________
ધનની મહત્વતા શામાટે ?
[ ૨૧ ] મનમાં બન્યા કરે છે. જીવવાના સાધને પિતાની પાસે પૂરતાં હોવા છતાં પણ સુખે જીવી શકતો નથી. દુઃખે જીવીને ધર્મધનથી પણ કંગાળ બનેલે દુઃખથી મરીને દુર્ગતિમાં ચાલ્ય જાય છે. કેટલાક ધર્મની સેવા કરનારાઓ પણ અજ્ઞાનતાને લઈને ધનની તૃષ્ણાથી ધર્મની કિમત કે કદર કરી શક્તા નથી.
માનવ જીવનમાં ધનની આવશ્યકતા કેટલી? શા માટે માનવ જગત ધનનું પ્રધાન ઉપાસક બન્યું હશે? જે લાખપતિ લાખ વરસ જીવતો હોય, કોડપતિ કોડ વરસ જીવતે હેય અર્થાત્ ધન આયુષ્યની વૃદ્ધિ અને ધનાભાવ આયુષ્યની હાનિનું કારણ બની શકતું હોય, જેની પાસે જેટલું ધન હોય તેટલું ભેગવી રહ્યા પછી જ મત્યુ ફાવી શકતું હોય અથવા તે ધનવાન જીવન પર્યત આધિવ્યાધિથી મુક્ત હોય તે જ તૃષ્ણને આદર કરીને ધન સંગ્રહ કરવો ડહાપણભરેલું કહી શકાય. પણ એમાં કશેય લાભ ન મળતા હોય તે ધન માટે કિમતી માનવ જીવન વેડફી નાખનાર પિતાની જાતને શત્રુ જ કહી શકાય. સંસારમાં ડેની સંપત્તિ હોવા છતાં પણ માનવીઓ મૃત્યુને આદર કરતા જણાય છે માટે આખાય જગતમાં મૃત્યુનું સામ્રાજ્ય હેવાથી તેની આજ્ઞામાંથી મુક્ત થવાને પ્રથમ તે આયુષ્ય વધારવું જોઈએ અને ત્યારપછી જ ધન વધારવાની તૃષ્ણ રાખવી જોઈએ.
સંસારમાંથી મુકિત મેળવવાની ઈચ્છા રાખનાર આત્માને ચારે તરફથી પકડી રાખનાર પરિગ્રહમાં ધનને પ્રધાનતા આપવામાં આવી છે, કારણ કે બાહ્ય વૃત્તિથી બધેય પરિગ્રહ છોડી દઈને દેહ ઉપર પણ મમતા ન રાખનાર ત્યાગી કહેવાતાનું પણ મન
