________________
[૧૮૮ ]
તાવિક લેખસંગ્રહ થયેલા ટુકડાને નાશ દેખાય છે તે ગળીના શરીરના ટુકડાને છે પણ અમૂર્ત જીવને નથી. શરીર મૂર્ત હોવાથી તેના ટુકડા થઈને નાશ થઈ શકે છે પણ અમૂર્તને નાશ નથી. 1 જીવ પુદ્ગલસ્કંધની જેમ પ્રદેશરૂપ અવયવાળે હેવાથી સંધાત (મળવું) તથા ભેદ (વિડવું) ધર્મવાળે છે, અર્થાત જેમ કે એક યુગલ સ્કંધમાં ભિન્ન બીજા કેઈ સ્કંધમાંથી ટુકડે આવીને જોડાય છે અને તે સ્કંધમાંથી એક ટુકડે તૂટીને તે ભિન્ન રહેલા બીજા કંધમાં જોડાય છે તેમ જીવમાં પણ છે, તાત્પર્ય કે--જેમ પુદ્ગલ સ્કંધે અનંતા છે તેમ જીવદ્રવ્યો પણ અનંતા છે. જો કે પુદ્ગલ સ્કો સંખ્યાત, અસં
ખ્યાત તથા અનંત પ્રાદેશિક પણ હોઈ શકે છે તેમ છવદ્રવ્ય નથી, જીવસ્કંધ અસંખ્યાત પ્રાદેશિક જ હોય છે છતાં તે પ્રદેશરૂપ અવયવોના સમૂહરૂપ હોવાથી પુદ્ગલ સ્કંધની જેમ સાવ મળી જાય છે અને તેથી જ તેમાં પુગલ સ્કંધમાં એકબીજામાંથી ટુકડાઓ ટૂટીને એકબીજામાં ભળી જાય છે તેમ જીવ દ્રવ્યર્કમાં પણ પરસ્પર ટુકડાઓ તૂટીને મળવું વિછડવું થાય છે તેથી જીવ ભેદ-સંઘાત ધર્મવાળે હોવાથી ટુક ટુકડા નાશ થવા છતાં પણ સર્વનાશ થતું નથી. અર્થાત્ એક જીવમાંથી એક ટુકડો તૂટીને અલગ થાય છે ત્યારે બીજા જીવમાંથી એક ટુકડે તૂટીને તેમાં મળી જાય છે અને પહેલાને તૂટેલે ટુક ખંડિત થયેલા બીજા જીવમાં ભળી જાય છે એટલે જ ખંડિત થવા છતાં પણ તેમને સર્વનાશ થતો નથી.
આ પ્રમાણે માનવાથી તે સુખ-દુઃખને શંકર થાય છે. કૃતનાશ અને અકૃતના ભેગને પ્રસંગ આવે છે, અર્થાત જે
