________________
આમાની ઓળખાણ
[ ૧૭ ] આશ્રયીને કહેવું હોય ત્યાં ને શબ્દ વાપરી શકાય પણ અખંડ અસ્પી એક જ દ્રવ્ય માટે કહેવું હોય ત્યાં ને શબ્દ વપરાતે નથી. આ પ્રમાણે વિચાર કરવાથી સ્પષ્ટ જણાય છે કે સમભિરૂઢ ને જે જીવ કહ્યો છે તે જીવથી ભિન્ન જીવના દેશને નહિં પણ અનેક જીથી ભિન્ન એક જીવને જીવ કહ્યો છે તેથી તે જીવરાશી જ છે પણ જીવથી ભિન્ન લક્ષણવાળી જીવરાશી જેવી કેઈ ત્રીજી રાશી નથી.
આત્માની ઓળખાણ.'
(૨૧) ચિકિત્સાશાસ્ત્રમાં નિષ્ણાત કેઈ વૈદ્ય અથવા તે ડોકટર વ્યાધિગ્રસ્ત માનવીને તપાસીને તેના રેગેને સારી રીતે જાણી લે છે છતાં તે રેગના દુખેથી મુક્ત હોય છે કે જેની પીડા બીમાર માણસ ભેગવી રહ્યો હોય છે; તમે ભડકે બળતા દેવતાને જોઈને સારી રીતે જાણી શકે છે કે અગ્નિ પ્રદીપ્ત થઈ રહ્યો છે તે તમે બળતા નથી. તમે તીક્ષણ ધારવાળી તલવારને જોઈને તેજોમય સાક્ષાત્કાર કરી શકે છે છતાં તમારા જ્ઞાનના કપાઈને ટુકડા થતા નથી, તમે મેટું જળાશય જોઈને પાણીને જાણી શકે છે તેથી તમારું જ્ઞાન ભિંજાઈ જતું નથી. આ ઉપરથી તેમને પ્રતીતિ કરાવવાને માટે બીજા કેઈ પણ દાખલા-દલીલેની જરૂરત પડતી નથી કે જ્ઞાન ગળતું, બળતું કે છેદાતુંભેદોતું નથી. જ્ઞાન અછઘ-અભેદ્ય તથા અદાહ્યા કહેવાય છે તે સાચું છે.
૧૩
