________________
[ ૧૮૬ ]
તાત્ત્વિક લેખસ`ગ્ન હ
અતિ સૂક્ષ્મ દેહવાળા નિગેાદના જીવા અથવા કામણુકાયચાગવાળા જીવાને નિરતિશય જ્ઞાની જોઈ શકે નહિ', દેહના અભાવમાં જીવના લક્ષાના અભાવ હોવાથી દેહ વગરના મુક્તાત્માઆને કેવળજ્ઞાની સિવાય કાઇ પણ ગ્રહણ કરી શકે નહિં. તેમજ કામણુ શરીરવાળા જીવાની જેમ પૂછ્યું અને શરીરના વચમાં રહેલા પ્રદેશેા છેદાય--ભેદ્યાય નહિ અને ગાળી--માળી શકાય પણ નહિં. જો કે કામણુ શરીર પૌદ્ગલિક--રૂપી છે તાયે તેને શસ્ત્ર તથા અગ્નિ છેી કે ખાળી શકે નહિ તે પછી અરૂપી એવા આત્મપ્રદેશાનું તે કહેવું જ શું ? ગીાળીથી માંડીને કપાઇને છેટે પડેલા પૂછડા સુધી સળંગ ગીરાળીના જ જીવ છે, જે જીવ ગીરાળીમાં છે. તે જ પૂંછડામાં પણ છે અને વચમાં પણ અદૃશ્યપણે ઔદારિક દેહ વગરના કેવળ કાણુ શરીરવાળા તે જીવના જ પ્રદેશા છે, પણ વચમાં ષ્ટિગોચર ન થવાથી જીવના અભાવ નથી. તેથી પૂછડું કપાવા છતાં પણુ જીવ તે અખંડિત જ છે તે, કપાયા નથી; એટલા માટે જ ગીરાળીના જીવથી પૂછડામાં રહેલા જીવ ભિન્ન નથી કે જેને નાજીવ કહીને ઓળખાવી શકાય. અને શાસ્ત્રમાં જે ધર્માસ્તિકાય અખંડ હોવા છતાં પણ તેના દેશ તથા પ્રદેશને સ્કંધથી ભિન્ન વસ્તુ તરીકે વર્ણવીને ત્રણ ભેદ બતાવ્યા છે તે વિવક્ષામાત્રથી જ તે દેશોની ભિન્ન વસ્તુ તરીકે કલ્પના કરી છે. બાકી તા તાત્ત્વિક દૃષ્ટિથી તે સ્કંધથી ભિન્ન નથી તેવી જ રીતે ગીરાળીના જીવથી પૂછડું ભિન્ન નથી. ગીરાળીના જીવની સાથે સંબધિત હાવાથી તે ગીરાળીના જ જીવ છે.
કદાચ એવી આશંકા ઉત્પન્ન થાય કે ગીરાળીના જીવનું .
