________________
પ્રભુદર્શન
' [ ૬૯ ] છે કે– રાઘજ્ઞાનશિયામ્યાં મોક્ષદ ” સાચું જાણીને કરવાથી જ જીવ મુક્તિ મેળવી શકે છે માટે જે કાંઈ કરવું હેય તેનું જ્ઞાન પ્રથમ હેવું જ જોઈએ. " પ્રભુ એટલે કે પ્રભુને સિદ્ધાંત શું છે? તથા પ્રભુને નમવું પૂજવું શા માટે? આ બધાયનું પ્રથમ સાચું જ્ઞાન હોય તો જ વ્યવહારથી પણ પ્રભુદર્શન કર્યું કહેવાય. જે પ્રભુને સાચી રીતે ન ઓળખતા હોઈએ, પ્રભુના સિદ્ધાંતને પણ સાચી રીતે સમજી જાણતા ન હઈએ તે પ્રભુપ્રતિમાને જોવા માત્રનું નામ દર્શન કહી શકાય. જેઓ પ્રભુને ઓળખતા નથી તેઓ પ્રભુ આગળ ઊભા રહીને સ્તુતિ કરે છે, તેને પોતે પણ સમજી શકતા નથી કે અમે પ્રભુનું બહુમાન કરીએ છીએ કે કેમ અને એટલા માટે જ કેટલાક પ્રભુસ્વરૂપથી અણજાણ જડ સ્વરૂપ પ્રભુપ્રતિમાના અવયવનું તથા મુકુટ, કુંડળ કે રચવામાં આવતી આંગી વિગેરેનું વર્ણન સ્તુતિ-સ્તવમાં જોડતાં તથા બોલતાં દષ્ટિગોચર થાય છે, પણ પ્રભુના સભૂત ગુણગર્ભિત સ્તવન-સ્તુતિ જેડનાર તથા બોલનાર બહુ જ ઓછા નજરે આવે છે. બાહ્યદ્રષ્ટિ પાષાણની પ્રતિમામાં પણ પ્રભુને જોઈ શકે છે અને પિતે પ્રભુ બની શકે છે, પુસ્તકમાં લખાયેલી વર્ણપંક્તિઓથી પ્રભુના સિદ્ધાંતને બેધ મેળવી શકે છે. પણ અનાત્મદષ્ટિ પાષાણની પ્રતિમા માત્ર જોઈ શકે છે પણ પ્રભુને જોઈ શકતું નથી, તેથી પ્રભુને મળી શકતું પણ નથી. તેમજ પુસ્તકમાંથી જ્ઞાન મેળવી શક્તા નથી પણ અજ્ઞાન જ મેળવી શકે છે. અર્થાત્ અનાત્મજ્ઞ-પુદ્ગલાનંદી જીવ વિષયાસક્ત હોવાથી માન–મોટાઈપ મિથ્યાભિમાન તથા શુદ્ર વાસનાઓ પિષવાને
