________________
આત્મા દેહવ્યાપી શામાટે ?
તથા જેવી સ્થિતિવાળું શરીર જોઇએ તેટલા પ્રમાણવાળું તેવું તૈયાર કરે છે અને એ ઘડીમાં પેાતાને રહેવા લાયક શરીર અનાવી લે છે. શરીરના પ્રારભ અને સપૂર્ણ સ્પષ્ટ અવયવની સમાપ્તિમાં ઘણુ અંતર રહે છે. અને તે અનેક પ્રકારનાં શરીર હાવાથી સમાપ્તિના કાળની તારતમ્યતા રહે છે, અંતમુહૂર્તથી માંડીને નવ મહિના અને કદાચ એથીય વધારે સંપૂર્ણ અવયવી શરીર બનાવતાં લાગે છે. જેમ જેમ શરીરના અવયવા નિકળીને વધતા જાય છે તેમ તેમ આત્મા શરીરમાં ફેલાતા જાય છે અને સપૂર્ણ અવયવી શરીરમાં સંપૂર્ણ આત્મપ્રદેશે વ્યાપી જાય છે. પછીથી તે જ શરીરમાં આત્માના બુદ્ધિ, ઇચ્છા, દ્વેષ, પ્રયત્ન આદિ કાર્યોં જણાય છે કે જે શરીર વગરના ખીજા કાઈ પણ સ્થળે જણાતાં નથી જેથી આત્માનું અસ્તિત્વ દેહમાં જ પ્રતીત થાય છે.
[
9 ]
આ પ્રમાણે આત્માના ગુણા શરીરમાં જ જણાવાથી ગુણી– આત્મા પણ દેહવ્યાપી હાવા છતાં કેટલાક અદૃષ્ટ પ્રારબ્ધને આત્માના વિશેષ ગુણ માનીને તેને દેહથી ભિન્ન દેશાંતરમાં પણ રહેવાની સિદ્ધિ કરતાં કે- અષ્ટ આત્માના વિશેષગુણુ છે અને તે સર્વવ્યાપી હોઇને ઉત્પન્ન થવાવાળી ભાવિભાગની વસ્તુનું નિમિત્ત બને છે. જો એમ ન હોય તેા હિંદુસ્તાનમાં રહેવાવાળા માણુસેના ભાગવિભાગની વસ્તુઓ જેવી કે-વસ્ત્ર, પાત્ર-સ્વર્ણ, રજત, મેટર, ઝવેરાત આદિ વસ્તુ સ્વદેશમાં તથા યુરોપ આદિ પરદેશમાં તૈયાર થાય છે કે જેમાં માણસાનુ પ્રારબ્ધ નિમિત્ત મને છે તે ન ખનવી જોઇએ, પણું અને છે માટે આત્માના અદૃષ્ટ ગુણુ સર્વવ્યાપી હોવાથી ગુણી આત્માં
