________________
[ પ ]
તાત્વિક લેખસંગ્રહ તેને મીઠું બનાવે છે. ભેગા ભળેલા કણીઆઓની મીઠાશમાં બતાવી શકાય નહિં કે આટલી મીઠાશ અમુક કણની અને આટલી અમુકની. તેવી જ રીતે અનંત સિદ્ધાત્માનું જ્ઞાન ભેગું ભળીને એક સરખું કાર્ય કરતું હોય ત્યાં આટલું જ્ઞાન અમુક આત્માનું એમ છૂટું પાડી શકાય નહિં, પણ તે દરેક આત્મ દ્રવ્યમાં ભિન્નપણે રહેલું હોય છે. કેઈ પણ આત્માનું જ્ઞાન તેમાંથી નિકળીને બીજા આત્મામાં પ્રવેશ કરી શકે નહિં. દીપકને પ્રકાશ કે સાકરની મીઠાશ, દીવાઓની સંખ્યા કે સાકરનું પ્રમાણ વધવાથી વધે છે અને ઘટવાથી ઘટે છે. તેમ આત્માઓને માટે હેતું નથી. આત્માઓની સંખ્યા વધવાથી જ્ઞાનમાં કોઈ પણ વૃદ્ધિ થતી નથી. શુદ્ધાત્માઓના સંગની સંખ્યા ગમે તેટલી વધે તોયે જ્ઞાન તે છે એટલું જ રહેવાનું, તેમાં જરાયે વૃદ્ધિ થતી નથી. ઘાતી કર્મ ક્ષય થવાથી જેટલું અને જેવું જ્ઞાન એક આત્માને થાય છે તેટલું અને તેવું જ બીજા આત્માઓને થાય છે એટલે તે સંપૂર્ણ હવાથી ઘણા આત્માઓ ભેગા ભળે. તે જ્ઞાનમાં ન્યૂનાધિકતા થઈ શકતી જ નથી. અને બીજું કારણ એ પણ છે કે અરૂપી દ્રવ્યના ગુણ પણ અરૂપી જ હોય છે. એટલે શુદ્ધ અરૂપી દ્રવ્યના ગુણેની હાનિ વૃદ્ધિ થઈ શકતી નથી. જેટલા પ્રમાણમાં ગુણ એક અરૂપી દ્રવ્યમાં હેય છે તેટલા જ પ્રમાણમાં બીજા અરૂપી દ્રવ્યમાં પણ હોય છે. એટલે એક દ્રવ્ય હોય કે અનેક સદશ દ્રવ્યને સંગ હોય તેયે એક સરખી રીતે જ ગુણે રહેવાના. અને રૂપી દ્રવ્યના ગુણ રૂપી હેવાથી દ્રવ્યના સગની ન્યૂનાધિકતાના