________________
પ્રભુ પ્રત્યક્ષ છે
[ ૪૧ ]
66 પ્રભુ પ્રત્યક્ષ છે. ” ( ૮ )
એમ તેા બધા એક સરખી રીતે માને છે કે–સથા શુદ્ધાત્મસ્વરૂપ પ્રભુને અલ્પજ્ઞા સાક્ષાત્કાર કરી શકતા નથી કારણ કે તે અરૂપી છે માટે નિરાકાર છે તેથી તે અદ્રશ્ય છે. નિરાવરણવિશિષ્ટ જ્ઞાન સિવાય જડાત્મક કાઇ પણ ઇંદ્રિય પ્રભુને ગ્રહણ કરી શકતી નથી, માટે સર્વજ્ઞ થયેલા જ આત્માને પ્રભુ પ્રત્યક્ષ છે; બાકીના જીવા તેા અનુમાનથી અથવા તે શાસ્ત્રોમાં લખાયેલા સર્વજ્ઞાક્ત વચનાથી જાણી શકે છે.
પ્રથમ તેા શાસ્ત્રોમાં મડનપદ્ધતિથી વસ્તુસ્વરૂપનું વર્ણન કરવામાં આવે છે તે જેને બુદ્ધિગમ્ય ન થવા છતાં પણ શ્રદ્ધાગમ્ય થાય છે તેને તે કોઈપણ પ્રકારની આશકાનું કારણુ ન હાવાથી યુક્તિ-પ્રયુક્તિને અવકાશ હોતા નથી, પણ કેવળ બુદ્ધિગમ્ય વસ્તુને જ આદરનારને માટે શાસ્ત્રમાં ખંડન-મંડન અને પદ્ધતિઓને અનુસરીને યુક્તિ-પ્રયુક્તિને આશ્રય લેવામાં આવ્યો છે. આ વસ્તુ ભિન્ન ભિન્ન માન્યતાને અનુસરીને પ્રસિદ્ધિ પામેલા દરેક શાસ્ત્રોમાં ષ્ટિગોચર થાય છે.
અલ્પા કેવળ બુદ્ધિગમ્ય બધું કરી શકતા નથી તેમ જ જેટલું બુદ્ધિગમ્ય થાય છે તેટલાના સાક્ષાત્કાર પણ કરી શકતા નથી. તે પણ બળવત્તર જડસ્વરૂપ મોહ કર્મના દબાણુને લઈને જડવાદના પક્ષપાતી હાવાથી આત્માનું અસ્તિત્વ અને તેની વિશિષ્ટ, વિશિષ્ટતર શક્તિમાં અનેક આશકાએ ઊભી કરીને આવરણુગ્રસ્ત પેાતાની ઘણી જ ટૂંકી બુદ્ધિથી
