________________
ઝળહળતાં નક્ષત્રો
૨૪૩ બનાવ્યું હતું. આ આચાર્યની પાટે પાંચ આચાર્યો થઈ *યા : આ આચાર્યના ઉપદેશપ્રભાવથી શેઠ મેઘજી, વિશળ, (૧) આ. જ્ઞાનસાગરસૂરિ, (૨) આ. કુલમંડનસૂરિ, (૩) આ. કેલ્પણ, હેમજી, ભીમજી, નીબો, કડુઓ વગેરે તપાગચ્છના ગુણરત્નસૂરિ, (૪) આ. સોમસુંદરસૂરિ અને (૫) આ. જૈનોએ મેવાડના દેલવાડામાં ૫૧માં રાણા લાખાના રાજ્યમાં સાધુરત્નસૂરિ. આ આચાર્યોનો સંક્ષિપ્ત પરિચય નીચે મુજબ છે. ભગવાન ઋષભદેવનો કૈલાસના પહાડ જેવો વિશાળ
(૧) આચાર્ય જ્ઞાનસાગરસૂરિ :–તેમનો સં. જિનપ્રાસાદ” બનાવી પ્રતિષ્ઠા કરાવેલી. ૧૪૦૫માં જન્મ થયેલો. તેમની દીક્ષા સં. ૧૪૧૭માં થયેલી. | દેવસુંદરસૂરિના ગુરુભાઈ તથા તેમના જ હાથે આચાર્ય તેમને આચાર્યપદ સં. ૧૪૪૧માં ખંભાતમાં સ્તંભન બનેલા આ. ચંદ્રશેખરસૂરિ હતા. આ. જ્ઞાનસાગરસૂરિ પાર્શ્વજિનાલયમાં સિંહાક પલ્લીવાલના ઉત્સવમાં મળેલું. તેમનું તેમના વિદ્યાશિષ્ય હતા. તેમણે મૂળ ચારસૂત્રોની સ્વર્ગગમન સં. ૧૪૬૦માં થયેલું. તેઓ આ. દેવસુંદરસૂરિના “અર્થદીપિકાચૂર્ણિ' રચી, તથા સ્તોત્રો બનાવેલા. તેઓ અમોઘ શિષ્ય હતા.
ઉપદેશક હતા.. આ. જ્ઞાનસાગરસૂરિ કાળધર્મ પામ્યા ત્યારે તેમની
આચાર્યની સાહિત્યરચના :– અનશનશુદ્ધિ માટે ગુરુદેવને નમસ્કારમંત્રનો જાપ તેમના પ્રત્યે
તેમણે “પણવણાસુન્ન–અવચૂરિ' “ઓહણિજુત્તિવિશેષ શ્રદ્ધાવાળો ખરતરગચ્છનો શ્રાવક ગોવાળ સંભળાવી રહ્યો
અવચૂરિ ગ્રં. ૧૦૯૨ (સં. ૧૪૩૯), સં. ૧૪૪૦માં હતો. ગુરુદેવ કાળધર્મ પામ્યા ત્યારે સહજ તેને ઝોકું આવી ગયું.
આવસ્મયસુત્ત’ હારિભદ્રીયવૃત્તિ-અવચૂરિ ગ્રં. ૯૦૦૫, ‘ઉત્તરતેમાં સ્વપ્નમાં દિવ્ય દેહધારી ગુરુદેવે આવી જણાવ્યું કે,
ન્ઝયણ સુત્ત-બૃહદ્ઘત્તિ-અવચૂરિ, ગ્રં. પર૫૦ (સં. ૧૪૪૧), “મહાનુભાવ ! હું ચોથા દેવલોકમાં ઇદ્ર સમાન ઋદ્ધિવાળો દેવા
મુનિસુવ્રતસ્વામિસ્તવ (ભરુચમાં) અને ઘોઘામાં “ઘનૌઘ નવખંડ બન્યો છું.”૧૧.
પાર્થસ્તવન’ અને અનેક સંસ્કૃત સ્તોત્રો વગેરેની રચના કરેલી. આ. મુનિસુંદરસૂરિ લખે છે કે, “આચાર્યનો અંતિમ
(૨) આચાર્ય કુલમંડનસૂરિ –તે ભ. સમય નજીક હતો ત્યારે તેમણે એ જાણી ચતુર્વિધ સંઘની દેવસંદરસરિના શિષ્ય હતા. સં. ૧૪૦૯માં તેમનો જન્મ થયેલો. સાક્ષીએ ચાર આહારનો ત્યાગ કર્યો હતો. તેમણે શાંતભાવે સં. ૧૪૧૭માં તેમણે દીક્ષા લીધેલી. ખંભાતની આલિગવસતીમાં યોગમુદ્રામાં બેસી, સમાધિ લીધી હતી. આથી તેમનાં દમ,
સોની સંઘવી, ઠ. લખમસી, પલ્લીવાલના ઉત્સવમાં સં. ખાંસી, કફ વગેરે રોગો તરત જ શમી ગયેલા. આથી સૌએ
૧૪૪૨માં આચાર્યપદ મેળવેલું. તેમનું સ્વર્ગગમન સં. માનેલું કે, આચાર્ય “દેવ” બનશે.
૧૪૫૫માં થયેલું. આચાર્યએ આ. ગુણરત્નસૂરિને સ્વપ્નમાં દર્શન આપી,
તેઓ યશસ્વી, ક્ષમાશીલ અને વિદ્વાન હતા. તેમણે અનેક શિષ્ટ-અશિષ્ટ વગેરેની સમજૂતી આપી હતી.
રચનાઓ પણ કરેલી જેમ કે, “વિચારામૃતસંગ્રહ', આ આચાર્યના ઉપદેશથી દીનોદ્ધાર, પદવીપ્રદાન બસિયાંતાલાપોદ્ધાર–અધિકાર-૨૫’, ‘પન્નવણાસુત્ત-અવચૂરિ', મહોત્સવો, તીર્થયાત્રા સંઘો, દુકાળમાં દાનસત્રો, તીર્થયાત્રા સંઘો, “પ્રતિક્રમણ સુર-અવસૂરિ', “કમ્પસુત્ત-અવચૂરિ', “કાઠિઈગુરુવંદન આદિ મહોત્સવો, આવશ્યક વિધિ-વિધાનો, ચૈત્યોના અવસૂરિ', વિશ્વશ્રીધર. “અષ્ટાદશારચક્રબંધ', ગરીયો. “હારબંધ' જીર્ણોદ્ધારો તથા સાતે ક્ષેત્રમાં દાન વગેરે પુણ્યનાં કાર્યો અને જૈન વગેરે સ્તોત્રો અને મુગ્ધાવબોધ ઔકિક (સં. ૧૪૫૦)ની પણ શાસનની પ્રભાવના વગેરે મહત્ત્વનાં કાર્યો થયાં હતાં. રચના કરેલી.
તેમના ઉપદેશથી અમદાવાદના શ્રીમંત શેઠ અને આ. કુલમંડનસૂરિએ સંસ્કૃતમાં “કુમારપાલપ્રબંધ' રચ્યો. બાદશાહના માનીતા એવા શેઠ ચાચના પુત્ર સં. ગુણરાજના જેની સં. ૧૪૭૫માં લખાયેલી તાડપત્ર પરની નકલ મળે નાનાભાઈ આંબાપર પુત્ર-પુત્રાદિ પરિવાર અને ધન ત્યજી છે.”૫૪ દીક્ષા લીધેલી. વળી શેઠ શામજી જે પોતે તો રૂપાળો હતો જ “આ. જ્ઞાનસાગરસૂરિ અને આ. કુલમંડનસૂરિ એ બે પણ સાથે રૂપાળી પત્નીને તજીને દીક્ષા લીધેલી તથા અન્ય ૭૦ આચાર્યો તો ચારિત્રલક્ષ્મીની બે આંખો હતા.૫૫ જેટલાઓએ પણ દીક્ષા લીધેલી.
Jain Education Intemational
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org
