________________
૪૭૮
જિન શાસનનાં બાહ્ય બાર ગુણો, આઠ મહાપ્રાતિહાર્ય + ચાર મહાતિશયો રૂપે નિહારના પ્રશ્નો, મન-વચન-કાયાનું સૂક્ષ્મ સંયમ આવી સાવ સાક્ષાત્ જોવા મળે છે. અરિહંત છો, બાર ગુણધારી છો પણ ઝીણી જણાતી સૂક્ષ્મ સાધનાઓ સંયમીઓ માટે દર્શાવનારા હે હાલમાં મહાવિદેહમાં તેરમાં ગુણસ્થાનકે સયોગી કેવળી પ્રવક્તા! જીવદયાથી લઈ જગતદયાની સૈદ્ધાંતિક ભૂમિકાઓ તરીકે ઉચ્ચતમ ઉપકારની હેલી વરસાવી રહ્યા છો. અમારા જેવી આપશ્રીએ પ્રરૂપી છે, તેવી તો અન્યમતિઓની નાના આ ભરતક્ષેત્રથી કામગજેન્દ્ર, યક્ષાસાધ્વી, નારદમુનિ અને મતિબુદ્ધિનો પ્રભાવ-પ્રકાશ પણ ક્યાંય જોવા નથી બીજનો ચંદ્રમાં આપશ્રીના પવિત્રતમ દર્શન કરી પાછા પણ મળતો. આચાર-વિચારની આ ઊંચાઈને સ્પર્શનારા ઉચ્ચ એવા આવી ગયા, જ્યારે અમારા પુણ્ય ઓછા પડ્યા છે, જેથી જંગી મોક્ષસ્થાને પહોંચી ગયા, બાકી જમાલી કે ગોશાલક, હાલિક કે પુરુષાર્થ પછી પણ બે-પાંચ ભવો હજુ પણ ભ્રમણ કરી આપની કૃણિક જેવા છીછરા પાણીમાં પણ ડૂબી ગયાના દુ:ખદ દષ્ટાંતો છત્રછાયાને પામવાના. વિહરમાન હે વીસ વીતરાગીઓ! નોંધાયા છે. એક હકીકત એવી છે તે જિનદેવ! કે અનેકોને આપ જ અમારા શ્રદ્ધાના સ્થાનક છો અને મનોમાં જન આપે દેખાડેલ માર્ગ ખૂબ જ કઠોર-નઠોર લાગે છે. સસ્તી માટે મંદિર છો. અહીંના સ્થાનિક અને મંદિરો, જિનાલયો અને સુખડી ને શિવપુરની જાત્રા કરવા નીકળેલા અનેકો આપના ઉપાશ્રયો આપના ગુણગાન વગર સૂના-સૂના પડવા લાગ્યા છે. મોક્ષમાર્ગ સુધી આવી જ નથી શકતા, તો તેઓ પ્રગતિ તે કેમ આપ સૌના મનમંદિરમાં હાલો છો પણ પોતપોતાની રીતિથી, સાધવાના? બીજી તરફ આપ તો પોતા માટે કઠોર છો પણ તેથી જ તો સાક્ષાત ગેરહાજરીમાં મતમતાંતરોમાં સી પર માટે અતિ કોમળ છો અન્યથા ઉત્સર્ગ અને અપવાદનો મુંઝાણા છે. હે કૃપાળુ! એટલી કૃપા અવશ્ય કરશો કે મર્મ સમજનારા માટે આપ શીતળ ચંદ્ર જેવા કેમ લાગો? અમે પહેલા ગુણઠાણે ઉતરી અટવાઈ ન જઈએ.
(૧૬) કરુણાપારાવારામૃતસિંધુ : (૧૪) સાધ્ય-સાધક, સાધના-સિદ્ધ :
કરૂણાસાગર હે કુંથુનાથજી! હે દેવાધિદેવો! પાપીમાં ગત ચોવીશીમાં થઈ જનાર અનંતાનંત હે ભગવંત! પાપી જીવો તમારા શાસનને પામી તરી ગયા. આપ સ્વયં આપ અહીંના ભવ્યજીવોને ભૂલી એકલા જ ચૌદ રાજલોકની સાધનાકાળમાં છ-છ માસના કે પૂરા વરસના ચૌવિહાર ઉપર સ્થિત સિદ્ધશિલાએ પહોંચી અયોગી કેવળી એવા ૧૪ ઉપવાસો કરો, પણ અબુધ એવા અમને કરુણામાતાની જેમ ગુણસ્થાનકે સિદ્ધ થઈ કેમ બેસી ગયા? જ્યારે આપ દરરોજ ઓછામાં ઓછી નવકારશીના પચ્ચખાણ શીખવો, તે પંચેન્દ્રિયપણે પુરુષોત્તમ અને પુરુષાદાણીય પ્રભુ બની વિચરતા કેવી હાર્દિક ચિંતા? ક્યાં આપના આહાર-નિદ્રાના ગણિતો અને હતા, ત્યારે અમે કદાચ અનંતી નિગોદ, અસંખ્ય ક્યાં સંસારીઓની સવલતો. લોકોના ભલા માટે મહેલ છોડો, વનસ્પતિઓમાં કે એકેન્દ્રિયાદિ વિકલાંગ દશાથી દુઃખી છતાંય જંગલમાં પણ જઈ મંગલ કરો. દુનિયાના દેવાદારો દુ:ખી હતા. આપ એકલા સિદ્ધ થઈ ગયા, ત્યારે અમારી દયા પાસેથી લેવાનું કંઈ નહીં, જ્યારે દેવામાં આપ જાતને પણ ભગવન્! આપે ન કરી? સંસારીઓ સ્વાર્થમાં રાચે તે લૂંટાવો. આપના સાનિધ્યમાં સમવસરણ સુધી આવી જનારા, ચાલે, પણ સંયત એવા આપને આવો સ્વાર્થ તે કેમ શોભે? જે ઉંદર-છંછુંદર, હાથી ને ઘોડા, વાઘ અને બકરી, મોર અને થઈ ગયું તેનું હવે રોવું નથી, પણ શું સાધ્ય અને શું બાધ્ય, કોયલ જેવા પશુ-પંખી તો ઠીક પણ જન્મ-જાતિ વેરવાળા શું હોય અને શું ઉપાદેય, કઈ સાધના અને કઈ વિરાધના આ પંચેન્દ્રિય પ્રાણીઓ અને માનવીઓ પણ આપના કરુણાધોધમાં બધુંય સૂક્ષ્મતાથી કોની પાસે સમજવું? કારણ કે હે સ્નાન કરી ઠંડાગાર બની જાય છે. નદીમાં બીજી નદી ભળે સાધનાસિદ્ધ! આપશ્રી તો કશુંય સાંભળતા નથી, બોલતા નથી, પણ દરિયામાં દરિયો ન ભળે. પણ આશ્ચર્યદક્ષ હે પ્રભો! અમારી સામું જોતા પણ નથી. ફક્ત એટલું તો જણાવો કે કરણાના અમાપસમુદ્ર એવા આપમાંથી અનંતીગુણરાશિરૂ૫ ક્યો આત્મા સિદ્ધ થયો ત્યારે હું વ્યવહારરાશિમાં આવ્યો? અમૃતદરિયો નીકળી છલકાય છે. (૧૫) સવિશુદ્ધપ્રરૂપકશીતલચંદ્ર : (૧૭) દર્શનપૂજનાર્ચન સ્થાનક :
આંખના પલકારામાં પણ હિંસાની જયણા, મુહપત્તીના દોષ-દૂષણો અને દુઃખોથી દરિદ્ર બનેલ દુનિયામાં દર્શન ઉપયોગ વિનાની અજયણા, ગમનાગમનના દોષો, આહાર- પણ આપનું હે દીનાનાથ! દુર્લભ છે, પૂજનવિધિ પણ દુષ્કર
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
