Agam 01 Ang 01 Acharanga Sutra Part 01 Sthanakvasi

Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: Jain Shastroddhar Samiti Ahmedabad

Page 262

२०२
आचारागसूत्रे वा देवो वा आसम् ?," इति पूर्वजन्मस्मृतिरूपं ज्ञानं, तथा-"इतः अस्माल्लोकात् च्युतः वियुक्तः प्रेत्य-जन्मान्तरे इह चतुर्गतिरूपे संसारे को भविष्यामि ? चतु गतिषु कीदृशीं गतिं प्राप्स्यामि” इत्यागामिजन्मविषयकं निश्चयात्मकं ज्ञानं च न भवतीत्यर्थः । भावदिशाविषयकमपि ज्ञानं नास्ति कियतांचित् संज्ञिनाम् , असंजिनां तु जीवानां नास्त्येव दिशाज्ञानमिति का वार्ता तेषामिति भावः । मृ. ३॥ ___संसारिणां स्वगत्यागतिज्ञानं न भवतीत्युक्तम् , संपति तज्ज्ञानं यथा भवति तत् प्रदर्शयितुमाह-' से जं पुण' इत्यादि ।
सूलम् । से जं पुण जाणेज्जा, सहसम्मइयाए, परवागरणेणं अण्णेसिं अंतिए वा मनुष्य था या देव था ," इस प्रकार की पूर्व जन्म की स्मृति, और "इस भव से च्युत होकर अगले जन्म में चार गतियों में से कौन गति पाऊँगा ?,” इस प्रकार का आगामी जन्म मन्बन्धी निश्चयात्मक ज्ञान नहीं होता । कितने ही संजियो को भी भावदिशा-विषयक ज्ञान नहीं होता । असंज्ञी जीवो को तो दिशा का ज्ञान होता ही नहीं । सू० ३ ।।
संसारी जीवों को अपनी गति और आगति का ज्ञान नहीं होता, यह बतलाया लाचुका, अब यह कथन किया जाता है कि वह ज्ञान किस प्रकार हो सकता है ?
-से जं पुण' इत्यादि ।
मूलार्थ-सहसम्मति से (परोपदेश के बिना ही सहज ज्ञानसे) पर की वागग्गा (स्पष्टीकरण ) से, दूसरों के समीप से सुनकर जाने कि मैं पूर्व दिशा હને, મનુષ્ય હતે અથવા દેવ હતે ?” આ પ્રમાણે આગલા જન્મની સ્મૃતિ અને “આ ભવથી નીકળીને આગલા હવેના જન્મમાં ચાર ગતિમાંથી હું કઈ ગતિમાં જઈશ. અથવા હુ કઈ ગતિ પામીશ ?” આ પ્રમાણે આગામી-હવે પછી થવાવાળા જન્મ સંબંધી નિશ્રયાત્મક જ્ઞાન થતું નથી; કેટલાક સંગીઓને (સંજ્ઞીજીને) પણ ભાવદિશા-વિષયનું ગાન થતું નથી. અસંસી જીવોને દિશાઓ સંબંધીનું જ્ઞાન धनु नथी. 13॥
સંસારી જેને પિતાની ગતિ અને આગતિ વિષેનું જ્ઞાન નથી થતું, તે બતાવી ગયા છીએ હવે તે કહેવામાં આવે છે કે તે જ્ઞાન કેવી રીતે થઈ શકે છે?'मे पुण न्या.
-
સામતિથી, (બીલના ઉપદેશ વિના પણ સહજ જ્ઞાનથી), બીજાની નારાજ (ાઈકથી), બીજની પાસેથી ગાંભળને જાણે કે હું