Agam 01 Ang 01 Acharanga Sutra Part 01 Sthanakvasi

Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: Jain Shastroddhar Samiti Ahmedabad

Page 603

आचारचिन्तामणि-टीका अध्य.१ उ.४ मू. १ अग्निकायमरूपणा ५४३
" तेऊ चित्तमंतमक्खाया अणेगजीवा पुढोसत्ता अन्नत्थ सस्थपरिणएणं" इत्यादि। ( दशवै० अ० ४)
भरूपणाद्वारम्अग्निकायजीवा द्विविधाः, सूक्ष्मवादरभेदात् । तत्र सूक्ष्मनामकर्मोदयात् सूक्ष्माः । बादरनामकर्मोदयाद् वादराः । तत्र सूक्ष्माः द्विधा, पर्याप्ता अपर्याप्ताश्च । सूक्ष्माः सर्वलोकव्यापिनः । बादरास्तु लोकैकदेशे सन्ति ।
बादरा अग्निकाया अनेकविधाः-अङ्गाराचिरलातशुद्धाग्न्यादयः। सर्वे बादरा अग्निकाया अपि द्विविधाः पर्याप्ता अपर्याप्ताश्च । वादराणां यत्रैको जीवस्तत्रा
___ " तेजस्काय सचित्त कहा गया है । उस में अनेक जीव है, उनका अस्तित्व अलगअलग है, शस्त्रपरिणत अग्नि को छोड़ कर" इत्यादि । (दशवै० अध्य० ४)
प्ररूपणाद्वारअग्निकाय के जीव दो प्रकार के हैं-(१) सूक्ष्म और बादर, जिनके सूक्ष्म नामकर्म का उदय हो वे सूक्ष्म और जिनके बादर नामकर्म का उदय हो वे बादर जीव हैं। इनमें से सूक्ष्म के भी दो भेद हैं-पर्याप्त और अपर्याप्त । सूक्ष्म जीव समस्त लोकाकाश में व्याप्त हैं और बादर लोक के एक देश में हैं ।
___ बादर अनिकाय अनेक प्रकार के है । जैसे-अंगार, ज्वाला, अलात (जलता हुआ काष्ठ), शुद्ध अग्नि आदि । सब बादर अग्निकाय भी दो प्रकार के है-पर्याप्त
_ “४२४य सचित्त ४ढं छे. तेभा भने ७१ छ, तेनु मस्तित्व Aan५५ छ, शवपरित पनि छोडीन." त्यादि (शवे, २१, ४)
रूपवारमनायना प्रारना छ-(१) सूक्ष्म अने. (२) मा६२. २२ सूक्ष्म. નામકર્મને ઉદય હોય તે સૂક્ષ્મ અને જેને બાદર નામકર્મનો ઉદય હોય તે બાદરજીવ છે. તેમાંથી સૂકમના પણ બે ભેદ છે. પર્યાપ્ત અને અપર્યાપ્ત. સૂક્ષ્મ જીવ સમસ્ત કાકાશમાં વ્યાપ્ત છે. અને બાદર લોકના એક દેશમાં છે.
બાદર અગ્નિકાય અનેક પ્રકારના છે. જેમકે–અંગાર, જવાલા, બળતું લાકડું, શુદ્ધ અનિ વગેરે. સર્વ બાદર અગ્નિકાચ પણ બે પ્રકારના છે–પર્યાપ્ત અને અપર્યાપ્ત