Book Title: Agam 01 Ang 01 Acharanga Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: Jain Shastroddhar Samiti Ahmedabad
View full book text
________________
आचारामुत्रे
साधारणवादरपर्याप्तकेभ्यः सूक्ष्मा अपर्याप्ता असंख्यातगुणाः । तेभ्योऽपि सूक्ष्मपर्याप्तका असंख्यातगुणा विज्ञेया इति ।
६१०
सूक्ष्मानन्तजीवानां परिमाणं कियदिति सदृष्टान्तमुच्यते - यथा - कश्चित् प्रस्थादिमापक वस्तुना धान्यराशि परिमाप्याऽन्यत्र निक्षिपति, तथा यदि साधारणसूक्ष्मजीवराशि लोकरूपस्थेन मापयेत् लोका संभृता भवेयुः ।
पर्याप्तवादरनिगोदपरिमाणं च यथा
घनीभूतचतुरस्त्रीकृतसकललोकप्रतरस्यासंख्येयभागवर्तिप्रदेश राशिममाणाः पर्याप्रत्येकशरीर - वादरवनस्पति - पर्याप्तकेभ्यो
प्तकवादर निगोदाः सन्ति,
साधारणबादरपर्याप्त जीवों की अपेक्षा बादर - अपर्याप्त असंख्यातगुणा हैं । बादरपर्याप्त की अपेक्षा सूक्ष्म- अपर्याप्त असंख्यातगुणा है और सूक्ष्म - अपर्याप्त उनसे भी असंख्यातगुणा हैं ।
दृष्टान्त देकर समझाते हैं
जगह रख देखा है, उसी
सूक्ष्म अनन्त जीवों का परिमाण कितना है, यह बात जैसे कोई पुरुष प्रस्थ (सेर) आदि बाँटों से धान्य तोलकर दूसरी प्रकार यदि साधारण सूक्ष्मजीवराशि को लोकरूपी प्रस्थ से नापा जाय तो अनंत लोक भर जाएँ ।
पर्याप्त बादर निगोद जीवों का परिमाण इस प्रकार का है
चौकोर (चतुष्कोण) घन किये हुए सम्पूर्ण लोकप्रतर के असंख्यातवें भागवत प्रदेशों के बराबर पर्याप्तबादरनिगोद जीव हैं । वे प्रत्येकशरीर - बादरवनस्पति
સાધારણપર્યાપ્ત જીવાની અપેક્ષા ખાદરઅપર્યાપ્ત અસંખ્યાતગણા છે. ખાદરપર્યાપ્તની અપેક્ષા સૂક્ષ્મ-અપર્યાપ્ત અસંખ્યાતગણા છે અને સૂક્ષ્મ-અપર્યાપ્ત તેનાથી પણ અસંખ્યાતગણા છે.
સૂક્ષ્મ અનન્ત જીવાનું પરિણામ કેટલું છે. એ વાત દૃષ્ટાન્ત આપીને સમજાવે છે–જેમ કાઈ પુરુષ પ્રસ્થ (તાળવાનું વજન ૧ શેર) આદિ તાળવાના આંટ—વજનથી. ધાન્ય તેાળીને ખીજી જગ્યાએ રાખી દે છે તે પ્રમાણે જે સાધારણ સૂક્ષ્મ જીવરાશિને લેાકરૂપી પ્રસ્થથી તાળવામાં આવે તે અનંત લાક ભરાઈ જાય.
પર્યાપ્તખાદરનિગાદ જીવાનું પરિમાણ આ પ્રકારે છે–ચતુષ્કોણુ ઘન કરેલા સમ્પૂર્ણ ઢાકપ્રતરના અસંખ્યાતમા-ભાગએઁ પ્રદેશની ખરાખર પર્યાપ્તમાદરનિગેાદ જીવ છે.
