Book Title: Agam 01 Ang 01 Acharanga Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: Jain Shastroddhar Samiti Ahmedabad
View full book text
________________
आचारागसूत्रे विस्तरतो जिज्ञासूनां वोधाय शास्त्रे निर्दिष्टा। ज्ञानावरणीयादिमूलप्रकृतीनामष्टानामवान्तरभेदा यथाक्रमम्-(१) पञ्च, (२) नव, (३) द्वौ, (४) अष्टाविंशतिः, (५) चत्वारः, (६) द्विचत्वारिंशत् , (७) द्वौं, (८) पञ्च सन्ति । एतत्सर्वमागमतोऽत्र वगन्तव्यम् ।
(२) स्थितिवन्धःआत्मसंलग्नानां कर्मपुद्गलानां यया जघन्यमध्यमोत्कृष्टकालमर्यादयाऽऽत्मप्रदेशेष्ववस्थानं सा कालमर्यादा स्थितिवन्धः। किञ्च-अध्यसायविशेषगृहीतस्य कर्मदलिकस्य स्थितिकालनियमनं स्थितिवन्धः ।
वेदनीयकर्मणो जघन्यस्थिति-दशमुहूर्तप्रमाणा। नाम-गोत्रकर्मणोविस्तार से जिज्ञासु परुषों की जानकारी के लिए शास्त्र में वर्णन किया गया है । ज्ञानावरणीय आदि मूल प्रकृतियों के अवान्तर भेदों की संख्या क्रम से पांच, नौ, दो, अठाईस, चार, वयालीस, दो और पांच है। इन सबको आगम से समझ लेना चाहिए ।
(२) स्थितिवन्ध आत्मा के साथ लगे हुए कर्मपुद्गल जिस जघन्य मध्यम या उत्कृष्ट कालमर्यादा से आत्मप्रदेशों में स्थिर है, उस कालमर्यादाको स्थितिवन्ध कहते है। अथवा यो कहिए किअध्यवसायविशेष द्वारा ग्रहण किए हुए कर्मदलियों के आत्मा में ठहरने के काळसम्बन्धी नियमन को स्थितिबन्ध कहते है।
वेदनीय कर्म की जघन्य स्थिति बारह मुहूर्त की, तथा नाम और गोत्रकर्म की
જાણવા માટે શાસ્ત્રમાં વિસ્તારથી વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે. જ્ઞાનાવરણીય આદિ મૂલ प्रकृतिना अपान्त२ हानी सध्या मथी-पांय, नौ, मे, महावीस, यार, मेतादास, બે, અને પાંચ છે, આ સર્વને આગમથી સમજી લેવું જોઈએ.
(२) स्थितिमा આત્માની સાથે લાગેલા કર્મપુદ્ગલ જે જઘન્ય, મધ્યમ, અને ઉત્કૃષ્ટ કાલ મર્યાદાથી આત્મપ્રદેશમાં સ્થિતિ છે, તે કાલમર્યાદાને સ્થિતિબંધ કહે છે. અથવા એમ કહીએ કે–અધ્યવસાયવિશેષદ્વારા ગ્રહણ કરેલા કર્મદલિકેને આત્મામાં ટકી શકવાના કાલસંબંધી નિયમનને સ્થિતિબંધ કહે છે.
વેદનીય કર્મની જઘન્ય સ્થિતિ બાર મુહર્તની, તથા નામ અને ગોત્ર કર્મની
