Book Title: Jain Shwetambar Conference Herald 1906 Book 02
Author(s): Gulabchand Dhadda
Publisher: Jain Shwetambar Conference
Catalog link: https://jainqq.org/explore/536502/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Registered No. B. 525. vikrama samvat 1962 upAyena hi tat sAdhyaM, na yat sAdhyaM parAkramaiH ye Jain Swetamber Gonference ITERALD. A CONFERENCE MONTHLY JOURNAL CONDUCTED IN ENGLISH AND YERNACULAR) zrI jaina zvetAmbara konpharansa harailDa. vIra samvat 2432. Vote No. 1. January 1906. Conducted by. GULABCHAND DHADDA MA. mn JAIPUR. jayani anuzAsanamA kaoNnpharansa pustaka 2, nambara 1. janavarI sana 1906. Published by, THE JAIN (S.) CONFERENCE Z ICE. BOMBAY. saMpAdaka ------ gulAbacaMda DhaDDhA ema. e. - pragaTa kartA zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa oNphisa, muMbaI - Annual Subscription with postage Re. 1 vArSika mUlya DAkakA mUla sameta sirpha ru. 1. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 2 , viSayAnukramaNikA. pR. viSaya. bAbu panAlAla jaina hAIskUla ane davAkhAnuM. 1 | zrI saMgha prArthanA. ... .... zrI jainadhama vidyAprasAraka vargano trivArSika rIporTa. 4 nAmadAra dezI rAjAo ane jIvahiMsA. cethI kaMnpharansamAM carcavAnA viSayo.... 6 baMgALAmAM sarvathI nirdaya dhaMdhe. *... zrI banArasa yazovijyajI jaina pAThazALA.... 10 graMthAvalokana ... .. *** * * pUjya mahAtmA dAdAI navarojI.... ..... 12. . vartamAnacarcA .. ... ... viTAmai vothI va nsa. . . ?ka | navIna samAcArasaMgraha. ... A patra ane tenA grAhake. grAhaka baMdhuo, eTaluM te sarva sujJa janone vidita haze ke mAsikane mukhya AdhAra lavAjama paraja che. navA varSane A prathama aMka che, tethI varSa pUruM thatuM hovAthI sarva grAhakane lavAjama mokalI ApavA namra vinaMti che. A kAma zubha khAtAnuM che ane kaoNnpharaMsa pheDanI A mAsika pAse moTI rakama laheNI kheMcAya che ane tethI je kaI grAhake lavAjama mokalavAmAM DhIla karaze te teo zubha khAtAnA devAdAra raheze. vaLI keTalAka gRhasthA thoDA aMka rAkhI bIjA aMka nahi mokalavA lakhe che to tevA gRhasthone namra vinaMti che ke kenpharaMsa phaMDanA devAdAra rahevAne badale jeTalA aMka rAkhyA hoya te darekanA ra AnA lekhe mekalI devA kRpA karavI. gayA varSamAM mAsika bahAra pADavAmAM thoDI ghaNI DhIla thaI che, paNa have pachI te barAbara niyamasara kADhavA goThavaNa karI che. grAhake potAnuM lavAjama jema bane tema jaladI vagara DhIle mokalI deze, ema AzA rAkhIe chIe. - yaha patra aura usake grAhaka. priyavara grAhaka bhAIo, saba sajjana mahAzayoMko mAlUma hai ki mahAvAra patrakA tAluka usake mUlyake sAtha hai. dusarA varSakA yaha prathama aMka honase prAhakose nivedana hai ki gatasAlakA mUlya zIghratAse bhejavAnekI kRpA kareM. yaha kArya zubhakhAte ke tAlukakA hai, aura konpharaMsa phaMDakI eka baDI rakkama yaha patrapara leheNI paDatI hai. isa liye yadI koI grAhaka mUlya bhejanemeM pramAda karegA to vaha zubhakhAtA ke denadAra hogeM. bAje grAhaka caMda mahInoMke aMka rakhaneke bAda AyaMdAko naye aMka nahI bhejaneke liye likhate haiM isaliye aise mahAzayoM ko cAhiye ki phI aMka do Anake hisAbase unakA mUlya bhejanekI kRpA kareM tAki ve sAhabAna zubhakhAtAke karajadAra nahI rahegeM. prathama sAlamAM yaha patra prasiddha honemeM kabhI 2 dera huI hai, paraM bhaviSyameM vo ThIka samaya para prasiddha karanekA prabaMdha kiyA gayA hai. umedakI jAtI hai ki saba grAhaka mahAzaya mUlya ati zIghratAse bhejanekI kRpA kareM. jyAdA kyA likheM? Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te jainama sinaH . yaH saMsAra nirAsa lAusamatirmutkyarthamutiSTate, yaM tIrya kathayati pAvanatayA yenA'sti nAnyaH smH|| yasmai tIrthapatirnamasyati satAM yasmAcchubhaM jAyate, sphUrtiryasya parAvasaMti ca guNA yasminsa saMgho'rcyatAM // artha je saMgha, saMsAranA tyAgane viSe IcchAvALI che budhdhi jenI, e chatAM muktinA } sAdhanane mATe sAvadhAna thAya che, vaLI je pavitrANAe karIne tIrtharUpa kahevAya che, jenA samAna bIje kaI nathI, jene tIrthakara mahArAjA paNa vyAkhyAnane avasare "nama tirthasa" kahI namaskAra kare che, jenAthI sajananuM kalyANa thAya che, jene utkRSTa mahimA che, ane jenAmAM (aneka ) guNe rahe che. evA saMdhanI, (he bhavya jI) pUjA kare. - The Jain Swetumber Conference Herald. Frol, II. ] January 1906. [ No. bAbu panAlAla jaina hAIskUla ane davAkhAnuM. lakSmI caLa che evuM samajI tene sadupayoga karanAra zrImAna gRhastha pramANamAM bahu thoDA che. muMbaI jevA atizaya kharcALa zaheramAM garIba ane madhyama vargane je muzkelIo paDe che tenA khyAla sonArUpAmAM ramela bALake kevI rIte jANI zake ? sAdhAraNa sthitimAMthI ucca sthitimAM AvI sAdhAraNa sthitine bhUlI nahi jatAM te varganA mANasone banI zakatI sahAya karavI je manuSyatva che, eja khare dayAdharma che, eja zrI vItarAgaparamAtmAnI AjJAnuM pAlana che. pATaNanA rahIza bAbu panAlAla pUraNacaMda (jaine atyArasUdhI panAlAla punamacaMdaja jANatA hatA.) ke jeo AjathI Azare sAta varSapara dehamukta thayA hatA temaNe chelle prasaMge vIla karI rU. 800000 nI bAdazAhI sakhAvata karavAnuM pitAnA putra ane TrasTIone pharamAvyuM hatuM. pAra sAo sakhAvatamAM ane te paNa kharA prakAranI sakhAvatamAM pahele naMbare Ave che. hiMduonI jema alamasta ALasuone rUSTapuSTa banAvavAnI beTI sakhAvata pramANamAM teo DI kare che. sara jamazedajI, sara dInazA pITITa ane mAnavaMta marahuma zeTha jamazedajI tAtAnI aDhaLaka sakhAvato karatAM bAbu panAlAlanI sakhAvata jarA ochI che to paNa jainemAM hAIskUla-keLavaNI-jJAnanA kAmamAM, ane garIba svadharmabaMdhuone aizvanI maphata madada ApavAnI bAbatamAM A temane dAkhale ananya che, anukaraNIya che, prazasya che. temaNe dharmanA bIjA kSetromAM paNa Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kanpharansa heDa. [ jAnyuArI zubha vyaya karyo che, paNa eka sAthe AvA uttama kAmamAM AvaDI moTI rakama kharcanAra kAi jo jainaba dRSTigAcara thatA nathI. temaNe karelI khIjI sakhAvatAmAM pATaNamAM paMcAsarA pArzvanAthanA derAnA jarNoddhAramAM khuceMla rU. 4 lAkha tathA pAlItANe yAtrALu bhAi mATe ma dhAvelI dharmazALA mukhya che. A pramANe sUkSma vicAra karatAM jaNAze ke temaNe sAte kSetramAM yAzakti uttama vyaya karyeA che. hAiskUla ane davAkhAnuM ghaNI uttama sevA bajAvaze temAM sazaya nathI. makAna trAMbAkAMTApara madhyamAM AveluM hAvAthI jaiAne bahuja pAse paDaze ema AzA che. makAna uttama bAMdhaNInuM che. tepara jamInanI kImata suddhAM rU. 200000 kharcAyA che, makAnane TAce mAkhare mayUravAhanI vINAdhArI sarasvatIdevInuM kAtarakAma manane AnaMda pamADe tevuM che. mayUravAhanI e evuM sUcaka hoya teA nA nahi, ke vidyA levA mATe Asana kAmaLa ane Adhu ee, gAdI takIApara besI vidyA meLavavI muzkela che. vINAdhArI e arthamAM kadAca haze, 'vidyA saMgIta sAthe bahu tvarAthI ane sArI rIte asara karI zake che. makAna uttama khavAyuM che ema tA kahyA vinA cAlatu nathI. upara jaNAvelI rU. 8, lAkhanI sakhAvata rU. 90800nI vyAjasahita thaI che. temAMthI rU. 2,00,000 jatAM bAkI rU. rA lAkha Azare nikhAva kuMDa tarIke TrasTIoe judA rAkhyA che, ane tenA vyAjamAMthI kharcanI vyavasthA karavA dhArI che. yAjanA bahu uttama che, garIba bhAi ne kAMi dAna ApIe ane pAchuM tene khIjethI dAna lIdhAja karavuM paDe tenA karatAM tene evI zakti ApIe ke jethI te peAtAnA nirvAha calAvIzake te jema uttama che, tevIja rIte kaI paNa saMsthA kADhatI vakhata tenA nibhAva mATe kai rakama jUdI kADhI rAkhavI uttama che. evI nibhAvanI rakama kADhI na zakAya tyAM sudhI vicArI javu uttama che. > muMbai ilAkAnA nAmadAra gavarnara lArDa leMmIMgTanane hAthe A hAIskUla udhADavAnuM muhUrta tA. 9 jAnyuArI 1906 nA reAja sAMjanA 5 nuM hatuM. te pramANe te nAmadAre makAna khulluM mRyuMche. khulluM mUkatI vakhata marahuma gRhasthanA sagAMoe je vizeSa udAratA batAvIche, te paNa uttama prakAranI che. jJAnadAna samAna bIjuM dAna nathI. bhAI jIvaNalAla, bhagavAnalAla tathA meAhanalAla pannAlAla a traNee maLI rU. 25000, rU. 5000 bAbu panAlAlanI vidhavA bAi pArvatI taraphathI, cunIlAla punAlAla taraphathI rU. 1500, amIcaMda panAlAla taraphathI rU. 100 tathA rU. 1000 AjIsAhebanA bhAI nAnakacaMda puracaMda taraphathI e pramANe rU. 33500 nI sakhAvata karyAnuM jAhera thayuM che. e sakhAvatane zuM prakAra thaze te have pachI jaNAvavAmAM Avaze. tathA khAI kezarabhAI te bApusAhebanI putronA taraphathI temanI putrInA smaraNArthe rU. 2000 evI sarate ApavAnuM jAhera thayuM che ke tenA vyAjamAMthI skolarazipa ApavI. AAlarazipa, uparanA garIba vidyArthIone AvA sabadhI sarata thAya teA uttama thAya. A hAiskUlamAM garIba tathA madhyama varganA chokarAAja AvavAnA vizeSa saMbhava che teApaNu evu jovAmAM AvyuM che ke keAI kAi vakhate zrImAnA upalI padavIe AvatAM temane skolarazipa maLeke, tA tethI kaMI tene khAsa uttejananI jarUra na hAvA chatAM bharyAMmAM bharAya che, jyAre bIcArA garIba vidyArthIne uttejananI jarUra hoyache te rahI jAyache. skolarazipanI A bAbata viSe amArA kaI pratuM nathI, paNa mAtra vicAravAjevI sUcanA che. bukI rU. 37500 je kAmamAM ahuja jarUra hoya temAM vAvaravAnuM dhyAnamAM rAkhavA TasTIone vina Mti che.. bharatImAM bharatI niha karatAM jyAM kharI jarUra hoya tyAMja--hAiskUla athavA davAkhAnAnI kAi upayogI bAbatamAM--kharacavA sUcanA che. ApaNA zAstramAM dAnaviSe evuM kaheluM sAMbhaLyuM che ke sIdAMtA kSetramAMja dAna karavuM ane te pachI Prior Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 bAbu panAlAla nahAIskAra ane davAkhAnuM. je saMsthAne jarUra hoya te saMsthAne madada karavI. A saMsthAne dareka prasaMge yAda karavA, muMbainA ane hiMdanA-rALa saMdhane namra vinaMti chekhAtuM bahu uttama che. maMdane pAtra che. je sAtio, dAnane khare prakAra zIkhI zakI che te ja kharA prakAranA pramANamAM taraze. prathama varSa pUrNa thaye sarakArI ITara pAse parIkSA levarAvI hatImAtA lAge te madadanI prArthanA paNa mAMgyA che. sAMte vadhe zikSakane kAma kasthAmAM sAre utsAha rahe che te che : ' t . A saMsthAthI amuka daraje bhinna paNa jainone lAbha karatI mAMgela jainarsa taraphathI beThavA yelI, kI, dhArmika zikSaNavALI pherTa hAIskUlanI eka zAkhA pAyadhaNapara atyAra sUdhI gayA pAMca varSathI cAlatI hatI, ane tethI paNa jaina baMdhuone ghaNo phAyado che. temAM A hAIskulanI vadhAre thayela joI amane atizaya AnaMda thAya che. AvI saMsthAone anudavI, evI utpanna karAvavAnI IcchA utpanna karavI eja konpharansanuM kharuM kartavya che. bhAvanagara saMsthAnamAM keLavaNI khAtAmAM jovAmAM AvyuM che ke dareka gAmamAM skUla kamITI heya che. te kamITIne skUlanI tapAsa karavAne, sudhArA sUcavavA tathA vyavasthA uttama rAkhavAnI sUcanA ApavAne sAmAnya adhikAra hoya che. evI ja keI skUla kamiTI jaina bhAIeAnIja nImavA namra sUcanA che. AthI zikSake tathA vidyArthIone khaMta tathA cIvaTa raheze. kamiTInA gRhasthamAM vadhu saMbaMdha joDAvo. - jJAnaprApti e manuSya jIvananuM uttamamAM uttama sArthaka che. zikSakane dhaMdho sarvottama che. paraMtu AsIsTaMTane pitAnI sAthe jema bane tema nIkaTa saMbaMdhamAM rAkhavA ane te rIte vidyArthIomAM paNa saMpanI IcchA utpanna karavA namra sUcanA che. makAna khulluM mUkanAra nAmadAra gavarnara laoNrDa lesbIMgTananA bhASaNanA agatyane sAra nIce pramANe manana karavA jevo che - e kharekhara bahuja ajAyaba jevuM che ke jaine, jeono pUrvane ItihAsa bahu uttama che, ane jeo hAla paNa dayA mATe ane kharI udAratA mATe atizaya prasiddha che, eTaluMja nahi, paNa jeo manuSyajAti uparaja dayA batAvIne nahi aTatAM mUgA prANIo tarapha paNa kayA batAve che, teoe atyArasUdhI AvI saMsthA kADhI nahi! meM pahelI ja vakhata jANyuM che ke hiMdusthAnamAM teo je jagyA asala retA hatA temAMthI teo dhIredhIre pAchaLa haThatA jAya che. huM jenakemane atiya udyoga tathA sakhAvatanA kAmamAM kharekhara bahuja udAra gaNato Avyo chuM. je jainakemanI sthiti kairIte paNa AgaLa vadhe tema hoya to te kAme potAnAM bALakanI keLavaNI mATe pUrNa saMbhALa rAkhavAthI ja vadhI zakaze. mata abhyAsa karatA vidyArthIone je lAbha maLyA che te teo samajaze. ane tene sAre upayoga karaze. zikSake mAtra chokarAonAM manaja keLavavAnAM nathI, paNa teonuM vana paNa uttama banAvavAnuM che. hAla AkhI duniyAmAM e te sAdhAraNa rIte svIkAracalo niyama che ke dha maka zikSaNavinA kharI keLavaNI maLI zake ja nahi. te vinAnI uttamamAM uttama keLavaNI nakAmI che." bhASaNanuM che are harTa uparano sArAMzamAM che. zikSake vidyArthIonuM vartana uttama kevI rIte banAvavuM e 25 . ' tara savAla che.. bicAre zikSaka Akho divasa ane AkhI rAta dareka chokarAnI sAthe ane pAka ja nahi, paNa je pAMca kalAka te vidyArthIonI sAthe rahe. teTale vakhata temanI najare zikSaka va , " ' uttama lAgavuM joie ke jethI moTapaNe paNa teo bhUle nahi. bALakanAM Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jena karansa 29. [ jAnyuArI sahAyaka, upasatAyuka tathA lAIpha membare madada kare che. AnaMdanA, sahAyaka rU. 50, madhukaranA rU 25, AnaMdanA upasahAyaka rU 5, madhukaranA rU. 25, AnaMdanA lAIpha meara 25 ane madhukaranA rU. 1 Ape che. AnaMda ane sadhukaranA lekhe lakhanArAonAM nAma parathI jaNAya che ke jAmanagaranA vatanI caturtha vratadhArI ane sarala paMDita lAlana, muni karavijayajI, muni ratnavijayajI, giradhara hemacaMda, nAraNajI amarazI, cunIlAla vardhamAna, sAkaracaMda mANekacaMda, cakeracaMdra kuMDalAkara, vigere che. bane mAsikanA badalAmAM 23 mAsika Ave che e paNa AnaMdanI vAta che. AnaMda bhuvana lAIbrerImAM 60 pustako che. judA judA prahasthA taraphathI rU. 282 pustakAlayane bheTa thayA che. ane Akhare pustakAlaya beDIMga zALAne bheTa karavAmAM AvyuM che. AnaMda bhuvanane gujarAta varnAkyulara sosAITImAM rajIsTara karavAmAM AvyuM che, te paNa sAruM karyuM che. varga taraphathI je mAnapatra apAyAM che temAM sarvathI prathama pAlItANAnA marahuma nAmadAra ThAkara zrI sara mAnasihajInuM nAma che. A vAMcIne mAnapatra ApavAmAM kemane keTaluM nukazAna thayuM che te yAda karatAM amane atizaya kheda tathA glAni thAya che. ame gaI gujarI yAda karavA mAgatA nathI. paraMtu mAnapatra kevA purUSone ApavuM e pratha gathIja nirNayanI jarUra che, bahu dIrdhadaSTinI ane vicAranI jarUra che. marahuma ThAkora sAhebe jeo tevI sagavaDa karI ApI hoya te paNa mAnapatra ApavuM, ApIne judAM judAM patramAM prasidhdha karAvavuM ane te dvArA nAmadAra sarakArane jaNAvavuM ke jenene nAmadAra ThAkora sAheba sagavaDa karI Ape che ane jaine temane cAhe che, e bAbata bahu gaMbhIra, dharmane ane tIrthane nukasAna karanArI ane ghaNuM. zAMta suzIla jainabaMdhuone duHkhavanArI thaI paDI hatI. A bAbata atra carcavAno amAre Azaya eTalo ja che ke ApaNuM aMgata sagavaDa mATe nAmadAra ThAkora sAhebe joIe tevuM karyuM hoya te paNa kaMi evuM pagaluM levuM na joIe ke jethI tIrtha ane dharmane hAni pahoce. A vicAra darzAvavAmAM amAre zubha Azayaja che. kaeNnpharansanA pramukha rAya bahAdura badrIdAsajI, zeTha vasanajI trikamajI tathA zeTha khetazI khIazIne mAnapatra ApavAmAM yogyane yogya sanmAna maLyuM che ane maMDaLe pharaja bAvI che. - A varga hastaka cAra khAtAMo che. varga nivAha kaMDa khAtAmAM prasiddha thatAM pustakanA dara phArame 21 jame karavAmAM Ave che. sadupayoga khAtAmAM bharAyelAM nANAmAMthI vidyArthIone InAma, garIba zrAvaka bhAione madada, tathA bIjAM satkAryo thAya che. jIvadayA khAtAmAMthI pAlItANAnI pAMjarApoLamAM kheDAM Dhere tathA gheTAM vigerenI barAbara saMbhALa levAya che ke nahi, tenI tapAsa rAkhavA eka mANasane pagAra ApavAmAM Ave che. ugavardhaka khAtAmAMthI garIba zrAvakone dhaMdhe lagADavAmAM Ave che tathA jaina bALakane hunnara udyoga zIkhavA mATe sAhitya pUrAM pADavAmAM Ave che. cAre khAtone Azaya uttama che. sadupayoga khAtAmAM Avaka rU434 nI thaI che jyAre kharca mAtra rU 3. thayuM che. uga vardhaka khAtAmAM paNa Avaka rU48 thaI che jyAre kharca mAtra rU. 6 thayA che. A banne bAbate viSe mAtra eTaluM ja kahevAnuM ke e banne khAtAMo mATe kayAM kharcavuMe savAla thaI zake tema nathI. mATe jema bane tema e rakamo vAparavI uttama che. saMgharI rAkhavI uttama nathI. chevaTe ame A vargane phateha IcchIe chIe. cothI konpharansamAM carcavAnA viSaye. cethI kenpharansa pATaNa mukAme phAgaNa suda bIjathI maLaze. te prasaMga bahuja AvA dAyaka havA sAthe ApaNe kemanI bhaviSyanI sthiti para majabUta asara karanAra che, ane AkhI Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 cethI konpharansamAM carcavAnA viSe. komanI daSTi te tarapha svAbhAvika rIte kheMcAyelI rahe che. A vakhatanI kejarasanA pramukha tarIke zeTha vIracaMda dIpacaMda sI.aAi , ne pasaMda karavAmAM AvyA che. te pasannI thogya sthAna utare che. kharI agatyatA A prasaMge kyA viSayo para carcA karavAno che te para rahe che. A vakhate pATaNanA sujJa vidvAnoe kuMkuma patrikA sAthe sUcanA rUpe keTalAka viSe carcA vicAra batAvyo che tethI teja bhUmikA para ApaNe vicAra calAvIe. agrapade "keLavaNI no viSaya Ave che ane te pramANe tene yogya sthAna ApavAmAM AvyuM che. ame vAraMvAra jaNAvyuM che ke jyAM sudhI keLavaNInI bAbatamAM yogya baMdebasta karavAmAM Avaze nahi tyAMsudhI sarva savAla nakAmA che. jyAre jainabhAIe keLavaNI laI potAnI pharaja samajaze tyAre jINoddhAra, pustakeddhAra, hAnikAraka rivAjone tyAga vigere konpharaMsanA lIsTa para dekhAtA sarva viSayomAM pitAnI meLeja sudhAre thaI jaze. e saMbaMdhamAM pachI kAMI paNa bhASaNa ke upadezanI AvazyaktA raheze nahi. amAruM pitAnuM AdhIna mata te eTale daraje che ke kanpharaMsamAM keLavaNIno viSaya ekalo ja carcavAmAM Ave te paNa kenpharaMsa hetu pAra paDe. keLavaNInA viSayane prAdhAnya ApavAmAM Ave che e niHsaMzayache, chatAM paNa e viSaya para haju bahu belAvAnI jarUra che. sthAne sthAne lAIbrerI, gAme gAmamAM dhArmika keLavaNInI saMsthA, yunivarsiTImAM skolarazipa, bhASaNanI zreNuo ane dhArmika zodhakhoLa vigere vigere aneka prakAre keLavaNIne madada thavAnI jarUra ame joIe chIe ane te hakIkata betAnA mana para ThasAvavAnI jarUra che. teTalA mATe A agatyanA viSayane eka Akho divasa ApavAmAM Avaze ema AzA che. jApAnanA zAsanamAM pharamAvyuM che ke "mArA AkhA rAjyamAM abhaNa mANasane dhAraNa karanAra eka paNa gAma ke zahera na rahevuM joIe " eja zAsana dareka jainanI bAbatamAM kharuM paDatuM jevInI kavarUAta ekadama karI devI joie. A bAbata para banI zake teTalA vidvAna vaktAo cuMTavA ane viSayane sarva dizAethI sarva apekSAe carcavAnI ame bhalAmaNa karIe chIe. bIjo viSaya charNamaMdire ddhArano che. e savAla june che, ane tene mATe phaMDanI jarUra che. bAkI, dareka varase e savAla levAnI jarUra rahetI nathI. ene mATe chevaTe eka samuccaya TharAva (Omnibus Resolution ) mUko ane temAM A TharAvapara jarA vivecana karavuM. mAravADa vigere jagAe e bAbatamAM bahu karavAnI AvazyakatA che. paisA ekaThA karavAnI ja jarUra che. prAcIne pustakeddhAranI bAbatamAM jesalamIramAM thaelA kAma mATe satiSa batAvavo ane alabhya graMtha chapAvavA athavA kipI karAvavA bhalAmaNa karavI eja azeSa kartavya che. je banI zake to e bAbatamAM eka kamITI nImavI ane nahi e TharAvane paNa samuccaya karAvAmAM laI ja. jaina pustakone aMge ane keLavaNInA vidhyane aMge sucanA karIe chIe ke evI jaina seMTrala lAIbrerI jemAMthI sarva prakAranA jainapustako chApelAM ane lakhelAM labhya thAya, evI madhyabiMdu, gaNutA I zaheramAM sthApavAnI khAsa jarUra che. vidvAnone ethI sagavaDa thaze ane sarva amulya vastuo jaLavAI raheze. A sUcanAmAM paNa moTA kharazcano savAla che ane te banI zake tevo che tethI te bAbatamAM eka nAnI kamITI nImI teono riporTa levAnI goThavaNa karavAnI jarUra che. vAMcanamALAne lagata che. dhArmika keLavaNInI khAmI spaSTa dekhAya che ane temAM sudhAro karavA sArU yogya graMthanI jarUra che. keTalAka loke cAlu sarakArI vAMcanamALAne badale jaina mALA dAkhala karAvavA mAMge che. A vicAra pustakapara ke bhASaNamAM zobhe che, paNuM tene vahevArU rUpa ApavA sArU je asAdhAraNa vidvattAnI jarUra paDe che tevA vidvAne ApaNuM kemamAM hAla jovAmAM AvatA nathI. ame koI paNa bAbatapara tela reDavA IcchatA nathI. paNa vastusthitinA kharA bhAna vagara keTalIkavAra zaktine nakAme upayoga thAya che te bacAvavAnI jarUra Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina konpharansa holDa [ jAnyuArI, che. pAThazALAo tathA kanyAzALAomAM calAvavA mATe yogya graMthonI jarUra che ane te sApha vidAnavInI kamITI mImI te kArya pUrA paisA kharacI taiyAra karAvavA ame bhalAmaNa karIe chIe. jene vargamAM sakSare utpanna thaze tyAre vAcanamALA banAvaze, atyAre to dhArmika zikSaNa sArU dravyonuga tathA caraNekaraNanuganA sAdA paNa ucA jJAna sAthe AnaMdI kathAnuganuM mizraNa karIne karSaNIya graMthA bahAra pADavAnI jarUra che. koipaNa cekasa TharAvapara AvavA pahelAM konpharansa A bAbatamAM paNa eka nAnI kamITI nImI riporTa mAMgaze to vadhAre cekasa kAma thaze. pAMcamo viSaya zilAlekhone che. e navIna paNa sAre viSaya che. A saMbaMdhamAM kenpharansa have kAMI karavuM joIe. InAma ApI vallabhIpura tathA bIjA prAcIna maMDenI zodhakhoLa karAvavI joIe. A bAbatamAM Wilson Philological Lectureship fezla zgoy Alla vila el Hi CHARLHION jevI ekAda bhASaNamALA paNa udhADavAnI jarUra che. jethI zodhaka buddhinA mANaso prayAsa karI vaLI hakIkta ajavALAmAM lAvaze. A uparAMta zekheLa karanArane bIjI rIte paNa uttejana ApavAnI jarUra che, jyAM sudhI ItihAsanI madadathI jaina dharmanI prAcInatA sthApavAmAM Avaze nahi tyAM sudhI navIna saMskArathI abhyAsa karelA manapara te moTuM mAna upanna karaze nahi tethI e bAbata dharmabhAvanA dRDha karavAmAM ane tene piSavAmAM bahu upakArI thaI paDaze. A eka sAmAnya lAbha che te uparAMta bIjA paNa aneka lAbha che je vicAra karavAthI sahaja jaNAI Ave tevA che. cho viSaya jIvadayAne che. jaina dharmano pAyo ahiMsA upara baMdhAya che tethI A viSaya bahu agatyanuM che. te bAbatamAM yogya vicAra karIne kAMI baMdhAraNa bAMdhavAnI bahuja jarUra che. hAlamAM ApaNI pAMjarApoLe cAle che te asalanA raNa pramANe cAle che temAM samayAnusAra pheraphAra karavA uparAMta prANIo upara nirdayatA aTakAvavA mATe yogya jagAe arajIo, mAMsAhArI lokomAM phaLAhArathI thatA phAyadAne cepAnIyA uparAMta A viSaye bAbata ApaNe have hAtha para levAnI jarUra che. banatAM sudhI kAgaLapara zobhe evA TharAvo karavAne badale have keTalIka bAbatamAM vyavahArU rIte kAma karavAno vakhata AvI lAge che. janAvaranI virAdhanAthI banelI cIjo na vAparavA mATe kanpharaMsa bhalAmaNa kare teja basa che. azakya tyAga zivAya vicAravaMta jaina evI vastune aDe paNa nahi.. sAtamo TharAva muni konpharansanA che. saMsAranA tyAgI, vastutaH rAgadveSa rahita, nirabhimAnI ane saMsArapara upakAra karavAnI niSkAmavRttithI jIvana arpaNa karavAvALA nispRhI munionuM maMDaLa maLavuM azakyaja dhAravAmAM Ave e paMcamakALane prabhAva che, keTalAka kAraNathI bIjI konpharaMsa vakhate eka * niyama karavAmAM Avyo che ke muni mahArAja saMbaMdhI viSaya ApaNe levA nahi ane bhASaNa karanAre teonA saMbaMdhamAM kAMI bolavuM nahi. A niyama bahuja DahApaNuthI ghaDavAmAM Avyo che ane hAla turata A TharAva cheDI devAnuM ame DahApaNuM bhareluM dhArIe chIe, enA kAraNe lakhavAnI jarUra lAgatI nathI. A TharAvane amala sAdhuonI vicAraNuM ane ApaNI sthiti sudhAravAnI pharajanA khyAlaupara . rAkhavo vadhAre anukULa paDaze. AThamo TharAva zubhakhAtAonA hisAba bahAra pADavA bAbatano che. ene TuMkAmAM patAvI de joIe, athavA samuccaya TharAvamAM laI javo joIe. e bAbatamAM AgevAna, derAsara tathA tIrthanA TrasTIonuM dhyAna khecavuM joIe. A sabaMdhamAM eka tIrtharakSaka kamITI' jevI saMsthA karavAnI jarUra che. ANaMdajI kalyANajInI peDhInA TrasTIoneja e kamITImAM pheravI nAkhavA joIe, athavA teo sAthe bIjAne joDavA joIe. A kamITI sarva tIrthanI dekharekha rAkhavAne hamezA taiyAra rahe. dIgabara bhAIoe evI eka saMsthA ubhI karI che ane tethI bahu lAbha thayo che ema kahevAya che . A bAbata sajekaTasa kamATI dhyAna para leze. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] cethI kepharansamAM cavAtA viSaye. navame harAva svadhamAM bhAIone Azraya ApavA mATe che. temAM trIje piTA mudo paradezagamananA savAla sAthe saMbaMdha dharAve che. keTalAka TharAvo evA hoya che ke kAgaLaparuM amuke haidaruMdhI pahoMcyA pahelAM mUkavAthI vAta bagaDI jAya ane bagaDI gayelI vAta ThekANe AvatAM varasa lAge. A TharAva evA prakAranI che ke je temAM mamata thaI jAya te je savAlanI bAbatamAM atyAre. sakAraka sthiti cAle che te ulaTAI jAya teTalA mATe A bAbatamAM koIpaNa TharAva karavAnI jarUra nathI evo amAre AdhIne mata che. nirAzrita jainenA savAlane aMge mAbApa vagaranA bALaka mATe muMbaI jevA zaheramAM "eraphanejara (nirAzritAlaya) sthApavAnI jarUra che. A varase A savAla upADI levAmAM Avela ThIka paDaze, mukhya mude nirAzritanI bAbatamAM koIpaNu baMdhAraNanI jarUra che. azakta ke vRddhane mardada ApavA uparAMta bIjA mANasone yogya dhaMdhe caDAvavA sArU baMdobasta karavo joIe. A savAla sthAnika sekreTarIo upADI le evA badhAraNavALI yojanA mUkavI ThIka thaI paDaze. dazamo TharAva lavAdIthI cukAdo karavAno che je pepara para zebhe che. ApaNuM hAthamAM sattA na hovAthI jItanAra teno lAbha levA khuzI thAya paNa hArIjanAra aMte keTane Azraya le che. A bAbata sUcanA karavI ja basa che, kAraNa ke korTamAM javAmAM vakhata ane paisAne bhoga thAya che te loko samaje che ane bRnatA sudhI paMcathI patAvavAnI vetaraNa kare che. agyArame harAva hAnikAraka rIta rIvAjo baMdha karavAno che. sAMsArika sthiti sudharyA vagara dezanI ke kemanI unnati thavAnI nathI e nirvivAda jevuM che. chatAM rivAjomAM pheraphAra karavA mATe keLavaNuM- ucA prakAranI keLavaNI ane khAsa karIne strI keLavaNInI prathama jarUra che. jyAM sudhI loke potAnI meLepharaja samajI sudhArA karavA nIkaLe tyAM sudhI ApaNe sUcanA karavI e kAma sArU che. bAkI kharUM kAma te keLavaNInA pracArathIja thaze. rIvAmAM pAMcamI sUcanA jainadharmanI kanyA anyamane nahi ApavA mATenI sUcanA che. AvI rIte kanyA ApavAnuM kSetra ghaTADavAnI sUcanA che tyAre jaina kemamAM araspara kanyA ApavAnI paNa sacanA karavI joIe. kAMI nahi to zrImALI, ozavALa vagere potapotAnAmAM sarvatra vyavahAra kare evuM te thavuM ja joIe. ATalI sucanA vadhAravAnI jarUra che, kAraNa ke asalanA vakhatamAM dura dezamAM vyavahAra vadhAravAthI kanyAne dezavaTe malavA jevuM thatuM hatuM jyAre hAlamAM kAThIAvADa gujarAtane vyavahAranA sAdhana vaNa vadhI gayAM che. bAkI bALalagna, vivAha kanyAvitha, raDavAphUTavA vigere hasavo mATe te bemata jevuM cheja nahi. bAramo TharAva svadharma bAMdhAmAM kusaMpa dura karI aikyatA karavA mATe che. A TharAvane hetu zuM che te samajI zakAto nathI. paNa ApaNA bhAIo ane sthAnakavAsI jaine vigeremAM ekyatA vadhAravAnI sUcanA karavAnI hoya te TharAva AdaraNIya che ane tene vahevArU rUpa kevI rIte ApavuM te vicAravA yogya che. hAlamAM keTalIka jagAe banne kAma vacce napasaMda karavA lAyaka TaMTA dekhAya che thAya che te aTakAvavA mATe banne pakSanA AgevAnonI eka vagavALI kamITI nImavAnI yogyatA bAbata vicAra karavo joIe. A karAva vadhAre yogya sadomAM ane prauDhabhASAmAM lakhI vicAra calAvo e sArU che. - terame TharAva lokala InDasTrI (sthAnika udyAga) ne uttejana ApavAno che amArA anubhava pramANe konpharansa e viSayane aDI zake nahi. ApaNe e savAla levAnI agatyatA paNa nathI ane levo hoya te tene dhArmika AkAramAM laI zakAya. bAkI te konpharansanA aMgamAM samAI zakato nathI. cauda TharAva parva divase rajA meLavavA arajI karavAne che. . . . . paMdaramo TharAva prAMtika kenpharansa bharavAnI agatyatA ThasAvavA mATe che je sAre che. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jene kenpharansa hare.... [jAnyuArI seLa na kenkaransanuM baMdhAraNu majabUta karavA mATe che, je bahuja agatyanuM che. sebamA karAvapara rvicAra karI baMdhAraNa majabUta karavuM joIe. e bAbatamAM ame agAu ghaNuM lakhyuM che tethI atra piSTa peSaNa karatA nathI. A. chevaTe ame jaNAvIe chIe ke have kamITI vigere nImI vahevArU kAma karavAnI bahu jarUrI che ane rAjA vahevAra 25 levAya tevA karavA ame sabajekaTasa kamITIne bhalAmaNa karIe chIe. karansathI muhA lAbha che e niHsaMzaya che. prayAsa saphaLa che, kAma krI dharmane Dake vagADavA ame. svadhamAM baMdhuone Agraha karIe chIe, mauktika. zrI banArasa yazovijayajI jaina pAThazALA, A pAThazALA banArasamAM Azare aDhI varSathI sthApanA thaI che. temAM pahelAM 7 munirAja ane 10 vidyArthI je gujarAtamAMthI page cAlIne tyAM gayA hatA, teo abhyAsa karatA hatA. gujarAtathI banArasa sudhInA temanA e pravAsamAM temane ghaNI muzkelI naDI hatI. vacce zrAvakonI vastija na hoya evAM gAme AvatAM tyAre AhAra mATe paNa vicAra thaI paDe. eka cAlu kAma upADI levuM temAM je. saralatA che, tevI saralatA navuM ja kAma mAthe levAmAM ane pAra utAravAmAM hotI nathI. paraMtu mAthe lIdheluM kAma kharI khaMta ane zuddha niSThAthI pAra pADavAmAM manuSyatva che. dinAradina pAThazALAnuM kAma vadhatuM gayuM; makAnanI marAmata tathA vecANa levA mATe. dravyanI sahAya paNa jJAtihita samajanAra zrImAna zeThee sArI rIte karI. pAThazALA taraphathI "zrI yazavijaya jaina graMthamALA" paNa chapAvavAnuM kAma cAle che. A graMthamALAmAM hAlasUdhI nIce pramANe pustako prasiddha thayAM che. ujamaNuM-udyApana-prasaMge caMdaravA, toraNa, pUThIA tathA evo. bIje bhapake dekhADanAra, jJAnanI samRddhi bahuja bhapadhathI jALavanAra, je sAdhanemAM paisA kharcAya che te AvA jJAnatrane sahAyamAM kharcavAmAM Ave teja jJAna jaLavAI rahevA saMbhava che. pustakanAM nAma "sidhdha haima ladhuvRtti, (2) liMgAnuzAsana (3) pramANa naya tatvAlaka alaMkAra (4) guvali (5) ratnAvatArikA. A pAMca pustake saMskRta che. A pustake chapAvavAnuM tathA mupha tapAsavA vigerenuM kAma munirAja zrI IdravijayajI kare che. ( 1 ) kriyA sna samuccaya (2) tetra saMgraha (3) sidhdha haima aSTAdhyAyI e traNa saMskRta pustake hAla chapAya che. hAla pAThazALAmAM para vidyArthI ane 4 munirAja che muni mahArAje (1) dharmavijyajI (2) IdrivijayajI (3) maMgalavijayajI ane (4) vallabhavijyajI tyAM hAla virAje che. A uparAMta (1) amIvijyajI (2) kIrtivijayajI (3) mehanavijyajI e traNa munimahArAje je temanI sAthe hatA teo hAva tyAMthI bIje vihAra karI gayela che. kaLikALa sarvajJa zrImAna hemacaMdrAcAryanuM banAvela "sidhdhahema laghutti" jevuM muzkela ane kaThaNa vyAkaraNa paNa keTalAka vidyArthIoe pUruM karyuM che, tathA hAla teo nyAya maMjUSA tathA hIrabhAgyakAvya vigereno abhyAsa kare che. AgrA ane ayodhyAnA saMyukta prAMta jayAM ApaNI vasti bahu ochI che, je ApaNuM pUjya tIrthakaronI ghaNI kalyANaka bhUmio dharAve che, ane jyAM vihAra karI bhUlI javAyelA jaina sAdhunuM uttama caritra kevu heI zake te batAvavAnI khAsa jarUra hatI, tyAM atyaMta zrama laIne A kAma uThAvavAmAM AvyuM che te atizaya stutipAtra che. munirAja zrI dharmavijaya banArasa AsapAsanA gAmamAM upadeza devA vicare che ane te upadezanI asarathI keTalAka lokoe mAMsAhAra karavo cheDI dIdho che. atyAra sUdhI ApaNe pUjya munirAje vyAkhyAnazALAmAM je vyAkhyAnadhArAo calAve che, tenAthI A Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] zrI anArasa yathA vijayajI jaina pAThazALA. * prayAsa amukhya aMze nUtana, stutya tathA anukaraNIya che. paradharmI ApaNA dharmanI khUbI ane utta matA joI jaina thAya e sarvotkRSTa che, paraMtu paradharmIo AvI bAdhA le, e paNa eka ADakatarIrIte jaina dharmanA vijya DaMkA che. anArasamAM brAhmaNA paNa mAMsAhAra kare che, ane temAMnA thAeka munimahArAjanA upadezanI asara thavAthI teoe mAMsAhAra tyAga karyo che. kAzImAM dhaNA ghATA che, ae temAMnA eka " bhadeNI " dhATapara jIvahiMsA thatI hatI, te munirAjanA prayAsathI badha thaI che. Ava dhArmika kAryo zAMtithI karAvavAM emAMja sAdhupaNAnuM--manuSyajIvananu--sAphalya che. upadezapadhdhati pheravavA sabaMdhI----amuka aMze rIta alvA saMbadhI--bAbataSar sAdhuvarmanuM lakSa namrarIte khecIe chIe, gada kArtaka vada 4 ceAthe te jIllAnA kalekaTara mI. ramAzaMkara mizra, ema. e. pAThazALAnI mulAkAte padhArya hatA. A gRhastha rU. 1300 nA mAsika pagArathI gAjIpura jIllAnA kalekaTara che. jAte brAhmaNa che. asalane! samaya evA adha mamatvanA hatA ke mArUM teja sArU ane khIjAvu joie tevuM sArU te paNa ka! nahi. hAla IMgliza keLavaNInA pratApe ane uttama asara tarIke e sthiti amuka aMze khaduH lAi gai che. paradharmanuM paNa je uttama hAya te khullA dilathI kabUla karavuM e hAlanA IMgrejI rAjya amala daramyAnanI eka uttama khUkhI che. brAhmaNadharma ane jainadharmane madhyakALamAM kaivedya nikaTa saMbaMdha hatA, te te itihAsavAcakAne sArIrIte vidita che ! paraMtu kalekaTaranI padavInA eka brAmhaNa ApaNI A eka purI pADazAlAne vakhANutA oi amane atizaya harSa thAya che. A gRhastha be varSa pachI nAkarImAMthI vAnaprastha thavA saMbhava che. teenI IcchA ema che ke vAnaprastha thavA pachI huM mArU jIvana pAThazALAneja arpIza. amane atyAre iMgliza ane dezI vAnaprastha jIMdagI gALavAnA prasaMga, ane tenA taphAvata yAda AvI naya che. ApaNA dezamAM 55 varSa te umaranI Akhara jevuM gaNAya che, jyAre vilAyatamAM 75 varSe paNa dezasevA mATe khaDA rahelA mubai ilAkAnA AgalA gavarnara sara jemsa phargyusana ane hiMdanA pUjya pratApI vAisaroya lorDa rIpana jevA aneka dezabhakatA che. dhArmika kriyA Avazyaka che, pahela pagathIA samAna che, kAIrIte visAravA jevI nathI. paraMtu dezasevA, pApakAra, jJAtizreya e prakAre teTalAja iSTa che. hAlamAM zAMta, dAMta, dhIra munirAja zrI kapUravijayajI je vallabhIpuranA rahIza che, ane seMTrIkayuleTa che, te zrI anArasa A pAThazALAnA kAmamAM banI zakatI sahAya ApavA tyAM vicaryA che. jevIrIte khristIonAM mizaneA dezanA sarva bhAgAmAM jUdA jUdA patharAIne, tenI mAnyatA pramANe, jana kalyANanAM kAryo kare che, tevIja rIte jainA, sAdhue, ane darekane mATe A uttama mizana che. jJAnadAna bahu uttama ane ucita dAna che. te devAthI AtmAnuM kharUM zreya thAya che. A pAThazALAneA mukhya uddeza vidvAne taiyAra karavAneA tathA saMskRta bhASAnI vRdhdhi karavAnA che. pAThazAlAmAM udAsI sAdhue, sanyAsa tathA brAhmaNApaNu abhyAsa kare che. amuka aMze ApaNA dharmapara temanI zradhdhA vadhe temAM navA jevuM nathI. varSamAM ae vakhata parIkSA levAya che. pahelI chamAsika parIkSA paMDitavara padmanAbha zAstrIe lIdhI hatI. bIjI chamAsika eTale prathama vArSika parIkSA tyAMnI kivansa kAlejanA adhyA paka suprasidhdha paDita, nyAyarana, tarkavAgIza paMDita sItArAma zAstrIe lIdhI hatI. trIjuM zrImAna mahAmahopAdhyAya paDitaagraNI zivakumAra zAstrIjInA ziSya paMDita raghunaMdana zAstrIe lIdha hatI, ceAthI zrImana mahAmaheApAdhyAya sarvata MtrasvataMtra svAmI rAmamitra zAstrIe lIdhI hatI. chelluM eTale pAMcamI parIkSA temanA ziSya paDita zyAmasuMdarAcArya vaizye lIdhI hatI. A chellA parIkSa gRhastha parIkSAnA pariNAmathI eTalA badhA satevuM pAmyA ke peAtAnA padathI temaNe inAme vahecyAM, eTaluMja nahi paNa evA uttama rorA karI gayA che ke "mane AzA che ke pa 5-6 athava 9-10 varSamAM jaineAmAM Azare 100 paDitA satra thaze." A pAThazALAmAM paMDita aMbAdatta zAstrI vANIzajA zAstrI, ane haranArAyaNa zAstrI, e pramANe traNa te brAhmaNa paMDita zikSakA che. A uparathI ame gheADAka anumAnA upara AvIe chIe. kAzInA dhuraMdhara paDitA ApaNI pAThazALAmAM Ave Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kanpharasa heDa [ jAnyuArI "dharIla le, eTale daraje sabhya ane kRpALu banyA che. uttamane saMga hamezAM uttama pariNAma lAve che, ane anusAra avAra-5rti zizAmasiMgAya ane vyAkaraNa, cheda ane sAhityamAM ApaNane amuka pachI upara caDe tema saMbhavita che. -ApaNI pAThazALAnI parIkSA laI zake. erSa dhuMradhara AyA arthaghasiMha ja nathI e dilagIrI. A viSayane ane bimArI eTalI prArthano che 6 kSe tramAMnuM eka aMga-rNa pustaka dvAra-A ane Ava pAzALAonI phatehathIja amuke cha phaLIbhUta thaze. zrImAna gRhasthane zrIne lAvo levA khA uttama saMsthA che. tIkSNa budhdhizALI paNa game te sthitinA-zrImAna yA garIba-vidyArthI mATe A uttama saMsthA che. AtmANa karavA mATe AM pAThazALA jevI bIjI saMsthAo cheDI che. pUjya mahAtmA dAdAbhAI navarejI. nindantu nItinipuNA yAda vA stuvantu lakSmIH samAvizatu gacchatu vA yatheSTam adyaiva vA maraNamastu yugAntare vA . .. nyAyyAt pathaH praSicalanti padaM na dhIrAH sakaLa hiMdamAM je kaI mUrti nivArtha, pharaja samajIne, dezanI dAjhamAM bhasma thatI hoya te bA viSayanA nAyaka, vaDodarAnA mAjI divAna, elphInsTanA kolejanA eka vakhata prophesara, tathA hiMdane sAcA pratinidhi mI. dAdAbhAI navarojaja che. A grahasthane ekane eka putra gata thayA che, bAzAnuM kaMI kiraNa rahyuM nathI, chatAM jenA hRdayamAM deza taraphanI pharaja eja jIvana sAphalyanuM kSyabiMdu hoya evA mahAtmA kayA mANasane pUjya na hoya? A vakhatanI IglaMDanI cuMTaNImAM meMzI varSanI umare hiMdanuM zreya karavA pArlameMTamAM dAkhala thavA temaNe je umedavArI karI hatI, te ApaNuM kamanasIbe niSphaLa gaI che, te mATe ame amAre kharA hRdayano zoke pradarzita karIe chIe, mane IcchIe chIe ke bhaviSyamAM teo phatehamaMda thaI pArlAmeMTamAM ApaNuM zreya kare. pArlemeMTanI bahAra rahIne paNa teo ApaNI-hiMdanI sevA mUMge moDhe bajAvyA jAya che, ane te che jIvanaparyata teo bajAvatA rahevAnAja, paraMtu pArlAmeMTamAM dAkhala thavAthI vizeSa lAbha karI rakta e niHsaMzaya che. jevI rIte IMglaMDanI pAlameMTa badhA sudharelA dezonI pArlAmeMTanI matA samAna che, tevI ja rIte AkhA hiMdustAnamAM dRSTAMta haivA jevI naeNzanala koMgresa che. A koMgresa ripha dAdAbhAI anahada cAha dharAve che, tene ja dezanA udhdhAranuM uttama sAdhana gaNe che, ane koMgre1nA hita mATe pitAnA padarathI paNa kharca kare che. matalaba ke arthanI vAta AvatAM chaTakI jatA thI, paNa zakti anusAra te madada paNa kare che, ekavIsamI beThaka A varSa banArasamAM thaI hatI, | vakhata pUjya dAdAbhAIe eka saMdeza koMgresanA presIDeTa eNnarebala prophesara gekha para mokalyo che, jemAM koMgresa dezanA udhdhAra mATe Avazyaka che, ema spaSTa jaNAvyuM che. uttamamAM Bttama magajano A abhiprAya tadana pheravI na zakAya eve che. kogresanI dalIla ApaNI npharansane paNa lAgu paDe che. temaNe mokalelA saMdezAmAMnI keTalIka bAbate ApaNane paNa upayogI hovAthI teno sArAMza nIce ApIe chIe.---"Bgresa thavA pahelAM ApaNe ApaNI sthiti barAbara naNatA nahatA. koMgrese AkhA dezanA sarva vage, sarva dharmA, sarva jJAtio vacce daDha aikayA karyuM che. koMgresa svataMtra briTiza zaherIo tarInI pharajo ApaNane samajAve che ane briTiza Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S 106] pUjya mahAtmA dAdAbhAI navarojI. prajAmata kevI rIte keLave ane ApaNe mAgaNIo ApaNane kevIrIte maLe tene rastA para ne batAve che. aivinA ApaNA sughaLA prayatane nakAmA jaze. je . mANuNa ApaNAma bhaMgANa paDAve ane ApaNI sUktione, nirAi kare athavA maMda karI nAkhe te nAnA dezane kharekharo azubhecchakaja che. ApaNI AgaLa je asaMkhya muzkelIo paDI che te jotAM ApaNAmAM bhaMgANa paDe e ApaNane koI rIte pAlave tema nathI. hiMdIvAnoe aMgata ane saMbaMdhI moTA bhAge ApavA mATe nizcaya karo jAe. InDIyA, dareka pakSane eka vAra hoya che tema, vilAyatamAM hIMdI kamiTI ane hiMdI kAmanuM kharekhara zastra ane hetu che, ane te tevI ja rIte rahevuM joIe. huM bahuja khuza thayo chuM ke A vakhatanI keMgresa sAthe sozyala kaoNnpharansa tathA aigika konpharansa paNuM bharAvAnI che. mArI salAha che eja che ke kadI nirAza thatA nahi athavA nAhimata thatA nahi, paNa tadana ekatra thaIne calAvyAja jAo. sukha Aveke duHkha Ave te paNa kadI vizrAma laIne--virAma pAsane--besaze nahi, paNa jyAM sudhI svarAjyanI jIta meLavAya tyAMsudhI game te bhoge khAMtathI maMDyA raheje. paMcAvana varSanA hiMdanA kharekharA lAMbA advitIya anubhavI svadezabhakta ziromaNuM, dezadIpaka zeTha dAdAbhAInA A zabda sonAnA bhUlanA che. vadhAre manana karavAthI vadhAre rahasya samajAya tevA che. koIpaNa saMsthA pitAnI ghArelI murAda kevI rIte pAra pADI zake tene raste batAvanAra zubha bhamI che. keTalIka bAbato kogresa ane ApaNe kaoNnpharansane sAmAnya che, tenuM vivecana karatA nathI. paNa bIjI bAbato vivecana yogya che. ApaNuM kaoNnpharanse ApaNI jJAtio vacce adazya rIte paNa datara baMdhana karyuM che, e nirvivAda che. koMgresane briTiza prajAmata keLavavAnuM cheApaNe ApaNe jaina prajAmata keLavavAno che. kaoNnpharansa hareDa paNa InDIyAnI mAphaka eka vAchatra che. khAmIo batAvavI ane sudhArA sucavavA e pharaja che, paNa lAMbuM thaI suI jAya ema bhaviSya bhAkhavuM e kAmane nukasAnakAraka che. e vAjIMtrane jema bane tema sabaLa banAvavuM e dareka jainanI pharaja che. konpharansa thavAthI ApaNI DIrekaTarI cekasa thaze. tene aMge ApaNe atyAra sudhI sAMbhaAtA AvyA chIe ke ApaNI vasti paMdara lAkhanI che, te bAbata nizcaya thaze, derAsara 3604 che, sAdhujIe Azare 300 che, sAdhvIjI keTalI che te cokasa- jANatA nathIpratimA keTalAM che te paNa cekasa jANatA nathI. vaLI ApaNAmAMthIja kaI kaI kahe che ke ApaNI vastI te mAtra 7-8 lAkhanI che. A badhI bAbato cesa thaze. te thavA pachI kaI dizAmAM kAmanI jarUra che te nakI thatAM, hAla konpharansa bharIne jaina udayane pAyo nakhAyo che, kAma zarU thaze ane ApaNA pUrvajo je karI gayA che, je jALavI rAkhavAne ApaNe ApaNA pUrva tarapha mAnanI lAgaNIne khAtara baMdhAyA chIe, paNa je viSe ajJAna hovAthI ApaNe kaMI karI zakyA nathI, te karazuM ane jainadayanAM pagathI caDatA jaIzuM. kareluM jALavI rAkhavuM e gaMbhIra pharaja che, temAM bhUla karavI e dezapAtra gunahe che. A uparathI spaSTa jaNAze ke kaeNnpharansa ane tenuM vAjIMtra harelDa banne upayogI che. jaina tarIke ApaNI zI pharaje che te kaeNnpharansa sucave che ane samajAve che. matape te mANase vacce, pakSo vacce ane prajAo vacce paDe. paNa te matapherano upayoga aMgata bAbatamAM ja karavAnuM che, sArvajanikamAM nahi. dhAro ke be mANasone virodha paDaze, to te bane jaNAne eka bIjAnuM bagADavA IcchA thAya e svAbhAvika che. paraMtu te sAmA mANasanuM ja bUrU thAya evuM hoya te te ThIka, paNa te sAmA mANasanuM bUruM karatAM koI saMsthAnuM bUruM thAya ema thavuM na joIe. hiMdanA ItihAsamAM pRthurAja ane jyacaMdane dAkhale bahu karUNarasika che, dezanI ane saMsthAnI, sAtinI paDatI kevI rIte thaI te batAve che. caDatI karavI hoya te jayacaMdanI jema nahi vartavuM. tAsa eja che ke dareka mANase veralevA Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baina kaoNnpharamsa haraila. [ janavarI ricchatI vakhate-bUruM karavA IcchatI vakhate-saMsthAne aDacaNa na thAya e khAsa dhyAna rAkhavuM. che eka tAMtaNe zarIra DhAMkI zakatA nathI. chUTA chUTo 1000 tAMtaNuM paNa jevI joIe tevI sArI rIte zarIra DhAMkI zaktA nathI. paNa teja je vaNAya---ekatra thAya-to kevuM sassa te kAma banAvI zake che. zarIranuM jarApaNa chidra bahAra dekhAvA detA nathI. tAMtaNa ene e che! paNa ekatra thavA che pasI, nagara vigere kAme ekadilIthI-matuM bhaluM thaI zake tyAM sudhI temaja karavuM avI vRttitha-kevuM sarasa bajAvI zake che te suvidita che. mATe ekatratA-aikya-vinA koInI asa inathI. jaina baMdhuo, dhyAna rAkhaje. pUrve dAdAbhAIe, bhaMgANa pADanArAne azubhecchaka kahyA mache, te bAnamAM rAkhaze. zArirIka ane dhana saMbaMdhI yathAzakti bhoga vinA keI kema ke deza vaLa nathI. e tihAsa avalokanarane saheja samajAya tevuM satya che. kenpharansa jevA ati Avazyaka maDaLane dhana saMbaMdhI bhogavinA nibhAvavuM talma azakya che. ApaNuM lAkSaNika pradarzana paNa kanpharaMsane pratApa che. hamezanI paricita vastuo ApaNane cheDI navAI upajAve paNa e zubha bI kevAM zaNa phaLa Apaze, e anubhavaja dekhADaze. mAtra navakAra maMtra sivAya bIjuM kaI nahi jANanAra gAmaDAnA garIba jaina baMdhue A cIje joze, khapamAM levA banate yatna karaze, dharma samajaze, bIjA jaina vepArIone kAma karaze. AmabhegavinA koIpaNa kAryanI siddhi nathI evA dRSTAMtarUpa dAdAbhAdanA mAM vAraMvAra yAda karavA vinavIe chIe ___pATanameM cothI kaoNnpharansa. / aba pATamameM cothI kaoNnpharansa kA jalasA zIghrahI honevAlA hai. dina niyata kara dene 'para coho hajAra varasa kA samaya kyoM na diyA jAve niyaba kiyA huvA samaya AhI jAtA 'hai. hamAre pATana nivAsI sajanoMne jabase isa jalasA kI tArIkha mukarrara huI hai, athAga parizrama, uThAkara haratarahakA baMdobasta jaisA ki cAhiye kara liyA rahApahA aba karate jAte haiM garajaki pATanameM isa mahA sabhAkA jalasA kisI taraha nyUna nahI hogA. pATanake saMghane sAkSAta vIrapuruSa dharma vIra seTha vIracaMdajI dIpacaMdajI sI. AI. I. ko pramukha sthAna para 'cuna kara apanI caturAI ko bhalI prakAra dikhalAdI hai. kyoMki seTha vIracaMdajImeM vidyA aura dolata donoMke guNa ma jhuda hai. lakSmI aura sarasvatI eka jagaha bAsa kara rahI hai. AzA kI (jAtI hai ki ukta seThajIke pramukhapaNAMmeM kaoNnpharansa kA kAmakAja ThIka taurapara calegA. / kyUMki kaoNnpharansa eka kaumI jalasA hai jisameM haratarahake pratinidhiyoM kA zAmila honA jarUrI hai. isa liye hamArI sakala saMghase prArthanA hai ki jisa taraha bambaI kI kaoNnpharanma meM hiMdusthAna ke kula prAntoMke seTha sAhUkAra joharI, vakIla, DAkTara vagairaha acchI saMkhyA padhAre the usahI taraha isa kaoNnpharansameM bhI jarUra padhAreMge; kyoM ki yaha kAma kula samudAya kA hai, ki jo samudAyakI sahAyatAsehI pAra paDasakatA hai.. ... prathama kaoNnpharansa ke pramukhapadako jodhapuranivAsI mahanA bakhatAvaramala jIne dhAraNa kiyA thA parantu usake bAda bambaI aura baDodA kI kaoNnphara-saumeM ve zAmila nahIM huve isahI taraha Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] pATaNama cauthI kaoNnpharansa. para kalakatA nivAsI rAya bahAdura badarIdAsajI mukIma bambaI kI kaoNnpharansake pramukha the parantu baDodAkI kaoNnpharansameM zAmila nahIM huve. ina do pramukhoM kI najIra lIjAne to kahA jAsakatA hai ki baDodA kaoNnpharansa ke sabhApati murzidAbAda nivAsI rAya bahAdura buddhisiMhajI bhI zAyadahI pATana kaoNnpharansa meM padhAre. isa bAta para vizvAra karate huve. 'hamakI aphasosa hotA hai ki jina sajjanoM para hiMdusthAna kA saMgha vizvAsa karake apanA nAyaka banAve aura pramukha padakI mahAna alabhya ijjata deveM vaha sajjana usa padako prApta karake phira usa saMgha kI AyaMdA sevA na kareM. jina ko eka daphe isa tarahakI AbarU mila cuki hai unako hara bakta saMgha kI sevAmeM hAjara rahanAhI ucita hai. hama AzA karate haiM, ki hamAre aiksa presiDeMTasa jurUra pATanake jalasemeM zarIka hoveMge. 1 bambaIke jalasemeM gujarAta, mAlavA, rAjaputAnA ke aura pajAbake jisa kadara AgevAna aura pratiSThita zrAvaka padhAre the utane baDodAmeM zAmila nahIM huve aura agara sahI najIrapara khayAla kiyA jAve to jitane baDodAmeM padhAre utane pATanameM nahIM padhAreMge agara aisAhI hAla rahA to koI samaya aisA AvegA ki jisa vakta aise sajjana bilakula kama najara AyeMge. hama apane AgevAna pratiSThita sajjanoMse prArthanA karate hai ki isa kaoNnpharansa meM kAma kAja calAne meM unako haravakta kaTibaddha rahakara saMghakI sevA karanAhI ucita hai. hama vizvAsa karate haiM ki hamAre seTha sAhUkAra pATana jarUra padhAreMge. anya pratinidhiyoM kI saMkhyAbhI isa jalasemeM jiyAdA honA cAhiye kyauM ki pATana yaha prAcIna zahara hai ki jahAMpara kalikAla sarvajJa zrI hemacandrAcAryaneM kumArapAla rAjAko jainI banAkara jainadharma kA udyota kiyA thA, jahAMpara saiMkaDoM prAcIna manohara mandira aura sahasroM suMdara jina bimba maujuda haiM. yaha vaha sthAna hai ki jahAMpara pUrvAcAryaine apUrva graMthoke bhaMDAra sthApana karake hama logoM ke vAste amulya virAsata choDe haiM, isa jalase ke sAtha pATana meM ina prAcIna bhaMDAroMkA aigajIbIzana hogA ki jisase apane zAstroM kI mahatvatA apane dharma kI sacAvaTa mAlUma hosakatI hai aura yaha bhI dekha sakate haiM ki una pustakoMkI kyA hAlata hai, unakI hiphAjata kaise hosakatI hai, unake jJAnakA lAbha hamako kisa taraha milasakatA hai garajAka pATana kaoNnpharansase pustakoddhArakI aura jJAnake pracArakI pUrI navi lagasakatI hai. aise zubha kAla meM harakhAsa va Ama ko zAmila hone kI utkaMThA honI cAhIye. 2 zvetAmbara kaoNnpharansa kI kAryavAhIneM DhUMDhIyA samAja ko bhI apani sampradAya kI kaoNnpharansa karanekI utkaMThA dilAI ki jisase unakI kaoNnpharansabhI morabI meM unhIM tArIkhoM meM hogIki jina tArIkhoMmeM apanI kaoNnpharansa pATananeM hoMgI bahatara hotA ke docAra rojake Age pIche i| kaoNnpharansoM kA jalasA hotA aura hareka samAja ke anuSyayoM ko eka dUsare Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ w jaina kaoNnpharansa harelDa... [ janavarI * ke jalasemeM zAmila hokara sudhAre aura itaphAkakA mokA milatA-parantu hindusthAnameM jotipa " balavAna hai donoM samAjoMneM, inahI dinoMke zreSTa samajhakara apane jalase mukarrara karadiye-aba OM saMbhava hai ki donoM samAjoMke samajhadAra manuSya jotiSiyoMsebhI jiyAdA balavAna nikalakara * kaoNnpharansake pahile yA pIche paraspara milakara ittaphAka paidA kareM-gharakI phUTa gharako khAtI hai, " ApasameM kaTa kaMTa bharanese khudakI hI hAnI hotI hai pUrva kAlameM esI laDAIyeM ho cukI hai cha parantu unakA pariNAma kucha ThIka nahIM nikalA hai aba samaya aisA nAjuka A gayA hai ki jisameM ittaphAka kI baDI bhArI jarUrata hai. hama AzA karate hai ki donUM samAjake samajhadAra * manuSya ApasameM milakara jarUra kisI acche vicArapara Age ki jisase bhaviSya kAlameM kucha bahatarI kI sUrata paidA ho. + daMdiyAvoM kA jikara karate huve hamako digAmbara samAja parabhI jurUra dhyAna denA bhacAhiye. hamAre jalasoM kI jaise digAmbara samAjameMbhI sAlAnA jalase hote haiM aura samAja ke sudhAre badhAre para pUrA vicAra kiyA jAtA hai. jaina yaGga mainsa esosiezana kI yaha koziza hai ki zvetAmbaroM digAmbaroM meM jo nAitaphAkI ho rahI hai vaha miTAdI jAve aura donoM phirakoMmeM sampa baDhAyA jAve. samayAnusAra yaha koziza bahuta ThIka hai aura isa ittaphAka ke baDhanekA prathama jariyA yahahI hai ki eka phirake kI samAja ke jalasemeM dUsare phirake ko samAjavAle 'avazya zAmilahoM cunAci isa AkharI jalase digAmbariyoMmeM zvetAmbarI zAmila huvethe isahI taraha digambara sampradAya vAloM ko cAhiye ki zvetAmbariyoMke jalase meM zAmila hokara ApasameM ittaphAka baDhAve. sa abatakake jalasoM meM dekhA gayA hai ki tIna dina yA cAra dina jalasemeM vividha viSacuyoMpara vicAra calatA hai, ache 2 vaktA bhASaNa dete haiM. zvetAmbaroMke diloMko apanI tarapha kheMca dalete haiM parantu sivAya sunane sunAne ke koI samaya aisA niyata nahI kiyA jAtA hai ki jajisameM ekaThe hokara una bAtoMpara vicAra ki jinake sababase tIna dina ke jalase kA kAma AyaMdA sAla bhara taka ThIka calatA rahai. pATana kaoNnpharansake samaya isa kAryapara avazya dhyAna hodanekA mokA hai. hamArA prathama kartavya yaha hai ki hama AyaMdA kA plaina soceM aura usake meMsuvAphika mahAsabhAkA kAma calAveM. cAroM janarala sekreTarIyoM ko kAma karate huve eka arasA pahogayA unake kAmapara gaura karake pheraphAra karanA munAsiba hai, hara sajanako cAhIye ki isa kaveSayapara pUrA tayyAra hokara Ave aura AyaMdA isa tarahakA rastA pasaMda kare. AyaMdA kompharansakA jalasA kisa jagaha ho yaha bAta agarace sabase pIche lIgaI hai thArantu sabase avala goratalaba hai-kaoNnpharansake khairakhuvAhoM ko isa bAtapara avazya dhyAna kara isakA nirNaya pahilese hI karanA ucita hai. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAryavAhI jaina yana maigsa esosiezana Apha iMDiyA. jaisalamera bhaMDAra jo jo raMga jaisalamera ke pustaka bhaMDAra kI TIpa karane meM peza Aye haiM unase vAMcakavRMda nAvAkipha nahI hai unako yahAMpara phira raMganA bemokA hai - TIpa ho jAneke bAda kaI zarte jIrNoddhAramai phaMsAI gaI unakobhI kabUla karanepara bhaMDAra nahI kholAgayA paMDita badastUra mojUda rahA aura khata kitAbata barAbara calatI rahI - AkhirakAra zeTha cAMdamalajI ratalAmavAloM kI pUrI sahAyatAse bhaMDAra kholA gayA hai pustakoM ke likhanevAloMko nAgorase jaisalamera bhejA gayaihe uddhArakA kAma jArI ho gayA hai - isakhuzImeM zeTha cAMdamalajIne kilA ke mandirameM sataraha bhedI pUjana khUba ThATha mAThase karAI jisameM jaisalamera darabAra aura riyAsatake dIvAna aura ohadedAra sabaM padhArethe sampUrNa pUjA sunate raheM, darabArane Ate Ate donUM daphe zrIjina pratimA ke dara kiye aura apani khuzI pragaTa kI - aba AzA hai ki zaharake pustaka bhaMDAroM kI TIpakA kAmabhI zIghra jArI ho jAve. 1906] zrI. kAryavAhI jaina yaGga mainsa esosiezana Apha iMDiyA digambara jaina mahAsabhA ke sAlAnA jalasA kI jo sahAranapura meM tA. 25 se 29 disambara 1905 taka hue. tA. 25 disambara ko sahAranapura ke sTezanapara ThIka 7 // baje prAtaHkAla goDI AI. STezanake pleTaphArmapara anumAna 40 pratiSThita puruSa svAgatake artha sabhApati mAnakaca ndajI hirAcandajI upasthita the jinameM se mukhyapara bAbu jugamandiradAsa raIsa najIbAbAda kA svAgata kA vRttAMta bAbu jugamandiralAla ema. e. eDITara jaina gajTa iMgrejI, bAbu cetanadAsa bI. e. maMtrI jai. ya. mai. eso., lAlAkhUbacanda sahAranapura nivAsI nimantraNadAtA mahAsabhA, bAMbu candUlAla vakIla sekreTarI risepzana kameTI, bAbu badarIdAsa raIsa sahAranapura sekreTarI risepzana kameTI, bAbU sulatAnasiMha vakIla meraTha, bAbU zItalaprasAda lakhanaU nivAsI eDITara hindI jaina gajaTa, bAbU banArasIdAsa ema. e. ela. ela. bI. janarala sekreTarI mahAsabhA, bAbU candrasena iTAvAnivAsI membara jaina kAlija DepuTezana pArTI, bAbU ajitaprasAda ema. e. ela. ela. bI. lakhanaU, bAbU arjunalAla seTI bI. e. manejara jaina mahAvidyAlaya, bAbU mAlIlAla kAsalIvAla, bI. e. mantrI jainavizvadatta mitramaMDala jayapura, miSTara jaina vaidya jayapura, bAbU IzvarIdAsa hisAra nivAsI, bAbU niyAmatasiMha hisAra, inake atirikta 4 vA 5 raIsa sahAranapura aura bhI the, mahAvidyAlaya ke 5 vidyArthI bhI the. gADI ra Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maina kaoNnpharansa harelDa. [janavarI plaTephArmase 50 kadama Age ThaharI isakA sarvako bhAgakara zIghrahI unake utaraneke pahile pahuMcanA paDA; sabase Age bAbU sulatAnasiMha the. unane svAgata kiyA, aura gADIke barAbarahI eka kAlIna bichAyA gayA usapara sabhApati sAheba Anakara khaDa hogae. prathama mahAvidyAlayake vidyArthiyoMne unake zubhAgamana ke harSameM likhita abhinandana patra gAyA aura bAbU bharjunalAla seThI bI. e. manejara jaina mahAvidyAlayane abhinandanapatra jo eka rezamI rumAlapara mudrita thA eka moThe kAgajake takhtepara lagAhuvA sabhApati sAhabake bheTa kiyA. isake bAda bAbU candulAla bakIlane eDresa hindImeM kahA aura eka mAlA jo goTekI banAI gaI thI sabhApati sAhabako pahanAI. bAbU IzvarIdAsane iMgrejImeM sabhApati sAhabakI prazaMsA kI. bAbU jugamandiralAla ema. ena jaina yaGga mansa esosiezanakI orase aMgrejImeM dhanyavAda diyA. miSTara jaina vaidyane hindImeM unakI prazaMsA kI. inake uttarameM sabhApati sAhabane sabhApati kie jAne kI gauravatA pragaTa kI, aura apane kula kartavyoM va kAryoko kevala AtmAkA dharmahI batAyA, aura koI prazaMsanIya sArtha na batAyA. isa taraha apanI nyUnatA pragaTa kI. pazcAt bAbU banArasIdAsane sabhApati sAhabase sarva pratiSThita puruSoMkI bheTa karAI. STezanase pleTaphArmase lekara bAharataka lAla khAravA bichAyA gayA ki jisa para hokara sabhApati sAhaba gujare, STezanake bAhara hAthI (jisapara cAMdIkA gola hodAthA) para sabhApati va unakI tIna choTI 2 potiyAM savAra huI. savAra hote vakta meraTakI vAjevAloMkI kampanIne salAmI dI. hAthIpara sabhApati sAhabake pIche lAlA khUbacanda baiThe aura bAbU govarddhanadAsa aura IzvarIdAsa donuM cAMdIkI chaDI lie hAthokI pITha parahI savArahue. jisa samaya sabhApati sAhaba STezanase bAhara Ae STezanake bAharabhI 100 tathA 125 AdamI mojuda the. aura gADIyoMkI ghUmadhAmakA ajaba samAthA. . sabase Age meraTha kaMpanIkA bAjA thA. usake pIche sabhApati sAhabakA hAthI aura usake pIche gADiyAM aura rathoM kI katAra dUrataka thI. isa prakAra zaharameMse hokara sabhApati sAhabake Dere taka baDI dhUmadhAma se velAyegaye. sabhAmaDapa lambAI cauDAImeM anumAna 5 hajAra AdamiyoM ke liye kAphI thA. usake dakSiNameM . uttara pUrva karate huve eka miTIkA UMcA sthAna (Dais) banAyA gayA 25di mbaraka jaina thA. usapara kAlIna bichAyA gayA. aura sabhApatisAhaba ke liye kursI sAmansa esAsaezanake jalasa.kA vRttAMta - lagAI jisase Age eka meja rakhI gaIthI. esosiezanakI orase pAMca - pratiSThita puruSa sabhApati sAhabake Darepara ? || vaja lAne vAste gae aura sabhApati sAhaba 2 // baje sabhAma padhAre inake Agamanase pahile uramaDa jilA paMjAba kI bhajanamaMDalI. hAramoniyamaparaH bhanumAna 1 ghaMTese bhajana gAhIthI. kArya calasA / baje prArabha huvA... .... 1 bAmU jinezvaradosa dahalI nivAsIne baGgalAcaraNa para . .. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] kAryavAhI jaina yaGga maimsa esosizana Apha iMDiyA. 2 bAbU mAnakacanda manejara jaina gajTa iMgrejIne seTha sAhabake sabhApati niyata kiejAne kA prastAva peza kiyA. bAbU cetanadAsa bI. e. ne unakA samarthana kiyA. sabhApati sAhabane presIDeMzIyala eDresa paDhA. Azaya yaha thA. maiM aMgrejI bilakula nahIM jAnatA hUM aura esoziezanake membarsa adhikAMza aMgrejIse avijJa nahIM isa kAraNa aMgrejIse avijJa ko sabhApati kA Asana milanA adhika gauravatA hai. isa esosiezananeM jo abataka kArya kie hai prazaMsanIya hai . iMgrejI zikSitopara jo dhArmika zikSA na pAne kA AkSepa kiyA jAtA hai vaha aba dUra hojAvegA esosiezanako cAhie ke iMgrejI zikSAke sAtha dhArmika zikSAkAbhI prabandha kare. zvetAmbara aura digambara jainiyoM ke mela baDhanekA upAya socanA aura unako kriyA dvArA pAlana karanA isakA mukhya uddeza hai isakA prastAva mahA sabhAmeMbhI kiyA jAnA ayogya nahIM. jainagraMthoM kA vizvavidyAlayoMmeM dAkhila kiejAnekA Andolana ho rahA hai. esosiezana kI isa viSayapara jAra denA cAhie. isase sahasA jaina dharmakA pracAra hosaktA hai. jaina graMthoMkA tarjumA aMgrejImeM kie jAnekA prabandha aura vaijiTeriyana kitAboM kA hiMdImeM anuvAda hone kA prabandha esosiezanako karanA cAhie. kAThiyAvADa meM jainadharmakA pracAra kama hai isa kamI ke pUrA karanekA khayAla bhI eso siezanako cAhie. ( 20 miniTa ). 3 tatpazcAt bAbU cetanadAsa sekreTarIne sAliyAnA riporTa paDhI ( 32 minITa ) - 4 bAbU jugalakizorane dharmazikSApara vyAkhyAna diyA. ( 28 minITa. ) 5 bAbU jugalakizora kA samarthana miSTara jaina vaidyane uttama prakArase kiyA (13 minITa.) -6 bAbU cetanadAsa sekreTarIne meDalsa ( Medals ) jina 2 mahAzayoMne jisa 2 hetu diethe pradAna kie. aura isake uparAMta AgAmI varSameM jina 2 ko inAma va maiDalsa pradAna karanAthI apanA abhiprAya pragaTa kiyA ina sabameM atyaMta prazaMsanIya 100, ru. mAsikakI chAtravRtti tIna varSake liethI jo bAbU phUlasiMha raIsa ( Excutive Engineer ne jApAna jAkara vidyA sIkhanevAleko pradAna kIthI ki jisake lie bAbU mAnakacanda khaMDavA viSAsIne jApAna jAkara vidyA sIkhanA svIkAra kiyA aura isa uttama kAryapara mi. jaina baidyane sabhAmeM prastAtrakara sarva sammatimeM bAbU phUlasiMha ko "jainabhUSaNa" kA pada pradAna kiyA. 7 bAbU ajita prasAda ema. e. ela. ela. bI. ne dhArmika zikSA ke abhAvapara mahAruvAna diyA. jisakA Azaya yaha thA ki mukhya 2 zaharoM meM jaina borDima hAusa honA cAhie ki jahAMvara dharma zikSA dI jAya aura eka 10, ru. mAsikakI skAlarazipa usa vidyArthI ko denekA ikarAra kiyA jA ensa pAsa karane he pada sainTrela hiMdukAleja banArasa meM paDhe Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. jaina kaoNnpharansa herailDa. janavarI aura sAthahI syAdvAda pAThazAlAmeM dhArmika zikSAbhI pAve aura vahAM rahe aura svAdhyAya pratidivasa jaina zAstroMkI eka ghaMTA kiyAkare. ___ isake bAda 51 baje jalasA barkhAsta hukA... ....... sabhApati sAhaba jalasemeM 1 // baje padhAre. .1 bAbU ajita prasAdane maGgalAcaraNa paDhA. tA. 26 disembarake *. 2 maganabAI suputrI . zeTha mAnakacandajI sabhApatine strI zikSAphara jalasekA vRtAnta. 1 . vyAkhyAna diyA jisakA Azaya yaha thA ki striyoMkA meloMmeM baDA kartavya hotA hai aura ye . vAstavameM kisataraha samaya vyatIta karatI hai isake artha uttama prakAra zikSAki AvazyakatA aura isake guNa kahe. strIgaNameM kanyA vidhavA Ara saubhAgyavatI tInoMkA kartavya bhale prakAra batAyA. aura isa vyAkhyAmakA asara strIgaNapara bahuta hudA 30 minITa.) . . . . . . . . . .... 3 bAbu jugamandiralAla eDITara jaina gajeTane bhI strIzikSApara vyAkhyAna diyA jo 1 bhAgoMmeM vibhakta thA. , ... . . 1 auratoM kI tAlIma saba hissoMmeM jarUrata mAnI gaI hai. .. ...2 jainiyoMke matameM jAbajA vidyA sIkhanekI hidAyata hai. 3 hamAre matako, hamArI komako aura hamAre cAlacalanako jyo paDhI likhI. aurate phAyadA pahoMcA saktI hU~ aura taraha nahIM pahuMca saktA .... 4 hamAre yahAM strIzikSA ne tarakI kyoM nahIM pAI isakA kAraNa. 6 auratoM ko tAlIma dene ke lie kyA kyA jariye hame kAmameM lAnA " cAhiye. ( 30 miniTa.) 4 zrImatI kAlIcaraNakI mAtAne maganabAIkA samarthana kiyA eka aura strIne bhI inake pazcAt 'kucha kahanA cAhAthA 'parantu samaya na honeke kAraNa nahIM kaha sakI. ..... 5 bAbU arjunalAla seThI bI. e. ne zrImatI maganabAIkI prazaMsA kI aura esosiezana yA mahAsabhAse prArthIhue ki inako 50, ru. kA sonekA maiDala diyA jAve ki aura striyoMko bhI uttejana ho. . . . . . * 6 bAbU mAnakacandane bhI maganabAIkA samarthana kiyA adhika yaha thA ki unhone kripAmeM lAneke do mukhya kAraNa batAye. ..... ... ra apanI strI aura mAtAoMko avazya zikSA dilAI jAve. . 2. esosiezanakA kartavya hai ki * adhyApikA paidA kareM aura isake vAste ..skAlaraziSa niyata honA cAhie. .. . ... .............. isake pazcAt bahutase maiDassa aura skAlarazipsasa dI gii.| ........ Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] zrIsaMghako prArthanA 7 isa kArya ke pazcAt bAbU cetanadAsane eka TrekTa kameTI kAyama kie jAnekA prastAva peza kiyA. bAbU bAbUlAla sAhiba murAdAbAda nivAsIne inakA samarthana kiyA. usameM sabhApati lAlAjIyArAma ema. e. niyata kie gaye aura 11 membaroMkI kameTI niyatakI gaI. 8 bAbU ajitaprazAdane prastAva kiyA ki mukhtalika suvejAta hindakI vizvavidyAlayoM ko taharIka dIjAve ki unake mukhtalika imatihAnoMmeM jaina pustakeM aura zAstra zAmila kie jAve arthAt aMgrejI ke sAtha 2 saMskRta kI jaina matakI kitAbeM avazya zAmila kIjAve. ___9 mi0 laThe mumbaInivAsIne inakA samarthana kiyA, aura prastAvapAsa kiyA gayA aura esosiezanakI taraphase koziza kiyA jAnA taiM pAyAH 10 seTha hIrAcandajI nemIcandajI solApUravAloMne prastAva kiyA ki jelameM jainiyoMkI saMkhyA alaga nahIM kI jAtI arthAt eDaminisTrezana riporTa meM jainI aura boddha saba eka khAtemeM likhe jAte haiM isase jainiyoMkI gaNanA bahuta mAluma hotI hai. isa kAraNa esosiezanako isakI koziza karanA cAhie kI jainiyoMkI gaNanA alagahI likhI jAve sarakArase darkhAsta karaneparahI yaha kAma hosakegA. __ 11 bAbU sulatAnasiMha meraThavAloMne isakA samarthana kiyA aura yaha nizcita huve ki sabhApati sAhabakI aurase gavarnameMTa ke janarala sekreTarI se isa viSayameM likhata paDhata hogI. 12 bAbU ajita prazAdane prastAva peza kiyA ki hamAre zAhanazAha hindake zahAjAde jo AjakAla hiMdustAnakI yAtrA kara rahe haiM unakI khitamatameM mahAsabhAko aurase mubArikabAdikA tAra diyA jAve. bAbU cetanadAsane isakA samarthana kiyA aura prastAvapAsa kiyA gayA __4 // baje jalsA pUrNa huvA isa prakAra jaina yaGga mainsa esosiezanakA vArSika adhivezana samApta huvA. zrI saMghako prArthanA. zrI parama pUjya zrI 1008 zrIsakala caturavidha zrIsaMgha samasta bhAratakhaMDavAsI kI sevAmeM praphulitagAtra hokara pragaTa karatA hUM kI Isa sevakakA prasthAna Daga (rAja jhAlarA pATana mulaka mAlavA) meM hai. yahAMpara maMdIra 2 hai jisameM maMdIra prathamameM zrI Adezvara bhagabAna virAjamAna hai aura maMdira dusaremeM zrI padama prabhujI virAjamAna hai, aura yahAMpara kulavastI osavAla zrAvakoM kI 100 dhara ke aMdAja hai jIsameM maMdira mArgIAmanAke kUla ghara 31 ke aMdAja hai jIsa meM khAsakara donoM maMdIroMkI dekharekha va pUjA prakSAla seThajI gaNasadAsajI nemIcandajI DhavA mAlIka milApacaMdajI va motIlAlajI jamanAlAla Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kaoNmpharamsa harailDa. [ janavarI bedamutA va gulAbacaMdajI giradhArIlAlajI gAMga karate haiM. ukta saradAra dharmake pure rAgI aura ruci rakhanevAle haiM. atiAnandakA avasara hai kI munImahArAja zrI 1008 zrI camanavijayajI mahArAja vihAra karate karate padhAre aura eka mAsataka Therakara dharma upadeza diyA aura pragaTa kIyAke grAma paDAsalI kItanI dUra hai vahAMpara purANA maMdIra aura pratimAjI haiM aisA sunane meM AyA hai so merI icchA jAtrA karanekI hai taba ukta mahAzayo sahita zrI munI mahArAjane andAjana zrAvakoM 25 sahita AnaMda se caitramAsa zuklapakSameM jAtrA kI. grAma paDAsalI nAmase prasiddha hai (pragaNA rAmapurA ) rAja hulakara sarakAra indorakA hai yahAMpara prAcIna saMpratI rAjAke vaktakA banAhuvA maMdIra mojuda hai jIsameM zrI 1008 zrI tIrthakara mahArAja zrI RSabhadeva svAmI kI pratimAjI bIrasaMmata 688 ke sAlakI pratiSTA kIye huve virAjamAna hai. bIba ati manohara aura camatkArika hai yahAMpara pujana hamesAse eka brAhamaNa sAdhAraNa ritase karatAthA. pazcAt ukta munI mahArAjane Isa tirtha kI prathama jAtrA karake apanI AtmAko bahota praphullita kIyA aura pragaTa kIyA ke yAMpara hamesA melA honA cAhiye aisA vicAra karake aura tIna dIna mukAma karake grAma runIjekI tarapha vihAra karagaye tatpazcAta munI mahArAja zrI 1008 zrI tIrthavijayajI va rAmavijayajI prAmAnugrAma vihAra karake DagameM padhAre aura 5 dIna mukAma karake dharma upadesa dekara pragaTa kIyA kI mene zrI 'paDAsalIjI prAcIna tirtha zravaNa karaneme AyA hai so merI bhI icchA jAtrA karanekI hai aura usa sthAnapara melA kAyama karanekI icchA hai tava usa vaktameM sohA gulAbacaMdajI 'gIradharalAlajI gAMga ke bahAMpara bAIke bivAhapara runIjA bhAnapUra gaMgadhAra vagerAke zrAvaka "mahemAna Aye the vaha saba zrAvaka va ukta grAmake saba zrAvaka vyAkhyAnameM mujudathe usI vaktameM salAha hokara AsapAsa ke grAmoMme cITIye dekara mItI AsADa vuda 4 kI jAtrA kA TharAva kIyA aura Indra dhuvajabhI tayAra karAyA aura sAmAna vagaire kA intajAmamI grAma runIjAke zrAvakone karanA svIkAra karake saba sAmAna ikaThThA karAdiyA thA. tatapazcAt mitI AsADa vuda 2 ko bIhAra karake zrIpaDAsalIjI padhAre. AsADa vuda 4 ke 8 baje usavakta uktamunI mahArAjane derAsarajImeM padhArakara darazana kIye aura Istuti karake pragaTa kIyA ke jaisI mene mahemA sunI thI vaisIhI tirthabhUmI hai. bAdameM rAtrImeM AratIbhI AnaMdase huI aura bAda AsADa vuda 5 ko 8 vaje taka kulajAtrI zrAvaka zrAvikA aMdAjana 2000 ke ekatrIta hogaye the UsavaktameM vyAkhyAna va pujanakA AnaMdamI achA rahA aura vyAkhyAnameM samasta zrIsaMghakI salahAse mIti phAlaguna sudI. 5 kA melA hamesA ke liye mukarrara karake "saba jAtrIkoM pragaTa karadiyA. bAdameM zrIjIkI bheTa huI aura jalajAtrAkI tyArI karAI gaI usavaktame mahAtmA hukamIcaMdajI mahArAja ko grAma pIpalInase sarAbagIyoke mandIrakI lAI huI sonekI pAlakhI va cAMdIke cayara chaDI sajAye gaye the. aura paMcatIrthIjIke pratimA virAja Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] nAmadAra dezI rAjAe te jIvahiMsA. mAna karake ati Andase jalasthAnake nikaTa saMnAtara pujana va ... n n 110 ra usa vakta ke AnaMdakA varNana karanekI merI zAkta nahIM hai. Isa vaThAThase ukta munI mahArAjane jAtrAkI. kula ru. 1100 ke andAja maMdIrameM AyA vaha rupIyA khajInemeM sahA surajamalajI gulAbacaMdajI ke yahApara jamA haiM aura ava merI prArthanA yaha haiM ke Isa tirthakI sakala saMghane jAtrA kara ke jIvana saphala karanA cAhIye aura deva dravako baDhAkara Isa tIrthakA jIraNoddhAra karAnA cAhIye Isase dharmakI unnatI aura AtamAkA kaliyANa hogA iti. noTa-IsatIrthake jIrNoddhArameM konaphraMsakI taraphase bhI kosIsa karanA cAhiye. mitI poSa vada 13 dItavAra saMvata 1962. pragaTa kartA ApakA sevaka, zrAvaka cunIlAla nAthulAla. savAra cheTenAtha (35). rAjajhAlAvADa, mu. mAlavA IsTesana ujena va maMdasora. nAmadAra dezI rAjAo ane jIvahiMsA. amane jaNAvatAM ati harSa thAya che ke kAThIAvADamAM Avela pahelA varganA rAjyakarta.. sAhitya ane vidakanA khAsa zokhIna, prajAnuM zreya karavAmAM tatpara, nAmadAra geMDalanA ThAkora sAheba sara bhagavatasiMhajI jI. sI. esa. AI ela. ela. DI. emaNe potAnuM rAjya ke jenuM kSetraphaLa Asare 300 mAIla che, ane jenI vastI Asare 2 lAkha jeTalI che, temAM hAla e TharAva, potAnA rAjyanA gejheTa mAraphate, bahAra pADache ke gheTAMnAM baccAM athavA lavaraDAne, teo amuka umaranA thAya tyAM sUdhI kaI bharavADa, rabArI. athavA temane pALanArAe chUTA mUkI devAM nahi. je kaI rakhaDatAM mUkI deze te doSapAtra che, ane tene mATe amuka zikSA pharamAvI che. AvI jAtanA jIvadayAnA hukame atyAra sUdhI pAlaNapura, rAdhanapura, bajANA, jAmanagara tathA gaMDalamAM nIkaLelA jANavAmAM AvyA che. pahelAM traNe musalamAna rAjaye che, paraMtu jAmanagaranA bhagIratha prayAsI dezI. karazanajI jagajIvananI khAsa mahenata ane utsAhathI e musalamAna rAjyae AvI. jAtanA TharA bahAra pADI potAnA tathA prajAnA AtmAnuM amuka aMze zreya kyuM che, tathA dezanI Arthika unnatimAM paNa madada karI che. ApaNA dezamAM 80 TakA mANase eka yA bIjI rIte khetI para AdhAra rAkhe che. tethI gAye, baLadone bacAvavA e sauthI avazyanuM kartavya che. saMvata 1956 nA dukALamAM amadAvAda khAte eka yuropIyane cAmaDAnuM kArakhAnuM kADhayuM hatuM, ane te vakhate saMkhyAbaMdha janAvaronA cAmaDAM tyAM, rUpiyAnI lAlace jIvatAM janAvarane mArIne paNa, lAvavAmAM AvyAM hatA. emANe Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina inphrA haeNrelDa. [ jAnyuArI e varSamAM hajArA baLado, bhesA tathA gAyA ghAsa pANIvinA kameAte marIgayAM hatAM. dezanI khetIne tethI atizaya dhakko pahoMcyA hatA. temAMthI jarA jarA TaTAra thavAne samaya Aveche, paNa hajI uparA uparI kharAma vA AvavAne lIdhe khetIne ApaNe deza TaTAra thai zamyA nathI. baLado khetIne mATe tathA gAye dUdha, dahI, chAza, ghI, tathA bIjA paiASTika padArthomATe kharekhara upayAgI che. anAja, dehanA nibhAva arthe ane dudha vigere, puSTimATe Avazyaka che. evA prANIonI hiMsA thatI aTakAvavAmAM ApaNe ApaNuMja zreya karIe chIe. je dezI rAjAe jIvahiMsA thatI aTakAveche te vastInuMja kharI rIte zreya kare che. vastI khicArI ajJAna hAvAthI potAnuM kharekharUM hita ahita samajI zakatI nathI, tethI ajJAnane laine jIvahiMsA kare, paNa dIrgha dRSTi rAjyakartAoe hiMdane mATe te khetInAM upayAgI DhArAmATe tathA gheTAM, ke jee uta utpanna karI ApI eka navA dhaMdhA Apeche, tevAM pazuenA rakSaNamATe khAsa kAyadA AMdhavA joie. Ave| prayAsa mI. karazanajIe bhAvanagaramAM karyeA hateA, paNa tenu* pariNAma AvyuM kai jANyuM nathI.. teA nAmadAra bhAvanagara narapatine tathA khIjAhiMdu musalamAna sarva rAjyakartAone amArI namra prArthanA ane bhalAmaNa che ke teoe peAtAnI prajA tathA peAtAnA hita arthe ( prajAnA hitamAMja peAtAnu hita samAyaluM che. ). AvA prANIrakSaka kAyadAe AMdhavA maherabAnI karavI. nAmadAra IMgreja sarakAra tA mAMsAhArI heAvAthI, tathA yuropanI sarva prajAonI mAphka jIvadayAnI khAkhatamAM AchuM samajatI hAvAthI ApaNe tenI pAsethI AvA kAyadAnI AzA rAkhavI e pheTa che. paNa dezI rAjyakartAonI A pahelI pharaja che, te tee dhyAnamAM leze. musalamAne gAmAMsa khAyache ane kAi kAI prasaMge gamatathI paNa tee hiMdubhAinAM dila dukhavI gAvadha karavA haTha le che. AjanA viSayanA nAyaka DhAkAra sAheba sara bhagavatasi'hujI teja daDharAjA che, ke jeNe potAnI hukumatamAM AvelA dhArAjI nAmanA gAmamAM ( jyAM musalamAnAnuM atizaya paribaLa che tyAM) govadhanI manAIneA TharAva bahAra pADayeA rhatA. musalamAna bhAie A pramANe vartaze ke nahi te eka gabhIra savAla hatA, kAraNake dheArAjanA musalamAnA AkhA hiMdanA mATA vyApArI ane zrImAna che. paNa nAmadAra ThAkAra sAhebe te khAkhatamAM IMglaMDanI prIvI kAMuMsIlamAMthI chevaTanA evA cukAdA meLaLyeA ke DhAkAra sAhebanA TharAvanI ADe ame AvI zaktA nathI, tethI pariNAma ahu zubha AvyuM hatuM. ajJAna raiyata peAtAnu hita na samaje, te paNa dezI nRpatioe dIrghadraSTithI vicAra karI A khAmatamAM prajAhitamATe TharAveA bahAra pADavA joie. nAmadAra goMDala ThAkeAra sAhekhane temanA A TharAva mATe ame mukhArakabAdI ApIe chIe, ane temanA dAkhaleo levA hiMdu susalamAna sarva rAjyakartAone vinavIe chIe. agALAmAM sarvathI nirdaya dheA. manuSyamAtre kai paNa udyama karI peTanivAha karavA joie. jIvahiMsA rahita dhaMdhA saMvAttama che. paNa hAlanA samayamAM taddana jIvahiMsA rahita dhadhA khaDu thADA che. hAthathI Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kAransa haeNrelDa. [ jAnyuArI e varSamAM hajArA khaLado, bhesA tathA gAye ghAsa pANIvinA kamete marIgayAM hatAM. dezanI khetIne tethI atizaya dhakko pahoMcyA hatA. temAMthI jarA jarA TaTAra thavAne samaya Aveche, paNa hajI uparA uparI kharA varSeA AvavAne lIdhe khetIne ApaNA deza TaTAra thai zamyA nathI. khaLado khetIne mATe tathA gAyA dUdha, dahI, chAza, dhI, tathA bIjA paiASTika padArthomATe kharekhara upayAgI che. anAja, deDhunA nibhAva arthe ane dudha vigere, puSTimATe Avazyaka che. evA prANIonI hiMsA thatI aTakAvavAmAM ApaNe ApaNuMja zreya karIe chIe. je dezI rAjAe jIvahiMsA thatI aTakAveche te vastInuMja kharI rIte zreya kare che. vastI micArI ajJAna heAvAthI peAtAnuM kharekharUM hita ahita samajI zakatI nathI, tethI ajJAnane laine jIvahiMsA kare, paNa dIrgha dRSTi rAjyakartAoe hiMdane mATe te khetInAM upayAgI DhArAmATe tathA gheTAM, ke jee uta utpanna karI ApI eka navA dhaMdhA Apeche, tevAM pazuonA rakSaNamATe khAsa kAyadA bAMdhavA joie. AvA prayAsa mI. karazanajIe bhAvanagaramAM karyeA hateA, paNa tenuM pariNAma AvyuM kai jANyuM nathI. teA nAmadAra bhAvanagara narapatine tathA khIjAhiMdu musalamAna sarva rAjyakartAone amArI namra prArthanA ane bhalAmaNa che ke teoe peAtAnI prajA tathA potAnA hita arthe ( prajAnA hitamAMja pAtAnu hita samAyaluM che. ) AvA prANIrakSaka kAyadAe AMdhavA maherabAnI karavI. nAmadAra IMgreja sarakAra teA mAMsAhArI heAvAthI, tathA yuropanI sarva prajAonI mAphka jIvadayAnI khAkhatamAM AchuM samajatI hAvAthI ApaNe tenI pAsethI AvA kAyadAnI AzA rAkhavI e phATa che. paNa dezI rAjyakartAonI A pahelI ja che, te tee dhyAnamAM leze. musalamAnA gAmAMsa khAyache ane kAi phAi prasaMge gamatathI paNa teo hiMdubhA enAM dila dukhavI geAvadha karavA haTha le che. AjanA viSayanA nAyaka DhAkAra sAheba sara bhagavatasiMhajI teja daDharAjA che, ke jeNe potAnI hakumatamAM AvelA dhArAjI nAmanA gAmamAM (jyAM musalamAnanuM atizaya paribaLa che tyAM) govadhanI manAIneA TharAva bahAra pADayeA hateA. musalamAna bhAie A pramANe vartaze ke nahi te eka gabhIra savAla hatA, kAraNake dheArAjInA musalamAnA AkhA hiMdanA mAdA vyApArI ane zrImAna che. paNa nAmadAra DhAkAra sAhebe te bAbatamAM IMglaMDanI prIvI kAMusIlamAMthI chevaTanA evA cukAdo meLavyeA ke DhAkAra sAhebanA DarAvanI ADe ame AvI zaktA nathI, tethI pariNAma bahu zubha AvyuM hatuM. ajJAna raiyata peAtAnu hita na samaje, te paNa dezI nRpatioe dIrghadraSTithI vicAra karI A mAkhatamAM prajAhitamATe TharAveA ahAra pADavA joie. nAmadAra geAMDala ThAkeAra sAhebane temanA A TharAva mATe ame mubArakabAdI ApIe chIe, ane temanA dAkhaleo levA hiMdu susalamAna sarva rAjyakartAone vinavIe chIe. agALAmAM sarvathI nirdaya dhadhA. manuSyamAtre kaI paNa udyama karI peTanavAha karavA joie. jIvahiMsA rahita dhaMdhe saMvAttama che. paNa hAlanA samayamAM taddana jIvahiMsA rahita dhaMdhA bahu thoDA che. hAthathI Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196] baMgALAmAM sarvathI nirdaya dhadha. mANasa kAma karI zake te karatAM saMcAthI atizaya vadhu kAma utaratuM hovAthI saMcAo vagara cAlI zake ema lAgatuM nathI. mIla, jIna, presa, vigeremAM unA pANInA hAthamAM hajAre jIvanI virAdhanA thAya, tathA te saMcAo mATe carabI vAparavI paDe e kharuM, paNa hAlanA jamAnAmAM saMcAthI kAma karanAra deze atizaya phAvI zake che. jyAre hAthe kAma karanArane bahu muzkelI paDI jAya. ATale sUdhI te kaMIka ThIka che. jo ke ApaNuM zAstramAM te paMdara karmAdAnamAM A saMsthAone samAveza thaI jAya che, paraMtu jamAnAnI jarUrIAtane lIdhe bIjo upAya nathI. bIjA dhaMdhAo sAthe marI gayelAM janAvarenA cAmaDAne vepAra e paNa eka dhaMdhe che, ane te ApaNA zAstra pramANe niSiddha che, paraMtu tethI paNa kharAba hakIkata e bahAra AvI che ke jIvatAM janAvarAnuM cAmaDuM utaraDI te vecavA mATe baMgALAmAMthI amerikA jAya che. kevo nirdaya dhadhaasalanA vakhatamAM rAjAnI khaphA koI mANasa para utaratI te te tenI cAmaDI utaraDAvI nakhAvate. asalanA hiMdu rAjya karatAM aMgrejI rAjyaamalamAM jIvahiMsA te ghaNuM ja che, kAraNa ke teone mAMsano niSedha nathI, ane teonuM joIne A dezamAMnA keTalAka dezIo paNa bhraSTa thayA che. paraMtu jIvatAM janAvaranI cAmaDI utAravAnuM kAraNa to ema samajAya che ke evAM cAmaDAMno bhAva vadhAre upaje che! paisAkhAtara paceTTI janAvaranI cAmaDI jIvatAM utAratAM paNa acakAtA nathI e paMcamakALanuM ati vRSTa hadaya che. kalakattAnA A vepArIo amerikA cAmaDAM caDAve che ane amerikAnA vepArIonA lakSamAM A vAte AvatAM ja teoe te bAbata pitAne tiraskAra jAhera karI kalakattAnI jAnavaro para gujaratuM ghAtakIpaNuM aTakAvanArI maMDaLIpara patra lakhyo che. baMgALamAM mujhapharapura jIllAmAM A dhadho khAsa karI cAlato kahevAya che ane baMgALAnI sarakAranuM dhyAna paNa te tarapha kheMcavAmAM AvyuM che. kaoNnpharansa jIvadayAnA peTAmAM A viSe TharAva pasAra karI nAmadAra baMgALa sarakAra tarapha mokalI Ape te egya thAya. bIjuM e sUcavavAnuM ke kalakattA, murzidAbAda vigere baMgALanA zrI jainabaMdhuo taraphathI sthAnika dilagIrInA TharAvo baMgALanA nAmadAra lephaTananTa gavaranarapara javA joIe, ke jethI temanA hadayamAM vAta utare. amerikAthI je patra AvyuM che te nyurkathI roke menyuphekacararsa esosIezanane Avela che. baMgALa prAMtamAMnA A bakarAM bIjA prAMtonAM bakarAM karatAM kade nAnAM hoya che ane tethI tenuM cAmaDuM zeDA iMca vadhu lAMbuM thaze ema dhArI A jIvatAM cAmaDAM utAravAmAM Ave che. kharekhara te evAM cAmaDAM nakAmAM ane nAnI kIMmatanA che te paNa khATA khyAlathI ja A nirdaya kAma thAya che. A kAma mATe upalI esosIezane rU. 2281 nI huMDI paNa bIDI che. mAMsAhArI amerikanomAM paNa dayA che, tene A dAkhalo bahu uttama che. A bAbatamAM konpharansane tathA sthAnika rahevAsIone amArI uparanI prArthanA che. A kAma tadana badha karanAra, karAvanAra bahu puNyane bhAgI thaze. jIvana A ekaluM ja nathI, paNa AvatA bhava mATe bI jevuM che te lakSamAM rAkhavA jevI bAbata che. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAta tha. laI jAya che e samasta purNa meLavI zakAya che. ucca jIva bahu thoDA hoya che, sAmAnya ghahoya che. jIvanI parIkSA bahAranA paheravezathI, sughaDatAthI athavA bhAmakAthI thaI zakatI nathI. e parIkSA te anubhaveja Abhe AtmA athavA sarvajJaja karI zake. A zloka zrImad samaprabhAcAryanA sidara praramAMthI levAmAM Avyo che. zrImada AcArya saMghane keTalo badhe pajya gaNe che ? upara kahI gayA pramANe sAmAnya ane tethI paNa utaratA darajajAnA ghaNA svAmI bhAIo hoya che. teo paNa saMgha tarIke pUjya che. teone paNa gaNatarImAM levAnA che. vizeSa saMgha kevo che, ke tenI IcchA saMsAranA tyAganI che. ApaNAmAMnA ghaNAne saMsAramAM aneka prasaMgoe kaTu anubhava thatAM virAgadazA utpanna thaI jAya che, chatAM svAmI vivekAnaMda kahe che te pramANe saMsArI manuSyanuM jIvana kartavya karyAthIja phaLIbhUta thaI zake; upara paNa eja hetuthI lakhAyuM che ke muktinA sAdhanane mATe sAvadhAna thAya che. muktinA sAdhana mATe sAvadhAna kyAre thaI zakAya? ucca vicAre, pavitra zabda ane zuddha vartana, zrAvakanAM bAra vrata, cAra bhAvanA, tathA prabhu pAse atyaMta namratA, vigere banI zake tyAreja muktinA sAdhanane rasto banI zake che. AcArya saMghanI pUjA karavAnuM lakhe che te AvA AvA guNo saMdhamAM che ema svikArIneja lakhe che. saMdhe--saMghanI dareka vyaktie banI zakyA pramANe upara darzAveluM pALavA yatna karavo, emAMja vyaktinI-samaSTinI-saMdhanI pUjyatA che. koI paNa sthaLane tIrtha kyAre kahevAya ? AgaLa AvI gayelA ati uttama paramANuo jyAM nivAsa karI rahyA che, te sthaLaneja tIrtha kahevAya, saMghamAM evA uttama paramANuo che ema mAnIneja zrI tIrthaMkara mahArAja zrI saMdhane tIrtharUpa gaNe che. samahane kadI paNa tiraskAravAne nathI. samUhanI zakti ajaba che. upara kahelA aneka guNovALoja saMdha che. vyaktimAtra eTale saMdha. dareka vyakitae potAthI banI zakyA pramANe ucca sthitimAM AvavA yatna kare, ane saMghane dIpAvavo eja pharaja che. kenpharansa e gAmegAmonA saMdhano samuccaya che, mahAsaMdha che. kamITInA meMbaro ane I-bhAvanagaramAM cAlatI kanyAzALA eka karatAM vizeSa kAraNane aMge daSTAMtarUpa che. te kanyAzALA eka strInI udAratAthIja sthapAyelI che. strIo je prakAranI sakhAvata kare che, tenA karatAM strI keLavaNI mATenI sakhAvata ati uttama prakAranI che, ema strIo samaje, e A AgaLa vadhatA jamAnAnI zubha nizAnI che. nAmadAra sarakAra hastaka cAlatI kanyAzALAomAM paNa strIzikSake meLavatAM keTalI muzkelI paDe che, ane skUlenAM pramANamAM strIzikSake keTalI badhI ochI che te anubhavaja kahI zake. bhAvanagara ujamabAI kanyAzALAmAM AvI strI zikSake maLI zakI che, e paNa jJAtinA zubha nasIbaja che. kAraNa ke, ApaNI jJAtimAM strIo thoDIghaNI bhaNelI hoya che, paraMtu temAMthI zikSakano dhaMdho pasaMda karavA koIne tayAra karavI e atizaya vikaTa kAma che. A kanyAzALA te bAbatamAM paNa nasIbadAra nIvaDI che. kanyAzALAnI vyavasthA mATe eka vyavasthApaka kamITI che. koI lAIbrerI, skUla, vigeremAM membara athavA vidyArthInI phI hoya, paraMtu eka lekha parathI hamaNA jaNAya che ke tyAMnI vyavasthApaka kamITImAM je mANaso membara thavA umedavArI kare teNe phI rU. 1 ApavA taiyAra thavuM joIe. ame A niyamanuM vAstavikapaNuM samajI zakatA nathI. vyavasthApaka kamITInA meMbaro A viSeno khulAso bahAra pADaze ema AzA che. strI ane purU: kaI kaIlekhake evo savAla uThAve che ke zrAvikA e sauthI agatyanuM saMghanuM aMga hovA chatAM tene chelluM zA mATe mUkavAmAM AvatuM haze ? zrAvaka karatAM sAdhu jIvana atizaya ucca, pavitra, zatagaNuM uttama che. sAdhu e paheluM aMga tadana vAstavika che. " purUSa ane strI " nAmanA pustakamAM atizaya. spaSTa rIte batAvavAmAM AvyuM che ke purUSanuM ane strInuM zarIranuM baMdhAraNa tadana judAja niyamepara che. strInuM zarIra kamaLa che, purUSanuM Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jela konpharansa hareDa. [ jAnyuArI khaDatala che. strInI prakRti narama che purUSanI umra che. hAla ema paNa vAMcavAmAM AvyuM che ke atizaya ucca abhyAsaka strIonI jananeMdriyane eTalI badhI harakata, magajapara atizaya bejAne lIdhe thAya che ke teo garbhadhAraNa mATe nAlAyaka thaI paDe che. A parathI samajI zakAze ke jevI rIte ema. e. jevA ucca abhyAsa mATe purUSa lAyaka che, tevI rIte strI lAyaka nathI. matalaba ke jJAnaprApti mATe, nyAya ane tatvajJAna jevA gahana viSayo mATe strIe mahenata kare te kadAca purUSa sAthe harIphAI karI zake, paNa tema karavA jatAM strI tarIkenI emanI je khAsa pharaja-mAtA thavAnI-tene mAthe mUkAyelI che, temAM teNI niSphaLa jaze. vastIne vadhAre thatuM jAya che, ane ApaNe eka nahi paraNue te vastIne vadhAre aTakavAno nathI, evo khyAla thaja na joIe. dareka vyaktie potAnI pharaja bajAvavAnI che. je bhUlaze te potAne tathA AsapAsanAne herAna karaze. A parathI joI zakAze ke sAdhvI karatAM sAdhu, ane zrAvikA karatAM zrAvakanuM pada ucca che, kAraNa jJAnaprApti mATe vizeSa yogyatAne lIdhe ja. - muniprayAsa-munirAja zrI maNivijyajI cheDA samaya para jAmanagara virAjatA hatA ane tyAM nivAsa daramyAna ghaNuM svAmI bhAIone temaNe kAraja karavAnI bAdhA ApI che. tyAMthI vihAra karatAM vAMkAnera padhAryA hatA. ane tyAM paNa saMdhanA moTA bhAgane kanyAvikrayanI tathA, cALIza varSanI umarathI ochI umare gujarI gayelAnuM kAraja nahi karavA bAdhA ApI hatI. A parathI keTalAMka anumAna kudaratI rIte nIkaLe che. munirAje ekaluM vyAkhyAna vAMce, tethI teonI pharaja saMpUrNa thatI nathI, paratuM AvI rIte aDhAra pApa sthAnakanA je vibhAgamAM hAla cAlatA kurIvAjo gaNI zakAya, te vibhAga viSe vyAkhyAna cAlatAM te kurIvAjanuM paNa hRdayabhedaka varNana ApavAnI jarUra che. evI rIte cAlu bAbate viSe sAMbhaLatAM janavRtti vize jANavA tatpara thaze, ane daDha chApa paDatAM, samajaNa sahita jJAna maLatAM, potAnI bhUla joI samajI, sudhAravA yatna karaze. bIjuM joIe tevo zuddha zrAvaka upadeza kare, te paNa tenIja sAthanA darajajAnA sAdhujInA upadeza karatAM tenI asara ochI thaze. AvA kurIvAjone kALakrame keLavaNInI asarathI dhIme dhIme jAta e kharuM, paNa te jatAM daramyAna atizaya nukazAna thAta, te thatAM rahI gayuM che, ane tenA kAraNika munirAja zrImadmaNivijayajI che. upadezAtmaka sAdhujIvana ati ucca che. sarva sAdhu munirAjee AvA yogya pheraphAre karAvI Arthika, mAnasika vigere lAbhe karavA eja prArthanA che. nUtana saMsthA-kAThIyAvADamAM Avela gehalavADanA eka jainabaMdhue ema IcchA jaNAvI che ke muMbaI abhyAsa karavA AvatA athavA dhaMdhe zIkhavA AvatA jaina bhAIo mATe rahevAnI bahuja agavaDa che. hAlanA jamAnAmAM je dhaMdhAo zIkhavAthI bhaviSyamAM sAro lAbha thAya evA. dhaMdhA zIkhavA IcchatA garIba jaina bhAIo, jeo pAse paisAnI kheMca hoya, teone amuka vyAje nANA dhIravA paNa teo Icche che. A pramANe rahevAnI agavaDavALAne rahevAnI tathA paisAnI agavaDavALAne paisAnI sagavaDa thaI raheze. vaLI A grahastha sArA vasIlAvAlA mANasa hovAthI pAMca bhAIo mATe kaI jagyAe vepAramAM bhalAmaNa paNa karI zake kharA. dhaMdhe athavA zarTa hanDa, TAIpa rAITIMga, ekAunTansI--lenArane A pramANe bhalAmaNa paNa vagara mAgI maLI zakaze. ame A saMsthAne phateha IcchIe chIe ane AzA rAkhIe chIe ke amuka bhega ApavA paDe che te ApIne paNa dhArelI saMsthAne pAra pADavA teo kairIte pAchA nahi haDatAM daDha raheze. bAdhita vastuo eka patramAM evuM lakhAyuM che ke cAmaDAnAM pUThAM, pIchAMvALI TopIo, hAthIdAMta, kacakaDAnA cUDA vigere nahi vAparavA konpharansa TharAva tathA bhalAmaNa karI che te yogya che, paraMtu hIMga, kasturI, gocaMdana vigere cIjo nahi vAparavA kenpharaMsa TharAva kare te jarA hada karatAM vizeSa Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] navIna samAcAra saMgraha, lAge che, ane evI rIte nAmonI saMkhyA vadhAryA jaIzuM te kyAM pAra Avaze? matalaba ke ja rIte nAmo ApavAnI jarUra nathI. amAre aMgata abhiprAya te e che ke je TharAvo amalamAM mUkI zakAya te karyA kAmanA, bIjA kAgaLapara zebhe paraMtu vyavahAramAM ratibhAra paNa nakAmA TharAvo karavA kAmanA nathI. kAThIAvADa ane gujarAtamAM hAthIdAMta baMdha thayo che? baMdha thAya evI AzA hAla rakhAze kharI? kasturI bahu thoDA mANase vApare che, te baMdha thaI zake kharI. paNa hIMga, je jainamAM sAmAnya upayoganI che te baMdha karavI zakya lAge che? nAma te ApavAM uttama che, ema amAruM mAnavuM che, kAraNa ke tethI saMghanA dhyAnamAM rahe ke phalANI vastuo niSiddha che. - svArpaNa-hiMdustAnamAM gRhastha ane yAcaka varga evA be mukhya vibhAga dareka paMthamAM che. AthI yAcaka varga udaranirvAha jeTaluM meLavI bAkInuM jIvana janasamuhanA kalyANa arthe arpI zake. jema sivAya bIjA paMtha ane kemamAM kAM te yAcaka varga dhananI IcchAvALo thayo che athavA te udaranirvAha meLavIne loka kalyANa karavAnI IcchA rahita thayo che. ApaNuM pavitra munirAjone paisAnI IcchA nathI, ane potAnI pharaja-vyAkhyAnakArA lokone upadezI janahita karavAnI-bajAve jAya che. udaranirvAha jeTaluM meLavI pitAnI uttamottama zakti ApavI e eka jAtanuM svArpaNaja che. puNAnI pharagyusana kolejamAM evA dakSiNa prophesaro udaranirvAha jeTalo pagAra laI kAma karanArA paDyA che ke, jenI joDI mAtra gaNIgAMThI jagyAe ja jaDI zake tema che. lAhoranuM gurUkULa paNa asala AryAvartana gurUkULa jevuM-svArpaNavALuM che. vidyArthIne kaI phI vigere ApavAnuM nahi, paNa jatI vakhata zakti hoya te pramANe Ape. AvuM ja eka gurUkULa saMyukta pratimAM badAyunuM che ane tyAM brahmacArI kadata svArpaNathIja kAma kare che. ApaNA jainabaMdhuomAMthI je koI A Atmabhega, AtmApaNuM, karavA mAgatuM hoya tene mATe panAlAla jaina hAIskUla tathA yazavijyajI jaina pAThazALA, banArasa che. bALabodha lipI-hiMdusthAnamAM jUdI jUdI bhASAo eka kyAre thaI jaze athavA thaI zakaze e eka gaMbhIra savAla che, paraMtu eka lIpI hoya te game te bhAgane mANasa game te dUranA bhAganuM lakheluM vAMcI zake. AvA udAra hetuthI koI koI mANase bALabedha lipimAMja lakhe che. bhASA rasajJa mANase evuM lakhe e to ThIka paraMtu saMyukta prAtamAM AvelA saharanapuranA eka vepArI lAlA zAdIrAme pitAnA copaDAomAM, patramAM vigere badhI jagyAe bALabadhaja lakhavA nizcaya karyo che, ane te pramANe hAla lakhe che. TAIma-muMbaI ilAkAmAM ane muMbaI zaheramAM sarva sarakArI ophI, beka, relave tathA TapAla ane tAra ophIsa, paryatrasTa vigeremAM nAmadAra sarakAranA hukama anusAra tA. 1 jAnevArIthI sTAnDarDa TAIma-muMbaI TAImathI 39 mInITa vehela ane laMDana TAImathI pA kalAka pAchaLa TAIma-dAkhala thayo hato. paraMtu muMbaI myunisIpala koraporezanamAM paDelA mata uparathI japuAya che ke 31 virUddha 30 mate teNe sTArDa TAima svIkAryo che. keraparezananA baMne jaina meMbare e darakhAsta virUddha mata Ape hate. eka mANase bIjAne pUchayuM, ke amuka vakhate amuka dIvase keInA nasIbamAM mRtyu hoya ane ghaDIALo te 30 mInITa vahelI thaI gaI to eTaluM AyuSya ochuM thaI gayuM ne ? koI javAba deze? | navIna samAcArasaMgraha, . * mArtio-nAmadAra prinsa opha vesanA hiMdanA pravAsa daramyAna temanI sAthe gayelA " jAmejamazeda" nA khabarapatroe evI khabara te patramAM ApI hatI ke Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kenpharansa harai8. [ jAnyuArI. vAlIyaramAM khaDakamAM katarelAM jainenAM saMkhyAba dha rAkSasI bAvalAM che. eka bAvaluM te pa7 phITa uMcuM che. nemanAthajInuM bAvaluM 30 phITa uMcu che. eka bAvalAnA mAthAne megala zahenazAha bAbare nAza karyo che (khaMDita karyuM che.) ane je bhAge jIrNa thaI gayA che te raMgIna plAsTarathI durasta karAya che, vigere. A saMbaMdhamAM "muMbaI samAcAra" mAM je citra AvyA hatA te parathI jaNAya che ke te mUrtio ApaNI nahi paNa banI lAge che. jana ane bodhamUrtimAM bahu phera nahi hovAthI te khabarapatrIne mAlUma paDayuM nahi hoya. - beDIMga-mAMgaroLanA muMbaImAM rahetA bhAIo vadhu jAgRta che ema tema lAge che. hamaNA vaLI zeTha amaracaMda talakacaMda mAMgaroLamAM jaina bharDIga kADhavA prayAsa kare che ema sAMbhaLyuM che.. beDIMga e amuka aMze asalanA gurUkule che. evA gurUkelenI bahuja AvazyaktA che. A beDIMganuM kAma jema bane tema jaladI hAra paDo, ema IcchA che. keleja-digaMbarI bhAIoe banArasamAM jevI rIte yazavijyajI pAThazALA che tevIja rIte syAdvAda pAThazALA kADhI che. ane vizeSamAM IgrejI-saMskRta koleja paNa ughADI che. - sakhAvata-muMbaI kacchI dazAozavALa jana borDIMgamAM hAla rU. 12500 nI sakhAvata thaI che. kacchIbhAIone A prayAsa bahu stutya che. sthAnakavAsI kenpharansa-A konpharansa paNa pATaNanI konpharansanA divase eja bharavA nakkI thayuM che. DelIgeTenI phI rAkhI nathI. vIjhITaranI phI khurasIne rU. 1 tathA bAMkaDAne rU. * sakhe che. vizeSa sthAnakavAsI bhAIonI ema IcchA jANI che ke ApaNuM ane temanI vacce je bIna jarUrI matabheda hoya te dura karavA. A mATe pahelI sUcanA teonI evI hatI ke pATaNa athavA me bI e be kanpharamAMthI ekanI mudata jarA AgaLa pAchaLa laI javI. paNa tema banI zake tema na hovAthI ema saMbhava che ke amadAvAda athavA koI bIjA mukAme bane pakSanA mukhya mANaso maLI niveDe ANaze.' sametazikharajIne saMdha-tA. 15 mIe atrethI suratI, nagarI tathA gujarAtI bhAIone eka saMdha ( Azare 200 mANasa ) zrImaMta rakSa pArzvanAthajI tathA sameta zikharanI jAtrAe gayo che. caMpApurI, pAvApurI, rAjagrahI, vizAlA, kAzI vigere ApaNAM prAcIna pavitra sthaLoe paNa saMgha janAra che lakSamI meLavavI ja eka jIvanane hetu nathI. paNa meLavyA pachI pavitra sthaLo niDALI, tyAMnA uttama paramANu levA yatna karavo e paNa eka hetu che. ati pravRttimAna muMbaInivAsI baMdhuoe A kAma uttama nirdhAryuM che. rAjadvArI mAna-nAmadAra Igreja sarakAra taraphathI hamaNAja rAvabahAdurane khItAba pAmelA zeTha nagInadAsa jhaveracaMdane maskatanA nAmadAra sulatAna taraphathI tathA omAnanA ImAma taraphathI Araba ghoDAnI suMdara jeDInI bheTa maLI che. tyadarabAramAM banI zakatA vagavasIlo rAkhave bahu kAmanA che. je kAma lAgI karI zakatI nathI te saba ja karI zake che. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186] navIna samAcAra jAgraha | dAkatara tribhuvanadAsanI yAdagirI-junAgaDhanA mAjI cIpha meDIkala ophIsara, kAThIyAvADamAM AMkhanA sarvottama dAktara, tathA giranArajInA vyavasthApaka marahuma dAktara tribhuvanadAsa motIcaMda zAhanA smaraNArthe atrenI grAMTa meDIkala kolejanA vidyArthIo taraphathI ubhA karavAmAM AvelA phaMDamAM rU. 500] bharAyA che. beDIMga jaina borDiMga atyAra sUdhI bhAvanagara, muMbaI e be sthaLoe kalejanA vidyArthIo mATe jANavAmAM che. paraMtu te banne nAmanAM beDage che. borDIMga eTale bhajanagR. tevI rIte te bane bhojanagRha nathI. paNa mAtra loga eTale rahevAnA sthaLa che. ApaNAmAM kaMI sAdhana nahotuM tenA karatAM ATaluMe ThIka che. AvuM eka beDIMga pethApUra prAMtika konpharansa vakhate sthApavAmAM AvelA phaMDamAMthI amadAvAdamAM ughADavAmAM AvyuM che. A phaMDamAM rU. 2000 bharAyA hatA. A beDIMga pAMcakUvA pAse navA daravAjAne raste AvelA raNachoDalAla kapuracaMdanA moTA DelAmAM che, ane tene mATe eka vyavasthApaka kamITI nImavAmAM AvI che. kALadharma-pUrvAzramamAM pATaNanAja vatanI panyAsa dharmavijayajInA ziSya sunI siddhivijayajI pATaNamAM kALadharma pAmyA che. hAIsikala ane davAkhAnuM-bAbu panAlAla hAiskUlamAM Azare 240 vidyArthIonI jainanI saMkhyA thaI che. davAkhAnAne lAbha dararoja Azare 50 mANaso le che. mAMgaroLa janasabhA hAIskula-bAbu panAlAla hAIskUla thatAM have A hAIskUlanI jarUra nathI ema dhArI te kADhI nAkhavA ane tene badale kyA uttama khAtAmAM e rUpiyA kharcavA te saMbadhI nirNaya karavA maLelI menejIga kamITIe tathA janarala sabhAe evo rAva karyo che ke kanyAzALA ughADavI. menejIMga kamITIe bahu vicArapUrvaka kAma karyuM haze, paNa amane lAge che ke eka varSa panAlAla hAiskUlanuM kAma hAra paDyA pachI nirNaya karyo hota te bahu sAruM thAta. ba-sApanA ane vIMchInA DaMkhamATe zeraDIne sarake sarvathI uttama IlAja gaNAya che. hospITala-muMbaImAM rahetA mAMgaroLanA vaNiko ane temAM khAsa karI jene vepAra, dhadhAmAM ThIka AgaLa paDatA che, teone jaNAyuM ke temanI janmabhUmimAM hospITalanI agatya che. tethI 6 mAsa para eka phaMDa ughADavAmAM AvyuM hatuM ane temAM dara mAse rU. 250 thI 300 bharAtAM teoe hospITalane pAye mAMgaroLanA nAmadAra zekhasAhebane hAthe nakhAvavAno nizcaya karyo. mAMgaroLa zrImALI samAja taraphathI mAMgaroLanA zrImALI vaNika baMdhuone uMcA prakAranI keLavaNI maphata maLe jAya evI goThavaNa thaI che, ane te pAMca varSathI saMSakAraka rIte cAle che. dezamAM davA athavA vaiidaka madada muMbaInA jevI meMghI nathI hotI te paNa garIba bhAione ATalI madada paNa bahu uttama che. jaNAyache ke, mAMgaroLanA davAkhAnAmAM sagavaDa thaI zake te karatAM vizeSa daradIo AvatA haze, ane tethI A davAkhAnAnI jarUra mAluma paDI che dAkatara tarIke bhAvanagaranA rahIza Thakara kezavalAla viThThaladAsa ela. ema. ramanDa. esa ne nImavAmAM AvyA che. hAla turata A hospITalanI madada traNa varSamATe che davAkhAnuM dazA zrImALI vaNika koma mATe che nAmadAra darabArazrIe suyANa mATe karelI bhalAmaNa uttama che. saMsthAnanA davAkhAnAmAM Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ godareja ane bAIsa. tIjorIA, tALA, tathA kaLa banAvanAra. gesa ka'panInI pAse, parela--mubai. godareja ane bAIsanA kArakhAnAnAM mAleka IMglaMDa ane jarmanImAM rahIne trIjorI tAvavAnuM kAma zikhyA che ane tyAMnA jevIja rItathI ane tevAMja sAMcA kAmathI trInerI banAve che. e sAMcA cALIsa gheADAnAM baLanA varALanAM injanathI cAle che. geAdareja ane bAisanI trIjorI dareka rIte uttama velAtI trInerIAnI mAphaka hovA chatAM kIMmatamAM cALIsa TakA ochI che, e trIjorIe AgamAM kAgaLIyA salAmata jALavI rAkhavAnI jAmInagIrI sAthe vecavAmAM Ave che. jAheramAM karelA AganA e kRtehamada akhatarAnA hevAla maMgAvethI mAlavAmAM Avaze gAdareja ane bAisanI trIjaeNrI pArake hAthe kharI cAvIthI paNa uDatI nathI AvI game evI velAtI trIjorImAM hAtI nathI gAdareja ane bAisanI trIjorIne dareka pradarzanamAM pehelAM InAma, sAnAnA cAMda maLyAche. priya virAdara bhAI rAmalAla kaMcanalAlajI janarala marcanTa, khaMDavA jineMdra. jilda 1 DAyarIkI pahuMcI meMne isako dekhA, apane jaina komapara bar3A bhArI upakAra kiyA hai. esI umadA DAyarI jisameM jyotiSakI jarUrI bAteM, DAMkaghara, tAraghara aura relave kI jarUrI hidAyata kAnUnI kAravAI kI vaha bAteM jo roja jAnA sabako kAma paDatA hai saba kucha likha diyA hai. jaina yAtrA kA vyaurA esA sila silevAra likhA hai jo yAtrIyoMke baDe kAmakI DAyarI ho gaI. jaina dharmakI esI 2 bAteM pragaTa kara dI jo visIyoM zAstrake mathanasebhI mAlUma honA asaMbhava thA. kImatabhI mehanata se bahuta kama hai. jaina " samvatakI evaja vIra nirvANa samvata yA mahAvIra nirvANa samvata likhA jAtA to bahatarathA. hamArA dharma anAdi nidhana hai. Arge khyAla rakhanA. isakI kadara karanA utsAha baDAnA hamArA kartavya hai. meM upahAra dhanyavAda sahita kabUla karatAhUM. tA. 2322-2206 ApA, DipTI campatarAya -kAnapUra. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Registered No. B. 525. vIra sambat 2432. OM . - samvat 1962 . upAyena hi tat sAdhyaM, naM yat sAdhyaM parAkramaH The Jain Swetamber Gonference HERALO. TAR A. S RAN hu (A CONFERENCE MONTHLY JOURNAL CONDUCTED IN ENCLISH -- AND VERNACULAR. ) zrI jaina zvetAmbara konpharansa harailDa. Vol. 2, 0.2. February 1906. pustaka 2, nambara 2. phebaravarI sana 1906. tA (Hondurird im. Published by, nijainazI GULABCHAND THE JAIN (S.) VatsAVERY RANA DHADDA CONFERENCE NO EM. A. OFFICE. bhA hiMsA para KANT STATE JAIPUR. BOMBAY. D saMpAdaka-gulAbacaMda DhahA ema. e. pragaTa kartA zrI jaina zvetAMvara kaoNnpharansa oNphisa, muMbaI. Annual Subscription with postage Re. 1 vArSika mUlya DAkakA mUla sameta sirpha ru. 1.. MAN Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ain Conference Herald. [ February First make yourself worthy and then expect reward is a teaching full of truth and common sense. Let us start with this axio our mother-land problem by means of its analysis. 'Politics, political status, discussion and speechifying on matters * political and beggary for political gifts will never furnish you with those entities which make life wort a living, embellish your career and secure'you a wished-for reward They are attempts of a child yet not strong enough to stand on its legs to cross the bridge and you know the result. Pity that our intelligent and shrewd brethren have so misdirected their energies and waste their brain in controversies not in the least beneficial to themselves or their country. They are mistaking cause, for effect. It is our social side that, when properly watched and improved will make us worthy to expect those political rewards which our leaders are trying to obtain. That their efforts are doomed to hopeless failure needs no demonstration. May God, if He is. reclaim these way-laid honest folks. Taking it for granted then that our mind and body, our relations with other human beings must first. be placed on a sound and satisfactory footing, we must know the means which make these results sure. Reader, imagine for a moment what will make you brave, kind,'noble, courteous; sympathetic, increase your information, widen your feelings, regulate your intelligence and shape your wit. foster in you qualities of honesty, truth and unity and finally make you a citizen happy at home and abroad, if you can imagine that, you have won the mark. If not, you are plunged in a mire beyond recovery. Our answer is Education" in its widest significance. . Perhaps it requires a . little explanation. Education includes education' received at the institutions appointed for the purpose and education received in the world at large. Now, the first kind of education implies male and female education and the second kind necessitates foreign travels. But notwithstanding that education is within our reach, if the soil on which the seed is sown is not sufficiently fertile, no trees will sprout up. Similarly, if our boys and girls are not in a fit condition to receive that high training and reap its advantages it is as good as worthless. For this purpose stoppage of infant marriages and boy marriages is a salutary and much needed reform. This gained moves us a mile 'farther. We thus see that eliminating male education which, however, requires no preaching, female educatien, freedom for travels and stopping of intant inarriages are the only reforms which stare us in the face and call for immediate introduction. No other reforms are necessary. Others will care for them. selves. If you will consider well, you will, I trust, agree in my views. I know there are many religions scruples and superstitions of tremendous force besetting our path but against a resolute will and determinate attack they.must vapisi as an apparition. Logically then our analysis of "make Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3pa 1906 ] kanyAviya. yourself worthy" comprises these three elements and when you have literally made yourself worthy, its consequent reward,' political status, affluence, independence, liberty and equality are sure to follow as day follows night and night the day. Arya tanujonA krUra ghAtakI rIvAjanI eka jabarI sAMkaLa. kanyAvikraye. ( lakhanAra-zA. mahAsukharAma lakSmIcaMda, bI. e. bahIyala tAluke dehagAma.) zArdUlavikrIDita, kanyAviya.je kare dhana laI, pApI pUra jANa, buddhihIna manuSya te kura ati, laeNbhI pUro mAna; ane e caDAlane duHkha paDI, nameM ghasI jAya che, viSTAmAMsa samAna vikya taNe, pise nakI thAya che. Arya gRhasaMsAranA sAmrAjyamAM uttama makAnamAM paNa sUDale ane sUpaDe je adhama durgadha sovAya che, kanyAone naSTaprAya vyApAra cAle che te bIjAmAM vRkSarUpe vRddhine pAmela phaLano kaDavo svAda Arya tanuje cAkhI kudaratanA kAnuna para kuhADo mArI aparAdhI ane che; ghAtakI mAbAponI ghAtakI vartaNukanI vakIlAta-uttama nyAyAdhIzanA devAlayamAM zebhe, paraMtu mukhatyAra rUpe paNa cAyanItinA siddhAntapara paga mukanAra paMca ane putrInA mAbApa pratye mArI dalIla raju karavI gunhA bharelI nathI. kaI paNa vastu dravya ApIne levI tenuM nAma kaya (ja) kahevAya che. ane koI paNa vastu dravya leIne vecAtI ApavI tenuM nAma vikya (vizvasa) kahevAya che. tethI dhAnyavijya, raviya, ane gulAmavikayanA jeja balake te sarvene kuratAmAM haMphAvanAra ane pANI bharAvanAra kanyAvikya che. A phAnI dunIAmAM, sarva manuSyo kaMthAmati sukhane mATe parizrama kare che. jemake - so saMsArI dhana meLavavA, kare javAnI mAM prayatna, pachI putrane seMpI khaTalo, nivRtti pAme tajI yatna. * temAMnAM keTalAMka to paise paidA karo ane tene saMgraha kara emAMja sukha mAne che. tevI vRttivALAM keTalAka te pitAnA bALakane vecIne paNa paiso meLavavAne cUktA nathI. "A vRtti tadana adhama che. ApanI uttama samAjane kalaMka lagADanArI che. " ahiMsA paramo dharmaH' mAnanArA svadharma rakSake! mANasa e bIjI vastuonI mAphaka vecavA sATavAM ke vyApAranI vastu nathI. zAstrakAroe kanyAvikyanI spaSTa manA karelI che. dIkarInA paisA khAvA laI tenuM dAna karavuM e dAna nathI paNa vikya che. je vastunuM dAna karavAmAM Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kenpharansa harai4. [phebruArI Ave tenA dAmahoya nahi. paisA laIne vastu ApIe te vecANa ApI kahevAya ane vecelI vastaupara vecanArane pachI kaI haka nathI eTale ke te vecANa lenAranI thaI, tethI tene dAna ApI zakAya nahi. eTale pisA laIne dIkarI ApavI te kanyAdAna nathI paNa kanyA vikya che. have nIce pramANe jyAM jAherAta lIlAma thatuM hoya. padArtha, pazu, paMkhI taNa thAya harAjI jema, kanyAvikya manuSyanI, kare khuvArI tema; * * tyAM paraNavuM te zuM? prema ? ane lagna te zuM? tenI yathAsthita bhUjha te kayAMthI ja hAya! aphasosa ! premanI pavitra derI mAbApoe teDI nAMkhI che, have premane baMdhana che. prema pise maLe che ane bIjA gothAM khAya che. zI premanI balIhArI ! AryAvartanI adabhuta lIlAmAM have prema upara pIstAlIza TakA TeTe paDaye che. prema parahate vecAya. che. pisAvaDe kharIdAya che. prativinA paraspara tanamana arpatuM nathI jemake - rasa ekya vaNa mana ekya nahi-e sUtra zIkhavyuM te dine, mana aikaya vaNa nahI mitratA prabhAve gurUjI ke rIte. ane tethI ja dampatI (strI purUSanA jeDAnI) jevI gADha mitratA thavI joIe tevI. thatI nathI. jema ke - anya kerI nyUnatA pUre anuguNa dampatI, vinimaya kare nija rasa taNe, ura Ura AgaLa ughaDI; saMsAra svAtha abhinna thAtAM, bhedanuM kAraNa nahi, strI purUSanI tethIja saUmAM mitratA uttama kahI. jyAM premanI thAtI nathI kIMmata tyAM eka ghaTI, nava thobhavuM, nahIM lobhavuM, seMdaryatA hoe kadI, uDA hadayamAM je jaDAye, prema nIkaLe nahi kadI, 'nitya rahe vaLatuM hadaya, te snehamALA jyAM paDI. je svadharma mATe prema le ne, de khare te veka che, aMtaHkaraNamAM lAgaNuM je premanI te zreSTha che; jyAM lAgaNuM AtmA mahIM, bahu hAya premIne sadA, bahu thAya che draDha prema te te, tuTaze nahIM te dA. prasAdI premanI vinA jagat saU vyartha huM jANuM, . maLe nANuM maLe TANuM maLe prema paramANuM. have lagna (#) e manuSya janA nathI, paNa IzvarI AjJA che. lagna te phAyadAne. karAra nathI paNa prabhunI preraNAthI janma pAmelA strI purUSanA pavitra premanI graMthI che. jemake laganagAMTha che saMsAra jagamAM-puraNa pavitra maha bhAre. Adama jAtanI vastI vadhavA-pharaja melI kiratAre; Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] kanyAvikraya, lagnagAMDa khIMja mAnavI hAlata, gaNAe aradhI adhurI, laganagAMTha jo hAte nahi teA mAnavI hAlata jAnavarI naranAranuM joDu banavA--khudAvaMdanI che rAjI. varU dhIrelA cAlu rAkhannA-mAMDIe uttama mAjI lagna jalathI mAhakhata jInI-maraNa ghaDI taka rahe tAjI pAjI pApI teja mAnavI, nAkhe mAjI e, bhAMjI. lagna gAMThathI naranAra meU-khane che sukha duHkhanA sAthI eka vinA che bIjuM nakAmuM-duHkhI DAlatuM ne bhrAMti 37 . arere ! te lagnarUpI pavitra premanI graMthI ( gAMTha), have kanyAvikraya karanArAMoe meAcI pADI nAMkhI che. ane tethI karIneja Arya saMsAramAM Arye, devI, priyA eva zabdo vaparavAne badale alI, rAMDa ' vigere uddagArA nIkaLe che, have Asura lagnane ahIM pracAra thayA che. ane tethI AphrIkAnA gulAma ArA ApaNe ahIM pratyakSa joIe chIe te anubhavIe chIe. kanyAonA kALarUpI kaMTaka purUSA, ke jee! ghAtakIpaNe kanyAnA kAMdhapara kuhADA mArI, kamara kasI, dIkarI de|kaDe vecavA taiyAra thAya che. ane bIjAone sAthe levA tatpara rahe che temAM mUrkhatvanI pratimA-UstAdgathI paNa nirmULa thatI nathI. dIkarInA paisA vaDe meAja zekha UDADI maphatanA malIMdA khAnAra, saMtAnanuM satyAnAza vALanAra, rAMka putrIne saMkaSTamAM nAMkhanAra, lakSmInI lalutAmAM manuSya jIvana naSTa karanAra,putrInuM sarvasva luMTI lai tenI jIdagI akArI karanAra, zAyAmRta svadezanuM gumAvanAra, seMdhA manuSya avatAranI kIMmata nahIM samajanAra, rakSaNa karavAne dAve! calAvI bhakSaNa karavAnuM dhAranAra, zaramane sAtamA sthAnapara caDhAvI ApanAra, svArthamAM sArUM narasu* nahIM parakhanAra, nyAvikraya karanArAone mATe narkanuM dvAra paNa ughADuM nathI, paNa yamadutAM temane pAtALamAM padharAvaze, kuMbhIpAkamAM kayAM nAMkhaze, reArava narkamAM hAmaze, evuM zAstra paNa pAkArI pAkArIne kahe che. jema keH-- kanyAyA vikrayo naiva kartavyaH kvApi kenacit // brAhmaNena vizeSeNa yatkartA yAti rauravaM // eTale kanyAvikraya keAie karavA nahi kAraNa ke kanyAvikraya karanAra tamAma raurava * narkanA adhikArI thAya che. paratu zAstrane paNa sUtuM mukanAra, paisA levAna! prApta prApacika mehuthI,ke kuLAMgAra kahevAtA kuputrAnA vartanathI kanyAvikraya karIne, kaheDu karIne kanyAnuM aLidAna karanAra kAlA ghelA mAbApA, kanyA vecI temanA leAhI mAMsanuM bhakSaNa karI rakSaNa paNAne dAvA kare che. emanA vecANanA paise vivAhamAle che, ane nAtajAtane miSTAna pAna ApI vAhavAha khelAvarAvavAnuM dhAre che. dhikkAra che te pApI mAbApeAne jethI janama'DaLa bhraSTa thai, naSTaprAya thai gayAche, thatA jAyache ane thaze. emanI mUrkhAi bharelI rUDhIothI Aryadeza parataMtratA rUpI beDImAM paDayA che, ane tethIja dharmane nAme dhaga ubhAM thayAMche, gArUDI vidyAne ThagavyApAra cAlu thayA che. paisA usI lIdhA pachI sArUM mUhurta jovAna Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 38 jaina kenpharansa harailDa. [phebruArI, vavAna' zuM prayojana che? duHkhate corImAMthIja kaMkaNa derAe bAMdhI Ape che, corI bAMdhI * corI karAve che, dIkarInA pisA letAM acakAtA nathI, tyAre nakAmAM Dhaga karI beDuM mAthuM karI tenA ghera jamatAM (are pitAnuM peTa bharatAM) zaramAvAnuM zuM prayojana che? Asura lagna AbarUdAra ane garIbane eka lAkaDIe calAvavA mAge zodhyA che kanyA vecanAra kAThI AvADI kAchIA nathI, paNa dIlhI, muMbaI ke suratanA kAchIA jevA che, ghaDI te paNa eka paLane paNa udyAre temanA AgaLa cAlatuM nathI. phakta vecANamAMja pheraphAra mAtra bajAra khule bharAto nathI. AphrikAnA gulAmaArAmAM te jaMgalI loko parAyAM manuSyane vece che, paNa tethI caDhe te juo A AyaMdezane dharma dhAre ke jyAM mAbApa pite ja potAnAM bALakone vece che, gAya ghaDAnI peThe sATAM paTAM kare che, mAla pramANe mUla aMkAya che; bela be dAMte-jovAya che; prAtinAM sATAM badale mAlanAM sATAM thAya che tyAM beTa zA mATe ame? putrIne janma khoTano ke vaTAvano gaNAya che. kanyAkaya karanArAo putrIne janma vaTAvane gaNe che. ne tene noTa (haDI) nI mAphaka vaTAve che, tene AMka mUkAya che, bhAva ' khaMDAya che, ane vadhaghaTa levAya che temAM brAhmaNe dalAle thAya che. dharmane nAme dhoLe dahADe dhADa paDe che, vecANa khata lakhAya che, pisA mATe putrIo vecAya che, bhArobhAra dekhAya che, sATAno saTTo thAya che, ane pisA mATe pyAra vecAya che, pyAra kharuM jotAM bIjAne vecAya nathI, ane vecAya che te pyArI pyAranuM kAma karatuM nathI. dIkarIonuM hAthe karI durbhAgya karanAra, pArake paise bhAgyavata thavA IcchanAra kUra mAbApa, kanyAnI keDa na kacare, lADakavAyI putrIne bhava na bagADe, putrInI dInatAvALI dalIlapara vicAra karo, dayA darzAve, vecavA na kahADe, kasAIne na Ape, pApI pisAnA prapracamAM ramAtI ramata na ramo lokalajajAne Dara rAkhe, ane dIkarIne citAnI aMdara na sUvADe; AMkha ughADe, AsapAsa najara karo, dIkarIne pisA lenAranI kevI sthiti che te tapAso, temane anna ane dAMtane paNa vera thayA, thoDA divasa ujaLuM ujaLuM phakta dUdhaja dekhAyuM che. te paise koInI havelIo thaInathI. thaI haze to tenuM keIbhegavanAra nahi hoya, agara khAnAra nahi hoya eTale ke tenuM nirvaza. jAya che ane jo mANasa hayAta haze te temane anna ane dAMtane paNa vera thayA haze. bhUkhanA bhaDAkA paDatA haze. mATe yAda rAkhajo ke "dIkarInA dokaDA ne pUranAM lAkaDAM kadI kAma Ave nahi," A duniyAmAM nAma raheze. paNa nANAM rahevAnAM nathI" mATe hADa hADa na thAo, kIrtinI kalagI jhAMkhI na pADo. strIdhanavaDe jIvavuM e ati pApa che, Apattisamaye cAmaDAMmAM bhareluM pANI pIvuM e keTalIka rIte mAMsa khAvA tulya che temaja kanyAvikya che; kanyAnuM dravya lenAra mAtA tenuM kALajuM kerI khAya che, pitA mAthuM khAya che, bhAIe tenA hAtha paga khAya che ane maMDapamAM janArAM rUdhira pAna karavAvALA che. vaLI manu, pArAzara vigere RtikAra AgaLa upara adharmI prajA thaze ema. jANa agamacetIthI kanyA vikayanA mahA pAponA mATe thoDuM ghaNuM paNa lakhI gayA chejuo mahAtmA manu kahe che ke - Adadati na zudropi / zulkaM duhitaraM dadan // .zulkaM hi gRhNan kurute / channaM duhitRvikrayam // 1 // Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] kanyAvikya. ' arthAta gupaNa dIkarIne paraNAvIne tenuM mUlya na levuM joIe, te pachI dvija, kSatrI ane vaizyathI te levAyaja kema? sajajana ApaNumAM kanyAvikya nAmanA duSTa rIvAja rUpI asure prathama paga. pesAro nahoto karyo, paNa ApaNA vaDIloe kanyAne vidhavApaNuM prApta thAya te pAchaLathI gujarAna calAvavAne harakata na paDe, tenA mATe e kanyAnA nAmanI rakama (paluM) trAhitanA tyAM, athavA kanyAnI pAse ApI mUkatA tenA badale have adhamI lokoe pahelAne badale garlDa calAvavA mAMDayuM che. sItA-damayaMtI-zakuMtalA ItyAdi kanyAonA mAbApoe temanI saMbhALa lenArAonaja svayaMvara racI kanyAone Icchita premanI vastu zodhI levA dIdhI che. tema karanAra strIo ane temanA mAbApoe A purAtana kALanI pavitra bhUmi upara pitAnI kIrtidevaja kevI pharakAvI che, tenAM dhavaLa maMgaLa aharniza ApaNe uccArIe chIe. * 2. vaLI kanyAvikya karanArA kanyAviya karyA chatAM kanyAdAna ApavA saMkalpa kare che tethI Izvarane paNa Thage che. kanyAdAna karatI vakhate tame saMka95 karo ke-vhArA je samasta pitRleke asagatine pAmelA heya, temanA uddhArane arthe ane svarga pAmavAne artha A varene huM mArI kayA arpaNa karuM chuM. e puNyanA prabhAve karIne mArI bAra peDhI prathamanI ane bAra peDhI have pachIthI thanArI, tene pavitra karavA mATe tema mArA pitAnA AtmAnA kalyANane arthe paramezvaranI prIti meLavavA sArU A kanyAdAna huM karuM . ' vaLI pratijJA karIne evuM paNa kahe che ke -" suvarNanAM A bhUSaNoe karIne yukta evI je A kanyA te viSNupa jamAIne brahmalokanI prAptine athe ha arpaNa karuM chuM" are! kanyAvikya karanAra kanyAonA mAbApo! tame kanyAdAna karatI vakhate kheTe DhAMga zA mATe kare che? zuM saMkalpa karyA pramANe pitRonA ane tamArA uddhArane mATe kanyAnuM dAna kare che ? ke tamArA paisAnA svArthone mATe tenuM gAya, UMTa, bheMza, gheDAnI peThe jAherAta rIte lIlAma karo cho? are zuM brahmalokanI prApti mATe tene arpaNa karecho ?-ke tenA sakhata zrApa levAne mATe teno prANaghAta kare che ? are tame sUrya caMdrane agni devatAne sAkSI rAkhI mATI pratijJA kare che ? are! are beTI pratijJA karanArAo! tame Izvarane paNa Thage che. zuM tamArI ThagAIthI Izvara ajJAta (ajA ) che? ema samajatA ho te tamArI moTI bhUla che. uMDA bheMyarAmAM aMdhArA ora DAmAM ke hajAra hAthanA kuvAmAM utarIne paNa je kukarmo karaze te Izvara jANe che; kAraNake te sarva vyApaka che. mATe tame vicAra karo ke eka ThagAInA kRtya mATe-athavA khoTo dastAveja banAvyAnA gunhAmATe-athavA pratijJAupara khoTI hakIkata jAhera karyAnA gunhAmATe-nyAyanI koTe sakhata zikSA kare che! te adalanyAyI Izvara tamane zikSA karyAvagara kema raheze ? A paNa ApaNuM paDatInuM eka kAraNa che. abhAgIAo! tamane rIbAvIne Izvara aghera narkamAM nAMkhIne sApa ane vIMchI pAse chuMdAvaze ! dhikkAra che tamane hajAravAra dhikkAra che! A leka ane paraloka banemAM duHkhI thavAno bhaya dUra karIne paNa tame kALAM kRtya kare jAo che. juo ! rAjA sagarane kanyAdAnanA puNyaprabhAve karIne Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ phebruArI jaina konpharasa haoNlDa sArvabhaumarAjya prApta thayuM hatuM. ane tethI karIne pharI ugra tapakarI sATha hajAra (60) kansAo mAgavAne prayatna karyo hato ane eTalA badhA puNyathI te IMdrAsana leze e * bhaya Idrane utpanna thavAthI avaLI vANIne prerI 60000 dIkarAnI mAgaNI karAvI hatI. jenI 'kathA bhAgavata purANamAM mojuda che. AvI rIte kanyAdAna karavAthI anahada puNya thAya che! are te pUjanIka purANa sAMbhaLavAne tame beTo Dhaga karI bese cha-sAMbhaLo cho-te chatAM paNa te kukarmo karyA jAo che ane tevAM kukama thatAM aTakAvatA nathI. teone Izvara kema zikSA na kare che teo kuMbhIpAka jevA narkanA adhikArI kema nahi thAya ? 3. kanyAviyathI tamArI putrIo jIdagIpayata duHkha bhogavI aMtaHkaraNa kakaLavAthI je zrApa de che te tamArI paDatInuM trIjuM kAraNa che. kAraNake vagara takasIre gAyajevI garIbaDI bALAne duHkha devAthI zrApa paNa jaladI lAge che. gRhasUtra (zAstra ) mAM kahyuM che ke vakhyA TV phuTaca prakA eTale kanyAne je kepa te kuLa tathA drazyane nAza karanAra che tamArA svArtha AgaLa bALAonA sukhaduHkhane lagIra paNa vicAra teme karatA nathI. pisAnA tejamAM taNAI jaI, tenuM hita lagIra paNa tame jetA nathI tame dhoLe divase luMTanAra luMTArAo cho! are luMTArAo te jarAka oLakhANa paDatAM zaramIMdA thaI lUMTyAvinA cAlyA jAya che, ane tame bedADe tamArI putrIoneja luTe che. mahArI bhula thAya che ke huM tamane luTArA kahuM chuM. tame te luMTArAonA paNa saradAra che. kAraNa ke luMTArAo te pitAnAM bALakane luMTatA nathI ane luMTa karyA pachI hoDuM saMtADatA chupAI jAya che ane tame te tamArI bALakIoneja lUMTI naphaTa thaI pisAdArano DoLaghAlI moTA sAhakAra thaI pharo cho. jema kasAIo, caMDALo ane mAMsAhArI manuSya, ajA, gAya ItyAdi pazuone zA mATe uchere che? moTAM karI Akhare temane ghAtakI paNa nAza karavA mATe. tame tamArI bALakIone zAmATe ucherI moTI karo cho ? jIvatAM duHkhanuM dAna daI aMdhArA kuvAmAM te ratnane paththara sAthe paTakAvAmATe? are! tamArI putrIone janma pachI amulya khajAnAMthI tathA zrImatI mahArANIsAhebanA kehInUrathI-hIrAthI paNa vadhAre jatana kare che-te zuM aMte tenuM jAherAta rIte lIlAma karavAmATe? hA! tamArI kasAInI sAthe sarakhAmaNI karatAM mane keTalI dIlagIrI thAya che te huM jANuM chuM ane bIjo eka Izvara jANe che. are! huM to kasAInuM udAharaNa ApuM chuM. paNa bIjo te kanyAvikraya karanArane kasAI karatAM paNa adhika adhama gaNe che. kanyAvikya te kasAI paNa karatA nathI. kasAIte pazuone eka jhaTake Thera mAre che, paNa tame to zeDe cheDe rIbAvIne Thera sAro che; prANIomAM sAthI uttamamAM uttama manuSya jAta che ane tethI te taratA varganA pazu che. kasAIo te mUrkhAI bharelA vicArathI potAne dhaMdho mAnAne pazuone mAre che. ane tame te tamAruM kartavya nathI ema samajyA chatAM paNa saMhAra kare che. kasAIo jene saMhAra kare che te temanAM saMtAna nathI. pitAnA saMtAnane te te pALe che. ane tame te tamArA bALakane ja ghANa vALo che. zAstra paNa kahe che ke - vyAdhA zreSThA manuSyANAM / kanyAvikraya kAriNAm // 'te niyA ughevA putrApu vAparA / 6 . . Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] kanyAvikraya. eTale je mANasa kanyA vece che tenA karatAM pAradhI hajAra daraje sAre; kAraNa ke te bIjA prANIone mATe ja nirdayatA vApare che. paNa potAnA bALaka upara te dayA rAkhe che. vaLI te eTalo dayALu che ke te ekadama prANa le che. ane kanyAviya karanAra te rIbAvI rIbAvIne mAre che. are zreSTha kuLamAM janmelA Aryo! tame koNa che? tamArA pUrvajo koNa hatA? te kevA sadaguNa hatA ? kevA parAkramI hatA? kevA samartha hatA? kevA punyazALI hatA? tame hAla adhama dazAne pahoMcyA che ! tame hAla nIca karatAM utaratA nIvaDyA che? tame have daMbhI ane DhegI thayA che ? tame Izvarane ThaganArA pAkyA cho ? tamArA kapALa mAM je TIlAM che. AvA saMjogomAM tamAre ema samajavAnuM che ke tamArA kALA kRtyanI sajAnA DAma che. ema phegaTa TIlAM karanArane zuM svargane daravAjo maLaze ke mekSane daravAjo pApI purUSane praveza karAvavAne e daravAjA nathI e pApInI A vAta jANI svargadvAra baMdha thaI upara khaMbhAtI tALAM devAze. tathA vajanI bhAre bhegaLe bhIDAze. eTaluM ja nahi paNa evA adhama one pAchA pachADI pAtALamAM aghera narkamAM rIbAvI rIbAvIne ThAra karaze. dIkarI ane gAya-jyAM dore tyAM jAya-bicArI nirdoSabALAone lUlA, laMgaDA kheDA, bobaDA, baherA ke AMdhaLAnI sAthe paNa paraNAvatAM Athako khAtA nathI. dIkarInuM dravyaharaNa karI tene jIMdagI sudhI TukaDA mAgatI karanArane-vidvAno ane sajajanecaDALa kahe-kasAI kahe ke aghora karma karanAra pAtakI kahe tenA sAmI ApaNe kaI dalIla karI zakIzuM ?, teo bicArI abaLAone-nirdoSa bALAone-kumaLA puSpo IlAja cAle ? AkhI jIMdagI sudhI duHkha bhogavI mAbApane aMtaHkaraNapUrvaka zrApa de. vinA aparAdhe dehAta daMDa denAra mAbApane Izvara taraphathI kaMI ochI zikSA maLatI nathI. IzvaranA kope-ane tamArI bALAonA zrApe ane tamArAM kukarmathI tamArI pAyamAlI thaI che, ane thaze.. * vaLI : (svarga) = (narka) viSe vidvAnonuM paNa eja mata che ke -je mANasa pitAnI pharaja samajIne te adA kare che tenuM sthAna te svarga (va) che. ane je mANasa - kanyAvikya karIne-corI karIne koInA jAnamAlane nukazAna karIne rUzvata laIne je dravya meLave che te manuSyanuM raheThANa teja narka (7) che. eka evI paNa vArtA mArA sAMbhaLavAmAM AvI che ke eka bALakanI prApti mATe eka ajJAna mAtuzrIe mAMsa bhakSaNa karavAnI bAdhA rAkhelI, te badhAnA baMdhamAMthI mukata thavAne tene mAMsa khAvAnuM jarUranuM lAgyuM. eTale eka paMDitanI salAha letAM teNe zAstrathI khAtarI karI ApI ke -kanyAviyathI pisa meLavanArane tyAM jamavuM ane mAMsa bhakSaNa karavuM e bemAM kAMI taphAvata nathI. te uparathI teNe te IlAja kAme lagADe- A hakIkata tamane zalyarUpa lAgaze. pRthvIdevI mAga Ape te pRthvImAM utarI paDI e evuM kahevarAvaze; paNa baMdhuo have pazcAtApa nakAme che. bhUlyA tyAMthI pharIne gaNe, be bAjuo tapAsI juo, tamArI jIdagI zULadhANI thatAM bacAvo. (apUrNa.) * Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . . jaina kaoNnpharansa harelDa. [ phebaravarI sAmAjika unnatikI saphalatA Ara raddikI rItIyAM. . ( mahatA amRtasiMha-nAthadvArA - mevADa.) - zrIjaina zva'tAmbara kAnpharansa harailDa merepAsa jabase yaha pracalita huvA hai-barAbara AtA hai aura jo jo lekha isameM sAmAjika unnati yAni jaina dharmakI unnatike bAremeM upadezayukta darazAye jAte haiM aura jo jo rItiyeM isa dharmake phelAvake bAremeM vidvAna.va dhArmika puruSoMkI sammatise jAhira kI jAtI hai ina saba bAtoMko socakara meM yaha AzA karatA hUM ki yaha jaina dharma jo eka prAcIna dharma hai aura jisameM kisI prakArakI AzaMkA nahIM hai bahota zIghra unnati prApta karegA aura apane bhAI isa dharmako apanA mukhya aMga samajhakara isapara pUre taura amala kareM aura phira kisI prakArakA vighna utpanna nahIM hogA. .. sAmAjika unnatikI saphalatA aura bRddhikI rItiyAM. . sAmAjika dharmakI vRddhike liye ati dhArmika, vidvAna aura buddhimAna puruSoMkI AvazyakatA hai-una buddhimAna puruSoMko ucita hai ki soca vicArake sAtha niSpakSa aura svArtharahita hokara aharniza jAti unnatikI sAdhAraNa rItiyAM socate raheM. yaha nahIM kI thoDese anabhijJa yuvA avasthAvAle laukika lAlasAoMse bhare huve kisI samayameM ekatra hokara vyAkhyAna de leM vA netra maMdakara totekI bhAMti yAda kI huI prArthanA karaleM ora samajhaleM kI yahahI sAmAjika unnati hai. sAmAjika unnatike liye jitane sAdhana sahita vidvAna, sacce utsAhI aura pUrNa parAkramI adhika ekatra hote haiM utanIhI adhika saphalatA hotI jAtI hai. sAmAjika unnatikI saphalatAke hetu yahabhI Avazyaka samajhanA cAhiye ki eka pablika opiniyana arthAt sArvajanika lokamata sthApita kIyA jAve-pablika opiniyana jitanI balabAna ' kI jAvegI aura usakA jitanA Adara kiyA jAvegA utanIhI bhale prakArase sAmAjika unnati hosakegI aura isake dvArA asaMkhya lAbha prApta hoMge. __ pablika opiniyanako dRDha karaneko sAdhAraNa rIti yaha hai ki jaba koI manuSya, vaha, cAhe kaisehI choTe padakA kyoM naho, koI uttama kAma kare to usakA pUrA manmAna kIyA jAve, isase oroMkobhI vaisehI kArya karanekI vAJchA hogI aura. jaba koI manuSya vaha cAhe kaisAhI baDA kyoM naho, koI anucita kAma kare to turaMta usake lIye koI aisA prabaMdha socA jAve ki jo usake dhana, adhikAra, pahuMca, rAyAdike prabhAva parabhI usako lajjita karanevAlA ho. parantu vaha 'prabaMdha aisAbhI naho jisase vaha puruSa sadaivake lIye nirlaja ho jAve. isa prakAra prAraMbha hI pakar3a honese pratyeka pratiSThita manuSyakobhI bhaya rahegA Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] kyA zvetAmbara aura digambara jana samAjameM saMpa ho sakatA hai ? ora vaha cAhe jitane bar3e padavAlA kyoM naho sAmAjika unnAtike niyamoMke viruddha kAma karanekA sAhasa na karasakegA aura sArI jAtImeM koI burAI na phaila sakegI... . yadi prAraMbhameM bar3e manuSyoMke anucita kAmoMse yaha samajhakara AMkha curAI jAtI hai ki sarva logoMke sAmane unakI turAI hogI vA ve baDe manuSya alaga ho jAyeMge to sAmAjika unnatiko hAni hogI aura choTe padavAloMkI uttama sevAoMse yaha vicAra kara AMkha pheralI jAtI haiM ki unakA adhika nAma honese ve pratiSThita puruSoMse baDha jAveMge jisase ve pratiSThita puruSa aprasanna hoMge to uttama sevA karanevAloMkA mana murajhA jAtA hai aura unakA nirAdara dekhakara dUsare manuSyabhI nirutsAhI ho jAte haiM. vRddhi nahi hone pAtI, satparAkrama naSTa ho jAtA hai. aura pabalika opiniyana nirbala aura nikammI ho jAtI hai. sAmAjika unnatimeM atyanta guNavAna aura dIrghadRSTi manuSya hone cAhiye aura pratyeka vyavahArameM unako satyatA, nyAya aura niSpakSatAke sAtha vAdavivAda karanA cAhiye. apanI sammati nirbhayatAse denA, auroMkI sammatiko soca .vicAra aura dhIrajase sunanA, paMcAyatakI vyavasthAko mAnalenA, pabalika opiniyanake nAmako baDhAte rahanA, usako sadaiva dRDha karanA, aura usakA Adara karate rahanA, yaha saba bAteM sAmAjika unnatikI saphalatA aura vRddhikI rIteM haiM. sAmAjika unnatirUpI vRkSako dhanarUpI jalase jitanA adhika sIMcA jAtA hai.. utanAhI dRDha aura harAbharA hokara adhika phaladAyaka hotA he !-atizubham. . kyA zvetAmbara aura digambara jaina samAjameM ... . . saMpa ho zakatA hai? pAThaka! isa praznako sunakara ekadama coMka mata paDo. jJAnadRSTIko kholakara jarA vicAra karo aura Apane apane robarU 2500 varSa pahile ke samaya ko khaDA karake usakI saira karo to mAlUma hogA ki isa bhartakhaMDameM eka mahAna camatkArI mUrti paropakArArtha deza videzameM bhramaNa kara rahI hai, aura apane akhaMDa jJAnadvArA tInoM kAloMke kRtyoMko jAnakara bhavya jIvoMko apane vacanAmRtadvArA nibodha rahI hai. usa samaya svabhAvi pratipakSI jIvoMne apanA apanA baira choDa kara eka dUsare ke sAtha mitra hokara usa uttamottama upadezanAkA * pAna kara ke ciMtita phala pAyA hai. usa eka sUryake tejase tArAmaMDala DhakA huvA thA. usa kevala jJAna ke prakAzase anya jJAnoM ko uttejana milatA thA. tuccha buddhi ke kAraNa jo saMzaya utpanna hotA thA usa ko phorana nirAdhAra hotAthA. usa dIpaka se ajJAna timira dUra hotAthA. paraMtu aphasosa kAla giratA Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ... jaina kaoNnpharansa herIlDa. . [ phebaravarI huvA hai yaha apanI mahimA dikhalAye bagaira nahI raha zakatA hai. kevala jJAna baMda ho gayA pIche chadmasta mahAtmAvoMko saMzaya utpanna hone lage unakA samAdhAna karanevAlA najara nahIM AyA, jaba svakapola kalpita artha lagAkara, apanA matalaba siddha kiyA. zrImahAvIra svAmIke 609 varSa pazcAt arthAt vikrama samvata 139 meM usa eka jaina samAjake 2 TukaDe huve aura usa vaktase zvetAmbara aura digAmbara 2 phirake alhadA alhadA najara Ane lage. pAnIkA svabhAva hai ki jarA chidraH pAnese pahADa kyoM naho toDa DAlatA hai. isahI taraha jaba kisI bAtapara bhrAntI paDa kara rAyakA ikhAtelApha ho jAtA haiM to AyaMdA usakA pharaka jiyAdAhI baDhatA jAtA hai, agara bhAgyahI acchA ho to TUTe huve ke saMdhi laga sakati hai. zvetAmbara aura digAmbara sampradAya vAloMmeM kucha morUsI virAsatake takAsameM kA koI jhagaDA nahI hai kyoM ki yadyapi ina donoM ke mUhise allA ekahI hai to bhI jaba . kRSNa sUrIke samaya meM digAmbara sampradAyake mandirameM zvetAmbara aura zvetAmbara sampradAyake mandirameM digAmbarakA jAnA apavitratAkA kAraNa samajhane lage-agara isahI bAtapara . mAmalA khatama ho jAtA tobhI khuzIkI bAta thI parantu isa avasarpiNI kAla ko to apanA pUrA jora dikhalAnA thA aura donoM phirakoMke jainiyoMmeM paraspara vivAda honA thA isa liye eka majabUta pAyA jhagaDekA tIrthakSetrokI mAlakiyata ke bAbata khaDA kiyA gayA. zvetAmbariyoMne apanA kadImI kabajA choDanA nahI cAhA, digAmbarIyoMne apane paira jamAne meM kamI na rakhI-jaba jisakA mokA AyA gAliba ho vaiThA. yahAM takaki mandira aura kabjA dara kinAra pavitra mUrtiyoMpara jhagaDA calane lagA. siddha kSetrameM hajAroM maMdira zvetAmbarIyoMke hote huve samayapAkara eka mandira digAmbariyoMkAbhI kAyama kiyA gayA. giranArapara donoM phirakoM ke maMdira kAyama huve-jahAM basa na calA usahI mandira aura mUrtiko donoM phirake mAnane lage. riSabha devajI . ( kesariyAnAthajI ) ke darazana karaneko donoM sampradAyavAle jAte hai hAlAMki intajAma aura kajjA zvetAmbariyoMkA hai isahI taraha zrIphalodhI pArzvanAtha ke utsavameM mandira, pratimA aura iltajAma zvetAmbariyoMkA hone parabhI donoM sampradAya ke manuSya zAmila hokara utsava karate haiM. jaba makSIjIkI tarapha najara DAlI jAtI hai to hRdaya phaTatA hai. donoM AmanAya vAloMne apane 2 pakSako puSTa karane kI garajase ApasameM khUba laDhAI kI rAjadarabAra meM pharayAdI huve aura usa pavitra pratimA ke sAtha guDiyoMkA khela macAyA. kitane bar3e aphasosa kI bAta hai ki usahI pratimAke pratidina netra lagAye jAkara phira ukhADe jAveM. bahatara hotA ki koI eka sampradAya apane dAveko chor3a detI aura dUsarI sampradAya usa pratimAko apane asUla ke muvAphika pUjatI-parantu mAnakA chAyA kaba TUTa sakatAthA-asAtanA honepara bhI laDhAI kaba baMda hosakati thI? Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] - kyA zvetAmbara aura digAMbara jaina samAjameM saMpa ho sakatA hai ? 45 * jaba gharameM hI phUTa ho to dUsarese laDaneke. vAste kaba sampa hosakatA hai ? aura khAsa karake usa hAlatameM ki jaba jahAlata kA bAjAra garama ho yavanoMke samayase hamArI vidyA naSTa huI, IrSA, kaSAya baDhagaI, khoTe rIti rivAja jaDa pakaDa baiThe ki jinase isa nyAya sampanna briTiza rAjyameM bhI hamArA, chuTakArA pAnA kaThina mAlUma hotA hai. Ajakalake nozikSita jainiyoMkA yaha khayAla hai ki isa kusampakI jaDa buDhe kupaDha jainI haiM jaba unakA jaura haTa jAvegA naI rozanIke javAna jainiyoMkA jamAnA AvegA donoM sampradAyoMmeM sampa hojAvegAisa bAtake subUtameM Arya samAjiyoMke sAtha jo mukAdamA calA aura usameM donoM phirakoM ke jainiyoMne jo itaphAka dikhalAyA, peza kiyA jAtAhai. isa ke sivAya jaina yaGga mainsa esosiezana kA khAsa manazA yaha hI hai ki kisI taraha donoM phirakomeM ittaphAka ho aura hAlake jamAnemeM donoM phirakoMke mahAsabhAvoMke mukhya sajjanoMkAbhI vicAra isahI tarapha hai. jAhirAbAtoMse ummeda hosakatI hai ki inadonoM phirakomeM bahuta jalda ittaphAkaho, paranta aphasosa isa bAtapara AtA hai ki logoMke dikhalAne ke liye to hamArI koziza yaha ho ki hama hita baDhAnA cAheM aura khonagI taurapara eka dUsare ki jaDa kATate huve darega nakareM. hamArI esI duraMgI vidvatAse ikaraMjI mUrkhatA .acchI. ... pAlItANAke maIma ThAkura sAhebane jUtA pahane huve siddhagirIpara caDhakara jo pavitra sthAnakI azAtanAkI vaha donoM phirakoM ke mana ko pUrA pUrA dukhAnevAlI thI. isahI khayAlase jainaM gajeTa ke sampAdaka mahAzayaneM isabAre meM kucha gavarmeTase ThAkurasAheba mahamake khilApha arja karanekI tadabIra socIthI aura zvetAmvariyoMke sAtha hamadadi dikhalAne kA upAya ghaDAthA parantu dUsarI taraphase ThapakA diyA gayA aura pAla tANA ke rAjA ke khilApha kAraqhAI karanese isa garajase rokA gayA ki " kRpAse hai" aura isahI kAraNa zvetAmbariyoM kA prayatna digAmvarI pratimA aura mandira ko apane kabajemeM. karalenekA " niSphala" gayA. . jabaki isa tarahapara rAjAoM kI digAmbarI hai ki donoM samAjameM . sampa hojAvegA ? aura kyAjave eka prAnta ke samajadAra vidvAn digAmbarI zrAvaka kI taraphase dUsare prAntake digAmbarI zrAvaka ko zvetAmbarIyoM ke nisavata ese 2 bure zabdoMmeM sUcanA dIjAve ki jinako hama kAgajapara / lAnA munAsiva nahI samajhate to kyA yaha ummeda ho sakatI hai ki ina donoM samAjoMmeM isa samaya kucha itaphAka ho sakatA hai ? . samajadAroM ke vAste izArA kAphI hai. agara digAmbarI zrAvaka samudAya zvetAmbarI samudAya ke sAtha itaphAka karanA cAhatI hai to hAthIke dAMtoM ke bartAvako choDakara sApha dilase kAma kareM to vicAre huve phalakI prApti ho sakati hai. . Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kaoNnpharansa harailDa. [phebaravarI vilAyatI bhraSTaH khAMDa (zArakara.) . (lekhaka-zobhAgamala harakAvaTa-ajamera. ) aho jaina dharmAnuyAyoM! jarA apane dharmakI ora to dRSTIko phailAo aura una abhakSa padArthokA smarNa karo ki jinako jaina siddhAntomeM sarbathA niSedha kI haiM. aba jarA isa bilAyatI khAMDa ( zArakara ) kI tarapha dhyAna devo to vahabhI sarvathA abhakSa hai. bilAyatI khAMDa jisako morasa khAMDabhI kahate haiM. cukandara, AlUkI mAMDI tathA eka tarahase khijUrake vRkSake phaloM Adi padArthoMse banAI jAtI hai aura usake sApha karanemeM kaiMsI 2 ghRNita, apavitra aura bhraSTa cIjeM kAmameM lAI jAtI haiM jaise,--bailakA khUna, haDDIkA koyalA aura AMDekI saphedI ityAdika. kyA aisI cIjoMke nAma mAtrahIke sunanese Apa logoMke cittameM / ukta khAMDakI tarapha ghRNA utpanna na huI hogI aura kyA hRdaya kampAyamAna hue binA rahe hoMge ? yadi Apa lezamAtrabhI jaina dharmameM ruci rakhate ho athavA jainiyoMke sataptaMgI ho to maiM AzA karatA hUM ki isa bilAyatI bhraSTa khAMDa ( zArakara ) ko aura mukha to dUra rahA balki dRSTibhI na karoge aura dhArmika tathA sAMsArika kRtyoMmeM kadApi vyavahAra na karoge. aba isa vilAyatI bhraSTa khAMDake sApha karanemeM jo 2 ghRNita aura abhakSa padArtha kAmameM lAye jAte haiM unake sacce pramANoMke hetu nimna likhita aMgrejI lekhoMkI nakaleM likhI jAtI haiM jinake paDhane tathA sunanese hRdayakA sandeha turantahI kSaNabharameM dUra hojAyagA. nAyagA. ; A few opinions of European Doctors regarding foreign sugar ex. tracted from reliable English books; Sugar thus cleansed is well prepared for the next refining pro cess, which consists in putting it into a large square copper-cistern along with some lime water, ( a little bullock's blood, and from 5 to 20 per cent of bone black.) Other refiners use both the blood and finings with advantage: Bone black is now very frequently employed by the sugar refiner. - When the blowing up cistern is charged with sugar, finely gronad bone black, and blood, the mixture must be passed through a proper system of filters etc, etc. see Dictionary of Arts, manufactures and mines 3rd edition by Doctor Vre London 1846; Page 1205 etc... ___.Cylinders of wrought or Cast Iron, varying in diameter from 5 to 10 feet, and in height from 10 to 30, having a perforated false bottom a couple of inches. above the true one, are filled with granulated animal charcoal. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 1906 ] vilAyatI bhraSTa khAMDa. One ton of charcoal is sometimes used to purify two tons of sugar; and in at least one refinery, when inferior sugar is operated on, two tons of charcoal serve for one ton of sugar. In most provincial refineries about one ton of charcoal is used to one of sugar etc., etc. :-- See Dictionary of Arts, manufactures and mines 6th Edition by Doctor Vre London 1867 Pages 829 etc., etc. Now as it is the albumen of the blood only which assists in clarifying the sugar--solution, and not the blood itself, it would be far better that albumen alone, as white of egg, should in all cases be employed. Blood is a fluid compounded of fibrine albumen, and a variety of salts and effete substances, its use therefore in the manufacture of lumpsugar, is not merely disgusting, but is calculated to prove injurious to the health * The sugar refiner will tell us that the whole of the blood employed is removed by the process of filteration adopted. This is not the case, however, as may in general be readily proved by dissolving a few knobs of lump-sugar in a large wire-glass of warm water, and subjecting the sediment which usually falls into the bottom, to microscopic examination and chemical analysis; the first shows that the sedimentary matter consist of angular flocculi, taking the form of the interstices of the crystals and the second, that is composed of coagulated albumen. The only considerable advantage derived from the use of blood, is its cheapness; but when not merely cleanliness but health is concerned, the question of economy ought not to be entertained for one moment. We have now adduced incontestable evidence of the impure condition of the majority of brown sugar, as imported into this country,,and particularly as vended to the public. These impurities prevail to such an extent, and are of such a nature-consisting of live animal culae or acari, sporules of fungus, starch, grit, woody-fibra, grape-sugar etc. that we feel compelled, however reluctantly, to come to the conclusion that the brown sugar of commerce in general, is in a state wholly unfit for human consumption. ...One portion of our advice to the public must therefore be, not to purchase the inferior brown sugars of the shops etc, etc, see food. and its adulerations by Doctor Hassel London 1855 Page 17, 31 etc, etc. Grape sugar is a low sugar, deficient in sweetening powers, therefore it is evident that by admixture with grape sugar that of the cane must be greatly depreciated in value. Doctor Pereira states that brown sugar is extensively adulterated with sugar prepared from the potato.stock as well as with that made from Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 48 * * jaina kenpharansa haraDa. phebruArI Sago-flour (these substances are anologous with grape-sugar). Potatosugar is manufactured at Staford, In Essex. It is claming and wants that sparkling crystalline appearance possessed by West India Sugar, is much less sweet than the latter, and possesses a bitter, somewhat unpleasant taste. Every investigation that has been made into the colouring matters used by confectioners for the adornment of their sweetmeats has invariably ended in the discovery of poisons of the most destructive and deadly nature etc., etc, see Tricks of Trade London 1856 Pages 42, 43, 44, 45, etc. konpharansanA upadezakano pravAsa. nyuransanA upadezaka mI. TokarasI neNasInA jAvarA tathA maMdiranA pravAsa tathA kAryasiddhi viSe ame DIsembaranA aMkamAM jaNavI gayA chIe. A vakhatane temano pravAsa tartha prayAsa phaLIbhUta thayA che, ema nIcenI hakIkata parathI vAcakane spaSTa thaze. temane . pravAsanA patro parathI sArabhUta nIcalI hakIkata ame tAravI kADhI che. maMdara, tA 22-12-05-ahiMthI gAu dUra vAI nAmanA gAmamAM prArthanA thajInuM maMdira che. tyAM vArSika pUjA mahesUvapara AsapAsanA gAmonA mANaso paNa AvyA hatA. maMdira prAcina che. biba cakSu TIlA rahita hatA, madasarathI magAvI. caDAvyA che. tyAM be garIba janabaMdhuonA ghara che. vyavasthA madasara hastaka che. mArgamAM bAtalagaja nAme nAnA gAmamAM eka jIrNa gharamAM padharAvela prAcina maMdiranI eka pratimA tathA cAMdamalajI zeThebAMdhavuM zarU karela paNa apUrNa navuM maMdira joyuM. pratApagaDha -tA. 24-12-05 mI. lakSmIcaMda ghIyAe bahu prayAsa lIdhela che. mI. ghIyA, je mALavAnA prAMtika sekreTarI che temaNe potAnA vibhAgamAM konpharansane Azaya vigeremATe eka TaeNnDabIla chapAvyuM che (je viSe TUMka hakIkata DIseMbaranA aMkamAM navIna samAcAramAM ame lIdhelI che.) ane tevI rIte henDabIla chapAvI phelAvavA prAMtikase keTarIo keziSa kare konpharansane Azaya amuka aMze pAra paDe. vAInuM tIrtha prAcina che ane biMba saMpratirAjAnuM bharAvela che. maMdasora zaheramAM sthapAyela pAThazALAnuM nAma AtmArAma jaina pAThazALa" rAkhyuM che. upara jaNAvela betalagaMja gAmamAM je gharamAM pratimA che tyAM paNa paDe che ane AzAtanA bahu che (A AzAtanAne aMge zeTha cAMdamalajIne amArI namra prArthanA cheke cArAzI lakSa yonimAMthI manuSya avatAra aneka janmAMtare AvI zake che, temAM paNa Aryadeza, zrAvaka kuLa, uttama zarIra ane dravya e badhAM sAdhane maLavAM durlabha che. e badhAM maLyA pachI paramopakArI, jagata trAtA, pUjya tIrthaMkaranI pratimA, chatI zaktie, Ama AzAtanAmAM rahe e keIpaNa rIte ISTa nathI, aMbaSa karanAra che. mATe maherabAnI karI A AzAtane TALavA yatna karaze.) Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] kAnphransanA upadezakanA pravAsa, 9 pratApagaDha--tA 26-12-05--mI. dhIyAnA iMgIcAmAM tamAma jainAnI sabhA rAtre thaI. 200 gRhasthA tathA 50 strIo hAjara hatI. kAnpharansanA hetu tathA kAryamATe 2 kalAka bhASaNa cAlyuM. kenpharansanA hetu pAra pADavA atre eka kamITI nImAI, *pratApagaDha,--tA0 28-12-05 atre nIce pramANe DarAvA thaI sahIe thai gaI che. 1 zrIjaina zvetAMbara sabhA, pratApagaDha, sthApana karavI. A sabhA dara pakhavADIe maLaze. jAdI jAdI jJAtinA AgevAnA sahita 33 jaNanI kamITI nImAI. 2 sabhAnA sukRta bhaDAramATe mANusa dITha cAra AnA ApavA. vadhAre Ape te tenI khuzI.. 3 kAI svAmI bhAIne tyAM khuzI, sAdI vigere prasa`ge Ave tyAre sabhAnA 2 jaNA e tene tyAM javuM ane te Ape te svIkAravuM. 4 kAI prasaMge dArUkhAnuM phADavuM nahi. 5 jainidhi mujakha lagna 'karavAM. 6 paradezI sAbu ane sINakhattI, ( carakhIvALAM hAvAthI ) jAnavaronA pIchAvALI TApIe tathA cAmaDAnAM pUThThAM vAparavAM nahi. cha meArasa sAkara keie vAparavI niha ane vepAra karavA nahi. anArasI khAMDaja vAparavI. gAmanI eka jAhera sabhAmAM paNa vyAkhyAnadvArA sAbu, mIkhatI, khAMDa vigere paradezI cIjo na vAparatAM svadezI cIjo vAparavAnA TharAveA karAvyA hata!. bIjI eka ApaNI mITIMgamAM nIcalA TharAveA thayA. 1 chekarA hekarInAM lagna 11 varSa pahelAM karavA nahi. 2 pacAsa varSa pachI purUSe lagna karavuM nahi. 3 ekavIza varSasudhInA mRtyu pAchaLa jamaNavAra karavuM nahi. 4 mRtyu pAchaLa dIvaDAno rIvAja baMdha karavA.--dIvaDA=pratyeka dIvALIe mRtyu pAchaLa rAvA javAneA rIvAja, - kaMdoine elAvI paradezI khAMDa na vAparavAnA TharAva karAvyA ane sahIe lIdhI. pratApagaDhamAM mI. ghIyAe tathA te rAjyanA mukhya adhikArI mAjI kAmadAra manAlAlajI bhAyAvate, gAMdhI devarAja tathA tyAMnI sthAnika kamITInA sabhAsadoe amArA upadezakane je sagavaDa, saralatA utsAhusAthe karI ApI che, te khAkhata ame temane AbhAra mAnIe chIe. thayelA TharAve amalamAM mUkavA, jIlAnA nAnA gAmAmAM te saMbaMdhe prayAsa karavA ame temane AgrahapUrvaka vinati karIe chIe. upadezaka mI. TekarI lakhe che ke mAtra keAi eka cAkasa bhAgamAMja vAraMvAra keAziSa karAya--Akhu' varSa cokasa vistAraja soMpAya--evA mizanathIja 'dhArelA hetu pAra paDI zakaze. . Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * jaina konpharansa harai.... [phebruArI sItA -tA.3-1-06. ahI traNa sabhAo thaI. thayela TharAva nIce pramANe - 1 dara mahinAnI pahelI tArIkhe sabhA bharAze. sabhAmAM kerama 7 mebaranI gaNAze. 2 jaina vidhi mujaba lagna karavAM. 3 dArUkhAnuM pheDavuM nahi. phaTANAM gAvAM nahi. ' 4 kanyAzALA sthApana karavI. 5 kanyAnAM lagna 11 varSathI ochI umare karavAM nahi. 'ka pistALIsa varSa uparAMtanA varane koIe kanyA ApavI nahi. tema tevA mANase lagna karavAM paNa nahi. - 7 ekavIza varasanAM mRtyu pAchaLa kAraja karavuM nahi. ' 8 marasa khAMDa, sAbu, mINabattI, cAmaDAnAM pUThAM, pIchAMvALI TopIo vigere vAparavu nahi. -9 sukRta bhaMDArano pA rUpiyA dara varase Apa. 10 phIcarIpara paMcAyatanI moTA sAtha ozavALAe lAgAnA rU. 11 devA. 11 dareka khuzInI rasoI prasaMge zrImaMdirane lAge gaLapara rU. 1, sAkarapara rU. 2, zIrApurIpara rU. rA, mAlapuvApara rU.3, lADupara rU. 4 ane pakavAna para rU. 5, devA. 12 nAvArasa jaina bALake tathA vidhavAonI paravazI karavI. - 13 kanyAvikraya karavo nahi. . uparanA TharAvamAM sahunI sahIo thaI gaI che. sItAmaha tA. 5-1-06 darabAra sAthe mulAkAta thaI. teo vidvAna ane sudhArA taraka dalaseja che. dara aThavADIe jAte bhASaNa Ape che. niyamita sabhA bharAya che. paradezI khAMDapara maNe rU. 2 jagAta nAkhI che. maMdara tA. 8-1-, pAThazALA benI sthApanA thaI, Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 06] zeTha vIracaMdabhAInuM janmacaritra. pATaNa konpharansanA pramukha zeTha vIracaMda dIpacada. sI. AI. I. je. pI. nuM janmacaritra. hAlanI konpharansanA pramukha zeTha vIracaMda dIpacaMda. sI. AI. I. vIzA zrImALI jJAtinA che teone janma amadAvAda jIllAnA ANaMda tAlukAnA gedhAvI nAmanA gAmamAM saMvata 1888 nA mAgazara sudI 2 tA. 24 naveMbara 1832 zanivAranA roja - thayo hato. A goghAvI gAma bI. bI. sI. AI. relavenA sANaMda sTezanathI pUrvamAM eka mAIla dUra AveluM che. tenuM nAma pAMDenA vakhatamAM "gaudhAvI" evuM hatuM paraMtu pAchaLathI apabhraza thaI gedhAvI kahevAvA lAgyuM che ema daMtakathA che. agAunA vakhatamAM hAlanI mAphaka sthaLe sthaLe keLavaNuM ApavAnuM sAdhana na hatAM. tethI jaganakuzaLa nAmanA gorajI ke jeo gedhAvImAM te vakhate rahetA hatA, temanI pAse zeTha vIracaMda bhAIe phakta dhArmika keLavaNI saMpAdana karI hatI, ane lagabhaga 17 varasanI umara sudhI teone godhAvImAM ja rahevuM thayuM hatuM. paraMtu saMvata 1906-07 I. sa. 1849-50 nA arasAmAM teonuM amadAvAdamAM AvavuM thayuM hatuM. jyAM aMgrejI tathA gujarAtI bhASAne sArI rIte abhyAsa karI petAne vacamAM maLatI navarAzane sadaupayoga karyo hato. amadAvAdanA suprasiddha nagarazeTha hemAbhAInA sekreTarI tarIke zeTha dalapatabhAI kAma karatA hatA temanA samAgamamAM zeTha vIracaMdabhAInuM prasaMgopAta AvavuM thayuM. ane keme karIne zeTha hemAbhAIne temanI buddhi ane guNonI pIchAna thavAthI I. sa. 1857 mAM amadAvAdanI myunisipAlITImAM rU. ra4 nA daramAyAthI InspekaTaranI jagyA apAvI hatI. paraMtu myunisipAlITImAM eka mahinA ane 21 dIvasa nekarI karatAM thayA teTalAmAM che te baMdha paDI gaI ane tethI zeTha hemAbhAIe temane muMbaImAM zeTha vakhatacaMda khuzAlacaMdanA nAmathI potAnI te vakhate je peDhI cAlatI hatI tyAM mekalavA icchA batAvI je zeTha vIracaMdabhAIe ghaNI khuzIthI svIkArI laI zeTha hemAbhAI taraphathI pizAka meLavI I. sa. 1857 saM. 1914 nA jeTha mahinAmAM muMbaI AvyA. A sAlamAM hiMdustAnamAM moTe baLavo phATI nIkaLyo hato. jenA khabara zeTha vIracaMdabhAIne pahelavahelA suratane tApI nadImAM maLyA hatA. hAla je pramANe relvenA sAdhana che, tevA te vakhate nahi hovAthI amadAvAdathI surata sudhI pagarasta ane suratathI muMbaI sudhI AgabeTamAM AvavuM paDyuM hatuM. zeTha vIracaMdabhAIne muMbaImAM AvyAne thoDo vakhata thayo teTalAmAM te zeTha hemAvAI svargavAsa thayA. ane temanI gAdI upara zeDa premAbhAI barAjyA. zeTha premAbhAIne mAyAbhAI karIne jyeSTha putra hatA. teo khAnagI rIte saTTAno mATe vepAra karatA hatA ane te potAnI peDhIe nahi noMdhAvatAM muMbaImAM bIjI peDhIo mAraphata calAvatA hatA. jema karavuM reTha vIracaMdabhAInI najaramAM jokhama bhareluM jaNAyAthI temaNe zeTha premAbhAI tathA mAyAbhAIne tenA guru de jAhera karyA jenA pariNAmamAM seTha mayAbhAIe potAno. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para jina kenpharansa harairlDa. [phebruArI tamAma vepAra zeTha vIracaMdabhAInA hastaka soMpyuM ane tema karavAthI zeTha premAbhAIe zeTha mayAbhAIne vepAra pitAnI peDhImAM seMdhavA paravAnagI ApI. zeTha vIracaMdabhAIe zeTha mayAbhAIne taraphathI sArI rIte kAma karIne saMtoSa ApyuM hatuM. - I. sa. 186 mAM amerikA dezamAM Slave Trade "gulAmanA vepAra" bAbatamAM uttara ane dakSiNa vibhAgo vacce mahAna laDAI jAgI hatI. mezarsa riTarna habaTa kampanI vALA mI. ane amerikAthI keTaleka mAla bharIne muMbaI AvelA jemaNe pahela vahelA A laDAIne khabara zeTha vIracaMda bhAIne yogya jANuM gupta rIte ApyA ane jaNAvyuM. ke A laDAI jAgavAthI amerikA dezamAM rUne pAka bIlakula A varasamAM thaze nahi. jethI hiMdustAnanA rUne bhAva jarUra vadhaze. A pramANenI tenI vakhatasaranI ane gya salAha zeTha vIracaMda bhAIne munAsamAM jaNAyAthI rUnA taiyAra mAla ane vAyadAnA vepAranI be kampanIo temaNe ubhI karI. taiyAra mAlanA vepAramAM mI. sTarna, zeTha mAyAbhAI zeTha jesIMgabhAI haThIsaMga tathA zeTha karazanadAsa mAdhavadAsa maLI cAra bhAgIdAra hatA, ane vAyadAnA vepAramAM zeTha rUstamajI jamazedajI jIjIbhAI ane bAkInA upara jaNAvelA gRhastho maLI temAM paNa cAra bhAgIdAra hatA. A kaMpanIoe taiyAra mAlano mATe ja kharIda karyo temaja vAyadAno paNa moTo vepAra karI sArI rakama pedA karI hatI. zeTha vIracaMdabhAInA A pramANenA sAhasamAM phateha thavAthI zeDa vakhatacaMda khuzAlacaMdanI peDhIno tamAma vahIvaTa zeDa premAbhAIe emanA hAthamAM soMpI dIdho. teja vakhate zeTha karazanadAsa mAdhavadAsanA nAmanI A kaMpanI cAlu karavAmAM AvI hatI. jemAM zeTha karazanadAsa, mAyAbhAI zeTha maganabhAI haThIsIMga ane zeTha vIracaMdabhAI maLI cAra bhAgIdAra hatA. A kaMpanIne sTAra pIgaTa kampanInI ejansI maLI hatI. jemAM sArI rIte pedAza thai hatI. A arasAmAM marahuma onarebala mI. jhaverIlAla umAzaMkara yAjJika pitAno abhyAsa pUro karI bahAra paDyA ane temanuM lakSa vepArI lAinamAM joDAvA mATe dorAyuM ane tethI zeTha vIracaMdabhAInI madada mAgI. zeTha vIracaMdabhAIne svabhAva kudaratI rIte ja koIne paNa pitAthI banI zakta upakAra karavAne usuka devAthI temaNe mI. jhaverIlAlanI darakhAsta svIkArI temanA nAmathI kaMpanI cAlu karAvI pitAne bhAga temAM rAkhyo. A kaMpanIne grIjha koTananI bharUca milanI tathA nu kampanInI ejansIo meLavI ApI ane temAM sArI rakama pedA thaI hatI paraMtu keTalAka kAraNone laIne tA. 1 phebruArI sana 1865 thI nupa kampanInI ejansInA kamIzanamAM phakta potAne co bhAgaja rAkhI zeTha vIracaMdabhAIne bIjo bhAga cheDa. devAnI jarUra jaNAI hatI ane thoDA vakhata pachI to teo zeTha - karasanadAsa mAdhavadAsa tathA mI. jhaverIlAla vALI ane kampanIomAMthI sadaMtara nIkaLI jaIne chuTA thaI gayA hatA. - I. sa. 1865 nI sAla muMbaI zaheranA mATe eka ghaNI ja ItIhAsika lekhkhAya che. te sAlamAM muMbaImAM zerane moTe sa cAlyo hato. jenA pariNAmamAM muMbaImAM lagabhaga 60 kareDa rUpIyAnuM nukasAna aDasaTavAmAM AvyuM hatuM. haju paNa A Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] zeTha varacaMdabhAInuM janmacaritra. . anAvane Share-mania-nA nAmathI oLakhavAmAM Ave che.. zeTha vIracaMdabhAIne je ke Share-mania-mAM gharane vepAra nahete te paNa badhA zaheranI sAthe temane paNa AthI khamavuM paDayuM hatuM. gIragAma bekaroDa upara AvelA cInA bAganA nAmathI oLakhAtA bhavya makAna ke jemAM hAla zeTha morArajI gokaLadAsanA jyeSTha putra zeTha dharamasIbhAI rahe che cInA Aga prathama zeTha pramAbhAInI mAlakIno hate. je temaNe te zeTha karasanadAsa mAdhavadAsane vacce hatA ane temanA taraphathI chevaTa zeTha morArajI gokaLadAsane vecavAmAM Avyo hato, ane tethI zeTha morArajIe te lIdhA pachI pitAne vasavATa tyAM karyo hato, A cInA AganI dakSiNa tarapha je nAne bagalo Avelo che, temAM zeTha vIracaMdabhAI rahetA hatA. ane A pramANe zeTha * morArajInA teo paDosI hovAthI baMne graho ekabIjAnA sahavAsamAM AvyA ane prasaMgopAtanA kAmakAjathI eka bIjAnI mitrAcArI vadhatI jatI hatI. zeTha vIracaMdabhAIne muMbaImAM AvyAne 9gabhaga pAMca varasa thayA hatA teTalAma te teo orIyanTala skrInIMga, greTa IsTana spInIMga, mANekajI pITITa ane bharUca mIlanA DAyarekaTarane jokhamI hado meLavavA pAmyA hatA. uparAMta boDeDa vera hAusa ane benka opha IDIyAnA DAIrekaTara tathA muMbaI pAMjarApoLanA menejara tarIke paNa temanI nImaNuka thaI hatI. ane A pramANe ATalA TUMkA samayamAM teo, jAhera prajAne vizvAsa meLavI zakyA hatA eTaluM ja nahi, paNa A hodAone lagatI pharajo temaNe ghaNIja yogya rIte bajAvI hatI. zeTha morArajI gokaLadAsa beo enDa pazya sTIma nevIgezana kampanI vigerenA DAIrekaTara hatA. ane te arasAmAM mIla udyoga tarapha temanuM lakSa kheMcAyuM hatuM. teoe zeTha vIracaMdabhAInI salAhathI keTalIka mIlanA zere lIdhA ane temAM temane ghaNo sAre phAyado thavAthI zeTha vIracaMdabhAInA upara temane pratIti AvI eTaluM ja nahi paNa temanA duraaMdezIpaNuM ane temanI vizALa buddhi viSe zeTha morArajIne sAre abhiprAya baMdhAye. I. sa. 1870 nI sAlamAM zeTha morArajI, zeTha khaTAu makanajI tathA lakSmIdAsa khImajI vigeree maLIne eka juTa mIla kharIda karI. paraMtu temAM pachIthI ghaNe eka pheraphAra karI tene kApaDa sutaranI mIlamAM pheravI nAMkhavAmAM AvI ane tene "morArajI mIla" nuM nAma ApavAmAM AvyuM. A pramANe pheraphAra karyA pachI te mIla zeThA merArajI tathA khaTAu makanajI baMne jaNA vacce rahI. A mIlanuM kAma cAlu thaya pachI thoDA vakhata pachI eTale I. sa. 1874 nA arasAmAM zeTha morArajI tathA khaTA makanajIe "maMgaLadAsa mIla" jene hAla yunAITeDa spInIMga kahevAmAM Ave che, te kharIdI lIdhI. A pramANe be mIle thavAthI baMne bhAgIdAra ekeka mIla suvAMga pitAnA bhAgamAM rAkhIne bhAgIdArImAMthI chuTA thaI gayA ane merArajI mIla" zeTha morArajIe pitAnA pAse AvyA pachI zeTha viracaMdabhAIne potAnA bhAgI Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . jaina kenpharansa harenDe. [phebruArI dAra tarIke temAM pharIthI lIdhA ane teja sAlamAM temaNe pitAnuM vIla kareluM temAM zeTha vIracaMdabhAIne TrasTI tarIke nImyA hatA. Aja varasamAM eTale I. sa. 1874 mAM zeTha morArajIe bIjI mIla karavA IrAde jaNAvI zeTha vIracaMdabhAIne solApura malyA ane te mIlane vahIvaTa zeDa vIracaMda bhAIne saMbhALavAne hate. zeTha vIracaMdabhAIe tyAM jaIne relve tathA kanAla vaccenI jamIna pasaMda karI mIla bAMdhavAnuM kAma zarU karavAthI garIba lekene ghaNI mArI maLI, ane dukALanuM saMkaTa keTaleka daraje ochuM thavAmAM tenAthI madada maLI. ane A kAma ghaNuM upayogI thaI paDyuM. zeTha vIracaMdabhAI lagabhaga pAMca varasa solApuramAM rahyA ane mIlane sArA pAyA upara lAvI mukI. I. sa. 1878 mAM zeTha morArajI gokaLadAsa, vizrAma mAvajI, zeTha jerAma nAraNajI, raNachoDadAsa naremadAsa ane zeTha vIracaMdabhAInA bhAgamAM maLIne "mahAlakSmI nAmanI trIjI mIla levAmAM AvI. ane A pramANe merArajI mIla, solApura mIla ane mahAlakSmIne vahIvaTa paMtyALAmAM mUkavAmAM Avyo. A pramANe TUMkA vakhatamAM zeTha vIracaMdabhAI traNa mIlomAM bhAgIdAra thayA hatA ane tethI sArI Avaka temane prApta thavA mAMDI hatI. I. sa. 1875-77 mAM solApuramAM paDelA dukALa vakhate zeTha vIracaMdabhAI selApuramAM hAjara hatA. te vakhate bhAvanagara rAtyanA peDamInITeTaranA hodAuparathI AvelA mI. parIvala sAheba kalekaTara hatA. haLanI asarathI rU. ekanI sAta zera pramANe juvArane bhAva thaI gayo ane dIva dIvase ghavArI vadhatI jatI hatI. A pramANe thayuM joIne mI. parIvala sAhebe DepyuTI kalekaTara khA. vA. dArAzA DosAbhAI mAraphata vepArI lokone kahevarAvyuM ke je teo bhAva vadhArI Apaze, ane dukALIyA loko bhUkhe maratAM temanI dukAne luTI jaze te sarakAra tenuM rakSaNa karaze nahIM. A pramANe vepArI lokene kalekaTara sAhebano hukama saMbhaLAvyA pachI DepyuTI kalekaTare mIlamAM jaI zeTha vIracaMdabhAI ne paNa te khabara ApyA. zeTha vIracaMdabhAIne A khabara maLavAthI temAM raheluM jokhama joI . zakyA ane temaNe tarataja kalekaTara sAheba pAse jaIne A pramANe karavAthI dukALIyAne lAbha thavAne badale UlaTA bhukhe marI jaze. mATe pote karelo hukama rada karI temanuM rakSaNa sarakAra karaze. ane temanI marajI mAphaka bhAvathI vecavA ApavAnI chUTa ApavA dalIla karI temanA manamAM utAryuM. A pramANe kalekaTara sAhebe chuTa ApavAthI vepArI lekee tarataja bhAva caDAvI dIdhA ane sArI rIte kamAvAnI lAlacamAM potAnA gajA uparAMta bahAra dezAvarathI kharIda karAvI anAja solApuramAM maMgAvyuM. bIjI taraphathI zeTha morArajIe selApuranA dukALa mATe dharmAdA phaMDa UghADI temAM mubaImAMthI paisA bharAvI tyAM mekalavA zarU karyA ane tyAMnI mIlamAM dharmAdAphaDanA hisAbe mIlamAM dukAna UghADI bahAra dezAvarathI anAjanI kharIda zarU karI maMgAvavA mAMDyuM. ane paDelA bhAve agara tenAthI sastA bhAve vecavAne rIvAja zarU karyo. jethI ghaNA loko A dharmAdA dukAnethI anAja levA lAgyA. ane tethI karIne vepArI lekenuM Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 3 zeTha vIracaMdAbhAinuM janmacaritra, anAja khapI zakayuM nahi. vaLI temaNe mahArathI magAveluM anAja mAMghA bhAvathI AveluM hAvAthI sastuM vecAI zake tema nahAtu ane trIjI taraphathI mAlanA nANA bharavAnI tAkI thavAthI chevaTe temane paNa sastA bhAva karavAnI jarUra paDI. ane tenA pariNAme dukALIyA leAkAne ghaNAja phAyado thaye. jo vepArI leAkeAne bhAvanI vaDhaghaTa karatAM aTakAvavAmAM AvyA hAta te te leAkeA anAja lAkhA maNa magAvata nahI. eTaluMja nahI paNa anAja khIlakula maLI paNa zakata nahI. ane jethI lAbha karavAne badale UlaTI hAnI thAta. mI. parasIvala sAhebane zeTha vIracaMdabhAie te vakhate je salAha ApI hatI tenI kharI. kIMmata pAchaLathI tee * karI zakayA. ane zeTha vIraca'dabhAInA duraaMdezIpaNA ane agAdha buddhi mATe ghaNI prazaMsA karI. A pramANe lAkaDAvALa Ae paNa bhAva vadhArIne khAMDI 1 nAM rU. 16 karyA jethI zeTha mArArajI gokuLadAsanI kampanI taraphathI mIlamAM lAkaDAnA je jaththA saMgraha karI rAkhavAmAM' A ce hatA te dasa rUpIyAnA bhAvathI vecavA zarU karI bIjI lAkaDAnI kharIda dezAvaramAM cAlu rAkhI te bhAvane paNa vadhavA dIdhA nahi. AvI rIte nukazAna khamIne paNu lAkanuM sakaTa ochu karavAmAM zeTha mArArajIe tathA vIracaMdabhAie mahenata ane madada karelI hAvAthI nAmadAra sarakAre zeTha merArajIne sI. Ai. I. nA vItAma bakSI kadarapIchANI hatI. jyAre zeTha vIracaMdabhAine mATe tA. ra4 DIseMbara 1876 na sarakArI gejheTamAM lakhANa karIne temaja tA. 1 jAnevArI 1877 nA rAja merITanuM saraTIphIkeTa ApI temanI sevAnI kadara mujhI hatI. zeTha vIracaMdabhAIe kampanInI mIlamAM oraneja karI na mAbApAM chekarAMkarIone tyAM rAkhyA hatA. ane I sa. 1879 mAM zeTha vIracaMdra bhAI mIlanA kAma prasaMge kalakattA tarapha jaI AvyA pachI sAlApura kalekaTara mI. spAInA kahevAthI anejanA karAokarIe meTI UmaranA hAvAthI temane sIlanA kharace paraNAvI devAmAM AvyA hatA. * I. sa. 1879 mAM zeDa vIracaMdabhAine sAlApuranA sInIara esIsTaMTa jaDajanI kAraTamAM esesara nImavAmAM AvyA hatA. teja sAlamAM seAlApura myunIsIpAlITInA mekhara nImAyA hatA. ane mIjAja varase te myunIsIpala kamIzanara thayA hatA zeTha mArAjI nAmadAra gavarnaranI dhArA sabhAnA mekhara nImAyA hatA. I. sa. 1880 mAM kAbula kaMdahAranI meATI adhAna laDAI thaI hatI temAM mAryA gayelA sIpAionI vidhavA tathA chokarAone madada karavA mATe seAlApura kalekaTara mI. sprAie kuMDa ughADayuM hatuM temAM zeDa vIracaMdabhAIne mekhara nImavAmAM AvyA hatA. ane teja sAlamAM sAlApura eraphteja je mIlamAM udhADayuM hatuM tenA chekarA tathA chekarIe meATI umaranA hAvAthI mI. spAInA kahevAthI mIlanA kharace paraNAvI devAmAM AvyA hatA. A pramANe banne zeTha morArajI tathA vIracaMdraMbhAi leAkeAyayogI kAmamAM maddada karavA peAtAthI anatuM karI rahyA hatA tevAmAM zeTha merArajInA jIja mAMdagInA pariNAme tA 16 akaTAkhara sana 1880 nA roja kailAsavAsa thavAthI zeTha morArajInA kuTuMkha ane zeTha vIracadabhAI upara eka aNudhArelI Akta AvI paDI. ane tethI zeTha vIracaMdabhAine sAlApura Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . jaina kenpharansa haraiuM. sara huM. [phebruArI dAra tarIke temAM pharIthI lIdhA ane teja sAlamAM temaNe pitAnuM vIla kareluM temAM zeTha vIracaMdabhAIne TrasTI tarIke nImyA hatA. Aja varasamAM eTale I. sa. 1874 mAM zeTha morArajIe bIjI mIla karavA IrAde jaNAvI zeTha vIracaMdabhAIne solApura malyA ane te mIlane vahIvaTa zeTha vIracaMda bhAIne saMbhALavAne hate. zeTha vIracaMdabhAIe tyAM jaIne relve tathA kanAla vaccenI jamIna pasaMda karI mIla bAMdhavAnuM kAma zarU karavAthI garIba lokone ghaNI majurI maLI, ane dukALanuM saMkaTa keTaleka daraje ochuM thavAmAM tenAthI madada maLI. ane A kAma ghaNuM upayogI thaI paDyuM. zeTha vIracaMdabhAI lagabhaga pAMca varasa solApuramAM rahyA ane mIlane sArA pAyA upara lAvI mukI. - I. sa. 1878 mAM zeTha morArajI gokaLadAsa, vizrAma mAvajI, zeTha jerAma nAraNajI, raNachoDadAsa nattamadAsa ane zeTha vIracaMdabhAInA bhAgamAM maLIne "mahAlakSmI nAmanI trIjI mIla levAmAM AvI. ane A pramANe merArajI mIla, solApura mIla ane mahAlakSmIne vahIvaTa paMtyALAmAM mUkavAmAM Avyo. A pramANe TUMkA vakhatamAM . zeTha vIracaMdabhAI traNa mIlomAM bhAgIdAra thayA hatA ane tethI sArI Avaka temane prApta thavA mAMDI hatI. - I. sa. 1875-77 mAM solApuramAM paDelA dukALa vakhate zeTha vIracaMdabhAI solApuramAM hAjara hatA. te vakhate bhAvanagara rAjyanA eDamInITeTaranA dAuparathI AvelA mI. parIvala sAheba kalekaTara hatA. dukALanI asarathI rU. ekanI sAta zera pramANe juvArano bhAva thaI gayo ane dIvase dIvase meMghavArI vadhatI jatI hatI. A pramANe thayuM joIne mI. parIvala sAhebe DepyuTI kalekaTara khA. ba. dArAzA DosAbhAI mAraphata vepArI lokone kahevarAvyuM ke je teo bhAva vadhArI Apaze, ane dukALIyA loko bhUkhe maratAM temanI dukAno luTI jaze to sarakAra tenuM rakSaNa karaze nahIM. A pramANe vepArI lokone * kalekaTara sAhebane hukama saMbhaLAvyA pachI DepyuTI kalekaTare mIlamAM jaI zeTha vIracaMdabhAI ne paNa te khabara ApyA. zeTha vIracaMdabhAIne A khabara maLavAthI temAM raheluM jokhama joI * zakyA ane temaNe tarataja kalekaTara sAheba pAse jaIne A pramANe karavAthI dukALIyAne lAbha thavAne badale UlaTA bhukhe marI jaze. mATe pote karele hukama rada karI temanuM rakSaNa sarakAra karaze. ane temanI marajI mAphaka bhAvathI vecavA ApavAnI chuTa ApavA dalIla karI temanA manamAM utAryuM. A pramANe kalekaTara sAhebe chuTa ApavAthI vepArI lekee tarataja bhAva caDAvI dIdhA ane sArI rIte kamAvAnI lAlacamAM pitAnA gajA uparAMta bahAra dezAvarathI kharIda karAvI anAja selApuramAM maMgAvyuM. bIjI taraphathI zeTha morArajIe solApuranA dukALa mATe dharmAdAphaMDa UghADI temAM mubaImAMthI paisA bharAvI tyAM mokalavA zarU karyA ane tyAMnI mIlamAM dharmAdAphaDanA hisAbe mIlamAM dukAna UghADI bahAra dezAvarathI anAjanI kharIda zarU karI maMgAvavA mAMDyuM. ane paDelA bhAve agara tenAthI sastA bhAve vecavAno rIvAja zarU karyo. jethI ghaNA leke A dharmAdA dukAnethI anAja levA lAgyA. ane tethI karIne vepArI lekenuM Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] . * zeTha vIracaMdAbhainuM janmacaritra. * 55" anAja khapI zakayuM nahi. vaLI temaNe bahArathI maMgAveluM anAja meMghA bhAvathI AveluM hevAthI sastuM vecAI zake tema nahotuM ane bIjI taraphathI mAlanA nANuM bharavAnI tAkIda thavAthI chevaTe temane paNa sastA bhAva karavAnI jarUra paDI. ane tenA pariNAme kALIyA lekene ghaNoja phAyade thaye. je vepArI lokone bhAvanI vadhaghaTa karatAM aTakAvavAmAM AvyA hatA te te loke anAja lAkha maNa magAvata nahI. eTaluM ja nahI paNa anAja bIlakula maLI paNa zakata nahI. ane jethI lAbha karavAne badale UlaTI hAnI thAta. mI. parIvala sAhebane zeTha vIracaMda bhAIe te vakhate je salAha ApI hatI tenI kharI kIMmata pAchaLathI teo 'karI zakyA. ane zeTha vIracaMdabhAInA duraaMdezIpaNuM ane agAdha buddhi mATe ghaNI prazaMsA karI. A pramANe lAkaDAvALA oe paNa bhAva vadhArIne khAMDI 1 nA rU. 16 karyA jethI zeTha morArajI gokuLadAsanI kampanI taraphathI mIlamAM lAkaDAne je jaththo saMgraha karI rAkhavAmAM AvyuM hato te dasa rUpiyAnA bhAvathI veca zarU karI bIjI lAkaDAnI kharIda dezAvaramAM cAlu rAkhI te bhAvane paNa vadhavA dIdho nahi. AvI rIte nukazAna khamIne paNa lakanuM saMkaTa ochuM karavAmAM zeTha morArajIe tathA vIracaMdabhAIe mahenata ane madada karelI hovAthI nAmadAra sarakAre zeTha merArajIne sI. AI. I.ne vItAba bakSI kadarapIchANI hatI. jyAre zeTha vIracaMdabhAIne mATe tA. 24 DIsembara 1876 na sarakArI gejheTamAM lakhANa karIne temaja tA. 1 jAnevArI 1877 nA roja merITanuM saraTIphIkeTa ApI temanI sevAnI kadara bujhI hatI. zeTha vIracaMdabhAIe kampanInI mIlamAM raphaneja karI na mAbApAM chokarAM chokarIone tyAM rAkhyA hatA. ane I sa. 1878 mAM zeTha vIracaMda bhAI mIlanA kAma prasaMge kalakattA tarapha jaI AvyA pachI solApura kalekaTa2 mI. spAInA kahevAthI ariphanejanA chokarA chokarIo moTI UmaranA hovAthI temane sIlanA kharace paraNAvI devAmAM AvyA hatA. - I. sa. 1874 mAM zeTha vIracaMdabhAIne solApuranA sInIara esIsTaMTa jaDejanI koraTamAM esesara nImavAmAM AvyA hatA. teja sAlamAM solApura myunIsIpAlITInA meMbara nImAyA hatA. ane bIjA ja varase teo myunIsIpala kamIzanara thayA hatA zeTha morArajI nAmadAra gavarnaranI dhArA sabhAnA meMbara nImAyA hatA. I. sa. 1880 mAM kAbula kaMdahAranI meTI aphadhAna laDAI thaI hatI temAM mAryA gayelA sIpAIonI vidhavA tathA chokarAone madada karavA mATe solApura kalekaTara mI. spAIe phaMDa ughADyuM hatuM temAM zeTha vIracaMdabhAIne meMbara nImavAmAM AvyA hatA. ane teja sAlamAM solApura oraphaneja je mIlamAM ughADayuM hatuM tenA chokarA tathA chokarIo meTI umaranA hovAthI mI. smAInA kahevAthI mIlanA kharace paraNAvI devAmAM AvyA hatA. A pramANe bane zeTha morArajI tathA vIracaMdabhAI lakeyagI kAmamAM madada karavA potAthI banatuM karI rahyA hatA tevAmAM zeTha merArajIno juja mAMdagInA pariNAme tA. 16 akabara sana 1880 nA roja kelAsavAsa thavAthI zeTha morArajInA kuTuMba ane zeTha vIracaMdabhAI upara eka aNadhArelI Aphata AvI paDI. ane tethI zeTha vIracaMdabhAIne solApura Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jina kenpharasa haoNla : (phebruArI cheDI muMbaImAM AvavAnI pharaja paDI. A pramANe thavAthI temane solApura myunIsIpAlITInA kamIzanarane hodo choDe paDe ane tyAMnI myunIsIpAlITIetemaNe bajAvelI kIMmatI sevAnI pIchANamAM tArIkha 4-1-81 nA roja eka khAsa TharAva karI AbhAra mAnya hate. zeTha morArajI gujarI gayA. te vakhate temanA ane putre zeTha dharamasI tathA zeTha nattamadAsa nAnI umaranA hatA. zeTha morArajIe pitAnuM vIla karyuM hatuM temAM zeTha sorAbajI zApUrajI baMgAlI-zeTha narottama jerAma-zeTha vIracaMdabhAI zeTha suMdarajI premajI ane zeTha bALAjI pADuraMgane pitAnA TrasTI harAvyA hatA je paikI zeTha sorAbajI tathA bAlAjIe pAvara lIdho nahote. zeTha morArajI gujarI javAthI have temanA kuTuMba upara dekharekha rAkhI zeTha merArajInI esTeTa saMbhALavAne je paNa zeTha vIracaMdabhAI upara AvI paDe. je tamAma kAma temaNe kharA dIlathI bajAvyuM. eTaluM ja nahIM paNa zeTha morArajInA baMne putrone uMcI keLavaNI ApI-grahane chAjatI tamAma guNonI tAlIma apAvI-ane temanI mIlakatane vahIvaTa paNa sArI rIte kara pitAnI pharaja pramANikapaNAthI adA karI hatI je badala tA. 20-2-96 nA roja zeTha dharamasI tathA zeTha narottamadAse zeTha vIracaMdabhAInA mAnamAM cInA bAgamAM meLAvaDe karI baMne bhAIoe temanA vahIvaTa ane kAmathI saMtoSa mAnI mAnapatra ApyuM hatuM ane jAhera rIte upakAra mAnyo hato. A vahIvaTa baMne bhAIone I.sa. 1900 mAM zeTha vIracaMdabhAIe ghaNI AbAdAnI bharelI rIte seMpI dIdhuM che. tyArathI haju sudhI A baMne bhAIo tathA zeTha morArajInA dharma patnI potAnA dareka kAmakAjamAM zeTha vIracaMdabhAInI salAha anusAra cAlavAnuM pasaMda kare che. zeTha vIracaMda bhAI i. sana 1880mAM Akhare solApurathI muMbaI AvyA tyArathI nAmadAra muMbAI sarakArasAthe temano sabaMdha dinaparadIna vadhate. cAlyA. I. sa. 1881 mAM hiMdustAnamAM vastIpatraka karavAnuM hatuM temAM muMbaImAM vastIpatraka karavAnA kAmamAM lekene mAhItI barAbara nahI hovAthI nAmadAra muMbaI sarakAranA aMDara sekeTarIe tA. 4-2-81 ne leTara lakhI temanI madada mAgI hatI je temaNe moTI khuzIthI ApI hatI. tA. 22 julAI 1881 nA roja selApuramAM veTara varkasa khulluM mukavA mATe muMbaInA te vakhatanA gavarnara nAmadAra sara jemsa pharagyusana sAheba padhAryA hatA je prasaMge zeTha vIracaMdabhAI solApuramAM hAjara thayA hatA. ane te nAmadArane mIlamAM AmaMtraNa karI temanA hAthathI eraphanejanA chokarAone kapaDA vahecAvyA hatA. zeTha vIracaMdabhAIne I. sa. 1882 mAM nAmadAra muMbAI hAIkorTanA nyUrara tarIke nImavAmAM AvyA. bIje virSe eTale I. sa. 1883 mAM nAmadAra sarakAre emane jasTIsa opha dhI pIsa banAvyA ane koI paNa jAhera kAmakAjamAM nAmadAra sarakAra temane abhiprAya levAnuM kIMmatI gaNatI. hiMdustAnamAM uparA uparI dukALa paDatA hovAthI te bAbatamAM nAmadAra sarakAre dukALa kamIzana namyuM hatuM ane te kamIzane dezanA judA judA bhAgonA anubhavI Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] zeTha vIracaMdabhAInuM janmacaritra. enA abhiprAya ekaThA karI ghaNI laMbANa tapAsa calAvI hatI. A kamIzana hajura pitAne abhiprAya raju karavA gavarnamenTamAMthI zeTha vIracaMdabhAIne pharamAvavAmAM AvavAthI tA. 2 mArca sane 1898 ne leTara lakhI phemIna kamIzananA sekreTarI upara mekalAvI Apela hatuM. ane temAM potAne thayelA anubhavanI ghaNIja kImatI sUcanAo karI hatI. - I.sa. 1800 mAM nAmadAra IDIyA sarakAre 1899 nA AkaTa mujaba Arbitration thI kajIyAne nIkAla lAvavA tathA te AkhA hiMdustAnamAM lAgu karavA saMbaMdhI vicAra karIne temAM ghaTita sUcanAo karavA anubhavI gRhasthanA abhiprAya mAgelA hatA. ane te uparathI nAmadAra muMbaI sarakAre tA. 31 ogaSTa 1900 nA leTarathI zeTha vIracaMdabhAIne paNa abhiprAya mAgela hatuM. je ghaNAja pukhta vicAra ane saraLatAthI te nAmadAra hajura zeTha vIracaMdabhAIe raju karyo hato. . nAmadAra gavarnara lorDa senDa harTa sAhebanA vakhatamAM muMbaImAM plega sababe kavAre. nTAIna tathA te saMbaMdhe lekene ghaNuM agavaDa paDatI hatI. te mATe te nAmadAranA moDhA maDha zeTha vIracaMdabhAI leke upara gujarAtI hADamArI ane tethI temane thatuM duHkha jAhera karavA cukyA na hatA. I. sa. 1898-97 mAM paNa pAcho solApuramAM bhayaMkara dukALa paDayo hato ane A vakhate paNa agAunA dukALamAM karelI goThavaNa mujaba zeTha lakhamIdAsa khImajI tathA zeTha morArajI gokaLadAsanI kampanIe maLIne sastA bhAvathI anAja vecavAnI dukAna ughADavAnI zeTha vIracaMdabhAIe goThavaNa karI, ane dukAnamAMthI lekenuM saMkaTa ochuM karavA hajAre rUpIyA kharacyA. eTaluM ja nahIM paNa vaNakara lekene paNa sutara vigerenI madada ApI temane banAvele mAla paNa pAchA mIlamAMja rAkhI te lokene paNa bhAre saMkaTamAMthI bacAvyA hatA. je badhI hakIkata nAmadAra sarakAranI jANamAM AvatAM nAmadAra marahuma mahArANI vikaTeriyA taraphathI tA. 1 jAnevArI sana 1888 nA reja sI. AI. I. ne mAnavate khetAba ApI temanI sevAnI kIMmata pIchANe hatI. - I. sa. 1903 nA jAnevArI mahInAmAM nAmadAra zahenazAha sAtamA eDavarDa tathA nAmadAra zahenazAhakhAna alekajhAnDAnA rAjyAbhiSekanA saMbaMdhamAM dIlhImAM hiMdustAnanA mAjI vAIsaroya lorDa karjhana sAhebe moTo darabAra bharyo hato. ane temAM hAjarI ApavA zeTha vIracaMdabhAIne nAmadAra sarakAre AmaMtraNa karavAthI nAmadAra sarakAranA ijanane mAna ApI pite tyAM hAjarI ApI hatI. A pramANe zeTha vIracaMdabhAI nAmadAra tAja taraphathI vaphAdAra tarIke vizvAsa ane mAna dharAve che. ane te pramANe muMbaI IlAkAmAM IlakAba meLavanAra janakemamAM teo agresara gaNAyA che. saMvata 159 nA pahelA bhayaMkara dukALa vakhate kAThIAvADa, surata, amadAvAda jIllAnA kalekaTara tathA phemIna ophisaroe zeTha vIracaMdabhAIne te bhAgomAM paNa Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 jaina kenpharansa harenDa. [ phebruArI madada karavA mATe kahevAthI temAM pitA taraphathI temaja pote mahenata karIne pitAnA mitro pAsethI ugharANuM karI madada karI hatI. tyAra pachI hamaNAja amadAvAdamAM AvelI meTI relathI thaI paDelA lAcArene madada karavAnA phaMDa mATe paNa temane membaro nImI amadAvAdanA kalekaTare madada lIdhI hatI je kAmamAM temaNe solIsITara bhAIzakara nAnAbhAInI sAthe maLIne ghaNuja sarasa rIte phALo muMbaImAMthI karAvI Apyo che eTaluMja nahi paNa lApurathI paNa temAM madada maMgAvI ApI che kAMIpaNa jAhera phaMDa athavA tevA bIjA dharmAdAnA kAmamAM zeTha vIracaMdabhAIe pitAne phALe ApavAmAM kadIpaNa pachAtapaNuM batAvyuM nathI. paMDharapurane pUla bAMdhavAnA kAmamAM edalajI pharAmajI lepara homa, gAra kSAmAM, leDI DekrIna InsTITayuTamAM, hemAbhAI InsTITayuTamAM, baoNbe baeNca royala ezIyATIka sosAITIne, solApuramAM herIsa rIDIMgarUma ane jImanezIyama vagere ghaNAM khAtAene pitAthI banatI rIte madada ApI che. teo potAnI jJAtimAM agara tevA bIjA jJAtinA bhAIone gupta rIte madada Ape che jaina dharmanA keTalAka kIMmatI gratho chapAvavAnuM pite kharca ApeluM che. ghaNA graMthakartAene madada ApI che. ane tevA bIjA ghaNI jAtanA kAmamAM madada Ape che. eTaluMja nahi paNa solApura pAMjarApoLa temanI ja mahenata ane prayAsathI hastImAM AvavAnuM kahIe to emAM kazI atizayokti gaNAya nahi. jIva dayA mATe paNa ghaNI kALajI rAkhI pote madada kare che.' zeTha vIracaMdabhAI potAnA ATalA badhA kAma upara najara rAkhavA uparAMta hajI sudhI eTale lagabhaga 74 varasanI umara thaI che chatAM keTalA kAme pAchaLa pitAnuM lakSa Ape che ane mahenata kare che tene vicAra eTalAja uparathI AvI zakaze ke teo lagabhaga sAta milenA DAyarekaTara che. solApura mIla ane morArajI milanA teo ekasa ophIzI DAIrekaTara che. jyAre leba mIla, sencarI mIla, sarasapura mIla, amadAvAda nyu eDavarDa menyuphekacarIMga mIlanA DAyarekaTara che. temaja nAmadAra mAIsoranI sarakAre potAnA taraphanA DAIrekaTara tarIke temane mAIsera mIla mATe nImyA che. uparAMta mAMDaLa jInIMganA ceramana che. pote spezIyala rara tarIke ghaNA vakhata sudhI kAma karyuM ane have thoDo vakhata thayA pitAnA uparane kAmane be e karyo che chatAM paNa lAlabAganA ane muMbaI pAMjarApoLanA TrasTI che, tathA bahAra keTa zrI zAMtinAthajInA derAsaranA menejIMga TrasTI che. uparAMta "dhI jaina esozIezana opha iMDIyAnA," " dhI vIracaMda karamacaMda jaina yunIyana rIDIMga rUma ane lAibrerI, " tathA "mevADa jIrNoddhAra sabhA" nA teo pramukha che. be varasathI teo kenapharaMsanA janarala resIDaMTa sekreTarInuM moTuM kAma bajAve jAya che. te uparAMta teo laMDananI kamarazIyala InaTelIjansa byuronA lAIpha meMbare che, laMDananI ArTa sosAITI ane royala ezIyATIka sosAITI, bombe presIDasI esozIezana, nezanala esozIezana senITarI esozIezana, prIvenazana eka kayuelaTI Tu dhI enImalsa vigere maMDaLanA meMbara che. teo eka paNa mITIMga ke sabhAmAM hAjarI ApavAmAM cukatA nathI. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19061. zeTha varacaMdabhAInuM janmacaritra. pAlItANA, makSIjI, sametazikharajI vigere maMdiranA saMbaMdhamAM paDelA vAMdhAonI patAvaTa karAvavAmAM pitAthI banatI jAti mahenata laIne teonI madada karI che. ane banArasa jevA dura pradezamAM saMskRta keLavaNI jina bALake sArI rIte laI zake teTalA mATe temanA mitra zeTha gokaLabhAInI sAthe maLIne eka bhavya makAna zrImadayazevijayajI pAThazALAne vAparavA mATe kharIdI ApI tenA kharcamAM paNa amuka hisso pite Ape che, te uparAMta saMvata 1961 nA vaizAkha mahinAmAM pite jAte tyAM jaI tenI mulAkAta lIdhI hatI. ane te vakhate zrImahemacaMdrAcArya pustakAlaya sthApana karI temAM tamAma rakama pote ApI che. ane temanA patnI bAI DAhIbAIe tyAM derAsara baMdhAvavA mATe paNa sArI rakama ApavAnuM kabula karela che. zeTha vIracaMdabhAIne keLavaNI upara ghaNI prIti che, ane keLavaNInI kIMmata teo ghaNI sArI rIte pIchANI zakayA che. I. sa. 1864 nI sAlathI potAnI janmabhUmi godhAvImAM keLavaNInuM sAdhana nahIM hovAthI tyAM prathama temanuM lakSa kheMcAyuM hatuM. temaNe keLavaNI khAtA sAthe patravyavahAra calAvI pite kharaca ApavA taiyAra thayA. jethI teja sAlamAM gedhAvImAM gujarAtI nizALa cAlu karAvI. tyAra pachI I. sa. 1881 mAM sapTembara mahinAnI tA. 1 nA rejathI pite kharacamAM phALo ApI IMgrejI kalAsa temAM cAlu karAvyuM. ane 1883 mAM pAchuM kharaca ApavuM kabUla karI te jArI rAkhe. I. sa. 1885 mAM kanyAone keLavaNI ApavAnuM sAdhana nahIM hovAthI te vAta upara lA ApI ejayukezana khAtAnI sUcanA svIkArI levAmAM AvI. ane te uparathI te khAtAe "vIracaMda dIpacaMda garlaskula evuM nAma ApI kanyAzALA cAlu karI, A vakhate haju bALakIone keLavaNI ApavA mATe joIe tevuM uttejana godhAvImAM jaNAyuM nahi. hovAthI je bALA barAbara hAjarI Ape tene dara mahine be AnA pramANe ApavAnI zeTha vIracaMdabhAIe goThavaNa karI uttejana ApyuM, je goThavaNa haju sudhI paNa amalamAM che. A pramANe pitAnI janmabhUmimAM chokarAo mATe gujarAtI tathA aMgrejI pAMcamA dhoraNa sudhIno abhyAsa karAvavAnuM tathA bALAo mATe kanyAzALA sthApI ghaNuM ja upayogI ane lokakalyANanuM kAma temaNe karI ApI AzIvaida meLavyo che. keLavaNInI cAhanA uparAMta keLavAyalA purU tarapha paNa kudaratI rIte zeTha vIracaMda bhAInI lAgaNI sateja rahetI. amadAvAdamAM jyAre pite bhaNatA hatA tyAre mI. karaTIsa nAmanA yuropIyana mAstare temanA tarapha mAyALu lAgaNuM rAkhelI jenA badalAmAM zeTha vIracaMdabhAIne pitAne vakhata maLatAM tenA chokarAone vilAyatamAM keLavaNI levA mATe potAnA padarathI kharca ApI kRtajJatA batAvI ApI hatI. vaLI solApuranI mIlamAM paNa kaMpanI taraphathI skUla ughaDAvI keLavaNIne phelA karavAnI banatI dareka jAtanI kezIza karI che. jaina tatvavettA marahama gAMdhI vIracaMda rAghavajI jeo amerikAnA cIkAgonI dharmasaMbaMdhI pArlAmeMTamAM hAjara thayA hatA, temane pAchaLathI laMDanamAM rahI berisTaranI parIkSA Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kenpharansa hareDa. [ phebruArI pasAra karavA mATe zeTha vIracaMdabhAie eka mATI rakama tene potAnA padarathI ApI hatI. eTaluMja nahi paNa mI. vIracaMda rAghavajI mATe temaNe zrIjI paNa ghaNI rIte madado karI ApI hatI. tenI mAMdagI vakhate paNa potAne tyAMja rAkhIne sArI cAkarI karI hatI. paNa dhruve A juvAna puruSanA akALa ata ANyo. . amadAvAduMmAM. temaNe zrI rIDIMgarUma ane lAibrerInI sthApanA karIne vAMcananA phelAvA thavA mATe ghaNI sagavaDa karI ApI che. ane A saMsthAnA ghaNA leAkeA lAbha levA lAgyA che. temanA hAlanA dharmapatnI khAI DAhIbAinA nAmathA jainapADALA sthApI tyAM dharmanuM tathA vyAvahArika zikSaNa ApavAmAM Ave che. zeTha vIracaMdabhAI mAisera, vaDodarA, junAgaDha,' kaccha, kha`mAta, lIMbaDI, pArama'dara, bhAvanagara, lakhatara, pAlaNapura vagere rAjya sAthe sArA saMbadha dharAve che, ane keTalAka rAjyAmAM peAtAnI A vagane upayoga karI dArA jevA divaseAe thatA vadha aTakAvavA adAmasta karelA che. zeTha vIracaMdabhAine marahuma zeDa vizrAma mAvajIe potAnA vIlamAM TrasTI nimyA hatA. jene vahivaTa ghaNIja achI rIte karI temanI pu'jImAM paNa peAtAnI kunehuthI vadhArA karI marahumanA putra zeTha purUSAtama vizrAmane 1901 mAM vahivaTa sAMpI dIdhA. ane zeTha purUSotame zeTha vIracaMdabhAinI A kIMmatI sevAbadala moTA jAhera meLAvaDA karI mAnapatra ApI ghaNA upakAra mAnyA hatA. * hAlamAM seAlApuramAM je mIla cAle che, te I. sa. 1891 mAM maLI javAthI zeTha vIracaMdabhAine pharIthI seAlApura jaI tyAM rahIne pharIthI te mAla maMdhAvavI paDI hatI. ane teja mIlamAM lagabhaga khIjI mIla jeTaleAja vadhAro hAla karavAmAM Ave che. zeTha vIracaMdabhAine peAtAnA dharmanI khAkhatanI ghaNI lAgaNI che. ane tee ghaNA jANu che. tenI sAthe temanA vicAra paNa ghaNA dhaDA levA yeAgya che. seAlApuranA kalekTara mi. prAI svadeza jatAM I. sa. 1880 nA arasAmAM tenA mAnamAM ApelI pArTI vakhate zeTha vIracaMdabhAie Apela bhASaNamAM khatAvelA vacAre--temaja bIjI jaina zvetAmbara kAnapharasa muMbaI khAte maLI tenA svAgata kamITInA pramukha tarIke temaNe ApelA bhASaNA khAsa manana karavA ceAgya che. zeTha vIracaMdabhAine amaracaMdra ane lalubhAI karIne khIjA be bhAIo hatA. ane mANeka ane dIvALI karIne e beheneA hatI. jee mAMhenA amaracaMda saMvata 1945 mAM, lalubhAI 1917 mAM, mANekabA zeTha vIracaMdabhAI nAnI umaranA hatA te arasAmAM ane dIvAlI! paNa tevA samayamAM gujarI gayA che. zeTha vIracaMdabhAInA mAtuzrI saM. 1810 mAM eTale zeTha vIracaMdabhAI pahelavahelAM mu khAImAM AvyA te pahelAMja gujarI gayA hatA, ane temanA pitA zeTha dIpacada zeTha vIracaMdabhAI taraphanuM pUrNa sukha lAgavI sa. 1941 nA phAgaNa suTThI 2 nA rAja gujarI gayA che. zeTha vIracaMdrabhAIne badhI maLI cAra strIe thai hatI. jemAMnu paheluM lagna saMvata 1901 mAM khAra varasanI umare, bIjuM sa. 1912 mAM, trIjI 1923 mAM ane Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196] zeTha vIracaMdabhAInuM janmacaritra, chelve saMvata 1927mAM e pramANe thayA hatA. zeTha vIracaMdabhAIne pahelA lagnathI be thayelA jemAMnA eka nAnI uma mAM gujarI gayA hatA ane bIjA putra mi. vADIlAla saM. 1912 mAM janmyA hatA. bIjA lagnathI eka putra tathA eka putrI thaya. hatA. paraMtu teo paNa nAnapaNamAM gujarI gayA hatA. trIjA lagnathI be putro thayA hatA teo paNa nAnI umaramAM gujarI gayA hatA. cothA athavA chellA lagnathI cha putrAo ane be putro thayA jemAMnI traNa putrIo nAnI umaramAM gujarI gaI hatI. A pramANe ekaMdara 7 putra ane putrIo thayA hatA. paraMtu zeTha vADIlAla, bhegIlAla ane sArA bhAI nAmanA traNa putro tathA jAsuda, motI ane rUkSmaNI nAmanI traNa putrIonuM sukha zeTha joI zakyA che. zeTha vADIlAlane tathA bhogIlAla ane sArAbhAIne sArI keLavaNI ApavA ghaNuM mahenata temaNe lIdhI che. ane zeTha vADIlAlane solApura mIlanA ejaTanuM kAma soMpI tyAM rAkhela hatA, paNa daive I. sa. 1898 mAM ekAeka nAnI umaramAM zeTha vADIlAlane pitAnA sapATAmAM lIdhA. ane A pramANene eka moTo ane jabaro kArI ghA zeTha vIracaMdabhAInI vRddhAvasthAmAM lAgyo je pote haju sudhI paNa visarI zakyA nathI. zeTha vADIlAla pitAnI pAchaLa be putra dalasukha ane kAMtilAla tathA eka putrI bena samaratane mukI gujarI gayA che. dalasukhane paNa sArI keLavaNuM ApIne solApura mIla ejaMTanuM dhama seMpI devAmAM AvyuM che. jyAre kAMtilAla haju nAnI umaranA che. zeTha bhegIlAla pitAnA pitA sAthe dhaMdhAmAM joDAyA che. ane zeTha sArAbhAI hAla bI. e. nA kalAsamAM che. gaI InaTaranI parIkSA temaNe phatehamaMdIthI pasAra karIne gIjha prAIjha meLavyuM che. ane teo paNa ghaNu buddhizALI che. jeSTha putrI bena jAsudane amada.vAdamAM zeTha lAlabhAI trIkamalAla sAthe paraNAvavAmAM AvyA hatA. je bahena I. sa. 1896 mAM gujarI gayA che. temanI jagyAe nAnI putrI bena rUphamaNIne paraNAvavAmAM AvyA che. ane temane ramaNabhAI nAmano eka ghaNoja caMcaLa putra che. bIjA putrI bena motIne amadAvAdanA cAlIsa hajArA kuTuMbanA zeDa kezavalAla vIracaMda sAthe paraNAvavAmAM AvelA hatA paraMtu teo paNa I. sa. 1903 mAM eka putrI bena lIlAvatIne mukIne gujarI gayA che. ' zeTha vIracaMdabhAI svabhAve zAMta, dharyavAna ane nikhAlasa manana che. tenI sAthe temanI paropakAra ane udAravRtti che. koI paNa mANasa temanI madada mAge che, tene pote nirAza karatA nathI. ane pitAnA Azrita mANase tarapha teo ghaNuM kALajI rAkhe che. teo pote delatamaMda hovA chatAM nirAbhimAnI che ane dharmaniSTha che. tAtparyacathI (pATaNa) konapharaMsanA pramukha zeTha vIracaMda dIpacaMdanuM jIvana caritra bahuja navAI jevA banAvothI bharapUra che. dareka mANasanA jIvanamAM ghaNuM banAve hayA che paNa je te mATe thAya to tenA jIvananA banAvo patra upara caDe che. - " zeTha vIracaMdane bhAgyazALI paNa kahI zakAze, kAraNa ke pUrva puNyanA geja uttama AlaMbana maLI zake che, ane gupta rahelI zaktio uttama avalaMbanane lIdhe vadhAre Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22. jaina kenpharansa hare. pheibruArI vikAsa pAme che. zeTha hemAbhAI tathA morArajI gokuladAsa sAthe saMbaMdha e uttama AlaMbanaja hatA. - dareka takane upayoga kare joIe. IgrejImAM kaheluM che ke - There is a tide in the affairs of man, . Which, taken at the full, leads on to fortune. sAra-mANasanA vyavahAramAM jema samudramAM dara pakhavADIe bharatI Ave che tema, amaka amuka vakhate bharatI Ave che. bharatImAM vahANa haMkAravuM baha sugama che, tevI rIte jIvana vyavahAramAM sArI takarUpI bharatI vakhate kAma karavuM bahu sugama ane lAbha dAyaka che. jema samudramAM bharatI dara pakhavADIe Ave che, tema jIvanamAM lAbhadAyaka taka lAMbe aMtareja Ave che. te takane upayoga na karIe te nakAmI cAlI jAya che, kAMI lAbha karatI nathI. paNa upayoga karIe te bhAgyazALI banAvI mUke che. sane 1860 mAM uttara ane dakSiNa amerIkAnI laDAI thatAM rUne pAka e utaraze, ane tethI kharIdavuM lAbhakAraka che e sAhasika vepArI buddhi zeThane ghaNuM lAbhakAraka thaI paDI che. uMcI keLavaNI vinA paNa sAhasika vepArI buddhi mATe guNa che, te te sahita keTale badhe phAyade karI zake? sAhasika vepArI buddhi vinA kaI paNa deza ke kemanI caDhatI nathI. zeTha morArajI gokuLadAsa sAthane saMbaMdha eka paDozInI prIta je hate. paNa te keTale badhe vadhArI zakAye, tathA vadhyA pachI kevI pramANikapaNe nibhAvI zakAya, 'mitranA dehamukta thavAthI saMbaMdha teDI nahi nAkhatAM, athavA dAnata nahi. vagADatAM tenA pharaja nuM sAruM kevI rIte thAya te bAbata dhyAnapUrvaka kevI rIte uttama trasTI tarIke pharaja bajAvI zakAI. vigere vAte lakSamAM rAkhavA jevI che, zeTha purUSottama vizrAma mAvajanI bALa avasthAmAM temanI milakatane trasTI tarIke vahivaTa karyo te paNa A prakAranuM prAmANikapaNuM ja che. duniyAmAM apramANika mANase thoDe ghaNe vakhata phAvI jAya che e kharuM, paNa aMte te uttama guNeja-AtmAnI khIlelI zakatIja-phAvI zake che, e lagabhaga nizcaya jevuM che. prAmANikapaNuM bahuja uttama sadguNa che. traNa mIlamAM bhAgIdArI, sAta ATha mIlamAM DIrekaTarapaNuM, nivAsasthAnanI dhArmika saMsthAomAM agra bhAga, sarakAra taraphathI paNa uttama mAna e badhuM arthasUcaka che. bhAgIdArI ane DIrekaTarapaNuM e vyavahAra kuzaLatAne pUrAve che. dhArmika saMsthAomAM agra bhAga e kemano vizvAsa batAve che, ane sarakAra taraphanuM mAna nimaka halAlI tathA prapagI kAryonI yAdagIrI che, AvuM uttama jIvana gALavuM e bahu thoDA mANasenA nazIbamAM sarajeluM hoya che, manuSya jIvanamAM kaMI kaMI khAmIo te hoya, kAraNa ke saMpUrNa prazasya jIvana te tIrthakara jIvana ja che, paraMtu AvuM zeTha vIracaMda jevuM jIvana gALavuM e paNa bahu buddhi, dIrghadraSTi tathA pukhta mananI apekSA rAkhe che. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] zeTha vIracaMdabhAInuM janmacaritra. * sana 1876-77 mAM selApuramAM bhayaMkara duSkALa vakhate kalekaTarane samajAvI vepAranI chuTa pAvavI, tethI bahu mAla Ava, ane pariNAme bajAra maMdI rahevA e vepArI sUkSma avalokana zaktithI bicArA manuSya baMdhuone keTalo phAyade thaye haze, ene khyAla thaI zake tema nathI. A eka jAtanI sarvotama jIvadayA che. te prasaMge tathA sana 1896-97 mAM solApuramAM garIba dukALIo mATe sastA bhAve anAja vecavAnI dukAna kADhavI e paNa prazasya kArya che. godhAvImAM-pitAnA vatanamAM-gUjarAtI skUla, aMgrejI skUla tathA kanyAzALA kADhavAthI mesupha zeThe bahu uttama bhAtuM sAthe bAMdhI lIdhuM che. manuSya jIvana e eka musApharI ja che. bhAtuM sAthe nahi lenArane bhUkhe maravuM paDe che. bahu puNyanA udayathIja manuSyabhava maLI zake che. te paNa vAraMvAra AvI zakatA nathI amadAvAdamAM phI rIDIMgarUma tathA banArasamAM yazovijayajI jaina pAThazALAnI ImArata e zeThanI sakhAvatanA uttama namunA che. keLavaNI tathA garIba bhAIomana ne jIvana nirvAha Ape e bhAtuMja che. dAna-game te prakAranuM, game te hetuthI uttama che. paraMtu pharajane khAtara sakhAvata thAya e sarvottama che enA samAna bIjuM kazuM nathI. garIba anAtha DAMonA lagna karAvI ApavA e paNa vyavahAra dRSTithI uttama kArya che, pazcimanA sudharelA kahevAtA dezanI jevuM svacchedI jIvana gALavA karatAM joDuM thaIne gRhavyavahAra calAvavo sahastra darajaje uttama che. AkhA hiMdamAM dhArAsabhAmAM bIrAjavAnuM mAna keI paNa jainane maLyuM hoya te te amadAvAdanA nagarazeTha premAbhAIne maLyuM hatuM ane tenAthI utaratuM bIjuM mAna- sI. AI. I nuM-A bAju tarapha te zeTha vIracaMdaneja maLyuM che. selApura yunisIpAlITInA membara, kamIzanara, esesara, juvara, jasTIsa opha dhI pIsa, dIlhI darabAramAM hAjara thavAnuM mAna vigere mAna keI paNa mANasane harSa upajAve tevAM che. pharajane khAtaraja bajAvelI pharaja mATe maLelA mAnanI gaNanA keIthI thaI zake tema nathI, atizaya ucca che. manuSya jIvana pharajathI ja bhareluM che, ane pharaja eja dRSTi biMdu hovuM joIe. muMbAImAM plegathI thayelI hADamArI dUra karAvavA mATe lerDa seMDaharsTa pAse pite te vakhate javuM bahu yegya ane kemane upakAraka hatuM AvA upakAra kema bhulI zakAya? paraguNaparamANUn parvatIkRtya nityaM nijahRdi vikasaMtaH santi saMtaH kiyantaH // kuTuMbanI bAbatamAM zeTha sukhI hatA, paraMtu ATalAM badhAM pharajade ane temAM paNa vADIlAla jevA putranuM paralokagamana zeThane mATe atizaya bhAre thaI paDe te kudaratIja che. pitAne prasanna karavAthI putradharma paNa yogya banAvyuM che. keI vAcakane cAra strIo bahu moTI saMkhyA lAgaze. paraMtu hiMdu saMsAranI A bAbata keI bIje prasaMge ame spaSTa karIzuM. zeTha sArAbhAInuM gISma prAIjha sahita InTaramIyeTa pAsa thavuM ene mATe eka vakhata ame lakhI gayA chIe, chatAM bhAra mUkIne kahI zakIe chIe ke dhanasaMpattivALAe jJAnamAM jema bane teja vadhu vakhata gALave enA jevuM bIjuM zreyaskara eke nathI. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 phebruArI AkhuM jIvana ja jyAM daSTAMtarUpa che, tyAM kadAca A TuMka tAtparya e lAgaze paraMtu amane kahyA vinA cAlatuM nathI ke AvA uttama pramukha meLavavAmAM pATaNa kenapharasa kharekhara nasIbadAra nIvaDI che. chevaTe amArI zeThane tathA jaina komanA bIjA zeThe, sIla mAleke tathA epedArone namraprAthanA che ke banI zake tyAM sUdhI jaina bhAIone kANe pADavA-cAkarI, dhaMdhA vigeremAM prayAsa karazo. 74 varSanA A vayovRddha purUSane paramAtmAnI kRpAthI lAMbuM jIvana vahana thAya evI amArI ane sakaLa saMghanI prArthanA che. navIna samAcAra. navI sabhA-mALavA jIllAmAM silAnA gAmamAM "zrI jainasabhA" sthApita thaI che, ane tenA sekreTarI tarIke polIsa suprITenDenTa zrIyuta keDArI harisiMhajI sAheba nImAyA che. dara maMgaLavAre sabhA maLavAnuM nakkI thayuM che. amadAvAda zrAvikA udyoga zALAmAM zeTha cImanabhAI nagInadAse rU. 300 tathA bIjA bhAIoe rU. 60 bheTa ApyA che. pATaNa kenpharansano-maMDapa 180 phITa lAMbe tathA 180 phITa pahoLo thayo che, pradarzana mATe maMDapa 80 phITa lAMgo tathA 50 phITa pahoLo thaye che. Azare 800 DelIgeTo cUMTAyA che. rajaputAnAmAMthI Azare 100 DelIgeTe AvavA saMbhava che. rajaputAnA mALavA relve tathA bI. jI. je. pI. relvee DelIgeTo mATe kansezana TIkITa ApavA kabUla karyuM che. A temanI maherabAnI mATe ame temane upakAra mAnIe chIe. zrI giranArajI-parvataparanA derAsaramAMthI rU. 5000) Azare ghareNAnI cerI tadana gupta sthaLethI thaI che. jANabhedu sivAya AvI cerI thavI tadana apAi che. AgaLa zeThAM varSapara gAmanA derAsaramAMthI rU. 15000 AzarenI corI thai ha, paNa gupta sthaLethI thaI hatI. eka vakhata mArI thaI tenI pUrI saMtoSakAraka tapAsa na gavAyA he gAra vadhu lalacAyA haze. tIrthanuM rakSaNa karavuM e uttamamAM urasa ane agatyanI pharaja che. tene visArI melavAthI devadravyanI apekSAnuM bahu moTuM . hA che. A cerIne parata meLavavA dareka banI zakatI zipa karavA TrasTI. eDa. vinati ane majabuta bhalAmaNa che. ' munirAja zrI dhIravijayajI--- A zAMta, guNI ane Dara... nA vihAra daramyAna zrI kAnagara saMrathAnanA kuMDalA gAmathI cAreka gAu dUra dhArakaNI gAmamAM che kAThI bhAgadAre jIdagIparyata jIvahiMsA na karavA tathA madha . divA kabUla karI pramANe bAdhA lIdhI che. gAdhakaDA, vaDA, pyArA, dhArakaNI tathA kaMDAraNamAM te upadezathI pAThazALAo sthapAI che. zrAvikAzALA-rAjakoTamAM pacAsa zrI bhAvavijyajInA prAsI viDa zALAnuM sthApana thayuM che. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ godareja ane bAIsa. tIjorIo, tALA, tathA kaLa banAvanAra. gesa kaMpanInI pAse, parela--muMbaI. godareja ane bAIsanA kArakhAnAnAM mAleka IgleMDa ane jarmanImAM rahIne trIjorI banAvavAnuM kAma zikhyA che ane tyAMnA jevIja rItathI ane tevAM ja sAcA kAmathI trIjorIo banAve che. e sAMcA cALIsa ghoDAnAM baLanA varALanAM IjInathI cAle che. godareja ane bAisanI trIjorIo dareka rIte uttama velAtI trIjorIonI mAphaka hovA chatAM kIMmatamAM cALIsa TakA ochI che. e trIjorIo AgamAM kAgaLIyA salAmata jALavI rAkhavAnI jAmInagIrI sAthe vecavAmAM Ave che. jAheramAM karelA AganA be phatehamaMda akhatarAne hevAla maMgAvethI mokalavAmAM Avaze je * gereja ane bAIsanI trIjorIo pArake hAthe kharI cAvIthI paNa ughaDatI nathI. AvI khubI game evI velAtI trIjorImAM hotI nathI. . gereja ane bAIsanI trIjorIone dareka pradarzanamAM pahelAM InAma, senAnA cAMda maLyA che. hamaNuMje chapAIne pragaTa thaye che. - vaDodarA khAte maLelI trIjI. zrI jaina zvetAMbara konapharaMsano riporTa. A rIporTanI DIkaja nakala vecavAne sArU chApavAmAM AvI che. muMbaImAM maLelI bIjI konapharansanA rIporTanI mAphakaja A rIporTa taiyAra karavAmAM Avelo che ' ane tethI e ghaNuM ja upagI pustaka che. bahAra gAmathI maMgAvanArAone vI.pI. thI mekalavAmAM Avaze. . . mulya phakta rU. -1--0. maLavAnuM ThekANuM-zrI jaina zvetAMbara kenpharaMsa ophIsa, kolasA mehAle muMbaI Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI phalodhi khAte maLelI pahelI zrI jainazvetAMbara kaoNnpharansano rIporTa A rIporTamAM zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa hastImAM kema AvI tathA tene hastImAM lAvavA sAru jhuMbhagIratha prayatna karavAmAM AvyA te vIgere tathA zrIphaloghI tIrtha khAte maLelI helI beThakano savistara rIporTa apavAmAM Avyo che. mohoTA bAlabodha-jainI TAIpathI uMcA kAgaLa upara A rIporTane chApavAmAM Avyo che ane tene suMdara kapaDAnA majabUta puDhAthI bAMdhelo che. bahAra gAmI maMgAvanArane vI. pI. mokalavAmAM Avaze. mulya phakata ru. 0-10-0. taiyAra karanAraH---mI. gulAbacaMdajI DhaDhDhA. ema. e. jaipura. malavAnuM ThekANu:-zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa oNphIsa,-muMbaI. zrI muMbaImAM maLelI bIjI zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansano rIporTa. muMbaImAM bharAyalI bIjI zrI jaina (zvetAMbara ) kaoNnpharansano rIporTa tyAMnI sipazana, kamITInA rIporTa sahIta taiyAra che. A rIporTa suMdara glejha kAgaLa Upara bAlabodha TAIpathI chApela lagabhaga 400 pAnAnu kapaDAnAM puThAnuM suMdara pustaka che. bIjI kaoNnpharansamAM bIrAjelA DelIgeTonuM tathA te vakhate judAM judAM khAtAMomAM nANA bharanArA gRhasthonuM lIsTa, rIsepzana kamITInI judI judI saba kamITIonA rIporTo vIgere ghaNIja upayogI bAbatothI bharapUra che. jUja nakalo bAkI che mATe vahelo te pahelo. A rIporTa zrI jaina ( zvetAMbara ) kaoNnpharansa oNphIsa taraphathI pragaTa karavAmAM Avyo che ane tethI te paDatara kImatez2a vaicavAmAM Ave che. bahAragAmathI maMgAvanArAone vI. pI. thI mokalavAmAM Avaze. - mulya phakata ru.-12-0. maLavA- ThekA[:-zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa oNphIsa, - kolasA mohollo-muMbaI. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Rez terea No B 525. . bakrama sambat 1212 tara navyA meM yata sAnya parAkramaH Swetamber Gouferente FRILD, EXO MONTALY JCOZNAL CONDUCTED IN EMELIS! AND VERNACULAR jela vatAmbara konpharansa PATE R nidhAna tejaR CONFERENCE Via vivAdaka-gulAbacaMda dahA ema... jI jaina zvetAMbara kA kara meM oNphisa, mubaI / . Annual Subscription w. in postage Res! pApaka palpa DAkakA mUla samana sipha ka.. FRESTHA 36 sta Page #70 -------------------------------------------------------------------------- Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11. 337 :11 yA saMsAranirAsalA lasamatirmutkyarthamuttiSTate, ve tIrya kathayati pAvanatayA yenA'sti nAnyaH samaH / / orang lagicidai wai 7f4reet Tha, sphUtiyA parAvasati ca guNA yasminsa saMgho'rcyatAM // . che--je rAMdha, saMsArano tyAgane viSe icchAvALI che budhdhi jenI, e chatAM mukitanA sAdhanane mATe sAvadhAna thAya che. vaLI je pavitrANAe karIne tIrtharUpa kahevAya che, jenA samAna bIjo koI nathI, jene takara mahArAjA paNa vyAkhyAnane avasare "nama tiththasa" kahI namarakAra, kare che, jenAthI sajanAnuM kalyANa thAya che, jeno utkRSTa mahimA che, ane jenAmAM (aneka ) guNo , sal iad, (8 454 gat) you thi. Thiais (Sudamber) Conference Gerald. : ATVORMI WIDE Vol. II.] Marcit 1906. [ No. III. THE INDIAN NATIONAL CONGRESS. With respect to the article " My India" appearing from the pen of Mr. Siray Mul T. A.; B. Sc. of Udaipur we beg to state that the article was allowed to appear in "The Herald " simply because it caine from a graduate of quite different views, about the regeneration of India. Not a single English article has appeared in these columns from any Jain Brother from Rajputana & so we deemed it advisable to publish the article for what it may be worth, and for shewing that some Jaina Educated men also have such notions. wout the means for the regeneration of India we humbly differ from the views expressed by the said gentleman. We hold that all the institutions-political, social, religious and industrial--should work at the same time for the salvation of India. This view was rightly held by the late Hon. Mr. Justice Ranade also. Those who strive for political concessions are striving in no wrong direction; they also do it with a true aim and a noble heart. Be it far from the remotest idea of this monthly paper to attack or lessen the value of the work done by the Indian National Congress. Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ana kaoNnpharansa haralDa. misTara DhahAkA prayAsa. misTara DhaDhAneM grejyUreTsa esosiezanake niyamAnusAra konapharansa ke prastAvoMko amalameM lAnekI garajase jagaha jagaha sabhAyeM ikaTThI karake bhASaNa dekara kanyA vikraya chuDAkara jo jo ThaharAva ausavAla, sarAvagI, agaravAle vagaraha komoMse karAye haiM vahanIce mujibaheM: 1 ToraDI. __samasta paJca mahAjana jainI vaiznava kasvA ToraDI tahasIla va nijAmata mAlapurAne mandira zrIjImeM ikaThA hokara Ajakala jo kanyAkA dAma lekara kisI jagaha vyAha karanekA rivAja hogayA hai usapara vicAra kiyA aura jaina aura vaiznava dharmazAstrake muvAphika kanyAkA dravya lenemeM ghorAna ghora pApa samajhA isa liye AjasehI hama kula paJca mahAjana 'zrIjIke sAmane pratijJA karate haiM ki hamAre 100 ghara haiM unameMse koIbhI mahAjana baccA, garIba ho yA amIra ho marda ho yA aurata ho, kanyAkA dravya nahIM legA agara kanyAkA dravya lenA guptAu yA coDe sAbIta hojAve to dravya lenevAlA jati paJcAyati vyohAra notA lAvaNese khArija rahegA-agaravAloM meM ru. 31) aura 51) paramaparAse negoMke lagate haiM aura sarAbakI, mahezvarI aura bIjAbarajIyoMke jo dAma negoMke kadImase lagate ha vaha to apanI apanI paJyAyatike robarU leveMge bAkI kanyAke nimita chAne yA coDe kucha nahIM liyA jAvegA agara koI mana bigADa kara levegA to usako jAta bAhira kara diyA jAvegA vaha zrI paramezvarase bemukha hogA agara koI bhAI garIbIkI vajahase 'nukatA ArA kucha kama karegA to usakI nindA jAta virAdarIvAle nahIM kareMge aura saba bhAI Age hokara paJca, paTaila, cogharI saba milakara rAjIkhuzI vyAha va nukatAvAlekA kAma sirai pAra utAra deveMge-yaha ThaharAva hamane hamArI rAjIkhuzIse sabane milakara paramezvarako hAjira nAjira samajha kara zrI nAjimajI sAhaba zrI gulAbacaMdajI DhahA ema. e. mAlapurake samajhAnese unake robarU kiyA so kubUla aura maMjUra hai. isase hama aura hamAre jAye jAmate phireM phirAveM nahIM phireM phirAveM to dharmase aura baccoMse jhUTe hoveM, isa lekhako sabaneM dastakhata karake nAjimajI sAhabake sipurda karadiyA ki isako mahAsabhAke patrameM chapAkara prasiddha kara deveM aura eka nakala isakI paJcAyati mandirake bhaMDArameM rakhI jAve miti kArtika vudi 7 zukravAra sambata 1962 mutAvika tArIkha 20 akTobara sana 1905 I. dastakhata samasta paJca mahAjanoMke bakalama rAmanAthake dastakhata rAmakuMvAra kAmadAra sAvikake kahe sAre bhAIyoMke kiye-. dastakhataH--chaganalAla, phUMdAlAla, gorIlAla, rAmapratApa, zobadraya, gaNezalAla. roDUlAla, gaMgAdhara, gaNezalAla, jasulAla, mAgIlAla, bakhatAvaralAla, roDUlAla, govardhana. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] . mi. DhaDhAkA prayAsa. 2 DAMbara kalAM. samasta paJca sarAvagI moje DAvara kalAM tahasIla ToDArAyasiMgha nijAmata mAlapurAke meM ikaThe hokara nAjimajI sAhaba zrI gulAbacaMdajI DhaDhAke robarU dharmopadeza suna kara yaha ThaharAva kiyA ki jo dastUra paJcAyatike dIlase lagatA calA AtA hai vaha dastura to barAbara paJca lete raheMge bAkI laDakI kI sagAI yA vyAhake vakta koDA ekabhI leveMge nahIM. kane hogA jisa mubAphika kama jiyAdA kAma kirAvara karake beTIkA vyAha kara deveMgA. agara isa ThaharAva ke khilApha kisIkA chAne yA coDe beTIke rupaye lenA sAbita ho jAnegA to vaha zakhsa jaba taka liye huve rupaye zrI caMdrA prabhUjI ke nahIM caDhA degA usa vakta taka jAta bAhira rahegA. yaha hamane apanI rAjIkhuzIse kiyA, jisakI. pAvadi rekhaga. miti kArtika vadi 10 sambata 1962 mutAvika tArIkha 23 akTovara 1905 I. dastakhata kanailAlakA. dastakhataH-gorUlAla, cunilAla paTavArI, chaganalAla, vizanalAla, lakhamI. caMda, chItaramala, javAharamala, hajArIlAla, lakhamIcaMda, vizanalAla, muzarapha, chogAlAla.. 3panavADa. Aja miti kArtika vadi 11 maMgalavAra samvata 1962 mutAvika tArIkha 14 akTobara sana 1905 I. samasta paMca sarAvagIyAna, va ausavAlAna, va mahezvarIyAna, va bIjA barajIyAna, kasbA panavADa tahasIla ToDA rAyasiMgha nijAmataM mAlapurA rAjya savAI jypur| maMdirazrI pArzvanAthajImeM ekaThe hokara yaha ThaharAva kiyA ki laDakI ke vyAha ke vakhta yA sagAI ke vakta jo paMcAyati nega kadImase lagAtA huvA calA AtA hai. vaha to paMcoke robarU liyA jAvegA bAkI laDakI ke nimita lobha lAlacase AjakAla jo nayA rivAja laDakI ke rupaye lenekA thoDe dinoMse jArI ho gayA hai. usako mahApApakA kAraNa samajha kara burA samajha kara hama loga zrIjIke mandirameM baiThakara choDate heM aura IzvarakA hAjira nAjira samajha kara pratijJA karate haiM ki hamArI paMcAyatimeM koI bhAI isa tarahase paMcAyati negoMke sivAya kanyAke nimitta koI paisA nahIM legA, agara kisIkA aNasamajhIse paisA lenA chAne yA coDe sAbita ho jAvegA to jaba taka vaha zakhsa liyA huvA rupayAzrIjIke mandira na caDhA devegA usa vakta taka vaha zakhsa paMcAyati bAhira rahegA. agara kisI bhAIkI saradhA kirAvara karane kI na ho to vaha na kare hama loga usako burA nahIM / kaheMge balaki apane gharakI roTI khAkara usa bhAI ke saba kAmameM mojUda raha kara madada deveMge yaha ThaharAva hamane apanI rAjI khuzIse kiyA jisake pAvaMda raheMge, aura eka nakala isakI paMcAyati madirameM sanadana rahegI aura eka nakkala sabake dastakhati najimajI sAhaba gulAba Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 jaina kaoNnpharansa harailDa. [ mArca dastakhataH - rAjamala caMdajIko dI jAve ki vaha mahAsabhA ke patrameM chapA kara pragaTa kareM. sogANI, haMsarAja paTavArI, kuMjalAla, gorIlAla, paremasukha, hIrAlAla, dhannAlAla, hIrAlAla pATaNI, kizanalAla, bhUrAmala, nArAyaNa, vRddhicaMda, zivalAla, bhogIlAla, vihArIlAla, rAmalAla, vizanalAla, lakhamIcaMda, gogarAja, bholIlAla, kastUracaMda, mAMgIlAla, maganalAla, rAmaratana, chogAlAla, motIlAla. panavADake mandirameM sevApUjAkA bandobasta. kasabA panavADa tahasIla 'ToDA rAyasiMgha nijAmata mAlapurA rAjya savAI jayapurake paMca ausavAlAnane nAjimajI gulAbacaMdajI DhaDDhAke upadeza se yaha TharAva kiyA ki Aja taka jo donoM mandiromeM hama loga Alazya se sevAM pUjA nahIM karatethe sevaga se karAte the so aba hama saba loga donoM madiroMmeM sevA pUjA roja marrAha karate raheMge aura kesara, caMdana, dhUpa, dIpakA intajAma pUrA pUrA rakheMge yaha zarta hamaneM dharma samajhakara zrIjIko hAjira nAjira samajhakara likhadI jisa muvAphika pAbaMda rahege.' samvata 1962 miti kArtika vadi 11. dastakhataH - rAmaratana nAbheDA, mAMjIlAla hIMgaDa, maganalAla hIMgaDa, rAmalAla, lakhamIcaMda, gogarAja, mAMjIlAla, kastUra mala. AryaM tanujonA krUra ghAtakI rIvAjanI eka jabarI sAMkaLa. kanyAvikraya, ( samanAra -- zA. mahAsurAma lakSmIyaMha, zrI. me mahIyasa - tAluDe heDagAma . ) [ gayA thI . ] 4 jyAM kanyAvikraya praveza kare che tyAM bALalagna paNa praveza kare che ane te paNa paDetInuM majabUta kAraNa che. kAraNa ke vakhate putrI mAdrI thatAM gujarI thaze, te huMDI TI thaze--vecavAnA hIrA paththara thaze--AvA adhama vicArathIja nAnapaNamAM peAtAnI bALakIone eMzI varSanA vRddha ke mUrkha ke apaga sAthe paraNAvI de che. tethI nirdoSa mALAo jIMdagI paryaMta kuHkha bhAgave che. prakhyAta DAkaTarAnA paNa abhiprAya che keH--bALalagnathI zArIrika avanati thAya che, khALake ane khALakIonA zarIra kharAba thAya che. nAnapaNamAM RtuprApta thaI garbhadhAraNa kare che--paNu kAcI vayane lIdhe kAMte garbhapAta thAya che,-krAMtA bALaka janmatAMja marI jAya che ane jIve che te durbaLa banI aMte maraNa pAme che, ane AvAja kAraNeAthI vastImAM kamIpaNuM AvyuM che. strIonI tanadurastI bagaDavI ane akALa... mRtyu e khALalagnanuM bhayAnaka duHkha che. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106] kanyAviya. . I. sa. 1881 nA bhAratavArSiya gavarnamenTanA sensasa rIporTanA pAne 147 mAM mI, hADIe lakhyuM che ke-A dezamAM bALakanI saMkhyA ghaNI che, ane maraNanI saMkhyA tenAthI paNa vadhAre che. prAcIna AyurvedazAstra tathA suzrata graMthamAM paNa kahevuM che ke cagya umara sivAya lagna karavAthI saMtAnanI utpatti thayAthI saMtAna garbhamAMja maraNa pAme che. je kadAca te janme te vadhAre jIvatA nathI, je te kadAca vadhAre divasa jIve te durbaLa IndriyavALo rahe che. . jema nAnA choDavAne mora ane phaLa AvyAthI te choDa nisteja thaI jAya che, temaja bAlalagnathI bALaka ane bALakIonAM zarIra bagaDe che. kemake kudarata bAlavivAharUpa mahApAtakane daMDa ApyA vinA rahetI nathI. bAlavivAha eja kalezanuM moTAmAM meTuM kAraNa che. tethI bALakanuM nizALamAM javuM baMdha thAya che. tethI uttama keLavaNuM tenAthI laI zakAtI nathI. ane Idriya saMyamanI keLavaNune badale nAnApaNamAM parasparanA sahavAsathI asamAyika dhAtuno kSaya, jAgaraNa vigerethI teonuM bhejuM, snAyu, mAMsanI pezI vagerenI durbalatA thAya che. ane mAthuM dukhavuM, mAthuM pharavuM, zithilatA vigere utpanna thAya che. DhIMgalInA lagna jevAM bALalagnathI dharma, artha, kAma ane mokSa vigere cAre purUSArtho bagaDe che. ane janmAro "nirarthaka' jAya che. jema ke - "o ajJAnI, zI utAvaLa AvI che saMbhALane; DhIMgalA DhIMgalI-peThe zuM paraNAvavA mAMDyA bALane?" Teka. bahu uMDI paraspara prIta nathI, paNa bhapakAthI rahe rAjI ati; * samajaNa bIjI nathI bALamati. . o ajJAnI jANe nahi daMpati dharma dIle, kema vartavuM vahunI sAthe zIle; e bAMdhI dIdhe baLada khIle. o ajJAnI hasatAM ramatAM caDabhaDI paDe, mana meTAM nahi mATeja laDe, pachI maLe na svabhAva eja vaDe. .. * e ajJAnI bALapaNa lahAvo levA de, bahu ramata gamatamAM ramavA de; nizALe bhaNavA gaNavA de. - o ajJAnI pachI bhaNatara ghera bhaNAya nahi, paradeza vizeSa vasAya nahi; ene vaLatI nIkaLAya nahi. o ajJAnI tananI hAlata bahu bagaDe che, aMge ALasu rogI rahe che, cheDe varSe rasto le che. e ajJAnI tana mana dhana bagaDyAM ema traNe, eLe avatAra gaye na jANe; te mAtra lagnathI bALapaNe. o ajJAnI Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ mArca * jaina konpharansa harelDa. - dharma, artha, mokSa, kAma thAya nahi, e cAra padArtha pamAya nahi; . . mithyA janmAre jAya vahI. e ajJAnI te pAchAM jhaTa bALaka prasave, te thAya tIA hAya have, ' nirmAlya karegI kayAMthI jIve. * * * o ajJAnI pavaLI kanyAvikrayanA saMpradAyathI jevI rIte bALalagna praveza kare che tevI rIte ja vRddhalagna kajoDAM tathA sATAkhaDAM praveza kare che. mitra! 50 varSanI ummara e bALalagnane aMge ciMtAmAM khaDakavA jevI che. aMgreja prajA majabuta chatAM 50 varasanI ummare penzana Ape che-kAraNa ke nokarI karI zake tevI zakti rahetI nathI. te saMsAra mAMDavAnI te zakti zAnI ja hoya? AvAM maDAne mIMDhaLa bAMdhavA taiyAra thanArAo, huM kahuM chuM ke tame paisAne lobhe tamArI putrIono bhava bagADo cho tenA karatAM kuvAmAM pheMkI detA ho-gaLe phAMso daI mArI nAkhatA he ke gaLathuthImAM jhera pAtA ho-to hajAra darajaje sAruM che. je mana mA paise maLatuM hoya te pitAnI putrI bhale ATha varasanI na hoya ane tene pati. bhale 60 varasa hoya athavA putrI bhale 16 varasanI hoya ne jamAI bhale sAta varasano heya-putrI bhale bhaNelI ane vidvAna hAya-ane pati. bhale ajJAna ane mUrkha hoya tenI darakAra pisAnA tejamAM taNAI janAra leza mAtra karatA nathI. pukhta vaye svayaMvara lagna karavAnI prazasanIya rUDhI lebhI mANasene pasaMda na paDI eTale nirmaLa karI dIdhI. jyAMthI pasaMda paDe ? jyAM nANAMnAM piTalAM usaraDavAM hoya, baheLA kuTuMbanuM peTa bharavuM hoya jyAM leNadAronAM vyAja ochAM karavAM haya, jema tema karIne potAnuM nAma rAkhavuM hoya, tyAM pachI garIbaDI gAya jevI dIkarInI dAjha keNa, jANe? ughogane nAme mIDuM, vidyAne nAme mIDuM, saMpane nAme mIDuM, ane dayA dharmane nAme samULuM mIThuM vALI beThelA pitAne potAnI nirdoSa bALakIo, pa0-60 varasanA bUDhAne paraNAvatAM-7--8 varasanA TIcakuDIA nAdAna chekarA joDe paraNAvatAM zAne vicAra hoya che ke huM jANI joIne A garIbaDA pazune gaLe charI mUkuM chuM? bALapaNamAM neha kare eTale pachI te bApaDAM bALakomAM sneha zAno hoya? patidharma ane patnIdharma zuM te zI rIte teo samaje? ane pachI eka bIjA sAthe mana paNa kemaja maLe? anekAneka dhikAra hajo evA pitAone ke jeo jANI joIne tAnI bALakIono svArtha bagADe che. vidyA, vaya, ane rU5 guNanuM joDuM jyAM hoya che tyAM te kajoDAthI pati patnImAM kharo sneha thatuM nathItema IndrIyasukha paNa uttama rIte meLavI zakatAM nathI, yuvatInI mAnasika vRtti vRddha patinI mAnasika vRttine maLatI AvatI ja nathI tethI eka bIjAnAM mana maLatAM naMthI. vRddha svAmI game teTale vidyAmAM tathA lakSmImAM Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] kanyAviya. bharapUra hoya, te paNa juvAna strInI kevaLa kAmendrIya paritRptakArI nahI hovAthI, te kadI paNa tenI prIti meLavI zakato nathI. jemake -viSNuzarmAe zAstramAM kahyuM che ke - jJAnaM durtAnAM gharonAM veH re || mana na ramate strINAM / jarAjINeMdriye patau // 1 // * jema barphavALA (pradezamAM rahenAra) mANasone caMdra kiraNathI ane parasevAvALA mANasane sUrya kiraNathI mana tuSTa thatuM nathI tema vRddha patithI juvAna strInuM mana khuza thaI zakatuM nathI. daMpatImAM eka tuccha ane bIjuM asaMtuSTa hoya, eka bhaNagaNa UtaryuM heya ne bIjuM juvAnInI kalagImAMja hoya te sukhanI AzA rAkhavI e nirarthaka che. tyAM te phakta jIvana viDaMbanAmaya jaNAya che. vaLI te vize sAkSara DAhyAbhAI dhaLazAjI sone maDhayA sukhapAla, meDIne jharUkhA mALa hemane hIrA vizALa, ethI zuM sukhI saMsAra? jANe jaThI e jaMjALa, ethI zuM sukhI saMsAra mALe mAne che paNa paMkhIne pAMkha nathI AMbe che lIlo chama, paNa mahoranuM te nAma nathI "ke" ne zuM ka" ne zuM e AMbe e mALe jevuM ne; revuM re; AThe pahera; AThe pahora, tevo samajIle-neha vinA saMsAra, je bhANAmAM je goLavinA kaMsAra- senAnA DhagalA upara besavAnuM hoya, mAthAnI zikhAthI paganI pAnI sudhI hIrA mANeka ane motIthIja maDhAvAnuM hoya, paNa jyAM sneha vaDe saMsArasukha maLI zake tema nathI tyAM te badhuM zA kAmanuM ? jemake - hIrAmotIne zuM oDheke pAthare? bALA bAphIne khAya? premasAgara kerI mAchalI, vibhava sAgara pADe kAya. . pANo gRhItApi puraskRtAya / snehena nityaM parivardhitApi // . paropakArAya bhavedavazyaM / vRddhasya bhAryA karadIpikeva / / * eTale ke jema hameza tela pUrIne sateja rAkhelo chatAM tathA hAthamAM jhAlIne AgaLa dharele dI (dIpaka) potAupara ajavALuM na pADatAM, papakAra kare che (eTale) bIjI vastu upara ajavALuM pADe che ne pakaDanAra upara te aMdhAruM kare che, tevI ja rIte vRddha mANase je strInuM pANigrahaNa karyuM che te strI tenA upara ajavALuM nahi pADatAM parepakAra ( Indirectly ) kare che eTale vyabhicAranuM pagaluM bhare che ane tenA taraphathI maLatA lAlana pAlana tathA agraNapada (paTarANI pada) ne paNa te tucchakArI kADhe che. jemake - pANIgRhIne prathamAM karelI; snehathI nitya siMcana karelI" . bhAryA avazya che vRddha kerI, paropakAre karadIpikA TharelI. " Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7ra : jaina kenpharansa haoNlDa. [mArca vaLI temAM svAmI jaladIthI maraNa pAmyAthI strIne ghaNA divasa sUdhI vidhavApaNAnuM duHkha bhogavavuM paDe che. ane pazusamAna chaMdagI gALe che. vaLI vRddha lagna karanAranA hAnArUpI kahevata ke "juvAna joIne jIvavuM nathI ane gharaDuM joIne maravuM nathI" e keTalI hAsyajanaka che. maraNa pathArI upara sutelA, peTamAM AMta nahI, mukhame dAMta nahI, kAse sunatA nahi, AMkhase dekhatA nahi, nADa ane garadana hAla hAla karIne jene zAdI karane manA karatI haya ane jenAM lAkaDAM masANamAM pahoMcyAM che, yamarAjA jenA gaLAmAM phAMsI DAlavAne taiyAra thaI rahyA che, tevA vRddha mANasane varamALA paherAvanAra putrInA mAbApo AMkhe pATA bAMdhIne kUvAmAM paDe che ane dIkarIne corImAMja raMDApa vaherAve che. dhikAra che tevA mAbApone ke je jANI joIne pitAnAM paLIyAmAM dhULa nAkhe che! 6. sujJajano! vaLI kanyAvikya rIvAjathI, ghaNA kanyAvikraya karanArane eka bhayaMkara karajarUpI mahAna ajagara potAnuM sukha vikAsI temAM gaTa karI devAne talapApaDa thaI rahyuM che. are A ajagarane te mANasanI to dayA kyAMthI hoya? paNa tenAM dareke dareka bALakarUpI mULIAmAM te potAnuM viSa pragaTa karavA cukatA nathI. tethI vakhate temane jhAMjharI, paheravAne svAda dekhADe che. ane vakhate vagara paisAnI aMdhArI keTarIne. anuMbhava temane karAve che ke chevaTe ghara choDI vana veThavAnI pharaja pADe che. AvA be manuSya potAnAM duHkhane pratyakSa dAkhalo ApavAne nIce pramANe kahe che - gIti. karaja karIne para, paNa aMte bAvo thaIne bhaTake; kayAvika asure, paga pakaDIne parvatathI paTaka, mIlakta sai vecANI, satIpatnIpati pAchaLa athaDANI, sukhane mATe paraNyA, paNa paraNyA para pharI gayuM pANI. A pramANe karaja karI kanyAviya karanAranA asaMkhya duHkhane tAdazya citAra je sa AgaLa raju karyo che te zuM paththarane paNa pIgALavAne basa nathI? are AvA janone duHkhamAMthI choDavavAne to kadAca ApaNe azakta haIzuM. paNa zuM temanI dayAjanaka sthiti upara ApaNAM be AMsu pADavAne ApaNe pAchI pAnI karIzuM ke? lAvaNI. kanyAviya kadI na karanA pastAze bahu bhAI pastAza bahubhAI-samaja mana o saba jANa kasAI e saba jANa kasAI, karajase paDA huvA e phasAI paDyA huvA e phasAI duHkhase hagyA nAnakasAI . hogyA nAnakasAI, mAMgate detA nahi ke pAI. detA nahi ke pAI, jAnatA maruM jhera khUba khAI; Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ! kanyAvikraya. paraNyA pahelAM meja uDAtA, na hatI kuca paravAI, hetI kuca paravAI-kabIlA choDa aba pastAI. * cheDA aba pastAI-triyA gaI jaMgalakuM duHkha pAI , jagalakuM duHkha pAI-bhaTakatI pharatI haya o lugAI, pharatI haya e lugAI-paDe Isa pApa narakameM jAI. vaLI kanyAviyamAM homAyelI eka bALakI nIce pramANe vilApa kare che - keNa bacAve A abaLAne duHkhathI--rAga. mAtApitA zatru thaI trAsa ati kare, paisAmATe putrIne le zrApa ; . jIdagI dhULa re vizvAsu bALanI, zuM te kasAI karatAM ochuM pApa je--kaNa 'are AvI abaLAonA AvA vilApa sAMbhaLI e karyo paththara haze ke jene lagAra paNa asara nahi thAya? jenAM dareke dareka rUvAM khaDAM nahi thAya ? jenI AMkhamAMthI azrunI dhAra:nahi cAle? jenA mukhamAMthI nizvAsanA udagAra nahi nIkaLe? ane je dhayAmULI je chAnomAne ghera jaze? ane kanyAvikya nahi karavAno nizcaya nahi kare? ane hajAra hAthanA jhaMDI kUvAmAM potAnI bALakIne nAMkhavAne vicAra karaze ? bhUlyA tyAMthI pharIthI gaNavAnI kahevata yAda nahi lAve ane hajI paNa gADarIo pravAha jArI rAkhavAnI hiMmata dharaze? sajajano! upara batAvyA pramANe kta chaja kAraNa nathI paNa 600 che. paNa teno sAra saMkSepamAM to eTaleja che ke--kanyAviyathI, bALalagnathI, vRddhalagnathI ane kaDAMthI kanyAne thoDA kALamAM vaidhavya dazA prApta thAya che. ane maratAM sudhI asIma duHkha ane kaleza te bhogave che. A sarva duSTa kucAle ApaNe saMhAra kare che,-saMhAra kare che ema jANavA chatAM tema thavA de che. tethI adhika pAtakI bane che. khedakAraka e che ke ekanA deSathI bIjAne sajA bhogavavI paDe che. jene AgevAna AMdhaLo tenuM lazkara kuvAmAM che tamAro pravAha gADarIo che-AgevAnane narkanA kuvAmAM paDele joI tame paNa paDI maro che. mATe he baMdhujane! jeoe kanyAvikya nathI karyo, paNa jenI jJAtimAM kanyAvikya zarU haze chatAM te tana, mana, dhanathI te. rIvAja dUra karavAne mATe prayatna nahi karatAM cUpa thaI besI raheze te-cUpa thaI besI rahevuM te saMmatti ApyAnI barAbara che. e siddhAMtAnusAra tame te duSTa rIvAjane saMmatti ApanAra che ema niHsaMzaya gaNune vidhi tamane paNa zikSAne pAtra gaNaze. mahAzayo ! A vivecanane sAra ApaNI ugatI prajA tathA je zrama le te tamAmanA hRdayamAM hamezA ramI rahe teTalA mATe tene kavitAnA rUpamAM racavAnI eka kavie tasdI lIdhI che temanA ApaNe ghaNuM AbhArI thaIzuM. te nIce pramANe che-- Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 * jaina krAnsa hareDa. lAvaNI. kanyAvikrayanAM kadI kAI ne nathI paccAM nANAM, nathI paccA nANAM, adhama rahe emAM leAbhANA, kALA kara karanAra taNA nara,'vikLa vageAvANA, vikLa vageAvANA, jananIne jaThara paDayA pANA viSanA ghaTa amRta sukha Age, pItAM prANa re, bhasmathakI chAyA te pAvaka, aDatAM dahana kare, harAmanuM jara prathama hasAve, aMte te nahija rahe, aMte te nahi" rahe, pUche sukha e jeNe mANyAM ujjavala dUdha vileAke, kanyAvikraya karanArA, zraviNa raDAya zrImaMta thavA, zira aghane laI bhArA, pragaTa pitA putrIneA zatru, hitavitta haranArA, hitavitta haranArI, gavAyAM bri:kadhikanAM gANAM AvyuM te dhana eLe, vyAja mUDI sAthe jAze, Thaga taskara ke pApI harAmI, nIca nRpati dhAro, khacita khATale khAya pApI A pAchaLa pastAze, pAchaLa pastAze, sakaLa phITakAra kare zANA khAnArAM,sau luMTI khAze, karanArA raDaze, jazane sATe maLe zrutIe sAra ehu jaDaze, yarkikaranA mAra narkane dvAra jIva paDaze, dvAra jIva paDaze, AMsuMnA kharaze tyAM dANA harAmanajara harajI rUThe, vadana ane kALuM, yazane dvAra rUdhiranA paisA mAre che tALuM ... vejImAM vasu bhaLe, maLe nA maMdiramAM vALu, maMdiramAM vALu, rUpALA ane bhale rANA duhitAnuM hita cittamAM na dhare duHkhamAM jaI dATe, mAta pitA rU geAtra lajAve, vicarI adhama vATe, anye thAya khuvAra ghaTe jema letuM nija kADhe, leADhuM nija kATe, bri:ke ! e dhananA dhIMgANAM pazunI peThe putrI vece, ghara ghara bhAva karI, kanyAdAna karI anyAyanI, kaMThe mUke charI, bhArarUpa e asura bhUmimAM zIda jana deha dharI, zIda jana deha dharI, dravyathI pUrta nahi prANA kanyA kanyA kanyA [ mArca, kanyA kanyA kanyA kanyA 1. 2 K kanyA L Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1806 ] kanyAvikya. paisA jeDI kare kajoDAM, maDe mIMDhaLa bAMdhe, . maNi markaTane meLa banAvI nija svAratha sAdhe Izvarane Dara a... na dhAre, dhanane ArAdhe, dhanane ArAdhe, kaTu phaLa tenAM kahevAyuM kanyA he . muAtulya to mRtyu lekamAM pitR paNa zrApe, * kuLAgAranI kimata, mahAjanamAM tRNane mApe, pUMjI mahAsukharAma pApanI paritApa Ape, paritAma Ape, AryanA banaze aNajANyA kanyA : kanyAvikraya, ' ' . e duSTa pitA, dIkarI vecI dhana levAnuM dhyAnamAM! daI desAne raMDApo aMge kanyAdAnamAM-Teka. * tane vera kIDA paDaze, tArI chAtI para jamaDA caDaze, dhagadhagatA khIlA dhAbaDaze. e duSTa pitA 1 tArAM gAtra gaLata koDhe gaLaze, gharamAMthI khAvAnuM TaLaze, vAvelAM viSa vakSe phaLaze. e duSTa pitA 2 kaI bAda bIjuM na maLyuM tujane, jethI gharamAM khAtara dIdha khuNe, tane sAMbhaLa duniyA AkhI due. * duSTa pitA- 3 tArA hAtha pagaja paDyA bhAgI, jethI jhaTa kamANI A jAgI, le pApI have mRtyu mAgI e duSTa pitA. 4 te aMtakALane lADu lIdhe, kaLajugamAM kALo kera kIdhe, bApaDiyA! tuM jarA na biche. o. 5. je tAruM pazcAtApataNuM-uradvAra ughaDaze ekakSaNa. te pAmIza paMDe duHkha ghaNuM. e De lAkaDI hAtha gRha, DuM cAle tyAM thAka lahe, jenArA trAhi trAhi kahe. e sAthe kanyA cerI caDhI, jevA maLIyAM jana teja ghaDI, tArI chAtI na phATI kema paDI vajathI vizeSa kaThera dise, khUnI ghAtakI nirdaya atize, chAMTe na rahemane hadaya vize o. 9 A harAmI paiso nahi raheze, chokarI chAjIyAM nitya leze, nakheda jaze zrApa deze viSapAvuM hatuM gaLathulImAM, kema nahi marI gaI te zILImAM, paNa Ate saMkaTanI sImA o 11 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e. 13 , o0 15 76 jaina kenpharansa hareDa. [mAca moMDhaLa maDAM sAthe bAM, zabane sabaMdha are sAM te pApa pAka rAte rAMdhyo e aMdha ArazI zuM karaze ? e reII rAte maraze, kAM vAvakuvAmAM paDaze ? enI zAstra vize pADe che nA, jana su sAkSI che enA, ApuM na purAvA AghanA o0 14 Aja kAla vadhe e cAla ati, pharI gaI che mANasanI ja mati, jotAM nathI nIti ke anIti . gharamAMthI TaLyuM che khAvAnuM, tyAre kATaluM kADhyuM kanyAnuM, keNa baMdha kare nahi karavAnuM : o16 bele nahi mahAjana kAMI mukhe, phAve che jana caMDALa sukhe dekhI vallabhanuM dIla dukhe e 17 . mATe dayALu bAMdhava,! nA paramo dharma nA mAnavAvALAo! jJAtinA AgevAne!. ane paca, raMka mANasanI savinaya vinaMtI svIkArI, adhogatine pahoMcADanAra, jJAtinuM satyAnAza vALanAra, lajajAspada kanyAviyanA duSTa rIvAjane ekadama badha kare. kanyAvi yarUpI rAkSasone TAMTIe TALavAne je sarvathI pahelI AgevAnI dharAvaze. te kumaLAM pune AzIrvAda pAmI, svargavAsI thaze. Izvara tamane sanmati Apo ! kanyAvikraya baMdha thAo ! ane hamezAM tamAruM tathA jJAtinuM kalyANa thAo !--e AzIrvAda daI, AzIrvAda phaLIbhUta thavAne paramAtmAnI prArthanA karI, cAlu viSayane pUrNAhuti ApI, ahIMja mArI lekhinIstaMbhanI gyatA mane jaNAya che. tathAstu ! tathAtu (saMpUrNa ) saharAnapuramAM maLelI jaina yaMgamensa esosIezana pha InDIyAnA pramukha zeTha mANekacaMda hIrAcaMdanA bhASaNamAMthI TuMkasAra. kaI kaI dizAe hajI evo khyAla che ke aMgrejI bhaNatA ane bhaNelA jainene pitAnA dharma tarapha neha nathI. "jaina gejheTa" mAM ApaNA prAcIna dharmanA mate viSe lakhANa karIne upalI zaMkA esasIezana dura karaze, ema mane khAtrI che. aMgrejI jANatA juvAna baMdhuo tIkSNa buddhimAna, ane kharA aMtaHkaraNathI TIkAkAra che. buddhine lIdhe atizaya agharA siddhAMte paNa teo jaladIthI samajI zake che. ane TIkAnI buddhine lIdhe kAryakAraNa saMbaMdha teo samajI zake che ane udAra daSTithI jotAM zIkhe che. zvetAMbara, digaMbara ane DhaMDhIA traNene ekatra karavAne A maMDaLane Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] zeTha mANekacaMda hIrAcaMdanA bhASaNane TuMka sAra. 77 prayAsa atizaya stutya che. khAvA pIvAnI bAbatamAM ane pAMjarApoLonA vahIvaTanI bAbatamAM ApaNe lagabhaga ekaThA thaIne kAma karIe chIe. derAsaramAM pUjA ane tIrthasthaLonI bAbatamAMja ApaNe mataphera hoya ema lAge che. A matapheranI bAbate viSe banne pakSanA patro pitAnA mata jAhera kare te bahu uttama thAya. ApaNA prAcIna saMskRta pustakonAM IMgrejImAM bhASAMtara karavAnI jarUra che ane te prasiddha karavAnuM uttama kAma A sabhA bajAvI zake tema che. A bhASAMtarothI jena bAbate viSe yupIyana paMDitanI zaMkAo naSTa thaze. ane ApaNA dharmanuM satya teo ghaNuM kharuM jANI zakaze. jaina siddhAMta phelAvavAne mATe vizeSa raste e che ke vilAyatanI vanaspati nirvahaka maMDaLIo ane prANImAtrapara dayAnI maMDaLIo (Vegetarian Societies & Humanitarian Leagues ) nAM prasiddha thayelA lakhANene gujarAtI tarajumo karAvI tenAM nAnAM pustaka maphata vaheMcavAM. A upAyathIja ApaNe vyAvahArika rIte jina siddhAMta mANe amala karI zakIzuM. AthI ahiMsAne ApaNe mULa siddhAMta bahu sAro paLAze. jaina yaMga mensa esosIezana opha InDIyA. : A digaMbara maMDaLe pitAnA chelA vArSika mahotsava pachI strIzikSA vibhAga ughADa che. digabara baMdhuo tarapha te maMDaLanA majakura vibhAganA sekreTarIe eka vinaMtipatra karyo che. te patramAM kanyA pAThazALA sthApavAne bahu Agraha pUrvaka vinati karavAmAM AvI che, ane jaNAvavAmAM AvyuM che ke maMDaLa adhyApikA pUrI pADI zakaze. kharekhara kAma karanArA ane strI zikSaNanA custa himAyatIonI pAMcathI nava sabhAsadanI vyavasthApaka maMDaLanI sthApavA vaLI temAM vinaMti karI che. vidhavAo kAma karI zake tevI hoya temanAM nAma paNa mAgyAM che. paisA mATe vinaMti karI che. je tadana cogya ane supAtra che. abhyAsakramamAM dhArmika abhyAsa nIce pramANe che - . gheraNa bIjuM, * dharma ane zarIrarakSA saMbaMdhI nAnA nAnA zikSAprada vAka. dharmanA mULa siddhAMta (Elements of religion. ) gheraNa trIjuM, dhArmika tathA jaina aitihAsika kahANIo ane nItine upadeza. dharmanA mULa. siddhAMta, tIrtha kSetranAM nAma tathA sUkSama varNana. dhAraNa cothuM. A dhArmika zikSA. (sadAcAra ane nIti.) Adarza jIvana caritra. dhArmika siddhAMta Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : jaina konpharansa heraeNlDa. [mArca aMgrejI pahelA dhoraNathI sAtamA dhoraNa sudhImAM zIkhatA vidyArthIo mATe janadharmanA zikSaNano hovo joIta krama. gheraNa paheluM. mArka 100 30 manuSyabhavanA daza daSTAMtanI buka artha matalaba sAthe. * 30 mArganusArInA pAMtrIza guNe khulAsAvAra va 40 jaina kathAnI eka buka jaina kathAratnameSa bhAga chaThThAmAMthI pAnA 185 . aitamakulakanI gAthA pUrI. - gheraNa bIjAM mArka 10 20 samAyaka atha sahita sUtranA zuddha uccArasAthe mukhapATha vidhiyukta. 2 30 zrImadda yazovijayajI mahArAjanI racela samakitanA saDasaTha bolanI sajhAya, vAMcana zabdArtha ane sAmAnya khulAsA sAthe. ' ja 25 praznottara ratnaciMtAmaNamAMthI prazna 50 TuMka stalaba sAthe. .: 3 25 jainakathIratnameSa bhAga chaThe saMpUrNa * dheraNa trIjuM mArka 100 . - ra 25 pratikramaNa vaditA sUdhI zabdArtha ane sUtranA zuddha uccAra sAthe | mukhapATha. g25 praznottara ratnaciMtAmaNI prazna 51 thI 107. zrAvakanA bAra - * ttanI hakIkta pUrI.. . 25 rUSabhadeva bhagavAnanuM caritra. '. 3 25 navatatva tathA jIvavicAranI samajaNa . dheraNa cothuM. mAMka 10 sa 25 pratikramaNa artha matalaba vidhiyukta pUrUM. '' 4 25 zrImad yavijayajI mahArAjanuM racela sADAtraNaso gAthAnuM stavana . athe matalaba sAthe. . * 25 laghudaMDaka, guNaThANa, khaDAyaNanuM jJAna, bharata kSetranI hakIkta nakazAmAM - AvaDavI joie. 3 25 zrIkRSNa vAsudevanuM caritra, Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArka 1 1906] jaina dharmanA zikSaNano krama. 39 dhoraNa pAMcamuM. mArka 100 * * 50 devacaMdrajI viracita covIzInA stavane, pAMca bhAvanA tathA pravacana mAtAnI DhALa artha matalaba sAthe. 1 25 karmaprakRti ane jaMbudvIpanI hakIkatanI sAmAnya samajaNa. 4 * 25 vIrabhagavAnanuM caritra. gheraNa chaThuM. : . mArka 100 : . a 50 banArasIdAsakRta samayasAra nATaka adha savaiyA sADAtraNaso atha matalaba sAthe, mukhapATha saviyA 100. - a 25 karmagraMtha prakaraNa paheluM khulAsAvAra aDhI dvIpanI samajaNa nakazAmAM. ja 25 zAMtinAtha bhagavAnanuM caritra. gheraNuM sAtamuM. ja pa samayasAra nATaka purUM artha matalaba sAthe. savaiyA dese mukhapATha, - AnaMdaghanajI mahArAjanI. vIzInA stavana cAra matalaba sAthe. * va 25 karmagraMtha bIjo tathA trIje matalaba sAthe purUM jJAna, aDhI dvIpanI vistAra | * pUrvaka hakIkata (nakazAmAM) ka . 25 rAmacaritra. , zrIsaMdhane sevaka. mANakacaMda pAnAcaMda, namiMtramaMDaLanA maMtrI (kaccha mAMDavI . A abhyAsakramamAM zrImad hasavijayajI mahArAje nIce pramANe sudhAre . vadhAre batAvI saMteSa jAhera karyo che. dhoraNa cothuM pAMcamuM. saMskRta mArgepadezikA pUrI, je hArdikanA dhoraNe cAle che te. . dhoraNa chaThuM-sAtamuM. siMdUra prakara-kapUra prakaraNa-navasamaraNa. * A abhyAsakrama prasiddha thavA ApanA konapharansa hareDamAM jagA Apaze te jaina kema ghaNI abhArI thaze. amAre abhiprAya e che ke ApaNuM jaina prAcIna mahAtmAonA racelA graMtha navIna vidvAnenA hAthe zIkhavavAmAM Ave te dhArmika zikSaNane khare hetu pAra paDe Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . jaina kenpharansa hareDa. A abhyAsa kamamAM amArA mAnavA pramANe jema jema vidyAthIo caDhatA krama abhyAsa karaze tema tema teone Atmika jJAnanI prApti thayAM karaze. A bhava 2 parabhavanuM kalyANa te dhArmika zikSaNa pakA pAyA para apAya teja che. navIna reka buko racavAmAM to ghaNA munio ane zrAvakonI jarUra che. vakhatanA rAyanI paNa sa gaNatrI che. vakhate navIna buke racAya to paNa prAcIna graMthakArane bhulI javA na joIe mANacaMda pAnAcaMda. jaina mitramaMDaLanA maMtrI (cchamAMDavI.) graMthAvalekana. zrI dharmaratna prakaraNa-zrI pAlItANA jainadharmavidyAprasArakavarga taraphathI abhiprAya mATe Avela dharmasaMgraha" mATe abhiprAya ame DIsembaramAM ApI gayA chIe. teja varga taraphathI prasiddha thaela A pustaka zrImAna deveMdrasUrinuM raceluM che. A pustakamAM paNa mULa ane gujarAtI bhASAMtara baMne ApavAmAM AvyAM che. A pustaka paNa prathama bhAga che tethI saMbhava ane AzA rahe che ke pAchaLanA bhAgo eja varga taraphathI chapAze. kAgaLa, chapAI ane TAIpa uttama che. zuddhipatraka bahu moTuM thayuM che, mATe eka vakhata vizeSa pUpha tapAsavA amArI namra sUcanA che. lagabhaga 600 pAnAnA A pusta. kanI kIMmata rU. 2 bIlakula vadhAre nathI. zubhasaMskAro repanAra pitAnA pAMca suputroe pitAnA pitA zeTha khIazI karamaNanA smaraNArthe A pustaka prasiddha karAvyuM che. e pAMca bhAIomAM zeTha khetazI khIesI sArI rIte AgaLa paDatA che, ane jaina kemamAM temanuM nAma jANItuM che. arpaNapatrikA batAve che ke putrarUNa tathA pitRrUNa e kevI moTI javAbadArI che, ane e samajanAra pite kevA sukhI thAya che ane bIjAne kevA sukhI kare che. A graMtha asala mAgadhI ane saMskRta bhASAmAM lakhAya che. kevA graMtha lAMbo vakhata TakI zake che tene mATe prastAvanAmAM yogya kahevAyuM che. A graMthamAM zrAvakanA 21 guNo para 21 kathA kahevAyelI che, eTale ke graMtha kathAnuyogane che. bahu uMDA viSamAM utaratA manane guMcavaNa Ave evA sAmAnya vAMcake mATe . paNa graMtha uttama che. bIjI jJAtio ane prajAo karatAM sakhAvata, dAna, dharma vigeremAM jene keIthI utare tema te nathI ja, paraMtu jJAnadvArA, pustako chapAvIne, vaDilanuM maraNa rAkhavuM e smaraNa cirasthAyI che, sakhAvatane khare prakAra che, anukaraNIya che. pitAnA smaraNArthe rU. 1000] ApI pustaka chapAvavAmAM pAMce bhAIoe zubha karma bAMdhI bIjAone uttama dhaDe besADayo che. pustaka uttejana ane madadane dareka rIte pAtra che. ' Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] * cothI jaina zvetAMbara kenpharaMsa. cothI jaina zvetAMbara konpharaMsa, pATaNa. A cothI beThaka nAmadAra gAyakavADa sarakAranA eka prAcIna ane agatyanA nagara pATaNa khAte tA. 25, 26, 27 phebruArI 1906 nA roja maLI hatI. pratiSThita varga, jaina DelIgeTe tathA prekSakonI saMkhyA ati gaMjAvara-10000 thI 12000 hatI. hiMdustAnamAM AvaDo moTo sAdhAraNa keLavaNI pAmela samUha, TAMcaNa paDe to tene avAja sAMbhaLI zakAya evI zAMtarIte bhASaNe, upadeza, zravaNa kare e pUrve zIkhavelA dhaDAmAMno eka che. marahama gAMdhI vIracaMda rAghavajI bhASaNe vakhate jaNAvatA ke amerikAmAM mArA bhASaNamAM 10000-12000 mANase ekaThAM thatAM, chatAM tadana zAMtithI, jarApaNa avAja vagara teo zravaNa karatA. A divasa jaina kemane Avate joI amane atizaya harSa thAya che. komanI kharI unnatine pAye eka nathI, aneka che. ekaluM dhana meLavIe, chatAM tene sAcavI na jANue, athavA vadhArI na jANIe te jema nirarthaka che, temaja dhana sivAya mananI khIlavaNa, upadeza zravaNa karavAnI zAMti, prajAmata badhA, vigere atizaya muzkela kAma na thaI zake to dhana paNa bahu upayogamAM AvI zakatuM nathI. je mANase, jaina baMdhuo, zrImAnavarga, hajI ema dhArato hoya ke konpharaMsanI bahu AvazyakatA nathI, kharcanA pramANamAM lAbha kaMIja nathI, temane amArI namra prArthanA eTalIja che ke jAheramata keTalI muzkelIthI utpanna karI zakAya che, adazya bhAIcArAnI lAgaNI AvI konpharasathI keTalI ane kevI dRDha thAya che, ApaNe dareka eTalAbadhA pramANamAM nakAmA kharca karIe chIe ke konpharaMsano prativArSika kharce hisAbamAM nathI, vigere bAbate vicAra karavA kRpA karavI. judA judA patra, mAsiko, koMgresanA TharAvane lagabhaga maLatuM kAma hamezAM kareja jAya che, chatAM koMgresa te kAMgresa ja che, tene gupta avAja aNadITha ghaNuM asara kare che, te ja pramANe ApaNI kAmanA mAsika, patre vigere je kare che tenI pUrNatAne mATe kenpharaMsa tadana Avazyaka che. kenpharaMsane aMge jJAnAnidhi pradarzana tathA mahilA samAja thayA te paNa atizaya zubhasUcaka che. sadaguNa ane vinayI thavA mATe AvA konpharasa ane samAje aNadITha nitika aMkuza mUke che. badhe vicAra karatAM hajI paNa je zrImAne, munivare athavA sAmAnya baMdhue A kenpharaMsanI AvazyakatA svIkAravA acakAtA hoya, temane pharI pharI pukhta vicAra karavA amArI namra prArthanA che. aha paramAtmA ! pATaNa kenpharaMsane aMte pAMcamI konpharansane amadAvAda AmaMtranI vakhata vayevRddha, anubhavI zeTha jesIMgabhAI haThIsIMganA gadagadita kaMThanA zabda jeoe sAMbhaLyA che, te te emaja kahe che ke zeThe kharA aMta:karaNathI jaNAvyuM ke mArI 70 varSanI vayamAM je kaMI paNa kharekharUM sArthaka-AtmAnI unnati bhareluM kAma-meM karyuM hoya te A che. sakaLa saMghanI bhakti e zuM jevI tevI bAbata che! dhana maLyAnuM sArthaka zuM che? jJAtibhAIonI sevA karavI teja, bIjuM kAMIja nahi ane te paNa mAna athavA kIrtinI IcchA vinA. amadAvAdanA zrImAna zeThe, dareka. janabadhu tathA bahenone amArI Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra jaina kAransa haeNrenDa. [ mAca kharA hRdayanI vinaMti che ke amadAvAda Azare 15000 zrAvakanI vastIvALuM prathama. paktinuM jainapura che, te koI paNa rIte kAnpharansane dIpAvavAmAM ochapa na rAkhatAM dareka rIte potAnuM pANI dekhADaze. amadAvAdanA pramANamAM bhAvanagara kAMija nathI. mATe dareka rIte uttama kAryavyavasthA karavA amArI amadAvAdanA sakaLa saMghane prArthanA che. svAgata kamITInA pramukha mI. punamacaMda karamacaMdra koTAvALAnuM bhASaNa pATaNanI prAcInatA raju karatuM hatuM. pramukha zeTha vIracaMda dvIpade kAmanA uddhAra keLavaNI uparaja gaNyA che, te satya che. jIrNoddhAra khAkhatamAM temaNe yathAsthita punaH kahyuM che ke navAM derAsara baMdhAvavA karatAM jUnAM samarAvavAmAM zAstramAM ATha gaNuM vizeSa puNya kahyuM che. dhArmika khAtAMonA hisAbeA cAkhA rAkhavA temane khAsa Agraha tadana stutya che. A beThaka vakhate saMvata 1961 nA hisAba bahAra pADavAmAM Avye che. A beThaka vakhate nIcalA TharAvA pasAra karavAmAM AvyA che. TharAva pahelA--nAmadAra prinsa ane prinsesa oNpha velsanI A dezamAM padharAmaNI thavAthI AkhA hiMdustAnanA jaina pratinidhinI pATaNa zaheramAM maLelI A cAthI jaina zvetAMbara kAnpharansa peAtAnA aMtaHkaraNanA harSa pradarzita kare che. ane tee nAmadArane vinati kare che ke jaina kAmanI tAjapratyenI vaphAdArInI khakhara te sAheba pAtAnA nAmavara pitAzrIne jaNAvavA maherakhAnI karaze. A TharAvanA khakhara tAradvArA te nAmadAra tarapha meAkalavA. TharAva bIjo--nAmadAra zrIma`ta sayAjIrAva gAyakavADa mahArAja sAhebanA vistI rAjyanI zItaLa chAyAmAM bIjIvAra A kAnphransa ekaThI maLatAM teo sAhebe uttAra dilathI je Azraya ApyA che tene mATe A kAransa tee sAhebanA aMtaHkaraNathI AbhAra mAne che. A TharAvanI khakhara te sAhemanA nAmadAra dIvAna sAhebane jaNAvavI. TharAva trIjo--ApaNI konpharansamAM cAre janarala sekreTarIoe potAnA amUlya vakhatanA bhega ApIne je kImatI sevA bajAvI che tene mATe temanA ataHkaraNathI AbhAra mAnavAmAM Ave che. TharAva cAthA-- --A konpharansamAM karavAmAM AvelA TharAvAnA amala thavA mATe je je munimahArAjee prayAsa karyA che temane A kenpharansa ataHkaraNathI AbhAra mAne che ane sarva munisamudAyane teja pramANenA prayAsa cAlu rAkhavA vina Mti kare che. TharAva pAMcamA--ApaNI jaina kAmamAM vyavahaeNArika ane dhArmika keLavaNInI vRddhi thavA mATe nIce pramANenA upAyAnI ceAjanA karavI ghaTita che. 1 dareka bALakIone pharajIAta keLavaNI ApavI eTale kAI paNa khALaka cA bALakIone temanAM mAkhApAe abhaNa rAkhavA nahi. 2 janabaMdhuone kramasara dhArmika keLavaNI maLavAne mATe kanyAzALA ane jainazALA upayAgI sIrIjha banAvavAnI goThavaNa karavI ane tene mATe eka kamITI nImavI. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] cethI jaina zvetAMbara kenpharaMsa. 3 dhArmika keLavaNI arthasahita ane tenA rahasyanuM jJAna thAya tevA prakAranI cejanA karavI. * jaina vidyArthIone uMcA prakAranI keLavaNuM maLI zakavA mATe temaja kaLAkezalya saMbaMdhI keLavaNuM ApavA mATe kelarazipa ApavI ane jaina beDIMga sthApavI. ' 5 jena lAIbrerIo ane bUkaDI sthAnake sthAnake sthapAya tevI goThavaNa karavI, ke jenI aMdara chApelAM tamAma pustake maLI zake. 6 dareka sArA zaheramAM moTI umaranI zrAvikAone abhyAsa karAvavAne zrAvikA zALAo sthapAvavI ane tenI aMdara udyoganuM zikSaNa paNa apAya tevI goThavaNa karavI. A bAbatanI A kanpharaMsa khAsa AvazyakatA dhAre che. ' TharAva chaThe-ApaNA mahAna pUrvAcAryoe racelA aneka prAcIna graMthe judA judA zaheramAM pustaka bhaMDAranI aMdara rahelAM che. tene have pachI vinAza na thAya tevI janA karavI. charNa sthitinA alabhya graMthanI navIna prate lakhAvI tene punaruddhAra kara. dareka bhaMDArenI upayogI hakIkata sAthenI TIpa taiyAra karavI, tenI A konpharaMsa AvazyakatA dhAre che. te sAthe TharAva kare che ke dareka pustaka bhaMDAranA adhikArIoe pitAnA kabajAnA bhaMDAronI TIpanI nakala konpharaMsa tarapha mekalavI ane je TIpa barAbara taiyAra na hoya te konpharaMsanI madada mAgavI, jethI te kArya paratve yogya madada ApavAmAM Avaze. rAva sAtamo - aneka sthAnake ApaNuM prAcIna zilAlekhe pratimAjI nIce tathA chUTA chavAyA che, te badhAne ekatra saMgraha karavAthI ApaNI pUrvanI jAhojalAlIvALI sthiti upara vizeSa prakAza paDI zake che tathA aitihAsika sthiti jAheramAM Ave che mATe te kArya karavAnI kenpharasa AvazyakatA dhAre che. TharAva AThame ApaNuM pUrva purUSoe agaNita dravya khacIne mahAna devAlaya baMdhAvelAM che, temAMthI je jIrNa sthitimAM AvI gayelAM hoya tene jIrNoddhAra karavAnI ApaNuM khAsa pharaja che tethI te kAryamAM banatA prayatna karavo joIe ane tene mATe caityarakSaka kamITI nImavI joIe. TharAva navama-1 jIvanI thatI hiMsA tathA janAvara upara gujaratuM ghAtakIpaNuM aTakAvavA banate prayatna kare. * : 2 pAMjarApoLa jyAM jyAM hoya tyAM tyAM sArI sthiti para lAvavI ane na hoya te jarUra jaNAya tyAM navI sthApavI. 3 jIvanI virAdhanAthI thatI cIjo na vAparavA mATe TharAva karavA. 4 dharmanA bahAne athavA vepAranA bahAne jAnavaro upara gujaratuM ghAtakIpaNuM aTakAvavA prayatna karo. . . 5 jIvadayA saMbaMdhamAM upadezake rAkhI tene pracAra vadhArave. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - jaina kenpharansa harenDa. .. [ mArca A TharAvanI A konpharaMsa khAsa AvazyakatA dhAre che. te sAthe rahIzALAmAM thayelA jIvadayAnA saMbaMdhanA TharAvane mATe bhagata lAkhA bhagavAna vigerene A konpharasa AbhAra mAne che. te TharAvane amala dareka jagyAe thAya tene mATe yathAyogya tajavIja karavI. TharAva dazame.--dhArmika khAtAMonA hisAbo taiyAra karavAthI ane pragaTa karavAthI tenI aMdara goTALA vaLI zakatA nathI. Avaka paNa vRddhi pAme che ane vizvAsa vadhe che tethI dareka dhArmika khAtAnA hisAba taiyAra rAkhavAnI, je kaI jaina baMdhu jovA mAge tene batAvavAnI tathA tene chapAvIne pragaTa karavAnI A konpharaMsa AvazyakatA dhAre che ane TharAva kare che ke je je khAtAonA hisAbo daravarase bahAra paDe tenI konpharaMsa noMdha rAkhavI ane te daravarSe pragaTa karavI ke jethI tevI rIte hisAbo bahAra pADavAnI bIjAne paNuM IcchA thAya. A TharAvane aMge svargastha zeTha gokuLabhAIdalatarAmanI vatI jAhera karavAmAM AvyuM ke eka mANasa rAkhavAne mATe pAMca varasa sUdhI daramAse rU. 50 thI 75 sUdhI pagAra kharcanA ApavAne ame kabUla karIe chIe. temaja pATaNa nivAsI zA. cunIlAla nAnacaMde pAMca varasa sUdhI vagara pagAre A kAma karavA kabUla karyuM. TharAva agIAra.--ApaNA jaina baMdhuo, je devayoge maMda sthitimAM hoya tene Azraya ApavAnI zrImaMta jainenI khAsa pharaja che. tethI udAra dilathI tevA baMdhuone Azraya Ape ane jema bane tema navA navA udyoga caDAvavA prayatna kare tenI A konpharaMsa khAsa AvazyakatA dhAre che, ane tene mATe zrImAna jaina baMdhuone AgrahapUrvaka vinaMti kare che. TharAva bAra-saMpa tyAM jaMpa e siddha thaelI kahevata che, ke jene anubhava ApaNane sarvane thayeluM hoya che tethI dhArmika saMbaMdhane daDha karavA mATe koIpaNa prakAranI ISa, spardhA ke adekhAI na rAkhatAM paraspara saMpanI vRddhi karavAnI A kanpharaMsa AvazyakatA dhAre che. A kenpharaMsa daDha karavAno mULa pAyA teja che, vaLI A hetune majabUta karavAne mATe aMdara aMdaranI keIpaNa bAbatanI takarAramAM banatAM sUdhI keTe na caData; pramANika gRhasthone paMca nImI te dvArA samAdhAna karavAnI paNa A kenpharaMsa AvazyakatA dhAre che. TharAva tera -nIce jaNAvelA deSita rIvAjo ajJAna ane pramAda vigere kAraNothI ApaNI komamAM dAkhala thayelA che tethI te rIvAjone hareka prakAre dUra karavAnI khAsa AvazyaktA che. 1 bALalagna, 2 vRddhavivAha, 3 kanyAvikya, 4 eka karatAM vadhAre strI karavI. 5 mRtyu pAchaLa jamaNa, 6 mRtyu pAchaLa zekakiyA 7 ayogya pharajIAta kharca, 8 mithyA. tnInA parvAdine pracAra. * upara jaNAvelA rIvAjo baMdha karavAnI A konpharaMsa khAsa AvazyakatA dhAre che 2wja che je vALA emAM je je gAma ke zaheramAM prabaMdha thayelA che Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] cothI jaina zvetAMbara konpharaMsa. temane A konpharasa dhanyavAda Ape che. te sAthe bIjA gAme ane zaheranA AgevAne A TharAvane yathAyogya amala karavA Agraha kare che. TharAva cauda-anya dhamaonA prasaMgane lIdhi temaja ajJAnanI prabaLatAthI ApaNuM jaina vargamAM lagnavidhei evA prakAre karavAmAM Ave che ke jethI ApaNe mithyAtva rUpa doSanA bhAjana thaIe chIe. tethI te deSa dUra karavA mATe jaina lagnavidhino prasAra vadhAro joIe. temaja bIjA saMskAre je bIlakula naSTaprAya thaI gayA che tenI zarUAta thavI joIe. te bAbatanI A konpharaMsa khAsa jarUra vicAre che ane jaina lagnavidhine prasAra jyAM jyAM je je gRhasthAe zarU karela che tene A konpharasa dhanyavAda Ape che, te sAthe bIjA gAma ane zaheranA AgevAnone te pracAra zarU karavAnI khAsa bhalAmaNa kare che TharAva paMdarame -jaina DIrekaTarI karavAnI AvazyakatA ApaNe eka mate svIkArI che ane tethI te kAryanI zarUAta karavAmAM AvI che te saMbaMdhamAM je je gAme, zahere ke prAMtanA AgevAnoe te kAryamAM madada ApI che ane phorma bharIne mokalI ApyAM che temane atre AbhAra mAnavAmAM Ave che ane bAkI rahelA gAma ane zaheranA AgevAnoe te saMbaMdhamAM madada ApavI, ema vinaMti karavAmAM Ave che. karAvaLamo-dara varase maLanArI ApaNI janarala kenpharaMsanI aMdara thayelA TharAno amala karavA mATe dareka prAMtamAM anukULatA anusAra prAMtika kensara so bharavAnI A kenpharasa AvazyakatA dhAre che ane gaye varSe amalanera ane pethApuramAM je prAMtika kensaraso bharavAmAM AvI che tenA kAryakartAone A kenpharaMsa abhinaMdana Ape che. kenpharaMsanA prazaMsanIya hetuone amala thavAnuM te eka prabaLa sAdhana che. * ' TharAva satara -A konpharansamAM thayelA TharAvane jyAM jyAM jeTale daraje amala karavAmAM Avelo che tene A konpharaMsa dhanyavAda Ape che ane have pachI evA prakAranI khabara konpharaMsa tarapha mokalavA dareka zahera ne gAmanA AgevAnone sUcave che, ke jenI ekaMdara nedha have pachI maLanArI dareka konpharaMsamAM vAMcI batAvavAmAM Avaze. TharAva aDhArame-ApaNI yunIvarsITImAM saMskRta sAhityanI aMdara ApaNuM jaina zvetAMbara AmnAyanA graMthe dAkhala thAya tene mATe egya prayatna karavAnI A konpharansa AvazyakatA dhAre che. TharAva ogaNuzame--jana zreyaskara maMDaLa taraphathI thatAM kAryo pikI jaina keLavaNI khAtAMnI aMdara yathAyogya madada ApavAnI konpharansa bhalAmaNa kare che. A vakhate hAlanA janarala sekreTarIone kAryavyavasthAmAM madada karavA arthe zeTha mANekalAla ghelAbhAI, zeTha jIvaNacaMda dharmacaMda tathA zeTha kuMvarajI AnaMdajInI esITaMTa janarala sekreTarI tarIke nImaNuka karavAmAM AvI hatI. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ; + jaina kaoNnpharansa harailDa. [mArca - zeTha premacaMda rAyacaMda taraphathI temanA suputra marahuma mI. phakIrabhAInI yAdagIrImAM rU. 2500 nI rakamanA vyAjamAMthI skolarazipa ApavAnuM jAhera karavAmAM AvyuM hatuM. * rU 3600 Azare kenpharansanA judA judA khAtAomAM bharavAmAM AvyA che. pAMcamI konapharansa amadAvAdamAM ane chaThThI bhAvanagaramAM bharavAnuM nakkI thayuM che. pahelI jana mahilA pariSadanI sthApanA. pATaNa khAte maLelI cothI jaina zvetAMbara konpharansanuM kAma khalAsa thayA pachI strIonI eka sabhA meLavavAmAM AvI hatI. A sabhA sAgara gacchanA upAzrayamAM maLI hatI. Azare 1200 jaina bAnue hAjara hatI. e strI vaMdamAM rAjakuMvarabAI ThaThThA (rA. gulAbacaMda 8drAnA mAtuzrI), mIsIsa motIbAI punamacaMda karamacaMda kaTAvALA, mIsIsa kuMvarabAI amIcaMda panAlAla, mIsIsa caMcaLabAI jesIMgabhAI jhaveracaMda, "mIsIsa hemacaMda vastAcaMda, mIsIsa bApulAla mULacaMda, mIsIsa lalubhAI nathubhAI, mIsIsa lalubhAI jecaMda, mIsIsa pAnAcaMda jecaMda, mIsIsa harakerabAI ratanacaMda vastAcaMda, mIsIsa maNilAla laheracaMda, mIsIsa sUrajamala jhaveracaMda, mIsIsa manasukhabhAI delatacaMda, mIsIsa viThaladAsa maMgaLadAsa anupacaMda, mIsa ratana amaracaMda paramAra, ane bAI samaratha vigere hatAM. pramukhasthAne rAjakuMvarabAI DhaDhA bIrAjyAM hatAM. temaNe sAMsArika tathA dhArmika bAbate viSe vivecana karyuM hatuM ane jaina saMsAramAM je vahema bharelA ane hAnikAraka rIvAje ghusI gayA che te nAbUda karavA sarva bahenane vinaMti karI hatI. pachI amadAvAda vALA mI. manasukhalAla anupacaMdanA putrI bAI samaratha tathA pATaNa kanyAzALAnA heDamIsIsa bAI maMchAbAIe hAnikAraka rIvAjo dUra karavA viSe mana pIgaLe evAM asarakAraka bhASaNo karyA hatAM. naThArA rIvAjo dUra karavA mATe sauthI sarasa upAya e sUcavavAmAM AvyuM ke jeNe banI zake teNe bAdhA levI. A pramANe muni mahArAjAe padhArI bAdhA ApI hatI. A pariSadamAM thayela TharAvo nIce pramANe - - 1 jina bAnuoe dhArmika, vyAvahArika tathA dhArmika keLavaNI levI. 2 jemAM hAnikAraka sAMsArika rIvAje cAlatA hoya te dUra karavA. 3 jaina zvetAMbara konpharase ApaNe mATe je TharAva karyA che te mATe temane AbhAra mAnavAmAM Ave che. 4 jaina bAnuonI Aje maLelI A sabhAnuM nAma "pahelI jaina mahilA pariSada" rAkhavAmAM Ave che. 5 bIjI jaina mahilA pariSadanI beThaka, amadAvAda khAte pAMcamI kenpharasa bharAya tyAre tyAM bharavA TharAva karavAmAM Ave che. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] kAsanA TharAvAnA thatA amala. 7, 6. A TharAveA kAransa upara mAkalI ApI teo je prayAsa kareche temAM yathAzakti madada ApavI. pariSadanA surakhI ( peTUna ) tarIke rAjakuvarakhAine nImavAmAM AvyAMche. sekreTarIe tarIke mIsIsa ucchvAsakhAi meAhanalAla mULacaMda, tathA mIsa samaratha manasukhalAla mULacaDhane nImavAmAM AvyAM che. A be jaNa uparAMta khIjA khAnu sekareTarInA nAme umeravAnA TharAva karavAmAM Avye hatA. jevIrIte kaoNMgresane aMge pradarzana, udyoga hunnaranuM kendrasa, strI samAja, vigere saMsthAe jAgRtimAM AvIche, tevIja rIte ApaNI kendrasane aMge mahilA pariSada bharAya ane te potAmAM vicAra karatAM zIkhe e jamAnAnuM zubha cinheja che. eka gADInAM e cakramAM eka atizaya sArUM hAya ane bIjI jarIbhUta hAya te atizaya sArAne paNa muzkelI paDyAvinA rahe nahi. jainemAM vAMcavA lakhavA jevI keLavaNI ghaNA bhAgane che, paraMtu A keTalI upayAgI thaI zakeche e teA bhaNelI sukSizita strIonA pati, mAtA, pitA, ane temanA saMbaMdhamAM AvanAra darekajaNuM anubhavIja zake. rA. gAvardhanarAma mAdhavarAma tripAThInA marahuma putrI bahena lIlAvatI jevuM jIvana gALavAne samartha cavAya tevI strI keLavaNInI ApaNane jarUra che. ApaNA ghaNA kharA varga sAmAnya, garIma che, temane strIe kharca mATe, navAM navAM vastrAbhUSaNa mATe, meATA varA, kharcInAM kAryAM karavA mATe satAve nahi, evI keLavaNInI jarUra che. pati eja paramezvara tulya che, evuM samajI tenI kharA aMtaHkaraNathI sevA karavI eja ame te strInuM kharUM strItva samajIe chIe. agara joke A pariSada paDelI che, tethI bahu vivecana thayAM nathI paraMtu vakhata jatAM A pariSada jaina samAjane zubha phaLa dekhADe evI amArI kharA aMtaHkaraNanI AzA ane IcchA che. paramAtmA te saphaLa karI !!! kAnpharasanA TharAvAnA thatA amala. jetapura, tArIkha 5-2-196. Aja rAja zrI jaina zvetAMbara kAnphasa taraphathI zA. trIbhAvana jAdavajIe ahIM AvI kendrasanA hetu ane uddeza saMbadhe asarakAraka bhASaNa upAzrayamAM zrIsaMdhane bheLA karI ApyuM. te uparathI nIce pramANe vartavA zrI saMghanA gurusthA ekamata thai pAtAnA upayAga mATe have pachI vartavA baMdhAya che. ane tenI khAtrI adala A nIce sahI karI che. ( 1 ) (2) have pachI cApaDAmAM cAmaDAnA puThA vAparavA nahi. pIchAvALI TApIe vAparavI nahi. ( 3 ) kacakaDAnA karaDA agara kacakaDAnI cIte vAparavI nahi. ( 4 ) paradezI meDhA vAparavA nahi. upara pramANe TharAva karI te pramANe vartavA maMdhAIe chIe tenI khAtrI badala A nIce sahI karIche. tArIkha sadara jetapura ( sahIe. ) Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - jana kenpharansa heralsa. [mArca - vaLAda, tA. 9-3-1906. vaLAda-A gAmamAM zrAvakenAM ghara Azare cALIsa tathA jInAlaya, upAzrayaM tathA pAMjarU parabaDI che. be traNa varasa upara mahArAjazrI siddhivijayajI atre padhArelA te avasare vyAkhyAnamAM dravyasattarI vAMcI tathA cityadravyasaMbaMdhI upadeza karelo ke jethI saMvata 195 nI sAlanA jInAlayanA hisAbathI kanyAlagnanA rU. 4 ne lAgo baMdha paDI gayelo te mahAjananuM aikaya thavAthI dharmAdA saMbaMdhI rU 500 bhegA karI zrAvakone trANamukta karyA che. eTaluM ja nahI paNa prasaMge phAgaNa suda 15 nI hatAzanInA heLInA bhaDakAne keTalAka varasathI paraMparA cAlele je kurIvAja paNa A mahAtmAnA prabhAvathI turata zrAvaka samudAye maLI pratijJA pUrvaka baMdobasta karI anaMta jIvonuM thatuM balIdAna ekadama koNa karyuM che. vAha, samucita mAhaNa (muni) A jIva trAtAvinA mahata abhayadAna devA bIjo keNa samartha hoya! vartamAna phAgaNa suda 15 divasanA likika padanA bhaDakAnuM mahAtmya vRddhi pAmeluM chatAM jainAe tene bIlakula Adara karyo nathI. jethI jaina zAsananI unnati thavAno saMbhava che. atrethI keza traNa upara parAMtIA gAma che. tyAM janIonAM ghara Azare 25 che. tyAM jaina zALAomAM chekarAo 22, jananuM zikSaNa le che. temAM zrI jana kenpharaMsa taraphathI eka zikSaka rU 4 nA pagArathI bhulAbhAI haridAsa bhaNAve che. teonA AgrahathI gAma valAda nivAsI zA khImacaMda pItAMbaradAsa zrI jainatatvasaMgrahanA kartA tA. 4-3-1906 nA divase jaI rAtrIe parIkSA lIdhI temAM ghaNu naMbara pAsa thayA bAda te vakhate mIThAI vaheMcI. te vakhate gAmanA bIjA sadagRhastho AvelA tathA nizALanA sarakArI mAstara paNa tyAM AvelA teo paNa chokarAonI huzIArI jeI cakita thayA hatA. keLavaNImAM be kalAka rAtrIe pratikamaNanAM sUtrArtha artha sAthe cAle che. zabdazuddhi paNa sArI cAle che. prasaMge jIvapujA vidhi, daza trika, paMcAbhigama Adi belanI dhAraNA paNa cAle che. A chokarA madhyama vayanA che, jethI karIne jJAna sArI rIte saMpAdana karI zakaze. A chokarAonA zikSaka sarakArI nizALamAM AsIsTaMTa che, ane jene dhamI che. jAte pATIdAra che. teo je be varasa bakarAone bhaNAvaze te vizeSa jJAna meLavaze e nirvivAda che. godharAmAM TharAva-munirAja zrImad karavijayajInA upadezathI nice pramANe TharAva thayA che - 1 maraNanI kriyA pAchaLa dazamuM, bAramuM, teramuM, tathA vaSI je pharajIAta kara vAmAM Ave che te baMdha karI, maraNa pAchaLa phakta ekaja vare kare. A paNa pharajIAta nahi. 2 maraNa pAchaLa sarAvavAne tathA mUche kADhI nAkhavAno rIvAja baMdha karavAmAM Ave che. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] konpharaMsanA TharAvane thatA amala. pAlanapura--tapAgaccha ane lAMkAgaccha ( mUrtipUjaka zvetAMkharI tathA tuDhIyA bhAie ) nI sa`sAra sudhAraNA arthe bhegI maLelI strI tathA purUSonI gaMjAvara sabhA.. A sabhAmAM Azare 500 mANasa, temAM banne pakSanA tamAma AgevAnA ane Azare 100, strIe hAjara hatI. sabhAnuM kAma savAre nava vAge zarU thayuM hatuM. jhaverI mehanalAla maganabhAIe hAnikAraka rIvAjo dUra karavA tathA tamAma jaina bhAIo ane bahenAe peAtAnI jJAtimAM krUrajIta keLavaNI dAkhala karavA sabhAne AgrahapUrvaka bhalAmaNa karI hatI. hAnikAraka rIvAjonuM kAma prathama zarU thayuM. nAyaba dIvAna sAheba sebhAga bhAInA putra bhAi caMdulAle asarakAraka bhASaNa karyuM hatuM. pachI kenpharansanA AsisTaMTa janarala sekreTarI mI. mANekalAla ghelAbhAie TuMka vivecana karI TharAva pasAra karavA vinati karI hatI. A uparathI je duSTa rIvAjathI strIonI maryAdA sacavAtI nathI tathA jethI aneka vyAdhi thAya che te dUra karavA ekaThI thayelI strIonI samatIthI nIce pramANe TharAva pasAra thayA hatAH-- maraNunI pAchaLa chAtI phUTavAnA rIvAja che.te AjathI baMdha karavAmAM Ave che. jethI kAI paNa khAIoe kUTavuM nahi ane bahAra gAmathI kANe Ave tene paNa A TharAva lAgu che. A TharAva viruddha je kAi varte tenA rU 1.khADAM DhAramAM levAmAM Avaze. A daMDa pAMjarApALane mANasa vasula karaze. TharAva nIce mahAjananA zeTha cImanalAla maMgaLajI vigeree sahI karI hatI. atyArasudhI A duSTa cAlane muMbai, bhAvanagara, amadAvAda ane pATaNanA gRhasthA paNa A pAlanapuranA gRhasthAnI peThe nirmULa karI zakayA nathI. gAma hanubhAnA lIMbaDA--sa. 196ra nA phAgaNa zuda 8 zanivAra tA. 7-3-05 zrI hanubhAnA lIMkhaDAmAM kAnpharansanA hetue ane zreyaskara maDaLanA niyamA upara vakIla trIbhAvana jAdajIe bhASaNa ApatAM nIce pramANe TharAva karyA. * 1 cAmaDAnA puThAM nahIM vAparavA ane have pachI navA cepaDAmAM baMdhAvavA nahIM. 2 pIMchAvALI TApIe vAparavI nahI. 3 kacakaDAnI vIMTIe vAparavI nahIM. 4 paradezathI ApatA ravA meDhA vAparavA nahIM. uparanI cIjomAM hIMsA thavAnA kAraNathI kAnaphreMsamAM bhASaNa thAya che. ane jainayamanA khAsa tatvA jANI A TharAvamAM sahIe `ApI che. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina konpharansa herai3. [ mArca sasthAna zrI jAmanagaranA tAluke lAlaparInA zrIdharmanAthajInA jaina derAsaranuM upaja kharcanuM saravaiyuM, savata 1960 nA jeTha mAsathI te saMvata 1962* nA AseA vada :) sudhInuM. 3156-0-2 zIlaka. 329-4-3 upajanA nIce pramANe, 86--9-6 vyAjanA 42-10-9 ghI tathA bhaMDAra khAlatAM tathA pannuzaNanAM kara vigere upajyA te. 32904-3 3485-4-5 2972-7-2 khAkI zIlaka zrI derAsarajInA 8--9-6 zrI jJAna khAte jamA 4-7-9 zrI tapAgaccha mUrti pUjaka mAjana khAte jamA. 64-0-0 32 zrI derAsarajI khAte tathA 32 sAdhAraNa khAte jamA, te * judA tenA A sAlamAM krUDA thAtAM cAlatAM mAgazara mAsamAM upajamAM lIdhA che te. p--12-0thI judA judA dhaNInA khAtA peTe jamA che te. pa12-12-11 zrI derAsarajI kharcakhAte nIce pramANe. EUR 90--017 amerIkAnI tIjorI lIdhI tenA. 512-12-11 2972--76 khAkI zIlaka. 3485-4-5 196-12-6 derAsarajInA raMgamaMDapanI bahAranI cAre mAnunI adhurI rahelI cunAnI gAra karAvI tenA kuDIyA, mulI, cunA, pANI vigere kharcanA 226-0-5 gADI tathA paTAvAlAnA pagAra kharca tathA ghI, tela, varaka, atara vigere paracuraNu kharacanA. . 65-8-chA zrI sAdhAraNa khAte 1241-0-0 zrIlAlapura jainazALAnA ma kAna khAte 1100--0--0 bhATIyA ThA. nAgajI suMdarajI ne khAte vyAja prata TakA na lekhe 56313-3 bhATIyA ThA. mArArajI jeThA ne khAte vyAja prata TakA .nI aradhA lekhe 46-4-8 paracuraNa ugharANI khAte zrI prAMta zIlaka tIjorImAM 40--4-3 3056--4-9) 3056-4-9ii * hAlAramAM caitra mAsathI saMvata badalAtA heAvAthI gujarAtanA khIjA bhAgeAmAM saMvata 1961 nA AseA vada - 3 ne hAlAramAM saMvata 1962 nA AsA vada : ] kahe che. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] svIna samAcAra. navIna samAcAra. phaMDa-DabAsaMga vigere gAmonA jaInenA phaMDamAM bIjA rU. 318 bharAyA che. lAyabrerI-jAvarAmAM zrI zvetAMbara abhyadaya rAjendra jana lAibrerI sthapAI che presIDanTa tarIke zeTha dhanarAjajI nAhaTA mukarara thayA che. jIvahiMsA-muMbaImAM kAgaDAone saMkhyAbaMdha mArI nAkhavAmAM Ave che, banI zakate upAya karavAM dayALu badhuone vinaMti che, rIperTa-phaLodhI khAte maLelI pahelI konpharansa tathA vaDodarA khAte maLelI trIjI kenpharansane rIporTa ane prasiddha thaI gayA che. . mRtyu-AmalaneranA mI. chaganadAsa tA. ra3-2-06 nA roja gujarI gayA che. dakSiNa prAMtika kenpharaMsamAM temaNe sArI madada karI hatI. mRtyu-amadAvAdanA suzrAvaka, svargastha AcArya zrImanmahAmunirAja zrI AtmA rAmajInA parama zraddhALu bhakta zA maganalAla dalapatarAma dehamukta thayA che. yatikaransajana viveka prakAza" nAmanuM mAsika pizanA aMkamAM jaNAve che ke "temaNe (jenee) pitAnA kharca yationI eka kenapharaMsa bharAvI ApavI." dukALa-ratalAmanA zeTha budherajI jhaveracaMdavALA zeTha eMkAramale dukALathI pIDAtA jaina baMdhuo mATe saste bhAve dANA vecavA dukAna kADhavA rU. 41000 nI sakhAvata karI che. zAMtigRha-smazAnamAM janAra mANasa mATe vizrAMtinA sthaLa tarIke eka zAMtigRha zeTha mULacaMda haThIsaMga gajarAvALAnI vidhavA bAI pArvatIe amadAvAdamAM baMdhAvI ApyuM che. prAcInatA-nAmadAra prinsa tathA prinsesa oNpha velsa, jeo nabara 8 thI A dezanA judA judA bhAgomAM musApharI kare che teo ApaNA prAcina tIthoMmAMthI ekenI mulAkAta levA bhAgyazALI thayA nathI. davAkhAnuM amadAvAda kALupuramAM AvelA zeTha manasukhabhAI bhagubhAInA davAkhAnAne jAnyuArI mahinAmAM 12353 daradIoe lAbha lIdhuM hatuM. dararojanI hAjarI 389 hatI . dhAMgadhrA-be jaina maMdira che. vahivaTa AnaMdajI kalyANajInA nAmathI cAle che. dekharekha mATe saMgha taraphathI pAMca meMbare che ane lAibrerI hAla udhADavAmAM AvI che. hAla rU. 14 nuM uttejana maLyuM che. vadhu madadanI jarUra che. jhAMjhIbAra-vikAneranA rahIza pratiSThita yati zrIpALacaMdrajI jhAMjhIbAra gayA hatA. tyAMthI te eDana paNa gayA hatA. teo sarva yatione jaNAve che ke jhAMjhIbAranAM havA pANI sArAM nathI. tyAMnA jena bhAIo ghanavAna nathI. niHsvArtha upadeza mATe je yati jaze tene sAruM mAna maLaze, paNa je dhana mATe jaze te pastAze. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kenpharansa hare3. [mArca jAnyuArInA aMkamAM ame digaMbara skolarazipa digaMbara mahAsabhAnA samAraMbha vakhate jAhera thavA viSe jaNAvyuM hatuM paraMtu te viSe jana yaMga mensa esosIezananA : meLAvaDAmAM jAhera karavAmAM AvyuM hatuM. pahoMca -DabAsaMga janasaMkaTanivAraNa phaMDanA sekreTarI taraphathI amane hisAbanI nakala maLI che. kAma bahuja cekasa thAya che, ane dareka madadane pAtra che. - paMDita pannAlAle tA 12-02-06 thI mALavAmAM upadezaka tarIke kAma zarU karyuM che, ane jyotiSaratna paDita jIyAlAle paMjAbamAM mAnAdhikArI upadezaka tarIke kAma zarU mAnapatra-goghAnA rahIza tathA bhAvanagara zAmaLadAsa kolejamAM abhyAsa karI elaela.bI. thayelA mI. nyAlacaMda lakSmIcaMda sonIne bhAvanagaranI jaina dharmaprasAraka sabhAe mAnapatra ApyuM che. bhAvanagara-vizAzrImALI godhArI jJAtimAM atyAra sudhI rU. 500 nuM ghareNuM varavALA taraphathI kanyAne ApavuM paDatuM hatuM, tene badale hAla te jJAtie. e TharAva karyo che ke rU. 20) nuM ghareNuM karavuM tathA rU. 200 varakanyAnA nAme mUkavA. navI pAThazALA-panyAsajI hitavijayajInA upadezathI mAravADamAM dezurI gAmamAM navI janapAThazALA sthApavAmAM AvI che. tenA kharca mATe TIpamAM rU. 4000 ) bharAyA che. hAlamAM 51 vidyArthIo dAkhala thayA che. kuMDa-DabAsaMga vigere gAmonA lAcAra jene mATenuM phaMDa rU. 31pa6 nuM thayuM che. zrAvikA udyogazALA-pATaNamAM sthApavAmAM AvI che ane tene mATe konpharaMsa taraphathI mAsIka rU. 4. nI madada cha mAsa sudhI ApavAno TharAva thayA che. paradezI khAMDa-ajameranI vidyAnnati ozavALa sabhAe TharAva karyo che ke, merasa khAMDamAM saphedI lAvavA baLadanuM lehI chAMTavAmAM Ave che, mATe derAsara tathA upAzraya tathA dharmanA kAmomAM A khAMDanI banAvelI mIThAI na vAparavAno TharAva karavAmAM Avyo che. lAbhakAraka TharAva-munizrI ratnavijyajInA upadezathI kacchamAMDavInA saMgha TharAva karyo che ke baLadanI gADI laI tIrthayAtrAmAM tathA bIje jatAM harIphAImAM baLadane deDAvavA nahi tathA jugAra ramavo nahi. A TharAva bhUja, aMjAra, mudrA vigere ThekANe paLAvavA baMdobasta kare. mRtyu--zera tathA noTanA dalAla, mULa mAMgaroLa tathA hAla atrenA vatanI zeTha jUThAbhAI harakhacaMda tA. 13-2-16 nA roja 50 varSanI umare atre gujarI gayA che. tao mAMgaroLa zrImALIbhAIonuM sAruM thavA banate prayAsa karatA hatA. atrenA zrI mAMgaroLa zrImALI samAja tathA mAMgaLa zrImALI beDiMganA teo pramukha hatA. teoe A borDigane bahu sArI madada karI hatI. teo zerabajAranA DIrekaTara hatA. briTIza InDiyA sTIma negezana kaMpanInA teo lAla hatA. Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] . . navIna samAcAra jainonA hAthe pazuo para nirdayatA-kacchI ozavALa kheDute jakhamI, lUlA, laMgaDA ane gaLe paDelA cAMdAmAMthI lehI cUtA belane khetImAM haLasAthe athavA gADAMmAM joDI bahu nirdayapaNuM kare che. meLA vigeremAM pazuo para bahu nirdayatA gujare che. te nahi karavA athavA tene uttejana nahi ApavA kacchI bhAIone namra sUcanA che. ekatra thavuM-pATaNa kenapharasa pahelAM thoDA divasa upara morabIthI DhaMDhIA bhAIo e ApaNA para patra lakhI jaNAvyuM hatuM ke kAMto pATaNa konapharaMsa traNa divasa pAchaLa tye athavA kaMI bIje raste kare, jethI baMne pakSanA bhAIo eka ThekANe maLI arasaparasanI takarAro patAvI de. muMbaImAM maLelA jaina bhAIoe evo toDa kADho hatuM ke pATaNa kenapharaMsa pachI amadAvAda mukAme maLavAnuM banI zakaze, ema morabI jaNAvavuM. A saMbaMdhamAM koI nizcaya thayo nathI. dayA mATe cetavaNI - mI. dAdAbhAI ratanajI nAmanA AbakArI konTrAkaTare ghaNA divasa sUdhI "muMbaI samAcAra" mAM jAhera khabara chapAvI hatI ke thANuM, deheNuM, valasADa, gaNadevI, bIlImorA, sonagaDha, dharmapura, vAMsadA vigere sthaLoe baLadone loDhAnI Ara bheMkavAmAM Ave che. dayALa jainabadhuo, bIjA dayALu bhAIo tathA prANIo upara gujaratuM ghAtakIpaNuM aTakAvanArI maMDaLIonuM A bAbata upara ame lakSa kheMcIe chIe. aThAImahotsava-atrenA jhaverI pAnAcaMda tArAcaMda, je suratanA rahIza che, ane jenI umara hajI bahu nathI, temaNe cothA vatanI bAdhA lIdhI che, ane paMcamInA ujamaNA tarIke jJAnanuM udyApana karyuM che. lAlabAgamAM aThAImahotsava thayo hato te zeThe eka navakArazI paNa karI hatI. kula rU. 7000 no kharca thayelo dhAravAmAM Ave che. jamaNavAramAM je e paDayuM rahe che, tene mATe ame amArA kharA aMtaHkaraNanI dilagIrI jAhera karIe chIe. sarva bhAIoe jANavuM joIe ke AMhI puNyaupArjana karavA AvIe, tene badale eThuM mUkavAthI detaSata thaIe chIe. audyogika skula-kalakattAmAM jhaverI lAbhacaMda motIcaMde lITararI ane TekanIkala skUla kADhI che. jhaverAtane dhaMdho vyavahArU rIte zIkhavavAmAM Avaze. gaNita, IMglIza saskRta, baMgALI tathA nAgarI bhASA paNa zIkhavavAmAM Avaze. skUlanI AsapAsa dukAne banAvavAmAM AvI che, jenA bhADAmAMthI Doka kharca thaI zakaze. gavarnameMTa sIkyuriTIjha paNa levAmAM AvI che. AnAthI paNa zeDo vizeSa kharca thaI zakaze. nibhAvaphaMDa mATe - A rIte uttama che. menejIga kamITI nImAtAM skUla ughaDaze. TrasTIo tarIke narebala mI. bhUpendranAtha bAsu, narebala mI. nalinavihArI sarakAra sI. AI. I, rAyabahAdura buddhasiMhajI, koThArI jAlamasiMha, dudherIyA vijayasihajI, te ajhImagaMjanA jamInadAro, tathA zeThe lAbhacaMda ane motIcaMda che. nokarI karatAM dhaMdho athavA vyApAra hajAra daraje uttama che. nokarImAM nasIba veceluM che. dhaMdhAmAM vadhavAne ghaNe saMbhava che. banI zake, temaNe jhaverAtanA dhadhAmAM paDavuM bahu ja preyaskara che. zeTha lAbhacaMda motIcaMde A sabhya ughADIne yogya dizAmAM cagya pagaluM bharyuM che. ame temane dhanyavAda ApIe chIe. A Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina konpharansa harai7. . [mArca amadAvAda zrAvikA zALA--A zALA vize ame agAu lakhI gayA chIe, chatAM zrAvikA e saMghanuM agatyanuM aMga hovAthI tenA uddhAra mATe je je prayatna thAya te prakaTa karavA amArI pavitra pharaja che, tethI ja Aje pharI lakhyuM che. phebruArI 196 mAM zikhanAra strIonI saMkhyA 194 hatI. darajanI sarAsarI hAjarI 115 hatI. zivaNa zIkhanAra 68, bharata zikhanAra 118 tathA rezamI kapaDAnI bAMdhaNI bAMdhavAnuM zIkhanAra 7 hatI. 112 sadhavA. 30 vidhavA, pa2 kumArI hatI. A AMkaDAo poteja spaSTa bele che, te para spaSTIkaraNanI bahu AvazyakatA nathI. - zrI kezarIyAjI--tIrthanI sArasaMbhALa karavA mATe muni mahArAjazrI jhaverasAgarajIe ATha sabhAsadenI kamITI nImI hatI. ane tIrthane sarva vahivaTa udepuranA nAmadAra mahArANAnI dekharekha nIce karavA TharAvyuM hatuM. te kamITInA keTalAka sabhAsade hAla maraNa pAmyA che. bhaMDArI divAnajI balavaMtasiMhajI prathama saMbhALa rAkhatA hatA, paNa kALanA prabhAve teo TuMka zraddhAvALA thayA che. ghaNA kharA zrAvake DhuMDhIAnA upAzraye jAya che, tethI kamITInI kharAba vyavasthA thaI che. eka navI kamITI nImavAnI jarUra che. (A mAsikamAM draDhIA zabda vAparyo che, kAraNa ke teo sthAnakamAM rahetA na hovAthI sthAnakavAsI zabda egya nathI. bIje yogya tathA arthane besato zabda sUcavavA amArI temane vinaMti che.) paza premIonI bajAra - laMDanamAM tA. 28, 29 tathA 30 navebare bharAI hatI. A maMDaLInA hetu zodhakheLamATe thatI pazuhiMsA aTakAvavAnA che. A bajAramAM Dayuke, lerDa, kAuMTe, tathA temanI umarAva patnIo vigerenI saMkhyA 125 thI vadhAre hatI. bajAra jovA javAnI praveza phI rU. 10 hatI, bajAramAM kaI umarAva strIo egAvAne te - keIe bIjA prakArane ema bhAga bhajavyA hatA. leDI glaeNmaNIlDa tathA beroneTa bAranekee puSpa vecavAne vibhAga sAcavyA hatA. AvA khAnadAna kuTuMbanA manuSyo kharA utsAhathI bhAga le tyAre garIba mANaso upara keTalI badhI asara thAya tene te vicAraja . kara basa che. thayelI moTI rakamanI upaja janAvaranA hakanA rakSaNamATe laData calAvanAra maMDaLIone teoe arpaNa karI hatI. * dikSA-bhUjathI muni mahArAja haMsavijayajI lakhe che ke vAgaDanivAsI bhejAbhAIe mAgha zuda 14 nA dIne dIkSA lIdhI che. tenA pitAe muniupadezathI chokarAne mahArAjane arpaNa karyo hato. A bhAgamAM dIkSA levAnuM luptaprAya thaI gayuM hatuM te pharI sateja thayuM che.' dIkSAnA phalekA ane varaghoDA mATe kaccha nareze ghoDA, ratha, rasAlA vigerenI madada dIdhI hatI. 8 kivasa DhuMDhIyAbhAIo varaghoDAmAM AvyA hatA. dIkSAne divase te bhAIoe dukAne baMdha karI hatI, ane bALakesahita varaghoDAmAM bhAga lIdhe hate. muni mahArAjanuM nAma bhAnuvijaya rAkhavAmAM AvyuM che, ane temane panyAsajI saMtavijayajInA ziSya banAvavAmAM AvyA che. bhejAbhAInA pitAe cethAvatanI bAdhA lIdhI ane DhaMDhaka dharma choDI ApaNe dharma aMgIkAra karyo. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] navInasamaskAra. TrasTI-kalakattAmAM zrI pArzvanAthajI maMdiranA TrasTI jhaverI hIrAlAlajI gujarI jatAM temanA vArasa jhaverI cunIlAlajIe jAherakhabara mAraphate saMghane jaNAvyuM hatuM ke, mArA pitAnA hakadAra vArasa tarIke maMdira kabaje havethI mAre hastaka TrasTI tarIke che. A bAbata bIja (muMbaI) konpharansanA makha bAbusAheba rAyabahAdura badrIdAsajI tathA bIjA 11 jaNAe e vAMdho uThAvyo maranAranI mIktanA vArasa jhaverI cunIlAla che, paraMtu maranAranA vArasa tarIke derAsara kabaje paNa te rAkhI zake nahi. A hetu pramANe ukta 11 gRhasthoe dAvo mAMDavA hAIkorTamAM paravAnagI mAgI, je maLI. pachI jhaverI cunIlAlajIe evI araja hAIkeTamAM karI ke eDakeTa janaralanI saMmatI vinA A dAva maMDAI zakAya nahi, ane samatI lIdhelI nathI, tethI dA kADhI nAMkhave. hAIkorTe A vadhe nAmaMjura karI kesa mAMDele vAjabI TharAvyo che. zreyakara maMDaLanI keLavaNInI yojanA-A maMDaLane daramAse rU. 250 madada maLe che. hAla maMDaLanI mukhya ophIsa pAlItANuM che. maMDaLa pAThazALA tapAsavAnuM kAma kare che maMDaLane madada karavA viSe tathA tene aMge bIjI bAbato viSe vicAra calAvavA geDIjInA derAsaramAM eka sabhA maLI hatI. temAM nIcalA TharAvo thayA hatA 1 maMDaLanI vaDI ophIsa muMbaI rAkhavI. zAkhAo pAlItANA, amadAvAda, mahesANA, tathA bIjI jarUra jaNAtI jagyAe rAkhavI. murabI, pramukha, upapramukha.bahAra gAmanA paNa svIkAravA. ' 2 pAlItANAnI zrI AnaMdajI kalyANajInI peDhImAM jIvadayA, bhaMDAra vigere khA tAvALI rasIdamAM maMDaLanuM nAma dAkhala karavA keziSa karavI. 3 jainazALAomAM abhyAsakrama eka sarakho rAkha. ja jaina zilI pramANe pustako racAvavA, chapAvavAnuM kAma kamITI upara rAkhavuM. 5 mahesANA athavA sugama paDatA sthaLe jena TrenIMga koleja sthApavI. 6 maMDaLanA phaMDamAM nANuM tathA mIlakane Ave te mATe kAyadA kAnune ghaDI gya vakhate TrasTaDIDatiyAra karavuM. 7 hAla phaMDa ubhu karavuM ne temAM TIpathI, tIrthonI peDhIomAM nAma dAkhala karAvavAthI vASaka athavA mAsika amuka madadathI thatI kamAInI pedAzamAMthI, amuka hisAthI tathA sabhAsade rame bharI nANuM ekaThAM karavAM. pArasa gamana-hAla hIMdusthAnamAM yunIvarsITInI DIgrI pAmelAo nekarI athavA dhaMdhAnI bAbatamAM, mahenatanA pramANamAM ochuM maLatuM hovAthI, jarA asaMtuSTa che, ema anubhavaparathI jaNAya che. AvA vakhatamAM aMgrejInuM jarUra jeTaluM jJAna meLavI paradeza dhaMdhA arthe javuM te bahuja uttama che. nIcenA dAkhalAparathI jaNAze ke tyAM (yuropamAM) dharma pALavo tadana azakya che, e juThI vAta che. ghaNA jainabaMdhuo vilAyata jaI AvyA che, ane dezakALa jotAM ApaNe ane yuropane nIkaTa sabaMdha jotAM, yuropa dhaMdhAne aMge joItA guNenI bAbatamAM ApaNe gurUM thayeluM hovAthI, tyAM javAthI Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasa heDa. ( mArca vizeSa lAbha che e spaSTa che corasamAMdhadhA karatA mI. gulAbaca'da anupaca'danA patnI sA. rUkSmaNI tathA mI. khImacaMde la bhAI ekara ane temanAM patnI sA. hIrA khAI e traNa jaine tA. 3 jIe pArisAyA che. dharma sAcavavA atizaya sAvaceta rahevA amAre temane draDha Agraha ane nara vinati che. kAraNa ke jaina jevA sUkSma cAmaya dhama pRthvItalapara eke nathI, ane zrAvaka khALIyuM vAravAra maLavAnuM paNa nathI. ApaNe ane huMDhIyA bhAio-pajAmamAM Avela nabhAnA mahArAjA samakSa paDitAnI lavAdI nIce Dhaka sAdhue ane ApaNA munirAja zrI vajhubhavijayajI vacce savAlonA sabaMdhamAM zAstrArtha thayA te, tenA phaisalA hAla thayA che. phreMsalA nIce jaDita bharavavaTI, zrIdhara rAjya paDita, paDiMta dugAdatta, paDita vAsudeva ane vanamALIdAsa jyAtiSI e pAMca paDatAnI sahI che. phaisale nIcenI matalakhane cheH-- mAya vakhate tathA te pachI doDha varSa sudhI calAvelA vicAraparathI e vAta siddha thatI nathI ke jainamatanA sAdhuone vArtAlApa sivAya badhA vakhata mAMpura muhupati mAMdhI rAkhavAnI jarUra hAya. vArtAlApa vakhateja rAkhavAnI jarUra che. zivapurANa jovAthI paNa amArI khAtrI thaI che ke hamezAM maipara mupati khAMdhI rAkhavAnI jarUra nathI. gaI sAlanA jeTha mAsamAM kruDIAe zAstrArtha cheDI gayA hatA ane pachI pAchA AvyAja nathI. che. A patranA grAhakone tathA sunimahArjane vinati. ma A patranA keTalAka grAhakone ( je sAsika khAkhara pahoMcatA nathI ema lakhe che, WY tathA "pAchA AvelA" mAsika upara lakhAi Ave che temane) ni Mti karavAmAM Aveche, ke teo potAnA gAma, DAma tathA peSTa vigere kharAkhara rIte amane nIcenA saranAme lakhI jaNAvaze, te te badala tapAsa karIne kharekhara saranAme mokalavAmAM Avaze. muni mahArAjAne namratApUrvaka vitati karavAmAM Ave che, ke te sAheba potAnA vihAra daramyAna potAnA mukAma dareka mahinAnI pahelI tArIkhathI te paMdaramI tArIkha sudhImAM kayA gAma rAkhavA vicara che, te amane nIcenA saranAme lakhI jaNAvavA kRpA karazeA, ke jethI amane ApanI upara haeNraeNnDa mokalavAnuM sulabha paDe, lI0 sevaka AsIsTaMTa sekreTarI. zrI jainambrelAMkhara kAnpharansa AprIsa, kAlasA mehAlA--muMkhai. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HRegistered No. B. 525. P ORAN vIra samvat 2432. OM vikrama samvat 1962 - __upAyena hi tat sAbhyaM, na yat sAdhyaM parAkramaiH / . CAM The Jain Swetumber Conference HERALD, KAT PPTTA codbcLAUG:00bLARAL (A CONFERENCE MONTHLY JOURNAL CONDOCTED IN ENGLISH AND VERNACULAR. ) NAM zrI jaina zvetAmbara konpharansa ..... harailDa. YANA pustaka 2, nambara 4. eprIla sana 1906. ja April 1906. tA Kanducten by, JAN // PLA FEWished by hajaina sanamA GULABCHAND THE JAIN S. TRENARENANTY DHADDA CONFERENCE OFFICE. sAtarama JAIPUR. BOMBAY. saMpAdaka-gulAbacaMda DhaDDA ema e. magaDha katA zrI jaina zvetAvara kaoNnpharansa oNphisa, muMbaI. kunual Subscription with postage Re. 1 vArSika mUlya DAkakA ma - / RAM MATAL Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnujA viSe ApaNuM unnati kema thAya che . 97 | zrI nainAma prasarAtri- , ... 22 konpharansa ... ... .. ... ... ! ke smArA. .. . -- 220 konpharansanA vone thate amala. 13 che jaina siddhAMtanA lisTanuM avalokana : 04 sthA kara . . . . 26, munirAja zrI haMsa vijayajIkA kaccha deM. pra.. 112 khedakAska mRtyu. - - - upadezaka zAstrI panAlAlajIkA pravAsa. 113 navIna samAcAra ... ... ... 128 8ii thanane mUrtipanna phi dorI de dezamI. TesIne pravAsa. TAITala peja jAhera khabare. nyAya vizArada zrI yazavijyajI uadhyAya zrIe karelA alaikika mAM nIce lakhelA 10 grathimAM eka agara ghaNuM che je kaI amane vecANe ApavA khuzI. haze te te hAra lekanA rU.11nA bhAve levAmAM Avaze. jyAre sAdhAraNa pustakanI kIMmata vadhyAM vadhAre hajAra phlekanI rU e hoya che je kaI munirAja Adi pAse te hoya ane teo jevI rIte utarAvavA apaze tevI rIte uttaravI laI teone upakAra mAnIzu. hAla malI AvatA ra4 graMthe zivAyanA ane nahiM melatA 10 gra lakhyA che te sivAyanA bIjA ke tenAM nAma kaI sUcavaze te tenI noMdha AbhAra sAthe leIzuM. jANavAmAM AvelA nahI maLatA . hala maLI AvatA graMtha jI. 1 chaMda cUDAmaNinI. 1. gurutatva 13 nyAyAleka, 2 maMgaLavAda sa pratimA zataka che 6 14 zAstravAtA TakA, 3 vidhivAde " : 3 adhyAtma ataparIkSA! 15 adhyAtma matadalana. 4 syAdvAra hasya 4 iDana khAne 16 muktAzakata. 5 latA draya 5 bhA rahasya = "9 jJAnasAra, 6 jJAnArNav 6 upadeza rahasya 18 jainatarka paribhASA. 7 mArgazaddhi pUrvArdha 7 batrIsa batrIzI 19 devadharma parIkSA 8 siddhAMta tarka pariSkAra 8 dharma parikSA Gra jya rahasya, 9 pAtaMjala kevalyapAda 9 napadeza 22 karma prakRti TIkA.. 60 trisuyA leka va* sAmAcArI sa2 Diza TIka.. 11 vairAgya kapalatA. 23 dharma parIkSA kara jJAnabiMdu ra4 mArgazuddhi uttarAI, utarAvavAnI IcchAvALAe lakhavuM ke jethI tevI sagavaDa karI ApavAmAM Avaze. lAlabhAI dalapatabhAI, keTarI, jaina zvetAMbara kenpharansa amadavAda, Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAma 1 || jaina siddhezvara *!! ' ' ' yaH saMsAranirAsalALasamatirmutkyarthamuttiSTate, yaM tIrtha kathayati pAvanatayA yenA'sti nAnyaH samaH // yasmai tIrthapatinamasyati satAM yasmAcchubhaM jAyate, mphUtiryasya parAvasaMti ca guNA yasminsa saMgho'ryatAM / / artha saMdha, saMsArano tyAgane viSe icchAvALI che budhdhi jenI, e chatAM mukirtimA sAdhanane mATe sAvadhAna thAya che, vaLI je pavitra paNa karIne tIrtharUpa kahevAya che, jenA samAna bIje kaI nathI, jene tIrthakara mahArAjA paNa vyAkhyAnane avasare "namo tisa" kahI namaskAra kare che, jenAthI sonuM kalyANa thAya che, jeno utkRSTa mahimA che, ane jenAmAM (aneka) guNo rahe che, evA saMghanI, (he bhavya jIvo) pUjA kare. The Jain ( Swetamber) Conference Herald. : Vol. II. ] 1pil 1906. [No. Iv. che ApaNuM unnati kema thAya? - jevA hAlanA sudharelA jamAnAmAM, dara kema pitAnI kamanI unnati kema thAya tene mATe mathana kare che, tyAre ApaNe jaina kema dIvase dIvase kema pachAta paDatI gaI tene vicAra karavAnI khAsa AvazyakatA che. ja priya vAcakavRMda! pArasI, baMgALI, ane carotaranA khetI karanArA pATIdAra vigere jamAnAne anusaratI keLavaNI laI, koI moTA Ijanera, keI berIsTare kaI jaje, keI DokaTare ane keIkula mAstaranI jagAo meLavavAne bhAgyazALI thayA che. ane haju paNa thAya che. te arasAmAM ApaNI jaina kema kema AgaLa vadhI nahIM, tene ApaNe jarA zAnta manathI vicAra karIe. bhAIe, ApaNA jena baMdhuo rAjakIya prakaraNamAM bIlakula dhyAna ApatA nathI. temaja dhaMdhAo kasavALA che tene hulakAgaNI bIlakula grAhya karatA nathI-grAhya karatA nathI eTaluM ja nahIM paNa tenA sAmuM jovAnI darakAra paNa karatA nathI. je udyoge AgaLa jaina bhAIonI madadathI cAlatA hatA, temAM jamAnAne anusasto pheraphAra karI sudhAro vadhAre karavAnI kALajI na rAkhavAthI, te Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kenpharansa hareDa. . . [eprila uge hAthamAMthI gayA. temaja pitAnA svadhanI baMdhuone dhaMdhAmAM eka bIjAne paraspara madada karatA nathI te pachI jaina kemanI unnati kayAMthI thAya? - AgaLanA jamAnAmAM, vANIyA dIvAna vagara rAjA rAvaNanuM rAjya gayuM, e kahevata uparathI spaSTa jaNAya che ke ApaNA baMdhue rAjakIya bAbatamAM pravINa heI dIvAna sudhInA hoddA meLavavA bhAgyazAlI thayA hatA. vastupALa, tejapALa vagere zrAvakoe dIvAnagIrIno ucca he meLavI rAjyanI sArI sevA bajAvI hatI, temaja puSkaLa dravya kharacI jaina devAlaye baMdhAvyA hatA. baMdhuo eTale badhe lAMbe javAnI jarUra nathI. hAlanA cAlatA jamAnAmAM paNa pAlaNapura vigere rajavADAmAM rAjyane kArabhAra jainenAja hAthamAM hatA ane ghaNuM karIne haju paNa che. te ApaNA jaina baMdhuo, hAlamAM chokarAone sAdhAraNa lekhAM ane tAjuDI laI telatAM AvaDyuM eTale bhaNI utaryA ema mAnavA lAgyA, tyArathI jenakoma pachAta paDavA lAgI. * hAlamAM naphAkAraka dhaMdhAo, musalamAna, khejA ane pArazI vageremAM che tyAre jinenA hAthamAM gulAmagIrI (nokarI) karavAnuM che. ApaNo ghaNo bhAga nekarIyAta vargamAM che. vepArI vargamAM juja bhAga kApaDa, sarAphI, karIA tathA javerAtane dhaMdho kare che. temAM sarApha ghaNe bhAge saTTAne dhaMdho kare che. phakata amadAvAdanA jaina baMdhuo, mIle vIgerenA udyogamAM AgaLa vadhelA che. ApaNAmAM keLavAyelA ane hunnara udyogo abALa vadhelAne joIe tevI madada ApanAra maLatA nathI. te pachI navA taiyAra karyuM AzA kayAMthI rAkhavI. anya kome saMpathI AgaLa vadhe che, temane eka vepArI bIjA daza jaNane madada karI vepArI banAve che tyAre ApaNAmAM bIjAone pAchA haThAvavA prayatna thAya che. AnuM kAraNa keLavaNunI khAmI sIvAya bIjuM najare AvatuM nathI. ApaNuM jaina kemane ucca darajaje lAvavA ApaNA AgevAna gRhasthoe mahenata levAnI jarUra che. * ApaNAmAM hunnara udyoganA eka meTA pAyA para InsaTITayuTanI jarUra che. jemAM badhI tarehanI dhamanIsAthe udyogika keLavaNI maLI zake che ApaNA jaina grejayueTe. ane bIjA keLavAyalAone, nekarIthI mukta karI temane keIpaNa prakAranA svataMtra udyogamAM kAme lagADavA joIe. jema dareka kAmamAMthI paradezanI hunnarakalA-atare lAvavA, vidyArthIone abhyAsa karavA mokalavAmAM Ave che tema ApaNAmAM paNa thavAnI jarUra che. ( je udyoge hAla mejuda che tenI keLavaNI ApaNe jene ApI tenI dukAne dezaparadeza kADhavAthI ApaNe thoDA vakhatamAM AgaLa vadhIzuM. DAkatare, Ijanera, Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 ] : ApaNuM unnati kema thAya?, solIsITa, berITaze, jaDa ane dhArAsabhAnA sabhAsada bhAgyeja jaina kemamAMthI ekAda maLI Ave che. - pATaNa khaMbhAta vagere jagAe, ghaNuM kArIgare uttejana vinA pitAnI zakti khIlavI zakatA nathI. tevA kArIgaronI kArIgIrIne lAbha jaina keme pisAnI madada karI zA mATe na le joIe. . * - baMdhuo have jaina komanI unnati thoDA vakhatamAM kema thAya ane uparanI hAjate kema purI paDe tevIze lakhavAnI rajA lauM chuM. ApaNI mahAna kenpharansa je jana dharma ane jana kemanI unnati mATe satata prayAsa kare che teNe kevI rIte kAma levuM joIe tene vicAra karavAnI AvazyakatA che. keTalAka baMdhuo kahe che ke amuka kAma kenpharansa karaze. ApaNe karavAnI jarUra nathI. A pramANe kenpharansane pitAthI eka IlAyadu maMDaLa ajJAnatAthI samaje che. ane jyAM sudhI e ajJAnatA dura thaI konpharansane arthe purepure samajAya nahI tyAM sudhI janenI unnati tvarAthI thAya nahIM te cekasa dhyAnamAM rAkhavuM joIe. , konpharansa e paNa saMghanuM ja nAma che. gujarAtImAM ApaNe samudAyane saMgha kahIe chIe tene aMgrejImAM kenpharansa kahe che. konpharansa eTale judA judA saMgha taraphathI cuMTAI AvelA pratinIdhionuM eka mahA maMDaLa che. temAM dareka mANasane samAveza thaI jAya che. te pachI amuka kAma kenpharansa karaze, ema zA mATe kahevuM joIe. - huM kenpharansa chuM ane kenpharansamArI ja banelI che mATe mAre te siAnA pahelAM tenI unnatinA kAmamAM madada karavI joIe. pasAdAroe dhanathI, vidvAnoe vidyAthI temaja paisA ane vidyAnA sAdhana rahita hoya temaNe aMgabaLathI madada karavI joIe. jemanAmAM traNa prakAranI zakti hoya temaNe traNe prakAranI madada karavI joIe, ema yathAzakti madada karavAmAM Ave te jaina kemanI unnati kema jaladI na thAya? * mATe konapharansane artha samajAvavA, moTA zaherothI mAMDIne nAnAmAM nAnA gAmaDAmAM upadezaka mokalavAnI jarUra che. jyAM sudhI evA upadezake maLe nahI tyAM sudhI dhAreluM kArya purUM paDe nahIM. mATe prathama upadezakavarga taiyAra karavAnI jarUra che. ApaNu mahAna munirAje prayAsa kare che. paNa teo saMsArathI virakata hovAthI, keTalIka bAbate AraMbha samAraMbhanI hovAthI te upara temanAthI upadeza thaI zake nahIM. mATe jainomAMthI upadezakavarga taiyAra karavAnI jarUra che. ke jema muMbaImAM paMDita lAlana jaina vakatRtva kaLA prasAraka sabhAmAM upadezake taiyAra karavAnI kozIza kare che, tevI rIte dareka keLavAyelA ane jana kema ane jaina dharmanI unnatimAM pitAnuM hita samAyeluM che tevuM mAnanArA ane te pramANe vartana karanArA jainee, pote je sthaLamAM rahetA hoya te sthaLanA jaina baMdhuone eka nAnI Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jene kensaransa harelDa [ eprIla sabhA sthApI temAM temanI dareka prakAranI zakti khIle tevAM bhASaNe daI te upara darekane pharajIyAta belAvavAnuM rAkhavAthI, AgaLa upara ghaNA upadezake taiyAra thaI zakaze. AvI sabhAnA sukAnIo keLavAyalA ane jaina dharmanA jJAnavALA, temaja lAgavagavALA gRhastha hovA joIe. paraMtu nAnA gAmaDAmAM tevA na maLe te, keLavAyelA, sadavartana vALA gRhasthanI AgevAnI nIce tevI sabhAo sthApI kAma calAvavuM. * * AvI sabhAnA aMge, eka lAIbrerInI khAsa jarUra che. tenI aMdara kema ane jana dharmane lagatA samAcAra maLI zake tevAM nyUsapepare tathA vyavahArika jJAna mATe nyUsa peparo maMgAvavA uparAMta sabhAsadenI vakatRtvazakti vadhe ane jaina dharmanuM prathama sAmAnya ane pachIthI vizeSa jJAna maLe tevAM pustake rAkhavAnI jogavAI thavI joIe. . sadaraha sabhAo, sArA pAyAupara kema Ave ane dhArelI nema kema pAra paDe te badala tenA sukAnIoe, jenanA suprasiddha vidvAne ane vaktAo sAthe patravyavahAra calAvI temanI sucanApramANe kAma levAthI jaladIthI jenA kAmamAM, dhArmika ane vyavahArika jJAnavALA vaktAo taiyAra thaI, kenpharansanA sTeja upara caDhI pitAnA * suvicAre chuTathI darzAvI zakaze. A bhAI lAlana, muMbAImAM jema vakatRtvakaLA prasAraka sabhAnA AgevAna thaI jaina temanI bhaviSyamAM vaktAnI khoTa purI pADavA mahenata kare che, tema jinanA dareka vaktAe pitAnA rahevAnA sthaLa agara gAmamAM, AgevAna bhAga laI tevI rIte mahenata karavAnI jarUra che. ane hamezAM yAda rAkhavuM joIe ke mahenata kaI dIvasa aphaLa jatI nathI, subaInI vakatRtvakalA prasAraka sabhAmAMthI keTalAka sabhAsade konpharaMsanA sTeja upara potAnA vicAro chuTathI darzAvavA bhAgyazALI thayA hatA. temaja judA judA sthaLanA maLI lagabhaga vIzeka navIna vaktAone kanpharaMsamAM vadhAro thayo che. A navIna thayelA vaktAomAM keTalAka bI.e. ane ela.ela.bI. nI DIgrI dharAva. nArA che. te saghaLAone, jana komamAM upadezake vadhAravA prayAsa karavAnI amArI namra sUcanA che. - A pramANe jaina kemanA navIna upadezakee, ApaNe kemamAMthI, hAnikAraka rIvAje dura thAya, dhArmika jJAna sAthe uMcI vyavahArika tathA udyogika keLavaNune phelAve thAya, temaja kenpharaMsamAM ApaNuM atyAra sudhImAM thayelA TharAva dareka sthaLe amalamAM Ave, tevAM rasIka ane chaTAdAra bhASaNe pite je sthaLamAM hoya te sthaLamAM ApavAM. temaja saMghanA AgevAnomAM lAgavaga pahoMcADI, (jogavAI hoya) munirAjenI sahAyatAthI kenpharaMsanA TharA amalamAM mukAvavA. ApramANe ApaNe badhA ekaThA maLI jyAM sudhI kAma karIzuM nahIM, tyAM sudhI ApaNI unnati tvarAthI thaze nahIM. mATe mArA jainabadhuoe have kuMbhakaraNanI ghera nidrAmAMthI jagI, nIsaraNIthI nahIM, paNa lIphaTa ane elIveTarathI caDhavAne prayAsa kara. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ]. ApaNI unnati kema thAya ? 101 amArA jaina dhanADhyAne AvI sabhAmAM joDAI, tene puratAM sAdhanA purAM pADavAnI bhalAmaNa karIechIe. jyAMsudhI paisAdAra varga paisAnA kharo upayeAga kema karave te samaje nahIM, tyAMsudhI kAmanI dhArmika tathA vyavahaeNArika unnati jaladI thAya nahIM, mATe paisAdAro ane temanA bALakAne AvI sabhAmAM joDAvAnI huM vAraMvAra prArthanA karUMchuM. A prasaMge ApaNI kAndrasane kaIka sucanA karavI lAbhadAyI jaNAyache mATe nRtsabaMdhI mArA vicArA jaNAvuMchuM. te jo ceAgya lAge te ApaNA kAnpharaMsanA sukAnIo amalamAM lAvI lekhakane AbhArI karaze. kenpharansanA hetue ane thayelA TharAvA sabhyatAthI jAheramAM bhASaNeA ApI sArI rIte samajAvI amalamAM lAvavA prayAsa karavA aMdhAtA haiAya tevA vakatAone kenpharansanA onararI agara janarala vakatA tarIkenA chApelAM sarTIphIkeTa ApavAM, ane dareka gAma temaja zaheranAM saMghAne pepara dvArA jAhera jakhara ApavIke uparanA saTIphIkeTavALA vakatAone vagara vilaMbe bhASaNa ApavAnI jogavAI karI ApavI. A saTIphIkeTanI ceAjanA rhamezAM cAlu rAkhavI ane dara varase jema jema sArA sArA vakatAe bahAra paDatA jAya tema tema temanI lAyakAta ane sana joIne uparanA saTIphIkeTa purAM pADavAM. A saTIIkeTA, kenpharansanI mahA sabhAmAM, jee bhASaNa ApI zaktA hoya tevA vakatAone ApavA. jethI navIna vakatAonI parIkSA kAransanAM maMDapamAMja thaI jaze. eTale kanpharansanA AgevAnAne temanA sadavartananI parIkSA karavAnI vadhAre jarUra paDaze nahI. ane darasAla navIna vaktAe kAnsamAM parIkSA ApI, tehamada utaravA sArU bhAga leze. jema pATaNanI kAnpharansamAM aDhAra vIza navA vakatA, tehamada utayA tema A ceAjanA cAlu thavAthI vadhune vadhu vakatAe bahAra paDI keAnarasanI unnatinA kAryamAM tana mana ane dhanathI madada karaze. sadarahu vakatAoe, peAtAnA rahevAnA sthaLamAM, yAtrAe jatAM moTA zaherA tathA gAmaDAmAM anI zake te utarIne, temaja vepAra rAjagAre je je sthaLAmAM javuM paDe te te sthaLAmAM jarUra konapharansanA TharAvA bhASaNa ApI amalamAM lAvavA prayAsa karavA, uparapramANe ekatra thai, potapotAnI pharaja samajI, udyama karavAthIja kAnapharansanI unnati thaze. paNa vAte karavAthI thavAnI nathI. te dhyAnamAM rAkhI dareka jaina baMdhu konpharansanI unnatimAM peAtAnI ane pAtAmAM kenpharansanI unnati samajI satAM prayAsa karavA. veche lA. saMghane sevaka, laherUcanlR cunIlAla jaina sabhAsada varkatRtvakaLAprasAraka sabhA * Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102, jaina kAransa heralDa kArnsa, rAga saMgadharA chaM peharIne pacara'gI, cira nava navalAM, kANu A AvatuM che ? sALe zRMgAra aMge, Dama Dama karatuM, kANu leAbhAvatuM che; e che keAnpharansa devI, haLI maLI sahune, AvavAnuM kahe che, cAle cAlelA manujo, pharI pharI maLavA, joga AveA nahi che. mAtA che maherakArI, sahu zizu jananI, sAra saMbhALa le che, pAija pIyUSadhArA, nija tana manathI, zreya haiye dhare che; dAbIne chAtI sAthe, praNaya parivazAta bhAminI bhALa pUche, 2, 2, baccA thayA kAM, kaluSita manamAM, kema herAna dIse. rAtAM rAtAM vande che, zizu thai gagaLA, mAta che duHkha meTuM, ketAM kaMpArI chUTe kahI nahi zakatA, jANIle mAta e suM; mAtA vacce utArI, nija zizu tanathI, dhAva sAmuM jue che, e, e accA taneA, 'muja jIvita chatAM kANu saMtApa de che. .bAlI jA mALa vhAlA, nahi ma tujane, kedI reDhAja mUkuM, ke! che duzmanna tArA jhaTa jhaTa kahIde, zApathI khALI mUkuM; melyA hiMmata dhArI, priya muja jananI, suNIle vAta mArI, mArI keDe paDayA che, bahuja disathI, rAkSaseA traNya bhArI. tenAM nAmeAja detAM jIbha nahi upaDe, mArI AMkhe caDe che, pehale saMta bIjo bahu bhaya karatA, vAnno ubhA che; khyAvikSya trIjo, muja ghara saghaLe, doDI doDI phare che, moTA DALA vikAsI, nitya bahu bahulA, seTInA mAra de che. mAtA huM kema jAuM, jamavruta sarikhA, bhAsatA teDu pAse, khAvA pIvA na de te, nahi ghaDibhara, mA jaMpIne besavA ghe; lAhIne cUsI jAe, tana mana,dhanane, lUTIle nitya nitye, bhUMDa1 e rAkSasonAM kaThina karamane, keNu sAMkhI zake che ? mAtA detI dilAso, paNa zizu raDate, jAya che chAtI phArTa, huM rahelI svargamAMhI, khaMkhara na mujane tArI A durdazA che; eTA chAneA tuM rene, tuja dukha nirakhI, cakSu mArAM vahe che. dhatI nahimA detI, nahitara humaNAM, peluM lajjA krame che. mAtA utkaMga lene, nija zipriyane cUmatI sneha sAthe, halAvIne phulAvI, sumadhura svarathI, vANI vege vadI che; * [ eprIla ra 3 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] 103 . * konpharansa. ? re beTA, mAzI tArI, sunIti nircA vividya tevI bIje deze vasI che, nija ghara tajIne, tehane lAvuM teDI. vidyA devIja sAthI priya muja bhaginI saguNene varelI, . - zaktinI mUrti sAkSAt , advitIya achatA, astrazasTe sajelI; mUA e rAkSasanAM, kuLakSaya karavA, ghUmatI bhUmi mAMhe, sarva IdrAdi de, paNa paga paDatA, daityanA bhAra zA che. he beTA, sajaja thAne, sthaLa sthaLa upare jJAna zALA banAve, . bolAvI badhu tArA, tana mana dhananI, sahAya daine bhaNAve; vidyA devoja pite karUNa najarathI, satya rastA batAve, to ke, che rAja caMdra, dukha daLadara siA nakI dUre paLAve. . . rAyacaMda kasaLacaMda-banArasa. kenpharaMsanA TharAvone thatA amala.. dhorAjI-Ajaroja eTale saM. 1962 nA phAgaNa suda 15 ne vAra zanivAra tArIkha : 10-3-1906 nA roje vaLAvALA derAsarI zrAvaka mI. grovana jAdavajI ke je derAsarI jina konpharaMsa bharAyelu temAM dharma saMbadhI tatvone thayela pracAra ApaNA hiMdubhAIna dhyAna upara ANavA dharma dalAla tarIke ahI Avela, teNe AMhI AvI ApaNuM hiMdubhAIone bhegA karavAnI khAsa batAvavAthI dhorAjImAM dazA zrImALI jJAtinI dharmazALAmAM hiMdubhAIone e hetu jAhera karavAthI mANasonI gAdI sAhasa bharAI rahI hatI temAM ' 1 mIlamAM je paDasudI re meMde ane bhuse palAI. Ave che temAM jIvAdanI keTalIka hAni thAya che. keTalIka utpati thAya che ne temAM ja tene nAza thAya che ane vaLI tene ApaNe vaparAza karIye chIe te vakhate temAMnA asaMkhya jIve nI ApaNe keTalI hAni ne hiMsA karI ApaNe khAIe chIe te ApaNe kapALe ceTe che. 2 pachaDAvALI TopIone ApaNe vaparAza karIe chIe ane temAM AMkhane kaMI zobhA dekhAvIe chIe te pIchaDAMo jIvatA paMkhIone jALamAM laI jIvatAM tenAM pIchaDAM kamakamATa ane trAsa upaje tevI sthitimAM khecI kADhavAmAM Ave che tene ApaNe vaparAza karIe chIe tethI tevA kAma mATe ApaNe utejana daIe chIe ane tene laIne te niraparAdhI prANIo pratie hiMsA vadhe che.. 3 ApaNe copaDAmAM je cAmaDAnAM yuddha bAMdhIe chIe te cAmaDuM kumAsamAM , , rahe ane tenA upara sAro raga caDhe, eTalA khAtara jIvatA bekaDAne phasAmAM Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 '. jaina kAnpharansa harelDa. . [aprIla. laI tenA jIvatA cAmaDAM utArI le che tene vaparAza karavAthI tenA udyogane utejana maLe che, jenI garaja sutaranA pUThAthI sArI rIte sarI zake che. 4 kacakaDAnA karaDe karaDI, ane bIjI cIjo kAcabA ane evA bIjA prANa enA jIvatAM cAmaDAM utaraDI temAMthI banAvavAmAM Ave che tene vaparAza ApaNe karIe tethI te prANIone kamakamATI upaje evIrIte mArI nAkhavAmAM Ave che. [, pI. trIbhavana jAdavajIe upalA viSaye upara vyAkhyAna ApI ApaNane deSamaya mULatatvane hiMsakakarma dekhADI ApyA tethI ApaNe dayAdharma ane ahiMsAmaya heI, ne tathA ApaNe cekhA annacara haine ApaNane mI. trIbhavane pitAnA vyAkhyAnathI UMDI asara karI che tethI karIne ApaNe teja vakhate upalI cIjone vepAra karAve ke kara nahi e cIja keIe vAparavI nahi tathA tene banele mAla leve nahi tathA te upara jaNAvela karanArane utejana devuM nahi te bAbatanI satya pratijJA laI uThIe chIe ane havethI ApaNe te cIje varjIta karIye chIe. sadaraha bAbatamAM keIe bhaga karyAnI hakIkata bane te tene tapAsa karI hakIkata uparathI. mahAjanathI vyavahAra baMdha karyA sudhInI nasIyata karavA mukhatIyAra che te badala nIce sahIo karavAmAM AvI che saMvat 196ra nA phAgaNa vada 11 gurUvAra tA. 22-3-06. jaina siddhAMtonA lisTarnu avalokana. A lisTa vikrama saMvatanI 15 mI sadInA vacagALe saMskRta bhASAmAM lakhAyalI bRhat TippanikA uparathI taiyAra karavAmAM AvyuM che. eTale ke te DhuMDhaka matanI utpattithI pahelA samayamA je jaina. siddhAntonuM sAhitya vidyamAna hatuM temAM noMdhAyaluM che. .. e sAhityanI zlokasaMkhyA nava lAkha chatrIsa hajAranA sumAre noMdhAI che, chatAM koI koI graMthonA koThA khAlI paNa jaNAya che tethI ApaNe ema dhAriye ke e vakhatamAM daza lAkhanA siddhAMtagraMtha hovA joIe to te dhAra, vAja bIja gaNAze. A daza lAkhanA siddhAMta graMthamAM Azare poNAcAra lAkha prAkRta bhASAnuM sAhitya cha, 'ane savA cha lAkhanuM sas sAhitya che. prAkRta sAhityamAM Azare eka lAkha sUtragraMtha che be lAkhanA vyAkhyArUpe bhASyacUrNinA graMtha che. ane poNA lAkhanA kathAgraMtha che. savA lAkhanu saMskRta sAhitya te saghaLu TIkA rUpe che. . prAkRta sAhitya. upara jaNAMvavAmAM AvyuM che ke prAkRta sAhityamAM Azare eka lAkhanA sUtragraMtha che te A rIte ke pistALIsa AgamamAM payannA zivAya bAkInA 35 sUtro Azare 78.00 nA che temAM paNa piMDaniyukti tathA odhaniyuktirUpa graMthane niyuktinA bhAgamAM gaNIe to bAkInA Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] jaina siddhAMtonA lisTa varNana. 105 34 sUtranA Azare 76000 zloka thAya che. te uparAMta 16000 nA payannA che ane niyuktio caudapUrvadhArI zrIbhadrasvAmie karela. hovAthI sUtrarUpeja manAtI hovAthI tenA Azare 7000 zloka gaNatAM kula 99000 zloka thayA eTale lagabhaga eka lAkhanuM sUtra thayuM lekhAya. emAMnA 34 sUtranA 76000 - hajAra zloka darzAvyA, temA DhuMDhakamatavALA * paMcakalpa ane mahAnizIthane nahi mAnatAM bAkInA phakta 32 sUtra mAne che. eTale teo te graMthonA Azare cha hajAra pramANa zloka kahADI nAMkhatA hovAthI bAkInA siterahajAra jeTalA prAkRta sAhityaneja mAnI beThA che, ane teTalAmAM paNa ghaNA sthaLe kharA arthane maraDI nAkhI arthanA goTA vALe che. __ A rIte sauthI pahelA tabakAnuM A eka lAkhanuM prAkRta sAhitya che. tenA traNa bhAga batAvyA te e. sUtra, payannA ane niyuktio. sUtro mukhya bhAge sudharma gaNadharanA racelA kahevAya che. payannA dhaNebhAge mahAvIra svAminA bIjA ziSyoe racelA che. ane niyuktio vIra nirvANathI 284 varSe thayelA bhadrabAhu svAmie racI che. A rIte A sAhitya vikramathI pUrvakALanuM che.. bIjA tabakAmAM be lAkhanA bhASyacUrNinA graMtha tathA poNA lAkhanA kathAgraMtha che. be lAkha vyAkhyA graMthamAM Asare pacAza hajAra bhASyarUpe ane doDha lAkha cUrNirUpe che. bhASyanA kartA zrIjinabhadragaNi kSamAzramaNa gaNAya che. teo vIra nirvANapachI 1000 thI 1055 nA gALAmAM thayA che. kemake vIrathI 993 varSe sUtro lakhAyAM pachI bhASyo thayAM che, ane 1055 mAM haribhadrasUri thayA temanI agAu bhASyo thayAM che. e parathI ApaNe ema. dhArIzaM ke vikramanI chaThI sadInA vacagALe bhASya racAyAM che. cUrNikAra mahattaravaMzI * AcArya che. TippanikAmAM naMdicUNi saM. 733 mAM racAyalI jaNAvI che eTale cUrNiono samaya AThamI sadI che. ane eja arasAmAM vasudeva hiMDi tathA RSibhASita nAmanA kathAgraMtha racAyA mAnIe to vikrama saMvatnI chaThI, sAtamI, tathA AThamI sadIno kALa te trIjo tabakko che. ajAyabInI vAta che ke vikramanI zaruAtanI pAMca sadIomAM racAyalo TippanikAmAM upalabdha thato nathI. . saMskRta sAhityaM. ApaNe upara joI gayA tema cUrNio vikrama saM. 733 mAM racAi che. tyArapachI baso varSa gayAbAda saMvata. 933 mAM zILAcArye AcArAMga tathA sUtrakRtAMganI 'TIkA racelI che. A rIte dazamI sadIthI saMskRtasAhityanI racanA zarU thaI tyArathI te TheTha paMdaramI sadInA artha bhAga sUdhImAM je je graMtho racAyA temAMno ghaNo bhAga TippanikAmAM noMdhAvavAmAM Avyo cha. chatAM sauthI junAmAM junI TIkAo to zrIharibhadrasUri ke jeo vIra nirvANathI 1055 varSa ane vikramathI 585 varSe thayA temanI racelI maNAya che. A saMskRta sAhitya TIkArUpe rahela Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 : jaina kAnpharansa harailDa... [ apIla che. pistALIsa sUtronI TikAonI zlokasaMkhyA Azare cAra lAkha chayAzI hajAra noMdhAyalI maLe che. chatAM koI koI koThA khAlI che te bharAya to pAMca lAkhanI saMkhyA thAya tema.. che. uparAMta parIizaSThamAM ApelI AvazyakanI vyAkhyA Azare ardhA lAkhanI rahela che tathA avaziSTa graMthonI TIkAo paNa lagabhaga cALIsaiMka hajAramI che eTale pAMca lAkha nevu hajAranI saMkhyA thAya che, zivAya haju pAMtrIseka hajAranI nahi noMdhAyalI TIkAo gaNIye to savA . cha lAkhanI TIkAo upalabdha thaze. . A saMskRta sAhityanA paNa traNa tabakkA che. pehelo tabako te chaThI sadImAM haribhadrasarinI racelI TIkAo che. bIjo tabako te dazamI sadInI zaruAtamAM racAyalI zILAcAryanI TIkAo che ane trIjo tabako te agyAramI, bAramI, teramI ane caudamI sInA cAraso varSanI ApaNI pUrNa jAhojhalAlInA vakhatanoM che. mukhya TIkAkAronA nAma ApramANe che. 1 haribhadrasUri saM. 585 5 maLadhArihemacaMdra saM. 1176 . 2 zILAcArya saM. 933 . 6 zrIcaMdrasUri sa. 1228 . 3 abhayadevasUri saM. 1120. 7 tapAkSemakIrti saM. 1332 4 maLayagiri................. 8 tiLakAcArya saM. 1296 A uparAMta chuTaka TIkAkAronA nAma saMvatvAra ApramANe che.. ..... 1. pArzvasUri saM. 956 5 yazodeva saM. 1174 . . .. .2 vIrabhadra (panAkAkAra) saM. 1078 . 6 vijayasiMha saM. 1183 3 nemi ke nemicaMdra saM. 1228 . 7 kharatara taruNaprabha saM. 1331 4 matisAgara saM. 1168 8 kharatara jinaprabha saM. 1364 zILa saMvat zivAya chuTaka TIkAkAronA nAma akArAdikrame A rIte maLe che. . 9 akalaMka deva ... 6 dharmaghoSasUri (tapA).. 11 vinayacaMdra 2 jinadeva... ... .. 7 dhIrAcArya 12 sAdhuratnasUri 3 jJAtasAgara 8 pRthvIcaMdra 13 siddhasena (umAsvAmi ziSya) 4 deveMdrasUri (tapA) / 9 bhuvanatuMga (AMcalika) 14 sumatimUri . droNAcArya 10 municaMdra 15 somatilaka ............ . 16 zAMtyAcArya / upasaMhAra. A rIte poNAcAra lAkhanuM prAkRta sAhitya tathA savA cha . lAkhanuM saMskRta sAhitya kule daza lAkha zloka pramANa jaina siddhAMtagraMthonuM lisTa Apela che. have AgaLa jainanA prakaraNa graMthonuM lisTa ApelaM che.. Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 / jaina siddhAMtonA lisnu varNana - jainasiddhAMtonU lisTa. (paMcAMgI sAthe.) vikrama saMvatnI paMdaramI sadInA vacagALe saMskRta bhASAmAM taiyAra karavAmAM AvelI. eka bRhaTippanikA uparathI A lisTa karyu che. pistALIsa Agamo. nAma. mULa. niyukti bhASA. | cUrNi. vRttikAra. saMvat. 1 450 0 2100 0 m 0 12000 zILAcArya. 933 0012850 14250 abhayadevasari 1120 3574 418616 | 1128 3600 1667 15752 " 0 0 aMga. AcArAMga. sUtrakRtAMga. sthAnAMga.. samavAyAMga. bhagavatI.. jJAtadharma kathA.. upAzaka dazA. aMtakRt dazA. anuttaropa pAtikA. prazna vyAkaraNa. vipAka. 0 0 812 1130 0 0 0 0 0 0 192 1256 1216 0 0 "... | 0 .900.. 0 " / 0 0 0 m 35519 1167 2120 0 upAMga. 12 aupapAtika. rAjapraznIya. jIvAbhigama.. 0 3125 abhayadevasUri.... 3700 maLayagirI. lh 0 0 l 0 0 0 0 16000 0 7787 2200 192] haribhadrasUri. maLayagiri. / 3728 haribhadrasUri. maLayagiri. 0 0 2293 0 0 4454 0 0 4 prajJApanA.* 5 caMdraprajJapti. 6 sUryaprajJapti. . jaMbUdvIpaprajJapti. nirayAvalikA kaLyAvataMsikA. puSpitA. puSpALakA. 12 vRSNidazA... 500 . . 0 . 746 . zrIcaMdrasUri 1228 25833 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ ali le kaale hlH pariziSTa mULAvazyakanI vyAkhyAo. nAma. ___.. loka. kartA. saMvat. mULAvazyaka. rom nemisAdhu ,, sAdhupratikramaNa sAthe. SaDvidhAvazyakasUtravRttiH SaDAvazyakavRtti lalitavistarAcaityavaMdanavRtti / 1 , Tippanaka 7 caityavaMdanA TIkA. , TIkA vALabodhA nAmnI 9 caityavaMdanAmahAbhASya. , bhASyavRtti saMghAcAranAmnI. . 11 , bhASyavRtti. 12 caityavaMdanAvicAraNAthI baMdhasUtravyAMkhyArupa. sudharmasvAmI 130 15500 2770 tathA deveMdrasari. 1270 haribhadrasuri. 1800 municaMdrasUri. 482 hArabhadrasUri. kharatara taruNaprabha. 922 zAMtisUri. 8500 tapAdhaghoSa. var 1331 48 6 13 caityavaMdanA-vaMdanaka-pratyAkhyAmabhASya 3. | tapAdeveMdrasUri 14 , vRttio. 550 tiLakAcArya 15. caityavaMdanAdivRttikuLapradIpa. 2458 26 caityasAdhuvaMdana zrAvaka pratikramaNasUtravRtti 2000 pArzvasUri '17 caityavaMdanAdisUtra sAdhuzraddhApratikramaNasUtra. akalaMkadeva padaparyAyamaMjarIo. 18 IryApathikI-caityavaMdanA-vaMdanaka avacUrio. 2840 yazodeva yazodeva . 727 19 sAdhupratikramaNasUtravRtti. 30. | tilakAcArya . 548. | jinaprabha 21 zrAvakupratikramaNasUtravRtti. 4590 . vijayasiMha 1950 zrIcaMdra tiLakAcArya zrAddhasAmAyika pratikramaNasUtravyAkhyA prakaraNa. | 365 | jinadeva pratyAkhyAna svarUpa. | yazodeva 1164 , ladhuvRtti. | 1983 " vRtti. 27 paMcaparameSTi vivaraNa (prAkRta gAthAmaya.) 250 matisAra / 1168 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 jaina siddhAMtonA lisTaTuM varNana . pariziSTa... avaziSTa.sUtro tathA sUtratulyagraMtho. nAma.. .zloka. naMbara. .. / kartA. saMvata. | 1216 gA / paryuSaNAkalpa niyukti nirukta Tippanaka Tippana saMdeha viSoSadhI vRtti jitakalpa cUrNi 158 vinayacaMdra 640 pRthvIcaMdra | jinaprabha 105] jinabhadragaNi 1010 siddhasena , Tippanaka 1800 tiLakAcArya 1224 vRtti . vivaraNa (saMkSipta gamanikArupa) 1 yati jitakalpa vRtti 2 zrAddhajitakalpa somaprabha 5700 " vRtti " . - mAdhuratnasari tapAdharmadhe tiLakAcAya __ 115 somatiLaka 300 tiLakAcArya 2700 yazodeva 11000 . . 6600 saMghadAsa . S 3 | pAkasUtra vRtti | vasudeva hiMDi zloka 26600 prathamakhaMDa dvitIyakhaMDa madhyamakhaMDa RSibhASita tatvArthasUtra " bhASya . TIkAbhAgya vyAkhyArupa laghu vRtti 7 | zrAvaka prajJapti vRtti vizeSaNavatI vRtti : 9000 (apara AcArya) 45850 22) umAsvAti 18282 digaMbarI). 400 umAsvAti 2330| haribhadrasAra 438 jinabhadragaNi 1085.0 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 1 2. 3 24 5 6 1 3 nAma. 4 cheda 6. * nizItha $ mULAvazyakanI vyAkhyAomATe pariziSTa juo. 2 | dazavaikALika. 6 vyavahAra. vRhatkalpa. dazAzrutaskaMdha. paMcakalpa. traNanizItha. + mULa 6. Avazyaka piMDa niyukti. athavA. .4 oghaniyukti. uttarAdhyayana. naMdi jaina kAnpharanala harailDa jainasiddhAMtonuM lisTa (pistALIsa Agamo ). K mULa. niryukti bhASya. cUrNa. vRtti. 812 373 473 0 2106 154 1133 0 3035 4544 0 700 550 2000 700. 700 1164 0 130 3100 4000 70 / anuyogadvAra. - 1604 | 16447 12000 31000 42000 tapAkSemakIrti 7000 12700 * 6400.12000 33625 maLayagiri 12000 11000 68721 tapAkSemakIrti 4331 0 3136 c 0 3000 0 avacUrNa Tippanaka 18474 22000 haribhadrasUri 13600 18000 maLayagiri 12325 tilakAcArya 14000 jJAnasAgara 4640 maLaya * hemacaMdra vizeSa A- ( 28000 maLaya * hemacaMdra vazyakanI 9000 vRtti (14000 maLayagiri 7550 ( jIrNavRtti ) 7000 haribhadrasUri 2600 tilakAcArya 18000 sumatisUri 14000 zAMtisUra 7000 vRttikAra. 5900 0 2265 7500 nemicaMdrasUri 4000 maLayagiri 3100 6825 haribhadradhIrAcArya 8850 droNAcArya - 7732 maLayIgari 3300 (zrIcaMdra (TippaNa 2300 | laghu vRtti ) 15800 maLaya 0 hemacaMdra 2265 laghuvRtti [ amIla saMvat. 1332 1332 1296 | 1129 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] nabara eka gaNatIe daza payannA. nAma. 1 AturapratyAkhyAna 2 mahApratyAkhyAna. 3 deveMdrastava. 4 taMDulavicArika. 5 saMstarika. 6 bhaktaparijJA. 7 gaNividyA. 8 aMgavidyA. 9 catu: zaraNa. 0 maraNasamAdhi. mULa gAthA. 400 jaina siddhAMtonA lisTatuM varNana. payannA 19. 121 | 171 85 9000 64 656 * 11077 TIkA zloka. TIkAkAra. 800 AMcaLika bhuvanatuMga. 134 420 AMcaLika. 1 jyotiSkaraMDaka. 18505000 malayagiri, 143 | bhuvanatuMga. 2 tIrthodvAra. 303 3 caMdravedhaka. 4 ajIvakalA. mULa niryukti naMbara bhASya cUrNi TIkA paMcAMgInuM ToTala. Avazyaka avaziSTa bIjI gaNatI daza pamannA. nAma. 5 gacchAcAra. 6 vIrastava. 7 nirayavibhakti. pariziSTa. mULa gAthA. TIkA zloka. 93684 5219 47435 146189 486584 779111 1233 174 8 siddhaprAbhRta. 9 dvIpasAgaraprajJapti 223 10 ArAdhanApatAkA. 993 ( vIrabhadra - saM. 1078 ) 4910 44 | 138 43 200 111 12 850 TIkAkAra.' 48282 108500 935893 * bhagavatIsUtranI avacUrNi paNa che. $ prajJApanAnA trIjA padanI saMgrahaNI abhayadevasUrikRta 133 gAthAnI saMgrahaNI che. ane tenI 430 zlokanI avacUri che. + nizIthanI cUrNinA vizamA uddezanI vyAkhyA zloka 1100 nI saMvata 11913 mAM pArzvadekgaNie karela che, tathA zrIcaMdrasUrie tenI vRtti zloka 1100 nI karelI 'che. $ naMdinI cUNi saM. 133 mAM banelI che. * mULasUtra cAra che, chatAM savaLatA khAtara naMdi tathA anuyogadvAra sAtha gaNI cha jaNAnyA che. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . [ apIla - aura-kAnpharanta harelDa ... ... jainasiddhAMto- lisTa (pistALIsa-Agamo ). nAma. mULa.' niyukti bhASya. | cUrNi. vRtti. | vRttikAra. saMvat, cheda 6. nizItha 812 0 1332 . G. 0 1200 42000 tapAkSemakIrti 7000 12700 64 6400 .12000 33625/ maLayagiri 12000 11000 68721/ tapAkSemakIrti . 4331 3136 / vyavahAra. 373 0 vRhatkalpa. dazAzrutaskaMdha. 2106 154 paMcakalpa.. 1133 traNanizIthaH / 1332 + mULa 6. Avazyaka 1296 mULAvazyakanI vyAkhyAomATe. pariziSTa juo. 18474 22000 haribhadrasUri 13600 18000 maLayagiri 12325/ tilakAcArya avacUrNa | 14000 jJAnasAgara Tippanaka | 4640 maLaya hemacaMdra vizeSa A-(28000 maLaya hemacaMdra vazyakanI 1 9000 vRttino (14000 maLayagiAre 7000 7550 (jIrNavRtti) ___7000 haribhadrasUri 2600 tilakAcArya 18000 sumatisUri 14000 zAMtisUri 7500 nemicaMdrasUri 4000 maLayagiri . 2 dazavaikALika. 700 550 . . deg 3 uttarAdhyayana. deg 1129 piMDaniyukti. athavA. oghaniyukti 3100 // 1164 ... 3000 naMdi . 700 6825/ haribhadradhIrAcArya 8850 droNAcArya 7732 maLayagiri / / 3300 zrIcaMdra (TippaNa ) 2300|| laghu vRtti) maLaya0 hemacaMdra laghuvRtti 15800gata anuyogadvAra. 1604 . Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 ] navara eka gaNatIe daza payannA. nAma. 1 AturapratyAkhyAna | 2 mahApratyAkhyAna. 3 deveMdrastava. 4 taMDulavicArika. 5 saMstarika. 6 bhaktaparijJA. 7 gaNividyA. 8 aMgavidyA. 9 catuHzaraNa. 0 maraNasamAdhi. mULa gAthA. 400 121 171 85 jaina siddhAMtonA lisTanuM varNana. payannA 19. 9000 64 656 11077 TIkA zloka. TIkAkAra. 800 AMcaLika bhuvanatuMga. 134 420 AMcaLika 1 jyotiSkaraMDaka. 18505000 malayagiri 143 bhuvanatuMga. 2 tIrthodvAra. 3 caMdravedhaka. 303 4 ajIvakalA. 5 gacchAcAra. 6 vIrastava. 7 nirayavibhakti. mULa niryukti paMcAMgInuM ToTala. bhASya cUrNi TIkA nabara Avazyaka avaziSTa ... .... bIjI gaNatIe daza pamannA. ... nAma. pariziSTa. 8 siddhaprAbhRta. 9 dvIpasAgaraprajJapti | 223 10 ArAdhanApatAkA. 993 / ( vIrabhadra - saM. 1078) 4910 93684 5219 47435 146189 486584 mULa gAthA. 779111 48282 108500 1233 174 44 | 138 43 200 111 12 850 TIkAkAra.' 935893 bhagavatIsUtranI avacUrNi paNa che. $ prajJApanAnA trIjA padanI saMgrahaNI abhayadevasUrikRta 133 gAthAnI saMgrahaNI che. ane tenI 430 lokanI avacUri che + nizIthanI cUrNinA virAmA uddezanI vyAkhyA zloka 1100 nI saMvata 1113 mAM pArzvadevagaNie karela che, tathA zrIcaMdrasUrie tenI vRtti zloka 1150 nI karelI che. $ naMdinI cUNi saM. 133 mAM banelI che. * mULasUtra cAra che, chatAM savaLatA svAMtara naMdi tathA anuyogadvAra sAtha gaNI cha jaNAnyA che. Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 . jaina konpharansa harailDa.. aprIla munirAja zrI haMsavijayajIkA kaccha dezameM pravAsa. kaccha aMjArameM jaina pAThazALA tathA jaina sabhAkI sthApanA. . aMjAra zeherameM, bilakulaM jaina zALA nahi thI, lekina muni mahArAja haMsavijayajI sAheba ke sadupadezaseM ceta vadi 7 yAneM gujarAtI phAgaNa vadI 7 ke roja jaina zALA tathA jaina sabhA vAjAMke nAda ke sAtha sthApana huI. . ___jaina zALA khullI mukanekI kriyA phajarake nava bajeke sumAra caDhate prahara zA0 : adekaraNa mULajI taraphaseM ghI bolake karanemeM AI. zALAsthApanakI kriyA jJAnadravyakI vRddhipUrvaka zeTha jAdavajI pItAMbara taraphaseM karanemeM AI. jJAnaH pUjA ghI bolane pUrvaka, jAdavajI javate taraphase huI. . . prathama pATha ghIkI bolI pUrvaka kapUracaMda mAvajI dosIke pautra dhanajI bhAIne guru mukhase liyA. - prabhAvanA, zA0 adekaraNa mULajIne kII aura kItaneka bhAvika zrAvakone rupA nANAdiseM jJAna pUjana kIyA. jaina sabhAkA sthApanabhI ghI bolane pUrvaka kapUracaMda mAvajI taraphaMseM karanemeM AyA saba kriyA khalAsa huve bAda muni mahArAjane jainazALA tathA sabhAko avala darajepara lejAneko asarakAraka vivecana kiyA so suNake saharSa loko visarajana huve, usI roja . duperaku mahArAjazrIne mudrA zehera jAneke vAste gAma bahAra vihAra kiyA thA. bharavADoke mukhya gAma mIMdIyALe meM muni mahArAja zrI. haMsavijayajIkA padhAranA ceta vadI 8 yAne gujarAtI phAgaNa vadI 8 ke roja kaccha mIMdIyALAmeM muni mahArAja . haMsavijayajI sAheba aMjAra zehereMse vihAra karake padhAre the jIsameM zumAra DhAiso ghara bharavADo ke hai, usa samaya aMjArake mukhya zeThIye tathA dusare bhAvika gRhastha hAjara the, unako manirAja taraphase sUcanA hote bharavADo ko IkaThe karane meM Aye the, usameM agragaNya bharavADa . vaMkA tathA bharavADa mAlA Adi bhI the, itanAhI nahi balke bharavADa bAnuone bhI hAjarI dIIthI, una lokoke hitArtha muni mahArAjane upadeza dekara jIvadayAke liye hRdayabhedaka * vivecana kiyAthA so suNake bharavADa loka bahuta harSita huyethe, usakA Abehuba vicAra lokokI muMkha mudrAmeM mAlUma hote hI, muni mahArAjane kAThIyAbADameM 2000 bharavADarabArIkA gaMjAvara meLAvaDA jIvadayAkA uThAyA huvA jhumA isa mathALevAlA tA. 3 disembara sana 1905 kA jaina patra paDhake suNAyA thA usI muvAphaka gheTe Adi. mukaprANI bacoMke hitArtha Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] . upadezakazAstrI panAlAlajIkA pravAsa. 113 ora koI bhI avAcaka jAnavara kasAIko na deneke khAtara baMdobastake liye bhAra rakhakara bhalAmaNa karane meM AI, AgevAnI bhoganekI kharI khubI aise zubhaH kRtyoM ke upara kharokhara AghAra rakhatI hai. aisA sarala zabdoMmeM darzAya diyA thA, isamokepara aMjAravAle puruSottamadAsane jAhera kiyA kI, jIvadayAke TharAvake liye tuma loka yadi kAThIyAvADa rohizALA jaisA bharavADoMkA meLA bharane ko cAhanA rakho to, hama lokabhI bhojanAdi kharacako kucha madada deMge yaha sarva sunakara bharavADa vakAdine mahArAjazrIko kahAkI hamAre laDake bhAI Adi gujarAta deza gaye hai unake Anepara hama isa bAtakI purepurI koziza kareMge, itanA kahakara isa bAtakI sAkSIrupa ekAdazIke roja rAtribhojana karanekI bhAvika bharavADone pratijJA liI, isake uparAMta bharavADaNone juvAM nahi mAranekA maMjura kiyAthA kaccha bhadrezvarajI tIrthapara jainIyokA mahAna meLA. . yahAMparaM hajAroM varSakA banAhuvA bAvana jinAlaya jainamaMdira hai. jisakA jIrNoddhAra ( 112 dAnazALA ) lagAkara duSkALameM phase huve, rAjA, raMka, bAdazAha Adike saMkaTa nivAraka jhaghaDuzAha zeThane kiyA, isa jIrNoddhArakobhI huveko Aja seMkaDo varSa vyatIta hogaye hai. aisA adabhuta tIrthakA meLA phAgaNa zudI 5 ko varSovarSa hotA haiM. devaLake sabI zikharoMpara ghIkI voliyAMke sAtha dhajA, patAkA caDhAI jAtI hai, isa sAlameM meLApara, mahArAja zrI haMsavijayAdi 8 munirAja tathA dusare sAdhu sAdhvIyoM bahutaseM padhAreM the zumAra ' paMdara hajAra AdamIkA meLA tirthayAtrAke liye mIlAthA, jisameM hajArAM DhuMDhaka bhAI bAIyAMne bhI bhAga liyA thA, devadravyakI upaja sumAra 16000 korI huI thI. zaMvata 1962 kA ceta zudI 1 vAra somavAra. lI. kusumakA taraphase dharmalAbha vAcanA. . mu0 mudrA baMdara. upadezakazAstrI panAlAlajIkA pravAsa. tA. 31-3-6 tilAvada ilAke sAjApUra, sTezana berachA bhopAla lAIna-dharmamahotsava thA usame paTela paTavArI va mahAjana bandhu ikaThe huve the; samudAyake atyAgrahase - maine sAtha maMgalAcaraNake sarva sAdhAraNakA viSaya lekara bhASaNa diyA aura usse kAnpharansa ( mahAsabhA ) kA upakArakI phalazruti karI gaI.. aura kAnpharansake kartavyoMkA abhiprAya sUcita kiyA. dvAdaza bhAvanAkA savistara varNana kiyA do ghaMTebAda kAnpharaMsako dhanyavAda dekara sabhA visarjana kI / Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 jaina kA pharamsa harelDa. . . . [ apIla ujjeName bIjAropaNa karake isa gAmameM AyA. Aja tArIkha pIchA ujjena jAtA huM. vahAMkA kAma likha kara peza karUMgA. maine tanakhvAha mAsa 2 kI sAjApuramese. zeTha jamunAdAsajI jaina zvetAMbarako bhejanekA likhA thA, unake nAmapara bhejadIho to ThIka nahIM to ujanameM ghamaDasI juhAramala kI dukAna para bhejane se mujhe milegA. jaisA munAsIbaho karoM. abhItaka isa prAntake loka kAnpharansa zabdakA artha bhI nahIM samajhate hai. udyoga balavAna hai docAra mAsabAda iskA phala dIsegA esI AzAhai. . ___paM0 pannAlAla upadezaka jainazvetAmbara kAnpharansa, . da. dalIcaMdakA da. devIcaMdakA abhItaka mairepAsa dosAlakI riporTa kI jilda da. nathamala ghAMsIlAla pohoMcI nahIM so kRpA kare. ihAMpara gAMvake loka bahuta jaDa the unameM bhASaNa diyA gayA. ujeNa--yaha bahuta prAcIna zahara hai; isameM maMdiroMmeM jo dekhA gayA to kaI pratimA baDI prAcIna hai AdinAthake maMdirameM eka pratimA hai. usapara saMmat 134 kA likhA hubA hai. aura candraprabhuke maMdirameM ajitanAthasvAmIkI pratimA hai. vA saMmat 1518 ke lekha saMyukta hai, aura usapara saMgrAmasonIkA nAma likhA huvA hai. aura usameM yaha likhA huvA . hai ke vRhattapAgacche zrIratnasiMhasUri paTTe vijayamAnaM udayavallabhasUribhiH pratiSTitam / yaha vahI saMgrAmasonI hai jisane makasIjImeM pAdukA sthApana kI haiM. makasIjIkA zilAlekha dekhanese aura bhI yukti nikalegA. ___ aura isa gAmameM maMdira 15 haiM uname kitaneka maMdirokI saMbhAla cAhiye aisI nahIM hai. zrI saMghako bhASaNadvArA tathA khAnagI vijJApana karA jAvegA. eka 2 maMdirakI dekharekha DhuMDhiye matake zrAvakoMke hAthameM hai unakI saMbhAla nahIM hokara AzAtanA hotI hai. aura ihAM zrAvakoMkA dharma Upara barAbara dhyAna nahIM hai kAraNa ke ihAM munirAjoMkA AnA rahanA satsamAgama hotA nahIM aise kaI bAtoM kI ihAM nyUnatA honese saMghakI AjJA hoke jitanI ihAM nyUnatA hove thoDe dina rahakara sApha karanA cAhiye. mujhe samaya thoDA hai. tobhI vaizAkha vadI 8 taka rahUMgA. isake bIcameM AsapAsake gAmoMmeM dorA karatA rahUMgA. AsapAsabhI moThe 2 gAma hai. - aura ihAMpara eka mahineseM ratnaprakAza jaina pAThazAlA nikalI gaI hai laDake laDakI hAlameM 17 hai parIkSAbhI lIgaI hai. usane mAnamala ThIka hai. usane indora jainazALAmeM bhI abhyAsa kiyA hai AzA hai ke yaha zAlA ThIka calegA kAraNa ke isapara dekhabhAla muni mA. mahimAvijayajIkI hai. Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "duDhiyoMke thakanase mUrtipUjA siddha hotI hai. . 115 ihApara sabhA nahI hai usake liye bhI udyoga calarahA hai. yadi sabhA hokara vicArAMza hotA rahe to harabAtakI nyUnatA nikAlI jAve. lokoMka dilapara kAnpharansa ke abhiprAya jamane lage hai. ApakA anugrahase hamArI icchA pUrNa hogI aisI AzA hai | isa gAmameM ghara 55 iMDhiyekA pracAra jAdA haiM, DirekTarI ihAMkarAnekA phArma maMgAyA haiM Anese zurU hojAvegI. kaIbAtoM pUrNa honese likhUgA. yaha bahuta saMkSepameM pradarzana mAtra kiye haiM. mitI caitra zudI 13 saMvata 1963. ____ muni mahimAvijayajIke sakala saMghako dharmalAbha vaMcanA atra zAstrIjI panAlAlajI Aye hai so ihAMpara pAMca rAtrI TherAyehai sarva kAryakA baMdobasta ho jAvegA. ' DhuMDhIyoMke kathanase mUrtipUjA siddha hotI hai. jaina zAstroMmeM kaI jagaha mUrtipUjanakA kathana hai aura dropadI mahAsatIkA pUjA karanA sAbita hai. zvetAmbara AmnAyake jainI apane prabhukI mUrtikI pUjA bhAva sahita aSTa dravyase karate haiM, kesara candana puSpAdi bahUta umaMgake sAtha caDhAte haiM usa samaya prabhuke svarUpakA dikhAva aisA manoraMjana hotAhai ki jisake darazanoMmeM lailIna hokara manuSya apane janama ko saphala karatAhai. yaha zrRMgAra cittakI capala vRttiko apane aMdara AkarSaNa karanevAlA hai aura usa samaya darazana karanevAlA saMsArake saba vyohArase nivRtti pAkara kevala usa eka paramAtmA para dhyAnArUDha ho jAtAhai ki jisase usakA anubhava svaccha aura zuddha hokara usake azabha karmokA nAza hotAhai. prathama tIrthakara zrI riSabhadeva svAmine apane putra zrI bhartacakravaratIko saMgha nikAla kara zrI siddhAcala tIrthakI yAtrAkA hukama diyAhai. tIrthakarake mojUda hote have jaba unakI pratimA unake muvAphika mAnI gaI hai to phira unake abhAvameM to unakI pratimA aura unakI vANIpara hI AdhAra hai. ina donoMmeMse ekako mAnanA aura ekako na mAnanA kahAM taka ThIka hai isa kA phaisalA buddhimAna bAcaka vRMdake inasAphaparahI choDate hai. zvetAmbara samvegI mUrtipUjaka hai DhuMDhiyA mUrtipUjaka nahIM hai. goyA hinduoMmeM jisa taraha dayAnaMdajIke paMthavAle haiM usahI taraha jainiyoMmeM DhuMDhiyA haiM. inameMse bahUtase DhuMDhiyAoMkA kathana esA hai ki carma tIrthaMkara zrI mahAvIra svAmike thoDe kAla pazcAta unake anuyAI krIyAse bhraSTa hokara mUrti vagarahako mAnane lage jaba ina DhuMDhiyAoMke paramopakArI prathama dharmopadeSTAneM zAstrakI zodha khola karake dharmako DhUMDhA ( talAza kiyA ) aura usa DhUMDhanekA sArAMza yaha nikalA ki mUrtipUjAkA dharma viruddha pAyA aura usahI samayase yaha do phirake mUrtipUjaka aura marti uthApakake kAyama hogaye. samvegI to DhuMDhiyAko nayA phirakA batalAte haiM aura DhuMDhiyA Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kAnpharansa harailDa. aprola samvegIko kriyAbhraSTa nayA phirakA batalAkara apane Apako prAthamika kriyAke anuyAI kAyama karate haiM aura kahate haiM ki jo zuddha paripATI zrI mahAvIra svAmike samayase calI AtIthI usahIko phira kAyama kiyA haiM. samvegI aura DhuMDhiyAoMke bAdavibAdameM na utara kara isa vakta hamako yaha nizcaya karanA hai ki mUrtipUjAke saMmbadhameM . ina donoM phirakoMmeMse kisa phirakekA mata saccA haiM aura isa parikSAke karanemeM hamArA manazA kisIke dila dukhAnekA yA kisIko burA kahanekA nahIM hai. kevala isa bAtako dikhalAnekA hai ki mUrtipUjana TuMDhiyAoMke bacanoMse bhI siddha hotI hai yA nahIM. . . . . samvegiyoMkA DhuMDhiyoMse prathama savAla yaha hotAhai ki agara tuma sambegiyoMse pahileke ho to tujhAre dharmopadeSTAoMkI paTTAvalI batalAo. usa paTTAvalImeM gaDabaDa macatI hai aura zrI vIra paramAtmAke pazcAta jo paTTAvalI mojUda hai usameMse zrI devaraDhI gaNI kSamAzramaNa sUritaka to zuddha AmnAyaka AcArya mAnate haiM unake pazcAta jo camatkArI AcArya huve haiM unako kriyA bhraSTa mAnakara phira isa dharmakA zuddha pracAraka lUkAjI zrAvakako mAnate haiM agara lUMkAjI zrAvakaneM vahI zuddha dharmakA. rastA batalAyA jo zrI mahAvIra svAmike pIche eka hajAra varSaparyaMta calatA rahA to isase sAbita hogA ki zrI mahAvIra svAmike eka hajAra varSa pIche taka koI pratimA yA mandira nahIM honA cAhIye kyoM ki DhuMDhiyoMke kolake muvAphika usa vakta taka mUrti utthApaka AcArya the, parantu hiMdusthAnake baDe baDe tIrthoM aura anya sthaloMmeM jo pratimAyeM mojUda hai aura una para isa vakta lekha mojUda haiM unase sAbita hotAhai ki vaha pratimAye do do hajAra varSa aura usase jiyAdA prAcIna haiM. mahUma misTara vIracaMda rAghavajI gAMdhI bI. e. ko apanI amerIkA kI dharma yAtrAke samaya eka siddhacakrajIkA yaMtra jamIna khodate samaya milAthA vaha yaMtra itanA purAnA thA ki usameM nava padakA cinha hI bAkI raha gayA thA. usa yaMtrako vaha mahAzaya zrI pArzvanAtha svAmike samayase bhI pahilekA batalAte the agara devaraDhI gaNIjIke pahile jina pratimAkA honA sAbita ho jAve to DhuMDhiyoMko mUrtipUjaka jarUra honA paDegA. __DhuMDhiyoMkI prathama konpharansake samaya ajamera nivAsI rAya zeTha cAMdamalajIneM apane spIcameM kahA hai:-" vartamAna kAlameM zAsana cobIsaveM tIrthakara bhI mahAvIra svAmIkA barata rahA hai jinhoMne bhAratavarSameM dharmakI pravRtti kI aura bahuta jIvoMkA kalyANa kiyA jinake pATa zrI sudhAsvAmI AcArya huve unhoMne bahuta upakAra kiyA unake pATa zrI jambusvAmI huve unhoMne zAstra race, bAda unake zrI prabhava svAmI huve, isa taraha satAIsa pATataka pATAnupATa zuddha AcArake pAlanevAle AcArya .huve, satAIsaveM pATapara zrI devaraDhI gaNI kSamAzramaNaAcArya huve jinhoMne aMgAdi zAstra pustakArUDha kiye. bAda isa hAyamAna kAlase aura zrI bhagavAnakI rAzI para do hajAra barSa bhasma gRha Anese pUrvokA jJAna viccheda huvA / Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] DhuMDhiyoMke kathanase mUrtipUjA siddha hotI hai. * aura AcArya kriyAmeM bhI zithilaMtA huI. bhasmagrahakA jora haTanese lUMkAjI zrAvakaneM zuddha dharmakA pracAra kiyA jisako bahUta kAla huvA." ( dekho jainodaya pustaka 1 aMka 6 pRSTha 111-112) isa spIca ko kula hindusthAna ke duDhiyA samudAyake pratinidhIyoMne moravIma ikaThe hokara maMjura kiyA hai kyoMki isa spIca para kisIkA AkSepa dekhane meM nahIM AtA hai. isaliye jisa spIcako saMbane maMjUra kiyA usakI pAbaMdIbhI saba para lAjima AvegI. isa spIca ke muvAphika zrImahAvIra svAmIse satAIsaveM pATataka AcAryoMkA AcAra vicAra zuddha rahA isa liye agara AcAryoM ke samayameM jina pratimA mojuda ho to phira samvegI DhuMDhiyA donoMko jina pratimA mAnanA munAsiva aura jururI hogA kyoM jina AcAryoMkI kriyA TuMDhiyoMke kolasehI zuddha mAnIjAve unake samayameM jo pratimAkI pUjA huI ho to phira TuMDhiyAoMko jina pratimA utthApanekA mokAhI kahAM rahA. aura jiyAdAtara bAda vivAda ina donoM phirakoMmeM isa mUrtipUjAkehI bAbata hotAhaiM kyoMki sivAya isa eka kAmake jitane ThaharAva moravI konpharansameM huve haiM vaha saba karIba karIba zvetAmbara konpharansakI nakala haiM kyuM ki hamAre hu~ThIyA bhAIokI aura hamArI sabakI rAya yaha hai ki ApasameM kusaMpa ko choDakara saMpakI vRddhi karanA cAhIye isa liye hamArI yaha rAya haiM ki pakSapAta ko choDakara saMpakI buddhi karanekI khAtira eka kamizana nikalA jAve jisameM samvegI mUrtipUjaka aura duDhiyA donoM zAmila hove. yaha kamizana hiMdusthAnake prasiddha tIrthopara tathA anya sthaloMpara jAkara tahakIkAta kare aura usa tahakIkAtase agara zrIvIrabhagavAna ke pazcAta satAIsaveM pATataka jina pratimAkI pUjA sAvita hojAve to kula TuMDhiyAkA samAja ko cAhIye ki abataka jisa mArgameM ve calarahe haiM usako eka dama choDakara mUrtipUjaka ho jAveM aura agara zrI mahAvIra svAmIke pazcAta eka hajAra varSataka mUrtikA pUjanA sAbita na ho to jo kathana rAya seTha cAMdamalajIneM kahA hai usako satya mAnakara samvegI inake sAtha ittaphAka kareM. rAya seTha cAMda malajIke kathana ko yathocita Adara dete huve usameM hama ApanA vicAra isa taraha pragaTa karane kI AvazyaktA samajate haiM ki zrI mahAvIra svAmI kI rAzIpara jo bhasmagraha do hajAra varSakA AyA usakA asara kabase liyA jAve. agara zrI mahAbIra svAmIke mokSa padhArate hI usakA asara honA samajhA jAve . jaba to jina AcAryoMkA eka hajAra varSa.paryaMta zuddha AcAra kahA jAtA hai kyA unapara usakA asara nahI huvA? agara nahI huvA to usa bhasmagrahakA asara eka hajAra varSa pIche samajha jAve to bhabhItaka usakA asara calA AtA hai. parantu isameM bAdhA AtI hai. agara usa bhasmagrahakA asara phorana zurU hogayA to usa hAlatameM jina AcAryoM kI zuddha kriyA mAnI jAtI hai usapara pAThaka khudda vicAra kara sakate hai ki yaha bAta kahAMtaka ThIka haiM agara isake pazcAta Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 - jaina kAnpharansa harailDa. [ apIla usakA asara mAnA jAve to lUMkAjI zrAvakaneM DhuMDhiyoMke kolake muvAphika jaba "zuddha dharma kA pracAra" kiyA to unapara usa bhasma grahakA pUrA pUrA asara thA aura isataraha bhasma graha ke asarameM jo kriyAM lUMkAjIne kI vaha kahAMtaka saccI samajhI jAve. garajaki isa kathanameM pUrvApara virodha AtA haiM ki jisake sAtha ittaphAka karanemeM jarA vicAra hotA hai. . zrAvakako zAstra paDhanekA adhikAra nahIM haiM yaha sUtroMkA adhyayana nahIM kara sakatA he isakA kAraNa yaha haiM ki gRhasthAzramameM usako vaha zreNI prApta nahIM ho sakatI hai ki jo tyAgI bairAgI bramhacArI sAdhUko prApta hotI haiM. isaliye jaisA sUtrakA jJAna sAdhU munirAjako ho sakatA haiM vaisAjJAna zrAvakako haragija nahIM ho sakatA hai. agara aisAhI hotAto zrImahAvIra svAmI ki jo nizcaya mokSako prApta honevAle the kyoM gRhasthAzrama ko choDakara muMDa hote athavA jina AcAryoM ko satAIsaveM pATataka rAya seTha cAMdamalajIne kriyA pAtra batalAye haiM vaha kyoM gRhasthAzrama choDakara sAdhU hote. sAdhU honekA matalabahI kevala dharma sAdhanakA haiM. pasa ba~kAjI gRhasthako sAdhU ke mukAbalemeM itanA jJAna honA asaMbhavahai ki jisake sababase usako pada " zuddha dharma pracAraka" kA diyA jAve. isa ba~kAjIkI asaliyata yaha haiM ki zrI mahAbIra khAmise bAvanaveM pATaUpara zrIratnazekhara sUri huve haiM unhoMne sambata 1463 meM dIkSA lI. 1502 meM sUri pada prApta kiyA aura 1517 meM svargastha huve inake samayameM ahamadAbAdameM dasA zrImAla jAtakA lUkA thA aura vaha upAzrayameM lahIyA arthAta likhArI * Seribe ) kA kAma karatAthA. eka samaya pustaka likhate huve kucha pAnoMkI nakala nahIM kI jisapara pUchanepara pUchanevAle se ulaTA ulaTA laDane lagA. upAzrayaseM lUkAko isa ulaMThapanese mArakUTa kara nikAla diyA jaba vaha amadAbAda se lIMbaDImeM jAkara vahAMke kArabhArI dasAzrImAla lakhamasIkA saraNa liyA aura usakI sahAyatAse apane manamAne pata ko pracalita kiyA aura zuddha sAdhuoMkI aura jina pratimAkI utthApana kI isake pIche zrImahAvIra svAmIse bAsaDhaveM pATapara zrIvijayasiMhasUrike samaya (1689-1749 ) meM dasA zrImAla lavajIne apaneM mUMhapara kapaDekI pATI bAMdhakara duDhiyAM sAdhu huvA. isakA yaha veSa dekhakara zrAvaka logoMne rahanevAste jagaha nahIM dI to vaha sAdhu eka khaMDara makAnameM jA rahA. khaMDara makAna ko khAsa karake gujarAta meM DhuMDha kahate hai usahI kAraNa isa matakA yaha nAma paDA. agara isakA savistara vRttAMta dekhanA ho to zrIjainadharma prakAzase mAluma hosakatA hai. prasaMga pAkara lUMkAjI, lakhamasIjI aura lavajIkA vRttAMta jaisA ki zvetAmbara AmanAyakI pustakoMmeM likhA haiM yahAMpara darja kiyA hamane apanI taraphase isa vRttAMta meM kucha nyUnAdhika nahIM kiyA na isa vRttAMta ke yahAMpara lAne se hamArA kisIpara AkSepa haiM, hama to sirpha isa taraphaM bhyAna kheMcanA cAhate hai ki jisa lUMkAjIko " zuddha dharma pracAraka" kahAjAtA hai usake Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] . zrI jainAgama pAThazALA jayapUra. buddhi aura jJAna balakI parIkSA karane ke bAda usake calAye huve dharmake grahaNa karane na karanekA bicAra karanA cAhIye. .. hamArI to akhIrameMbhI yahahI rAya hai ki isa maMjUra kI huI moravI konpharansake presiDeMTa kI spIca ke muvAphika hamAre DhuMDhiyA bhAI hamAre sAtha hokara isa bAtake nirNaya karanekA ki zrImahAvIra svAmI ke pazcAta 1 hajAra barSa ke aMdara mUrtipUjA hotIthI yAnahIM eka kamizana nikAleMge aura usake natIjeke muvAphika apanA baratAva kareMge to donoM phirakoM meM saMpa hote huve kucha bhI dera nahIM lagegI aura samAja eka hokara duniyAkA bhalI prakAra sudhArA karasakeMge ! zrIjainAgama pAThazAlA-jayapUra. isa pAThazAlA kA vRtAMta dUsarI jagaha chapA hai usase isa pAThazAlA kA saba hAla mAlUma hogA. abataka isa pAThazAlAne satarA varSataka hayAtI bhoga kara hajAroM rUpayoMke kharca meM utara kara jaisA ki nekanatIjA cAhIye nahI batalAyA. isakA mukhya kAraNa prabaMdha kI kamI hai aura usahIke sAtha sAtha zvetAmbara jainiyoMkI apane putroMko isa pAThazAlAmeM bhejakara zikSA dilAne kI aruci haiM. parantu harSa utpanna hotA hai ki aba isake prabaMdhako misTara ghIMsIlAlajI golechAne apane hAthameM liyA hai aura prabaMdha kAriNI kamITikA niyata' karanAbhI bicArA gayA haiM. ... isa pAThazAlAkA kAma ThIka calAneke vAste nimna likhita bAtoMpara avazya dhyAna diyA jAve. 1. kisI eka sAdhU yA yati yA zrAvakake hAthameM isakA prabaMdha haragija na rakhA jAve balki isakA prabaMdha hamezA eka prabaMdhakAriNI sabhAdvArAhI karAyA jAve. 2. isa prabaMdhakAriNI kameTImeM Adhese jiyAdA saMkhyA susikSita manuSyoMkI honA ucita haiM ki vaha apane ilmake jora aura tajurbese isa pATazAlAkA prabaMdha ThIka karasake.. .. 3. pAMca varSake aura isa upara jitane zvetAmbara jainiyoMke laDakehoM vaha isa pAThazAlAmeM tAlIma pAve, isake bAbata paMcAyati ThaharAva hokara usakI pAbaMdI kI jAve.... , 4. jo. laDakA jisa gaccha yA AmnAyakA ho usako usahI ke gaccha yA AmnAyake muvAphika dharmazikSA dIjAve. . . 5. vyAkhyAna zakti bacapanase. hI prabala karaneke hetuse isa pAThazAlAke sAtha sAptAhika sabhAkA honAbhI jarUrI haiM. . Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 - jaina kAnpharansa harailDa. _[ aprIla 6. agara rUla nambara tIna.kI pAbaMdI pUrI pUrI ho jAve to usa hAlatameM brAhmaNa, kSatriya aura vaizyako isa pAThazAlAmeM tAlIma denekI AvazyaktA nahI haiM kyoMki isa pAThazAlAmeM jaina dharma kI zikSA mukhya rakhI gaI haiM. 7parIkSotIrNa vidyArthiyoMmeMse prathama tIna vidyArthiyoMko pAritoSaka deneke sivAya eka vAjavI skolarazipa usa chAtrako dIjAve jo vaktratAmeM pravINa ho. harSake samAcAra. pAThaka varga, jayapura (jo ki vAstavameM rAjapUtAnemeM jainapura haiM ) meM eka pAThazAlA vi. samvat 1945 kI ASADha zukla 2 ko jayapurIya zrI saMghane zrImAn samvegIjI mahArAja zrI 108 zrI zivajI rAmajIke upadezAnusAra sthApita kI jisameM usI samaya 25 ru. ke * lagabhaga mAsika candA zrI saMghase hokara usake kharcakA nirvAha hone lagA aura samayAnusAra yogya rItise pAThazAlA unnati karane lagI. videzIya mahAzayoMne isake yauvya koSakI sahAyatAkI ki jo lagabhaga 2000, ru. ke hogayA. vi. sambat 1953 meM svargavAsI zrI jaMgamayugapradhAna bRhata kharatara bhaTTAraka zrI 108 zrI jinamukti sUrijI mahArAja kI preraNAse vidyArasika jayapura rAjya ke pradhAna maMtrivara svargavAsI rAvabahAdura bAbU - kAnticandra mukarajI sI. AI. I. meM isa pAThazAlAkA avalokana kiyA aura isakI unnatAvasthAse harSita hokara rAjyakIya koSa se 60, ru. mAsika kI sahAyatA isa pAThazAlA ko pradAna kI. khedake sAtha pragaTa kiyA jAtA hai ki isa suavasarako dhanyavAda dete hue jayapurIya zrI saMghakA Antarika vidyAnurAga vA dharmasneha adhikatara vRddhiko prApta honA cAhiethA naki isake viparIta jaise ki zrI saMghakI aurase usa samaya huvA arthAt jayapurIya zrIsaMghase jo mAsika sahAyatA isapAThazAlAko thI vaha zrI saMghakI jJAna aura dharma kI aura anabhiruci pragaTa karatI huI banda hogaI kevala rAjakIya sahAyatA vA yauvya koSake vyAja kI Ayase hI isake kharcakA nirvAha honelagA yadyapi suprabandhakartAoMke prasAdase isake yauvya koSakI vRddhi huI kintu bidyA sambandhI unnati avanati ke rUpameM parivartana hone lagI joki zanaiH zanaiH isa samayataka aisI avasthA hogaI ki rAjakIya sahAyatAmeM bhI kSati dRSTigocara hone lagI isa avanati kA mukhya kAraNa jayapurIya zrI saMghakA ajJAna nidrAse mUrchita honA hI kahA jAsaktA hai jAtIya suprabandha kartA va nirIkSakoMke abhAvase upayukta samvegIjI mahArAja ki jinake upadezase yaha pAThazAlA sthApita huIthI isakI dekharekha karate rahe. . priya bandhugaNa, sajapUtAne kI jaina jAtimeM isa samaya jJAnakA kitanA abhAva hai yaha likhane kI vizeSa AvazyakatA nahIM hai sarva bhArata varSameM siddha hai. aise samayameM rAjaputAnAmeM Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 , 1966 / harSaka samAcAra ziromaNi jayapUra kI jainapAThazAlAkA isa taraha avanata dazAko pahUMcanA kisa kadara hAnikA raka haiM yaha Apaloga svayaM vicArasakate haiM isI kAraNa kAtipaya jAti hitaiSiyauM susammAtase isakA dRDha prabandha kiyA gayA haiM. aura samayopayogI paThanakrama nizcita kara punaH zrIsaMghakA dhyAna isa vidyAke kalpataruko praphullita karane kI aura AkarSita kiyA gayA haiM . aura jayapurIya saMghabhI isako apanA parama kartavya mAnakara isameM tanamanadhanase sahAyatA deneko tatpara hogayA hai aura nimna likhita mahAzayoMne isa samayataka pAThazAlAke sahAyatA phArmoMkI pUrti kara isameM sahAyatA denA svIkAra kiyA hai. bhaviSyatameM aura aura mahAzayoMke bhI sahAyaka hone kI pUrNa AzA hai. 1 mahAzaya gokalacaMdajI pUMgalIyA. 14 mahAzaya maharacaMdajI jaragaDa. 2 , sAgaracaMdacI sacetI. 15 , jorAvaramalajI lUNAvata. 3 , amaracaMdajI koThiyArI. hIrAlAlajI chaganalAlajI TAMka 4 , premacaMdaMjI koThiyArI. 17 , mIzrIlAlajI DAgA. suganacaMdajI coraDiyA. . 18 , zivazaMkarajI mukIma. ., mahatA milApacaMdajI lakhamIcaMdajI 19 , mahAdevajI khAraiDa. 7 , magana malajI sacetI. 20 , joharImalajI dayAcaMdajI sukalecA .8 , kAlUrAmajI kesarIcaMdajI jUnIvAla 21 , lakhamIcaMdajI dhAMdhiyA. . 9 , nAnUlAlajI caMDAliyA. .22 , bhAgacaMdajI bIjarAjajI bAThiyA. ,, tejakaraNajI buraDa. , cAMdamalajI khabADa. ... mUlacaMdajI bairAThI. 24 , sUrajamalajI vaida. . 12 , sugamacaMdajI sobhAgacaMdajI jaragaDa 25 , hIrAlAlajI AsANI. 13. , caMdanamalajI koThAriyA. 26 , dhanarAjajI voradatA. ukta pAThazAlAke uddeza ba saMskRta niyamAvalI tathA paThanakrama Apa bhAIyoMke avalokanArtha prakAzita haiM AzA hai ki kaoNnpharansa ke zikSA vibhAga ke mantrI va kArya kartA gaNa ucita samAlocanAse anugrahIta kareMge. jInayoMkA sevaka ghIMsIlAla golechA, mantrI, jainAgamapAThazAlA-jayapura.. rn so or wo vor o ar Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kAnpharamana harenDa / [ aprIla ||.shriiviitraamaaynmH|| .. niyamAvalI ( nAma aura uddezya.) (1) isa pAThazAlAkA nAma jainAgama pAThazAlA, jayapura hai. (2) isa pAThazAlAke nimna likhita uddeza hai. ( ka ) vidyArthiyoMko jaina dharma kI ucca zreNI kI zikSA pradAna karanA. (kha) rASTrIya bhASA sAhitya tathA upayogI videzI bhASA sAhitya kI zikSA denA. (ga) vaijJAnika va zilpizikSA denA. - (noTa ) yathA sambhava yaha zikSAe jaina granthodvArA hI hoMgI. prabandha. (3) isa pAThazAlA tathA isake koSakA prabandha eka prabandha kAriNI kameTIdvArA hogA jisake sabhAsadoMkI saMkhyA adhika se adhika 11 hogI.. bartamAna paThana krama va zikSA. . ( 4 ) pAThazAlAke bartamAna paThana kramAnusAra vidyArthiyoMko nimna likhita viSayoM meM zikSA dI jAvegI. nAgarI sAhitya, nAgarI vyAkaraNa, jaina saMskRta sAhitya, jaina saMskRta vyAkaraNa, jaina dharma grantha, gaNita, AMgla bhASA sAhitya, AMgla bhASA vyAkaraNa ,akSarAbhyAsase hI prArambha karanevAle vidyArthIko pAMca varSa paryanta pAThazAlAmeM upayukta viSayoMmeM niyamita adhyayana se isa prakAra kI yogyatA prApta hosakegI ki saMskRta va AMgla bhASAmeM likhanA, paDhanA va bhASaNa suSTutayA AjAvegA tathA jainAgamameM bhI bhale prakAra praveza hojAvegA aura gaNita bahI khAte AdimeM bhI nipuNatA prApta ho jAvegI. .. (noTa) upayukta zikSAke atirikta vidyArthiyoMko AcaraNa nIti, vaijJAnika Adi dainika Avazyaka viSayoM para vyAkhyAnoMdvArA maukhika zikSA bhI hogI aura kriyAdvArA pAlana bhI karAyA jAvegA. - chAtrasambandhI sAdhAraNa niyama. (5) isa pAThazAlAmeM brAhmaNa, kSatriya aura vaizya varNake hI vidyArthiyoMko zikSA dI jAvegI 'parantu ajaina vidyArthiyoMkI saMkhyA prati zataka 25 se adhika nahIM hogI. (6) sarva vidyArthiyoMko pAThazAlAke paThana kramAnusArahI pustakeM paDhAI jAveMgI. (7) pravezecchu vidyArthI prambandha kartA kI svIkAratApara- praviSTa hoMge aura unako praveza honese pUrva eka praveza patra kI pUrti karanI hogI. pravezapatra prabandha kartAke kAryAlayase prApta hogA. (8) jyo vidyArthI pAThazAlAmeM punaH praviSTa hogA usako daNDArtha eka pUjA yathAzakti karanI hogI athavA - // nakada dene hoge. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya. lh h h 1906] niyamAvalI..... (9) jyo chAtra pAThazAlAse kisI aparAdhameM prathaka kiye jAyeMge vaha cha mAsase pUrva punaH praviSTa na hosakege aise vidyArthiyoMkA punaH praviSTa karanA mantrI prabandhakAriNI kamITI kI svIkAratApara nirbharahai. (10) prArambha kI cAra zreNiyoMmeM 12 varSase adhika kI avasthAke vidyArthI praviSTa nahIM kiye jAveMge. (11) jyo vidyArthI nirantara eka mAsa taka vinA chuTI liye anupasthita rahegA usakA nAma pAThazAlAse prathaka kiyA jAvegA. (parIkSA, pAritoSaka va sahAyatA.) (12) pAThazAlAmeM do prakAra kI parIkSAe hoMgI, mAsika va. SaNamAsika-ina parIkSAoM ke ___ phalakI sUcanA vidyArthiyoM ke saMrakSakoM ke pAsa bhI bhejI jAvegI. (13) SaNamAsika parIkSA uttIrNa honevAle chAtra ucca zreNI meM caDhAye jAveMge. (14) pATha zAlAke vidyArthiyoMko pAritoSaka nimna likhita prakAra se diyA jAvegAH (ka) pratyeka zreNImeM ghaNamAsika parIkSottIrNa vidyArthiyoMmeMse prathama tIna vidyArthiyoMko . kramaza: mAsika diyAjAvegAH dvitIya. dvitIya zreNI. 4 A. tRtIya zreNI. caturtha zreNI. 8.. 7, 6 " paJcam zreNI. 10, 9, 8, SaSTham zreNI. . 12, 11, 10, saptam zreNI. 14, 13, 12, aSTama zreNI . navama zreNI dazama zreNI 3.. . // ru. 2., noTa-pAritoSaka vRtti pAnevAle vidyArthI yadi mAsika parikSAoMmeM lagAtAra tIna mAsataka anuttIrNa raheMge to unakI chAtravRttiyAM banda kara dI jAvegI. (kha) pratidina pratidina yathA samayopasthiti, sadAcaraNa tathA zuddha aura sundara lipike artha. pratyeka parIkSAke pazcAt yogyatAnusAra vidyArthiyoMko pAritoSaka diyAjAvegA. (15) asamartha vidyArthiyoM ko paThanArtha pustakeM bhI dI jAvegI. jinakI rakSAkA jimmA vidyArthiyoMkA hogA aura paThana samApta huye pazcAta unako vaha pustakeM vApisabhI loTAnA hogA. ___. pustakAlaya. (16) pAThazAlA sambadhI eka pustrakAlaya bhI rahegA. jisakI pustakeM tathA patra patrikA pAThazAlAmeM avalokana karaleve kI sarva sAdhAraNako ijAjata hogI parantu gharalejAvekI ijAjata kevala chAtroM va adhyApakoMkohI hogI..jyoM adhyApaka va chAtra pustakAlaya kI pustakoM javAdega ka kho deveMge, to unako nija vyayase dUsarI prati pustakAlayameM denI hogI. 15, 1 // ru. h m 2 m Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kAnpharansa harailDa kAryakartAgaNa . ( 17 ) isa pAThazAlA meM eka vaitanika vA avaitanika prabandha kartA rahegA jisake nimna kartavya adhikAra hoMge. 124 kartavya. ( ka ) pAThazAlA ke niyamoM kA dRDhatayA pAlana karanA tathA pracAra karanA. ( kha ) vidyArthiyoMkI vidyonnati, AcaraNonnati kA nirIkSaNa va sudhAra karanA. ( ga ) chAtronnati sUcanA vidyArthiyoM ke saMrakSakoM ke pAsa bhejanA . (gha) mantrI prabandhakAriNIko sammatyanusAra pAThazAlAkI zAsana praNAkA prabandha karanA (Ga) pAThazAlA ke kharca kA bila banAkara mantrI ke pAsa svIkArArtha bhejanA. (ca) pAThazAlA ke sAmAna tathA pustakAlayakI saMbhAla va rakSA karanA. (i) pAThazAlAkI mAsika riporTa mantrIke pAsa bhejanA. (ja) vidyArthiyoMkI unnatikA jimmevAra prabandhakartAhI hogA. adhikAra. ( ka ) vidyArthiyoMko pAThazAlA meM praviSTa karanA vA prathaka karanA. ( kha ) adhyApakoMko 2 divasataka chuTI denA. [ aprIla (ga) vidyArthiyoM ko chuTI denA. (gha) uparyukta viSayoMke atirikta anyAnya viSayoM meM sammati dene va mantrIko riporTa karanekI prabandhakartAko svataMtratA hai. ( 18 ) adhyApakoMko adhyApana ke atirikta zreNI sambandhI paMjikAoMkI bhI pUrti karanI hogI. ( 19 ) mukhyAdhyApakake nimna likhita kArya vizeSa hoge. ( ka ) dainika vRttAnta paMjikAkI pUrti karanA. ( kha ) chAtra daNDa paMjikA kI pUrti karanA. (ga) vidyArthiyoMkI unnati va AcaraNakA nirIkSaNa. (gha) prabandha kartAke kAryAlaya meM yathAvakAza sahAyatA denA. ( 20 ) adhyApakoMko pAThazAlAkI chuTTiyoM ke atirikta varSa bhara meM 15 divasa kI chuTTI aura milasaktI hai. (21) ina niyamoM meM samayAnusAra prabandhakAriNI kameTIkI AjJAse parivartana aura nyUnAdhi katA bhI hosaktA hai. paThana krama. prathamazreNI-- nAgarIkSarAmyAMpAsa, hindI zikSAvalI prathama bhAga, gaNita - gaNatI prAraMbha se 20 ke pahADetaka. dvitIya zreNI- nAgarI -- hindI zikSAvalI dvitIya bhAga. dharma -- namokAra mantra va tIna caubIsiyoMke nAma. gaNita - pahADe 21 se 1 // taka va joDa 2 vAkI saMkhyA likhanA. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 1906 ? niyamAvalI - - 125 tRtIya zreNI nAgarI-hindI zikSAvalI tRtIya bhAga, bhASA. vyAkaraNa pUrvAddha. dharma--sAmAyika, darzana. gaNita--pahADe sampUrNa-guNana vA bhAga. caturthazreNI-- nAgarI--hindI zikSAvalI caturtha bhAga, bhASA vyAkaraNa uttarAddha. dharma-paitIsa bolakA thokaDA. gaNita-mizra cAra niyama, laghutama vA mahattama. AGgala bhASA-svaroMkI AvAje aura zabdoMkA vAMcanA vA likhanA. paJcamazreNI: saMskRta-vyAkaraNa bodha pUrvArddha. . dharma-paJca pratikramaNa sArtha arddha bhAga. gaNita-bhinna, trairAzika bahu rAzika. AGgala bhASA--kiMga rIDara Noun, Adjective, Pronoun aura Verb ke mukhya 2 prathamo ___payogI viSayoMmai maukhika pATha. SaSThazreNI: saMskRta--vyAkaraNabodha uttarArddha. dharma--paJca pratikramaNa sArtha zeSabhAga ....gaNita-vyAja sAdhAraNa vA vyavahAra gaNita... AGgala bhASA--lAGgamainsa rIDara prathama, AThoM pArTas Apha spIca para maukhika zikSA. saptamazreNI saMskRta-bhaktAmara sArtha, jainakathA dvAviMzati, kalApa vyAkaraNa pATiMga vibhAga, anuvAda. dharma-jIvavicAra sArtha gaNita-vahIkhAtA likhanA. AGgalabhASA-lAGgamains rIDara dvitIya, mainyualpAmara cauthA hissA, anuvAda..... aSTamazreNI_' saMskRta--sindUraprakaraNa, kalApa vyAkaraNa pUrvArddha, anuvAda. .. dharma--navatatva, daMDaka sArtha * AGgalabhASA--lAGgamains rIDara tRtIya mainyuala grAmara arddha, anuvAda. navamazreNI saMskRta-candraprabhakAvya, kalApa vyAkaraNa uttarArddha gaNAnta anuvAda. dharma--nayacakra. AGgalabhASA--miDilarIDara, mainyuala grAmara, anuvAda. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamazreNI jaiva kAnpharansa irailDa. [ amIla saMskRta--candraprabhakAvya, kalApa vyAkaraNa pUrNa, anuvAda. dharmaM-- kArtikeyAnuprekSA. AGgalabhASA -- miDila rIDara, mainyuala grAmara, anuvAda. noTa (ka)--hindI zikSAvalI tathA AGgalabhASAkI rIDaraukI jagaha samayAnusAra upayukta pustakeM parivartana hotI raheMgI. yadi ho saketo nUtana jaina pustakeM banAI jAkara kAmameM lAI jAyeMgI. ( kha ) -- aitihAsika va bhUgola sambandhI viSayoMpara maukhika zikSA hogI dazama zreNIta bhArata varSakA Adhunika itihAsa vA bhUgolakA upayogI jJAna ho jAvegA. zrI jaina zvetAmbara konpharansa harailDake sampAdaka mahAzaya samIpe. mahAzaya, vigata phebruarI saMkhyaka harailDameM " vilAyati bhraSTa khAMDa " zIrSaka prabandhameM ajamera 'nivAsI zrIyuta bAbu zobhAgamalajI harakAvaTane vilAyatI zakkara kI apavitratAke bAbata kaiyeke aMgarejoMkA mata udhRta kiyA haya kI jisase yaha bAta pUrI taurase pramANita kiyA gayA kI vaha saba cinIyoke marisasa, jarmanI Adi sthAnoMmeM prastuta kiyA jAtI haya haDDI, khuna Adi apavitra padArthose pariskRta hotA haya, vo isameM aphu kI maMDI, arArUTa vIgaraha zarIra ke hAnIkAraka cijoMbhI milAye jAte haya! maiM bahota Anandita huM kI hamAre jaini bhAiyoMkA dRSTi isa azuddha cinIke tarpha AkRSTa bhayA haya aura ummida rakhatAhuM kI dharmame rucivAna pratyeka jaina isa prakArake azuddha cinIko vyavahAra karanA to dUra rahA sparza bhI nahi karegeM. maiM atyanta Anandake sAtha prakAzita karatA huM kI baMgAleke prasiddha dhanI marahUma rAya dhanapatisiMha bahAdurake suyogya putra murzidAbAda - jiyAgaMja nivAsI zrIyuta bAbu mahArAja bahAdurasiMhajIne baMgAleke aMtargata prasiddha yazohara jillemeM zuddha cinI ( zakkara ) prastuta karaneke liye eka cinIkA kAmakA kArya Arambha kiyA haya usa kalameM jainiyoMke tatvAvadhAname vo svadezavAsiyoMke parizrama se bahota umadI pavitra cinI taiyAra hotA haya aura usakI pavitratA kI' garAnTi bhI ukta sAheba dete haya ! maiM AzA karatA huM kI vilAyati cinI vo nimakaM vyavahAra nahi karane ke bAremeM isa patrameM barAbara carcA hotI rahegI. - zrI pUraNacanda sAmasurkhA, ajImagaMja. Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 ] khedakAraka mRtyu khedakAraka mRtyu. amane jaNAvatAM atyata zoka thAya che ke muMbaImAM A varSe plege jainamAM bahuja kacara ghANa vALe che. nIcenAM traNa prakhyAta maraNa jana kemane, tathA temanAM sagAvahA lAMne ane snehIone bahuja duHkhada nIvaDyAM che. e traNenI jIdagI vaghu laMbAI hota te ghaNe daraje teo upayogI jIvana gALI svAra kalyANa karavA samartha jI hatA. saMsAramAM jIvana maraNa te svAbhAvika che, paraMtu AvAM akALa mRtyu thavAthI AsapAsanA keTalA badhA mANasane vikAsakama aTakI paDe che, e vicAratAM atizaya kheda thAya che. kamanI gatija vicitra che. paramAtmA virane na choDyA te ApaNe pAmara prANIe zuM hisAbamAM? AvAM akALa mRtyuthI, thatI dharmakAraNImAM jema bane tema tatpara rahevA sujJa che lakSamAM leze, te AtmAnuM sArthaka thaze. traNe zrImAne hatA, vyAdhithI dUra rahevA prayatnazIla hatA, chatAM, karmagati AgaLa joIe teTalo kharca, mahenata tathA buddhi ane vaidaka madada kAma karI zakI nathI, e eTaluM ja batAve che ke je daDha ( nikAcita) karma hoya te koIpaNa rIte pheravyAM pharI zaktAM nathI. prayatna kare e ApaNI pharaja che, paraMtu prayatna niSphaLa thatAM nirAza nahi thatAM RNAnubaMdha pUro thaye samajI dharma eja sabaLa saMbaLa che ema pUruM samajI levuM. zeTha jeThAbhAI dAmajI-umara varSa ra9 kacchI dazA ozavALa jJAtimAM zAMta rIte hita karavAmAM tatpara temanA jevA bahu thoDA AgevAno haze. vidyA tarapha bahuja abhirUci hatI. zrI muMbaInI kacchI dazA ozavALa jaina pAThazALA sthApavAmAM, nibhAvavAmAM, tathA dekharekhamAM temane mukhya bhAga hatuM. temanuM bhaviSya kSayarogathI thayuM che. umara nAnI chatAM zAMtacitathI kALapAse AvelA jANI samajaNa pUrvaka dharmArAdhana karI AtmasAgaeNka karanArA AvA virala jIva haze. temanI jJAtInA borDIganA paNa teo pramukha hatA. muMbaI kanpharansa vakhate temaNe athAka zrama lIdhe hate. snehIo temanA jevuM dhArmika tathA jJAtI hitanuM jIvana gALe eTalI namra sUcanA che. kApaDIA uttamacaMda giradhara--umara varSa 18. A bhAI zrI bhAvanagaranA rahIza hatA. teo rA. kuMvarajI ANaMdajInA bhatrijA hatA. paNa te oLakhathI oLakhAvavA karatAM ame eTaluMja kahIzuM ke ghaNuM samajanAra, AkhA jIvana daramyAna haMsIne ja DuM bolanAra, jJAti ane dezahitanA savAle sUkSma buddhithI samajI zrI bhAvanagara jana prabaddhaka sabhAmAM carcanAra A eka ratna temanAM kuTuMbe, temanI vahAlI patnIe, ane mitravarga gumAvyuM che. daza divasamAM pleganA vyAdhimAM jeNe eka vakhata paNa oya mA, eya bApa athavA evuM kAyara vacana ucAryuM nathI, ane mRtyu pahelAM be kalAka AgaLa sudhI AMkhanA devatA gayA chatAM paNa jeNe pitAnI meLe navakAra maMtra ja che, evA ucca AtmA jevuM bhaviSya A kalama bhAgye ja bIjAmAM joI zakI che. teo vidyAsika tathA skalara hatA. tA. 5mIe melamAM bhAvanagara javuM hatuM, paraMtu dehane Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kI [ eprIla sAMTAkrujhamAMja paDavAnuM jyAM nirmANa tyAM manuSya IcchA zuM cAlI zake ! Agaleja divase tA. 4 thIe lega muMbaIthI lAvI sAMTAkrujha AvyA teja AvyA! dAkatare coksI ane kAtraka jevI sarvottama sAravAra, ane A zAMta daradI kadI paNa jovAmAM - A nathI, evA dAkatara cekasInA mata chatAM, karma pitAnuM kAma karyuM che. zeDa ANaMdajI purUSottamanuM AkhuM kuTuMbaja dharma che, ane tethI aMgrejI vidyAmAM jovAmAM AvatI amuka aMze dharmanI khAmI A kuTuMbamAM bIlakula jovAmAM AvatI na hatI. tA.4 thI eja DAyarImAM lakhyuM che ke vekezanamAM navatatvanuM svarUpa, samakitanuM svarupa, tathA paMca pratikamaNanA artha vicAravA. AvuM uttama jIvana gALanAra zAMti pAme eja cAcanA che. zeTha mANekacaMda kapuracaMda--AMhInA prapyAta, kamahitAthI, ane sarakAramAM sAruM mAna pAmela zeTha mANekacaMda paNa duSTa marakInA vyAdhinAja bhegA thayA che. teo pUnAmAM saMvata 1889 mAM bhAdaravAmAM janmyA hatA. saMvata 1947 thI atrenA zrIgoDIjI nA derAsarane vahivaTa teo TrasTI tarIke karatA hatA. saMvata 1953 mAM jyAre marakIe na varNavI zakAya e trAsa ahiM vartAvyo hato, tyAre jAte ahiM hAjara rahI jina hospITala khulI mUkI hatI. temanI plega daramyAna sArI lokasevA badala nAmadAra sarakAre temane 1898 mAM rAvabahAdurane betAba ba hate. teonI ghaNI peDhIo thayAM punAnA derAsarene vahIvaTa temanA kuTuMbamAM ja che. duSkALa vakhate paNa lokone temaNe bahu sArI madada karI hatI. temaNe amadAvAdamAM jIrNoddhAranuM kAma zarU karela che, je hajI paNa cAlu che. teo motInA dhasanA kAMTAnA TrasTI hovAthI temanA mAnamAM bajAra baMdha rahI hatI. hAla bIjAnA bhAgamAM temanI jApAnamAM peTI che. temaNe belelI jena hospITalane lAbha kapoLa kemane paNa ApavAmAM Avyo hate. saMvata 97pa mAM bhayaMkara duSkALa vakhate temaNe bahuja sArI AziSa lIdhI hatI. paNa temanA mRtyuthI kemane bahuja nukasAna thayuM che. paramAtma. temanA AtmAne zAMti Ape. muMbaI . konphanTasa vakhate paNa temaNe bahu sArI madada kIdhI hatI. ' ' navona samAcAra, ' TUMka sAdhune ApaNI dIkSA-kaccha mudrAmAM caitra vada, nA roja jaina pAThazALA tathA jena lAIbrerI khulI mUkavAmAM AvI che. teja divase kaccha dezamAM prasiddha karmasI svAmI * nA ToLAnA DheDhaka tapasvI maNasI raSie muhapatti toDI ApaNe dharma svIkAryA che nAma satyavijayajI rAkhavAmAM AvyuM che. te divasanI yAdagIrI mATe temanA nAmathI jaina zALA kholavAne vicAra cAle che. A adhie duDhaka paMthamAM 30 varSa gALyAM hatAM te daramIyAna daza varSa sudhI bele bele ane bIjA daza varSa sUdhI ekAMtare upavAsa ke je pANu karela che. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ inphransa harelDa. sAMTAkrujhamAMja paDavAnuM jyAM nirmANu tyAM manuSya IcchA zuM cAlI zake! divase tA. cAsI A thIe plega muMbaithI lAvI sAMTAkrujha AvyA teja AvyA ! dAkatarA [ eprIla gAgaleja kAtraka jevI savAttama sAravAra, ane Ave zAMta daradI kadI paNa jovAmAM nathI, evA dAkatara cAkasInA mata chatAM, kama peAtAnuM kAma karyuM che. zeDa purUSottamanuM AkhuM kuTuMbaja dharmI che, ane tethI IMgrejI vidyAmAM jovAmAM AvatI amuka aMze dharmanI khAmI A kuTuMbamAM khIlakula vhevAmAM AvatI na hAtI. tA. 4 thI eja DAyarImAM lakhyuM che ke vekezanamAM navatatvanuM svarUpa, samakitanuM svarupa, tathA paMca pratikramaNanA artha vicAravA.' AvuM uttama jIvana gALanAra zAMtipAme eja cAcanA che. zeThe mANekacaMda kapuracaMda~~AMhInA prakhyAta, kAmahitAthI, ane sarakAramAM sArUM mAna pAmela zeDa mANekaca'da paNa duSTa marakInA vyAdhinAja bhAga thayA che. te pUnAmAM saMvata 1899 mAM bhAdaravAmAM janmyA hatA. savata 1947 thI atrenA zrIgADIjI nA derAsaranA vahivaTa te TrasTI tarIke karatA hatA. saMvata 1953 mAM jyAre marakIe na varNavI zakAya evA trAsa ahiM vatAnyA hatA, tyAre jAte ahiM hAjara rahI jaina hospITala khulI mUkI hatI. temanI plega daramyAna sArI lokasevA badala nAmadAra sarakAre temane 1898 mAM rAvabahAduranA khetA bakSeA hateA. teonI ghaNI peDhIe thayAM punAnA derAsarone vahIvaTa temanA kuTuMbamAMja che. duSkALa vakhate paNa leAkeAne temaNe bahu sArI madada karI hatI. temaNe amadAvAdamAM jIrNoddhAranuM kAma zarU karela che, je hajI paNa cAlu che. teo khetInA dharmanA kAMTAnA TrasTI hAvAthI temanA mAnamAM ajAra baMdha rahI hatI. hAla khIjAnA bhAgamAM temanI jApAnamAM peDhI che. temaNe khAlelI jaina hAspITalanA lAbha kapeALa ke!mane paNa ApavAmAM AvyA hate. savata 95 mAM bhayaMkara duSkALa vakhate temaNe mahuja sArI AziSa lIdhI hatI. paNa temanA mRtyuthI kAmane bahuja nukasAna thayuM che. paramAtma. temanA AtmAne zAMti Ape. muMbaI. konpharasa vakhate paNa temaNe bahu sArI madada kIdhI hatI. CUM. nona samAcAra DhUMDhaka sAdhune ApaNI dIkSa--kaccha mudrAmAM caitra vada, nA roja jaina pAThazALA tathA jaina lAibrerI khulI mUkavAmAM AvI che. teja divase kaccha dezamAM prasiddha karmasI svAmI nA TALAnA duDhaka 'tapasvI meNasI RSie muhutti tADI ApaNA dharma svIkAryA che. nAma satyavijayajI rAkhavAmAM AvyuM che. te divasanI yAdagIrI mATe temanA nAmathI jaina zALA kheAlavAnA vicAra cAle che. A RSie duDhaka paMthamAM 30 varSa gALyAM hatAM te daramIyAna daza varSa sudhI khele khele ane bIjA daza varSa sudhI ekAMtare upavAsa - pAraNAM karela che. Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jene kenpharansa hare che. [ eprIla sAMTAkrujhamAMja paDavAnuM jyAM nirmANa tyAM manuSya IcchA zuM cAlI zake ! Agaleja divase tA. 4 thIe plega muMbaIthI lAvI sAMTAkrujha AvyA teja AvyA! dAkatare cekasI ane kAtraka jevI savottama sAravAra, ane A zAMta daradI kadI paNa jovAmAM A nathI, evA dAkatara cekasInA mata chatAM, karma pitAnuM kAma karyuM che. zeDa ANaMdajI purUSottamanuM AkhuM kuTuMbaja dhama che, ane tethI IgrejI vidyAmAM jovAmAM AvatI amuka aMze dharmanI khAmI A kuTuMbamAM bIlakula jovAmAM AvatI na hatI. tA.4 thI eja DAyarImAM lakhyuM che ke vekezanamAM navatatvanuM svarUpa, samakitanuM svarupa, tathA paMca pratikamaNanA athe vicAravA. AvuM uttama jIvana gALanAra zAMti pAme eja cAcanA che. zeTha mANekacaMda kapuracaMda-ahInA prakhyAta, kamahitAthI, ane sarakAramAM sAruM mAna pAmela zeTha mANekacaMda paNa duSTa marakInA vyAdhinAja bhegA thayA che. teo pUnAmAM saMvata 1849 mAM bhAdaravAmAM janmyA hatA. saMvata 1947 thI atrenA zrIgoDIjI nA derAsarano vahivaTa teo TrasTI tarIke karatA hatA. saMvata 1953 mAM jyAre marakIe na varNavI zakAya evo trAsa ahiM varta hato, tyAre jAte ahiM hAjara rahI jana hospITala khulI mUkI hatI. temanI plega daramyAna sArI lokasevA badala nAmadAra sarakAre temane 1898 mAM rAvabahAdurane betAba ba hate. teonI ghaNI peDhIo thayAM punAnA derAsareno vahIvaTa temanA kuTuMbamAMja che. duSkALa vakhate paNa lokone temaNe bahu sArI madada karI hatI. temaNe amadAvAdamAM jIrNoddhAranuM kAma zarU karela che, je hajI paNa cAlu che. teo motInA dhasanA kAMTAnA TrasTI hovAthI temane mAnamAM bajAra baMdha rahI hatI. hAla bIjAnA bhAgamAM temanI jApAnamAM peTI che. temaNe belelI jena hespITalane lAbha kapALa komane paNa ApavAmAM Avyo hato. saMvata 193pa mAM bhayaMkara duSkALa vakhate temaNe bahuja sArI AziSa lIdhI hatI. paNa temanA mRtyuthI komane bahaja nukasAna thayuM che. paramAtmA temanA AtmAne zAMti Apo. muMbaI kanphanTasa vakhate paNa temaNe bahu sArI madada kIdhI hatI. ' - navIna samAcAra, * TUMDhaka sAdhune ApaNI dIkSA-kaccha mudrAmAM caitra vada, nA roja jaina pAThazALA tathA jena lAIbrerI khulI mUkavAmAM AvI che. teja divase kaccha dezamAM prasiddha kamasI svAmI nA ToLAnA DhaMDhaka tapasvI meNasI aSie muhapatti teDI ApaNe dharma svIkAryo che. nAma satyavijayajI rAkhavAmAM AvyuM che. te divasanI yAdagIrI mATe temanA nAmathI jaina zALA khelavAne vicAra cAle che. A RSie duDhaka paMthamAM 30 varSa gALyAM hatAM te daramIyAna daza varSa sUdhI bele bele ane bIjA daza varSa sUdhI ekAMtare upavAsa kare pAraNAM karela che. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ !!! khuza khabara !!! cAthI jaina zvetAMbara kenpharasanA pramukha sAhebe sArA Azraya ApyAche. jaina enAne lagnamAM gAvAnA gItA. chapAI bahAra paDayAche, lagna gALAnI sarUAta thaI cukIche, tevA vakhate tamArI zraye! ane ene tathA ALakIyAne, nItInA raste doravA uparanI buka jarUra kharIda karajo. eka nakalanI kIMmata be AnA, TapAla kharca mApha. jainazALAmAM magAvanArane seAnA rUpiyA 6) pramANe samajavuM. muddAma, amadAvAda. kekANuM rIcIroDa maLavAnuM kaiMkANuM: jeza gabhAi mAtIlAla zAhanI kaMpanI. upadezaka TokarazI neNazIne pravAsa. khAcaroDa, tA. 11-3-06:-godharAmAM jaina vastI 125 ghara che. e derAsara che. paraMtu Azare vIza varasa thayAM saMdhamAM kusaMpa hAI e taDa paDela che. navIna cuka vaga kAnpharasa prati ThIka dIlaseAja che. banne taDa jUdA jUdA upAzrayamAM maLeche. koI kArya eka jagAe. gAe sAthe Na na Ave. kenpharasa badhI vyAkhyAna koi trIja jagyAe karavAnI lAvaNa karAva. strIpu paravA ma sArI sakhyAmAM eu taDanA hAjara thayA. vyAkhyAna e kalAka AvyuM, aikaya karavA temaja cAsa TharAveA amalamAM mUkavA, sukRta Ajara thayelAone tAtkALika majabUta bhuMDa, ceAjanA mukta rAkhavA vigere paratve asara thaI chatAM e traNa AgevAneAnI gerahAjarI AMhI jainadhara khase lagabhaga che, mATe bhAga traNa thiyuM nahi. ujaina, tA. 25-3-06-ahiM mAravADIoja che. ghara che. mALavI jaina ghara 100 upara che, paNa te 'Dho che. maMdiramA che. derAM 15 upara che. zrI makSIjI tIrtha tA.15-3-6-pAThazALA ughaDI che, Nu cAgya zikSakanA che. hiMdI jANanAra joie. tarata veLA brAhmaNa paMDita rAkhyA che. mAravADI kAma dhArmika sAMsArika hareka sudhAraNA paratve pramAdI che. heALInA bibhatsa putaLA ane gAnatAne aThaghaDIyAnA aThavADIyA masta rahe che te heALImAM cakacUra 10 ghara haze. gADaravADA tA. 22-3-06--ahiM gaI rAte sabhA thaI. zvetAMkhara sAthe tamAma digajaina bhAIe paNa hAjara hatA. nIce pramANe DarAvedya thayA che. sukRta bhaMDAra temAM gADaravADA, narasiMhapura, karelI, AmagAma, kalyANapura, chIMdavigere AsapAsanA nAnA je je gAme juja jaina vastI che te badhAthI darasAla lAta karI ekalave, ! Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 2 purUSa ke strI-35 varasa nIcenA mRtyu pAchaLa jamaNavAra karAya nahi. 35 upa* ranI strI mATe paNa je tene pati hayAta hoya ane te pharI paraNavA ghAre hoya te tenI strI pAchaLa jamaNa thAya nahi. keI kare ane pachI pharI paraNavA vicAre ane paraNe tA. rU. 51, paMca gunegArInA le. - 3 eka varAnA jamaNa bane traNa traNa thAya che te havethI uparanI umara uparAMtavALAnuM thAya te paNa ekaja. ekathI vadhu thAya nahi. 4 vivAha zAdImAM dArUkhAnuM keI phADI zake nahi. 5vezyAnA nAca na thAya. te aMge koI paisA majalasamAM vezyAne Ape nahi. 6 saMskAra vidhi-brAhmaNa jananI zIkhela jANakAra thayA bAda te rIte saMskAra karavA 7 hisAba derAne tathA pratyeka dharmAdA khAtAne dara varase mAha vada 4 ke pAMcame rUbarU raju thAya. sivAya bIjI bAbate AgaLa upara vicAravI. 8 vilAyatI khAMDa sAkarane upayoga kaI rIte keIpaNa kare nahi. vilAyatI khAMDa na vAparavA jainarAMta ahInI tamAma vastIe baMdha karela che. - jemAM musalamAne paNa sAmela che. jena saMgha nAne paNa utsAhI che. zeTha dhanarAjajI A, senTrala pravAsamAM jaina sudhAraNA mATe sAro prayAsa che. TharAva teDanAra rU. 11, gunegA- rInA Ape. paradezI sAkaramATe para kema ke te tenI gunegArI te je dharmane hAya te maMdire ane musalamAna masIdamAM Ape. kerA lekhita sahIo sAthe amalamAM mUkAyA che. jabalapura-tA. ra7-3-1. narasiMhapuramAM kaMI thayuM nahi. zeTha mANekacaMda pAnAcaMa taraphathI jena beDIMganI sthApanA thaI. eka mITIMga thaI upalA jaina beDIMgamAM jaina vidyAthIe paDa tathA anapeDa bane vargana rAkhavA. saMskRta zALA, hAIskUla tathA kole-janA vidyAthIo borDagamAM rahI zake. prAthamika ke mAdhyamika keLavaNa lenArA rahI zake nahi. vyavasthA mATe kamITI nImAI che. DI madada ahiMnA digaMbara jaine nI tathA bAkInI zeTha mANekacaMda pAnAcaMdanI che. eka kalAka dhArmika abhyAsa muMbaInI digabara / jaina beDIMganA kame Apa, ahiM ApaNI zvetAMbara vastI cheDI che. digabaranI berDIgo vadhu saMkhyAmAM vibhAgavAra thApatI jAya che tema zvetAMbara saMghe karavuM ghaTe che zrI jaina zvetAMbara DIrekaTarI. madhyaprAMta (sI.pI.) ke zrAvaka samudAyako vijJapti. madhyaprAMtake jainasamudAyakI DIrekaTarI taiyAra karanekA kArya jabalapura nivAsI mi. mANekacaMdajI kocara bI. e. madhyaprAMta jaina DIrekaTarIke AnararI suparavAIjhara inako suparda kiyA gayA hai, aura isa vAste saba madhyaprAMtameM pravAsa kareMge. jIsake liye madhyaprAMtake zrAva samudAyako arja kI jAtIha ke DIrekaTarIsaMbadhameM saba hakIkata ikaTI karane meM una mahArA yako madada denekI maharabAnI pharamAve. thI tAra . rasA modorA-paM. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Registered No. B. 525. SANDAR NAGAR cIra samvat 2432. OM vikrama sambat 1962 ___ upAyena hi tat sAdhyaM, na yat sAMdhyaM parAkramaH The Jain (Swetamber)Gonference ___ERIHD. D A CONFERENCE MONTHLY JOURNAL CONDUCTED IN ENCLISA AND 'VERNACULAR. ) zrI jaina zvetAmbara konpharansa harailDa. T , No. ,5 Mar 1906. pustaka 2, nambara 5. me sana 1906. vanazA inamA jayama THE JAIN s. PUBLISHED MY CONFERENCE OFFICE. mara BOMBAY: "Ta ko zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa oNphisa, muMbaI. Annual Subscription with postage Re. I vArSika mUlya DAkakA mUla sameta sirpha ru. 1. CUDAI Sanam and Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukramaNikA. pR. viDya. " vijaya. Sain Graduates Association. 120 | pratye vinaMtI.... .. 140 rezvArA pratiSTha mAsava. . . 2 | mAnAdhikarI upadezaka mI. narasiMha helvADA vaMdita pannAI mApa.... 24 jAdavajIne rIporTa .... .... 142 jainonAM jAhera khAtAM ane temanI hAlanI sthiti 138. navIna samAcAra tathA phuTa vicAra. 143 upadezaka TokarazI neNazIno pravAsa.. .139 | tAMvara nainoI stra prakaLona sTiTa. 28 dhArmIka saMsthAonA vahIvaTa karanArA gRhastha che. jAhera khabara. nyAya vizArada zrI yazovijayajI upAdhyAya zIe karelA alaikika prathAmAM nIce lakhelA 10 grathomAM eka agara ghaNA graMthe. je keI amane vecANa, ApavA khuzI haze te te hajAra phlekanA rU.11 nA bhAve levAmAM Avaze. jyAre sAdhAraNa pustakanI kIMmata vadhAremAM vadhAre hajAra phlekanI rU hoya che je kaI munirAja Adi pAse te hoya ane teo jevI rIte utarAvavA Apaze tevI rIte utarAvI laI teone upakAra mAnIza. hAla malI AvatA 24 graMtha zivAyanA ane nahiM maletA 10 gratho lakhyA che. te sivAyanA bIjA che ke tenAM nAma kaI sUcavaze te tenI naidha AbhAra sAthe leIzuM. jANavAmAM AvelA nahIM maLatA 10. hAla maLI AvratA graMtha 24. 1 Ida cUDAmaNinI TIkA 1 guru tatva - 13 nyAyAlaka 2 maMgaLavAra 2 pratimA zataka S 14 zAstravArtA TIkA. 3 vidhivAda. 3 adhyAtma mata 15 adhyAma matadalana.. 4 syAdvAda 2haya 4 khaMDana khAdya E6 muzakata. 5 latAya 5 bhASA rahasya 1 7 jJAnasAra, 6 jJAnANuM - 6 upadeza rahasya 18 jaina paribhASA 7mAzuddhi pUrvArdha batrIsa batrIzI 19 devadharma parIkSA. 8 siddhAMta tarkaperiSkAra 8 dharma parikSA 20 naya rahasya. - 9 pAtaMjala kevalyapAdavRtti 9 napadeza 21. karmaprakRti TIkka- trisuvyA loka 10 sAmAcArI 22 Diza TIkA. 11 vairAgya kapala 23 dharmaparIkSA.. 12 jJAnabiMdu 24 mazuddhi uttarAdha " utarAvavAnI IcchAvALAe lakhavuM ke jethI tevI sagavaDa karI ApavAmAM Avaze. - lAlabhAI dalapatabhAI janarala sekreTarI, jana zvetAMbara konpharansa. amadAvAda Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // OM namaH siddhebhyaH // yaH saMsAranirAsalA samItamu knyarthamuttiSTata, yaM, tArthaM kathayati pAvanatayA yenA'sti nAnyaH samaH / / yasmai tIrthapatirnamasyati satAM yasmAcchubhaM jAyate, sphUrtiryasya parAvasaMti ca guNA yasminsa saMgho'rcyatAM // artha:-4 sadha, saMsAranA tyAgane viSe icchAvALI che. budhdhi jenI, eNvA chatAM muktino sAdhanane mATe sAvadhAna thAya che, vaLI je pavitrapaNAe karIne tIrtharUpa kahevAya che, jenA samAna bIjo kAi nathI, jene tIrthaMkara mahArAjA paNa vyAkhyAnane avasare " namA tithrusa " kahI namaskAra kare che, jenAthI sanAnuM kalyANa thAya che, jene utkRSTa mahimA che, ane jenAmAM ( aneka ) guNA rahe che, evA saMdhanI, ( he bhavya vA ) pUjA kare. The Jain (Swetamber) Conference Herald. Vol. II. ] [No. V May 1906. The First Annual Report of the Jain Graduates' Association. -000 The Jain Swetamber Graduates' Association was founded on the 29th November 1904 when the sessions of the third Jain Conference were held at Baroda. The Association was formed under the Presidentship of Mr. Gulabchandji Dhadha M. A., one of the General Secretaries & the founder of that august assemblage. One of the objects of creating this new body was the securing of contributions to the new Conference Magazinc resolved to be conducted under the editorship of our worthy President, Mr. Dhadha. Subsequently the magazine has been issued under the name of the "Herald." A circular letter was addressed to all the graduates by me inviting their contributions. In response to the above letter & also in response to several letters addressed by our President, members of our Association have contributed to the magazine. It is a sort of partial satisfaction to note that the contributions of our members comprise nearly 106 pages of the Herald. The articles Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ contributed were mostly in English & some in vernacular. The number of the articles contributed comes to 28. This does not include most of the articles contributed by our President & the Assistant Secretary of the Conference who are both members of our Association. This share of our contribution is not very little compared with the expectations entertained by our worthy President at the establishment of this Association; still he may fairly hope to receive a greater number of contributions during the next year. This idea must always be present to the minds of all of us that ours is a collection of persons who are regarded as & to a certain extent are an enlightened portion of our community, who owe a sort of moral debt to the backward classes of the community. Over and above personal obligations every body sherely by the force of the circumstances of birtir owes certain general duties which can be fulfilled either by supplying funds for the amelioration of the condition of the backward classes or by contributing to the enlightenment of the same. Circumstanced as we are, we can fulll our responsibilities more by resorting to the latter course of conduct than the former. Now, looking to the opportunities offered for the full vent of our energies & the field & scope of action lying open before us in the vast arena of intellectual programme, we have done very little. The reasons are manifold and I should like to advert to the possible explanations sought by our brethren. The poor appearance we are said to have made during the last year was due to the following reasons. The reason sheltered under by some of us is quite justifiable. We are numbering 96, but three-fourth of the number form a class of fresh men, launching upon their worldly career & as competitive lines of this generation leave so very little of energy that at least a major portion can conveni. ently urge excuses on this ground. Especially to a beginner the strife of life is overtaxing. Of course if one has a mind to do a particular thing or to contribute three good articles to the Herald' during the whole course of one year he can do so at mid-night even; but practically this is not done. Another reason put forward by some of the members is the lack of religious education amongst us, the educated class. Of course to a man studying the philosophy of Kant & Aristotle ordinary understanding of 7 Nayas (14) or 4 Nikshepas ( 241 ) appears puzzling-is a wonderful thing, but that can be cured only by a little bit of study. I have seen friends of mine taking up the pen for writing some draft & then leaving it for the purpose of saving themselves from the hunniliationi consequent upon a weak contribution. This is rather due to a want of strength of character. There are others who do not lift their pen simply owing to idleness. All these are excuses not standing the test of real order of things. One may expect at least ordinary articles from the trained minds on questions educational Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] jaina prayAjyueTa esosiezana. 131 social & moral. Any one who has carefully gone through the pages of the "Herald " needs have easily noted that most of the articles never touch any religious point. They are merely on general topics pure & simple. Any earnest worker can overcontribute the Herald with such articles & save it from the unauthorised & undeserved criticism which it has provoked during the last year. No criticism can be really justified on the due weight of balancing arguments, as looking to the infancy of the magazine, a splendid series of articles has been published showing a considerable chance of progressive improvements. This question of our duty has taken a larger part of my report, but I think I am justified in criticising the same owing to the fact that it was essentially required for the removing of a misunderstanding and also for the purpose of awakening the minds of our energetic brothers. Another object of creating this body was to meet once a year, generally with the Conference but under peculiar circumstances at the discretion of the President with all necessary pre-arrangements and after consulting leading graduates on the subject by a general circular. This object is being served by our meeting to-day. Another object is to procure donors to the Conference which object, as far as I know, is not fulfilled by any body during the year.' One more point to be brought to your notice is the lack of the spirit of enthusiasm among the graduates. It was resolved at the first meeting of this Association that all the graduates should send in their reports to the Secretary at least one month before the date of meeting. I regret to note that not a single report has been received by me though due notice for the same was given in the Herald. The reason for this total absence may be twofold. Some of our members may have done very little worth giving out in a report & others may be keeping back their reports either through idleness, or carelessness or to save themselves from the bare results of , self-illumination. Whatever may be the reason hereof, by experience wefind that this system of asking for individual reports has been found to be unworkable and hence with your approval we should make a change in this system & be only satisfied with recommending the means to an end & not insisting upon any reports in future. It is of course apparent on the face of the thing that absence of forwarding reports does not mean absence of any work in the desired directions. Including as we do District pleaders and High Court pleaders amongst us our number now comes to 96. This "number without District and High Court pleaders falls back upon 79. This year three of our brethren have been graduated in Law. They are Mr.. Makanji Jutha of Bombay who is to be congratulated for securing the first class, Mr. Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 ,jaina kAnpharansa harelDa. [ me Nyalchand Lakshmichand Soni of Gogo and Mr. Velji Anandji Mesair of Bombay. Nine are added to the former list being fresh graduates and one District pleader. They are Messrs Lallu Motichand Mehta of Bhavnagar, Mohanlal P. Doctor of Ahmedabad, Dalsookhbhai Lalloobhai Shet of Godhra, Mangaldas Jamnadas of Kapadvanja, Jethalal Dalichand of Rajkot, Chunilal Kevalchand Ichhapooria of Rander, Chakubhai Mahasukhram Shah of Ahmedabad, Anopchand Mehta of Rajkot, Manilal Nagardas Parikh of Borsad, & Nemchand Shah of Jamnagar. All these 8 gentlemen have been graduated in Arts, and Mr. Chhotalal Trikumdas Parekh of Viramgam, the Secretary of the Benaras Yashovijayji Jain Pathashala has passed the examination of District pleaders. This is not a small gain to our strength and though I heartily wish that the next year we may be fortunate to note a good number added to our list, I desire you one and all to try your best for the furtherance of all sorts of education among our community. Herein lies the salvation of our brethren, of any community, and of the whole of India. With these remarks ends my short report with brief retrospect and suggestions and in conclusion your Secretary hopes to be excused for very little done by him in the course of the whole year under report owing to various sorts of difficulties hereinbefore mentioned. MOTICHAND G. KAPADIA B. A. LL. B. The above report was adopted by the Jain Graduates' Association met at Patan on the 28th day of February 1906 but the suggestion as to the abolition of the anual individual reports, adding to the list of sympathisers and formulating some aims and objects of the Association on a definite basis were postponed for further consideration to be put before the next sessions at Ahmedabad. . Hon. Secretary, Jaina Shwetamber Graduates' Association. MOTICHAND GIRDHARLAL Kapadia. Hon Secretary. GULABCHAND DHADHA President. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * delavADA pratiSThA mahotsava delavADA pratiSTA mahotsava. nindantu nItinipuNA yadi vA stuvantu lakSmIH samAvizatu gacchatu vA yatheSTam // . .. adyaiva vA maraNamastu yugAntare vA nyAyAtpathaH pravicalanti padaM na dhIrAH // 1 // ... delavADA ( devakulapATaNa) deza mevADa tAluke udayapura. isa gAmameM mandirajI tIna hai. unakA jIrNoddhAra hokara-pratiSTA mitI vaizAkha sUdI 2 dvitIyA budhavAra saMvat 1963 tA. 25 / 4 / 6 ko bar3I dhUmadhAmase kIgaI; pratiSTA mahotsavame manuSya cha hajAra Asare ikaThe huethe. mAravADanivAsI yatirAja hemasAgarajIko paJcoMkI nimantraNase tathA zeTha lallujI jaicaMdabhAIkI yojanAse sanmAnapUrvaka bulavAkara zAstrake muvAphika yathAvidhi pratiSTA mahotsava karAgayA thA. usa vaktakA Ananda dekhanese mAlUma hove likhane meM nahIM banatA. jidhara dekheM udhara seMkaDoM zrAvikA lokoMkA gAyana dhvani suNAI detAthA. aura zrAvaka loka bhaktike sAtha bhagavAnake guNagrAmako tAlamRdaGgAdi bAjoMke sAtha mIThe svarase gAyana kara rahethe. yati loka saptasmaraNake ghoSase yAtrika lokoMke kAnoMmeM madhura zabda sunAkara mAno saMsAra mocanakA upadeza derahethe. ThoraThora zrAvaka samudAyoMmeM jAkara pratimApUjana siddhAMtameM kahAgayA hai, isa viSayameM hetu dRSTAMta yuktiprayukti kahakara aura kAnpharasake kartavyoMpara bhASaNa paMDita pannAlAla zAstrI derahethe usa samayameM saba lokoM kA citta nirmala hogayAthA, aura loka jayajayakAra zabda kararahethe. nagAroMkI copeM jhaDarahIthI, saraNAIkI saNasaNAhaTa calarahIthI. phUloMkI varakhA horahIthI, aura AnaMdasAgarakI lahera uTharahIthI, bhagavAna gaddIpara virAjamAna bhaye usa samayakA anirvacanIya AnaMda thA. aura usI samaya zeTa lallubhAIne apanI suzIlA bhAryAke sAtha zIlavrata svIkAra kiyA. dhanyahai, unake mAtApitAko ke jinake putra zIlavrata lekara manavacanakAyAse pAlate hai. aura deva dravyako jahara samAna samajhakara apane kAmame lAte nahIM va uttama puruSa samajhe jAte hai. Aja kala esA puruSa viralA hote hai, lekina aba kAnpharasake udyogase tathA zikSaNake prabhAvase loka dharmazIla ImAnadAra Adi sadguNI hojAveMge, esI AzA hai. . . pahale ye maMdiroM mahAdurdazAmeMthe, pApAtmA manuSya duSTa karama karane ke liye inakA Azraya lete the, kacare kUTese bhare pUre theM, itanA inhoMmeM pApa hotAthA ke likhane meM kalama calatI nahIM aura isa gAmake zrAvaka lokabhI isa bAjU dhyAna nahIM dete the bAda kitanAka samaya gujaraneke saMvat 1954 meM pATaNa divAsI zeTha lallubhAI jaicaMdane idhara (mevADameM ) Akara maMdiroMkI dazA dekhI. yaha puruSa dharmAnurAgI aura udyogI hai. zAsana devatAke prabhAvase maMdiroMkI marammata karAnemeM kaTibaddha huvA, aura usameM kaI prakArakA kaSTa sahanApaDA yahAMtaka kI khAnapAna bhI kisI vakta kaThinatAse milatA thA lekina puruSa dhairyavAna hai apanA Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 jaina kAnpharamsa harailDa. : . . [me kartavya choDA nahIM aura ihAMke zrAvaka loka prathama to viruddha pakSameM the lekina pariNAmameM saba eka dila hokara seTha lallubhAIko sahAyatA dene lage, aura kAma pUrA karAnemeM udyukta huve. bAda zeThajIkI aura zrAvakoMkI eka saMmati hogaI hakIkatameM jahAMpara aikyatA hotI hai vahAM baDA bhArI kAmabhI anAyAsase hojAtA hai, aura isa kAmameM gajadhara somapurAnAnUjI husenabakSa jIvanajI tathA lAlu ina lokone apanI tanakhvAhakA khayAla na karate bahuta zrama uThAyA aura lallubhAIke dilake muvAphika kAma kiyA aura chaganalAlajI hiMgaDanebhI isameM baDA saMkaTa pAyA ora lallubhAIke anukUla rahakara maMdiroMkA kAma karAnemeM koziza karate rahe. aho bhAgya he unakA ke jo loka ese muktiko denevAle kAmoMmeM madata karate hai. tana mana lagAte hai unakA jInA saphala hai. lallubhAI apane sahAyakoMko dhanyavAda dete hai, aura kAnpharaMsake taraphase meM dhanyavAda detAhUMke jo loka jIrNa pustakoddhAra, jIrNa maMdiroddhAra, jIvadayA, zikSaNa aura anAzrita sAdharmI bhAiyoMko madata karate hai ve baDha bhAgI uttama puruSa samajhe jAte hai. unakA dhana kamAnA sArthaka hai, aura jo dhana pAkara uparokta kAmoMmeM nahIM kharacate unakA jInA nirarthaka camaDe kI bhatrA (dhammana ) ke samAna haiM. isa pratiSTAmeM ru. 3500 ikaThe huve hai, pahale bhI thoDAsA bhaMDAra hai, saba milAkara usakeM Aya lAbhaseM maMdiroMkI pUjA arcA AdikA kAma hote raheMge. mai saba lokoMse vinaMti karatAhUM ke Apa sarva zrAvakazrAvikA dararoja corAsI 84 azAtanA TAlakara maMdirajI jAkara darasana kareMge. aura apanA jIvana isa kAmameM lagAveMge. ityalam / .. tAH 9 / 5 / 6. paNDita pannAlAla zAstrI upadezaka, jaina zvetAmbara kAnapharaMsa. delavADAmeM paMDIta pannAlAlakA bhASaNa. |nmoviitraagaay| delavADA ( devakulapATaNa ) deza mevADaM. ilA. udayapura. tA. 24 / 4 / 06 mItI vaizAkha sUdi 1 maMgalavAra saMvat 1963 sAyaMkAlake sAta bajese jainadharmakA vyAkhyAna tathA jina pratimA viSayaka bhASaNa diyA gayA. sahasrAvadhi puruSa, strI, bAlaka, bAlikA usa sabhAmaNDapameM virAjamAnathe bhagavAnakI bhakti horahIthI yati loka stavanAvaliko vAditrake sAtha gAyana kara rahethe. usa samaya maGgalAcaraNa kiyA gayAarhanto jJAnabhAjaH suravaramahitAH siddhisaudhasthasiddhAH paMcAcArapravINAH praguNa Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] delavADAmeM paMDita pannAlAlakA bhASaNa. 135 gaNadharAH pAThakAzcAgamAnAm // lokelokezavandyAH sakalayativarAH sAdhudharmAbhilInAH paJcApyete sadAptAH vidadhatu kuzalaM vighnanAzaM vidhAya // 1 // maGgalAcaraNa karaneke vAda-zrIsaMghase prArthanA kI gaI ke aho bhAgya hai ke Aja ApalokoMkA isa pratiSThA mahotsavameM darzana huvA hai. jIrNa pustakoddhAra, jIrNa maMdiroddhAra, zikSaNa, jIvadayA Adi baDe kAmoM meM jo tana, mana, dhana lagAte hai, unako dhanyavAda hai. aura kAnpharaMsako dhanyavAda denA cAhiye ke jisake honese ukta kAryoMkI cAro tarapha unnati horahI hai, aura uname sekaDoM rupe kharca horahe haiM. hakIkatame socA jAve to kAnpharaMsane pratyeka manuSya para sAliyAnA cAra AnA lagAyA hai, aura usako ApalokoMne denA svIkAra karaliyA hai. dekhiye, usakA upayoga kaise kaise uttama kAmoMmeM horahA hai ye buddhimattA vicArazIlatA kAnpharaMsakI hai. me AzA karatAhUM ke kAnpharaMsa honese ApalokoMko kyA 2 lAbha horahAhai aura thoDe barasake bAda isakA natIjA kaisA hogA, vo anirvacanIya hai. hama loka zAsana devatAse prArthanA karate he ke yaha kAnpharaMsa sadA kAyama raho aura isake jo jo kartavya he pUre hojA o. so baMdhuo, svAMtakA pAnI sIvameM paDanese amUlya motI pedA hotAhai. aise cAra AnA tacha hai para usakA vipariNAma motike samAna ho rahAhai, aura Apa jAnate hai jIrNa pustakoddhAra jIrNamaMdiroddhAra keLavaNI jIvadayA AdimeM jo ApakA dhana kharca hotAhai, usase ananta guNa lAbha hotAhai vAste dekhA jAye to lAgA cAra AnekA kamatara hai paraMtu ThIka hai abhItaka ApalokakI buddhime kAnpharaMsakA kartavya AyA nahIM, vAste cAra AnA denemeM bhI kadAcita vyAkUlatA hogI lekina mai jAnatAhUM ke dharma ke kAmame Apaloka kabhI na haTeMge. dekhiye sajano prathama to manuSya zarIra pAnA kaThIna hai. agara manuSyayoni mila gaI to uttama jAti milanA ati kaThIna hai, kadAcit uttama jAti milagaI to . uttama kula milanA aura kaThIna hai usame bhI uttama dharma milanA sabase muzakilahai so he mere priyabandhuo, zubha karmake udayase manuSya zarIra, uttama jAta, uttama kula sabase uttama vItarAga dharma pAye ho so mai samajhatAhUM ke Apaloka baDha bhAgI aura darzanIya hoye saba sAmAna to milagayA, jaise koI AdamI rasoI karatAhe ATA, dAla, nimaka, miraca, pAnI, masAlA, Aga ye tamAma cIjeM hote huve akelA karanevAlA nahIM hai to saba nirarthaka hai aise ApakA kula jAti dharma narabhava ityAdi hote huve dharmAcaraNa vigere saba nirarthaka ho jAvegA, aisA bhI kahA gayAhai ke gaddheke Upara caMdana lAda diyA to khAlI caMdanakA bojhakA pAtra sugaMdhakA nahIM aise jo jJAnI vidvAna hai; agara zAstrokta AcaraNa karatA nahIM to nirarthaka hai; davAIke nAma lenese bimArI nahIM haTha jAtI khAnese roga dUra hotA hai; laDUke nAmase tRpti nahIM hotI khAnese hotI hai eseM hi vItarAga dharmake nAma mAtrase saMsArakA roga dUra hotA hai. dharma AcaraNa karegeM to saMsArakI bimArI miTakara mukti mila jAvegI, isa. vAste sajjanoM, ye dharmarUpI cintAmaNi ratna hAtha laga Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e * jaina kAnpharansa harelDa isaliye bhAva balavAna haiM, mUrtikA lakSya dekhanA, usakI vyakti nahIM dekhanA, Apa lokakI buddhi malinahai vAste vaha pratimAkA zarIra dekhatA hai, artha dekhatA nahIM. to phira bhAva pUjAhI karanI cAhiye. -- dravyapUjA kAyako karanI isameM kiMcita pApa hotA hai - to bhadrabAhu svAmIne Avazyaka niryuktimeM kUvekA udAharaNa diyA hai, jaise kUvA khodate samaya miTTIpyAsa parisahayukta AdamI hojAtA hai lekina pAnI nikalane se sarva prakAra kI bAdhA miTa jAtI hai, taiseM dravyapUjA karatesamaya alpa pApa jina bhaktimeM bahuta nirjarA bhaktikA phala zrI uttarAdhyayanameM mokSa batAyA gayA hai jina pUjAkA adhikAra bahuta siddhAnta mahAzAMnItha Adima hai, para baMdhuo, ihAM vistAra ho jAne ke kAraNase nahI diyA jAtA samaya bahuta thoDA hai agara koI loka pUchanA Ave to kala AThabaje Akara pUche; baDIhI kRpA hogI. itanA kaha kara mai baiThatA hUM. miti vaizAkha sUdI 8 pannAlAla zAstrI upadezaka, jana zvetAmbara kAnpharaMsa. * jenAnAM jAhera khAtAM ane temanI hAlanI sthiti. ( zAhu narottama bhagavAnadAsa--muMbaI. ) ( anusaMdhAna gata varSa pRSTa 313 ) A viSaya mATe inAmI niSadha tarIke atrenA zrI zubhecchaka mitramaMDaLa taraphathI rU. 10, nuM InAma jAhera karI je niSadha mAgavAmAM Avye hatA temAMthI zrI vaDhavANu. vALA zAhu nAraNajI amarazIne lakhela nibadha pragaTa thayAche. A nibaMdha ghaNI AmatAmAM navA vicArAne janma Ape teve tathA vicAra karavA lAyaka che. navAM derAsara karAvavA karatAM jINuM samarAvavAmAM aSTagaNuM puNya kahyuM che te viSe ApaNe joI gayA. nibhAva phaMDa karavAnI AvazyakatA paNa joi gayA. have te derAsarAmAM hiMsAme viSe kai kahIzuM. jayAM ekahathI sattA hAya tyAM, te satA jo sujJa na heAya te, tenA durUpayAga thavAnA sabhava raheche. derAsaranA ane sAmAnya rIte sarva dhArmika sasthAmAM vahivaTa ekathI vadhAre mANasAnI kamITI kare te eTalAja mATe pasaMda karavA lAyaka che ke bIjAnI sarasAI karavA Agale dhAraNA rAkhe, tathA ekanI dekharekhathI kaMI goTA khIjAthI vALI zakAya nahi, asalanA vakhatamAM iMgrejonA hiMdustAnamAM AvavA ane Dha thavA pahelAM dareka gAma, zahera ke dezanA jaina madhue atizaya lAMbe vakhate bhegA thai zakatA ane te paNa javaleja. tIrthayAtrA e maLavAnuM mukhya sAdhana hatuM. hAla je kAma mATe ApaNI konpharansa prayAsa kareche tene kaIka aMza AvA meLAvaDA karatA hatA. AvA meLAo vakhate mukhya khAkhataja hAtha dharI zakAtI, ane tethI gAma athavA zaheranI zubha khAtAnA hisAma jevI khAkhatane gauNa gaNavAmAM AvatI. te vakhate kadAca zraddhAne lIdhe, tathA zrIma tAI ne lIdhe zeTho zubha khAtAnI pAI paNu khagADatA Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 ] | "upadezakakarazI neNazIne pravAsa. nahi hoya ane tethI vagara prasiddha kara hisAba tadana cekhA rahetA haze. paraMtu hAla sthiti pharI gaI che. evA ghaNA dAkhalA jANavAmAM che ke jemAM kAM to zeThanI zuddha buddhithI athavA paiisA nahi batAvavAnI ghAnatathI athavA mahetAnI gaphalatathI hisAbe ghaNuM varasanA caDatara rAkhavAmAM Ave che. hAla igrejI rAjyane pratApe ane tenI asarathI savAla pUchavAnI je himata sAmAnya manuSyamAM che, te agAunA vakhatamAM bahu thoDI haze ema saMbhava che. hAla eka garIba ugatA himatavAna tarUNa zrImAna zeThane paNa derAsara athavA zubha khAtAnA hisAba mATe pUchI zake che, ane je zeThe jarA ADAI karI te cAya korTane Azraya laI zubha khAtAne hisAba mAgI zakAya che. hisAbe cokhA rAkhavA e zubha khAtAnA TrasTInI pahelI pharaja che. mahetA gaphalatI karI athavA corI karI kaMI laI jAya to tenI javAbadArI paNa vizALa rIte TrasTIparaja che. badhA dAvAne mudatane bAdha AvI zake, paNa TrasTIe karelI bhUlane mudatano bAdha nathI. mATe sAMsArika tathA dhArmika e dareka rIte derAsaranA menejara TrasTIo athavA zeThe pite zuddha niSThAthI eka pAI paNa nahi bagADatAM, hAtha nIcenA mANase paNa na bagADe evI dekharekha rAkhavA baMdhAyela che athavA teo gaphalata mATe jokhamadAra che. hisAbe chapAvIne prasiddha karavA na karavA e takarArI savAla che, paraMtu cokhA rAkhavAnI te pahelI pharaja che. upadezaka TokarazI neNuzIno pravAsa, ajImagaja 18-4-06-kalakatAmAM tA. 15 mIe rAya badrIdAsajInA makAnamAM zrI saMghanI sabhA karI hatI. hastapatro chapAvyA hatAM. paraMtu sAdhAraNa saMkhyA-Azare 12pa-hAjara thaI. kanpharaMsanA uddeza paratve be kalAka vivecana karyuM. sabhApara ghaNuja uMDI asara thaI jaNAtI hatI. kazA TharAva thayA nahi kAraNa badhA hAjara nahotA. paraMtu munirAja zrI vIravijyajInuM comAsuM che tethI AgaLa upara TharAva karAvavA munirAja tathA bIjA bhAIoe kahyuM che. kalakatAmAM paNa aiya nathI. uparathI che, paNa aMdarathI nathI. baMgALI jene ane agresaree amane jaNAvyuM che ke ApaNI konpharansa mAtra kAMgresanI jema vANIvilAsI che evA amArA abhiprAyamAM tamArA AvavAthI muMbaInI ophIsadvArA prekaTIkala kArya karavAnI koziSamAM che tethI moTo phera paDe che. te lAbha amane moTo thayo che. konpharaMsa ane amArI bedarakArI vadhata te aTakI. have dilasojI vadhaze. A be mukhya sthaLe sivAya anya sthaLe ja vastI che. baMgALanA jaina baMdhuo gambara zrImate che chatAM bahu pramAdI jaNAya che. bhavyajIna maMdira baMdhAvyAM che paraMtu darzana pUjAe kAI AvatA nathI. yAtrALuo zivAya sthAnika baMdhuo jana maMdirano lAbha : letA joyA nahi. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina konpharansa heralDa [ me banAsa. tA. 25-4-06-pAThazALA mATe cAnca menejaranI ahuja jarUra che. kAma vyavasthita niyamapUrvaka calAvavA, sudhAraNA karavA, koI lAyaka mANasa na heAvAthI prAcina paddhatie abhyAsa karavAmAM chokarA joke ThIka lAgyA raheche te paNa sArI dekharekha vagara dhArela hetu pAra paDavA muzkela che. mahArAja zrI dharmavijayajI potAthI banatA prayAsa le che. paratu munirAja heAvAthI teo AvA khAtAnI aneka pravRtimaya kriyAe naja kahI ke karI zake. munirAja zrIzAMti vijayajI relagADIe padhAryAM che. atre jaina ghara 15 che. temAM paNa traNa taDa che. bahu kusa...pa che. jainAnI sabhAmAM ceAgya vyAkhyAna ApyuM. kAnapura, tA. 1-5-06--lakhanaumAM munimahArAja zrI puravijayajInA vyAkhyAnama koIja AvyA nahi. khAjI cunIlAla mukhya che te muMbaI Avela che. khAkI ghara 30-40 che. ahuM pramAdI, sukhazILI ane dhArmika lAgaNIthI rahita che. AMhI ekaja bha'DArI raghunAthadAsa che, sivAya gujarAta mukhaI vigere bhAIonA ghara 30 che. temanI sabhA kAle thai. Aje jAhera sArvajanika sabhA TharI che. digaMbarI ghara 200 upara che. ahIM traNa mITIMga karI muMgAprANIo upara ghAtakI paNuM gujaratuM aTakAvavA hIlacAla zarU karIche. jayapura, tA. 8-5-6-adghi te pacamAM eka jhaghaDA evA cAle che ke keTe caDyA che. dhArmIka saMsthAonA vahIvaTa karanArA gRhasthA pratye vinatI. ApaNAM dhArmika khAtAonA hIsAbeAnI tapAsaNInuM kAma zarU thai cukyuM che, ane tenA sabadhamAM tamAma dhArmika khAtAonA hIsAkha rAkhanArA tathA vahIvaTa karanArA gRhasthA pratye vIna'tI karavAnIke hIsAba tapAsanArAone nIce jaNAvyA pramANe khAtAe tapAsa vAnI jarUra paDaze tethI petAnA tAkhAnA dhArmIka khAtAonA hIsAbanA cApaDAe tathA hIsAma vIgere A sucanA pramANe taiyAra rAkhavA meherabAnI karaze. hIsAba tapAsaNInuM kAma AvatI keransa maLe te pahelAM bane teTaluM purUM karavAne amArA vIcAra che tethI karIne A jAhera khakharanI tArIkhathI eka mAsanI aMdara ApanA vahIvaTanA sa. 1959, 1960, ane 1961 nI sAlanA saravAIA taiyAra rAkhavA maheramAnI karaze. dhArmIka saMsthAomAM mukhya dareka derAzaramAM nIce pramANe noMdha tathA khAtAM rAmavAnI jarUra che tethI te pramANe nAMdhA tathA khAtAMe Apane tyAM taiyAra haiAya teA ThIka nahI Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mA ' 1906] . dhAmIka saMsthAonA vahIvaTadArone vinatI. te te pramANe taiyAra rAkhavA maherabAnI karaze ke jethI karIne hisAba tapAsanArAene sugama paDe. . jarUrI che.-1 vaparAsamAM AvatA senA, rUpa, tathA javerAtanA dAgInA tathA AbhuSaNanI noMdha vajana ane kIMmata. 2 paracuraNa sonA, rUpA tathA javerAta vagerenI kIMmatI cIjonI neMdha vajana ane kIMmata." 3 nIraupayegI sAmAna tathA senA, rUpa, tathA javerAta tathA dAgInAnI neMdha vajana, ane kIMmata ( Apane tyAM paDe. uparathI thaI zake tema nA hoya te vastuo uparathI karavuM.) 4 pharanIcara tathA vAsaNa vigerenI neMdha. 5 sthAvara milakatanI neMdha. . 6 megeja (dharANIA) dAgInAnI noMdha. jarUrI khAtAo-nIce batAvyA pramANe khAtAe capaDAmAM judA judA hovA nI khAsa AvazyakatA che. 1 saravAIyuM. 2 kezara sukhaDa khAtuM. 3 agarabatI dhupa khAtuM. 4 tIyA pitIyAM tathA kAMbaLa khAtuM. 5 phUla tathA bagIcA khAtuM. 6 pujA tathA AMgI khAtuM. 7 snAtra pujA khAtuM. 8 bAdalA karI khAtuM. 8 5gAra khAtuM. 10 ugharANuM khAtu. 11 Debata ugharANuM khAtuM. 12 merTageja (gharANIA) khAte.. 13 sthAvara mIlakatanuM upaja tathA kharca khAtu. 14 vyAja khAtuM. 15 paracuraNa khAtu 16 sonerI tathA rUperI varakha khAtu. 17 kezara sukhaDa tathA barAza vigeranuM vecANa khAtuM 18 agarabatI tathA dhupanu vecANa khAtu Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ >> jaina repharansa hare ( [ma 19 upaja khAtuM, bhaMDAra, ghInI upaja hareka prakAranA bhAgA tatha | upaja, puja tathA dIve, nakare vagere. 20 bhADA khAtuM... upara jaNAvyA pramANe derAsarane lagatI neMdha tathA khAtAo temaja sAdhAraNane lagatAM khAtAMo tathA kheDA Dhera (pAMjarApoLa) ne lagatA khAtAo tathA bIjI dhArmika saMsthAonA hIsAbe taiyAra rAkhavAnI maherabAnI karaze ke jethI karIne hIsAba tapAsanArAone sugama paDe tathA khoTI thavuM paDe nahI. A saMbaMdhamAM je kAMI vizeSa khulAse joIe te nIce sahI karanAra pAsethI maLI Avaze. kelasA mahelo, muMbaI, lI. zrI saMghane sevaka, tA. 30-pa-06 AsIsTaMTa sekreTarI. zrI jaina zvetAMbara kenapharasa, mAnAdhikArI upadezaka mI. narasiMha jAdavajIne rIperTa. ApanA taraphathI maMgaLavAranI sTImaramAM ravAnA thaI budhavAre bapore verAvaLa sTezananI dharmazALAmAM utAre karI verAvaLanA zeTha catrabhujane maLyA pramANapatra vacALe. konpharansa saMbaMdhI keTalIka vAtacIta karI saMgha ekatra karavA kahyuM. AdarI gAmamAM pratiSThAne vakhata hovAthI saMgha ekatra karavAnuM banI zake ema na hovAthI zeThIAonI khAnagI mulAkAta levA sucavavAmAM AvyuM te mAnya rAkhI eka zeThanI khAnagI mulAkAta lIdhI. temanI sAthe konpharansa saMbaMdhI keTalIka vAtacIta karI jema bane tema bALalagna kamI karavA ane bALakane pharajIAta keLavaNI sAthe bALAone dhArmika sAthe vyavahArIka keLavaNuM ApavAnuM banI zake te uttama che evuM dAkhalA dalIlothI draDha karAvyuM. A uparathI tevazrI e daramAse rU. 16 daza eka sArU dharmazAna ApI zake evI bAIne pagAra tarIke ApavA kabula karyuM che. te tevI bAInI goThavaNa karI ApavA kenpharansane sUcavavAnuM kahevAmAM Avela che, te cogya badebasta karavA geThavaNa karaze. gurUvAre tyAMthI upaDI vaNathalI AvyuM tyAM paNa zeThIAone saMgha ekatra karavA sUcavavAmAM AvyuM. sAMjare sAta vAge pAThazALAnI mulAkAta lIdhI. atrenA vidyArthione abhyAsakamAM ghaNe sAre che. kula saMkhyA 29-30 nI che temAM traNa varga che. uMcA vargane saMskRta mArgopadezIkAnuM zikSaNa ApavAmAM Ave che. mAstara sInIara temaja jainI hovAthI Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] mAnAdhikArI upadezaka mI. narasIha jAdavajIne rIporTa. 14 ghaNu sArU kAma bajAve che. parikSA lIdhA bAda dhI saurASTra vizAzrImALI zabheccha "maMDaLa" taraphathI rUmAla tathA patAsA vahecavAmAM AvyA hatA. ATha vAge saMgha ekatra thavA lAgyo. 8 vAge lagabhaga pacAzeka purUSa, cAlIzeka berAMo temaja 60-70 chokarA chokarIoe hAjarI ApI hatI. zarUAtamAM muMbaImAM sthapAela zrI sitArASTra vizA zrImALI zubhecchu maMDaLane uddeza samajAvI kenpharansa koNe che? dareka gAmamAM che ke muMbaImAMja? zuM zuM karyuM, zuM zuM kare che e para laMbANathI vivecana karI dayA dharma ke je ApaNe meTe pAye che ane jenA aMge cAmaDAnAM pUThAM nahi vAparavA, kacakaDA nahi paheravA vagere karAvela TharAne barAbara amalamAM mUkavAnI sUcanA karI, bALalagna ane kanyAvikya para khAsa bhAra daI keTaluMka vivecana karI tene dUra karavAne khAsa upAya strI keLavaNaja che, ema keTalAeka dAkhalAothI samajAvavAmAM AvyuM hatuM. tyArabAda pramukhanI pharamAzathI pAThazALAnA mAstara taraphathI jaNAvavAmAM AvyuM ke AjanA vaktAnA bhASaNathI atre padhArelAomAM keTalIeka UMDI asara thaI ' che ane tene vAste tevA viSaye dara mahine ekAdavAra carcAvA ane jema bane tema evA duSTa rIvAje ekadama baMdha thAya evo prayAsa jArI rAkhIzuM. tyArabAda junAgaDha AvyA. atre yAtrA karI tyAM gIranAra para keTalIeka AzAtanA jovAmAM AvI je Apane rUbarUmAM pradazita karIza. vaNathalI derAsaranuM kAma ghaNuM sArI rIte calAvavAmAM Ave che, hisAba ghaNe cekhe ane taiyAra jovAmAM Ave che. jaina vastI sAdhAraNa sthitinI hAI temaja bIjA kAraNothI pAMjarApoLanI khAmI bahu jovAmAM Ave che. najIkanA moTAM sthaLAvALAoe temaja kenpharansa kaMI hIlacAla calAvavI jarUrI che kAraNa ke hIMsaka dhamIonuM jora bahu hovAthI zAka mAphaka bajAramAM bebe deDhIe bakarAM vakhate vakhate vecAya che. * bIlakhA. tA. 23-4-16, soMma * lI. Apane laghu badhu, kuMDalAkara narasiMha jAdavajI, mAnAdhikArI upadezaka, zrI jaina zvetAMbara konpharansa. navIna samAcAra tathA skuTa vicAra. sthAnakavAsI konpharansa-sthAnakamAM nahi rahetA chatAM DhuMDhIyA kahevaDAvavAmAM zaramAIne sthAnakavAsI nAma dhAraNa karela bhAIonI pahelI konpharansa kAThIAvADamAM Avela morabImAM ApaNI pATaNa konpharansanA ja divasoe bharAI hatI. marabInA nAmadAra ThAkora sAheba traNa divasa hAjara rahyA hatA. A kenpharaMsamAM keLavaNune aMge lagabhaga rU. 35000, nuM phaMDa thayuM che. nAmadAra ThAkora sAhebe rU.pa000, bharyA che. vakhatanI Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kenpharansa hareDa, niyamitatA sacavAI zakI nahotI. maMDapa gAmathI dUra hate. kenpharansamAM bhAga lenAra mukhya mukhya gRhasthanuM Agamana meDuM thatuM hatuM. vakhatanI taMgAzane lIdhe bahAra pADa. vAmAM Avela progrAmane niyama paNa sAcavI zakAya nahatuM. bIjI kenpharaMsa ratalAma bharAze. A kenpharansa khalAsa thayA pachI tenA pramukha rAyabahAdura zeTha cAMdamalajI ApaNA pavitra tIrtha giranAra tathA zatruMjayanI yAtrA karI lIMbaDI padhAryA hatA. tyAM pitAnA rasAlA sAthe te darzane gayA hatA. te vakhata AratIne levAthI zeThe pite methI belIne AratI utArI hatI ne caityavaMdana tathA stavana Adi belyA hatA. zeThe pUjA karyAnI hakIkata jAheramAM AvatAM temaNe muMbaI samAcAramAM 13 eprile khulAso karyo che ke huM custa sAdhumAgI (DhuMDhIye) chuM. saMpanI vRddhi karavA mATe namune batAvavAne jUnAgaDha tathA pAlItANe huM gaye hatuM. paraMtu zeTha sAheba jaina pratimAne AjasUdhI mAnatA AvyA che. ajameramAM maMdiramAM vakhate vakhata jAya che. pAlItANe sUrajakaDamAM nAhI pahelI pakhAlanuM 45 zera ghI belI pahelI pakhAla pUjA tathA kezarapUjA karI hatI. zeTha sAhebe pAlItANe kArakhAnAmAM paNa paisA bharyA che. svadezI khAMDanuM kArakhAnuM - baMgALanA zrImAna bAbu mahArAja bahAdurasiMha pitAnI jesaranI jamInadArInI jamIna para moTA pAyA para eka kArakhAnuM kADhavAnA che. - je. pI-atrenA prasiddha digaMbara zeTha mANekacaMda hIrAcaMdane nAmadAra sarakAre muMbaI zaheranA sulehanA amaladAra nImyA che. 1 onararI mAjIsTreTa--rA. sA. zeTha hIrAcaMda metIcaMdane temanI janmabhUmi eTale suratamAM onararI mAjIsTreTa tarIke nAmadAra sarakAre nImyA che. zAMti-kAThIAvADamAM Avela pIpaLIAthI zA. purUSottama oghaDa lakhe che ke zAMtikarastotranI 13 gAthA 108 vakhata saMbhaLAvyAthI pleganA daradIne tarata ArAma AvI jaze. je mANasa eka vakhata saMbhaLAve te mANasa pharIthI kAma nahI Ave kAraNa je sAdhya karela hoya te mANasa game teTalAne suvANa karI zake, paNa jyAM sUdhI sAdhya na karyo hoya. syAMsudhI phakta ekaja vakhata guNa Ape. anya darzanavALAne saMbhaLAve te nirarthaka jAya. 'upara pramANe eka pAnAmAM lakhe che, te pramANe guNa paNa Ape che. - navuM davAkhAnuM -atre jhaverI mANakacaMda pAnAcaMda taraphathI temanI hIrAbAganI dharmazALAmAM eka dezI davAkhAnuM jaine tathA tamAma hiMduo mATe ughADavAmAM AvyuM che. zALA-eka varSa mATe vAgaDamAM Avela bhacAu gAmamAM zarU karavA daramAse rU. 50 ApavA tathA be upadezake cheDo vakhata mokalavA kenpharaMsa taraphathI kabUla karavAmAM AvyuM hatuM. te gAmamAM TIpa karatAM rU. 700 bharAI gayA che ane tA. 15 mArcathI zALAnI zarUAta thaI che. pannAlAla davAkhAnuM-phebruArI mAsamAM 129 mANasee lAbha lIdho hato. sare rAza dararojanI hAjarI 68 hatI. jAnyuArI mAsamAM dararejanI 24 hatI, Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] . navIna samocAra. menejaro-pAlItANe ANaMdajI kalyANajInA kArakhAnA5ra zrI leyaNInA menejara bAbu giradhArIlAla nImAyA che tathA pAlItANAvALA mI. durlabhajI junAgaDhanI peDhIpara nImAyA che. giranArajInI cerI-thoDA vakhatapara je cerI thaI hatI te hAla pakaDAI che. cAra kArakhAnAno eka mera jAtane agAune sIpAI hate. tene mudAmAla sAthe ribaMdaranI hadamAMthI pakaDavAmAM Avyo che. keLavaNInI kadara-atrenA prasiddha zeTha vasanajI trikamajI ane mezarsa khetazI khIsInI kaMpanI taraphathI kacchamAM Avela jena vastIvALA 30 gAmomAM kula sthApavA vicAra thayo che. AvI zALA dITha daramAse rU. 30 nuM kharca aDasaTavAmAM AvyuM che ane A badhI zALAo mATe eka InspekaTara rAkhavAmAM Avaze. skUla vinAnAM jaina vastIvALAM kacchamAM 60 gAme che. pharajIyAta khaca kamI -kaDelInA mahAjane paraNAvavAmAM rAtane TaMka baMdha karyo : che ne harakhajamaNanA be Taka karyA che. sakhAvata.-DabAsaMganA nirAzrita jainenA phaMDamAM rU. 441 tathA zrIbanArasa yazovijayajI jaina pAThazALAnA phaMDamAM rUpIyA 1083 vizeSa bharAyA che. pArisane anubhava-pArisamAM jhaverAtane dhaMdho karatA mI. khImacaMda lalubhAI baMkaranA patnI a. se. bAI hIrAbAI pArIsathI lakhe che ke "ahiMyAM dharma pALI zakAya che. huM haju AThama caudaza pAchuM chuM. ahiMyAM jevI rIte pALavuM hoya tevI pALI zakAya che. khAvA pIvA vigere kaI jAtanI aDacaNa paDatI nathI." kanyAvikraya bAdhA-a mI. narasIdAsa nathubhAInA bhASaNane aMge 200 mANasoe daDha pratijJA lIdhI che ke amAre kanyA vikraya kare nahi. DhIyA maTI mUrtipUjakA-dhoLerAnA cokaDI gAmamAM rahetA bhAI nemacaMda jecaMda DhuMDhIyA maTI mUrtipUjaka thayA che. eka jJAnI DhuMDhIyA sAdhu vIrajI svAmI, ke je draDhIyAnA prasiddha mANekacaMda svAmInA mAnItA ziSya hatA, temaNe paNa tattvathI jIna pUjAvinA zreya nathI ema jANe kuMDalAmAM derAsaramAM darzane padhArI ApaNe sAdhudharma aMgIkAra karyo hate. temanuM nAma vIravijaya rAkhavAmAM Avela che. nibhAva phaDakacha sudrAkhAtenI zvetAMbara pAThazALAnA nibhAva mATe rU. 1554 nuM phaMDa karavAmAM AvyuM che.. sarakArI vakIla -kAThIyAvADamAM rAjakoTa khAte ejaMsI vakIla mI. abhecaMda maNiyAra jaina che, ane tevI ja rIte bIjA jaina--mI. DAhyAbhAI hakamacaMda-dhaMdhukAnI korTamAM sarakArI vakIla nImAyAche. zubha sthApanA-amadAvAdamAM zAhapura jaina jJAnedaya sabhA taraphathI zrAvikAzALA sthApana karavAmAM AvI che. 11 zrAvikAoe zALAmAM AvavA kabUlyuM che. pAMcama, Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 jaina konpharansa heDa. [ me AThama tathA caudazanA rAja nahi rAvA phUTavA 50-60 strIoe hAtha joDyA che. A aSI mahenata 6-7 gRhasthAe karI che. mAravADamAM TharAveA.--kIzana gaDhamAM Azare mase mANasAe heALInI pUjA nahi karavA tathI rAtanA strIoe rAvuM baMdha karavAnA TharAveA karyAM che. cetavaNI.--je kArDa upara kAryanA prasiddha karanAranuM nAma ThAma vigere .haze te gha vAparatAM tene neTapeDa gaNavAmAM Avaze, ema hAlamAM jaNAvavAmAM Ave che. giranAra yAtrA.--zeTha cAMdamalajI phAgaNa zuda 14 giranAra padhAryAM hatA. temaNe temanAthajInAM darzana karI kezara caMdanathI pUjA karI hatI. puSpapUjA karI AratI paNa utArI hatI. amIjharA pArzvanAthajInI paNa pUjA karI hatI. tyAM kArakhAnAne amuka rakama paNa ApI hatI. k vanaspati AhArIonI sabhA.--vilAyatanA pAyatakhta laDanamAM " memArIyala hAla " mAM vejITerIana eseAsIezananA Azraya heThaLa eka sabhA bharavAmAM AvI hatI. temAM 80 varSanI umaranAja phaLAhArIoe bhASaNa ApyA hatAM. bhASaNa karanArAo mI. sI. pI. nyukeAma ( umara 80 ) presara e. meyara. ela ela. DI DI, DI; sInIyara lA, seTa jensa kAleja, kembrIja ( varSa 81 ) mIsa voleTa ( varSa 81 ) mI. josapha vAlesa ( varSa 84 ) .mI. TI. e. hensana (varSa 86 ).mI. TAmasa vAilsa ek. Ara. jI. esa, (varSa 88) ane mI. semyuala senDasa (varSa 91) hatA. te saghaLAee jaNAvyuM hatuM ke phaLAhAra karavAthIja ame AvI sArI pukhta jIMdagI bhogavavA pAmyA chIe. temAMnA keTalAke jaNAvyuM hatuM ke mAMsAhAra karatI vakhata ame je rogathI pIDAtA hatA, te rAge davAthI paNa sAjA thatA nahAtA. mAMsAhAra tajI detAM ane vanaspatine AhAra karatAM te rAgeA tenImeLe nAbUda thayA hatA. AyalaMDamAM vanaspati AhAraka sabhAnI sthApanA.--je AIrIza, kasarataAjo kevaLa phaLAhArI hAya teenI eka sabhA " AirIza vejITerIana ethaleTIka esAsIezana " nAme sthApana thai che. vilAyatI sArano tyAga.--rAhatakamaDImAM saghaLA jaina, hiMdu tathA musalasattAe maLIne evA TharAva karyo che ke maDInA zAhukAroe vilAyatI khAMDanI guNNA sukhaDIAo pAsethI pAte laine tenA paisA pAchA devA ane nagaravAsIone kAI maDIvALA vilAyatI khAMDa vece nahi. sukhaDIAe pAse je mIThAi taiyAra hAya te daza maNune bhAve tALI laIne nIca jAtiomAM vaheMcI devI. je nukasAna jAya te paca zaheranA phALAmAMthI bharI Ape. 6 zrI saddhamapracAraka--mALavA jIllAmAM AvelA jAvarA gAmamAMthI A nAmanuM mAsika prasiddha thavAnuM che. vArSika mUlya rU. 1 // rAkhyuM che. tenuM ThekANu zvetAMkharAbhyudaya rAje dra jaina lAibrerI, jAvarA che.' pavitra sthaLa prabhAva.--" jainamitra " lakhe che ke susaneramAM eka senIne jaina sudiranA kaLazapara sAnAnuM patarUM caDAvavA mATe 27 tAlA seAnuM dIdhuM hatuM. senIe Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106] navIna samAcAra 147 telA sonuM lagADI 18 talA gepa karyuM ne cAhe gaye. rastAmAM jatAM jatAM aMdha thaI gaye. ane bIjA mANasanI madadathI ghera pahoMce. jainabhAIone tapAsa karatAM mAluma paDayuMke senuM to patarAmAM che talAja che. bAkI 18 telA sanI laI gaye lAge che. tene ghera pAMca bhAIo bhegA thaIne gayA te khabara paDyAke jyArathI te ghera AvyuM che tyArathI aMdha thayo che. pachI badhA bhAIoe tene samajAvyuM ke tuM amAruM senuM daIde te AMkha sArI thaI jaze. sonInA manamAM rAma AvyA, tethI teNe 18 telA sonuM daIdIdhuM ane tarata ja AkhasArI thaI gaI. ke zAsana devane camatkAra! - "AtmAnaMda jaina patrikA" lakhe che ke gujarAnavAlA vALA lAlA narasiMhadAsane putra lAlAbuTAmala khabara karyA vinA gherathI cAlyo ga. pitAe bahu ciMtAtura thaI kahyuM ke rAmanagarastha ciMtAmaNi pAzvanAtha mahArAja, Apa mArI putraciMtA dUra kare te huM ApanI yAtrA karIza. savAre buTAlane tAra AvyuM putrane pitA teDI lAvyA. thoDA divasa pachI saMkalpa pramANe yAtrA karavA javA mATe lAlA narasiMhadAse saMgha kADho. citAmaNi pArzvanAtha pahoMcI pUrNa bhaktithI be dina gALyA. trIje divasa savAramAM saMghapatie hukama karyo ke gADA joDe. jevA gADAM jeDayAM ke tarata varSAda paDavA mAMDaze. gADAM cheDayAM ke tarata ughADa thaI gaye. evI rIte 10-12 vakhata banyuM. Akhare , saMghapati zeThane yAda AvyuM ke jyAre huM gujarAnavAlAthI nIkaLyuM hatuM, tyAre meM nizcaya karyo hato ke huM traNa divasa rahIza. te nizcaya have huM pUrNa karIza. dina dedipyamAna thaI gayA. zAsana devatAnA camatkAra AvAja hoya che. - mRtyupramANa--eprilamAsanA eka aThavADIyAmAM ahiM jaina janma eke naheAte, ane mRtyu 124 hatAM. digabarI gharmazALAne lAbha.--ahiMnI hIrAcaMda gumAnajI jaina dharmazALAmAM 147 zvetAMbara jainoe yAtrA nimitte, ane pa6 jaNAe acakArya, nekarI vyApAra nimitte, kula 203 jaNAe lAbha lIdho hate.. vihAranI aTakAyata -muni mahArAja zrI hIravijayajI, zrI sumativijayajI, zrA vallabhavijayajI, tathA zrI umedavijayajI e cAra sAdhu sughIAnAmAM virAje che. caitra zuda 11 gurUvAre vihAra karavAnI temanI pUrNa IcchA hatI paraMtu evuM banyuM ke caitra zuda10 budhavAre sAMje pa vAge ratnacaMdajI tathA cunIlAlajI be DhuMDhIyA sAdhu mahArAja zrI hIravijyajIvALA upAzrayanI nIce bajAramAM saDakapara ubhA rahIne moTethI mahArAja zrI vallabhavijayajIne bolAvIne mATe avAje kahyuM ke "ame carcA karavA AvyA chIe tame vihAra karaze nahi. jo tame cAlyA jaze, te tame hAryA ema samajAze. mahArAja zrI vallabhavijayajIe kahyuM ke "carcA koNa karaze, tame ke bIjuM kaI?" DhuMDhIyA sAdhuoe kahyuM "svAmIjI mahArAja zrI udayacaMdajI karaze." muni zrIvaThalabha vijayajI e kahyuM "enI sAthe AgaLa carcA thaI cUkI che, jene chevaTano pheMsalo paNa thaI gayo che. have vAraMvAra cAluM cAvavAthI zuM phAyado che? parAjaya prApta karIne vivAda kare e ThIka nahi. te paNa tamArI ane zrI udayacaMdajI mahArAjanI evI tIvra utkaMThA heya Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 jaina konpharansa harelDa te jaIne tame tamArA zrAvako sAthe bobasta kare. ame taiyAra chIe." ratnacaMdajI e kahyuM "zuM ame zrAvakesAthe baMdhAyA chIe." tyAre zrI vallabhavijayajIe kahyuM ke je zrAvakethI badhAyA na ho te upara padhAre, carcA karI laIe." ratIcaMdajIe kahyuM ke "ame kaI cAra nathI. khullA medAnamAM carcA karazuM." tyAre zrI vallabhavijayajIe kahyuM "ghaNuM khuzInI vAta, tame medAna nakI kare, paMDitone madhyastha tarIke nIme, vakhata mukarara kare ane amane khabara . ame pahoMcavAne taiyAra chIe." A sAMbhaLIne sAdhue cAlyA gayA. pachI dhIAnAnA saMghe munimahArAjene kyA ane eka sArA mANasa mAraphate agresara DhIyA bhAIone kahevarAvyuM ke "zrI viThThabha vijayajI hajusudhI ahiM rahyA che. ApanA gurU mahArAje e kAma karyuM che. ame amArA gurUne vihArathI reyA che. have zuM marajI che te jaNAvaze." Ane javAba kaMI maLyuM nathI. pAThazALAne madada-zrI amadAvAda mehanalAlajI jaina pAThazALAmAM bhaNatA bane varganA vidyAthIo, jeo pahele, bIje ane trIjA naMbare pAsa thAya temane A pAThazALA cAle tyAM sUdhI darekane daramAse oNlarazipa ApavAnI zA. lalubhAI maneradAsa taraphathI goThavaNa thaI che. | vilAyata gamana-alAhabAdanI myura kelejanA AsisTanTa prophesara mI. jagamaMdaralAla jenI, jeo digaMbarI che, ane aMgrejI "jana gejheTa" nA adhipati che, te bArisTarane abhyAsa karavA vilAyata gayA che. * skulane bheTazrI mAMDaLamAM skUla tathA pAThazALAne rA. ba. vasanajI trikamajIe 2. 1-1 bakSisa ApyA che. * - prAcina pratimAjI-IDara tAbAnA vaNiyAda kokApura gAmanA kUvAmAMthI pratimAjI nIkaLyA che. navuM derAsara-nAzaka khAte marahuma zeTha motIcaMda pAnAcaMdanA vidhavA bAI hIrAbAI taraphathI derAsara baMdhAI taiyAra thayuM che. DabAsaMganA jaine-ne vadhu rU. 1200 nI madada maLI che. ' keLavaNI mATe sakhAvata-pAlItANAmAM jaina borDiMga skUlanA meLAvaDA vakhate zeTha lakhamIcaMda dhanajIe pitAnA marahama patnI bAI lIlIbAInA samaraNArthe te beDiMgane rU. 10,000 nI madada karavA kabUlyuM che. te ja prasaMge zeTha vasanajI trikamajIe gorajInA ziSyane beDiMga skUlamAM vidyAbhyAsa karAvavA mATe mAsika rU. 125 mujaba pAMca varSa sudhI rU. 7500 tathA jainadharma vidyAprasAraka varga taraphathI cAlatA jainadharma pustaka prasiddhinA khAtAne daravarSe rU. 500 mujaba pAMca varSa sudhI rU. 2500 tathA te vargane hastaka cAlata, keLavaNIkhAtAne mAsika rU. 30 lekhe be varSa sudhI rU. 720 e rIte rU. 107ra0 nI sakhAvata karavA kabUlyuM che. kula rU. 20720 nI sakhAvata thaI che. - nirdayatAnI sImA-AyalaDamAM keTalAka mANasee ema dhAryuM che ke jAnavarone zIMgaDAM bhArarUpa che. mATe nAnAM baccAM hoya tyAre zIMgaDAM ugavAnI jagyAethI cAmaDI Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] navIna samAcAra kApI nAkhI e kApelA bhAga uparakoTIka pioTAza, je anija che, te ghasavAnI jinA karI che. A nirdayatA paNa bethI pAMca divasanI ja umaranA vAcharaDAo para karavAnI che. vaLI A agni jevI davA pAMca pAMca mInITane aMtare cAra pAMca vakhata ghasavAthI keTalI vedanA thatI haze, tene khyAla A bicArA nirdaya AIrIzone kayAMthI hoya? sabajekaTasa kamITI,-"jaina" patra taraphathI taiyAra thaela "ahavAle jaina kenpharansa" mAM lakhavAmAM AvyuM che ke "A kamITIe kyA prakAre nImAya che, tenA kayA gRhastha AgevAna che, AvI kamITIomAM amuka sthaLanA lagabhaga lIgeTa jeTalAja meMbare nImAya che, vigere eka gere kAma calAvavAmAM Ave che. temaja AvI kamITIonAM nAma balavAnuM kAma presIDanTa agara sthAnika sekeTarInuM hovA chatAM haravakhata amuka vyakti ja te kArya kAMte svaIcchAe agara bIjI kaI rIte kare che ane temAM nAma pokAravAmAM vAsIdAmAM sAMbelA jevI bhUla jovAmAM Ave che. " A lakhANanA saMbaMdhamAM bIjI dizAmAM pragaTa thaele khulAse nIce mujaba che. kenpharaMsamAM carcavAnA viSaye, darakhAste tathA tenA vaktAo mukarara karavA mATe sajekaTa kamITI nImavAnI darakhAsta mI. gulAbacaMdajI DhaDhAe raju karI hatI ane te darakhAstane Teke ApatAM zA kuMvarajI ANaMdajIe sadarahu kamITImAM nImavA gya gRhasthonAM nAmeAnuM lIsTa vAMcI saMbhaLAvyuM hatuM. tenI aMdara te vakhate keTalAka nAmane umere karavAmAM Avyo hate." A bane lakhANamAM ame eTaluMja umeravA mAgIe chIe ke pratiSThita, vidvAna tathA buddhimAna gRhastha temAM nImAya che, sekreTarIo tathA dezAvaranA bIjA mukhya mANaso AgevAna che, amuka sthaLanA lagabhaga DelIgeTa jeTalAja meMbare nImAyA hoya te te akasmAtathIja, jANI joIne keInAM nAme cheDI devAnI vRttithI nahi. eka gore kAma calAvavAmAM AvatuM nathI, paraMtu banI zakatI dareka rItanI vyavasthApUrvaka kAma thAya che. vaLI kamITIonAM nAma bolavAnuM kAma keI vyakita svaIcchAthI karatI nathI, paraMtu cAre janarala sekreTarIonI saMmati, AjJA tathA IcchAthI ja kare che. nAma pAkAravAmAM vAsIdAmAM sAMbelA jevI bhUla viSe je jaNAvavAmAM AvyuM che te eTaluM ja ke gerahAjara gRhasthonAM nAma kamITImAM sUcavavAmAM AvyA hatAM. AvA moTA gajAvara meLAvaDAmAM amuka vyakti hAjara che ke nahi te saratacUkathI na jaNAya, tene mATe ATaluM badhuM sakhta lakhavAnI jarUra nahotI. "jaina" ne zubha uddeza jANyA chatAM ATalA khulAsAnI AvazyaktA dhArI che. pradarzana -upalAja "ahavAla" mAM jaNAvyuM che ke "pradarzanane je pravAha cAlyuM che te baMdha thAya te sAruM, nahite evuM pradarzana karavuM ke jene sAdhAraNa varga upayoga laI zake eTale te ApaNA dharmanA upakaraNe vigere sAthe tamAma dezI cIjonuM hovuM joIe. ane temAM jaina kArIgarone cAMda InAma vigere maLe te mATe goThavaNa karavI Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 jaina kanpharansa heralDa. ma joie. " A saMbadhamAM maiM esa dra rIte sAnIe chIe ke pradarzananA pravAha,ra cAlyA che te kaIrIte nukasAnakAraka teA nathIja. lAbhakartA che. mAtra tenI aMdara kharcanA sAta che. tethI kharcanI sagavaDa haiAya te karavu* cAgya che. jaina " nI pAchaLanI sUcanA megya che, ane Avate varSa amadAvAdamAM bharAvAnI kAnpharansa vakhate upalI sUcanA amalamAM mUkAvavA " jaina " pAtAthI banatuM karaze, ema amArI sUcanA che. p nirAzritAzrama-- alAhAbAdakhAte pragaTa thatuM "jaina gejheTa " mAnA akamAM lakhe che ke " ApaNuM ( diga'kharIonuM ) uttama anAthAzrama 'hIsAramAM vakIla ankerAya ane lAlA cira'jIlAla mahu sArI rIte calAve che ane je zvetAMkhara kAnpharansa vRddha ane mAbApa vagaranAM che.karAMo mATe Azrama ane kArakhAnuM ughADavAnA TharAvane amalamAMja mUkavA mAgatI hAya te hisAranA AzramanI sAthe maLIne kAma levAne ame ataHkaraNathI bhalAmaNa karIe chIe. vidhavAone keLavavAnI teonI (zvetAMkharAnI ) yeAjanAnI khAkhatamAM, hiMdustAnanA jaina yuvaka maDaLanuM strIkeLavaNIkhAtuM, vidhavAzrama je subaImAM zrImatI maganamAie sthApela che te, sI. lAThenI dekharekha nIcenA dakSiNa 'mahArASTra jaina sabhAnA strIvibhAga ane zvetAMkhara kAnpharase karavA dhArelI A saMsthA, e sarve sAthe maLI jAya ane hiMdustAnanA jaina AgevAnAnA majabUta, pratinidhivALA ma`DaLanI eka sAdhAraNa sattAnIce kAma kare teA ApaNe keTalA khuzI thaI zuM ! " A saMbadhe jaNAvavAnu ke diga MbarI bhAIonI vastI je bhAgamAM bahuja sArI che te bhAgamAM hiMsAra anAthAzrama AveluM hovAthI temane mATe yAgya sthaLe che. paraMtu zvetAMbara samudAya je bhAgamAM vizeSa che, tyAMja nirAzritAzramanI jarUra vizeSa karIne hAvAthI ame dhArIe chIe ke jo zvetAMbara bhAie nirAzritAzrama karavA mAgatA hoya te hisAra AzramasAthe joDAI javuM muzkela paDe. strI keLavaNInI khakhatamAM temanA vicAre lakSamAM levA jevA che. umadA pagaluM--alAhabAdamAM mAhumahinAmAM bharAyalA kuMbhameLAmAM diga'khara zeTha mANekacaMda hIrAcaMde meAkalela jInendramatadarpaNanI 2000 nakalA maphata vaheMcI hatI. zrImAnA zubha prasage kharcavA dhArela rakameAnA AvA upayeAga kare e keTaluM badhuM iSTa che te sahuja samajAya tevuM che. dharmanA A prakAra khahu stutya ane anukaraNIya che. zrI sametazikharjInI yAtrA-zrI vaDAdarAnA saMdha zrI 1008 AcArya mahArAja zro kamaLavijayajI sahita sameta zikharajI yAtrA arthe gayA hatA. rastAmAM lakhanau zaheramAM rAtre jamaNavAra thatA hatA te zrI AcArya mahArAjanA upadezathI saghaLA Akhu zrAvakavage baMdha karyA che. eka kaptAne paNa mAMsAhAranI mAdhA lIdhIche. vizeSa camatkAra.--mAravADamAM pAlI zahera apUrva yAtrAnuM sthAna che. tyAM ciMtA*maNi pArzvanAthajInA maMdiramAM je ghInA dIvA akhaMDa rAtadina rahe che, tenA uparanA DhAMkaNAmAM dIvAnA kAjaLa athavA dhUmADAne badale kezara paDe che. - Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] . navIna samAcAra. 151 navIna sabhAnI sthApanA-gujarAtamAM thai tIrthanI najadIka pAMca gAu dura eka moTuM kaDI nAmanuM zahera AveluM che. te zaheramAM citra zuda 1 thI "zrI jainajJAna vardhaka sabhA" nI sthApanA thaI che. te sabhA dara ravIvAre sAMjanA 7 vAgyArthI bharAya che. temAM kenpharaMsane lagatA TharAvo uparAMta bIjA sArA sArA viSa upara bhASAne apAya che. A sabhAe muMbaInI zrIvakatRtvakaLA prasAraka sabhAnI mAphakaja pitAne heta rAkhela che. tenA pramuka tarIke mAstara zebhAgacaMda mehanalAla zAha nImAyelA che ke jeoe kenpharansa tarapha purNa vaphAdArI dharAvI khaMtathI aMgata madada ApI che, ne haju Ape jAya che. AzA che ke AvI rIte dareka zaheramAM sabhAo sthApana thaI konpharaMsanA stutya hetu pAra pADavA prayatna kare, thayAM ane ApaNuM kAmanI jaladI unnatI thAya. - munIrAja zrI budhdhamalajI ane jIrNodhdhAra-sikaMdrAbAdathI jaina zvetAMbara muni buddhamalajI lakhI jaNAve che ke, "huM chalA nAgapura mu. cAMdA gAme game tyAMnA derAsara nI ghaNI AzAtanA thatI joIne upadeza karIne jIrNoddhAra karAvyuM. bIje ThekANe chalA rAyapura mu. rAjanaMdagAmamAM 20 varSathI nyAtamAM jhagaDe hato. tyAM jaIne upadeza karIne nyAtamAM samAdhAnI karIne maMdirajInuM kAma cAlu karAvyuM. trIje ThekANe musiMkadrAbAdamAM jaina maMdIramAM utaryo tyAM paNa derAzaranI AzAtanAne pAra nahIM hovAthI upadeza karIne jIrNoddhAra karAvyuM. huM derAsaranI vyavasthA jete ghaNe ThekANe pharuM chuM. A mulakamAM DhuMDhIyA ghaNuM phelI gayA che. A betramAM Ajataka DhuMDhIyA nahI hatA. have 4 TUMDhIA AvyA che. " mRtyu-vaMthalInA nagarazeTha verA jhINA suMdarajI mAha vada 14nA roja gujarI gayA che navuM derAsara-varADanA paMce derAsara tathA dharmazALA karavAne TharAva karyo che ane tene hIsAba rAkhavA zA. kasturacaMda jItAjIne akhatyAra Ape che. ' ' . zekajanaka mRtyu-gujarAtamAM AvelA zrI leyaNajInA prakhyAta tIrthanA tIrtha patI zrImallInAthajI mahArAjane gAdIe bIrAjamAna karanAra kaDInA rahIza saMghavI cunIlAla joitArAma amadAvAdamAM citra zuda 10 nA dIvase Asare 40 varSanI umare pitAnI pAchaLa eka daza varSane nAne chokaro mukI gujarI gayA che. temaNe prathama saMgha kahADa hatuM temaja dhArmika kAryo tarapha ghaNI sArI vRttI hovAne lIdhe ghaNuM jagAe. banatI madata karI hatI. saMvata 1956 nI zAlanA bhayaMkara duSkALa vakhate garIba lokone ghaNI sArI madada karI hatI. temaja kheDA Dhora jevI saMsthAne vahIvaTa paNa tevA kharAba vakhatamAM sArI rIte calAvyo hato. temanA mAnamAM kaDI zaheranA bajAramAM pAkhI pALavAmAM AvI hatI. temaNe pitAnI pAchaLa eka sArI rakama zubha khAtAmAM vAparavA hAlI che. kaDInA zrI jaina zvetAMbara saMghamAM AvA naranI moTI khoTa paDI che. Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zvetAvara jainoe racelA prakaraNonuM lisTa. (lakhanAra pro. ravajI devarAja, muMbaI.) (sUcanA:-A lisTamA kAI bhUla hoya to vidvAn munirAja ane zrAvakoe lakhI mokalavU. valI A uparAMta bIjA graMtho nathIja ema na samajavU paNa A TippanImA je __lakhalA che teja ahIM chapAvela che.) . naMbara.. nAma. kartA. zloka. vyAkhyA. vyAkhyA / zloka. katA. rimArka. vRtti jinezvara municaMdra 3374 saM, 1080 15500 saM. 1174 M haribhadrakRti / 1 | aSTakasUtra haribhadrasUri / 256 upadezapada 1040 darzanasattarI dharmabiMdu dharmasaMgrahaNI paMcavastuka paMcAzaka 19 municaMdra | 3000 malayagiri 11000 svopajJa 5050 abhayadeva 7480, saM. 1124 yazodeva 3300 saM. 1172 svopajJa 880 Adya paMcAzaka: 0 3620 10 - pAMca sUtra 1 yogAbiMdu | SoDazaka * upadezanA moTA graMtho varga 1 lo. | upadezamALA .... . - . | - | prAkRta vRtti kRSNArSiziSya jayasiMha saM. 913 karNikA vRtti udayaprabha 12274 saM. 1299 doghaTI vR. | ratnaprabha 11829 saM. 1238 laghu vR. siddharSi 3586 heyopAdeyAvR. siddharSi 4160 ...kathAosAthe , 9500 kathAo koIke vRtti | bALacaMdra 8000 umerI che. | jayazekhara 12093 saM. 1436 / hemasUri gu ru devacaMdra 13000 devabhadra / 3800 * patra 71 | tapA-deveMdra 12820 | munideva / 6800 saM. 119. upadeza kaMdaLI 3 / upadeza ciMtAmaNi jayazekhara 41 ThANAprakaraNa |pradyumnasUri m sm 4 17 darzana zuddhi dAnopadezamALA. dinakRtya . dharmopadezamAlA Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vetAMbara jainAe ravelA prakaraNonuM lisTa. nabara. nAma. nAma. / kartA. / zloka |. vyAkhyA vyAkhyA kartA zloka rimArka. saM. 915 . saM. 1305 laghu vR. | jayasiMha vivaraNa 9 | dharmopadeza prakaraNa vRtti yazodeva 10 dharmaratna | 970 11 puSpamALA maLa.hemacaMdra 13868 12 praznottararatnamALA 13/ bhavabhAvanA maLa.hemacaMdrAgA.531 svopaza 13000 14 yogazAstra hemAcArya 12 prakAza svopajJa . 12300 " . tapAdeveMdra , svopajJa " deveMdrasUri saM. 1175 saM. 1429.. saM. 1970 15 vivekamaMjarI 9570 saM. 1229 16 zILabhAvanA 17 zALopadezamALA. vRtti . akaLaMka / bAlacaMdra raviprabha rudrapallIya somatiLaka "tiLakAcArya saM. 1294 18 samyakatvaprakaraNa caMdraprabha 8000 saM. 1277 19/ saMvegaraMgazALA. prA. kathA garbhA | abhayadeva bhrAtRjina010053 vRtti / paramAnaMda | 9500 saM. 1175 saM. 1304 svopajJa | .20 hitopadezamALA prabhAnaMda varga 2 jo. | abhinavapada . deveMdra 2 | RSimaMDaLa | isi maMDaLeti 271 bhattibhareti 208 3 - kathAkoza 239 | kathAmaNikoza. | nemicaMdra kathAratnakoza gautamapRcchA vRtti. AMcalika bhuvanatuMga jinezvara 6000 saM. 1108 Amradeva saM. 1190 prakaraNa devabhadra 12300 saM. 1158 khara.tilakopAdhyAya 5600 maLayaprabha | 66. saM. 1260 udayasiMha | 5520 saM. 1296, jayasiMha 11142 . saM. 11 . prAkRta bahu kathAmayavRtti jayaMtIpraznottarasaMgrahamAnatuMga | dharmavidhi prakaraNa.. 1v or dharmAkhyAnakakoza / prAkRta bahu Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naMbara 10 1 11 pevajAvihANa 12 vaMdanaka kulaka 13 viSayavinigraha kulaka graMtha nAma 5 navapada 6 jJeyArtha saMgrAhaka graMtho varga 1 pravayaNa sAroddhAra nemicaMdra. pravacanasAra 2 3 pavayaNa saMdoha 4. vicArasAra * samayasAra * ,, paMcAstikAya saMgraha sattarisayaThANa varga 2 jo 1 ArAdhanApatAkA 2 piMDavizuddhi 3 prazaMmarAMta 4 -yoniprAbhRta pradyumna umAsvAti dhArasena loka vyAkhyA 2000 897 | gAthA 359 sa Yi . 5 * A be graMtho tathA tenI vRtti digaMbarakRta che. 5 "" 17 R vRtti viSamapada TIkA AMcalika somaprabha 831] jinavallabha 103 vRtti vyAkhyA karttA 33 pradyumna jinaprebha devaguptAdi 2170 jinacaMdrAdi 2210 kuLacaMdrAdi 2600 yazIdevopA. 9500 saM. 1165 33 siddhasena vRtti amRtacaMdra " 0 vRtti amRtacaMdra 4500 saM. 1338 2480 jinakuzaLa | 4370 maLayacaMdra 10008 saM. 1337 loka 99 zrIcaMdra anuvR. yazodeva dIpikA vRtti - rimArka saM. 1073 33 - me 16500 saM. 1242 ( sopayogi bahu (saMgrahavALA. che. 4400 saM. 1180 2800 saM. 1176 550 dvI. haribhadra 1000 saM. 1185 saM. 130 virAt 600 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 06) zvetAMbara aMkora svela - lisTa. -- naMbara aMtha nAma kA loka 'vyAkhyA vyAkhyA 1 kattA zloka- rimArka ramAka - prakriyAnA graMtho | varga 1 lo. 1 karmaprakRti gA.475 vRtti maLayagiAre / 8000 ca. Tippanaka municaMdra 1920 2 | paMcasaMgraha . caMdrarSi. vRtti svopajJa maLayagiri sh 3 | bRhatkarmagraMtha. 1 karmavipAka 2 karmastava vRtti vRtti paramAnaMda Tippanaka udayaprabha 420 goviMdAcArya 1009 " prabhasUri 292] dvi. haribhadra *560 saM 1972 / prAkRta vRtti rAmadeva | 3 baMdhasvAmitva { 4 SaDaziti jinavallabha ( aparanAma Agamika vastu vicArasAra.) vRttimalayagiri / 2100 . 5zataka yazobhadra / 1630 dvi. haribhadra 860/ saM. 1172 vRtti ma. hemacaMdra | 3740 2380 Tippanaka udayaprama / 974 cUrNi 16 sArdha zataka jinavallabha (sUkSmArthavicArasAra) ... 7 sattarI | vRtti dvi. haribhadra 850) saM. 1172 dhanezvara 3000 saM. 1971 prAkRtavRtti vRtti Tippanaka 1400 prAkRta vRtticaMdramahattara 2300 1. vRtti malayAgAra -- bhASya carNi | Tippanakakhara rAmadeva 530 gA. - Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kAnpharansa harelDa. naMbara graMtha nAma kartA . Lzloka vyAkhyA vyAkhyA zloka rimArka kartA deveMdrasari navyakarma graMtha karmavipAka karmastava baMdhasvAmitva SaDazIti zataka vRtti svopajJa vRtti / 1882 830 ava cUrNi 385/18137 vRtti 2800/vRtti 4240 - varga 2 jo 1/ jIvasamAsaM vRtti maLa. hemacaMdra 6627 nava tatva devagupta bhASya I navAMga abhayadeva bhASya vRtti | yazodeva / 2400/ saM. 1174 3 | saMgrahaNI bRhatsaMgrahaNI | jinabhadra / 530 vRtti zAlibhadra 2800/ saM. 1139 malayagiri laghu saMgrahaNI mala. devabhadra 3500 jaMbU dvIpasaMgrahaNI 4 kSetra samAsa bRhatkSetrasamAsa vRtti maLayagiri 7887). siddhasUri / 3000/ saM. 1192 devabhadra / 1000 saM. 1233 la. vR. - - laghukSetrasamAsa / vRtti dvi. hArabhadra 511 kSetrasamAsa saMskRta umAsvAti 2880 kSetrasamAsa varga 3 jo. vatti ratnasiMha * '3 .1 | khaMDaSabatriMzikA '2/nigoda SaTtriMzikA pudgala SaTtriMzikA 4 | baMdha SaTtriMzikA 5 | aMgulasattarI , - municaMdra / 6 | pAkSikasattarI . 7 vanaspatisattarI - . ||| Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MEEVE 1906) zvetAMbara jainAe racelA prakaraNonu lisTa. . naMbara graMtha nAma | zloka vyAkhyA vyAkhyA rimArka kartA vRtti saMskRta tapAdeveMdra yogasAra 8 siddhipaMcAzikA 9 dUsamadaMDikA (prAkRta) gA. 92/ 10 dUsamavicchedadaMDikA (prAkRta )gA.204 samyakatva svarUpa jinacaMdra gA. 12 samyakatva gAthA ega vihaM ityAdi zrAvaka bhaMgakAdi vicAragAthA vRtti vijayadeva Mms , gacchavyavasthAnA graMtho. varga 1lo. (tapAgacchasaMbaMdhI) tapAsAmAcArI | sAmAcArI 136 maLa. devaprabhA 1450 adhikAranI sAmAcArI (subodhA, dhanezvaraziSya zrIcaMdra (vivArAmRta saMgraha kulamaDana / saM. 1443 vRtti devagupta / . . 1 . AMcaLika paurNimika chidra sUcaka | zrAvaka sAmAcArI upadhAnasvarUpa devasari tatvabodha dvi. haribhadra, 5040 nijAtIrthakakalpita kumatAnarAsa) sthaLa ri yatipratiSThAsthApana ajitadevasU patra 26| caraNasahasrodadhi AcaraNAzataka saM. 1185 9 | zatapadInuM pUrvapakSa - varga 2 jo - gacchAMtara zatapadI . AMcalika maheMdrasiMha ] 5450 saM. 1294 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 758 naMbara. 1 2 3 4 5 6 uu tathA laukika ) 6 dhUmAvaLyAdi vRtti 3 4 5W9 athanAma. 1 AtmAvabodha 2 AnaMdasamuccaya 5 6 anuSThAna vidhinA graMtho. AlocanApada saMgraha AlocanA vidhAna binapratiSTA grahadoSa jJAnAdhyAya, doSazAMtika (jaina siMha tilaka 225 zAMti vetALIyaparva zILAcArya paMjikA. AdhyAtmika graMtho. jJAnadIpikA jJAnArNava zuddhopayoga jJAnAMkuza 29 tatvArthasAra karttA. zloka.. kyAkhyA. 1 zatruMjayakalpa 2 maLa devaprabha 550 2 | dIpALI kalpa 3 | dIpotsava kalpa nIti graMtho. 1 somanIti 2 vivekavilAsa di. zubhacaMdra 4000 "" kAvya 28 di. amRtacaMdra 7 yogazata. 8. yogasaMgraha 9 zamabhAvazata 102 dharmaghoSa vijayasiMha 10 zAmyazata 104 11 saMvegadrumakaMdaLI. vimalAcArya kAvya 42 tIrthamahAtmyanAgraMtho pAdalipta zatruMjayamAhAtmya dhanezvara bhaviSyavAdanAgraMtho 1. gautama bhASita mAsaiya vinayacaMdra somadevasara jinaMdattasUri [gA. 101/ kA. 42 1.44 274 vRtti vyAkhyA katI. samudrAcArya zloka. CHER rimArka.. 250 kusumAMjali vagere jaNAvanArI snAnavidhi vagere jaNAvanArI ghaNA prakaraNa vALuM adhyAtma zAstra che.. yoga zAstratulya che. aMtaraMga kathA vAcyache prAkRta saMvata 1385 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PROE ] naMbara nAma: sUktagraMtha. varga 1. varga 2 jo.. 1 iSTopadeza 2 tatvabiMdu 3 dAnAdi prakaraNa sUjJacArya STAMtazataka 4 5 bodhapradIpikA. siMdUra prakara 6 ( saMgrahagraMtha. ) zubhAvaLI 1 2 saptAvasarakAvyAdibaM 3 4 [dha parasamayagappa darzaka graMtho. 1 | dvijabadanacapeTA 2 vajrasUtrI 3 dharmaparIkSA sudhAkaLaza subhASita samudra dharmakamAra saktaratnAkara 4 bhaviSyottaroddhAra zvetAMbara jaisa stavastutinA graMtho. varga 1 lo. 1 ajitazAMtistava.. 2 jayAhu 3 4 jinazataka bhaktAmara karttA. zloka. / / kt| "" digaMbara amitagati jaMbugurU mAnatuMga 51 104 52 98 IT kA. 100 kAvya 44 vyAkhyA.! vRtti 37 33 "" pradIpika " vyAkhyA karttA. zloka. rimArka. zAMbamuni guNAkara patra 34 parasamayastrarUpadarzaka goviMdAcArya 3000 250 1550 saM. 1025 | 1502 saM. 1426 Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MAMT - naMbara graMtha nAma kattA vyAkhyA zloka | vyAkhyA kartA zloka rimArka prabhAnaMda sUrAcArya paM. dhanapALa 2125 | 225 nimmaLanadevi ityA. | vItarAgastava vRtti vIrastava varga 2 jo. siddhasena stuti siddhasena 850 (viMzatidvAtriMzikA) zobhanastuti zobhana kAvya 96 vRtti | dhanapALapaMcAzikA paM. dhanapALa saMkSita vR. 4 | bappaTTi stuti bappabhaTTi kAvya 96, vRtti 150 paM. dhanapAla prabhAnaMda 640 sahadeva 735 nareMdramauli ityAdi cyavanAdi 15 vastuvAcaka cyavanAdi 39 di.prabhAcaMdra 154. svayaMbhuvA ityAdi GK ww edrasyavaityAdi janaprabha. | 2237 saM. 136', varga 3 jo. 1 caturvizatijina | - dareka gA. stava 24 maLa.devaprabhAdarekagA. samaMtabhadra vR. 4 janenayenastuti 5 dharaNorugeMdrastava 6 laghustava satasmaraNa 1 ajitazAMti 12 bhayahara(namiUNa) 3 uvasaggahara 4 taMjayau sigdhamava 5 mayarahiyaM 6 uLLAsikkama somatilakakRtastavano somatilaka yatrAkhila laghuvRtti zrI tIrtharAja jayavRSabha stutizastA 0 0 0 < < AK 0 0 iyayU 0 0 deveMdraranIzaM zrI zaivayaM Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sIrIjha taiyAra karavA mATe ru. 1000y inAma! pATaNa khAte maLelI cauthI jaina zvetAMbara konpharansa vakhate thayelA TharAva anusAra jaina dharma ane kaula supI- purNa rIse kramavAra jJAna thAya tevI uttarottara bhAza tathA viSayonI kaThINatA vALI 1 thA / pustakonI sIrIjha gujarAtI athavA hIMdI bhASAmAM dIyAra karavAmATe ru. 1000, aMke eka hajAra rupIyAnuM inAma nIcenI zaratoe ApavAnuM che: 1 je sIrIzane inAma ApavAmAM Avaze tenI prasIddhI vigaireno haka inAma meLavanArano raheze paraMtu te praciddha karavAnI teNeM kabulAyA ApavI paDaze, jo te haka konpharansane Apaze to ru. 1000, bIjA ApavAmAM Avaze. 2 sIrIzanI pasaMdagI eka khAsa kamITI mImIne karAvavAmAM Avaze. 3. AjanI tArIkhathI eka varSa sudhImAM | pasaMdagI mATe AvelI sIrIjhe nI kamITI pAse tapAsa karAvavAmAM Avaze. 4 tapAsa mATe AvelI sIrIzomAMthI ekame inAma Apaq ema kamITI baMdhAtI nathI paraMtu temAtha yogya haze toja inAma ApavAmAM Avaze, 5 pasaMda karavAmAM AvatI sIrIza zIvAyasI bIjI sIrIzamAthI amuka copaDIo agara temAnA pATho kamITI pasaMda karaze to tenA prabhANamA tainA yojakane inAma ApavAmAM Avaze. vadhu khulAzA maTe nIcenA saranAme patravyavahAra karavo. kolasA molo, muMbaI. ___ AsIsTaMTa sekreTarI. tA. 25-1-19.6. zrI jaina zvetAMbara konpharansa. mAnAdhikArI (onararI) upadezaka tarIke kArya karavAnI IcchA rAkhanAra vaktAone sArI taka. konpharaMsanA hetuo upara pitapitAnA jIllAomAM phUrasadanA vakhate bhASaNa ApI konpharaMsanI sevA bajAvavAnI IcchA rAkhanArAone A kArya mATe temanI lAyakAta saMbaMdhI khAtrI thayethI resIDaMTa janarala sekreTarInI sahI sAthenA pramANapatra ApavAmAM bhAvaze. A IcchA rAkhanArAoe A saMbaMdhamAM nIcenA saranAme patravyavahAra kare. AsIsTaMTa eNkreTarI, zrI jaina zvetAMbara kera ophIsa asA bhaDAnA, bhuMgA Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Registered No. B. 525. TO vIra sambat 2432. OM vikrama sambat 1962 upAyena hi tat sAdhyaM, na yat sAdhyaM parAkramaH The Jain (Swetamber) Conference HEL 125 -FS DI PULON* (A CONFERENCE MONTHLY JOURNAL CONDUCTED IN ENGLISH AND VERNACULAR. ) RECE zrI jaina zvetAmbara konpharansa railDa. Vol. 2, No. 6. June 1906. pustaka 2, nambara 6. juna sana 1906. ameramana tAna oy'aal ni nazA PUBLISHED h oxil CONFERENCE CONFERENCE BY OFFICE. THE JAIN S. THE JAIN S. SATTA BOMBAY. pragaTa kartA HAR KAR zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa oNphisa, muMbaI. Annual Subscription with postage Re. 1 vArSika mUlya DAkakA mUlya sameta sirpha ru. 1. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukramaNikA. viSaya. pRSTha. viSaya. pRSTa. jaina zvetAMbara kaoNnpharansakI stuti. ... . 161, zunachu? ... ... 18. rAya seTha cAMdamalajI aura "jainodaya" 162 jaina kaoNnpharansake oNnararI upadezaka aura jainonAM jAhera khAtAM ane temanI hA prasiddha vaktA mi. amaracaMda pI. parasanI sthiti ... ... .... 167 mArakA kaoNnpharansakI sevArthe rajaputAsaTTA ... ... ... ... 118 nAkA stutya prayAsa ... ... 185 strI men ... ... ... kaccha dezanI zrIjaina zvetAMbara murtIpujaka jainI bhAiyoMkI sevAmeM abhyarthanA .... 174 zrAvakonI vastIvAlAM gAmonI DIrekaTajainaagm pAThazAlA jayapura rI thaIne AvI che te gAmanuM tAlu avAyala umarakI zAdIkI kharAbIyAM ... 178 / pA2 vI28 ... ... ... 140 176 zrI jaina zvetAbara DIrekaTarI. mAlavA aura mevADake zrAvaka samudAyako vijJaptI. mAlavA mevADa ke jaina samudAyakI DIrekaTarI taiyAra karanekA kArya pratApagar3ha nivAsI zeTha lakSmIcaMdanI ghIyA, mAlavA aura mevADa jaina DorekaTarIke onararI suparavAIzara Inako suparda kIyA gayA hai so DIrekaTarI ke vAste Ina mahAzaya mAlavA aura mevADameM jahAM jahAM apane kalArka bheje vahAMke zrAvaka samudAyako arja kI jAtI hai ke Una kalArka ko khoTI na karake zighra madada dekara hArekaTarIke phorma bharavA denekI meheravAnI pharamAve. zrI jaina tAMbara konpharansa, kolasA mohollA-muMbaI. zrI jaina zvetAMbara DIrekaTarI. madhyaprAMta (sI. pI. ) ke zrAvaka samudAyako vijJapti. madhyaprAMtake jainasamudAyakI DIrekaTarI taiyAra karanekA kArya jabalapura nivAsI mi. mANakacaMdajI kocara bI. e. madhyaprAMta jaina DIrekaTarIke AnararI suparavAIjhara inako suparda kiyA gayA hai, aura isa vAste saba madhyaprAMtameM pravAsa kareMge. jIsake liye madhyaprAMtake zrAvaka sudAyako arja kI jAtIhai ke DIrekaTarIsaMbaMdhameM saba hakIkata ikaThI karane meM una mahAza( madada denekI maharabAnI pharamAke. zrIjaina zvetAMbara konpharansa. kolasA mauhollA-muMbaI. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // OMnamaH siddhebhyH|| yaH saMsAranirAsalALasamItamuktyarthamuttiSTate, yaM tIrtha kathayaMti pAvanatayA yenA'sti nAnyaH smH|| yasmai tIrthapatinamasyati satAM yasmAcchubhaM jAyate, sphUrtiyasya parAvasaMti ca guNA yasminsa saMgho'rcyatAM // athe-je saMdha, saMsAranA tyAgane viSe IcchAvALI che budhdhi jenI, evo chatAM muktinA sAdhanane mATe sAvadhAna thAya che, vaLI je pavitrapaNAe karIne tIrtharUpa kahevAya che, jenA samAna bIje kaI nathI, jene tIrthakara mahArAjA paNuM vyAkhyAnane avasare "namo tiththasa" kahI namaskAra kare che, jenAthI sajInenuM kalyANa thAya che, jene utkRSTa mahimA che, ane jenAmAM (aneka) guNa rahe the, sevA saMdhI, (De bhavya 7 ) pUla 2. The Jain ( Swetamber.) Conference Herald. Vol. II.] June 1906. [No. VI. jaina zvetAmbara konapharansa kI stuti. konapharansa zvetAmbara kA hama kucha kucha hAla sunAte haiM / ttek|| dharma kAma kI khAtira yAro, lAkhoM rUpaye lagAte haiN| tana mana dhana se kare parizrama, jIva dayA phailAte haiM // 1 // jIrNa mandira aura jIrNa zAstra kA uddhAra karAte haiN| umadA umadA graMtha banAkara, jina mata vRddhi karAte haiM // 2 // bheja bheja upadezaka bhAI, vo upadeza karAte haiN| skAlarazipa de laDakoM ko unako yogya banAte haiM // 3 // naI naI zAlA khulavAkara, laDakoM ko paDhavAte haiN| jAti unnatti dharma unnati ko vo dilase cAhate haiM // 4 // aura kurIti rAha rasmako, jahAM taka hove ghaTAte haiN| zuddha cIja banavA banavA kara, saste mUlya vikAte haiM // 5 // bhraSTa hote bace loga saba, apane manameM cAhate haiM / auSadha zAlA khola khola kara, auSadha dAna karAte haiM // 6 // Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 jana kAnpharansa harailDa.. / jUna jisase rojI acche hokara dhanya vAda de jAte haiN| suniyo yAro anna dAna de, jIva ko bhayase bacAte haiM // 7 // rUpayA paisA kharaca karai vo, kasAI se chuDavAte haiN| vividha prasaMga kara akhabAroMmeM, naI naI khabara sunAte haiM // 8 // navatatvoMkI bAteM likha kara, hRdaya jJAna jagAte haiN| pUjana ityAdika dharma kAmameM, paisA adhika lagAte haiM // 9 // gulAbacaMdajI DhaDhA kA pahilA udyoga sarAhate haiN| tana mana dhana se kare parizrama, dharma dhvajA phaharAte haiM // 10 // dharma kAma ke jo udyogI, unako zIza namAte haiM / motIlAla kahe dharma dalAlI, karake muktiko jAte haiM // 11 // (zrI AtmAnaMda jaina patrikA.) rAya seTha cAMdamalajI aura "jainodaya." ____ isa patrake pustaka 2 aGka 4 meM " TuMDhIyoMke kathanase mUrtipUjA siddha hotI hai| kA eka ArTikila hai. usameM TuMDhIyoMkI moravI konaphareMsake presiDeMTa rAya seTa cAMdamalajIke spIcakA avalokana karate huve hamane yaha rAya pragaTa kI thI ki " isa maMjUra kI huI moravI konapharansake presiDeMTakI spIcake muvAphika hamAre DhuMDhIyA bhAI hamAre sAtha hokara isa bAtake nirNaya karanekA ki zrI. mahAvIra svAmIke pazcAt eka hajAra varSa ke andara mUrtipUjA hotIthI yAnahI eka kamizana nikAleMge aura usake natIjeke muvAphika apanA baratAva kareMge, to donoM phirakoM meM sampa hote huve kuchabhI dera nahIM lagegI." isakA jabAba hamAre bhAIbaMda " jainodaya" ne pustaka 2 aMka 7 meM isa pramANa diyA hai:-" A ( harailDa) patre navA barSathI konapharansanA khabarono DhaMDhero piTavAnuM kAma choDI daIne khaMDana maMDanano uddeza gRhaNa koM jaNAya che. e patranA eprIla mAsanA aGkamAM " DhuMDhIyoMke kathanase mUrtipUjA siddha hotI hai." e lekhanA jabAbamAM lakhavAnuM je-rAyaseTha cAMdamalajInA bhASaNanA zabdo Upara koIe TIkA karI nathI, te UparathI samasta sthAnakavAsI koma e zabdo svIkAre che, ane e zabdo satyaja che, ema kAMI mAnavAnuM nathI. parantu kharI vAta to e che ke- bhasmagraha mahAvIra svAmI mokSa pahoMcyA vakhate beTho cha je vAta mUla pATha UparathI siddha thAya che ane sattAvIsa pATo sudhi zuddhAcAraja hato e vAta paNa asatya che. te vakhate keTaloka azuddha AcAra paNa hato. nigama nAmanA graMtha UparathI siddha thAya che ke teTalA vakhata sudhimAM sAkala nAmanA sAdhue mUrtipUjako sAthe vivAda calAvyA hato. loMkAzA, lakhamasI seTha tathA lIMbaDI viSenI hakIkataH Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAya seTha cAMdamalajI aura "nodaya". jhUThIja che, kAraNa ke te bakhate lIbaDInI hayAtIja nahatI. AvI carcAothI ame hameza dUraja rahavA mAMgIe chIe kAraNa ke Ama thavAthI banne pakSomA makA, vaira utpanna thAya che, ane vyavahAramAM viccheda paDe che." : cyUM ki isa " jainodaya' ke lekhameM rAyaseTha cAMdamalajIke bacanoMpara kaTAkSa kiyA gayA hai aura hamAre matalaba ko mI ulaTA samajhA gayA hai. isa liye hamako isa lekhapara dRSTI DAlakara yathocita vivecana karanekI jarUrata huI. hamAre mitrakA yaha khayAla ki " harailDa' kA mana saba sirpha konaphareMsa kI khabaroM ko hI prasiddha karanekA hai aura dUsarI tarapha draSTI DAlanekA nahI hai bilakula galata hai. Ama akhabArake kAyadeke muvAphika hara svataMtra patrako apaneM khayAlAta khule torapara pragaTa karanekA akhAtayAra hai. aura isa kismake viSayoMpara sirpha naye varSake zurU honepara hI caracA nahIM uThAI gaI hai. balki pichale varSoM ke aMkoko dekhanekI mahanata uThAI jAve to isa tarahakA AkSepa karanevAlA apane lekhapara khuda lajjita ho sakatAhai. hamArA khayAla hamezA ittaphAka baDhAnekA rahAhai aura AyaMdAbhI yaha hI icchA hai ki hamAre isahI khayAlako hamezA puSTI milatI rahai aura isahI kAraNa isa kismakI bAtoM para apanA lakSa dekara hamezA isa bAtako cAhate haiM ki kisI na kisI taraha jo bheda ina donoM phirakoMmeM paDAhuvA hai isakA nirNaya hokara donoM phirake eka hojAveM to acchAho. pasa isa kismake lekha likhane meM aura dono phirakoMko tahakIkAta karake eke natIjepara AnekI sUcanA karane meM koI manuSya hamAre lekha para "khaMDana maMDana" kA AkSepa nahIM lAsakatAhai. " khaMDana maMDana" kI paMkatIse hama khada hamezA dUra rahanA pasaMda karatehai. hamArA lekha sirpha donoM phirakokoM sUcanArUpa hai aura ababhI hama AzA karate haiM, ki isa sUcanAke muvAphika hamAre donoM phirakoMke bhAIbaMda murtipUjAke bAbata jurUra kamizana nikAlakara nirNaya kareMge. 2. hamako jurUra kahanA paDegAki hamAre sahacArIne ina zabdoMko likhakara ki:-"rAyaseTha cAMdamalajInA bhASaNanA zabdoM upara koI TIkA karI nathI te uparathI samasta sthAnaka bAsI koma zabdo svikAreche ane a zabdo satyaja che sema koI mAnavAnuM nathI " rAyaseTha cAMdamalajI kI hataka kIhai, unako eka jhUTA AdamI karAra diyAhaiM aura isa rAyako pragaTa karake isa bAtako jAhara karadiyA hai ki DhuDhIyAkI mahAsabhAke prasiDeMTa ke kathanapara duDhIyA samAjako bilakula vizvAsa nahIM hai. na unake kathanako samasta sthAnakavAsI komaneM maMjUra kiyA hai. hama Azcarya karatehai ki avala to hamAre sahacArIko isa taraha kI rAya pragaTa karanekA aura samasta sthAnakavAsI komakI taraphase isa bAta ko jAhara karanekA kI unahoneM ina zabdoMko nahI svIkAra kiyA hai akhatiyAra kahAMse milatA hai. dUsare Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . jaina kAtakarAra hareka : ..... jaba seTha cAMdamalajIne isa rAyako pragaTa kiyA aura agara yaha rAmaH galatathI to usavakta kyA una ATha dasa hajAra duMDhIyoMmeMse kijo mahAsabhAmeM ikaTThe huvedhe, kisI ko bhI yaha bAta nahI sUjI ki seTha cAMdamalajI ke bacana satya nahIM haiM ? aura aba itane dinoM ke bAda hamAre sahacArI ko yaha bAda kaise sUja paDI ? isa bAta para " jainodaya" jI ko usa samaya hI gora karanA ucita thA ki jaba unhoM ne apane patra meM prasiDeMTa kI spIca chApI usa spIca ke chApane ke vakta hI misTara auDITara phuTanoTa ( Foot-note ) meM apanA noTa Apha DisseMTa ( Note of dissent ) likha dete to mAnA jAtA ki isa spIca ke sAtha kisI khAsa eka manuSya ko yA kaI manuSyoM ko ittaphAka nahIM hai. agara isa spIca ko pakaDa meM AnekI vajaha se asatya pragaTa karake hiphAjatakI jagaha TaTolI jAtI hai, to kyA ajaba hai ki kisI dusarI kAraravAI para najara DAlakara usake avalokana ke samaya usakobhI asatya aura amAnanIya karAra dI jAve ? agara aisA hI hogA to to jisa kadara kAravAI isa DhuMDhIyoM kI mahAsabhA meM huI hai, vaha saba asatya hI karAra pAvegI. to phira isa asatya kArara vAI ke vAste kyoM hajAro rupaye kharca ke sabhA ikaTThI kIgaI ? agara seTha cAMdamalajI ke zabdoM para kisI ko vizvAsa hai aura kisI ko nahI hai, to zurUmeM hI jo koziza sampa baDhAnekI hai usameM dhakkA lagA aura sampa kI jagaha jo kuptampa bhinna 2 sthaloM meM baiThA huvA thA vaha hajAroM kosoMse rela dvArA musApharI karake apane jhaMDe ko komakI mahAsabhAmeM acchI taraha phaharAyA ? Ama kAyadA yaha hai ki aisI 2 mahAsabhAvoMmeM jojo kathana kiye jAte haiM unameM kisI bhI taraha kI khAmI ho yA apane mattase virUddha ho to usapara avazya vAdavivAda karake usako ta kiyA jAtA hai. agara kisI kathana para koI caracA nahIM uThAI jAtI hai to vaha kathana sabakA svIkAra kiyA huvA mAnA jAtA hai. lorDa karajana ne jaba apanI sIcameM hindUoM aura unake zAstroMpara aghaTita TIkA kI to tamAma hiMdusthAnameM unakI isa rAya para AkSepa kiyA gayA. balki eka akhabAraneM to itanAbhI likhAki lArDa karajana ke kahane ke muvAphika hama jhUThe haiM parantu lArDa karajana jhuThoM ke bAdazahA haiM. isakI taraha para jaba rAya seTha cAMdamalajI DhuMDhIyA hokara agara DhuMDhIyoM kI jaDa kATaneko vaha zabda kahethe ki jinako Aja " jainodaya " jI asaya kahate haiM to unake khilAka usahI vakta pukAra karane ko kiMsane rokA thA aura UMce zadvoM ke sAtha isa vAta ko usa hI vakta kyoM nahIM kiyA gayA ki yaha rAya prasiDeMTa kI samAja ko nukasAna pahuMcAnevAlI hai. ___ hamako avazya kahanA paDegA ki sabhAkA nAyaka hamezA vidvAna, buddhivAna, dharmAtmA, dharmagya, jAnakAra aura saba tarahapara lAyaka ho vaha cunA jAtAhai, usake bacana pramANIka hote haiM, usake kathanapara kula kAraravAIke acche bure nivaDanekA AdhAra rahatAhai, vaha kula samudAyakA spoksa maina ( Spokesman ) hotAhai, jaise phojI aphasarakI rahanumAIpara phoja Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] rAya seTha cAMdamalajI aura "jainodaya ". laDatI hai usahI taraha sabhA ke nAyakakI buddhike sAtha sabhAkA kAma calatA hai, nAyaka ke phaisalepara sabako AdhAra rahatA hai, mAlUma nahI ki yaha Suicidal policy hamAre mitrane kisa tarahapura akhatiyArakI hai. isa tarahapara rAya seTha cAMdamalajIke bacanoMko asatya mAnane se unakI bahUta haMtaka huI aura sirpha unhIkI nahI balki, usa kula samAjake dila dukheMge ki jinakI sabhA ke vaha nAyaka huve the. sthAnakavAsIyoMkI jisa kadara saMkhyA hai usameMse sthAnaka vAsI DAhe puruSoMne rAyaseTha cAMdamalajI meM pramukha ke guNa dekhakara unako apanA nAyaka banAnA pasaMda kiyA hogA. phira unake bacanoMko satya na samajhanA yA unake bacanoM ko '" samasta sthAnakavAsI koma " kA svIkAra na karanA kitane baDe AzcaryakI bAta haiM ? pramANIka manuSyako mahAsabhA ke pramukha ke padakI ijjata AbarU dekara phira khule taurapara usake zabdoko satya na mAnanA yA usake zabdoko samasta samAja ke svIkAra na karanekI pukAra uThAnA usa pramANIka manuSya aura usa samAjakI aMdarUnI kyA vyavasthA dikhalAne vAlA hai * hama pAThakavargake munasiphIpara choDate haiM. agara apane pramukhako sthAnakavAsI jhUThA samajhate haiN| aura usake zabdoMpara unako abhIse vizvAsa nahI hai to hamako khayAla hotA hai ki AyaMdA isa mahAsabhA ke pramukhakA pada dhAraNa karate huve kaI mahAzayoMko baDA bhArI vicAra hogA. jahAM taka hama khayAla karate hai rAya seTha cAMdamalajIneM jurUra apane dharmakI AmanAyake muvAphika bahuta gora aura khojake sAtha apanI spIcako tayAra kiyA hogA, isaparabhI agara unake svAmi bhAIyoM ko unake vacanapara vizvAsa nahI thA to bahatara hotA ki aba isa dila dukhAnevAlI pukArake uThAne ke bajAya avalahI inakI spIcakI kApI maMgavAI jAkara usake eka eka akSarako acchI taraha dekhA jAtA aura apane matalaba ke viruddha jo zabda yA ibArata hotI, usako phorana nikAla diyA jAtA. hama AzA karate hai ki AyaMdA isa taraha ke lekhase 'hamArA sahacArI paraheja karegA aura rAya seTha cAMdamalajI kI jo isa tarahapara tohIna kI gaI hai unake sAtha hamadardI pragaTa karake cAhate haiM ki vaha isa hamaleko eka nAkisa hamalA samajhakara isapara kucha jiyAdA khayAla na kareMge. 3- rAya seTha cAMdamalajI ke kathanako asatya karAra dekara "jainodaya" jI apanI satya bAta isataraha pragaTa karatehaiM: - " bhasmagraha mahAvIra svAmI mokSa pahoMcyA vakhate beTho che, je vAta mUla pATha uparathI siddha thAyache ane satAvIsa pATo sudhi zuddhAcAraja hato e vAsa paNa asatya che. te vakhate keTaloka azuddha AcAra paNa hato. nigama nAmanA graMtha uparathI siddha thAya che ke teTalA vakhata sudhimAM sAkalanAmanA sAdhue mUrti pUjako sAthe vivAda calAvyo hato. " bhasmagrahakI mojUdImeM zrI mahAbIra svAmI mokSa padhAre isa bAtako saba jainI mAnateM haiM aura rAya seTha cAMdamalajIneM bhI apanI spIca meM isahI bAtako mAnA hai, parantu isa bAtako mAnave 'huve umhone 27 pATa taka AcAra zuddha mAna kara AyaMdA AcAra azuddha mAnA hai ki jo Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kAnpharUna haralDa ... [jUna azuddha AcAra meM se phira loMkAjIne DhuMDhIyoM ke kolake muvAphika zuddha prarUpaNa kI hai, isahI kathana para hamArI taraphase yaha praznathA kI isa satAIsa pATake kubula kIye huve zuddha AcArake muvAphika calanevAle AcAryoMke samayameM mUrtipUjA siddha hojAve to phira samvegI aura DhuMDhIyoM ke kucha jhagaDAhI bAkI na rahai. parantu hamAre mitra "jainodaya" ko kisI jarIyese mAlUma ho gayA hogAki isa satAIsa pATake samaya kI mUrtiyAM kaI jagaha maujUda haiM aura rAya seTha cAMdamalajIke kathanako svIkAra kiyA jAve to DhuMDhIyoMkI samAjako pUrA nukasAna pahuMcatAhai. isahI kAraNa usane phorana hI khule huve zadboMmeM kula DhuMDhIyA samAjake nAyaka para jhUThA honekA hamalA kiyA aura isahI bAtake pragaTa karanepara saMtoSa nahIM kiyA ki unakI bAtapara samasta sthAnaka bAsI komako vizvAsa nahIM hai balki unake mAne huve 27 pATake zuddhAcArameM bhI doSaNa lagAyA. hama hairAna hai ki hama seTha cAMdamalajIke kathanako saccA mAne yA "jainodaya" jI ke bacanako hama nahIM kaha sakatehai ki isa prakArakI ghara kI phUTa kA antima natIjA kyA hogA parantu yaha jurUra khayAla hotA hai ki agara aise aMdarUnI khayAlAta sa yaha loga burdabArI ko salAma kara baiTheMge to ApasameM kusampa baDhakara bajAya unnattike avanatike kAraNa hoMge.' hama khare ataHkaraNase prArthanA karate haiM ki AyaMdA isa taraha kA hamalA ApasameM eka dUsare para haragija nahIM kareMge. sahacArI " jainodaya" kI rAyake muvAphika zrImahAvIra svAmIMke pazcAta 27 pATa takabhI kitanAhI azuddha AcAra ghusa paDAthA parantu isapara vizeSa TIkA nahIM kIhai. bahatara ho ki jisa taraha rAya seTha cAdamalajIneM zuddha AcArakI hadda 27 pATa taka kAyama kI hai " jainodaya" jI bhI isa satAIsa pATameMse koI hadda zuddhAcArakI jurUra kAyama kareM aura yahabhI batalAveM ki kisa kismakA azuddha AcAra kisa pATake vakta kisane jArI kiyAnigamazAstrase hama apanI vAkaphiyata nahI rakhate hai. isa liye isake bAreM bhI khulAsA kiyA jAve ki yaha kisakA banAyA huvA hai, kisa sAla sammatmeM likhA gayAhai. " sAkala " sAdhU . kisakA celA thA usake pATapara kona huvA, aura usane kisa sAla sammatmeM kisa mUrtipUjaka sAdhUke sAtha kyA vivAda kiyA aura usakA natIjA kyA huvA. jabataka ina bAtoMko khule tora hama apane mitrase na suna leM hama jiyAdA TIkA nahIM kara sakate haiM. AzA hai ki hamArA sahacArI dayAbhAvake sAtha isakA khulAsA hAla likhegA. 4.-Age baDhakara " jainodaya" jIkA kathana hai ki " lokAzA, lakhamasI seTha tathA lIbaDI viSayanI hakIkata jhUThIja che. kAraNa ke te bakhate lIbaDInI hayAtIja na hatI"-jisa tarahapara hamAre mitrane rAya seTha cAMdamalajIko jhUThA karAra diyA usahI taraha eka jhUThA tIra hamArI taraphabhI choDA aura bilA kisI subUta aura purAveke eka zabdameM hamAre lekhako havAmeM Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] jenenAM jAhera khAtAM ane temanI hAlanI sthiti. 17 uDAnekI koziza kI. lekha likhanekai pahile dubArA gora karanA ucita thA. hamane jo vRttAMta loMkAjI, lakhamasIjI aura lavajI DhuMDhIyekA likhA hai aura jisako hama satya mAnate haiM vaha hamane apane AcAryoMkI pustakoMparase likhahi phira mAlUma nahIM hotA ki " jainodaya" jIne isako jhUThA kisa taraha batalAyA. unakA pharja hai ki isa vRttAMtake khilApha unako jo kucha mAlUma ho usako muphassala batalAveM to hama usakA jabAba de sakate hai. agara ce " jainodaya " jIke muvAphika hamArAbhI haravakta isa tarahakI caracAse dUrahI rahanekA irAdAhai. parantu yaha lekha hitopadezakI garajase likhAhai. AzA kI jAtI hai ki isa lekhako burI draSTIse nahI dekhA jAvegA. rAya seTha cAMdamalajIke kathanAnunAra mUrtipUjA zrI mahAvIra svAmIke satAIsaveM pATake pIche pracalita huI, " jainodaya" jIke vizvAsake muvAphika ina hI satAIsa pAToke aMdara kisI samaya mUrtipUjA pracalita huI, parantu isa bAtakA nirNaya nahI kiyA gayA ki kisa pATake samayameM yaha bAta jArI huI. agara DhuMDhIyA samAjako yaha nizcaya ho jAve to phira kamizanakA kAma sirpha yahahI rahegA ki usa samayake pahile jo mUrtiyAM hoM unapara najara DAle. samvegIyoM aura DhuMDhIyoM meM mukhya jhagaDA mUrti pUjA kA hai, jaba kamina dvArA isa jhagaDe kA phaisalA ho jAve to phira kisI phirake ko koI mokA zikAyata kA bAkI nahIM raheMgA. isa liye hamArI dilI khuvAhiza yaha hI hai ki pakSapAta rahita vidvAnoM kA kamizana mukarrara kiyAjAkara Apasa meM sampakI vRddhi kI jAve. bagaira isa tarahake phaisaleke hara. bAtameM usa taraha ulaTA pariNAma AvegA jisa taraha rAya seTha cAMdamalajIke kAThiyAvADake yAtrA gamana se AyAhai. jainonAM jAhera khAtAM ane temanI hAlanI sthiti ' (sema-bhI. narottama mAnahAsa-muMpa4. ) jenenAM pasAthI tathA jAtibaLathI cAlatAM dhArmika ke pAramAthIka khAtAo, ke jetemanA vahIvaTane aMge mIlakata ane javAbadArI utpanna thAya che tenI mAlikI koI eka vyaktinI hevAne badale AkhA saMghanI hoya tevAM khAtAMne jAhera khAtAM, sukSama rIte jotAM, kahI zakAya. keI grahastha eka khAtuM ubhuM karI tenI mAlIkI pitAnI ja rAkhe tyAM sudhI te barAbara rIte jAhera khAtuM kahI zakAya nahi. dareka gAma athavA zaheramAM derAsaro, upAzraya, jJAna khAtAM, pAMjarApoLa vigerene vahivaTa cuMTI kaDhAIne nImAyelA meMbare karatA nathI, paraMtu zrImAna, vagavasIlAvALA athavA yogyatAvALA zeTho kare che. keTalIka jagyAe A vahIvaTa bahuja pramANikapaNe cAle che, paNa keTalIka jagyAe zeThIA athavA vahivaTa - karanAra, potAnI aMgata khAda, jAhera khAtAMnA paisAmAMthI pUrI kare che. jAhera khAtAone Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jai98 , jaikenpharansa hare.. [ ja vahIvaTa kaI eka mANasa kare tene badale ekathI vadhAre mANasa TrasTI tarIke kare te, hAlanA jamAnAmAM vadhAre ISTa che. pAlItANA, giranArajI, AbujI, bheyaNajI vigere keTalAMka tIthala vahIvaTa eka kalpita nAma-ANaMdajI kalyANajI, devacaMda lakSmIcaMda, kalyANajI paramANaMdajI athavA evA keI bIjAM nAmethI cAle che, ane tevAM kalpita nAmavALI peiDhIone vahIvaTa, subhAgye, eka zeTha karatA nathI paNa vadhAre zeThonI banelI menejIMga kamITI athavA TrasTIo kare che. pAlItANAnA kArakhAnAne vahivaTa amadAvAdanA za . ke jeo sarakAra ane ejaMsInA kAmathI sArI rIte vAkephagAra che. temanI anelI tathA bIjA cheDAka zeThanI banelI kamITI kare che. A kamITI pitAthI banatuM dareka kAma sArI rIte karavA yatna kare che, paraMtu koIeka meMbara dehamukta thatAM tene badale bIje caTI kaDhAte nathI, athavA nImAtAM DhIla thAya che, te baMdha paDavI joIe. vaLI keTalAkane je kahevAnuM kAraNa maLe che ke eka sthaLanAja ghaNuM mANasane temAM jagyA ApavAthI bIjA sthaLanA egya purUvo rahI jAya che, te tene mATe paNa jarA sudhArAnI jarUra che. tIrtha sthaLomAMnA derAsaro jotAM, prathvItaLa paranA keIpaNa bIjA dharma karatAM ApaNe jenabaM duonI dharma pratye AsthA, zrImaMtAInA pramANamAM derAsare, dharmazALAo tathA pAMjarApeLA ubhI karavAmAM keTalA badhA paisA kharacavAmAM, tathA kArIgIrIonA uttama namUnA ubhA karavAmAM samajaNa pUrvaka kAma kare che te rIti, vigere behada khuzI utpanna kare che. tIrtha sthaLonA derAsaronI sthiti ghaNe daraje bahu sArI hoya che, paraMtu AgaLa jAhoja. lAlI bhogavI gayelAM prAcIna jana zaheromAMnA devAlayo-nAMdoda, nAMdalAI, rANakapura, vigere jotAM eTaluM te avazya lAge che ke tyAM joIe tevI uttama goThavaNa hajI vadhAre pramANamAM thavI joIe. rANakapUranuM derAsara jatAM tathA AbujI paranAM derAsare jeta koIpaNa jaina kharekhara haSata thayA vinA rahe nahi. ApaNA pUrvajoe dharma pratye kevo udAra bhAva batAvyuM che tathA te jALavI rAkhavAmAM paNa ApaNe keTalA pachAta chIe te vicAratA hadaya DAI jAya che. pUrvajoe kareluM jALavI rAkhavuM e, vaMzavArasanI pahelI pharaja che, vastupALa tejapALa, vimaLazAha vigerenA sarva jaina baMdhuo sarakhI ja rIte derAsaranI jALavaNI tathA marAmatanI bAbatamAM eka sarakhAja vArase che. IrAnamAM hAla khedakAma karatAM tyAM daTAI gayelA zahere ukheLatAM atizaya moTA sthabhe jotAM khedanArA ane jenArA vicAramAM paDe che, paNa tenA karatAM paNa avicaLagaDhanA aimukhajI jotAM te laI javAmAM, hAlanI jevA sarasa sAdhanonI gerahAjarInA samayamAM, DuMgarapara keTalI muzkelI pUDI haze, tene vicAra ApaNane magarUra karI zake tevo che. (apUrNa.). ... ApaNA dezamAM, ApaNuM na baMdhuo ghaNI prakAranA saTTA kare che. saTTo eTale aDasaTe, aTakaLa, kabAle eTale sarata athavA belI. rUne sa,cAMdIne saTe, aLa Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] saTTa sIne saTa, ghaMune saTe, aphINane saTa vigere aneka jAtanA saTTA cAle che. hAla rUA. amuka bhAva cAlato hoya tenA karatAM bhaviSyamAM vadhAre pAka utaraze ke oche, bajAra TakI raheze ke kema vigere bAbatomAM levA devAnI cIjanI kharekharI sthitine vicAra kare paDe che, ane tevI ja sthiti upara varNavelA badhA saTAmAM lAgu paDe che. kAMI cIja levA devAnI che tene viSeja aTakaLa che. paraMtu joTAne saTe, aphINanA AMkane saTa, vigere saTA evA che ke jemAM kAMIka buddhino upayoga karavo paDe che e kharuM te paNa 9 TakA AdhAra kudaratane hAthaja rahe che. game tevA ustAde paNa dhAre teja vecANa AvI zakatuM nathI. varasAdane saTe paNa A prakAranA ja che. je kAyama temAMja rahenAra ane temAMthI ja gujarAna karanArA hoya che teo ghaNe bhAge peTa puratuM meLavI zake che, paraMtu te paNa anizcitaja. saTe karanAranI AbarU bIlakula hotI nathI. saTa karanAra pitaja pitAne dhaMdhe kharA hadayathI dhIkAre che, paraMtu ardha jIvana temAM vyatIta karyA pachI karyo dhaMdho karavo te sUja nahI paDavAthI saMTAmAMja jIvana dUra kare che. saTe karanAra pate pitAnA kuTuMbanI pAyamAlI kare che. te potAnAM pharajaMdene paNa teja dhaMdhe zIkhave te kuTuMbanI avadazA pUrI thAya che. vANiyAne kAMI vepAra, athavA nekarI. hoya te tene putra paNa vepAra athavA nekarI zIkhe, paNa je pitA saTa karatA hoya tene putra paNa haMmezA saTAnIja latamAM lAgavAne ane Akhare khuvAra thavAne. saTAmAM kaI cIjanI levaDa devaDa karavI paDatI nathI tethI te vepAra to nathI ja. rU, cAMdI, aLasI, ghauM, kApaDa vigere saTA karatAM paNa jeTAne saTe sauthI kharAbamAM kharAba che. A viSaya A patramAM lakhavAnuM kAraNa eTaluM ja che ke bhAvanagara, amadAvAda, surata, geghA muMbaI vigere zaheramAM jyAM sa dhamadhokAra cAle che. tyAM kahetAM atizaya dilagIrI thAya che ke, mukhya AgevAnI bha bhAga jaina baMdhuo le che. jene kaMI dhaMdhe jaDato nathI te sATe zarU kare che. paraMtu baMdhue, jarA vicAre te mAlUma paDaze ke game te halake che paNa saTA karatAM uttama che. mATe te dhaMdhe yA vepAra kare. saTa eke rIte dezane, kemane, vyaktine, kuTuMbane, jJAtine athavA keIne bha nathI karatuM. jyAM jyAM tene paga hoya che tyAM pAyamAlIja thavAnI. je dezamAM A jeTAne sa dhamadhokAra cAle che, te dezo kadI sArI sthitimAM hoya te tenuM kAraNa eTaluM ja ke teo sAthe sAthe ahaja AgaLa vadhelA hunnara udyAgI, utsAhI, khetI tathA lIdheluM nahi mUke evA heya che. A badhA guNene lIdhe saTAne eka durgaNa dabAI jAya che, ane tenuM nukasAna gaNatarImAM AvI zakatuM nathI, athavA najare paDe evuM hotuM nathI, paraMtu hAya che e te . satyaja, bicAruM hiMda pAyamAlImAM ghasaDAtuM jAya che, nAmadAra hiMdI vajIre, vAIsaroya athavA gavarnare tathA keI koI vakhata prajAvarganA senA rUpA tathA noTamAM ramatA vAyatakhtanA gRhastha kadAca ema dekhADavA dareka yatna kare che, ke hiMdamAM AbAdI vadhatI jAya che paraMtu chellA athavA gAmaDAmAM rahetA mANasanI kharI udane jarA paNa anubhava hoya te kadI "evuM Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 jaina konpharansa hareDa. [ ja kahevAnI hiMmata dharI zakazeja nahi. " AMkaDAo khATe raste dore che, e ekAMta vAda lIdheja anekAMta juduMja khatAvaze. AvI skrinamatini hiMdanI garIba thatI ja hAlatamAM saTA atizaya na varNavI zakAya evuM nukasAna kare che. saTA karanAra khAnaH rIte karavA yatna kare che. pariNAma e Ave che ke jo te zeTha hAya tA dukAne dIvALuM A che, tenI AgalI jAheAjalAlI cAlI jAya che, vidhavAe bicArI peAtAnA nANA A saTArIAnI dUkAne mUkavA mATe pAke pAka rUe che. jo te nAkara hoya che te zeThanA nA ucApata karI saTAnA khADAmAM hAmAve che, ane jyAre pogaLa jAhera thAya che tyAre kAM te kedamAM jAya che athavA ApadhAta kare che. tenApara dAvA thAya che, dAvAnI asara kAM kayAM sudhI paheAMce che. vakIlA, berisTare, DaoNkaTarA athavA ghaNIja saghara kamANIvALA 6 dhAdArIo paNa lAMbe vakhate te dhaMdhAmAM pAkaja mUke che. harAmanA paisA maLata hAvAthI dha nata khATI, beThA beThA khAvAnI thAya che. saTArIA raLe tyAre te khuzIthI kharca kare ane khudde tyAre dilagirI DhAkhI devA kharca kare ema khatterIte evA kharca kareche. kamAvuM khATIrIte kAi rAvarAvIne,ane kharca evaDA karavA evI vyaktie je dezamAM hAya,te deza bicArA keTale kaeNmanasIba samajavA ! saTA karanAra vyasananA paMjAmAM sapaDAya che, vezyAgamana, madya vige tyAjya vastuonA prasagamAM paNa AvI jAya che. lakheA maLyA te paNa sateSa thAya nahi te pAchA temAMne temAMja hAmAya evIja avaDhazA saTAnI che. hiMdapara jevI rIte pacA lAkha AvA sAdhuonA-mAgaNA ane bhikhArIone nakAmA banne che, tevI rIte saTa rIAonA paNa bejo che. mAgaNA hakAravAcya nukasAna karatA nathI, mAtra kAma karyovaga mAtA haiAvAthI nakAravAcyaja nukasAna kare che. saTA karanArA adhue peAte kAma karata nathI, ane bIjA sAmAne nukasAna kare che mATe hakAravAcya ane nakAravAcya e mana nukasAna kare che. saTAne kAyadAnI rUie DhAkhI devAne kadAca sarakAra athavA peAlIra kAyadAnI khAmIne lIdhe niSphaLa nIvaDe te paNa je nukasAna saTA karanArAe kare che ... koIpaNa rIte baMdha paDatuM nathI. nItinI rAhe tee duSitajache. samaju madhuoe teA e dhaMdhe kadI karavA ceAgya cheja nahi. hiMdanA garIkha gAmaDAomAM jIvana dara mANasa dITha dara ma mahi 2 2-3 mAM cAlI zake che. e jIvana gALavuM uttama, paNa bahu kharca rAkhI te kharca kheArTa rIteja meLavavA yatna karavA e kharAma. khicArA saTA karanAranI strInA hRdayamAM ka zAMti hAtIja nathI. saTA karanAra jIvanathI jatAM tenI strIe pAse bharaNa pASaNa mA kaMi sAghana rahetuM nathI. kaye vakhate gharamAMthI kayuM ghareNu lai jaze, ane agaparanuM dare ghareNu kADhI ApavuM paDaze e laTakatI talavAra jevI bhIti saTA karanAranI strInA nasImama sarajelI hAya che. A joTAne saTA keAI DhalIlathI khacAvI zakAya tevuM nathI. kahevAma Ave che ke temAMthI ghaNuM dharma thaI zake, che. paraMtu khaMdhuo, te dharmadAnanI pAiepA khAnAranA hRdayanAM kakaLATanIja nIkaLelI che. Ane kharUM dharma kahI zakAze ? mATe saTe karanAra madhuone amArI kharA dilanI teonA hita mATe namra prArthanA che ke jema kha tema tvarAe garIma jIvana gALavAmAM taiyArI karIne paNa A atizaya kharAma dhaMdhe Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] - strI keLavaNI. 1La aDI deze. mIla mAleke, vepArIo, tathA bIjA je je jaina badhue saTa karanArane dhaMdhe lagADI zake tene tema karavA sahadaya namra prArthanA che. AvA badhuone dhaMdhe lagADavA e kharekharuM puNyanuM kAma che. saTekaranAra jAThANanuM pUtaLuM ja che, temAMthI paNa tene cheDavI zakAze e jevuM tevuM puNya nathI. saTe karanAra vyasane tajavA mATe, rAtribhejana mATe, dharma karavA mATe, ane TUMkamAM AtmAnA sArthaka mATe bahuja bedarakAra thaI jAya che. A badhuM ochuM karavAthI kharekharuM puNya hAMsala thAya che. zrAvaka baMdhuone madada karavI e sauthI pahelI pharaja che. paramAtmA sarvene sArI buddhi Apo. strI keLavaNI. mIsIsa enI bIjhAMTanA bhASaNamAMthI tarajume. kanyA keLavaNI mATenI prajAkIya hilacAla prajAkIya paddhati paraja hovI joIe. te hIlacAle prajAkIya jIvanamAM strInA sthAnanA sAdhAraNa hiMdu vicAre ja svIkAravA joIe, ane arvAcIna TUMkI dRSTi svIkAravI joIe nahi paNa prAcIna dIrtha daSTija svIkAravI joIe. te padhdhatie strIne mAtA ane patnI athavA jema jema koI dezaMmAM banyuM hatuM tema prAcIna kALanI viduSI, bhaktivALI, RSijIvanagALatI sAvIja jevI joIe. pazcimamAM je pramANe strI jadI judI AthIka sthitimAM bahAranA ane jAhera dareka kAmamAM mANasane vadhAre ane vadhAre harIpha thatI jAya che tevI rItanI purUSanI harIpha A padhdhati joI zake nahi. jAtionA saMbaMdhamAM je akudaratI sthiti pazcimamAM thaI che te sthitine pazcima tene joIe tevI rIte niveDo lAve. pUrvane te sthitine vicAraja karavAno nathI, ane pazcimanI strIkeLavaNInI rIta pUrvanI strIkeLava ne anukULa nathI. apavAdarUpI daSTAMte haze, ane putranA jevIja keLavaNIne kama pu. trIne ApavAnI je mAbApanI IcchA hoya te mAbApane IcacheluM jaladI maLI zakaze. paraMtu strIkeLavaNInI prajAkIya hIlacAla evI hovI joIe ke je prajAkIya jarUrIAta pUrI pADI zake, ane hiMdustAnane vadaka, vakIlAta ane evA bIjA dhaMdhAo mATe keLavAyelI dhAtu grejyueTe karatAM uttama rIte keLavAyelI patnIo, ane mAtAo, DAhI ane kamaLa gRharANuo, bALakanI suzikSita zikSake, patinI madadagAra matrizuM ane mAMdAnI - ziyArIthI mAvajata karanAra dAIo joIe che. hiMdI kanyAone mATe nIcenA prakAranI keLavaNInI jarUra che. dhArmika ane naitika keLavaNI-dareka kanyAne spaSTa, sAdI ane budhdhimAM utare tevI rIte teNInA dharmanA mULa siddhAMte zIkhavavA joIe. temane pUjA karatAM zIkhavavuM ja joIe ane je dharma anusAra devanI pUjA karavAmAM AvatI hoya tenI sAdI samajaNa ApavI jeIe. hiMdI strImAM atizaya sAdhAraNa pUjyabuddhi khIlavavI joIe, sAthe sAthe buddhipUrvaka samajaNa umeravI joIe, zuddha ane ucca AsthA, je teone kudaratI rIte vArasAmAja Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAva jaine kephiransa hareDa [ juna maLelI che, tene uttejavI joIe. jyAM keI kanyA uMDA vicArane mATe lAyaka jaNAya, tyAM tenAthI tene abhyAsa ane khulAsAvAra samajutI dUra rAkhavI nahi. Ama karyAthI maitreyI, gAga ane vedanI bIjI uttama gayika strIo jevA prakAzita namunA hatI, tevI uttama strIo pharI jevAne prasaMga AvI zakaze. sAhityanI keLavaNI-mAtRbhASAnI pukhta keLavaNuM sAhityanI paNa lakhI zake tathA vAMcI zake tevI ApavI joIe. gujarAtI sAhityamAM asala graMtho pUratA che ane moTI umare kurasadanA vakhata mATe paNa paripakava abhyAsa mATe atizaya AnaMda Ape tevAM bhASAMtaro paNa che. je kanyAne vizeSa avakAza maLato hoya to mAtRbhASA sivAya bIjI eka bhASAnuM vAtacIta karI zakAya tathA belI zakAya tevuM jJAna bahu kAma Ave bhASAmAM samAyeluM uttama sAhitya AnaMdathI vAMcI zakAya teTalA puratuM saMskRta paNa zikhavavuM joIe, ane jo tema thAya te capaLa hiMdI bALA e bhASA upara jete kAbU jaladI meLavI zakaze, strI tarikenI pitAnI avasthAmAM kadI paNa na visarAya e AnaMda meLavI zakaze, ane jyAre tene priya pati mahAna lekhakenA samartha pustake A naMdathI anubhavatA hoya tyAre samajaNapurvaka khuzIthI te tene sAMbhaLI zakaze. hiMdustAnane ItIhAsa ane hiMdustAnanI bhUgoLa saMpurNa zIkhavavI joIe ane jana kathAomAM sauthI premALa ane sAthI baLavAna strIonI vArtAvALI vAMcanamALA pUrI pADavI joIe. tethI kanyAone strIonA A uttama dRSTAMte sArA mArga tarapha deravaze ane hiMdustAnamAM strIo kItInI je uMcI Toce caDI zakI che, te paNa teonA lakSamAM raheze. teonA hAlanA jIvanamAM atizaya TUMkuM kSetra, ane teonA sAMkaDA vicArane lIdhe. ucca jIvananA namunA tarIke vizALa ane udAra dRSTAMte temanI pAse raju kara- vAnI vadhu jarUrIAta dekhADe che. AthI teonA mana vizALa thaze, tenA vicAra! paNa lAMbe sUdhI pahoMcaze ane vaLI prajAkIya tathA amara dRSTAMta tarapha teo derAze. hiMdustAnamAM purUSa pAcimAtya durguNe dhAraNa kare e jema aniSTa che tenA karatAM paNa hiMdustAnanI strIo e pAzcamAtya durguNe dhAraNa kare te vadhAre aniSTa che. hiMdustAnanI strIne zuddha, ucca, kamaLa ane te paNa dRDha namune gumAva dUniyAmAM kadI pAlavI zake ja nahi. purUSanA manamAM aMgrejI vicAre prAdhAnya bhega vatA jAya che tathA vaLI keTalIeka ja bAnuo pitAnI hiMdustAnanI bahenane samajAvavAne yatna kare che, te jotAM e paNa ISTa che ke aMgrejIne abhyAsa paNa ka. cAoe karavuM joIe ane A pramANe hiMdustAnanI bahAranI vicArazreNi paNa potAnI pAse khulI karavI joIe. pukhta umara thAya tyAre pitAnA pati sAthe pRthvInA te bhAgamAM teo ghaNuM AnaMdathI musApharI paNa karI zake ane kSitija vizALa thavAthI kaI paNa nukazAna vinA vadhu sapaDaze. zAstrIya keLavaNI - eka graha ke je eka nAnuM gAmaDuM ja che tenI rANI evI hiMtAnamAMnI strI ane mAtAne AvuM te avazyanuM ja che. tene Arogya zAstranA Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niyamonuM jJAna hovuM joIe. karyuM anAja keTaluM piki che te, mAMhAnI mAvajata, sAdA esaDIyA, akasmAta vakhate dAktara AvavA pahelAM karavI joItI madada, ucca prakAranI rasoInI kiyA, gRhanI vyavasthA ane hisAba rAkhatA te AvaDavuM joIe. gharanI taMdurastInI vidyA saMpUrNa zIkhavavI joIe. khullI havA sUryaprakAza tathA atizaya svacchatAnI kiMmata paNa zIkhavavI joIe. ApaNe AgaLanI strIo A badhuM pUrepuruM samajatI ane te pramANe vartatI ane hajupaNu je nizALe te zIkhavavAmAM Ave, to ghera te pramANe vartI zakAya. paNuM hAlane jamAne pramAtAmahIo karatAM A bAbatamAM ghaNe pAchaLa paDI gaya lAge che. snAyuo, jJAnataMtuo, tathA carabI ko khorAka puSTa, kare che tathA kaye kherAka mAdaka ane kaye poSaka che te paNa teNe jANavuM joIe. sAdA esaDIyAnuM jJAna te dareka mAne avazyanuM che ke jethI vAraMvAra dAktarane bolAvavAnI jarUra paDe nahi. vaide ApelI sUcanAono amala karavAmAM cokasAInI agatya tathA kherAka ane davA mATe kharekhara vakhata tapAsavAnI agatya paNa dareka kanyAe samajavI joIe. rAMdhavAnuM jJAna e hindustAnamAM kanyA keLavaNIne agatyane bhAga lekhAtuM AvyuM che ane hAlanI keLavaNImAM paNa tenuM sthaLa jaLavAvuM joIe, nahitara pati ane bALakemATe gharamAM joIe teTalo vizrAma maLaze nahi. je gRhamAtA dekharekha rAkhavAne ane kharo rasto batAvavAne zakitamAna hoya to bIjA dezamAM paNa rayA kare che tema hiMdustAnane rasa paNa vadhu sAruM kAma kare che. ' hunnara kaLAnI keLavaNI -kanyAnI keLavaNamAM keI hunnaranuM zikSaNa paNa maLavuM joIe. tethI moTapaNe navarAzane vakhata gappAM ane najIvI kuthalIne badale AnaMdathI purepure gALI zakAze. saMgIta vidyAmAM dakSiNa hiMdusthAna AgaLa paDatuM che ane te vidyAnI sAme abhAva dhImedhIme adazya thatuM jAya che. vINA athavA bIjA koI vAtra sAthe tetra gAvAM e AnaMdakAraka kaLA che. temAM bALAone ghaNe AnaMda maLe che ane tethI gharanI ramaNiyatA ane AkarSaNamAM ghaNuM vadhAre thAya che. citrakAmamAM kaI kaI bALAne bahuja AnaMda paDe che ane teonI capaLa AMgaLIo badhI jAtanuM namunAdAra bharatakAma ane zIvaNakAma uttama rIte jaladI zIkhI jAya che. badhI bAoe zIvatAM, ane potAnA vibhAgamAM vaparAtAM, paherAtAM, lugaDAM vetaratAM zIkhavuM joIe. jo ke gAvAnI kaLAmAM siA bALAo bhAga leze, te paNa dareka bALAne tenA kudaratI valaNa pramANe kaLA pasaMda karavA devI joIe. zArIrika keLavaNI -bhaviSyanI mAtAonAM zarIra keLavavAnuM ane majabUta karavAnuM bhUlI javuM joIe nahi ane A hetu mATe anukULa kasarata nizALanA kRmamAM hovI je e. dakSiNa hiMdustAnamAM gItanA tAlapraNANe pharavAnI kasarata bALAone bahuja pasaMda che. keI kaI vakhata atizaya guMcavaNa bharI kasarata paNa teo kare che. ane koI keI vakhata rAsa paNa rame che jemAM derIo barAbara mAthApara rAkhIne saMkelavAmAM Ave ane ukheLavAmAM Ave che. A kasaratathI nAnAM zarIranI tanadurUstI vadhe che, badhuM beDe. Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chapanuM cAlyuM. jaya che ane sArI rIte cAlatAM tene AvaDe che. zArIrika kasaratana khAmIne lIdhe paNa lAMbA vakhatanA dara strI avasthAmAM ane vRddhAvasthAmAM thAya che. - hidAstAnamAM bALAo mATe AvI keLavaNInI mane jarUra lAge che, tethI teo upayogI ane keLavAyelI strIo, sukhI gRhiNIo ane grahanI devIo thaze. ' hamezAM kaI kaI apavAda jevI bALAo evI paNa nIkaLaze ke jenI buddhi ane zaktinA purNa vikAsa mATe vadhAre ucca ane vizALa keLavaNInI jarUra paDaze ane AvI vyakitaone temane mATe dhArelI khAsa judI ja paddhatithI madada karavI. purva kALanI viduSI paMDitAo punaH utpanna karavA mATe ane lAMbA vakhatathI guma thaI gayeluM ucca strIratana pharIthI hindanA nazIbe ANavA mATe AvI bALAo hiMdamAM utpanna thAya paNa kharI. teonA ucca AzayamAMthI khaseDavAnI athavA tenA rastAmAM aNaghaTatI aDacaNe mukavAnI keIne jarUra nathI. ATalI te ApaNe sarvee khAtarI rAkhavI ke jyAM sudhI strI jIvana vadhAre moTe. vizALa tathA vadhAre svataMtra nahi thAya tyAM sUdhI hiMdanI moTAI kadI pAchI AvavAnI cheja nahi kAraNa ke hiMdanI strIonA hAthamAMja hiMdane punarUddhAra rahe che. patnI patine utteje che athavA pAcho haThAve che. mAtAja putrane ratna banAve che athavA tenuM satyAnAza vALI nAkhe che. mANasane ucca karavAnI athavA adhama karavAnI strInI zakti kharekhara atizaya che, ane hiMdanI caDatI mATe purUSa ane strI e bane e sAtheja kAma karavAnuM che. nahi tara teNe kadI caDatInI AzA rAkhavI ja nahi. zubha bhAvatuM! jainI bhAiyoMkI sevAmeM abhyarthanA. mAnyavarabandhuo, isa vAtake pramANa denekI aba koI AvazyakatA nahIM hai ki hamArI pyArI jaina jAtikI dhArmika va laukika donuM avasthAaiM dina pratidina avanatiko pahuMca rahI haiM. isameM bhI dhArmikadazAkA to vaha hAla behAla huvA hai ki gaura karate hue kalejA phaTatAhai. hamAre itihAsa va purANa bhale prakAra batA rahe haiM ki prAcIna samayake jainiyoMse mIlAnameM hama logoM ko nAma mAtrake jainI kahalAne meM bhI lajjita honA paDegA. hamAre zraddhAn vA AcaraNa aise patita huehai ki jo hamAre isaloka va paraloka dokA nAza kararahe haiM. kyA gRhasthI zrAvaka kyA yati donoMhI isa karAla paMcama kAlameM avidyAvaza apane pUrvAcAryoM dvArA nirdiSTa satya mArga ko bhUlake saMsArakI bhUla bhulaiyAMmeM se nikalaneke atirikta viparita pathAnugAmI ho rahe haiM. jaina saMskAra va kriyAe~ hamameM se nitAntahI jAtIrahI. yahAMtaka ki devadarzana, devapUjana aura stavana takakI vidhikA hama logoMko jJAna nahIM rahA, vAtsalya kA vaha abhAva huAhai ki kucha kahA nahIM jAtA. isa kalpataru ko IrSA, pakSapAta va dveSa ke prabhAvane mUlasehI nirmUla karadiyA hai, pArasparika sahAyatA kA nAma nizAna taka nahIM dikhalAI detA. aura to kyA ekahI mAtA pitAke putroMmeM bhAtRsneha nahIM milatA. astu, jahAMtaka vicAra kiyA gayAhai to ina saba hAniyoMkA kAraNa kevala vidyA kA abhAvahI pratIta huA hai. yaha vidyAhIkA prabhAvathA ki Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] jainI bhAiyoMkI sevA meM ambarthanA. hemacaMdra, akalaMka Adi jJAnI dhyAnI jaina dharmake rakSakoM ne mithyAtva ke dAMtomeMse isa pavitra mokSa dAyaka dharma ko bacAyAthA aura aba yaha vidyAke abhAvakA mAhAtmya hai ki isa nirdUSaNa avAdhita cintAmaNipara sahasroM dUSaNa lagAe jA rahehaiM aura hama loga nIcA zira kiye hue suna rahe haiM. na hamArI jubAna meM jorahai na lekhinImeM. mAnyavaroM, bhinna 2 dezavAsI bhinna 2 matAvalambI bhinna 2 sampradAya va jAtiyAM aba unnatike maidAnameM kUda paDI haiM, hamArAbhI aba sonekA samaya nahIM hai, jabataka vidyAke abhAvako hama loga dUra nahIM kareMge tabataka isa samaya kI ghuDadauDa meM hama bAjI nahIM le sakte. ____ mujhako yaha vArtA likhate hue atyantahI harSa hotAhai ki zrImAna samvegIjI mahArAja zrI 108 zrI zivajIrAmajIne vidyAke abhAvako dUra karane va jainavANIke pracAra karaneke uddezyase samvat 1945 meM jayapUra nagarameM eka pAThazAlA sthApita karAIthI. jisakI unnatiko dekha kara rAjya jayapurase bhI harSa pUrvaka 50 ) ru. mAsikakI sahAyatA svIkRta huIthI, parantu isake sAthameM khedabhI prakAza karanA paDatA hai ki vidyAse hamArI aruci honeke kAraNa ukta pAThazAlAse icchita phalakI prApti na huI. NaThazAlAkI samAla va hamArI jAtIya Arthika sahAyatA na hone ke kAraNa rAjakIya sahAyatAmebhI kSati dRSTigocara ho rahI hai. yadi ababhI isa aura Apa bhAiyoMke hRdaya AkarSita nahue to yaha unnatikA taru sarvadAke lie zuSka hojAvegA aura hamAre manoratha yUMhI raha jAyeMge. katipaya jAti hitaiSiyoMkI susammatise isa pAThazAlA ke uddezya va. paThanakramameM vRddhi va parIvartana kie gae haiM. isa kArya ko zanaiH zanaiH chAtrazAlA sahita rAjapUtAnA jaina seMTrela kAlija banAnA hamArA mantavya va manoratha hai, aura utkRSTa dhArmika va upayogI laukika zikSA pradAna karanA isakA uddezya nizcita kiyA gayA hai. parantu pyAre bhAiyoM ! hamArI yaha AzA jabahI pUrNa ho saktIhai jaba Apa loga isako tana, mana, dhana se sahAyatA pradAna kareM. yaha kArya kisI eka puruSakA nahIM hai, kintu samasta sajAtIya bandhu vargakA udyoga va parizrama isa kA jIvanAzrama hai. bandhuvarga! yadi Apako isa girate hue pavitrA dharmako bacAnA hai to isa jainAgama pAThazAlAko udAra citta hoke sahAyatA kIjie. yadi Apako apanI pyArI santAnako dhArmika va laukika do prakArakI vidyAoMmeM nipuNa karanA hai, to isa jainAgama pAThazAlAke lie dravyakI thIlayAM kholie. yadi Apako parama pAvanI bhavaduHkha nAzinI jina vANI mAtAkI sevA karanI hai to isa jainAgama pAThazAlA para dravyavaSTI kIjie. Apa loga vyavahArika kAryoMmeM, zAdiyoMmeM nuktoMmeM eka kSaNabhara ke nAmake khAtira lAkhoMkI khAka kara dete haiM, parantu pyAro! yadi Apako cirasthAyI nAma prApta karanAhai to isa dharma kAryake artha bhaNDAra kholie. isameM diyA Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aura phArasa holA : [ jUna huSA dravyahI sAdhA jAvegA, anyathA sarva sampatti vaibhavaH va aidharya yahAMhI par3A raheMgA "sabachATha paDA raha jAyegA jabalAda calegA banamArA." apame kuTumbake khoMmeM laukika kAryoMmeM, kharca karanekA sahAhai, parantu saccA jainI vahIhaiM jo apane dharmake hetu tana mana aura dhanako samarpaNa karatA hai. ||tn de dhanako rAkhiye, dhana de rakhiye laaj| tana dedhana de lAja de, eka dharmake kaaj.|| AzAhai ki sarva bhAI merI isa prArthanA ko svIkAra kareMge aura isa dharmake kArya meM sahAyatA pradAna karake isa jaina vidyAke bhaNDArameM sAhAyI hoMge. . ___ kAnphrensa aura videzI bhAiyoMse prArthanA hai ki rAjapUtAnAme madhyavartI pAThasthAna va chAtrazAlAkI paramAvazyakatA hai,aura jayapura rAjapUtAnAmeM isake yogya sarva prakAra utkRSTa sthAnahai. vartamAna niyamAvali pAThazAlAkI vartamAna vyavasthApara banAI gaI hai. yadi kAnphrensakI va sarva bhAiyoMkI sahAyatA huI, to kramAnusAra ucca prakArakI niyamAvalibhI bhAiyoMkI sevAmeM dIjAvegI. isake uparAnta hama yahabhI nivedana karanA ucita. samajate haiM ki yadi isa kAryameM hamArA utsAha vRddhigata huvA to zIghrahI strI zikSAkA prabandha karakebhI bhAiyoMkI sevA kareMge. . jainiyoMkA dAsa ghIMsIlAla golechA mantrI, jainAgama pAThazAlA-jayapura. jainAgama pAThazAlA jayapura. pAThaka vRnda ! jainAgama pAThazAlA jayapurase ApalogoMkA paricaya hogayA hogA. gata mAsake harailDameM prakAzita usakI vyavasthA aura saMzodhita niyamAvali para Apa logoMne dhyAna diyA hogA. Aja Apake sAmane isahI pAThazAlAkI pharavarI, mArca, eprila mAsakI kAryabAhI nivedana kI jAtI hai. janavarI sana 1906 ke akhIra takakI vyavasthA isa pAThazAlAkI isa prakAra hai, ki isake dhruvakoSameM 3611 // )9 ru. haiM. jinakA vyAja upArjana hokara isameM vyaya ho rahA hai. mAsika candA vA aura kisI prakArakI jAtIya Aya isa pAThazAlAkI nahI hai. rAjakIya sahAyatAbhI kitanehI dinoMse isake yathAyogya prabandha na honeke kAraNa banda hai, do adhyApaka haiM, aura eka klArka hai, 35 chAtra haiM. ( jinameM 15 jaina aura 20 ajaina ) pustakAlaya nahIM hai; kintu katipaya pustakoMkA saMgraha ( jo ki samaya samaya para hotA rahAhai ) hai. sAmAna paThanopayogI kucha nahIM hai, kevala pharza beMca Adi haiM aura 'vAstavameM dekhA jAya to javaki jAtIya Arthika aura prabandha sambandhI donUM sahAyatAoMkA abhAva ho to aisI avasthAmeM pAThazAlAkA astitvahI banA rahanA kucha kama harSakI bAta Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 jainAgama pAsa jAyapura. 15 nahIM hai. aura isameM vizeSa upakAra samvegIjI mahArAja zrI 108 zrI zivajI rAmajIkArI hai ki jinakI kevala dekharekhakehI kAraNase aisI avasthAmeM bhI isakA Ajataka astitvaH, banA rahA ki jo thoDehI udyogase phira unnatAvasthAko prApta ho sakA hai. faravarI mAsake, prAraMbhase isakI AyakI vRddhike hetu DepuTezana jAtIya dharma snaihiyoMkI sevAmeM lejAyA gayA, to eprila mAsake akhIra taka 38) ru. mAsikakI Aya huI, sahAyaka mahAzayoMke nAmaka pahile pragaTa ho cuke haiM unake atirikta mahAzaya phUlacaMdajI dhAMdhiyA. sahAyaka zreNImeM aura.) baDhe haiM.--1 aprelase saMzodhita niyamAvalI aura paThanakramake anusAra kAryaprAraMbha kiyaa| gayA. jisameM do adhyApaka pahilese the, do adhyApaka eka AGgaThabhASAke mAsTara aura eka bhRtya aura raMkkhegae, maImAsake prAraMbhameM pAThazAlAmeM chAtroM kI saMkhyA 33 (31 jaina aura 2 ajaina ) rahI, ina dinoM meM bAbU arjunalAlajI seThI bI. e, bAbU mAlIlAlajI kAsalIvAla bI. e., mAsTara pAMcUlAlajI kAlA, mAsTara gulAbacaMdajI pATaNI, aru misTara jaina vaidyajIneM . samaya 2 para vidyArthiyoMko aitihAsika va sadAcaraNake viSayoMpara maukhika zikSA dI, jisameM vidyArthioMkI vaktRtA zakti, utsAha, sadAcaraNa aura ghaThanameM ruci adhika tara vRddhikI prApta huI. paThanakrama jo prakAzita kiyA jA cukA hai usameM dharmagranthoMmeM yadyapi ekahI AmnAyake granthoMkA nAma likhA gayAhai, tadapi yaha paThanakrama" jainavizvastamitramaNDala" jayapurane banAyAhai aura usameM yahahI vAta rakkhI hai ki pratyeka AmmAyake anusAra dharmagrantha paDhAe jAya, kintu grantha usI Azayake hoMge. joki prakAzita granthoM meM hai arthAt jisa granthameM dravyacarcAsambandhI viSayahai, to usake sthAnameM aura 2 AmnAyoMke vehI grantha paDhAe jAveMge, jinameM dravyacarcAhI ho. isI niyamake anusAra pAThanakArya prAraMbha kiyA gayAhai. ...... ina tIna mAsameM isakI Aya isa prakAra huI, mAsikacandA khAteM 59 / ) bheTakhAte 2 // ) taphAvatajurmAnA khAte / )1, dhruvakroSase 1960 // , pustakoM khAteM 1=), kula 179 // =n. aura vyaya pustakoM khAte 11 / 0 // , kAgajoMkI chapAI 16 // =), sAmAna AdimeM 41 // adhyApakoMke vetanameM 89 // , kula 159 / / / hue zeSa 20=) rahe haiM. ..... vAcakavRnda ! Apa isa kula kAryavAhise paricita hokara yaha natIjA avazya nikAleMge ki jainiyoMkobhI apane chAtroMko paDhAnekI ruci utpanna ho gaI hai, aura navIna prabandha aura paThanakrama atyanta rucikara hai ki eka. mAsahIke kArya prAraMbhameM jaina chAtroM kI saMkhyA dviguNase adhika ho gaI. hamako isa. vAtakAbhI parama, harSa hai ki jayapurIya zvetAMbara jaina, jAtibhA paThana pAThanakI ruci vRddhiko prApta hone lagIhai ki jaba hama pahilekI. jaina chAtra, saMkhyAko dekhatehaiM. to 15.chAtroMmeM zvetAmbara 125 yatiziSya 3, diganbara 2.the aura isa ; samayakI jainachAtra saMkhyA 3.1 meM zvetAmbara 13 yatiziSyaH 2 digambara 6. haiM. bhaviSyatameM yaha Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 toe jaina kAnpharansa irailDa. [ jUna saMkhyA zIghrahI adhikatara vRddhiko prApta honevAlI dRSTigocara hotI hai. kintu aba isa kAryameM Arthika sahAyatA kI atyanta AvazyakatA hai, kyoM ki jitanA kharca isasamaya hai usake nirvAha ke hetu thoDehI dinoM meM dhruva koSa se 116 // liye gae haiM. bhaviSyatameM jabaki ekado mAsa kehI anantara kharca kI vRddhi honevAlI hai to usase pahilehI isakI ArthikadazA acchI hojAnA kAmadAyaka hai. isI kAraNa samasta jainI bhAiyoM aura kAnphrensakI sevAmeM apIla kiI gaI hai. mAzA hai ki hamAre jainIbhAI isa kAryameM avazya sahAyaka hokara apanI udAtA aura apane snehakA paricaya deMge aura hamAre utsAhako baDhAveMge. jainiyoMkA esa ghIMsIlAla mantrI jainAgama pAThaza avAyala umarakI zAdIkI kharAbIyAM. majamUna jelako " harailDa " meM jagaha dIjiye ! chA - jayapura. hamadardAnakoma va khairakhuvAhAnakoma, Apa sAheboMse merI prArthanA hai Apa apane kImatI vakatakA kucha hissA mujako dAna dekara sitUra jenakA mulAhajA karamAkara khayAla kIjiyegA ke avAyala umarakI zAdI se kyA kyA kharAbIyAM paidA hotI hai aura unakA insadAda kisa tarahase honA mumakina hai ! avAla umarakI zAdIkA rivAja pahale nahi thA. jabase bharabake nevAle phataha ba ba saratake DaMke bajAte huve, hindustAnameM dAkhila hube aura unakI beNyA na darAjIyoM yA unakI jarUrataune hindakI striyoMpara kabajA karanA cAhA to usa vake riphAramaroMko gaMga banAmUsake khayAlase bacapanameMhI laDakIyoMkI zAdI karanA vAjiba yAke vaha isa varIyese isalAmI lazakarIyoMke dastatasarUphase mahaphUja raheM, isalIyeke jaba lazakarIyoMkI kisI oratakI nisbata yaha mAluma ho jAtAthA ke isakA vivAha ho gayA hai, jo go unakI hakUmatakA dora daurAyA magara vaha kisIke majahabI rasamame becyA madAkhalA aura kisIpara khabara nahIM karanA cAhatethe. hamAre riphAramaroMkI yaha hikamata cala gaI aura isakA rivAja baDe mora zora ke sAtha phelanA zurU hogayA. go phira thoDe jamAnehIke Unako isa uThAkara bhI dekheM. ye umdAyI, amarakI jarUrata bAkI na rahI ke vaha geramajahUMbakI striyoMkI tarapha AMkha lekina Aja kala hamAre bhAI yaha nahI socate ke yaha rasama usI vakta jamAne hAlameM kyA barUra hai ke hama AjAdIkI hAlatameMmI isa rasamako rAyana. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9906 / avAyala UmarakI zAdIkI kharAbIyA. 172 4 aba khayAla kIjiyeke abAyala umarameM zAdI karanese kaisI kaisI kharAbIyAM paidA ho gaI hai ke jisane hindU dharmmakI bahota sI AnevAlInasaloM kA khAtamA kara dIyA aJcala to laDakekA cAla calana usakI kamaUmarameM nahI mAluma hosakatA, agara bipharaja eka laDake kI zAdI kara dI gaI aura usakA cAla calana kharAba hai yA kisI marjameM muktA hai to usakI orata tamAma umarake vAste bajAya, aiza va ArAmake raMjameM mubatalA rahegI. Apa loga rAtadina khuda dekhate aura sunate hai agara hamAre kisI garIba aura ImAnadAra bhAIkI laDakIkI umara bArA barasase jAyada hogaI aura ve muphalisI yA aura kisI khAsa - vajahase usakI zAdI na kara sake to dIgara Thoka usapara tAne karate haiM aura usakI nisabata apane diloMmeM bure bure khayAlAta paidA karate haiM balake yaha nahI socate ke aurata aura -svAviMdakA eka bahota baDA aura nAjuka ristA hai bhagara isameM kisI tarahakA harja yA dUsaroMkI rAyapara kAma kIyA jAve to usameM Akhirako bahota baDe baDe nukasAnAta aura kharAbIyAM nikalatI hai agara unameM bAhama ittaphAka na huvA to hameze ke vAste raMjameM mubatalA Dube aura yaha aisA raMja hotA hai ke eka dUsarese jItejI judA sahI ho sakatA. jina laDake laDakIyoMkI avAyala umara meM zAdI kara dIjAtI haiM vaha apane bAliga honese peztarahI hama sohabattI aura hama bistarIke liye majabUra kIye jAte haiM ke jisakA natIjA bahotahI kharAba nikalatA hai kyoMki agara laDakA tAliba ilma hai to usake likhane paDhanemeM pharaka AjAtA hai. calAve arjI usakI DimAgI kuntrateMbhI kamajora hojAtI hai. barakhilApha usake bALadenakA kI aura tAkadabada honA olAdake liye umdA natIjA paidA karatA hai lekina vAladena abAyala umarameMhI olAdake khuvAztagAra hojAte haiM aura yaha nahIM khayAla karateke abala to unakA nutaphA kAyama nahIM rahatA, agara kAyamabhI rahA to vaha paidA honese pahalehI jAye ho jAtA hai. agara jAyebhI na huvAto hamaze ke lIye jabaseke baha paidA hotA hai ikasAma ikasAmake marajemi mubatalA rahatA hai. isalIye hamAre bhAIyoMkI Isatarapha tabajje honA cAhiye ke baha avAyala umarameM zAdI na karaneke rivAja va rasamako kataI baMda kara deveM to jo nukasAnAta isa rasamaseM paidA hogaye haiM aura hote cale jAte haiM, dUra ho jAveM aura thoDehI arasemeM hamameM aura nIja hamArI AyaMdA nasaloMmeM bohI dilerI aura bahAdurI aura himmata paidA hojAye ke jinako hama apane bujargoM kI tavAritroM aura kitAboMmeM dekhate hai. aura jinako dekhanese hamako herata mAluma hotI hai. manameM isa lekhako khatama karatAhUM, aura tavajje dilAtAhUM ki hamAre bhAI isapara jarUra amala kareMge. aura yaha ummedabhI kI jAtI hai ke yaha rivAja bhahitA mAhistA durastI para AjAvegA, iti zubham mahatA amRtasiMha, nAthadvArA - (mevADa ). Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina phensa ha huM zuM jouM chuM ? zra [ jIna (lekhaka--abhAgaca'da mAhanalAla zAha DrAiMga mAstara, menyuala TreniMga varga, kaDI.) sunna jaina dhamI madhue ! AjanA viSaya ghaNA mahatvanA che; jeTaleA mahatvane che teTalAja lAbhadAyaka che, mATe khAsa karIne sadarahu viSaya puSkaLa carcAvA yAgya che. tethI tharcA karavAne dareka surI jaina khadhuone mArI khAsa bhalAmaNa che. priya a'dhue ! ApaNA mATA jaththA gujarAta tathA kAThiyAvADamAM vase che temaja haidustAnanA khIjA bhAgAmAM che. paNa gujarAta tathA kAThiyAvADa bahAranA jaina baMdhuonI sthitithI huM vAkephagAra nahi hAvAne lIdhe tatsaMbaMdhe kAMIpaNa khelI lakhI zakatA nathI. paNa ApaNA gujarAta tathA kAThiyAvADamAM vasatA jaina badhuonI sthitine ghaNA anubhava meLavye che jethI tatsaMbaMdhe mArA zIkAdnAra nIce pramANe nIkaLyA sivAya rahetA nathI. ', ApaNA pUrvane dharmarAga, vidyA, jAheAjalAlI, vigere khAkhatAnA sAMprata samaya sAthe mukAkhala karUM chuM tyAre zeAka samudramAM garakAva thai jAuM chuM ke ahA ! kayA kayA kAraNeAthI AvI ApaNI avanata sthiti thayelI huM jou chu ? tene jyAre vicAra karUM * chuM tyAre jaNAi AvyuM chuM keghaNe bhAge jaina baMdhuoe vidyAne vegaLe muThThI che, lakSmInI lAlacamAM lapaTAi gayA che.ne saMsArika duSTa rivAjone Adhina thaI paDyA che. paNa bhAI vicArA te kharA ke jyAM vidyA nathI tyAM viveka nathI ane jyAM viveka nathI tyAM lakSmI paNa nathI teA pachI sasArika sArA rivAjo kayAMthI heAya ? mATe badhue, khAsa karIne tamArAM ucharatAM khaLakAne (putra ane putrIone) vidyA maLe tevI gAThavaNA aMza ne uttama pratinI vidyA maLe tene mATe tame jAte sAhasa karo matalaba ke du:kha veThIne paNa tamArAM ucharatAM khaLakAne keLavaNI Ape te ApeApa eka vizI gayA Adya ApaNI kemamAM vidyAnI vRddhi thaze ne jethI karIne lakSmI meLavatAM muzIkhata veThavI paDaze nahi temaja saMsArika rIta razama paNa sudharaze. sAMprata te samayamAM jyAM tyAM keLavaNIne abhAva hAvAthI ApaNI jaina kAmane chAjatAM kAMcA~ karavAne ApaNA madhue bahuAra paDelA che, keTalAka zAkabhAjI vece.. che, keTalAka gADIo hAMkavAnA dhaMdhA kare che, keTalAka kanyA vikrayanA duSTa dhaMdhA AdarI beTha che ne keTalAka nahi chAjatI nArIo karavA lAgyA che. asesa !! aksesa !! kaya" zrI hemacandrAcAyanA samaya ne karyAM hAlanA samaya ! zrI hemacaMdrAcArya mahArAjanA samayamA zrI pATaNamAM 13pa0 karoDapati hatA te lakSAdhipati keTalAka haze tenuM anuAna karavAne huM vAMcanAraneja soMpu chuM. sAthe sAthe gujarAta tathA kAThiyAvADanA khIjA zahero ane gAmAmAM zrImAna gRhasthA te samayamAM keTalAka haze tenuM paNa anumAna karI leze. J Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] huM chu .?? vahAlA bhAIo ApI kAmamAM cAlatI sui rivAjonuM jyAre huM dhyAna dharU tyAre mArI cAlatI sarva nADIe zIthIla thaI jAya che. ane ema mUDha mAphaka ma jAu" chu.... paNu aksesa ! jyAM sudhI AvA duSTa rivAnuM nikaMdana yuvAne zUrA ratne mahAra paDaze nahi tyAM sudhI. AvA duSTa rivAjonuM nikaMdana thavuM muzkela paDe paNa lakhavAne AnaMda thAya che ke keTaleka sthaLe AvA duSTa rivAjo pramANe nahi vava AdhAe lIdhelI che tethI ema mAnI zakAya che ke tevA samaya have najadIka Ava jAya che. vaLI Adhunika samayamAM keLavaNInA pracAra uttarottara prasaratA jAya che te jema jema vizeSa pramaNamAM prasaratA jaze tema tema teve samaya jaladI AvavA saMbhava che ema jANI mane jarA zAnti maLe che huve Adhunika samayamAM cAlatA duHi jonuM digdarzana karavAnI rajA lauM chuM. (1) bALalagna (2) vRddhe lagna (3) kanyAvikraya ( 4 ) varavikraya ( 5) le prasaMge nahi chAjatA thatA kharca, phaTANAM gAvAM tathA jaina vidhithI virUddha thatAM lagna ( 6 ) maraNu pAchaLa raDavA phUTavAnA rivAja tathA jamaNavAromAM thatA ayogya khara ( 7 )'sImata vakhate nyAta varA vigeremAM thatA kharca vigere. lakhANa upara pramANe ApaNI kAmamAM duSTa rivAjo vadhatA ochA pramANamAM huMyAtI leAgave ane jene mATe ApaNI kAnpharansamAM puSkaLa vivecana thayeluM che jethI huM vivecana karavA mAgatA nathI paNa tenA pratibaMdha karavAne pratyeka kAnpharansamAM Thera thayelA che tene sujJa jaina mAna ApI pAtAnA gAmamAM pratibaMdha kA' praya karaze. ema AzA rAkhu chu. ( 1 ) bALa lagna--ApaNI kAmamAM khALalagnane duSTa rivAja pracalita zrImaMta mahArAjA sayAjIrAva emaNe peAtAnA rAjyamAM mALalagna pratibaMdhaka na mA kAyado amalamAM mukaye che ne potAnI dukhatI prajAne tAravAne tee nAmadAre khA A eka agatyanuM pagaluM karyuM che tene mATe teo nAmadAra sAhebane dhanyavAda ghaTe che. ApaNI kAmamAM strI keLavaNInA abhAve hAlanI mAtRsthIti bhagavatI zra ghaNe bhAge khIna keLavAyelI hAvAthI mananA khATA koDa purA pADavAnI khAtara potA nAnAM khaaMAne paraNAvI de che. je mAtAo keLavAyalI hAya te purUSa khA lagna karavA prerAya te paNa te ghaNe aMze aTakAvI zake che paNa tethI ulaTuM jo pur keLavAyalA hAI khALalagna karavA vicAra na heAya te paNa strI khIna keLavAyalI hai vAnA kAraNathI srInA duSTa vicArane mAna ApavAnI pharaja paDelI - mAru jovA AvI che ane Ave che jethI khasu karIne ApaNI keAmamAM je te sthaLanA puce, hAjane, yA jJAtinA agresaroe mALalagna nahi thavA devAnA TharavA karavA joie. je gAmAmAM evA TharAvA thAya te te gAmAne jyAre kenpharansa bharAya tyAre dhanyavA ApavA oie. yA te ApaNA mAnavatA mAsikamAM prasiddha karavuM joie ke je Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kensaransa hare.... [ junA rIte gAmanI sAthe saMbaMdha dharAvanArAM bIjA gAmamAM paNa tanA agresare te. mANe vartavAne ulasIta thAya. ( (2) lagna-ApaNI kAmamAM vRddha lagna ghaNe bhAge be kAraNethI thatAM tevAmAM Ave che. paheluM kAraNa saMtatI na hovAnuM hoya che temAM vizeSe karIne putra nahi EvAnA kAraNathI lagna karavAmAM Ave che. bIjuM kAraNa evuM hoya che ke putra, putravadhu, ane putrIo hayAta hovA chatAM ghaDapaNamAM bIjAnA hAthane ezIALa roTale nahi pAvAnI khAtara lagna karavAmAM Ave che. have je pahelA kAraNa vize ApaNe vicAra rIzuM te mAlama paDaze ke putra thavAnI lAlacamAM thayelA vRddhAlagnamAM ghaNeja anAcAra: vAmAM Ave che. ane vadhumAM vakhate dhArelI icchA paNa phalIta thatI nathI. jyAre te gna karanAra vRddha purUSa AkharanI mAMdagI bhegavata hoya che te vakhate tenA manamAM ghaNA rka vitarko utpanna thAya che ke je meM A lagna na karyuM hota te ThIka hatuM; vaLI te prAtAnI pAchaLa vaidhavya sthitine prApta thanAra strInuM zuM thaze evA vicAramAM gIraphatAra I jAya che ane lagnamAM kharacelA dravyane sadupayoga karyo hota te ghaNuM sAruM hatuM ema vicAre che. jyAre avasAna kALe Avo pazcAtApa karavo paDe che tyAre tenA karatAM tkRiSTa mArga e che ke anAtha bIna vArasI bALakone potAnAM baccAM mAnI laIte"nuM rakSaNa karavuM, keLavaNI ApavI vigere bAbatemAM kALajI pUrvaka kharca karavAmAM Ave te huM dhAruM chuM ke ApaNI kemanI caDhatI thayA vinA raheja nahi. - have bIjA kAraNa saMbaMdhe vicAra karIzuM te jaNAze ke te tadana geravyAjabI che raNake potAnA chokarAnI vahunA hAthane veTale khAve e ezIyALe kema gaNAya? " zrImate ane moTA moTA zekIAone tyAM pitAnI strIo hovA chatAM rasa nA hAthanuM jamaNa jame che evA zeThIAenA manamAM tevA duSTa vicAre kema bhAvatA haze ? A bAbatane je vRddha lagna karanAra vicAra kare to temane jaNAI mAvyA vinA raheja nahi ke mArA vicAra bhula bharelA che ne mAtra AvA khoTe raste paravAIne vRddha lagna karavuM e kevaLa mUrkhAI che. temaNe ema paNa vicAra kare joIe huM jyAre bicArI anAtha abaLAne bhava bagADuM chuM tyAre bhaviSyamAM kaI prasaMge. pArI putrIone kiMvA putranI putrIone A pramANe bhava kema nahi bagaDe! mATe sAthI. risa rasto e che ke A kAraNathI koI divasa vRddha lagna karavuM nahi. ' (3) kanyAviya-A kAraNathI bALa lagna ane vRddha lagna ApaNuM kemamAM tAM vizeSa najare paDe che ane A saMbaMdhamAM ApaNuM mAnavaMtA mAsikanA pustaka . nA aMka 2 ane 3 mAM mI. mahAsukharAma taraphathI puSkaLa vivecana thayeluM che. eTazuM ja kahevuM A sthaLe huM ucita dhAruM chuM ne tenI sAthe ema paNa kahevA mAguM chuM ke rika bhAIo ane bahene sadaraha lekha vAMcI te pramANe vartaze evI umeda che. A duSTa rivAja jhAlAvADa, kAThiyAvADa ane gujarAtamAM vadhatA ochA pramANamAM najare paDe che. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106] huM zuM jouM chuM? lagna e eka mAMgalika avasara che ane kanyA viyanA duSTa rivAjane lIdhe vara taphanA mANasonA manamAM aneka prakAranI ciMtAothI te avasara mahA sukhadAI lAge che. AvA banAve meM ghaNA joyA che ane sAMbhaLyA che jethI haiuM ghaNuMja bharAI Ave che. pitAne chokaro yA bhAI paraNAvavAnI khAtara peTe pATA bAMdhIne te kAma kare che yA te bhAI athavA putrane keLavaNuM ApavA mATe kharca karavuM paDe che tethI temane keLavaNI ApavAnuM baMdha karI juja lAbhavALA dhaMdhAmAM joDI de che. e ke A duSTa rivAjane lIdhe keTaluM badhuM nukasAna veThavuM paDayuM che, paDe che ane pahaze tene khyAla karavAnuM kAma mArA priya vAMcakeneja seMpu chuM. jANavA pramANe duniyAparanI koI paNa kAmamAM je A duSTa rivAja hoya te te ApaNA dezamAM temAM paNa ApaNI kemamAM ne hindu gaNAtI kemamAMja che. AthI paNa spaSTa thAya che ke A rivAja duSTa ane hAnikartA che. je mA rivAja yatkiMcit paNa sAre heta te duniyA paranI ApaNA deza sivAyanI bIjI kaI paNa kAmamAM pracalita hataja. mATe priya banyuo, A duSTa rivAjane ekama satvare nDa muLathI ukheDI nAMkhe jethI ApaNI uzata sthiti ApoApa khIlI nIkaLI. . (4) varaviya-keTaleka sthaLe ane ghaNe bhAge zaheramAM ApaNuM kemamAM kanyAnAM mAbApa kuLanI lAlace varavALAne paisA ApI pitAnI putrIne paraNave che tene varaviya kahevAmAM Ave che. je pramANe kanyAviyamAM nukazAna che te ja pramANe tethI ulaTuM varaviyamAM paNa nukazAna raheluM che. keTalAka mAbApo kuLanI beTI lAlasAmAM taNAI jaIne pitAnI putrIne cagya vara na hoya te paNa potAnI vahAlI putrIne khADAmAM pheMkatAM vicAra karatA nathI yAte pitAthI paisA ApI zakAya tevI sthitI na hoya tema buddhInA buThThA, akkalanA AMdhaLA ke kharekhara AMdhaLA, kAMNa ke lulAnI paNa kuLavAnanI sAthe paraNAve che. A pramANe lagna karavAmAM teo beTI moTAI mAnI beThA che ne pariNAme potAnI vahAlI putrIonA vilApa sAMbhaLe che kivAM najare jue che. mATe tevI beTI meTAI mAnanArA bhAIo ane bahenone jaNAvavA rajA lauM chuM ke potAnI putrInAM vara joI tenI sAthe lagna karavA temaja potAnuM ane potAnI putrInuM hIta samAyeluM che vara viyanA duSTa rivAjathI eka chatAM bIjI strI karavAnA dAkhalA najare paDe che ne tethI evAM duSTa pariNAma Ave che ke koI prasaMge tanane, dhanane ane AbarUne vinAza thAya che. (5) lagna prasaMge nahi chAjate thato kharca, phaTANuM gAvAM, tathA mithyAtva vidhi baMdha thaIne jana vidhipramANe lagna thavAnI jarUra-zrImate potAnA putra yA putrInA lagnaprasaMge nyAta, tamAsA, dArUkhAnuM, vAjIMtra, varaghoDA ane jamaNa vageremAM khaca kare che. paraMtu nAca, tamAsA, ane dArUkhAnuM A traNane te kharca karaja na joIe. mAtra vAjIMtra, varaghoDA ane jamaNane kharca karavuM joIe paNa tenI kAMIka hada bAMdhavI joIe. je kadApi putra putrInAM lagna karanAra zrImaMta zeThIAnI kharca karavAnI vizeSa marajI hoya te te lagnaprasaMga haMmezAM jaLavAI rahe tene mATe kaI mAraka karavuM joIe athavA te ApaNA nirAzrita badhuone ghadhe ughAge lagADavAne mATe tajavIje karavI joIe yA te dhAmIMka athavA sAMsArika keLavaNInA kuMDamAM madada ApavI joIe Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varjinaralsa harailDa. jethI ApaNamAM thato lakhalUMTa kharce phA vakigaNAya ne pariNAme uparanI javA "omAM madada kyAthI ApaNI caDhatI thavAne vilaba lAgaze nahiM. - ke tyAM tyAM lagna prasaMge strIo maryAdA mUkI daIne bibhatsa ane apamAna bharelA gAya che. je strIo hamezAM pitAne eTale badhe malAje sAcave che ke kaI rUSa agara strI bibhatsa zabda bole che te teno tiraskAra karavAmAM Ave che teja strIo mAMgalIka avasare potAnA mukhamAMthI kuNe uccAre e keTaluM badhuM zocaniya che! alabata, phaTANAM gAvAne ekadama aTakAva karI tene badale mAMgalIka avasarane anusaratAM jenI gIte gAvAM joIe. ApaNuM mAnavaMtA zeTha vIracaMda bhAInA putranA lagna prasaMge A pramANe ja temaNe gIte gavarAvelAM che ne tenI eka bUka paNa bahAra paDI cukI che kata pramANe karavAne mATe huM mArA priya badhuo tathA zuzIla bahenane bhalAmaNa karuM chuM. ' ApaNAmAM jana vidhI pramANe lagna na thatAM anya darzanInI vidhI pramANe lagna thAya che e ghaNu zocanIya che. ApaNI jana lagna vidhinAM pustaka bahAra paDI cukelA che ane te pustaka pramANe dareka gAmanA agresaree lagna thAya tene mATe tajavIja karavI joIe. ApaNA zAstranA pharamAna pramANe ApaNe na cAlIe te ApaNA dharmane udaya kivA jAhojalAlI zI rIte thaI zake ? anya darzanI leke ApaNI jainavidhI pramANe kema lagna karatA nathI? to ApaNe zA sArU temanI vIdhIpramANe lagna karavAM joIe? keIema batAve ke ApaNuM vIdhi pramANe lagna karatAM vizeSa. kharca thAya che te te kAraNa nibaLa che. ApaNI vidhi pramANe lagna karatAM kharca vIzeSa thato nathI. mATe jana lagna vIdhA pramANe lagna karavAnI AgrahapUrvaka bhAio ane bahenone bhalAmaNa karuM chuM. ( ) maraNa pAchaLa raDavA kuTavAne rivAja tathA jamaNavAramAM thato agya kharca-ApaNAmAM maraNa pAchaLa strIo raDe che ane kahe che tenA pariNAmamAM evuM bane che ke aneka prakAranA ge raDanAra ane kUTanAra ne thAya che ane kaI prasaMge te maraNa paNa nIpaje che. AvA duSTa rivAjane nAza karavA prayatna karavo joIe. A rivAjane aTakAva karavAne sAthI sarasa mArga e che ke maranAra avazAna kALe ema kahe ke mArI pAchaLa keIe raDavuM tathA kUTavuM nahI paNa mArA hitasvI mANase amuka dharmakArya karavuM te huM dhAruM chuM ke dhIme dhIme A duSTa rivAja baMdha thaI vizeSamAM dharmakArya thatuM raheze. have jyAre ApaNe komanA vicAra sudharatA cAlyA che tevA prasaMge kamanazIbe jeonuM AyuSya pUrNa thAya teo A vAta khasusa dhyAnamAM rAkhI mAMdagInA samaye A bAbateno baMdobasta karI le te je pramANe dUdhamAM sAkara maLavAthI gaLapaNamAM pUSTI maLe che te pramANe AmAM paNa maLaze. prasaMge maraNa pathArIe paDela mANasane A bAbatanuM jJAna na rahe te paNa bhalAmaNa karuM chuM ke A bAbatane satvare baMdobasta karI thatAM aniSTa parINAmane aTakAva kare joIe. - maraNa pAchaLa jamaNuMvAromAM thatA kharacIne hasAba rAkhIe te spaSTa jaNAI Avaze ke bIjA aneka agatyanA kArya pAchaLa kare te kharca bIlakula karavAmAM AvatuM nathI. ne phakata eka vALuM ke eka divasanA jamaNamAM moTI rAkSasI rakama kharaca Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] mi. amaracaMda kI paramArakA rajaputAnAkA prayAsa 15 vAthI ApaNuM unnati thavAnA tamAma zIrAkAI jAya che jethI pANI sAMprata sthI igavIe chIe. je A jamaNavAmAM caMtA calA pisA keLavaNa, mizrItae madada vagere kAryamAM kharacavAmAM Ave te jarApaNI pUrve je sthiti hatI te sthiti prApta thavAne vilaMba lAgaze nahI mATe dareka sujJa bhAIo ane bahenone mArI bhra vinaMti che ke jamaNavAromAM thato kharca aTakAvI zubha kAryamAM kharacavAnI tajavIja karaze. ( 7 ) sImaMta vakhate nyAta va vigeremAM te kharca vigere--keTaleka sthaLe sImaMta vakhate jamaNavAra karavAmAM Ave che jethI jamavAnI lAlace ApaNA zAstramAM manAI chatAM moTA jathAmAM mANa jamavA jAya che. je zAstramAM manAI che te tenA kArya nimItte zAmATe jamaNavAra karavA joIe ? alabata te kharca aTakAvI tAtra vadi karavI e mane ThIka bhAse che ne A kArya pAchaLa thato jamaNa vAra kharca paNa upara pramANe bharaNa pAchaLanA jamaNavAronA thatA kharcanI mAphaka sadupayoga karavAmAM vaparAya te bezaka lAbha che mATe tema karavA mATe baMdha karavAnI pharaja pADavI joIe. A bAbatamAM mArA bhAIo ane bahena lakSa Apaze evI umeda che. A sivAya bIjA je je duSTa rivAje jyAM jyAM pracalIta hoya tyAM tyAM sujJa badhu e aTakAva karaze evI AzA che... ' meM je joyeluM che te uparathI upara pramANe duSTa rIvAjonuM mAtra didradarzana karAvyuM che te lAbhAlAbhane-sArAsArano vicAra karI pratIbaMdha karavA vAMcaka vRdane seMpuM chuMmeM te pramANe je vAta che teo ApaNI zrI jaina kaeNnpharansanA dhanyavAdane pAtra thaze. astu. jaina kaoNnpharansa ke onararI upadezaka aura prasiddha vaktA mi. amaracaMda pI..paramArakA kaoNnpharansakI sevArthe rajaputAnAkA stutya prayAsa. ____mI. amaracaMda vI. paramAra jo cAroM jaina kaoNnpharansameM hAjara the, aura kAnpharansake kAryameM atI parizrama kara rahe haiM, aura dUsarI jaina kAnpharansameM inTelIjansa, hailthaM aura volaMTIara ye tInoM kamITIke sekreTarI niyata huve the, . aura vaha kAma unhoMne pUrI phatehake sAtha bajAyA thA, rajapUtAnA Adi sthaloMmeM harasAla musApharI karake apane gIroke rela, Adi kharaca karake kuccha bhI tanakhA ( pagAra ) nahI lekara konpharansakI sevA bajA rahaiM hai, unako dhanyavAda dekara pATaNakI cauthI konpharansake bAda karIba tIna mahinemeM apane pravAsa daramyAna jo jo kArya kiye UsakI kucha tapasIla jela daraja hai. pATaNa-pATaNameM konpharansakI sabhA pI. paramArane jaina pustakoddhAra aura hAvI kAraka rIvAja bAbata sujJa aura asarakAraka vyAkhyAna diyA thA. aura konpharansakI hara tarahase sevA bajAte rahe the. pATaNameM InakA eka koTa curA gayA jisase bahotase jarurI kAgajAta inake jAte raheM. bAda pramukha sAhaba zeTha vIracaMda dIpacaMda aura mi. DhaDhA Adi gRhasthoMko pATaNameM chAtI kUTanekA rivAja baMdha karavAnemeM pUre 'madadagAra rahai. do roja jyAdA rahakara zrImad hemacaMdrAcAryakA upAsarA, bhaMDAre, pUrAne zaharake AIThAna ( nizAna ) dekhakara kitanIka bAtoMkI zodha kI. Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kAnpharansa harela. [jana. bhoyaNI-kucha roja Thahara kara kArakhAnekI hisAba dekhA, boM saMtoSakAraka mAlma duvA. aMdAja pacapana hajArakI AmadanI se bahotase rupaye dUsare maMdiroMko Arasa vagairaha denemeM kharaca kiyA jAtA hai. jo jo maMdira aura tIrthameM acchI bacata rahatI ho, cAhiye kizrI bhoyaNIjIkI mAphaka varatAva karake dUsare maMdiroMkA jIrNoddhAra karAve. kitaneka AgevAna yAtrIoMkI khAnagI salAha karake kitanIka hidAyata kI gaI. aura muMbaI samAcArameM zrIbhoyaNIjI bAbata eka UmadA lekha likhA. unakI aura kaI mahAzayoMkI rAyameM nIce lIkhe mAphaka kitaneka sudhAre kiye jAya to zrI tIrtha orabhI tarakkI karegA. (1) agara bana sake to zrImaMdirakI cAroM taraphavAlI dharmazAlA toDake zrI bhoyaNIjIke maMdirako bAvana jinAlaya maMdira banAyA jAveM. bAvana deraDI yaha dharmazAlAkI jagaha kAyama ki jAya. bahotase AdamI eka 2 deraDI apane nAmase rakha leMge. Isase bahota AsAtanA dUra ho jAyagI. (2) jo oraDI kesara dhIsanekI hai vaha bahuta choTI hai. itanI choTI koTaDImeM kapaDA badalanekA kArya hotA hai. isase baDI bhIDa hotI hai, balaki mulAyajA zarama nahI pAlI jAtI. Tilaka karanA aura kapaDA badalenI koTaDI eka aurabhI banAI jAveH kitaneka kapaDe bhI phaTe huve rahate haiM, so vaha AzAtanA dUra honI cAhiye. kesara kisIko ghasanA ho to eka alaga oraDI banavAnese apane hAthaseM kaI AdamI jo kesara Apa ghIsatA pasaMda karate hai, unako subitA hogA. (3) garama pANIkI koI tajavIja zrIbhoyaNIjI jaise tIrthameM nahI hai so tAjuba hai. garama pANIkA eka alaga ravAnA kiyA jAya to. bahota kucha AmadanI ho sakatI hai. muMbaImeM bhATIoMkI mamAdevI kAMdAvADImeM hai, usameM janAnA aura maradAnA nahAnekI alaga 2 tajavIja aura koTaDIseM kI hai. UsameM garama pANIkA nala hara kholImeM lagAyA hai jo pAnI eka bAIlarameMse AtA hai. sAtha dusarA bhI nala hai. aisehI koI tarIkA dAkhila kiyA jAve to yAtrIoMko ArAma milegA, bhakti achI hogI, aura kArakhAnekA baDA yaza hogA. hareka AdamIko apanA 2 pANI alaga 2 karanA par3atA hai, usameM bahuta takalIpha rahatI hai, mAlasake sababase ThaMDe pANIse nahoneseM bhAzAtanA hotI hai. (1) bhItarake daravAjeke kaTeroke baDA baDe akSaroMseM takatA laganA cAhiye ki pte yaha daravAjeseM bahAra khole jAya. (5) kArakhAnemeM choTAsA dezI auSadhIkA eka davAkhAnA kholanA bahuta jarUrI hai. kaI AdamI bImAra hote hai. | (6) sTezanase zrImaMdira taka eka pakI saDakakI atI AvazyakatA hai. (7) sTezanapara bahArake majuroMko Ane dete nahI hai. aura sTezanapara lAIsansa kulI hai nahI so musApharoMko bojA hAthaseM uThAnA paDatA hai. TrAphIka suprITeMDaMTako arajI karanese bahArake majuroMko mahAvArI phrI pAsa de deveM tAki ve loka bhItara jAsake aura TikITakI corI honekA Dara rahe nahI. laMbA paleTa phArma bhI karaneke liye arajI kI jAveM. Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] mi0 amaracaMda pI0 paramAyA rajaputAnAkA prayAsa. (8) dharmazAlAke aMdara 2- kAle yAni hola ese hone cAhiye jisameM anAnoMkA mulAyajA rahe. aura do tIna kamare ese rahane cAhiye jisameM bI, jAjama, meja khurasI, (bane to) palaMga, bAsaNoMkA saTa Adi sAmagrI hamezA sajAvaTa karake rakhI jAya jaisI ki jodhapurakI dharmazAlA vagairaha jagaha rahatI haiM. AlA darajeke mahAzaya usameM Thahara kara ArAma dekhaneseM bhaMDAra aura dUsare khAtoMmeM achI madada deMge. agara yaha kamaroMmeM Thaharane vAloM se amuka phI lI jAve to bhI deneko bahuta khuza hoMge. ' (9) zrI bhoyaNIjIkI AbohavA taMdurasta honeseM eka choTAsA senITarIyama banAyA jAve to kaI loka usakA phAyadA uThAveMge. (10) zeTha gokalabhAI dolatarAmakI taraphase sAmane eka dharmazAlA bana rahI hai. usameM rasoMDokI jugata naI Dhapake Upara honevAlI hai. venTIlezana ( havA ujAlA) kI ta. javIja dUsarI dharmazAlAmeM jaisI cAhie vaisI nahIM hai. so venTIlezanavAle daravAje banavA'ko myenejara Adine kaMpA karake kabula kiyA hai. (11) abhI modIkI dukAne idhara udhara hai, usakI evajhameM juni yA naI dharmazAlAkI divAlase bAju naI saDaka banAke vIsa dukAna baMdhavAI jAve to kirAyA paidA hogA ItanAhI nahI paraMtu yAtrioMko ArAma milegA aura ThagAnekA Dara rahegA nahI. (12) nokaroMke mukAma dharmazAlAkI divAleke sAtha lage haiM so bilakula mele rakhate haiM so khubasuratImeM baDI hAnI AtI hai. unake makAna bAjukI dIvAlake sAtha banavAye jAve to najIka rahegA, aura khUbasuratI AvegI. ArAma pAnese maMdira meM acchI madada dete raheMge. (13) yAtrIoMkI khabara nokara loka rakhate raheM, UsakI hameza tAkIda rahanI cAhIye tAki unako kaSTa kamI paDatA rahe. (14) vAsaNa, godaDe bhAdikA kirAyA abhI jo liyA jAtA hai vo bahuta jyAdA samajhA jAtA hai. ziAlAkI mosamameM garIba yAtrI kirAyA. bacAneko oDhane bIchAnekA kama lenese zarIraseM bImAra paDate haiM. (15) bhoyaNIjImeM eka choTIsI lAyabrerIkI pUrI jarUrata hai, jisameM pustaka haiM, bhaura kucha pepara AyA kareM. isa vakhata zrI bhoyaNIjIkI yAtrA karaneko bahotase mahAzaya morabIkI sthAnakavAsI konpharansameM Aye the, aura zrI tAraMgAjI paMcatIrthI jAneko kahate the. kyA paraMparA ! jodhapUra-mI. paramAra apanI phemIlI sAtha jodhapura gaye. vahAM kitaneka AgevAnoMse milakara jaina DirekTarIke liye salAha kI, mutAjI zrI bakhatAvara malajI (presIDeMTa, pahelI jaina konpharansa ) pUrA parizrama karate hai. aura bahota hAkarmoke nAma patravyavahAra kara rahe haiM. sAdhu munirAjake kama vihArase osavAla jaina DhIle ho rahe haiM. bADamerake pAsa zrI nAkoDI pArzvanAthajIkA maMdirakA jIrNoddhAra ho rahA hai. aura kaI maMdirameM jarUrata hai. Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sada 14ii gurIkA salAva jahA~ jaina maMdira haiM svAmi dhatsala, pUnA hotA hai| zrIsaMghakA 'darzana kara aniMda pAyA. eka salAha yaha hu~ ki konpharansakI taraphase jodhapurakI sTeMTa ko sAlako arajI kI jAve to saba hAkamoMkI vo krapA karake hukama taharIrI deMge" to mAravADakI mardUma sUmArI phorana ho jAyagI. yahA~ yatimI zrI juhAramalajI bahuta vRddha aura suzIla aura mahA vidvAn hai. acchA saMgraha pustakoMkA rakhate hai. zrI maNivijayajI jo zrI tapagacchake zrIpUjyajI mahArAjake pradhAna hai, baDe yogya aura vidvAma hai. bhaTTAraka paMDita zrI Umeda dattajAne zrIdAdAjIkI ArasakI chatrI banAI hai. yaha zAstrajJa aura nAmI rAjavaidya hai. sthAnakavAsIke sAdhu zrI rAmacaMdrajI baDe vidvAna yogya puruSa the ye kAla kara * gaye.. mUrtiko baDA *bhAdara karate the. apane ziSyoM ko vyAkaraNa, amarakoSa, kAvya Adi prathama zaru karAyA thA. "jodhapura se 16 kosa auziyAnamarI jahA~se osavAla kahalAye darzana yogya sthAna hai. - holIkI dhAmadhuma vahAM bahota hotI hai. samajadAra jaina bhAi zAmala nahIM hote bala holIke dinoMmeM eka maMDalI banakara zrIkAnamalajI paTavA Adi zrI phalodI tIrthapara jAkara "bhakti karate hai. . .. ajamera-mi. paramArake ajamera jAkara eka sabhA rAya . zeTha zobhAgamalajI DhaDhA bahAdUrake pramukhapaNAmeM zeThajI kisaturamalajI bhaDakatioMkI havelImeM kI. aMdAja do ghaMTe taka pATaNakI cauthI jaina konpharansa kA digdarzanaM yA vyAkhyAna kiyA. konpharansakA sacoTa citra raju kiyA ki konpharansameM hama gaye nahI esA pazcAtApa hareka jaina karane lage, aura, bhavi*dhyameM jAnekA nizcaya kiyA. vidyaunnati osavAla jaina sabhAke janarala sekreTarI zeTa hIrAcaMdajI sacetI, (jo zrI phalodi prathama konpharansameM eka aguAthe ) aura sekreTarI bhi. zobhAgamalajI harakhAvata, mahetA zobhAgacaMdajI, mahetA devakaraNajI Adine acchA vivecana kiyA. bahutase mahAzayoMne holIpUjA nahI karanekA maMjura kiyA. : ajamerameM vidyonnati osavAla jaina pAThazAlAkA kAma acchA calatA hai. IgrejIhiMdI- urdu-dharma zikSA paDhAI jAtI hai. korsa alAhAbAda yunIkrasITIkA hai dhArmIka zikSA sthAnakavAsI, maMdiramArgI aura terA paMthAoMkI alaga 2 paDhAI jAtI hai. gavarnameMTa hAI skUlake heDa mAsTara mi. narasIMgadAsajI isa zAlAke InspekTara hai. tarakkI, prabaMdhake liye pUrA parizrama karate haiM. kAlejake saMskRta ke prophesara ,paMDita dAmodarajI dhArmIka zikSaNakI paDhAIkI dekharekha rakhate haiM. ve mahA vidvAn aura jaina zelIke jAnakAra hai. mahA vAra 70 .rupayoMkA kharca hai. jo. caMdAse ekatra hotA hai. yadyapi sthAnakavAsI aura maMdira mArgIoMkA dharma zikSaNa alaga 2 diyA jAtA hai tobhI sthAnakavAsI bhAIoMne eka alaga pAThazAlA abhI kholadI haiM aura pUrAnI pAThazAlAko caMdA denA baMdha kiyA hai. zeThajI zrI hIrAcaMdajI sacetIne eka dharmazAlA sTezanake sAmane aMdAja pacIsa hajAra rupayoMmeM kharIda karake jaina 'musApharoMko' maphata utAranekA prabaMdha karake baDI bhArI dharmakI sevA bajAI hai. dharmakAryameM acchA lakSa dete haiM. . . Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] mi0 amaracaMda pI. paramArakAH rajaputAkhA kA prayAsa. rAyabahAdura zeThajI zobhAgamalajI Dhar3hA acche adhika seTa hai meM zraddhAvAna hai. jaina konpharansake provInzIyala sekreTarIkA kAma bakhubI calAte haiM. vidyonnati osavAla sabhAke Apa adhyakSa hai. mI0 parammarakko, apane sthAnapura, daharAkara pUrI khAtarU banane kA pAThazAlAke liye paramAnaMTa phaMDa karaneko utsuka hai. yadi bIsa hajAra rupayokA phaMDa hove to Apane jo pahele pAMca hajAra rupaye dene kahethe so dekara paramAneMTa phaMDa kAyama kareMge. mI0 dhanarAjajI kAMsaTIyAbhI pAThazAlA aura paramAnaMda phaMDakA pUrA udyama karate haiM....cAroM. jaina konpharansameM ye hAjara the. zeThajI zobhAgamalajIke vahAM aMdAja 1500 jaina pustakoM kA purAnA bhaMDAra haiM. amadAbAda konpharansa meM bahuta mahAzaya padhArIMge. -- " . 2 3 holI meM bahuta mahAzaya zrI dAdAvAr3I cale jAte haiM. aura svAmivatsala jImate haiM.. isa liye holIkI gAlI khelanA vagairaha se bacate hai, upadezoMkA haradama jAnekI pUrI jarUrata hai. zrI rIkhaba devajI - udayapUrase 40 maila hai. rastAmeM jAte Ate cokIkA eka gADIko ru. 5-6 kharaca hote haiM. karIba 18 jagaha cokI denI paDatI hai. ekahI jagaha denekA prabaMdha kiyA jAya to yAtrIko ArAma raheM. rastemeM dharmazAlA ThIka nahI hai. bArApAla meM eka dharma zAlA banavAnekA zeTha gokalabhAI mUlacaMdane maMjUrI dI haiM. zrI kesarI AjI meM AmadanI achIhai. devasthAnakA mahakamA - udayapUra kAravAI karatA hai. menejara joSI u~kAra lAlajI eka brAhmaNa lAyaka puruSa hai. caitra sudi 13 ko rAtrIko sabhA kI. dIgaMbarI, DhuMDhIye, zvetAMbarI saba mojuda the. "yAtrIkA kartavya" para vyAkhyAna kiyA. loka bahuta khuza huve. maMdirameM AzAtanA hotIthI so batAI gaI. bhIla lokabhI dravyapUjA karate hai. 4-5 khaMDita mUrtIko bhaMDAranI cAhiye. bhramatI meM kisI AcAryakI mUrti ( jisako baudhdha loka budhdhadeva kahate haiM ) honese usakI pUjA karake phira loka bhagavAnakI pUjA karate haiM.. kitanIka jagaha vagaira pratimA khAlI baiThaka hai vagairaha jaMgalI phUla mAlI loka becane ko baiThate haiM, so vahAM dUsarI pratimA beThAI jAve, karaNa yAtrI caDhAte haiM, so dUra karavAyA... baMbA, raM rakhA jAve to acchA hai, Adi saba kharca devadravya ke maMdira ArasakA hai, dhuvAnA cAhiye garama pANI hotA hai, paraMtu aMdherA bahota hai, do daravAje khulAye jAnA jarUrI hai, sadatrita khAte likhA jAtAhai, so ThIka nahIM, - hisAba dIkhAte haiM." rupaye paMDyA loka lete. hai." vAsaNaM choTe aura godaDe nahI bharosA rakhanA paDatA hai, una lokoMko khUba denA paDatA hai. maMdirakI AmadanI Isase ghaTatI hai. dharmazAlA havA nahI hai, bharatA hai, khUba yAtrI ekatra hotA hai. gaye mele meM jAne Aneke AdamI huMdAkara mara gaye, dharmazAlA eka naI hone kI jarUrata hai, venTalezana jarUrI hai. bhaMDArakI AmadanI se seMkaDe 34 honeseM yAtrI ko paMDA loka para aura koI tIrthameM melA jo phaoNgaNa do daravAje nahI maMDe nahI hai, bada 8 ko hone se tIna jIsameM bArI aura ( apUrNa. ) Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAyIka saMsthAonA hIsAba tapAsaNa khAtuM muMbaInA zrI lAlabAga khAtAnA hisAbane rIporTa sasthAna muMbaI zrI lAlabAganA zrI saMdha khAtAnA tathA tenA pitAnA rAya 2cha tathA sAdhAraNa khAtAnA tathA jJAna khAtAnA hIsAbo amAe tapAA te jotAM sarSa taraphanA te khAtAnA vahIvaTanta zeTha devakaraNa muLajI tathA zeTha pAnAcara tArAcara potAnA amulya vakhatane bhoga ApI hisAba cAkhe rAkhI chapAvI bahAra pAta tathA vahIvaTa saraLapaNAthI calAvI A khAtuM ghaNA sArA pAyA upara lAvI mukela jaI amane ghaNo AnaMda thAya che ane te badala te beu grahane mATe dhanyavAda ghaTe che tathA A khAtAne lagatuM nANuM tathA vahivaTa bahuja saraLatAthI rAkhavA mATe khAtAnA enIma maganalAla mayArAmane dhanyavAda ghaTe che. A khAtAmAM keTalIka TImAM pheraphAra karavA jevo che tene lagatuM sucanApatra tene zApavAmAM Ave che tevI AzA rAkhavAmAM Ave che ke te ane gRhastho sUcanA patrakAra jAna ApI te pramANe rUDImAM pheraphAra karaze eja vI. sevaka cunIlAla nAhAMnacaMde, onararI eDITara. zI jena tibara kenpharansa, ThekANuM badalavAnI khabara, zrI na vetAMbara bharansa ophIsa zI jenA tAMbara konpharansa ophIsa hAlane kAraNe ahIne zarApha bajAramAM tenA salanAja kAne laI javAmAM AvI che mATe havethI patravyavahAra nIce pramANe zIvanAcA karavAnI vinaMtI karavAmAM Ave che za jana tAMbara ke , zarApha bajAra, supara Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mekha . nre| 16] kacchanI jaina zIkhI gAmanuM lIsTa kaccha dezanI zrIjana vetAMbara sutapujaka zrAvakAnI vastIvAlAM gAmonI DirekaTarI thaIne AvI che te gAme tAlukAvAra lIsTa. tAluke abaDAzA .. | sugharI terA parajAu dezalapura jakhAbaMdara punaDI mothALe muMdrA baMdara mAMdIo caMdArA lAkhAyara bhaka kuvApadhara, tragaDI varasara cImAsara tA lAkhaNIA khAravA rAmANIyA rANapura tAluko gADAmAM vara2 vokI merI bAMbhaDAI paratApura rAmapura moTI bhAMda zahero deDIyA goerasamA bArIkhANuM zAbharAI bAhya kumAra hAlApura gaNa relaDIyAmaMjala laTheDI pharAdhI varADIo cigaDAI navInAra sAMva mahApura koThAre . kelIyA chazaro jAya nAgalapura "sApura bADA nAnI bhAkhara rAyadhaNaje bASTa dImAlI CHlA -tAla karI nI moTI kapAIo ADe tavANA nANapura lAbho vAMkI rAyapara gaDhavArI bhArApara | kurazI nAnI sIDI rADA mATe mArA bIjA unaDaka nAnI varaMDI nAmaracA I cunaDI " nAnabhADIo vAlIyA kaDAya TvajhANu tArApara -ArAmeDa bhImarA mAMDavI baMdara bIrAje | lIdhaDA 1 nAvAvA para Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezalapura tra che. bArI 14 pI. bArIyA & nA AzIo doDI bpg 5 , 'moTI khAkhara bhujapura -2 : ga 5 Au. moTe rataDo cIDa merAvA sukhapara vadheDa rAyaNa manapharA aMgIo tAluko vAgaDa gaDhazIze cerI moTI rAmavAva koTaDo. lalIyANuM mAMe devapura zAhe hamIrapura nAnI julaDIo Adesara bhuvaDa covIsI tAluke. paNAsavuM cekI bhuvaDa zIkArapura kIDIyA nagara ravA tAluke me ANI vadha bAdharagaDha jharaNA bhaDIyA ledAdhe bhuTakIyuM AMbalIyAruM aMjAra kunaDIo DagAlA, lAkaDIyA rAhApara : bhokhANo jhaMgI. bhImAzara vAMDhIA. khIrasaro dhamaDakA kAnamera Tapara merA gAMgodhara vAmakI vijyAsara umIrIyuM tAluke mAMthaLa. zAmakhIArI su phategaDha bhacAu zIkarA lodarANI zaI belA AI tAluhalavazI tAluko pAvara WArIA vaDAlA sumarAsara gANIthara luNa bhujanagara rApara bhadrezvara kukamA | tAlukA mAMka... che mAnavA gaDapAghara keTaDI mahAdevapurI kula gAma 189 .. . - ghANeTI ; - paMta aneka zaNavA : " upara pramANe kaccha deza ApaNI vastIvALA gAmonI DIrekaTarI bharAIne AvI che. te A uparAMta bIjA koI ApaNA vastIvALA gAme rahI jatAM hoya te viSenI mAne khabara ApavA lAgatA vaLatAone vinaMtI karavAmAM Ave che. ! AsisTanTa sekreTarI. te zrI jaina zvetAMbara kenpharansa Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAmaka saMsthAonA vahIvaTa karanArA gRhastha pratye vinatI. ApaNAM dhArmika khAtAonA hIsAbanI tapAsaNInuM kAma zarU thaI cukyuM che, ane tenA saMbaMdhamAM tamAma dhArmika khAtAonA pesAba rAkhanArA tathA vahIvaTa karanArA gRhastha pratye vinaMtI karavAnI ke hisAba tapAsanArA ene nIce jaNAvyA pramANe khAtAe tapAsa vAnI jarUra paDaze tethI pitAnA tAbAnA dhAka khAtAonA hIsAbanA cepaDAo tathA hisAba vigere A sucanA pramANe taiyAra rAmavA meherabAnI karaze. hisAba tapAsaNanuM kAma AvatI kenpharansa maLe te pahelAM bane teTaluM purU karavAne amAre vicAra che tethI karIne A jAhera khamaranI tArIkhathI eka mAsanI aMdara ApanA vahIvaTanA saM. 1959, 1960, ane 1761 nI sAlanA saravAIA taiyAra rAkhavA maherabAnI karaze. - dhAmaka saMsthAomAM mukhya dareka derAzamAM nIce pramANe nedha tathA khAtAo rAkhavAnI jarUra che tethI te pramANe che tathA khAtAMo Apane tyAM taiyAra hoya te ThIka nahI te te pramANe taiyAra rAkhavA maherabAnI karaze ke jethI karIne hisAba tapAsanArAone nI rAta sugama paDe. jarUrI che.-1 vaparAsamAM AvatA sonA, rUpA tathA javerAtanA dAgInA tathA AbhuSaNanI dha, vajana ane kIMmata. 2 paracuraNa senA, rUpa tathA javerAta vagerenI kIMmatI cIjonI nedha, vajana ane kIMmata. 3 nIraupayogI sAmAna tathA sonA, rUpA, tathA javerAta tathA dAgInAnI noMdha vajana, ane kIMmata (Apane tyAM cepaDA uparathI thaI zake tema nA hoya te varatuo uparathI karavuM.) 4 pharanIcara tathA vANu vagerenI noMdha. pa sthAvara mIlakatanI naM. 6 morTageja (gharANIbA) dAgInAnI noMdha. jarUrI khAnAo nIce batAvyA pramANe khAtAe cepaDAmAM judA judA hovAnI khAsa AvazyakatA che. 1 saravAyuM 2 kezara sukhaDa khAtuM ke agarabati dhupa khAtu. 4 haitIyA piotIyAM tyA kAMbaLa khAtuM. 5 kula tathA bagIca mAtuM. 6 pujA tathA AMgabotuM. 7 snAtra pujA khAtuM. 8 bAdalA kaTerI patuM. 9 pagAra khAtuM. Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 Dubata ugharANu khAtuM. 12 mAtI (rAmA) mAtu.. 13 sthAvara milakta upaja tathA kharca khAtuM. 14 vyA bhAtuM. 15 paracuraNa khAtuM. ! 16 sonerI tathA rUperI varakha khAtuM. 17 kezara sukhaDa tathA barAza vigerenuM vecANa khAtuM. 18 agarabatI tathA dhrupanuM vecANa khAtuM. 19 upaja khAtuM, bhaMDAra, ghInI upaja hareka prakAranA lAgA tathA ___54, puna tathA(hI, navIre, 20 mA mAtu. upara jaNAvyA pramANe derAzarane lagatI neMdha tathA khAtAo temaja sAdhAraNane lagatAM khAtAMo tathA kheDA Dhera (pAMjarApe) ne lagatA khAtAo tathA bIjI dhArmika saMsthAonA hIsAbo taiyAra rAkhavAnI maherabAnI karaze ke jethI karIne hisAba tapAsanArAone sugama paDe tathA khoTI thavuM paDe nahI. A saMbaMdhamAM je kAMI vizeSa khulAse joIe te nIce sahI karanAra pAsethI maLI Avaze. sasA bhADAhasI, bhuma, sI. zrIsadhanA sevA, dl. 30-5-06.. mAsI28' seTa. . zrI jaina zvetAMbara konpharansa, jaina sIrIjha taiyAra karavA mATe ru. 1000 nuM inAma! pATaNa khAte maLelI cothI jaina zvetAMbara konpharansa vakhate thayelA TharAva anusAra jaina dharma ane phIla supI- purNa rIte kramavAra jJAna thAya tevI uttarottara bhASA tathA viSayonI kaThINatA vALI 1 thA 7 pastakonI sIrIjha gujarAtI athavA hIMdI bhASAmAM taira karavAmaTe ru. 1000, aMke eka hajAra rupAyAnuM inAma nIcenI zaratoe ApavAnuM che: 1 je sIrIzane inAma ApavAmAM Avaze tenI prasIddhI vigereno haka inAma meLavanArano raheze paraMtu te praciddha karavAnI teNeM kabulAyata ApavI paDaze. jo te haka konpharansane Apaze to ru. 1000, bIjA ApavAmAM Avaze. : 2 sIrIzanI pasaMdagI eka khAsa kamaH pakSImIne karAvavAmAM Avaze. 3 AjanI tArIkhathI eka varSa sudhAmA pasaMdagI mAde AvelI sIrInI kamITI pAse tapAsa karAvavAmAM Avaze. 4 tapAsa mATe AvelI sIrIzomAMthI ekareM nAma Apaq ema kamITI baMdhAtI nathI paraMtu temAMthe yogya hI toja inAma ApavAmAM Ava 5 pasaMda karavAmAM AvatI sIrIza zIvAyanI bojI sIrIzamAMthI amuka copaDIo agara temAnA pATho kamITI pasaMda karaze to tenA pramANamA tenA yojakane inAma ApavAmAM Avaze. vadhu khulAzA mATe nIcenA saranAme patravyavahAra karavo. kolasA molo, muMbaI, AsasTiMTa sekreTarI. Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mA NON vIra samvat 2432. OM vikrama samvat 1962 zrI jaina zvetAmbara konpharansa 200ccccccccccan janma. harailDa. varga pustaka 2, nambara 7. sana 1906. 2000000000000 pragaTa kartA zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa oNphisa, muMbaI. viSayAnukramaNikA. viSaya. pRSTha. viSaya. pRSTa 2000000000000 azuddha kuMkuma kezara ... ... 193 | dhanA sidhAMto ... ...208 hIkSA ... ... ... 165 janAnAM naramAtA bhane mi. amaracaMda pI. paramArakA temanI hAlanI sthiti ...211 vartamAna carcA ___ rajaputAnA pravAsa ... ... 197 | dhAbhAsasthA-sAnA hisAsa amadAvAda zrAvikA udhogazALA 201 tapAsI bhAtu .. ... 218 .. aMthAvalAuna ... ... ... 20330tanI jaina 2482rI ... 221 caritra tathA kathAonA grantha ... 205 | navIna samApyAra ... ... 224 zAstrIya rIte sidhdha thatA ....214 0 000000001 00000000000000000 cArSika mUlya DAkakA mUlya sameta sirpha ru. 1. IduprakAza sTIma presa-muMbaI. Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAhera khabara. atrethI khabara ApavAmAM Ave che ke surata zahera tathA surata jIllAnA jana aMdhuonI sagavaDanI khAtara jainajJAna prasAraka maMDaLa taraphathI prasIddha thayelA jainadharmanA pustako vecavAnuM khAtuM jainajJAna prasAraka maMDaLI lAIbrerI vaDATAmAM kholavAmAM AvyuM che. ( vizeSa pratikamaNanA ghaNAM ghaNAM pustako bahAra paDelAM che paraMtu bAla jIvone vidhi anusAre sutrAo goThavavA tathA bhaNavAmAM paDatA aDacaNe dUra karavA khAtara hAla A maMDaLa taraphathI vidhi yukta devasarAI pratikamaNanuM eka pustaka bahAra pADavAmAM AveluM che ke je pustaka gujarAtI moTA TAIpe chapAveluM che temaja e pustaka vAMcI javAthI anya sahAyatA vagara pratikramaNa ba2bara thaI zake che. temaja e pustaka roja savAra sAMja vAMcI pratikramaNa karatAM eka mahInA dIvasamAM beu pratikramaNa mukha pATha thaI javA saMbhava che. pustakonA nAma, taiyAra pustake. paMcapratikamaNa sUtrArtha. (gujarAtI) visthira prakAza. adhyAtma zAMti. tatva vicAra. sema sebhAgya kAvya. jaina staMtra saMgraha, AvRtti 2. IsAmata samikSA. zrAvaka prajJapti, saMskRta. lagna gita. (bhASAMtara sahita) satya svarupa. samarAditya siMkSipta, saMskRta. nava pada elI vidhi. paMca pratikramaNa sUtra, bALabodha. prazanettara ratna ciMtAmaNi. devAsa rAI prAtakramaNa sUtra, bALabodha. jana lagna vidhi. lA, zevaka, rIkhavalAla jecaMda zarApha jaina konpharansa karavA mAMDeluM mahatakArya temAM joItI sAkSAnI ane ani varganI madada. pATaNa. jesalamera, khaMbAta, lIMbaDI, kacchakeDAya, punA DekanakAleja, brahata TIppanikA vigere aneka TIpo meLavI tenA uparathI jaina dharmanA Aja keTalA graMthe rahyA che, ane te kayAM che, tenI TIpa taiyAra karavA mAMDI che, ane tene amuka bhAga taiyAra thayela presamAM chApavA paNa Ape che. A TIpamAM dhAravA pramANe lagabhaga ghaNA graMtho AvI jAya che, te paNa koI muni mahArAja athavA tijI mahArAja potA pAsenA keI aprasiddha graMthanuM nAma kenapharansanA sekreTarIne lakhI mokalaze te te nAma khuzIthI A TIpamAM dAkhala karavAmAM Avaze. kadI AvA nAma na lakhavAmAM Ave ane pitAnI pAsenI AkhI TIpa mokalaze to tenI nakala utArI laI te TIpa pAchI mokalavAmAM Avaze ane tene badala konpharansa taraphathI chapAtI TIpanI (je dIvALI pahelA jarUra bahAra paDaze.) eka nakala paNa maphata mokalI ApavAmAM Avaze. te dareka bhaMDAravALAe ane muni mahArAjAe, ane yAtajI mahArAjAe A zrI saMghanA kAryamAM avazya madada karavI. jemAM koI apUrva graMthanuM ekAda nAma paNa lakhI mokalaze tene kenpharansanI TIpa maphata pahelI take ApavAmAM Avaze. zrI jaina zvetAMbara konpharansa ophIsa, sarApha bajAra,muMbaI Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // OMnamaH siddhebhyH|| yaH saMsAranirAsalALasamatirmukanyarthamuttiSTate, yaM tIrtha kathayati pAvanatayA yenA'sti nAnyaH samaH // yasmai tIrthapatirnamasyati satAM yasmAcchubhaM jAyate, sphUrtiyasya parAvasaMti ca guNA yasminsa saMgho'rcyatAM // . athaH--je saMdha, saMsAranA tyAgane viSe icchAvALI che budhdhi jenI, evo chatAM mukatanA sAdhanane mATe sAvadhAna thAya che, vaLI je pavitrapaNAe karIne tIrtharUpa kahevAya che, jenA samAna bIjo koI nathI, jene tIrthakara mahArAjA paNa vyAkhyAnane avasare "nama tirthasa" kahI namaskAra kare che, jenAthI sarjananuM kalyANa thAya che, jene utkRSTa mahimA che, ane jenAmAM (aneka) guNe 29 che, mevA dhanI, (De bhavya 71 ) 50 // 421. The Sain ( Swetumber) Conference Herald. - Vol. II. ] ___July 1906. [ No. VII. azuddha kuMkuma ( kezara.) ' ( lekhaka-pUraNacaMda nAhara, bi. ela, ajimagaMja.) jainabhAIyoM ! " hairalDa " ke gata phebruari saMkhyAmeM vilAyati bhraSTa khAMDasaMbaMdhi lekha likhakara ajamera nighArI zrIyuta zobhAgamalajI harakAvaTane paramopakAra kIyA hai, paraMtu videzase AI huI aura 2 vastuoMmebhI nAnAprakArake azuddha apavitra dravyakA bhela samela rahatAhai ki, jisake zravaNamAtrase apane sahadharmIbhAIyoMkA to kahanAhI kyA ! kintu samagra hiMdumAtrako una vastuyoMkA vyavahArase aruci aura ghRNA hojAvaigI..sarva pApakA mUla lobha hai. isa lobhake vasase manuSya nAnAprakArake akRtya karanesebhI bhaya bhIta nahI hotAhai. vyavasAyameM lAbhake artha loga yahAMparabhI ghRtAdika mUlyavAna dravyameM prAya: dusarI alpa mUlyako vastu bhela karate haiM, so sarveko vidita hai, paraMtu videziyoMme hiMsAdikakA lezamAtrabhI vicAra nahi hai, vahAMpara yahAMsebhI adhika azuddha padArthoMkA mizraNa honA kyA Azcarya hai ? yahAM kisI prakArakA dveSabhAvakA Azaya nahI samajhanA. kAraNa unahI logoMke prAmANika graMthoMmeM apane vyavahArika dravyoMme mahAbhraSTa akhAdya padArthoMkA mizraNakA vivaraNa pATha karake usako pragaTa karanA ucita samajhakara * yaha lekha li. Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kAnpharansa harailDa. __ [ julAI khanemeM AyA. dekhiye ! kuMkuma [ kesara ] apane jisako eka utkRSTa dravya samajhakara sarvadA vyavahArameM lAte haiM, usameM kaisI 2 ghRNita aspRzya padArthoMkA bhela rahatAhai. nIce mUla aura anuvAdase sampUrNa vidita hojAvegA; yahAM punarullekhase lekhanIko duSita nahIM karUMgA. isa kesarameM videziyoMne aisI vastu milAye haiM ki jisakA vyavahAra apane zrAvakoMko sarvathA niSedha hai aura jisako zravaNa kara hiMdusaMtAnamAtrakA zarIra romAMca hotA hai. aisI 2 vastu likhate haiM ki, Very frequently arthAt akasara prAyaH karake bhela dIyA jAtAhai, aura apane aisI vastuko uttama samajhakara bhakSaNa karate haiM, aura lalATameM lagAte haiM aura paramAtmAke pUjanameM rakhate haiM. paMcamakAlake prArambhameMhI iha hAla hai Age na jAne kyA hogA / kaisI kaSTakI bAta hai jo dravyakA sparzabhI pApa hai, usa dravyako apane loga niHzaMkase vyavahArameM lAte haiM aura bhagavAnake mastakapara caDhAte haiM. isa viSayapara jyAdA likhanA Avazyaka nahi hai. nimnalikhita pramANoMse jaba pratyakSa siddha hotAhai taba AzA hai ki, hamAre sarva jainabhAIyoM isa videzIya apavitra dravyako kisIprakArake vyavahArameM nahi lAveMge, aura sarva jAtise apanemeM isa kesarakA vyavahAra adhika hai isa kAraNa apaneko jyAdA sAvadhAna honA cAhiye. yahAMke kAzmIra dezameMbhI kesara paidA hotI hai. vaha hiMdu rAjya hai isase umeda hai vahAMkI kesarameM isa taraha bhraSTa padArthoMkA mizraNa saMbhava nahI hai. aisI zuddha kesarahI zrI jinapujAmeM vyavahAra yogya hai, anyatra isake abhAvameM zvetaraktacaMdana karparAdi pavitra padArthoMkAhI vyavahAra ucita hai, ni:kevala raMgata aura sugaMdhike lobhase aisI azuddha dravyakA vyavahAra sarvathA niMdanIya aura mahAna pApakA kRtya hai| jaise hamAre grAmavAsI sAmasukhAjIne apane munIma bAbUmahArAjasiMhajIke tArapurake kArakhAnekI cinikA hAla likhA hai vaisehI hamAre pAThakoMmeM agara koI sAheba kahAMpara vizuddha kAzmIrI kesara mila saktI hai isakA hAla sarva sAdhAraNako pragaTa kareM to moThA lAbha uThAveMge. ityalaM vistareNa. Extract from Simmond's Tropical Agriculture (1877) page 382. " Account of Saffron agriculture in the Abriuzzi district of the Apennines, states that adulteration is carried out in various ways, the chief one being by mixing with it shredded beef, of which a suitable piece is boiled and then shredded into small fibres, which are stained with saffron water and then dried ". ApinAIna pahADake aji jileke kesarake khetike vivaraNameM likhate haiM ki, isameM bhelasamela nAnAprakArase kIyA jAtA hai, bAhulyatAse pracalita rIti iha hai ki, gomAMsake lacche milAye jAte haiN| prathama gomAMsake TukaDeko pAnImeM auMTAyA jAtAhai pazcAt (kesarakI taraha ) mihI lacche kATakara kesarake pAnImeM raMga kiyA jAtAhai, phera sukhAyakara milAyA jAtAhai. Extract from Encyclopaedia Brittanica, Ninth Edition Vol: 21 page 146. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] azuddha kuMkuma (kezara.) "At present saffron is chiefly cultivated in Spain, France, Sicily, in the lower spurs of the Apennines & in Persia & Kashmir......... The stigmas and a part of the style are carefully picked out and the wet saffron is then scattered on sheets of paper to a depth of 2 or 3 inches; over this a cloth is laid and next a board with a heavy weight. A strong heat is applied for about two hours so as to make the saffron "sweat"> & a gentler temperature for a further period of twenty-four hours, the cake being turned every hour so that every part is thoroughly dried ...............The drug has naturally always been liable to great adulteration in spite of penalties......Grease and butter are still very frequently mixed with the cake and shreds of beef dipped in saffron water are also used............ If oily, it is probably adulterated with butter or grease. __ Ajakala kesara spena, phrAnsa, sisilIdvIpa, ApinAIna pahADakI nicI tarAI aura IrAna aura kAzmIrameM paidA hotI hai, isake puSpakI kesara aura parAgako husiyArIse toDA jAtAhai. phera usI gilI kesarako kAgajake patroMpara 2 / 3 iMca pura karake biThAyA jAtAhai, aura usapara eka kapaDA DhAMkakara uparase eka pATIyA bhArI boza dekara dabAyA jAtAhai / aMdAja 2 ghaMTetaka isameM khUba AMca dI jAtI hai ki, jisameM kesarase pasInA chuTa jAya, phera 24 ghaMTetaka maMdI AMca rahatI hai aura usI kesarake piNDako ghaMTe 2 meM ulaTAyA jAtA hai ki, jisameM haratarpha acchi taraha zuSka hojAvai. aparAdhiyoMkI daNDakI vyavavasthA honepara bhI bahu mUlyake sababase isa kesarameM haradama bahota milAvaTa karate haiM. abataka carsi aura makkhana akasara usa kesarake piNDameM milAyA jAtAhai aura kesarake pAnImeM Dubokara gomAMsakA lacchAbhI mela kIyA jAtAhai. agara kesarameM cikanApana mAlUma hovai to makkhana yA cabise milAvaTakA saMbhava jAnanA. dIkSA. saMghanA cAra sarvottama aMga, tIrthakarapadanI prApti mATe prayatnazIla prathama varga tathA manuSyajanmanuM sArthaka karI zakavAne samartha muni mahArAja ja che. bIjA keI paNa dharmamAM paLAtA cAritra karatAM jaina muninuM cAritra duSkaratama che. e cAritra pALavA mATe lAyaka jIva joi lAyakAtanI kasoTI thoDeka vakhata-Azare cha mAsa karIne pachI dIkSA ApavI e uttama jaNAya che. sAdhunI saMkhyA vadhavAnI kharekharI jarUra che ane tene mATe prayatna karo te paNa ghaTIta che paraMtu yogya jIve, sagA vahAlAMnI saMpatti meLavI, cha mAsanI kasoTImAMthI pasAra thaI dIkSA grahaNa kare e vadhAre ISTa che. sAdhune atizaya sakhta evA pAMca mahA vrata pALavAnAM che. sAmAnya jIvane thAka lAge tevI kriyAo karavAnI che, pitAnI umara meTI hoya chatAM jene dIkSA paryAya vadhAre hoya tevA munirAja nAnI Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | jaina kenpharansa hareDa. [ julAI vayanA hoya chatAM tenI, mAnadRSTithI vaiyAvRtya tathA sevA karavAnI che, parigraha kicitapaNa rAkhI zakAtuM nathI, bhikSA arthe bhakta zrAvakemAM javAnuM che, deSa rahita AhAra levAne che, pAdavihAra karavAnuM che, pitAnAM vastra pitAneja gya prakAre sApha karavAnAM che, sUvAne mATe bhUmi saMthAre che, keza loca paNa karavAnuM che, tapasyA paNa zakti anusAra karavAnI che, ema dareka rIte kAyAne tapa vigerethI pariSaha sahana karI zake tevI banAvavAnI che. bezaka A sAdhu jIvanathI AtmAnuM atizaya hita thaI zake che, ane teTalA mATeja sAdhu jIvana daramyAna kasaTI teTalI sakhta che. paraMtu tethI ja sakhta kasoTImAMthI pasAra thavAnI IcchAvALA jIvane pahelAM thoDo vakhata evI ajamAyazI kasoTImAMthI pasAra thavuM e uttama lAge che. kasoTImAMthI pasAra thayelA che paNa koI vakhate dIkSA tyajI de e banavA joga che, e dAkhale banele, lekhakanA jANavAmAM paNa che. paraMtu te saMbhava bahu ocho che te karatAM kasoTImAM nahIM nIkaLelA ne calita thavAno saMbhava vadhAre che. upara jaNAveluM kaSTa cAritranA praNAma zithila karavA mATe lakhela nathI paNa pAchaLathI calita vRtti na thavA mATe prathamathI jANavA lakhyuM che. mAbApa ke vAlInI rajA levAnuM paNa pAchaLa upAdhi na thavA mATe sUcaveluM che. A viSe sujJa muni mahArAjAe pote ja cathAyogya vicAra karaze. e amane pUrNa bharose che. tA. 8 julAinA "jAme jamazeda" mAM eka navA dIkSita munine leca karavo paDe che te viSe te pArasI patre keTalIka TIkA karI che, ane chevaTe te bhalAmaNa kare che ke mAthethI vALa TuMpatAM lehI nIkaLe che, sAdhunI AMkhamAM AMsu Ave che. vigere hadayabhedaka che, mATe samaju jainabhAIe tema nahi kare. AnA javAbamAM eTaluM ja kahevAnuM ke tIrthakare prarUpela dharma evI tarehane che ke zrAvikA karatAM zrAvakanI seTI vizeSa nIkaLe, ane zrAvaka karatAM sAdhunI kasoTI vizeSa nIkaLe. sAdhu thayA pachI enA karatAM paNa je atizaya pariSaha sahana karavAnA che, tenuM A mAtra paheluM pagathIyuM che. zarIranI atizaya saMbhALa rAkhanAra, ane temAMja sarvasva mAnI AtmabhAva ochA samajanAra yupIyane ane pArasIo A kiyA joI kaMpe e svAbhAvika che, paraMtu e kiyA jevI te bhAIo dhAre che, tevI duHkhadAyaka nathI. dharmazraddhA duHkhane atizaya ochuM karI nAkhe che. - hAla thaDAeka varSa thayAM eka muni ane temanuM joIne bIjA sAdhuo paNa pAdavihArane badale relavihAra karavA lAgyA che, e amane te parama khedanuM kAraNa che. zrAvaka karatAM sAdhu vRttanI uttamatA parisahamAMja rahelI che. ane te Ama ghaTADatA jaI zarIrane sukha zILIyA banAvavA jatAM parigrahanI, keIgRhasthanI zarama rAkhavAnI, vigere ghaNI upAdhio vadhatI jAya che, tIrthaMkare prarUpela dharmanuM-kharI AjJAnuM ullaMghana thAya che, mATe ame te e relavihArathI spaSTa rIte "amAre mata jude jAhera karIe chIe. ane te saMbaMdhamAM zrI sAthe kAMIpaNa saMkhta TharAva karavAnI jarUra joIe chIe nahIte kALe karIne sAdhuomAM pAdacArIne yAMtrikavihArI evA be bheda paDI jaze te jainamatane kharekharA dUSaNarUpa daSTie paDe che. Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] mi0 amaracaMda pI0 paramArakA rajaputAnAkA pravAsa. jaina konpharansake onararI upadezaka aura prasiddha vaktA mi. amaracaMda pI. paramArakA konpharansakI sevArthe rajaputAnAkA stutya pravAsa. (gata aMkase cAlu.) udayapUra-bahota osavAla yahAM vaiSNava DhuMDhIe aura terApaMthI dharma pAlate haiM. osavAloMke kulaguru mahAtmAke yahAM bahota ghara hai. 34 jaina maMdira hai. eka maMdira anAgata covIsIke prathama tIrthaMkara zrI padmanAbhasvAmikA hai. yahAM zrI jhaverasAgarajI acche sAdhu hogaye. dharmazAlAkI pUrI jarUrata hai. ru. 25000, kharacakI jarUrata hai. provInzIyala sekreTarI zA0 maganalAlajI pUMjAvata pUrA zrama karate haiM. zeTha nathamalajI poravADa, zrIpAlajI catura, gulAbacaMdajI velAvata, jamanAlAlajI koThArI, juhAramalajI paTavA Adi dharmake AgevAna yogya puruSa hai. mi. murAlAlajI ema. e. aura do gRhastha grejyueTa hai. jainapAThazAlA ThIka hai, acche paDhe eka digaMbarI muni kIrtihaMsajI karake haiM, jinoMne banArasake zivakumArazAstrIke sAtha vivAda kiyAthA, devasthAnakA mahakamAke pramukha mahetAjI zrI takhatasiMhajIsAhabase milA, bahuta yogya puruSa hai. zrI kesarIAjImeM sudhArA karane, alaga 2 khAte rakhane bAbata aura vahIvaTa karanevAle 12 meMbarAnameM 2 meMbara muMbaI ahamadAvAdake baDAneke liye kahA gayA to yaha bAteM kAnpharansakI taraphaseM rIporTa Anese kamiTI Age raju karake baMdobasta karanekA phuramAyA. divANasAhaba osavAla he zrI mahArANAsAhabakI dRSTI dharmapara tvaje haiM. mevADake tamAma jainamaMdiroMmeM rAjyakI taraphase kesara, caMdana, aura ghI mahA* vAra diyA jAtA hai. ANukI pUrAne maMdiroMkA jIrNoddhArakA kAma muMbaIkI taraphaseM calarahA ha. aura bhI kitaneka maMdiroMkA kAma bahAragAma cAlatA hai. delavADake-mevADake cAra maMdirakA jIrNoddhAra hogayA jahAM pratiSTA occhava vaizAkha sudi 2 ko botAvAle zrI hemasAgarajIne karavAyA. menejara mI. lalubhAI jecaMda vahAM apanI dharmapatnIke sAtha mojuda the. ye mahAzaya pUrA parizrama UThAte haiM. dhanya hai. mAravADa tarapha dorA karanekA irAdA hai. zrIkareDA pArzvanAthajI-udayapUrase karIva 27 mAIla hai. ru. 400, relaveke dekara khAsa sTezana khulAyA hai. sTezanase 200 kadama hai. maMdira baDA bhavya haiM. esA khuvasurata hai ki, jisakA joDA milanA muzkala hai. bAvana jinAlaya kaI devaDI hai. tIna majalA hai. jIrNoddhArakA kAma cAlu hai. yahAM zA. lalubhAI hamako mile. . ru. 3000 laga cuke haiM. tIrtha darzana karane yogya hai. saM. 634 kA pratiSThIta hai. ekahI Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 - jainakAnpharansa harelDa.. [julaI roja pAMca maMdira samudrazA zeThane pratiSThIta karavAye. kula ItihAsa aura hAla jainapatrameM maine diyA hai. dharmazAlA banavAneko jhaverI nagInacaMda kapUracaMdane maMjurI dI hai. bhoyareM haiM. mI. lalubhAIseM kaI bAtoMkI salAha kI. gAmameM saba cIja milatI hai. vAsaNa godaDekA baMdobasta hai. koTakI aMdara eka pUrAnI vAvaDI nikala AI hai, haraeka yAtrIko utaraMkara yAtrA karake manuSyadeha saphala karanA cAhiye. gADI dinako jAtI hai. isa maMdi. rake cAroM aura kaI gAmoMmeM sikharabaMdha maMdira Aye haiM, jinameMse kaI tUTa gaye haiM, aura dusarokA jIrNoddhAra muMbaIkI taraphase horahA hai. - * citoDagaDha-baDA pUrAnA kilA hai. dekhaneseM tabIyata khuza hotI haiM, ATha maila laMbA aura tIna maila coDA he. upara talAva vagairaha 84 hai. bahota jainamaMdira hoMge esA anumAna hotAhai. hAla tIna najara Ate haiM, domeM pratimA hai, eka jaina kIrtistaMbha hai, vaDa maMdira nakazIdAra hai, jisameM se zrI sItalanAthajIkI, pratimAjI udayapura le gaye batAte haiM, maMdira jIrNoddhAra karAne lAyaka hai. cAroM tarapha deharI hai, yahAMke hAkamasAhaba mahetAjI goviMdasiMhajI baDe yogya puruSa aura dRDha jaina hai. inhoMne citoDake 80 gAmake jaina maMdiroMkI phaharIsta banAnA zaru kI hai, jIrNoddhArakA bahuta hAla khula jAyagA, jaina DIrekTarIke liye phArma bharavAnA bhI Apane zaru karavAyA, yAtrI jarUra killA dekhe, gAmameM bhI tIna maMdira hai. kizanagaDha-yahAM hamArA jAnAM ajamerake dharmAnurAgI jainabaMdhu dhanarAjajIsAhaba kAMsaTiArI sobatameM vaizAkha vada 14 ko huvA. do pUjA bhaNAI gaI. zeTha amaracaMdajI pArekhake pramukhapaNameM do vyAkhyAna manuSyakartavya aura kAnpharansake viSayameM hAnIkAraka rItarIvAjapara diye, duDhIye vagairaha bahota Ayethe, kaI AdamIoMne holIpUjana, gAlIgAnA, vagairaha baMdha kiyA, aura kAnpharansameM AnekA bacana diyA. gAmameM 3 maMdira hai, baDA meMdirameM vAlakI pratimA svapna dekara pragaTa huIthI so virAjamAna hai, yahAM rAtrI bhojana byAha. zAdIpara hotAhai, sAdhuke abhAvase DhuMDhakamata bahuta phela gayA hai, chAjubhAIoM bar3e dharmiSTa hai. zrIsaMghane aura rAjyakI peDhIke jaina munimane kulagAmoMkI jaina sensasa banAnA kabUla kiyA. eka pAThazAlA thoDI mudataseM kAyama huI hai. naI menejIMga kamITI mukarara kI, jinake sekreTarI eka meTrIka pAsa jainako vanavAye. ____ jayapUra-gAmameM osavAla aura zrImAlIoMmeM kusaMpa hai, aura mukadamAkoraTa caDharahA hai. maMdira yahAMke darzana karane yogya, eka pAThazAlA hai, jisakA nayA prabaMdha huvA hai. rAjyasebhI madada milatI hai, mI. gulAbacaMdajI DhaDhA mAlapUre the. baDe bhAI zrIyuta lakhamI Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] mi0 amaracaMda pI0 paramArakA rajaputAnAkA pravAsa. 196 caMdajIsAhavane baDI khAtara kI. harajAtrIkI khAtara karate haiM. mAjIkI tabIyata alIla honeseM mAlapUre haiM. aba ThIka hai nAItaphAkIse sabhA nahI hosakI. saMvegI sAdhu zrIman zivajI rAmajI vRddha aura, baDe vidvAna hai. phira ajamera hokara sarva bhAIoMse sIkha karo sirohI pahuMce vahAMse tIna kosapara pADIva gAmameM poravADabhAIoMkI taraphase banA huvA navIna maMdirameM pratiSTA mAravADI jyeSTha vadI 11 kI thI. ATha hajAra AdamI jamA huve the. osavAloMke 60 ghara hai. aura poravAloMke 80 he. gAmake osavAla jimaNa vagairahameM vahI Ayethe. maMDapa ati suMdara banAyA thA. zrI siddhAcalajI, meru, sammeta zikharajI, pAvApurI giranArajI, aSTApadajI, AbujI vagairahakI suMdara racanA banAI thI. pratimAjI sarve navIna thI. zrI ciMtAmaNajI pArzvanAthajI, zrI padmaprabhujI aura kaMthunAthajI Adi pratimAjI sthApana kiye. pratiSTA kamalagacchake zrI pUjajI zrI mahendrasUrine karavAI. unhoMne bahota jagaha pratiSTA karavAI. pratiSTAmeM pAMcasoMse sAtasoM rupaye lete haiM, varaghoDe pAMca nIkAle gaye, jisameM sirohIkA hAthI mojUda thA. hAthIpara ghI bolakara sAta, ATha, AdamI bhagavAnako lekara paNa musalamAna mAvatako aDakara beThate the. zrI pUjajIkI pAlakhI, bagI, UMTa, sIgarAma vagairaha ThAThase varaghoDA nikalatAthA. hareka varaghoDemeM ru. 1500 kI AmadanI hotI thI. . kula AmadanI ru. bIsa bAvIsa hajAra huI kharca jimaNasivAya aMdAja 5000 huvA hogA. cAra jimaNa sirA aura lApasIkA paMca aura anya gRhasthoMne kiyA. jimaNameM sparzAdi bhArI anAcAra hotAhai. musalamAna bhI gusa jAte haiM. isakA baMdobasta konpharansako karanA cAhiye. apane vyAkhyAna daramyAna mene do hajAra rupaye zrI paMcako denA isa zartase cAhA ki meM TikITa nIkAlakara anya jAtivAle loMkoMko alaga beThakara jimAnekA baMdobasta karasakatAhuM, agara kucha pukAra hove to mere do hajAra rupaye japata kiye jAve. si. rohIke nau javAna jayapUrameM iMgrejI paDhate huve aMdAja 25 volaMTIyara baDe hosIle mujako madada deneko taiyAra huve the. muMbaIke zeTha bhImAjI motIjIke peDhIvAle deladarake zeTha bhabhutamalajI aura mI. laLubhAI velajIke parizramaseM sabhA acchI huI. hAnIkAraka rIvAja jo sirohI ilAkemeM calate haiM, jisake bAremeM jora dekara kahAgayA, bahuta gAmavAloMne maMz2ara kiyA ki paMca ekatra hokara baMdha kareMge. paraMtu dusare do rojameM ThaharA to paNa pratiSThAke kAma Age sabhA paMcone nahI kI. loga bahuta dilagIra huve. sATha gAmake loga mojUda the, kAlaMdrI gAmake 30 'AdamIkA eka DepyuTezana mujako bulAneko AyA. ___ kAladI-jeSTha vadi 12 ko kAladrI gayA. doso ghara osavAlake aura 100 ghara poravADake hai. loka bhAvika hai. zrI mahAvIrasvAmikA pUrAnA prasAda hai. jisako bAvana jinAlaya kiyA jAtA hai. deraDI kitanI baDI cAhiye vagairaha bAbata vAstuzAstra jANakArako puchanekI salAha dI. bAjArake cogAnameM rAtako sabhA, Tebala, jAjama, phAnusa Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAspharansa holDa ....... julaI vagairahase suzobhita kI gaI. do ghaMTe vyAkhyAna hAnIkAraka rItarIvAja aura vidyAke bAremeM meMne diyA. 400 puruSa aura bAI hAjara thI. dusarI rAtako bhI sabhA isI prakAra huI. zrI paMcane eka mate nIce mAphaka TherAva kiyeH1. jAnavarAMkI pAMkhAkI TopI, kacakaDAkI cIjeM, aura camaDAke puThe vAparave nahIM. 2. holIkI pUjA karanI nahI, hAthaseM holI salagAnA nahIM, muMDAM gAnA nahI, dhulerI khelanI nahIM. 3. sIlIsAtama Adi mithyAtvI parva bane jabataka nahI pAlanA. 4. lagnameM dArukhAnA choDanA nahIM, pAtara [ vezyA ] bulAnA nahI. 5, kanyAvikraya bane jabataka nahI karanA aura jaina vidhIseM lagna karanekI hidAyA karate rahanA. lagnavidhIke pustaka maMgAkara brAhmaNoM ko deNA. 6. maraneke bAda pIchalI rAtako vAsIpalA lenA nahI jisa bAbata gAmameM hAkA karAnA. 7. jaina konpharansakI sabhAmeM gAmakI taraphase pratinidhI bhejane. 8. posA, upavAsa Adi karaneke bAda pAraNA kiye vinA lugAyAM chANe leneko nahI jAve. 9. bane jabataka akele jimanA, aura eThA choDanA nahI. 10. mRtyuke bAda punyArthake rupaye nikAle hove so vArA mahinAke aMdara kharca kara denA. 11. hiMdI, iMgrejI aura dharmazAstra paDhAneke liye eka jainapAThazAlA kholI jAve. _jisake liye nIce mAphaka TharAva kiye. ( ka ) eka TIpa cAlu karanA. (kha ) bIakhapara lAgA DAlanekI bAta vicAra talava choDI gaI. - (ga) mRtyuke bAda jo rakama punyArthanimIta nikAlI jAve jIsameMse cauthAI pAThazA lAke phaMDameM lenA. (gha) vahIvaTa karaneko nIce mAphaka eka kamITI mukarara kI gaI. zA. rAyacaMdajI lakhAjI. | sA. khumAjI kalAjI. zA. bhutAjI dolAjI. sA. haMsarAjajI rupAjI (sekreTarI). zA. rAyasiMgajI kAnAjI.. sA. rughanAthajI phuAjI. Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mi. amaracaMda pI. paramArakA rajagutAnAkA prayAsa. jo kAyade kAnuna bAMdhIMge aura jarUrata ho aura meMbara baDAve, (Ga ) bila phela sAlyAnA cArasoM rupaye kharca karanekI maMjUrI dI gaI. kharcake bAremeM bahuta dalIleM huI. eka heDamAstara, eka AsIsTaMTa aura eka paMDita bhejane ko mujako kahA gayA aura paMcake TharAvoMkI 400 prati chapavAkara konpharansa bhejane kI maharabAnI kare esI hidAyata kI. jaina lagnavidhI 25 pustaka gujarAtI aura 2 hiMdIkI bhejane ko kahAgayA. gokAkameM dukAna rakhanevAle zA. rughanAthajI phuAjI bAphayata Adi gRhasthoneM sabhA ke liye bahuta parizrama uThAyA, yahAMke tahasIladAra mI. sonamalajI modI yahAM mojuda hote to. TapakA kAma zarU hojAtA. 1906 ] - goIlI - baDA maMdira bAvana jinAlaya hai. gAmameM kusaMpase dasa barasa se pratiSThAkA kAma paDarahA hai. zA. samanamalajI jasAjIne alaga maMdira banavAnA zuru kiyA hai. vaha paisA isI pratiSTAmeM lagAnekI vinatI karanese unakA dila huvA hai. gAmameM saMpa karanekA prayatna sAphalyatAko pahuMcarahA hai, pratiSTAkI taiyArI jaladI hogI. caparAsavAlA eka paTAdArakA sAtha honA jarurI hai. rnara janaralasAhaba se milakara buTa pahanakara aMgreja loka kAraNoMseM baMdha karanekA prayatna kiyA jAyagA. AbujI hAM jAkara kAma hisAba dekhakara rIporTa kiyA jAyagA. konpharansakI yahAM jAkara mAnyavara ejanTa' Tu dhI gavamaMdira ke bhItara jAte haiM so amuka --- amadAvAda zrAvikA udyogazALA. A saMsthAnA prathama vArSika rIporTa amane maLyA che. vAMcI vicArI atizaya hu thAya che. A dezamAM vakatAo karatAM suge mADhe, kIrti athavA mATAinI lAlasA vinA pharajane khAtaraja manuSya deha sArthaka karanArAokArya karanArAo----gheADA che, e niHsa'zaya che. dezamAM uddhAra thavAmAM ghaNAM kAraNeA hoya che. temAM A kAraNa atizaya mukhya bhAga bhajave che. A rIperTamAM zarUAtamAM jaNAvyA pramANe zrAvikA-sAtamuM kSetranA jJAna mATe joIe tevA prayAsa nathI, e te ni:saMzaya che. humaNAja vItelA lagnanA prasaMgeAmAM eTalA madhA saMghA jude jude gAme janmyA che ke temAM kharcela paisAthI Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ julAI adhIja rakama temAM kharce bIjI ardha jJAna athavA nirAzrita jaina baMdhuo mATe khacI hAyate keTaluM badhuM Atmazreya thAya te samajAya tevuM che. A dezamAM putra karatAM putrInI kIMmata ochI aMkAya che, ane temAM paNa bicArI vidhavA thayelI putrI, mAtA athavA patnI kevI dubhAya che? jJAnanI gerahAjarImAM vakhata kADhavAne kevAM ane keTalAM phAMphAM mAre che, ane temAM paNa je sthiti sAdhAraNa athavA nabaLI hoya te jIvana vyavahAra calAvavAne tene keTalI muzakelI naDe che te vicAratAM hadaya kaMpe che. DAhyuM mANasa kane kahevuM te mATe eka sthaLe vidvAne kahyuM che ke "Hope for the best, prepare for the worst & bear peacefully whatever may come" "sArja thaze evI AzA rAkhe, kharAbamAM kharAba banAva athavA cIja athavA vakhatanI sAme thavAnI taiyArI rAkhe, ane je kAMI AvI paDe te zAMtithI sahana kare." temAMja DahApaNa che. manuSya bicAruM karmAdhIna che. lakhesarInA raMka paNa joyA che, ane raMkanA rAya paNa joyA che, mATe zrImAne zrIne garva kare e garva kadi nabhe evI AzA vyartha che. bhaviSyanI sthiti mATe jJAna ane kaLArUpI bhAtuM taiyAra rAkhavuM e sUkSma buddhi ane dIrdha draSTinuMja kAma che. A khAtAne rIporTa dara mahine "jaina" mAM bahAra paDe che tethI jaNAya che ke vahIvaTa, cokhe ane niyamasara cAle che tathA tene madadanI jarUra che. badhI jAtanAM dAnamAM jJAnadAna samAna keIja dAna nathI. mATe sarva bhAIonI amArI namra daDha vinati che ke AvI saMsthAone zubha prasaMge kadI bhUlavI nahI, zAha paMjAbhAI hIrAcaMda jevA sAdhAraNa sthitinA gRhastha AvuM kAma zarU karyuM tene mATe temane kharekhara dhanyavAda ghaTe che. skUlane vakhata 12 thI 3 bahuja ucita rAkhe che, temAM paNa aradhe vakhata dhArmika zikSaNa tathA aradhe vakhata audyogika zikSaNa te paNa bahuja vicArapUrvaka egya thayuM che. vyavasthApaka kamITI 12 jaNanI nImI che te paNa bahuja yogya thayuM che. eka karatAM vadhAre mastake sAruM kAma karI zake e siddha che. mATe ekahathI sattA rAkhavA karatAM jhAjhA matathI kAma sAruM thaI zake che. eka varSamAM dAkhala thayelI bAIonI saMkhyA-11-paNa bahu sArI che. amadAvAdamAM jinabhAIomAM mukhya vibhAge zrImALI, poravADa tathA ozavALa che. te traNe vibhAgonI saMkhyA AvI rIte lAbha le che te bahu AnaMdakAraka che. zivaNakAma, bharatakAma, ane bAMdhaNuM bAMdhavAnuM kAma e traNa kAma hAla cAle che. vidhavA paNa 22 A saMsthAne lAbha le che. rezama kADhavAnuM kAma kaI zIkhanAra nahI hovAthI zikhavAtuM nathI. rIporTamAM jaNAvyA pramANe cheDI, paNa lAMbI mudata zIkhanArI bAIonuM kAma eTaluM te sarasa che ke e kAmanI prAptimAMthI pitAnI AjIvikA bahuja AbarU bharelI rIte gujArI zakavA Icche che tema karI zake. banArasa pradarzanamAM muela namunAomAMthI je mojAM saMcAvaDe hAthathI mANasa banAvI zake che te bahu TakAu, tathA kumAsadAra thAya che. uparanA dhaMdhAomAM te je umerI zakAya te umeravA sucanA che, A zALA mATe kaMI sthAyI phaMDa nathI.. ane sthAyI phaMDa vinAnI saMsthAo kayAM sudhI Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23. 1906 ] graMthAvalokana Takaze, te kahevuM muzkela thaI paDe che. koI kaheze ke je sAruM haze tene madada maLI ja raheze. paNa duniyA jarA vicitra che. sArAne sAruM samajatAM vAra bahu lAge che. mATe A saMsthAne mATe sthAyI phaMDa ubhuM karavAnI khAsa AvazyakatA che. je vyaktio kharekharUM. puNya upArjana karavA icchatA hoya, athavA paisAne sadupayoga karavA dhAratA hoya tene mATe A saMsthA tadana pAtra che. dharmavinAnI ekalI vyAvahArika keLavaNI paNa nakAmIja che. mATe dhArmika keLavaNuM paNa dAkhala karI che te bahu ucita thayuM che. artha tathA tatva sahita pratikamaNa vigere samajAvAya te yugya thAya. sutre bolavAthI ghaNo lAbha che, paNa arthanI samaja purvakano lAbha atizaya che. sekreTarI tarIke zAha manasukha anupacada mAtra mAnanIja padavI dharAve che, ane e jAtibhega ApatA joI amane Anada thAya che. je kSetramAM vyaktio svArtha bhUlI samaSTinuM hita karavAmAM macI che, te dezaja AgaLa jatAM tarI zake. jema bane tema tana, mana, dhanane svArthatyAga karavAthI Atmaya paNa thAya che, ane tethI ja tene khare lAbha thAya che. punaH dAtArane vinavI e chIe ke AvA khAtAne madada karaze. graMthAvalokana. dharmasaMgraha-A pustakanuM rIvyu ane AgaLa eka aMkamAM laI gayA chIe, paraMtu bhAvanagara "jenadharmaprakAza" nA bAhoza ane vidvAna rIvyu lenAranI jeTalI bArIkIthI, dhyAnapUrvaka uMDA utarIne lIdheluM nathI, ema satyane khAtara ame jaNAvavuM egya dhArIe chIe. bIjA eka sAptAhika patramAM Avela rIvyu viSe paNa te pustaka mATe upara pramANeja thayuM che, ema te patranA adhipatinA zrImukhe jANavAmAM AvyuM che. jaina prajA khoTe raste na derAtAM satya jANe, e umadA AzayathI amArI khAmI ame kabUla karIe chIe. kAraNa ke satyAta nati ghoSa che "jainadharmaprakAza" mAM Avela e graMthAvalokanane AbhAra mAnatAM "AnaMda" patramAM jaNAvavAmAM AvyuM che ke bhUle najIvI thaI che, paraMtu eka jinaja sarvathA nirdoSa hovAthI chadmastha manuSyathI bhUle thavAno saMbhava che." vidyAprasAravIne amArI savinaya namra prArthanA che ke khulA dilathI bhUla svIkAravI e thayelI bhUlanuM sarvottama prAyazcita che. "prakAza" kAranuM kahevuM ema che ke dareka pAne bhUlo che. ane te phakta brAhmaNazAstrI pAse bhASAMtara karAvI akSarazaH tapAsyA zivAya tene bharose pragaTa karavAthI ja thaI che. bIjuM kAMI kAraNa nathI. bhaviSyamAM jarA vizeSa saMbhALathI kAma levA "prasArakavarga"ne amArI sUcanA che. "prakAze" lIdhela rIvyunI mukhtasara hakIkata nIce pramANe che - mULa graMthamAM ghaNuM azuddhatA rahI gaI che. padaccheda te tadana kheTAja karelA che. mAgadhI bhAganI zuddhatA te thayelI ja nathI. mULamAM jyAre Ama che tyAre pachI bhASAMtaramAM te kahevuM ja zuM? te to kaI mULanI sAthe mukAbalo karIne tapAse tyAre khabara paDe, mAgadhI gadya ke padyanAM arthamAM te tadana goTALAja vALelo che. keTalAka bhAganA Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 jaina kelphinsa hareDa. [ julAI artha tadana karyA ja nathI. A badhuM mAgadhI bhASAnA ajJAnanuM pariNAma che. temaja saMskRtamAM paNa viSayanI gahanatA hovAthI gurUgamane virahe yathAmati arthe karavAmAM AvyuM che. A prathama bhAgamAM kevA peTA pada cheda karyA che ane kevA beTA artha kyAM che te jANavA mATe eka be dAkhalA A nIce ApyA che, je vAMcavAthI pragaTakanI pitAnA kAma paratve kAma kevuM thayuM che tenI khAtrI thaze. pRSTha 135 pakti 3-4-5. "aMto mahattuM gha samao chAvali sAsANa veago samao sAhi avitti sAyara khaio ghaduguNo khao vasamo duguNotti" A gAthA nIce pramANe joIe. * aMto mahatuvasamo, chAvali sAsANa veago smo.| sAhia titti sAyara. khaio duguNo khovsmo|| graMthamAM chApele artha " aMtamUhane samaya ane cha AvalikA te sAsvAdana tathA vedaka samyakatvane samaya sAgarepame bamaNe kSAyikano ane tethI begaNe pazamane samaya che." kharA artha. pAMca prakAranA samyakatvanI sthitinuM kALamAna kahe che. "upazamana aMtarmahata, sAsvAdanane cha AvaLi, vedakane eka samaya, kSAyikane kAMIka adhika tetrIza sAgarepama ane tethI bamaNe pazama samakitane kALamAna jANave." A gAthAnI pachI mULamAM lakhyuM che ke pUrvaksAta digr: sthitizAstra vAra tApamani mAdhavana saphArca ritinitvartha AmAM kSaya rAmavAstha nuM lAyoriArA lakhyuM che. Ane artha nIce lakhe che. "ati pUrvathI begaNa sthitikALa eTale kSApazamikasthAnI sthiti adhika evI saMNasaTha sAgarepamanI che." A arthamAM chAsaThane badale saNasaTha lakhela che te bhUla karI che ane kenAthI bamaNe te spaSTa karavuM joie chatAM karyuM nathI. A lakhANanI pachI mULamAM be gAthAo che tene artha nIce bIlakula lageja nathI ane lakhyuM che ke "vA ItyAdi gAthAne artha upara pramANe che." paraMtu upara te A gAthAomAM batAvelA bhAvArthanI gaMdha paNa nathI. mULamAM ane arthamAM keTalAka AMkaDA tadana nakAmA ane beTA lakhyA che ke je ulaTA vAMcanArane mUjhavaNamAM nAkhe che." uparanA utArAthI jaNAze ke "prakAze" mahenata laIne je hitabuddhithI bhUle batAvI che tevI ja zubha IcchAthI bhUla svIkArI bIjI AvRttimAM dhyAna rAkhavA vinati che. Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] cariNata kAmolDa graMtha. zvetAMbara jainoe racelA caritra tathA kathAonA graMtha. vRhaTippanikA uparathI UtAro ApanAra pro0 ravajI devarAja. varga 1 lo. - covIsa tIrthaMkaronA caritro. gAthA. zloka. kartAna nAma. nAma. bhASA. racyAna saMt. rimArka. |1199 __ 12 " 1AdinAthacaritra 1100012000 varddhamAnasUri 1160 siddharAjanA rAjyama racelaM 2 sumaticaritra 9621/11880 somaprabhasUri kumArapAlanA rAjyamA supArzvacaritra 01.138 lakSmaNagaNi 4caMdraprabhacaritra 6400 yazodevasUri 8032 dvi. haribhadra kumArapAlanA rAjyama kayu 5325/deveMdrasUri 1264 6.141 sarvAnaMdasUri 8 zreyAMsacaritra dvi haribhadra siddharAjanA rAjyamA 11000 devabhadrasUri 5124mAnatuMgasUri11vAsupUjyacaritra 8000caMdraprabhasUri masUrie zaudhela 5494 vardamAnasUri 13anaMtacaritra nemicaMdrasUri 1215 14 zAMticaritra* 12100/hemAcAryamA gurU devacaMdra-1160 gadyapadyamaya / sUri muni devasUri 5574/mANikyasUri 4911 paurNa, ajitaprabhasUri 6272 maNibhadrasUri (racyAnI sAla cha paNa utarI nathI) 19kuMthucaritra 5555/vibudhaprabhasUri 20 malli caritra prA. 5555/jinezvarasUri 1175 prA.saM. 9000 dvi. haribhadra kumArapAlanA rAjyamAM gAthA tathA kAvyamaya 22|| vinayacaMdrasUri 23 munisuvratacaritra 10884 zrI caMdrasUri 193 4552 vinayacaMdrasari navabhavana,bahu kaSAvAlu 5185/paurNa. muniratnasUri vAzasthAnakanIkathAvA. *zAMticaritra prAkRta digaMbara kRta gA. 2196. .. 15 // 1332 18 . 21] " 05/ Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karansa haresDa. [julA naMbara. nAma cyAnu saMvat. rimArka 26/nemicaritra 27 5102 " 8032 dvi. haribhadrasUri bhavabhAvanAvRttimA rahelaM.aMtaraMganI va. kavyatAvAlu 12600 devasUri ziSya ratnaprabhasU, 1233 gadmapadyamaya 9000 navAMgAbhayadeva prathama ziSya ri 29pArzvacaritra devabhadra 2564/320. dazabhavanA, vyAkhyAna vALaM che. 1214 1277 1139 o 925)emAM zaLAkA puruSanA caritra che. sarvAnaMdasUri 6400bhAvadevasUri 5278 mANikyacaMdrasUri 34 vIracaritra 12.00 guNacaMdragaNi 12000 nemicaMdrasUri 24.0 " varga 2 jo. mahApuruSacaritra / prA. | 10000zIlAcArya , 879.10.50bhAmrakavi : 3/kathAvalI prathama pariccheda 23800 bhadrezvarasUri triSaSTi - 36000 hemAcArya 5pariziSTaparva 6pamAnaMda mahAkAvya 8791 amaracaMdrakavi | digaM0 varga 3 jo. triSaSThisaMbaMdhI. mAdinAthacaritra 5000 hemAcArya 2 nemicaritra 3pArzvacaritra 1600 " 4/mahAvIracaritra 5/rAmAyaNa / 3460 haribhadrasurIparyaMta stpu| ruSa vRttavALA. trizaThazakAkA puruSa / caritravAcya. jaMbUthI - AryarAkSata | paryaMta vRttAcya. covIza * jivRttavAcya / 18 sUrganAlaM. , / / / / / 34924 " pratyaMtaramA 5162 Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] caritra tathA kathAonA graMtha. naMbara. bhASA. nAma. gAthA. zloka. - kartA nAma. saMvat.. racyAnu . rimArka. pArzvanAthanA 10 ga- prA. ___NadharonuM caritra zabIranA 11 gaNadharona saM. / caritra harivaMzacaritra varga 4 tho. 43501 - / 6500 kharatara devamRtyu upAdhyAya 4 " puMDarIkacaritra 9000 baMdika kavi 3300 kamalaprabhasUri .. muniratnasUri 1055.vimalasUri . . nemyAdivahuvRttavAcya. purANabhASA nibaddha 1372 emAM kyAMka Agama viruddha che. 1252 bhAvijinanu caritra che. 60vIrAta 53. mAM ka | relaM che. temA vairAgya / rasa sukhya che. 6 amamajinacaritra .7 padmacaritra varga 5 mo. pUrvamunionA caritro. . jabUcaritra prA. (TIpamAM saM. 82 la khela che paNa te boI nakkI karavU joiye.) 1076 sadhyAdi baMdhavALU che. TippanA . dhanyazALibhadracaritra 4/pAMDavacaritra 5)pRthvIcaMdracaritra 16.05. sAgaradatta 11000 1460 pUrNabhadragaNi 9884 maladhAri devaprabha 7500 zAMtisUri 1100 kanakacaMdra 595ratnaprabhasari 6050 zrItilaka prA. 1171 gAthAdimaya che. , Tippana 1226 saketa 6/pratyeka buddhacaritra pradyumnacaritra - maNipaticaritra -viSamapadaNyAkhyAruma. 1261 644 8.5 dvi. haribhadra 3200 baMbUnAgamuni 11172 1005 temAthI uddhRta karela zlo. 270.nuM che. T 10mahIpAlacaritra 11zAMbacaritra 12 samarAdityacaritra 0000 1070 haribhadrasari 4874 pradyumnAcArya 684 tapA jayAnaMda bhAmamikajayatilaka 14/sthaLibhadracaritra 15/harivikramacaritra Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A [ julaI napara. nAma. bhASA. racyArnu saMvat. rimAka. 1700 nemicaMdra * kathAo. [kusumasArakathA .2 jinadattakathA 1200 3ratnacUDakathA 3500 nemaprabhAcArya 4vijayacaMdrakevaLikathA | prA. . 3910 4700caMdraprabhasUri 1099 . pUjAphaLavAcya. 1127 pUjASTakakathA garbhA. sIonA caritro. 1)RSidattAcaritra ..2kuvaLayamAlA bhuvanasuMdarIcaritra 5/manoramAcaritra 6 sItAcaritra 13000 udyotanasari 3894 ratnaprabhasari 8911 - vijayasiMhAcArya 975/gAthAbaddha. 15000 abhayadevasUri ziSya varddha-1140 mAnasUri 3100 3400 dharmAdharmazAstragata. 1873 maladhAri devaprabha -Agamikajayatilaka kathAo. | 1600 sudarzanAcaritra 9suLasAcaritra jinakRtA. 1)kaumudIkathA jayasuMdarIkathA 3damayaMtIkathA (zlokasaMkhyA 2.5. : 700 narmadAsuMdarIkathA 5/malayasuMdarIkathA sarvAMgasuMdarIkathA surasuMdarIkathA sAmAgyasuMdarIkathA 2430 bhAgamika jayatilaka 2675/ dhanezvaramuni 1095/soLa pariphchadavAlI. kathAratnasAgara apaMcamIcyA 3pacAkhyAnakathA 4pUjASTakakathA kathAsaMgraha. maladhAri naracaMdra . 2004/mahezvarasUri 4600 pUrNabhadrAcArya paMdara kathAvALo cha. dazakathAnakarUpa che. 1255 karyu nahiM paNa zodhyu ke vaMdraprabhari vijayacaMdra kevaLInI kathA vagaranI Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 zAstrIya rasiddha thatApamanA siddhAMta. huM nAma. gAthA. ' zloka. kartAnu nAma. rimArka... - - - -- 7vRhanpUjASTaka 8 saptakSetrIkathA 1 upamitabhavaprapaMca 2 upa. prapaMcoddhAra upa. sArasamuccaya. 4 upa. sAroddhAra ratnacUDAnA kathAvALu. | 7200 guNAkara rUpakarUpa kathA. haribhadrasUri / 2730 devamUri 1460 varddhamAnasUri | 5730 zrIcaMdra zipa deveMdrasari 1298 varga 6 Tho.. aitihAsika pra / 8800 solaprazatArthi 1241/pratyaMtara mAM zloka 8900-9133 rAjazekharasUri 3503jinaprabhasUri 385 prasiddha tIrthono iti- . hAsa Apela che. 3504 bhastuMgasUri / 5774 prabhAcada 1234 vajrasvAmI pramukhaprabhAva kAcArya vRttAMtavAcya. 1)kumArapAlaprabodha 2575 2), pratibodha 3/caturviMzatiprabaMdha 4/caturazItikathA 5triSaSTitIrthakarama 6 prabaMdhacaDAmaNe 7prabhAvakacaritra kula caritranA graMtha 109 623000 AsarenA che. zAstrIya rIte sidhdha thatA dharmanA sidhdhAMta. aMdagI tathA kiyAnI agatya eTalA mATe che ke hIsTIrIyA. gAMDApaNuM, ghaNI khAra,temaja tIhaNa lAgaNIvALA mANasAra AsapAsa bhamatA spIrITe humale kare che je mANasoe ApaghAta karyo hoya, khUnathI maraNa pAmyA hoya, laDAI athavA bIjA kaI akasmAtathI maraNa AvyuM hoya tevA jevo vyaMtara thaIne aTazyapaNe potAnI pRthvI para rahI gayelI IchA tRpta karavA mATe ghaNIvAra pitAnA saMbaMdhInabaLAM manavALA mANase kabaje laI tene ane tevAMja bIjAM nabaLAM manavALAone herAna kare che. A mATe mana bahuja draDha rAkhavAnI jarUra che. najIvI bAbatathI gabharAI javAnI jarUra nathI. upara je spIrITa kahyA te, ApaNA zAstra pramANe AtmA dehamukta thayA pachI, vyaMtara thaelA che 1. A lekha jaina zAstrAdhAre lakhavAmAM Avyo nathI. paNa pAzcAtya vidvAno zedha karIne je kare che te AdhAre lakhavAmAM Avyo che. Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 jaina kenpharansa hare.... [ julAI samajavA. amerikA vigeremAM keLavaNIne lIdhe dareka bAbatanuM zAstrIya, kAraNa zodhI te pramANe vartavAnI IcchA vizeSa che. ApaNA dezamAM paNa kAraNa jANavAnI IcchA vadhatI jAya che. amerikA vigeremAM memerIjhama ke hIpanaiTIjhama ke maeNgneTIjhamanI vidyAthI vagara davAe darade sAjA karavAnA akhatarA thAya che. homIopethI te amadAvAda jevA zaheramAM paNa upayogamAM levAmAM Ave che. ahIneTIjhama e zabda hIpanesa= uMgha uparathI . nI che. hIpanoTIjhama tathA memerIjhama e bannemAM maineTIjhama Ave che. maineTIjhama adazya pravAhI padArtha che, ke je sauthI nAnAmAM nAnI rajakaNathI sAthI moTAmAM moTI cIja sUrya e badhAmAM vadhu ochA pramANamAM samAyelo che. vaLI te ekekanA samAgamamAM eka bIjApara vadhuochI, sArI nI asara kare che. e pravAha nirjIva vastumAM vyApI rahyo che, eTaluM ja nahi paNa jAnavara temaja mANasamAM paNa vyApI rahela che. nAnuM bAlaka cha varasa sUdhI duniyAnI je je cIje jue che temAM tene caLakATa mAlUma paDe che, e caLakATa kAMIja nahi paNa maeNgneTIjha pravAha che. bALaka cha varasa sUdhI jAe che, ema kahevAnuM kAraNa eTaluM ja ke te umara sUdhI ghaNe bhAge te duniyAnI sAcI joDI upAdhimAM lapeTAyale hote nathI, athavA eche lapeTAyelo hoya che. khanijamAM megneTIjhamanA kevA kevA guNe rahelA che, te nIcenI hakIkataparathI jaNAze. cakamakanA patharamAM himata ApavAne guNa rahelo che, temaja pokharAjamAM pavitratA vadhAravAno guNa che, yAkutamAM DahApaNane uttejana ApanAre guNa che, nIlamamAM aMtajJana (intuition) ne uttejaka guNa che, vigere. temaja dhAtuo tarapha jotAM jaNAya che ke jyAM kolerA cAlato hoya tyAM trAMbAne goLa kaTake derImAM parevI peTasUdhI laTakAve che tenuM maeNgnaTajhama zarIranA parasevA sAthe maLI peTapara sArI asara kare che. tevI ja rIte jhINA ghAsathI chavAyelI sUkI jagA para ughADe page cAlavAthI ke DAbI bAjue sUvAthI mANasane phAyado thAya che. manuSya jhADapAna, bhAjIpAlo vigeremAMthI khorAka tarIke megneTIjhama kheMcI zake che. magaja caMdranI asaramAM che, hadayane sUryanI bahu asara thAya che, lehI maMgaLanI asarataLe che, takalI zaninI asara nIce che, ane evI rIte bIjA avayapara paNa, judA judA tArAnI asara nIcenA jhADapAlAnI megneTIka asara thAya che. eTale ke je jhADapAna para caMdranI asara hoya tene upayoga karavAthI magajane phAyado thAya, jenApara sUryanI asara hoya te khAvAthI hadayane phAyado thAyavigere. eTalA mATe dararoja jUdI jadI jAtane rAka levAthI judA judA avayane je tuM megneTIjhama maLI zake. ghaNI vakhata masAlAdAra khorAkamAM bhinna bhinna guNa AvI javAthI eka bIjAnI asara kaIvAra teDInAkhe che mATe bane tema sAde rAka ane sAdu pIvAnuM rAkhavuM joIe. lehI ukALanArI pIvAnI vastuo (madirAdi) eTalA mATe pIvI na joIe. sUryanA tApe rAkheluM pANI sUryamAMthI vadhAre pravAha laIne vadhAre guNakAraka bane che. ApaNA zAstromAM mAMsa madirA tadana varyuM che tenuM kAraNa zAstrIyarIte baDaja sArI rIte samajI zakAya che. mAMsAhArIo bahu kura thavAno saMbhava rahe che tathA je prANI nuM mAMsa khAya tenA badhA durguNo, tathA vikAre mAMsAhArInA zarIramAraphata AtA : che hovAthI Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] zAstrIya rIte siddha dharma thatA dharmanA siddhAMta. 211 AtmA ghaNA dodha, jusA ane bIjA avaguNanuM pAtra thaI paDe che, ane tethI je prANIeno khorAkane khAtaraja vadha karavAmAM Ave che, tene vikAsakama paNa mAMsAhArI aTakAvatA hovAthI tenA devAdAra ane pApI thAya che. bIjA ghaNuM daSTibiMduthI A vAta siddha thAya ema che. madirA mANasane unmatta banAvI tenI sthiti bhUlAvI de che, ghaNuMja akArya karAve che, ane temAM ghaNuM jIvahiMsA thatI hovAthI tadana varjya che. madirA pInAranuM hadaya bahuja dhImuM kAma karI zake che, tenuM mRtyu ekAeka athavA TuMkI umare thavA saMbhava rahe che. ApaNA zAstramAM ghaNu cIjo varSa che. temAM upalI be mukhya che. jainenAM jAhera khAtAM ane temanI hAlanI sthiti, (zAha narottama bhagavAnadAsa-muMbaI) (anusaMdhAna pRSTha 168.) tIrthasthaLa tathA ghaNuM gAmanA derAsaramAM chApela pahoMce rakhAtI hovAthI amaka aMze denAranuM lakSa te ghaNA khAtApara jaI zake che, ane jarUra hoya te khAtAmAM ApavA samaju mANasanuM citta jAya che. vaLI rUpiA lenAra mANasanuM mana paNa amuka aMze. A pahacAne lIdhe, ucApata karatAM acakAya che. A vakhate tIrthAdhirAja zrI zatrajaya khAte zeTha ANaMdajI kalyANajInA kArakhAnA taraphathI je je khAtAomAM paisA levAmAM Ave che, te khAtAo viSe jarA avalokana karIzuM. bhaMDAra khAte, sAmAnyarIte dareka derAsaramAM taratuM hoya che. rUpiyA bharAvanAra jANatA nathI ke kayA khAtAmAM sauthI vizeSa agatya che. paraMtu jANavuM jarUranuM che ke sAdhAraNa khAtuM, ke je ghaNI jagyAe devAdAra khAtuM hoya che, temAM madadanI vizeSa AvazyakatA che. cha derAsarakhAtuM paNa tevI ja rIte vizeSa madadane pAtra che. zrI bhoyaNIjI khAtethI jevI rIte daravarase upajanI sArI rakama jINuM derAsare samarAvavAmAM vaparAya che tevIja rIte je derAsaramAM vArSika Avaka bahu sArI hoya, te derAsaramAMthI DI ghaNI rakama paNa maMdiroddhAra khAte kharcAvI joIe. AthI bahuja meTuM bhaMDaLa, ke jenA para koI samaye keInI halakI dAnata thavA saMbhava rahe, te thavAno saMbhava ghaNe ghaTI jaze, ane egyane madada maLatAM prAcinatA jaLavAvA sAthe pUrvajoe karelA upakArane thoDeka badalo vaLI zakaze ane teonI kIrti cirasthAyI thaze. zrI AratI pUjAnuM ghIkhAtuM rAkhavAnuM kAraNa eTaluM ja che ke AratI athavA pUjA prathama karavAne dareka mANasa utsuka hoya. paraMtu te badhAmAMthI keIne nA hA kahevI athavA keinI zarama rAkhavI e kaMkAsanuM bIja ropavA barobara thAya. mATe pUrvajoe bahuja uttama rasto kADho che. pratikramaNa vakhate amuka amuka sUtronAM ghI bolAya che te mATe paNa eka vAta vicAravA jevI che. pratikramaNa sarvottama dainika kyA che, te zuddha Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 jaina konpharansa heralDa. ? julAI samajaNa pUrvaka thAya tenA uparaja te karanAra AkhA samuhanA pApa pazcAttApane, ane pharIthI te nahi karavAnA nizcayanA AdhAra rahe che. A kriyAmAM vadhu ghI melIne azuddha sUtreA khelavA devAM e amuka aze kriyAnI asara ochI karavA jevuM thAya che. mATe ceAgya, zudhAccAravALA, zAMta rIte khelanArA mANaseApAse sUtreA khelAvavA, e vadhAre zreyaskara che. kriyA atizaya dhImI thavAthI paNa bhAga lenArA utAvaLA ane azubha pariNAmI thaI jAya che, mATe sAdhAraNuM jhaDapavALAnI jarUra che. vaLI keAI kAI vakhate zakti nahi hAvA chatAM bahAranA daMbha, kIrti, ane pratiSThA jALavI rAkhavA khAtara kAi kAI bhAIe aNasamajaNathI, ghI belI, pAtAnI muzkelI vadhAre che, mATe zakti anusAra vartavuM, jethI bhaviSyamAM pastAvAnA prasaMga Ave nahi. AratI, pUjA, ghare paryuSaNa vakhate pAnAM padharAvavAM, ghADIyA pAraNAnA vividha prasaMgo, svapna utAratI vakhatanA prasaMgeA, varaghADAmAM ratha hAMkavA, prabhujI padharAvavA, prabhujIne laIne khirAjavuM, tathA evA bIjA aneka prasa`gApara ghI elAyache, temAM kAMi aDacaNa jevuM nathI. ulaTuM lAbhadAyaka che. kAraNa ke upara kAraNa jaNAvyuM che te uparAMta, paisA tarapha jarA echI leAbha vRtti thAya, svArtha vRtti paNa jarA ochI thAya, ane bhAvadazA caDe e jevA tevA lAbhA nathI. paraMtu pratikramaNa prasaMge azudhdhAccAra thatAM kevI muzkelI thai paDe che, te lakhavuM jarA ayukta lAge che. kAraNa ke je sAnidhyakArI devAnI kRpA meLavavA prArthanA che, te devAne akSara, zabda athavA uccAra pherathI kAI vakhate hukama thaI jAya athavA keI vakhate UMdhuM belI javAya ta pariNAma viparIta Ave. zrI pakhALanu dudha khAtuM khAsa dhyAna khecavA jevu' tatva dharAvatuM nathI. mAtra eTaluja ke parama pavitra, tIrthaMkara mahArAjanA dehapara dUdhathI pakhALa karavAnuM zAstramAM phara mAnyuM che, te pakhALa karanArane zubha ape che, ane zveta mUrtipara zveta dudha paDatAM ujavaLa guNeA vizeSa dRDhatA ApatA jAya che. zrI dIvAnuM ghI khAtuM eTaluMja patAveche ke jaina maMdiramAM akhaMDa dIpa rAkhavAmAM Aveche. ghIne dIpa azuddha paramANuo, athavA zvAsocchavAsanA durgaMdhane dUra karavAne atizaya samarthache. purUSA karatAM strIe hamezAM dharmaniSDa vizeSa hoya che, tee zakti anusAra dararoja athavA mahine mahine ghere ghI laI jAya che. ghaNAnu gheADuM thoDuM, koIne mArA bAjo upADavAnI kja pADatuM nathI, ane kArya sarala rIte thaI zake che. zrI bhavapUjA khAtuM keTalAekane jarA navuM lAgaze. tIrthAdhirAjapara Asare 24000 pratimAe che, ema bhavapUjA karanArAonuM kahevuM che. bhavapUjA eTale e sarva pratimAjI AnI pUjA. zAMtarasathI AvI pUjA akhaMDa puNya Apeche. zrI taLATI khAtuM parvatavALAM tIrthomAMja hAya che. e khAtAnA peTAmAM bhAtuM, tuM pANI tathA sAkaranuM pANI ane DuMgarapara vizrAmasthAnAe joItA pANInI vyavasthAche. keTalAMka sukha evAM che ke jenA anubhava thayA sivAya kharekhara khakhara paDIja zake nahiM. mUrtipUjA vakhate prabhujI mATe kevI uttama lAgaNI thAyache, rAmAMca kevA vikavara thAya che, Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 186 nenAM jAhera khAtAM ane temanI hAlanI sthiti. 213 pitAnA AtmAnuM maraNa thatAM prabhu AgaLa pote ke nirmAlya che, potAnA game tevA sAdhana chatAM prabhulakSmI-jJAna, ane cAritra-AgaLa te kaMIja hisAbamAM nathI evuM bhAna thAya che, varasamAM ekAda vakhata paNa prabhu sAthe taddhinatA thAya che, evA uttama anubhavo ekAeka maLI zake, ema A lekhinI te kaTapI zakatI nathI. potAnI mulakatA samajAya ane ahaMbhAva kSaNabhara paNa cAlyA jAya e puNya paNa virala che. saMsAramAM dareka mANasane be bhAva manamAM ramI rahe che, eka to pote hadayathI jANe che ane bahArathI kahe che ke bhAI, huM te zuM hisAbamAM chuM? bIjo bhAva e che ke upalI vAta jANyA chatAM ke mANasa potAne nabaLe pADavA Ave to ahaMkAra AvI sAmAnuM bagADavA vRtti thAya che. prabhujI sAthe dhyAna dharatAM, temAM tallana thatAM, e deSa temanI pAse TakI zake tema nathI. AvA prabhujI pRthvI paranI sAmAnya havA tyajI uttama, ekAMta, dhyAnayegya sthaLamAM rahI AtmasAdhana karI gayA che, tevA ucca sthaLethI zramita thayelA yAtrALune nIce utaratAM tata bhAtuM ApavuM e atizaya puNyalAbha Ape che. zrImAne ApIne puNya bAMdhe che, garIba tenI anumodanA karI puNya bAMdhe che. dilagIrI eTalI ja che ke te khAtAmAMthI kaI kaI bhAIo nekara hoIne ApanArane zraddhA na rahe tevI rIte bhAtuM ucApata kare che. uparIoe AvA mANaso tarapha jarA vizeSa dhyAna ApavAnI jarUra che. bIjI hakIkata e che ke rasedrI baLikhuM hovAthI sAdhanasaMpanna hoya evA paNa kaI kaI vakhate, te tIrthanA rahevAsIo, geralAbha le che. baMdhuo, A jema bane tema dUra karavA, tIrthasthaLa nivAsIone prArthanA che. sevApUjAmAM lUgaDAMkhAtuM evI rIte nibhe che ke keI AtmA dehamukta thatAM tenA puNyArthe amuka cIje derAsaranA vaparAzanI tathA pUjA karanAra bhAIone vaparAsanI tenA saMbaMdhIo pUjamAM mUke che. AthI derAsarane mAthe A bAbatane je paDavAnuM kAraNa thatuM rahe che. nAnA gAmamAM kaI kaI vakhate pUjAnAM vacce sArAM hoya che, jyAre moTA gAmamAM kaI kaI sthaLoe sthiti tethI ulaTI hoya che. jyAM AvI sthiti hoya tyAM lugaDAM tathA cIjonA piTakA bAMdhIne rAkhI mUkavAmAM Ave che ane dharmabaMdhuone herAnagati bhegavavI paDe che. mATe te viSe lakSamAM levA lAgatAvaLagatAone vinaMti che. ropAnI Tepa bAbata itihAsa jarA lAMbo che. amadAvAdanA prasiddha nagarazeTha hemAbhAInA hastaka pAlItANuM gIra hatuM, tyAre je te zeThe kAMI karyuM hatuM te thaI zakata. paNa hAla te, pAlItANAnA marahuma nAmadAra ThAkarasAheba sara mAnasiMhajInA rAjya amalanA zarUAtanA bhAgamAM ApaNe sAthe teoe karelI zarata anusAra 40 varSa sudhI daravarase rU. 15000 ApavA ApaNe kabUla kareluM che, te pramANe daravarSe kArakhAnA taraphathI te rakama nAmadAra ThAkora sAhebane bharavAmAM Ave che. (apUrNa.) Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kenpharansa hare, [ julAI vartamAna carcA. . rAtribhojana-kheDAnA janamAM (ane bIje paNa kaI kaI ThekANe banatuM haze) lagna prasaMge gaiArava jamaNamAM rAtanA lagabhaga ATha vAge che. ane kaI kaI jagAe patrALA paNa ApavAmAM Ave che. A banne bAbate ISTa nathI. rAtribhojananI sajhAyamAM tenuM atizaya pA5 varNaveluM che. te vAMcavA, rAtribhejanamAM zuM doSa che? te zodhanArA bhAIone vinaMti che. vaLI patrALAM banAvavA mATe ghaNuM pAMdaDAne khapa hovAthI, ane pAMdaDAM paNa jhADa uparathI teDatAM ekeMddhi jIvanI hiMsA thatI hovAthI pavALAM vanya che. temAM bIjA paNa aneka kAraNe che. dhArmika saMsthAo-"jana" patre eka vakhata potAnA mukhya lIDaramAM jaNAvyuM che ane ame paNa dhArIe chIe ke saMghanA paisAthI je saMsthAo baMdhAI hoya, athavA te keI vyaktie baMdhAvIne saMghane arpaNa karI hoya ane saMgha tenI vyavasthA karatA hoya. te tevI saMsthAmAM rahenAra yati athavA bIjA keInI mAlakI te makAna para hoI zake ja nahi. evA yatio athavA bIjA keI AvI kaI saMsthA pacAvI paDe ane temAM ke jene madada kare che te atizaya dilagIrInI vAta che. ema kadI thavuM nahi joIe. ema karanArAo dharmane ADakatarI rIte nukazAna kare che. jyAre moTA samuhanA hitanI vAta hoya tyAre aMgata svArtha lakSamAM nahi lenAra, ane tene vIsarI janAra jJAti, athavA dezaja Akhare taraze. jana lagnavidhi-amadAvAda vIzA zrImALI jJAtimAM zA lalubhAI sUracaMdanA pitranuM lagna jana lagnavidhithI karavA te zeThanI IcchA hatI. te vidhithI karAvavAnI sagavaDa paNa hatI. tevI IcchA batAvanAra patra temaNe jJAtinA zeThapara lakhatAM te patranI zailI temane nahi rUcI haze, tethI AgevAnoe bhegA thaI temane rU 1 daMDa karyo. amane te Azcarya thAya che ke mokSa meLavavA paryatanI badhI kriyAomAM paraNanAra yugala sAmela raho evI ucca bhAvanAvALI jaina dharmanI lagnavidhi paDatI mUkI vaidika lagna vidhimAM zuM vizeSa lAbha che? ane evI dhAmaka IcchAvALAne AvI rIte sAme daMDa!! amadAvAdanI vIzA zrImALI kema ame AzA rAkhIe chIe ke, pitAne TharAva pheravaze. vilAyata gamana suratanA marahUma zeTha talakacaMda mANekacaMdanA bhAI dIpacaMda mANekacaMda, jemaNe paradezamAM ghaNI musApharI karelI che, temaNe "jAme jamazeda" mAM celeMja karI jaina bhAIone vinati karI che ke "je yuropa amerikAmAM barAbara dharma sAcavI zakAtuM nathI ema mAnatA ho te tamArI khuzIne keI mANasa mane Ape. mAre kharce huM tene vilAyata laI jaIza ane te je lekhita khulAso kare ke vilAyatamAM dharma sAcavI zakAya che, te te deza mATe javAne kAMI pratIbaMdha tamAre rAkhe nahi. je tenAthI ulaTuM kahe te rU. aDhI hajAranI promIsarI neTa Apane huM puchuM. te tamArI marajImAM Ave te dharmAdA khAtAmAM tamAre ApavA. je A celejane javAba 15 divasamAM nahi maLe te vilAyata gamanane pratibaMdha nathI ema huM mAnIza. vilAyata gamanamAM bIjA Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] vartamAna carcA 215 de sAthe eka e paNa deSa che ke je dukAnethI ApaNe leTa, dALa cekhA vigere laIe teja dukAnethI tenI pAse mAMsa paNa paDyuM hoya che. vilAyatamAM hAla Azare 40000 vanaspati AhArake che. keI mANasa pharajIAta mAMsane upaga karAvatuM nathI. deza atizaya ThaMDe hovAthI madirAnI jarUra paDe ema tyAM janAra nabaLA mananA mANaso mAnIle, ane tethI tene upayoga kare e dhAstI rahe che. samaju mANasa mATe, dharmanA rahasya tatvathI jANanAra mATe, dhAstI ochI rahe. madirA vinA calAvanArA paNa tyAM che kharA. tyAM janArA zrImAne jarA vizeSa kharca karIne paNa dharmamAM rahevA prayatna kare paNa bicArA garIba seMghI cIjothI kAma levA cAhatAM kadAca dharmabhraSTa thavAne saMbhava rahe. AryAvartanuM vAtAvaraNa, videzI saMsargathI, bhraSTa thayuM che, ane thatuM jAya, che, e kharuM, paraMtu hajI ghaNuM dharmaniSTa che, jyAre yUropa amerikAnuM vAtAvaraNa hiMsAmaya che. AsapAsanuM vAtAvaraNa atizaya halakuM hoya tenI sAme thavuM e atizaya himatavAna mANasanuM ja kAma che. zrImAna mANasa roye sAthe laI jaI zake, garIba mANasa hoTelamAM ja calAvI zake. hATelamAM raseyA, khANuM pIrasanArA, vigere yupIyaneja hoI zake. annanA zubha paramANuone paNa pAsenA mAMsa vigerenA azubha paramANuone sparza thAya, e badhI muzkelI vicArIne ja ApaNA pUrvajoe dharma jALavavA mATe vilAyata gamanano pratibaMdha kare. te vakhate amerikA, jarmanI, vigere deze atizaya prasiddhimAM nahi AvelA hovAthI tenI sAme khAsa pratibaMdha mUkAye nahi hoya athavA te badhA vilAyata tarIke oLakhAtA haze ema dhArIe chIe. jApAna, arabastAna, AphrIkA vigere mulakamAM yuropa ane amerikA karatAM mAMsabhakSaNa, madirApAna ane tene aMge bIjA darzane ochA haze, ema lAge che. kAraNa ke te dezamAM anna pAkatuM hovAthI temanI pUravaNa tarIkeja mAMsane upayoga thAya che. jyAre yuropa ane amerikA mAMsamAM keTalA badhA racyA pacyA rahe che, te hamaNAja amerikana mAMsanA pALA mAMthI jaNAyuM haze. A badhAM kAraNe vilAyata gamananI virUddha jeyAM. have garIbAImAM atizaya chuMdAI maratA bicArA hiMdane hunnara kaLAnI keTalI badhI jarUra che te vicAratAM eTaluM te spaSTa lAge che, ke hiMdanA himatavAna yuvakoe paradeza jaI kamizana, dalAlI, athavA vepAramAM hiMdane pise bacAvI tyAMne pise ahiM ghasaDI lAvavAnI jarUra che. jevuM yuropa amerikA hunnara kaLAmAM kuzaLa ane agra bhAge che, tenAthI hiMda atizaya pachAta che. e hunnarakaLA A dezamAM lAvavA mATe yuvakane bahAra javAnI jarUra che. A badhI hakIkata vicAratAM "gujarAtI" patre AgaLa sUcavela vacale raste dhyAnamAM levA lAyaka che. te raste e che ke vilAyata jaI AvanAra dareka mANasa mATe te dharmabhraSTa thayA nathI, evI mahAjananA AgevAnonI khAtrI karI ApavAnI goThavaNa karAvavI uttama che. tathA tevI khAtrI thatAM sudhI te mANasane jJAti bhejana vakhate eka paMktimAM nahi. besAratAM, alaga besAravAno TharAva pasAra kara e vacalA vAMdhAne sauthI sarasa raste lAge che. A bAbata vicArIne nirNaya karavA jevI che. Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21da . jaina kenpharansa hareDa. | [ julAI kenpharansane vakhata-mAsAmAM konpharansa bharavI e AvanAra memAna tathA paraNAgata karanAra ane muzkela paDe temaja jIvavirAdhanA vizeSa thAya. piSamAsathI jeDa sUdhI vepAranI mosama hovAthI vizeSa DelIgeTe ene prekSake bhegA thavAno saMbhava che rahe. ane tethI jAhera mata moTA pramANamAM meLavavAnuM, keLavavAnuM tathA dhanikanA dhananI vyavasthAviSe moTA bhAganuM dhyAna kheMcavAnuM banI zake nahi. mATe amAruM mAnavuM to ema che ke kArataka suda 15 pachI ane mAgazara vada pahelAM e daramyAna kenpharaMsa bharavI uttama che. munimahArAjAo paNa te vakhata padhArI zake. ekalA dhArmika athavA ekalA vyavahArika upadeza karatAM bannenI sAtheja jarUra che. | munavihAra-hasUdhI je dezamAM jainavastI hovA chatAM munivihAra e che , tyAMthI ekaja pharIAda Ave che ke pavitra munirAje, ahi padhArI, amane upadeza ApI amAruM jIvana sAphalya kare. comAsuM khatama thatAM AvA sthaLoe vihAra karavA vinaMti che. patravyavahAra -tA. 3 jAnanA jainamAM lakhe che ke eka munirAjane kanpharasa eNasa taraphathI patranA javAbo maLatA nathI. jarA majAkamAM lakhe che ke "unALo hevAnuM kadAca A kAraNa haze paraMtu "jaina" patrakAra eTaluM te kabUla karaze ke ahIM AvatA badhA patrone javAba daI zakAya khare ke ? ke Ivakhate patra taddana nakAmo athavA piSTapeSaNa kareluM hoya ke nakAmI kuthalI hoya te javAba lakhavAnI jarUraja na rahe. ane je bahu agatyane hoya te amala karatAM vAra paNa lAge athavA keI vakhate asaMbhavita yojanA ene javAba ApavAnI paNa jarUra na rahe. A patra--ne kevA rUpamAM kADhavuM te viSe "jaina" patre mAtra eka vakhata jaNAvyuM hatuM ke "vaizya patrikA " tathA "kAyastha samAcAra" nI lAIna upara A mAsika nIkaLavuM joIe. "vaizya patrikAmAM jaI tenuM khAsa svarUpa kaI jaNAyuM nathI. "kAyastha samAcAra" magAvyA chatAM nahi AvyAthI tenI lAIna jANI zakAI nathI. hisAbadara mahIne prasiddha karavA viSe agavaDa hovAthI tema thaI zakatuM nathI, paraMtu vArSika hisAba te kenpharaMsa bharAya tyAre raju karavAmAM Ave cheja. pATaNa kenpharaMsamAM hIsAbanI nakale vaheMcavAmAM AvI hatI. bIjI vakhata "jaina" patra A mAsikanA aprasiddha lekhakanA pagAraviSe IzAre karI mAsikane najIvuM batAvavA kezISa kare che, paraMtu evIrIte pagAraviSe vAta karavI e patranI eTIkeTanI virUddha lAge che. keIkeI baMdhuo kahe che ke "haira4" je lAIna para joIe te lAIna para nathI. te baMdhuone kevA viSaye AvavA joIe ema pUchatAM kahe che ke sAMsArika viSaye carco. banI zakatI rIte A mAsika e viSaya carce che. eka grejyueTa adhune pUchatAM teo paNa lAIna batAvI zakyA nathI, mAtra pepara joIe tevuM nathI ema kahI zakyA che. A uparathI sarva vicAraka baMdhuone namra vinaMti che ke kaI tarehanA viSayo Apa carcavA mAgo cho te jaNAvavA kapA karaze. A patra potAthI banI zaktI rIte dareka prakAranA viSaya carcavA yatna kare che, chatAM amArI khAmIo ane sudhArA sUcavavA namra yAcanA che. Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 ] * vartamAna caca. " 217. cArI ane sajA-pAlItANAmAM gAmamAMnA geDI pArzvanAthajInA derAsaramAM mULa nAyakajInA cakSuTIlA vigere gheravA mATe tyAMnA bAroTa parabhu dAjIne 3 mAsanI sakhta kedanI sajA thaI che. AzrayasthAna-kAThIAvADa, gujarAta jyAM jainenI ghaNI sArI vastI che, temAMnA amuka bhAgo divase divase ghasAtA jAya che. IcchA virUddha paNa piTane khAtara muMbaI jevA asukhAkArIvALA ane roTalo maLe paNa oTalo na maLe evA zaheramAM bhAIone AvavuM paDe che. hAla muMbaImAM jaina bhAIonI vastI bahu sArI che. kAThIAvADanA eka vibhAga gohilavADanA janabaMdhuo mATe rahevA tathA jamavA ane paisAnI sagavaDavALI eke saMsthA atyAra sudhI muMbaImAM nathI. e bhAganA ghaNu mANase muMbaImAM vase che. jokhama vALA dhaMdhAmAM vizvAsavinA keI mANasa ekadama kAma ApI de e asaMbhavita che. tathA divase divase karo vadhatA jAya che, ane vepAramAM kasa ocho che ema dhArI laIne athavA thApaNanA abhAve mANasa karI tarapha vizeSa vaLe che. e badhuM anubhavI ane joI bhAvanagaranA rahIza zAha tribhuvanadAsa bhANajIe, amArA eka AgalA aMkamAM jaNAvyA pramANe, AzrayasthAna kholavA pahelAM gehalavADanA mukhya gAmanA zeThe tarapha eka hastapatra mekahyuM che. temAM temaNe jaNAvyuM che ke "rU. 50 nA mAsika bhADAthI eka makAna rAkhavAmAM Avaze. hAla tarata 15 yuvAna vizAzrImALI gahelavADanA haze, temane rAkhavAmAM Avaze. temaNe gujarAtI athavA igrejI-gujarAtI bannemAMthI eka paNa abhyAsa karela hovuM joIe. dAkhala karavAnI yegyatA jovA mATe temaNe eka kamITI nImI che. jamavAne kharca tyAM rahenArAoe phALe paDate Apa. AvanArane evI jogavAI na hoya te eka varasa sudhI rAkI pizAkInA rU. khAta mAMDI dhIrAze, ane raLavA mAMDayA pachI banatI jogavAIe teNe te pAchA ApavA paDaze. temAM rahenArane vepAra, dhaMdho, ane nokarI mATe keLavaNI levAmAM jogavAI pramANe bhalAmaNa tathA goThavaNa karI ApavAmAM Avaze. keLavaNI letAM kharca thAya te dareke pitAnA padarathI Apavo paNa tenI pAse jogavAIna hoya te te paNa khAte mAMDI dhIrAze, je teNe raLavA zIkhyA pachI pahelI jogavAIe bharI devA paDaze. dAkhala thanAra vadhumAM vadhu eka varasa rahI zakaze. dAkhala thavA IcchanAre koI sArA mANasanI bhalAmaNa sahita chIpIcAlImAM uparanA gRhasthane araja karavI." . surata jIllAmAM sAMsArika rIvAjo eka gRhastha lakhI jaNAve che ke amArA jIlAmAM jamaNavAra prasaMge ghI te pANInI mArka vAparavuM joIe. lagnaprasaMge phaTANu gAvAno rIvAja vadhatA jAya che. lagna prasaMge rU. 3000 nA dAgInA kanyAnA bApanA hAthamAM pahelA javA joIe. hamaNAja amArA jIllAmAM eka gRhastha rU. 7000) ApIne eka strInI hayAti chatAM bIjI strI paraNyA che, te ghaNuM ja khoTuM che vigere ghaNuM bAbate dhyAna rAkhI sudhAravA jevI lakhe che. te lAgatA vaLagatA bhAIone te viSe vinaMti karavAmAM Ave che. Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kansa [ julAI kAryasAdhaka rastA -merasadamAM jaina jJAnAlaya sthApavAmAM AvyuM che, ane tyAMnA dhArmIka pustakAnI pratA jJAnAlayanI saratAne anusarIne je koi munimahArAja vAMcavA magAve temane mokalavA TharAva karavAmAM AvyA che. tyAMnI vizA ozavALa jJAtinA zrAvakAe kanyAvikraya nahi karavAnA ane kare tene pAMca varasa sudhI nAtabahAra ane eka hajAra rUpiyA sudhI daMDa karavAne stutipAtra TharAva karyA che. AthI, kanyAvikraya sArI rIte aTakI zake ema dhArIe chIe. bIjA baMdhue AveA TharAva pasAra kare te ceAgya pagaluM thaI paDe. 18 suzIDhAkhAdamAM munivihArathI lAbha--zrImAlucara sabhAnA mekharee mahArAja zrI 1008 AcArya zrI kamaLavijayajI pAse rAtrieAjana, abhakSya, sAta vyasana, khAravrata vigere ghaNA prakAranA niyama lIdhA che. 22-24 varSanA ghaNAM mANasAe parastrItyAga kyo che. eTaluMja nahi paNa hAlanI strInA abhAve khIjI strI karavAnI paNa khAdhA lIdhI che. ha zubha pagaluM --kacchamAM tuMbaDI gAmamAM upAzraya ma`dhAvavAmAM Azare 3000 kArI devadravyanI vaparAi hatI. munimahArAja zrI 'savijayajInA upadezathI zeTha rAyazI jetasI e te 3000 kArI ApI saMghane doSamukta kayA che. tyAM kezaracaMdana paNa derAsaranuM vaparAtuM hatuM tene mATe Azare 1100 kArI bharAi gai che. tyAMnA rajaputa srIpurUSAe jIvahatyA, zikAra, rAtrieAjana, kaMdamULa, aNugaLa pANI pramukhane yathAzakti tyAga karyeA che, dhArmika saMsthAonA hisAba tapAsaNI khAtuM. zrI sadhanA lAlabAganA hisAba khAtAnA rIporTa, ameAe zrI sa'ghanA meATA lAlabAganAM vADIkhAtAnA vahIvaTanA hIsAba zeThe ratana'dra khImacattunA hastakanA tapAA che tenAM aMdara vahIvaTa kartAoe A vahIvaTa peAtAnA ghaNAja nIkhAlasa manathI calAvelA jovAmAM Ave che tethI temane purepura dhanyavAda ghaTe che. mAMDavI baMdara uparanA zrI anaMtanAthajI mahArAjanA deherAsarajInA rIpArTa zeTha ameAe mAMDavI uparanA zrIanaMtanAthajI mahArAjanA deherAsarajIne jeThAbhAI narazI tathA zeTha mANakajI jeThAbhAI tathA zeTha pItAmbara kAnajI tathA zeTha ghehe lAbhAI mANaka tathA zeTha padamazI ratanazI tathA zeTha lAlajI vasanajI tathA zeTha muLajI greDelAbhAI vIgere gRhasthAnA vahIvaTane te khAtAnA saMvata 1959--60--11 nI zAlanA Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 906 ] dhArmIka saMsthAonAhiMsAma tapAsaNI khAtuM. 19 hisAba tapAzyA che te jotAM temAM tathA daherAzarajInI adara pujana vIgere. AkhAte mATe ghaNAja uttama prakAranA dobasta rAkhelA joi amene bahuja AnaMda utpanna thayA che ane te badala dareka dhamAdA khAtAMonA vahIvaTa katA gRhasthAne vinayapUrvaka vinatI che ke upara jaNAvelA khAtAtarapha dhyAna ApI tenI purepurI nakala karavI joie che jethI vahIvaTa karatA grahastheA pAte aNuhada puNya prApta karI khIjA grahasthAne paNa moTA lAbha karaze, sadarahu khAtAmAM deherAsarajIne lagatAM khAtAMnuM tathA sAdhAraNa vIgere khAtAMnuM nAmuM ( hIsAbeA ) ahuja cegya rIte rAkhavAmAM AvyuM che jo ke te hIsAbeA cAkhI rIte rAkhavA mATe sArA pagAra ApI sArAM mANasA puratI rIte rAkhavAmAM AvyAM che tethI tathA vahIvaTa karatA grahasthAnI puratI kALajIne lIdhe te khAtAe ghaNA sArA pAyAupara cAle che. jo ke mANaseAnA pagAranI eka meATI rakama sAdhAraNa khAte dhare che paraMtu A khAtAne vahIvaTa jevI rIte calAvavAmAM Ave che te tarapha najara karatAM te vyAjakhI che. temaja vahIvaTa karatA grahasthAe peAtAnA kImatI vakhatanA bhAga ApI tathA peAtAnI samaja zikata vAparI sAdhAraNu khAtuM sArA pAyA upara lAvI mukyuM che jethI saghane deherAsarajImAM pu`jana karavA saMbaMdhI ka'I paNa kharca deherAsarajI khAte UdhArI apavAda sevavA paDatA nathI tethI upara jaNAvelA vahIvaTa karatA grahasthAne purepurA dhanyavAda ghaTe che. deherAsarajI tathA sAdhAraNa vIgere khAtAMnI jaMgama tathA sthAvara mIlakatane pure purA nAdha cApaDAnI aMdara rAkhavAmAM Ave che. deherAsarajInA pujana vIgeremAM kAipaNa jAtanI AzAtanA na thAya tevI rIte bahuja sArI rItanA dAkhasta rAkhavAmAM A velA che. te khAtAne lagatA nAnethI meTA sudhI dareka mANasA peAtAnA kAmanI aMdavaM purepurA tatpara rahelA jovAmAM Ave che. deherAsarajI tathA sAdhAraNa vIgere khAtAMnI mIlakatanuM vyAja ahuja sArI jAmI nagIrIthI upajAvavAmAM Ave che. deherAsarajIne lagatI jaMgama mIlakata bahuja sArI rIte 'dobastathI rAkhavAmAM Ave che. ameAe A khAtAne hIsAba tapAzyA che temAM ghIInI ugharANI tathA tenA nAma saMkha'dhI vIgere keTalIka sucanAonuM sucanApatra bharI ApavAmAM AvyuM che ane AzA che ke vahIvaTa karatA grahastheA te upara dhyAna ApI ceAgya sudhAreA karaze. ameAne hIsAba tapAsatI vakhate vahIvaTa karatA grahasthAe jAte hAjara thaI temAM vIzeSe karI zeTha jeThAbhAI narazI kezavajI tathA zeDa pItAMbara kAnajIe peAtAnA svaccha manathI khulI rIte dareka khAkhatamAM madada karI che temaja khAtAne lagatA metAjIee purI madada karI che tethI temane purepurA dhanyavAda ghaTe che, Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ julAI, jaina konpharansa harelDa bhAyakhaLAmadhenA zrI AdezvarajI mahArAjanA daherAsarajInA hIsAbane rIporTa. amAe zrI bhAyakhaLAjImadhenA zrI AdezvarajI mahArAjanA derAsarajIne vahIvaTa saMvata 1859-60-61 nI sAlane hIsAba tapAThyo che te jotAM te khAtAnA vahIvaTa karatA zeTha ratanacaMda khImacaMda tathA zeTha rAmacaMda hemAjIe amoe jeTalA vakhatane hisAba tapApe che temAM temaNe potAne kImatI vakhata rokI ghaNI sArI rIte vahIvaTa calAvelo jovAmAM Ave che. - temaja te beu graha A khAtAmAM jema jema khAmIo dekhAtI jAya che tema tema temAM sudhAro karavA tatpara rahelA jovAmAM Ave che, tethI bhaviSyamAM A khAtuM vadhAre sudhArA upara jAya tema dekhAya che ane te hadabahAra AnaMda thayA jevuM che. hame e jyArathI AkhAtAne hIsAba tapAsavAnuM zarU karI tapAsaNI purI thaI te daramIAna je ke amAre vakhata ghaNoja roko paDayo che, te paNa upara jaNAvelA ane grahae amane dareka bAbatanI pitAnA nikhAlasa manathI madada ApI che, tethI temane purepura dhanyavAda ghaTe che. jo ke A khAtAmAM junI udharANuM ghaNI moTI rakamanI bAkI rahelI jovAmAM Ave che, te udharANI kevI rIte vasula karI levI te badala temane vigatavAra sucanApatra ApavAmAM AveluM che, te upara hamArI puratI khAtarI che ke upara jaNAvelA baMne gRhastha puratuM dhyAna ApI prathama jevI rIte A khAtuM sudhAravA upara dhyAna ApyuM che, te karatAM paNa amArI sUcanA upara vadhAre dhyAna ApI vadhAre sArA pAyA upara lAvI mukaze. zrI jaina vakatRtvakaLA prasAraka sabhAnA hIsAbano rIporTa. amoe zrI. jaina vakatRtvakaLA prasAraka sabhAno hisAba tA. 25-6-09 ne roja tapAsI te sabhAnelagatI keTalIka bAbata nIce jaNAvI che. A sabhA haju bacapaNamAM che tenA sababe keTalIka bAbatamAM nIyamIta kAma thatuM nathI tepaNa mI. lAlananA khaMtIlA prayAsathI ghaNuM sAruM kAma bajAvI* keTalAeka vaktAo tiyAra karyA che, jenI vartamAnakALamAM ApaNA jenIonI sthiti jotAM purepurI agatya dareka maDaLa taraphathI svIkAravAmAM Ave che, mATe te saMbaMdhI paMDita lAlanane ghaNo dhanyavAda ghaTe che ane AzA rAkhavAmAM Ave che ke dareka jaina gRhastha A khAtAmAM sAmela thaI tene lAbha leze. - hAlamAM ame muMbaI bahArakeTa zrI. AdezvarajI mahArAjanA derAsarajInA vahIvaTane hIsAba tapAsIe chIe, lAsevaka cunIlAla nAMhAnacaMda, e DITara, janazvetAMbara kenpharansa. konpharansanA rIporTa maLavAnuM ThekANuM-pahelI, bIjI, ane trIjI konpharansanA rIpo mAstara bhAgacaMda mehanalAla zAhane tyAMthI vecAtA maLaze. The. ratanapoLa mu. kaDI, Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1936 ] kaDI prAMtanI meDI tarI. gujarAtamAM AvelA kaDI prAMtanAM jaina zvetAMbara suti pujaka zrAvakAnI vastIvALAM gAmAnI DIrekaTarI thaine AvI che tenuM tAlukAvAra lI". tAluke kaDI. DAMgaravA kalyANapurA karaNa sarasAna kaNajarI vaDAvI khaMDerAvapurA khAvaDa agAla Adaraja ( merA ) zuDAsaNa jhAleDA vAdharADA paMtheADA varakhaDI . kaiyala meravA mA khAsaNa cAlAsaNa Avana suraja Da gumAsaNa kherapura TAcIyA AnaMdapura IrANA mAthAsuLa nadAsaNa kaDI sAdarA Azalapura dIghaDI uMTavA phuletrA mArIsaNA adarADa thALa govIMdapurA desuNA karjIsaNa vaDu jhulAsaNa kAlAda gujapura evI vekarA pAlI sadarANA kAraDA ne dANe AduMdarA tAluke pATaNa pATaNa lAkhaDapa kuMtAvADA sarIyad dhANeja vaDalI kuNaghera saMkhArI khAcIANA lavA mITTIvAvaDI sApA geAlIvADA kAsA uMdarA rAmapura khAnaparaba eTavA jagALa kAtrA mesara zIla vAmaiyA kacarAvI dIveAdaraDu saMDera - Dera suNaka mAtapura adhAra vAgaDoda dalA abaluvA vAyaDa cArUpa raNuMja maNuMda tAluke vIjApura lADela sokhaDA kAlavaDA vIjApura . peDhAmalI pradeza gerItA samAuM vIhAra veDA khamaNavA khareDa gavADA Avela devA vaDAsaNa TIMTAdaNa mera pAMmAla DAbhalA pIlavAi bakhaLa puMdharA raNAsaNa vIdareAla vasaSTha delavADA maMDAlIvIhAra haraNAhADA kukaravADA Guo navAsa khapura jaMtrALa kharaNA samA khIleAdarA kelIsaNA carADI bhImapurA lAkaDA kharaDama DAlI - dhanapurA dagAvADIyA lAi geAntarI hAthIpurA hIrapurA AgalADa saradArapurA mahuDI* mANekapUra Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GIT rarara . halIsA mahudrA , dhaNapa . magaDI : chalA vAsaNa codharI viDavAsA vAMkAneraDA pAja sAMpA kaThavADA dhArAsaNA isanapura DoDIyA hAthIjaNa cAmalA ghamIja bhAvaDA dahegAma kuvArA dhalAsaNa * tAluke kalola caDAsaNa | dhINoja | maheravADA sAyabApUra - 1 saMkhelapUra che ! smRchoDapurA laNavA tAluke vaDAvaLI vaDAvalI kahoDA gAMbhU unAvA muMDherA sADA becara tAluke mahesANA ! TuMDAva DeDANa sIddhapura jAkhAnA kheravA sahesA rupapurA sAlaDI maiyANa pIMDhArapUra mulAsaNa hIra pepaLa me DIMDola sAI. chaThIyAraDA nAgavAsaNA mATa5 lIMca kAkezI vIratA vaDasmA dethalI sAMpAvADA lAMdhaNaja khaTAsaNuM 'DeDIvADA AMbalIAsaNa vAdhaNA delavADA Akhaja hAjIpura mIThIdhArIyala aMbAsaNa maNIyArI muMDavADA kesaNI jagudana gaNAvADA dhANadhaDI borIAvI bhAkhara gaMgeTa paDhAlIyA metrANA Asajola bAlIsaNa AkabA sAMgalapura - punAsaNa dethalI dedIyAsaNa umara cadrADA pAra sedarANA aMbAI solaMkI pIludarA aDhAra gorAda mATIdAu kalyANa maMDAlI bamaNuM UMjhA caDAsaNA calAuvA tAluke dehegAma viNapurA mevaDa bIlIsIyA cIleDA surapUrA aMbALA punAsaNa sonAraDA AdIvADA buTApAlaDI jalaMdarA meTA gekharavA. jamanApura galudana khAMbhela mahesANA kaThAdarA jharaNuja jAlIAno maTha TAdA mAMkaNuja vAsaNA rAThoDa cekhalApagI sAmetrA, denamAla eMdalA pATa prAMtIA bAmaNavADA badalA pATanAkuvA cANasmA balela virAtalAvaDI kAlarI tAluke siddhapura moTA IsanapurA rAMtija sIlI methI dAsajI vAsaNA jAmaLA DAbhI bAlavA dhAMdhusaNa sarave sAMtaja unAu nAsamada chatrAla sAja parIala kalAla mokhAsaNa pAnasara beraja vaDasara DuMgucA sanAvaDa serIsA hAjIpura khAtraja jelaja nAradIpura rAMdhejA bhATasara Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaDI paMtanI jena hIrakaTarI 196] pIMpalaja Adaraja moTI lIrA tAluke vIzanagara savALA tAramAM kAmalapura khavaDA dhAmaNavA kharavaDA magareDA lAchaDI DhIyALA guMjA deNapa kaDA luNavA bApIpurA pAnA vadhavALI viThaMDA madharapura maDAlI machavA "valAda jAsakA pIMpaLadara cANasola * karabaTIyA I | kAThI mAMsA seva jasemada savaMtapura hArIja junAmAMkA junAkotrA khAkhara aDIyA dunAvADA vIzanagara bhAlaka kAmalapura goThavA kAMsA saduthalA khadalapara becarapurA jetala vAsaNA ulapara jdagAma karavADA vAlama kamANa kharadA tAluke kherAlu tAluke AtarasudhI tAluke hArIja uNAda uDhAI zIpara vaDanagara umatA kherAlu DabhADa bArIyA dhaDIyA kanIpura AtarasuMbA jamanApura boratavADA ekalavA navAmAMkA vAMsA bhAM 3 kulagAma 381. A nizAnIvALA gAmonI DIrekaTarI A mahInAnI Akhare taiyAra thaIne Avaze. * upara pramANe karI prAMtanAM ApaNI vastIvALAM gAmonI DIrekaTarI bharAIne AvI che, te A uparAMta bIjA koIpaNa gAme ApaNI vastIvALAM rahI jatAM mAlama paDatAM hoya che te viSenI amane khabara ApavA lAgatA vaLagatAone vinaMti karavAmAM Ave che. zrI jaina zvetAMbara DIrekaTarI. yunAITeDa provInsIsa opha AUdha enDai AgrAke zrAvaka samudAyako vijJapti___ yunAITeDa provInsIsake jaina samudAyakI DIrekaTarI karanekA kArya sAhAranapura nivAsI mI. phulacaMdajI moghA bI. e., yunAITeDa provInsIsa jaina DIrekaTarIke onararI suparavAIjhara Inako suparda kIyA gayA hai. jIsake liye yunAITeDa provInsIsake zrAvaka samudAyako arja kI jAtI hai ke DIrekaTarI saMbaMdhame saba hakIkata IkaThI karanemeM una mahAzayako madata denekI maharabAnI pharamAve. zrI jaina zvetAnbara konpharansa. sarApha bejAra,-muMbaI. Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kenpharansa haeNrelDa. navIna samAcAra. madadanI jarUra-pAlItANAnuM gAma gArIAdhara siddhagiri tathA giranArajInI yAtrAnA rastApara che. tyAM daza varSaupara rU. 2200, kharcI upAzraya karyAM hatA. paraMtu temAM ru 900, derAsaranA vAparyAM hAvAthI kAi munirAja tyAM utaratA nathI. A devadravyathI tyAMnA mahAjanane cheDavavA mATe te vinatI kare che. 24 [ julAI. anAtha jaina bALAzrama--pAlItANAmAM sthapAyela A bALAzramamAM hAla 21 chekarAe dAkhala thayA che. A sasthAmAM dAkhala thai zake tevA ghaNA anAtha bALe. jema jema che. paraMtu hAla mAsika madada rU. 115, nIja maLeche. vadhAre madadanI jarUra vadhu sadada maLatI jaze tema tema vadhAre nAthAne Azraya ApI zakAro, puNyanuM A mahu uttama sthaLa che. kanyAzALAne madada--amadAvAda kanyAzALAne rU. 37, nI madada maLI che. rAveA--mahuvAmAM kacakaDAnI ane pIchAvALI cIjo tathA cAmaDAnAM pUThAM vAparavAnI adhI karavAmAM AvIche. nirAzrita kuMDanI sthApanA thaIche. khAnadezanA gAma sIdakheDakhAte paNa upalA TharAvA tathA paradezI khAMDa, ravA tathA menphrA nahi vAparavA TharAveA thayA che. DhuMDhIyAbhAI mUrtipUjaka thayA--muni zrI jItavijayajInA upadezathI mAravADamAM Avela nAgAra gAmanA 3 duMTIyA tathA 4 mAie mUrtipUjaka thayAM che, nirAzrita jainAne madada--DabAsaMganA lAcAra jaine! mATenA phaMDamAM rU. 32, va bharAyA che. dezI khAMDa--nahi vAparavA ane tene maDhale dezI khAMDa vAparavA keTalAka bhAioe pethApuramAM mAdhA lIdhIche. eka gRhaeNlthe kAzI taraphathI dezI khAMDa maMgAvI ApavA jaNAvyuM che. svAtmabhAga--punA khAte dakSiNa ejayukezana seAsAyaTI taraphathI cAlatI pharagyusana kelejamAM mI, nIlakaMTha sadAziva ema. e. mAtra rU. 75, nA dehanibhAva pagAre prAsara tarIke dAkhala thayA che. upavAsane lAbha--yuropIyana loko paNa hAla upavAsa karavAmAM vizeSa saMkhyAmAM bahAra paDatA jAyache. tenAthI apacA tathA hAMphNa jevAM darado paNa maTI jAya che. e lekAnA upavAsa ApaNA jevA tadana annapANI vinAnA sakhta nathI, paraMtu javanuM pANI vigere teo pIeche. druDhIyAbhAiomAM kAI kAI sAdhue jema chAza pIne upavAseA kare che tevI rIte A bhAIo kareche. zarIra bahuja vadhI gayuM . hAya te paNa tethI ochuM thAya che. carabI ghaTe che. zArIrika aneka phAyadAo che. vaLI zarIra AchI gati kare te mana paNa jarA echuM doDAdoDa kare, tethI mAnasika tathA Atmika lAbha paNa ghaNA thAya che. pAca nazakti paNa maMda thai hAya te teja thAya che. jaina lAibrarIne madada--vIzanagaranA mahuma zeDa gokulabhAI dolatarAmanI taraphathI kheDAnI jaina lAibrerIne rU. 56] nI madada maLI che. Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ revuM kuTavuM -mahuvAmAM e TharAva thayo che ke maraNa prasaMge strIo hamezAM cAra vakhata meM vALe che te baMdha karI phakta eka vakhatanI chuTa ApavI. satya dharmanirNaya-nAraNagaMjamAM DhaMDhaka sAdhu kamale tyAM birAjatA sAdhu amI. vijayajI vigerene vivAda karavA kahyuM. temaNe hA pADI paNa sAdhu cemila vivAda karyA vinA cAlyA gayA. phrI lAyabrerI-bhAvanagara jainadharmaprasAraka sabhA ane AtmAnaMda sabhA e banee jaino mATe phrI lAIbrerI karI che. kAlaMdImAM keTalAeka zubha Tha -1 pIchAMnI TepI, kacakaDAnI cIjo ane cAmaDAMnAM pUThAM vAparavA nahi. 2 hoLInI pUjA karavI nahI, dhuLeTI khelavI nahI. 3 zILasAtama vigere mithyAtrI parve bane tema kama pALavAM. 4 dArUkhAnuM phoDavuM nahi, vezyAne bolAvavI nahI, bhuMDA gIta gAvA nahI. 5 maraNabAda pAchalI rAtanA vAsI palo levo nahI. 6 jaina konpharansamAM 6 pratinidhio mokalavA. 7 maraNa bAda eka varasanI aMdara puNyanA rUpiA khacI nAkhavA. 8 jenI pAThazALA ughADavI. mRtyu pAchaLanA puNyanI rakamamAMthI be bhAga pADa zALAmAM Apavo. vahIvaTa mATe eka kamITI nImavI. rAtribhejana-surata jIllAmAM mAMDavI tAlukAmAM lagna vigere prasaMge jamaNavAra rAtre thatA hatA te nahi karavA TharAva thaye che. aNadarAmAM zubha TharA-1 pAThazALA sthApavI. te mATe lAga nAkha. 2 lagnanA varaghoDAmAM potAnI strIne nAcavA devI nahi ane bheDA gIta gAvAM nahI. 3 hoLI khelavI nahiH TUMDha karavI nahI. 4 maraNa pachI mAtaranI sukhaDI baMdha karavI ane tene badale rU. 2pAThazALA mATenI jJAnakuMDamAM devA. cerI mATe sajA-atrenA zrI geDajInA derAsaramAMthI tyAMnA gumAstA boTAdanA rahIza talakacaMda jeThAne varakha, kezara, barAsa, oDhaNI, rezamI dhotIyAM, aMga lUhaNa vigere ciravA mATe rU. 75, daMDa tathA eka divasanI sakhata majurI sAthenI kedanI zikSA thaI che jAhera saMsthA vecANI-amadAvAdanI nAgarIsarAhagorajI puNyavijayajIe zeTha nemacaMda mANekacaMdane vecI che. e bAbata takarAra cAle che. zrI saMghe dhyAna ApavAlAyaka che. deherga-pacAsajI dayAvimaLajI 76 varSanI umare amadAvAdamAM kALadharma pAmyA che. sosAyaTI-vAlIyaramAM "jaina yaMga mensa sosAyaTI" sthapAI che. meMbare 35 che. sabhA dara somavAre sAMje maLe che. onararI upadezakane pravAsa-pharUkhanagarathI jyotiSaratna paMDita jayAlAla, onararI upadezaka lakhe che ke huM dIlI thaIne madhyapradezamAM javAne chuM, te je pradezamAM temanuM pharavAnuM thAya tyAMnA jainabaMdhuo temane sabhA bharavA devAmAM ane bhASaNa ApavAmAM saralatA karI Apaze, ema AzA che. Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAravADamAM upakaraNanI jarUra-ajamerathI mI. ghanarAjajI kasTIyA amane lakhI jaNAve che ke rajaputAnAnA keTalAeka derAsaromAM kezara, sukhaDa, upakaraNa, caMdaravA, paMThIyA, vATakIo, dhUpadAnA AratI vigerenI ghaNI ja jarUra che to je je bhAIone tyAM ujamaNuM vigere thAya te vakhate upara jaNAvelI vastuo te tarapha mekalavA vinaMtI karavAmAM bhAve che. maI sAmarnu arya che. merena sasa sema. an mesa.-482-yA guna bhAsabhA sevAyehI mesa. ema. enDa. esanI chellI parIkSAmAM amadAvAdavALA mI. gIradharalAla vADIlAla dalAla pAsa thayA che. temane amArI taraphathI aMtaHkaraNapurvaka abhinaMdana ApIe chIe ane AzA rAkhIe chIe ke potAnA svadhamabhAIone teo ghaNuM upayogI thaI paDaze. anukaraNa karavA gya dAkhala-konapharansa phaMDamAM vadhAro karavA sArU dareka jana bhAIe pitAnI kamANImAMthI dara varSe eka dIvasanI kamAI makalI ApavIe ISTa che yama sabhAnA2 bhaDasAvA 8 bhAsAta trImahAse 3. 2-3-. na52nsa ophIsane mekalI ApyA che. A dAkhalo bezaka anukaraNa karavA egya che. ' jaina sIrIjha taiyAra karavA mATe ru 1000 nuM inAma ! pATaNa vAte maLelI cothI jaina zvetAMbara konpharansa vakhate thayelA TharAva anusAra hai| dharma ane phola supI- pu. rAte kramavAra jJAna thAya tevI uttarottara bhASA tathA viSayonI kaThINatA vAlI 1 thA 7 pustakonI sIrIca gujarAtI athavA hIMdI bhASAmAM taiyAra karavAmATe ru. 1000, aMke eka hajAra rupayArnu inAma nIcenA zaratoe ApavAnuM chaH 1 je sIrIjJane inAma ApavAmAM Avaze tenI prasiddhI vigereno haka inAma meLavanArano raheze paraMtu te prasiddha karavAnI teNeM kabulAyata ApavI paDaze. jo te haka konpharansane Apaze to ru. 1000, bIjA ApavAmAM Avaze. 2 sIjhinI pasaMdagI eka khAsa kamITI nImIne karAvavAmAM Avaze. 3 AjanI tArIkhathI eka varSa sudhImAM pasaMdagI mATe AvelI sIrIjJonI kamITI pAse tapAsa ___ karavAmAM Avaze. 4 tapAsa mATe AvelI sIrIjJomAMthI ekane inAma Apaq ema kamITI baMdhAtI nathI paraMtu temAtha yogya haze toja inAma ApavAmAM Avaze. 5 pasaMda karavAmAM AvatI sIrIjJa zIvAyanI bIjI sIrIjhamAMthI amuka copaDIo agara temAnA pATho kamITI pasaMda karaze to tenA pramANamA tenA yojakane inASa ApavamAM Avaze. badhu khulAzA mATe nIcenA saranAmeM patravyavahAra karavo. kolasA molo, mumbaI. AsasTiMTa sekreTarI. tA. 25-5-1906. zrI jaina zvatAMbara kAnpharansa. Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PAamrapyNANAwave maawww ra para sana 2010 mA samha 12 zrI jaina zvetAmbara konpharansa pustaka 2, halDa AgaSTa pustaka 2, nambara 8. AgaSTa. sana 1906. HARSES + pragaTa kartA zrI jaina zvetAMvara kaoNnpharansa oNphisa, muMbaI. m viSayAnukramaNikA. - 'viSaya. pRSTha. viSaya. DIREETS-- kaccha mova khAstraranA derAsarano mAmatI ... ... ... 238 jaina sIrIjha saMbaMdhI sUcanA. 239 zilA , ... ... 225 bhASAMtra kenpharansa ophIsamAM cAlatuM .. ... 227 madyapa 3 upayoga 23. abhI ..... ... ... 241 vetAMma2 bhurtI zrI saMdhana vijJapti. ... 244 kAya... ... 232 vazyAgamana. ... ... 244 aMthAlona...... ... 234 sama... ... ... ... 246 bRhat TippanikAmA nodhAyalA--- te marahUma zeTha premacaMda rAyacaMda 253 tarkazAstranA graMtho.... ... 235 / bhaima bhI. sArAmA vAzyaha zAstrIya rIta si dhArmiIya . ... ... ... 259 ' 4 ghaTo - -- vArSika mUlya DAkakA mUlya sameta sirpha ru. 1. zravaNAvadhAna ko 'iMduprakAza' sTIma pro sa.-muMbaI. ArranAmAAAMANIman wwwwwwww Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sIrIjha taiyAra karavA mATe ru. 1000 nuM inAma ! pATaNa khAte maLelI cothI jaina zvetAMbara konpharansa vakhate thayelA TharAva anusAra jaina dharma ane phIla suphAnuM purNa rAte kramavAra jJAna thAya tevI uttarottara bhASA tathA viSayonI kaThINatA vALI 1 thI 7 pustakonI sIrIza gujarAtI athavA hIMdI bhASAmAM taiyAra karavAmATe ru. 1000, aMke eka hajAra rupayAnu inAma nIcenI zaratoe ApavAnuM che: 1 je sIrIjJane inAma ApavAmAM Avaze tenI prasiddhI vigereno haka inAma meLavanArano raheze paraMtu te prasiddha karavAnI teNe kabulAta apavI paDase, jo te haka konpharansane Apaze to ru, 1000, bIjA ApavAmAM Avaze. 2 sIrIjJanI pasaMdagI eka khAsa kamITI nImIne karAvavAmAM Avaze. 3 AjanI tArIkhathI eka varSa sudhImAM pasaMdagI mATe AvelI sIrIjJonI kamITI pAse tapAsa __karAvavAmAM Avaze. 4 tapAsa mATe AvelI sIrIzomAMthI ekane inAma Apaq ema kamITI baMdhAtI nathI paraMtu temAthI yogya haze toja inAma ApavAmAM Avaza 5 pasaMda karavAmAM AvatI sIrIza zIvAyanI bIjI sIrIjhamAMthI amaka copaDIo agara temAnA pATho kamITI pasaMda karaze to tenA pramANamA tenA yojakane inAma ApavAmAM Avaze, vadhu khulAsA mATe nIcenA saranAme patravyavahAra karavo. kolasA mohalo, mumbaI. AsIsTaMTa sekreTarI. tA. 25-5-1906. zrI jaina zvetAMbara konpharansa.. zrI jaina zvetAvara DIrekaTarI. mAlavA aura bADake zrAvaka samudAyako vijJaptI. mAlavA mevADake jaina samudAyakI DIrekaTarI taiyAra karanekA kArya pratAparAsI zeTa' lakSmIcaMdajI ghIyA, mAlavA aura mevADa jaina DorekaTarIke onararI suparavAIjhara Inako nIyA gayA hai so DIrekaTarI ke vAste Ina mahAzaya mAlavA aura mevADameM jahAM jahAM apane ra pake zrAvaka samudAyako arja kI jAtI hai ke Una kalArka ko khoTI na karake ziva mada DIrekaTarIke phorma bharavA denekI meherabAnI pharamAve. zrI jaina zvetAMvara konpharansa, jAlasA mohollA-muMbaI. zrI jaina zvetAMbara DIrekaTarI madhyaprAMta (sI. pI. ) ke prAvaka samudAyako vijJapti. madhyaprAMtake jainasamudAyakI DIrekaTarI taiyAra karanekA kArya jabalapura nivAsI mi. kacaMdAjI kocara bI. e. madhyaprAMta jaina TIrakaTa ke AnararI suparavAIjhara inako suparda syA hai, aura isa vAste saba madhyaprAMta pravAsa kareMge. jIsake liye madhyaprAMtake zrAvaka arja kI jAtI hai ke DIrekaTarIsaMbaM meM sana hakIkata ikaThI karanemeM una mahAzadenekI maharabAnI pharamAve. zrI jai konpharansa. ko ThasA moholA-muMbaI. Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // OMnamaH siddhebhyH|| yaH saMsAranirAsalAlasamatirmuktyarthamuttiSThate, yaM tIrtha kathayati pAvanatayA yenA'sti nAnyaH samaH // yasmai tIrthapatirnamasyati satAM yasmAcchubhaM jAyate, sphUrtiyasya parAvasaMti ca guNA yasminsa saMgho'rcyatAM // arthaH--je saMdha, saMsAranA tyAgane viSe IcchAvALI che budhdhi jenI, e chatAM muktinA sAdhanane mATe sAvadhAna thAya che, vaLI je pavitrapaNue karIne tIrtharUpa kahevAya che, jenA samAna bIjo koI nathI, jene tIrthakara mahArAjA paNa vyAkhyAnane avasare "namo tisa" kahI namaskAra recha, nAthA sanAtuM tyA thAya cha, pRSTa bhaDimA cha, bhane nenAmA ( ane) guNI rahe the, sevA sadhanI, ( bhavya 7) pUla : The Ixin ( Swetumber) Conference Herald. Vol. II.] August. 1906. [ No. VIII. ... // kaccha moTI khAkharanA derAsarano shilaalkh.|| vyAkaraNa kAvya sAhitya nATaka saMgIta jyotiSa chaMdo'laMkAra karkazatarka jaina ciMtAmaNi pracaMDa khaMDana mImAMsA smati purANa veda zruti paddhati patriMzatsahasrAdhika 6 lakSa mita zrI jainAgama pramukha svapara siddhAMta gaNita jAgradyAvanIyAdi SaTa darzanI graMtha vizadeti jJAna cAturI dalita duvAdi janonmAdaiH brAhmI yAvanIyAdi lipI picchA lipI vicitra citrakalA ghaTojjvAlanAvadhi vidhiyamAna viziSTa ziSTa cetazcamatkArakAri zRMgArAdi rasa sarasa citrAdyalaMkArAlaMkRta sureMdra bhASA pariNati bhavya navya kAvya SaT triMzadrAgiNIgaNopanIta parama bhAva rAga mAdhurya zrotajanAmRta pIta gIta rAsa prabaMdha nAnA chaMdaH prAcya mahA puruSa caritra pramANa sUtravRtyAdikaraNa yathokta samasyA'pUraNa vividha graMtha graMthanennaika zloka zata saMkhyA karaNAdi labdhagI masAdeH zrotR zravaNAeva pAraNAnukAri sarva rAga pariNati manohari mukhanAdaiH spaSTazaSTAvadhAna zatAvadhAna ko Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 jaina kAnpharansa harelDa. [AgaSTa Taka pUraNAdi pAMDityAnuraMjita mahArASTra kauMkaNeza zrI burhAnazAhi mahArAja zrI rAma rAja zrI khAnakhAnA zrI navaraMga khAna prabhRtyaneka bhUpadatta jIvAmAri prabhUta baMdi mokSAdi sukRtasamarjita yazaH pravAdaiH paM. zrI vivekaharSagaNi prasAdairasmadgurupAdaiH sasaMghATakaisteSAmeva zrI parama gurUNAmAdeza prasAda mahArAja zrI bhAramallajidAgrahAnugAmina * mAsAdya zrI bhaktAmarAdi stuti bhakti prasannI bhUta zrIRSabhadevopAsaka sura vizeSAjayA prathama vihAraM zrI kaccha deze'tra cakre tatra ca saM. 1656 varSe zrI bhujanagare Ay catumAsakaM dvitIyaM ca rAyapura vaMdire tadAca zrI kaccha maccho kaMThA pazciA pAMcala bAgaDa jasalAmaDalAdhaneka dezAdhizermahArAja zrI khaMgArajI paTTAlaMkaraNairvyAkaraNakAvyAdi parijJAna tathAvidhaizvarya sthairya dhairyAdi guNApahastita sarasvatI mahAnavasthAna virodha tyAjakaiyAdavavaMza bhAskara mahArAja zrI bhAramallajI rAjAdhirAjaiH (vijJaptAH) zrI guravastadicchApUrvakaM saMjagmivAMsaH / kAvya vyAkaraNAdi goSTayA spaSTASTAvadhAnAdi pracaMDa pAMDitya 'guNa darzanena caraMjitaiH rAjadreH zrI gurUNAM svadezeSu jIvAmAri prasAdazcakre tadavyaktiryayA sarvadApi garAmAriH payUSaNA RSipaMcamI yuta nava dineSu tathA zrAddhapakSe sarvaikAdazI ravivAra darzaSu ca tathA mahArAja janmadine rAjyadine ca sarva jIvAmAririti sAradikI sArvatrikI codghoSaNA jajJe. tadanucaikadA mahArAjaiH pAlla vidhIyamAna nabho vArSika vipra viprati pattau tacchizA kAraNapUrvakaM zrI gurubhiH kAritA zrIgurUktAM nabhmya vArSika vyavasthApikA siddhAMtArtha yuktiyAkaNya tuSTo rAjA jayavAda patrANa 7 svamunAni zrI gurubhyaH prasAdAdupaDhokayatisma. pratipakSasya ca parAjitasya tAdRza rAjanIti mAsavya zrIrAma ivasamyam nyAyadharma satyApitavAn. kiMca kiyadetadasmadgurUNAM yataH yanigye mala kApure vivadiSumUlAbhidhAno muniH zrImajjainamataM yavannuti padaM nItaM pratiSThAnake !! bhaTTA nAMzatazA'pIyatnumilitA sUddIpya yuktIjitAyaniM ayitaH savoridayure bAdIvaro devajI // 1 // jaina nyAya girA vivAda padabImAroSya nidhoTito, pAbIdezagajAlagA puravare degaMbarAcArya rAT, zrI mahAma nareMdra saMsadi kilAtmA rAya vAdIzvaraH, kastepAMca vizka harSa sudhiyAmodharAcaMdrakaH // 2 // kicAsmadguvakra nirgata mahA zAstrAmRtAbdhau rataH, sarvatrAmina mAnyatAmabaho zrImAnAdi prabhoH // tadbhaktyai bhujapattanevyaracayat zrI bhAramalla prabhaH, zrI madrAya vihAranAma jina paprAdamatyadbhutaM // 3 // atha ca saM. 1656 varSe zrI kaccha dezAMtarje salA maMDale viharadbhiH zrI gurubhiH pravala dhana yAnyAbhirAmaM zrI khAkhara grAmaM pratibodhya samyag dharma kSetraM cakre yatrAdhIzo mahArAja zrI bhAramallajI bhrAtA kuMara zrI paMcAyaNajI pramada prabala parAkramAkrAMta dika cakacakra baMdhupratApatejA yasya paTTarAjJiA puSpAM bAi prabhRti tanUjAH kuM. dujAjI, hAjAjI. bhIganI, desarajI, devojI, kamojI, nAmAno ripugajaghaTAkesariNastatra ca zatazaH // zrI uzavAla Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] kaccha moTI khAkharanA derAsarano zilAlekha. 227 gRhANi samyag jina dharma pratibodhya sarva zrAddha sAmAcArI zikSaNenaca parama zrAddhI kRtAni taMtraca grAma grAmaNI bhadrakatva dAnazUratvAdiguNopArjita yazaH prasara karpUra pUra surabhIkRta brahmAMDa bhAMDa: zA. vayarasikaH sakuTuMbaH zrI guruNA tathA pratibodhito yathA tena ghara sA. zivA pethA prabhRti samavahitena navyopAzrayaH zrI tapAgaNa dharmarAjadhAnIva cakre tathA zrI gurUpadezenaiva gurjara dharitryAH zilAtakSakAnA kArya zrI saMbhavanAtha pratimA kAritA. zA. vayarasikena tatsutena zA sAyara nAmnA mUlanAyaka zrI AdinAtha pratimA 3 sA, vIjjAkhyena 3 zrI vimalanAtha pratimAca kAritA. tatpratiSTAtu sA, vayarasikenaiva saM. 1657 varSe mAghasita 10 some zrI tapAgaccha nAyaka bhaTTAraka zrI vijayasena sUriparama gurUNAmAdezAdasmagurU zrIvivekaharSagaNikareNaiva kAritA. tadanaMtaraM meSa prAsA - do'pyasmarUpadezenaiva phAlgunAsita 10 samUhUrce uvaesa gacche bhaTTAraka zrI kakkasUriafe zrI AnaMda kula zrAddhena uzavAla jJAtIya pAriSi gotre sA. vIrA putra, DAhApu, jeThA sA. khAkhaNa putraratnena sA. vayarasIkena putra, sA. raNavIra sA. sAyara sA0 mahikaraNa snuSA umA, rAmA, purI, pautra sA. mAladeva sA. rAjAkhetala khemarAja vaNavIradIdA vIrApramukha kuTuMba yutena prArebhe tatra sAnidhya kAriNau ghaMghara gotrIyau paurNamIyaka kulagurU bhATTAraka zrI nizrA zrAddho sA. kAMDa suta sA. nAgIo sA. meraganAmAnau sahodarA sutasA. pAcA sA. mahipAlAmala prasAt kuTuMbayutau, prAsAdojyaM zrI zatruMjayAbatArAkhyaH saM. 1657 varSe, phA. kra. 10 dine mArabdhaH saM. 1659 varSe phA. zu0 10 trisiddhi parI mAruroha. AnaMdAca kaccha maMDana zrI khAkharinagara saMghezreyazva, saM. 1659 varSa, phA. zu, 10 10 dine, paM. zrIvivekahapaMga NibhirjinezvaratIrtha vihAro'yaM pratiSThitaH prazAstiriyaM vidyAharSagaNibhirviracitA, saMvatovaikrama | kato'yaM zilAle. khoddhArastapagaccha gaganAMgaNa dinamaNi zrI vijayAnaMda sUrIzvara ziSya paMDita lakSmI vijayajicchiSyaratnamunIzvara zrIvijayAnAM sadupadezaH tacchiSyapanyAsapadAdhAri zrImatsaMpadvijayajitpreraNayA, saMvata 1962 apATha kRSNASTamyAmabhavat // zrI // zrI // 'p bhASAMtara. zrI kaccha meITI khAkharanA derAsaranA zilAlekhanu, vyA, avya, sAhitya, nATaka, saMgIta, jyotiSa, chaHzAstra, asaMAra zAstra, uThi evAM takA, zivakhatanA zAstra, jInamatanA zAstra, ciMtAmaNimatanA pracaMDa khaMDana karanArA hai!, mImAMsAzAba, smRtizAstra, purANuzAstra, vedazAstra, tathA zrutinI paddhatinAM (632000 ) cha lAkha chatrIsa hajAra zAstra, tathA jaina Agama Adika peAtAnA ane paranA siddhAMta, gaNitazAstra, tathA jAgatA evA yavana Adika chae darzanAnA graMtha, tathA ni Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 jaina keAnpharansa heralDa. : gaSTa mala evAM prakaraNa saMbadhi jJAnanI caturAI vaDe karIne daLI nAkhela che durvAdi manuSyanA unmAda jeoe evA, tathA brAhmI ane phArasI Adi lIpI tathA pIMchInI lipIthI thatI vicitra prakAranI citrakalA, tathA ghaDAmAMthI agni kahrADavA AdinI vidhithI atyaMta uttama mANasAnA manane camatkAra karanArA, tathA zRMgAra Adika rasathI rasayukta thayelAM, ane vicitra adhAdi ala kArAthI suAAbhita evI saskRta bhASAmAM banAvelAM manehara evAM navAM kAnyA anAvavAthI tathA chatrIsa prakAranI rAgaNIonA samUhathI batAvelA utkRSTa bhAvAlA rAganI mIThAzathI sAMbhalanArA mANasane amRtapAna sarakhAM gItavAlA rAsa tathA praznadhAthI tathA nAnAprakAranA chaMdothI bharelAM pUrva mahApurUSonAM ciratro tathA nyAyazAstranI TIkA Aki karavAvaDe karIne, tathA jevI kahI tevI samasyA pUravAthI, tathA vividha prakAranA graMthA racavAvaDe karIne, tathA aneka ane sekaDA game laika racavA Aphrika vaDe karIne melavela che sarasvatinA prasAda jemaNe evA, tathA sAMbhalanArAonA kAnAne amRtanA pAraNA samAna evA sarva prakAranA rAgeaunI pariNati vaDe karIne manehara che sukhane zabda jemane evA, valI spaSTa rIte ATha avadhAnanA, tathA seA avadhAnanA keASTakane sapUrNa karavA ArdikanI paDitAi vaDe karIne khuzI karela evA mahArASTra tathA kAMkaNanA rAjA, zrIjI nazAha mahArAja, zrIrAmarAjA, zrIkhAnakhAnA tathA zrI navaraMgakhAna Adika aneka mahArAjAoe dIdhelA vAmATenA amArapaTaha, tathA ghaNA keTTInAM chuTakArA AdikanA puNyathI melevela che jazavAda jeoe evA, amArA guru mahArAja paMDita zrIvivekaharSagaNie saMghADA sahita teja zrIgurUmahArAjanA, mahArAjA zrIbhAramalajInA Agrahayukta thayelA Adaza pAmIne zrIbhaktAmara AdikanI stutipUrvaka bhaktithI prasanna thayelA zrIMAdideva prabhunA upAsaka evA deva vizeSanI AjJA vaDe karIne pehelA vidvAra 'hI zrIkacchadezamAM kayAM temAM paNa savata 1656 varSe zrIbhuja nagaramAM peheluM cAmAsuM ane bIjuM cAmAsuM ra3ra khadaramAM karyuM. valI te samaye zrI kaccha, macchukAMThA, pazcima pAMcAla, vAgaDa tathA jaisala aAdika aneka dezanA svAmI evA, tathA mahArAja zrI khegArajInI gAdI banArA evA, tathA vyAkaraNa ane kAvya AphrikAnA parijJAnavAlA, tathA tevA prakAranI mahattA, sthiratA tathA daitA Adika guNAvaDe karIne dUra karela che. sarasvati ane lakSmInA virodhane jemaNe evA tathA mahAn anavasthA ane virodhane yAga karAvanArA ane yAdava vaMzanI aMdara sUryasamAna evA mahArAjAdhirAja zrIbhA jIe vinaMti karavAthI zrI gurUmahArAje temanI icchA pUrvaka vihAra karyAM, temaja kA tathA vyAkaraNa ArdikanI gAchIthI, tathA spaSTarIte aSTa avadhAna AdikanA utkRSTa paDita InA guNa dekhADavAvaDe karIne khuzI karelA evA te rAjAe zrIgurU mahArAja prate peghanA dezamAM jIvarhiMsA na thavA devA mATenA lekhakarI ApavAnI kRpA karI. te lekhAne seA nIce mujaba che. hamezAM gAyana khilakula hiMsA thAya nahI. temaja RSipaMcamI sAM pa SaNanA nave divaseAmAM, zrAddhapakSamAM, saghalI agyArasAe, ravivAre, tathA amAd ma temaja mahArAjAnA janma divase paNa saghalA prakAranA jIvonI hiMsA na tha evI rItanI sarva dizAmAM ane sarva jagAe udghASA 1 Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] kaccha meThI khAkharanA derAsarano zilAlekha. 228 karAvI. tevAra bAda eka vakhate zrAvaNa mAsanuM vArSika parva pAlavAnI mahArAjAe AjJA karate chate brAhmaNe te aMgIkAra na karavAthI tene bolAvIne zrI gurUmahArAje zikSA karAvI. temaja zrIgurU mahArAje kahelI zrAvaNamAsanI vArSika vyavasthAvAlI siddhAMtanA ethenI yukti sAMbhalIne tuSTamAna thayelA rAjAe zrIgurU mahArAja prate meherabAnI pUrvaka pitAnI mehara chApavAlA sAta 7 jayapatre ApyAM ane pratipakSane parAjayapatre eTale hAravAnAM patro ApyAM-ane tevI ja rItanI rAjanIti batAvIne rAjAe pitAne uttama prakArano nyAyadharma zrIrAmarAjAnI peThe satya karyo, valI hamArA gurune eTale prabhAva te zuM hisAbamAM che, kemake, je gurU mahArAje zrImalakApuramAM yAda karavAnI IcchAvAlA mUlA nAmanA munine tele che temaja pratiSThAnapuramAM yavanenA mehaDethI jainadharmanI jema stuti karAvelI che, valI eTalAmAM AvI malelA evA seMkaDe game brAhmaNane yukti dekhADIne jemaNe jItelA che, temaja bedipuramAM vAdIonA uparI evA devajIne jemaNe mauna karAveluM che, valI jemaNe jenanI nyAyavANIthI dakSiNa dezamAM rahelA jAlaNa nagaramAM vivAda padavIpara caDAvIne digaMbarAcAryane kahADI mUkela che temaja rAmarAjAnI sabhAma jemaNe AtmArAma nAmanA vAdIzvarane harAve che. evA te uttama buddhivAlA zrIviveka harSagaNi mahArAjanI pAse rAjA paNa zuM hisAbamAM che? valI amArA gurU mahArAjanA * mukhamAMthI nikalelA mahAnazAstrIrUpI amRtanA sAgaramAM lIna thayelA bhAramallajI mahArAjAe zrIrUSabhadeva prabhunI ghaNI mAnyatA dhAraNa karI tathA temanI bhakita mATe te zrI bhAramallajIe bhujanagasmAM rAjavihAra nAmanuM atyaMta addabhuta zrIjinezvara prabhunuM maMdira banAvyuM have saMvata 1656 nI sAlamAM zrIkaccha dezanI aMdara svalA jesalA maMDalamAM vihAra karanArA zrIgurU mahArAje ghaNAM dhanadhAnyathI mane hu2 thayelA evA zrIkhAkhara gAmane pratibodhIne sArI rItanuM dharmakSetra banAvyuM, ke jyAMnA rAjA mahArAja zrI bhAramavrajInA bhAI kuMara zrI paMcAyaNa hatA. ke jemaNe madayukta aneka prabala parAkrame karIne dizAcakane dabAvyuM hatuM tathA je sUrya sarakhA pratApa ane tejavAlA hatA. valI jemanI paTTarANI puSpAMbAI Adika hatI. tathA jemanA putra kuMara dujAjI, hAjAjI, bhImajI, desarajI tathA kamejI nAmanA hatA, ke jeo zatruorUpI hAthIonI zreNIne harAvavAmAM kesarI siMhasarakhA hatA.valI tyAM rahelAM seMkaDo game esavAlanA gharone samyaka prakAre jina dharma pratibaMdhIne tathA zrAvaka saMbadhi saghalI samAcArI zIkhavIne temaNe utkRSTa zrAvaka banAvyA. valI tyAM bhadrakapaNa dAna tathA zUrApaNA Adika guNothI upArjana karelA yazanaphelAvArUpI kapUranA samUhathI sugaMdhayukta karela che brahmAMDa jemaNe evA zA. vayarasI nAmanA paTelane tenA kuTuMba sahita zrIgurU mahArAje eve te pratibaMdha Ake jethI teNe ghaMghara gAtrA zA. zivAghethA Adika sahita zrIpA gachanI rAjadhAnI sarakhe na upAzraya banAvyuM. temaja zrIgurU mahArAjanA upadeze karIne ja gujarAtanI bhUmImAMthI salATane mAlAvIne zA. varasIe zrIsaMbhavanAthajInI pratimA karAvI tathA tenA zA. sAyara nAmanA putre mUlanAyaka zrI AdinAthajInI pratimA karAvI tathA zA. vIjajA nAmanA putra zrI vimalanAtha prabhunI pratimA karAvI. valI tenI pratiSThA aMjana zalAkA zA. vayarasI-, Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 jaina kenpharansa heralDa. [ AgaSTa eja saMvata 1657 nI sAlamAM mahAzudi 10 somavAre zrItapAgaccha nAyaka bhaTTAraka zrI vijayasena sUri gurUmahArAjanA hukamathI amArA guru zrI vivekaharSa maNinA hAtheja karAvI che. tyArabAda A derAsara paNa amArA gurUnA upadeza vaDe karIne ja phAgaNa vadI 10 me uttama muharta upakeza gachanA bhaTTAraka zrIkaTava sUrIe bedhela. zrI ANaMdakula zrAvake ozavAla jJAtinA pArikha netravAlA zA. virAnA putra DAhyA, tenA putra jeThA, tenA putra zA. khAkhaNa, tathA tenA putraratnAzA. vayarasIe, tathA putra zA, raNavIra, zA. sAyara, za. mahikaraNa, tathA vahue, umA, rAma ane purI, tathA patra zA. mAladeva, zA. rAjakhetala, khemarAja, vaNavIra, dIdA tathA vIrA Adi kuTuMba sahita prAraMvyuM, valI ghaMghara gotravAlA, ane punamIyA kulagurU bhaTTArakanI nizAthI zrAvaka thayelA evA zA. kaMthaDanA putra za. nAgIyA tathA eraganA manA sagA bhAInA putra pAMcAsA sahita temAM madada karanArA hatA, ane temaNe rAjAnI nirmala kRpAthI kuTuMba sahita temAM madada karelI che. A zrI zatruMjayAvatAra nAmanuM derAsara che; saMvata 1657 nA phAgaNa vadI 10 me prAraMbheluM che-tathA saMvata 1659 sudi 10me ahIM saMpUrNa thayuM che, vaLI tethI AnaMdathI kaccha dezanA zaNagAra rUpa evA zrIkhAkharanAmanA nagaramAM kalyANa thayuM che, saMvata 1659 - nA phAgaNa sudi 10 me paMDita zrIviveka gaNue A jInezvara bhagavAnanA tIdharUpa maMdiranI pratiSTa karelI che, ane A prazasti vidyAharSagaNijIe racelI che. saMvata vikamane jANa. A zilAlekhane jIrNodvAra tapa gaccharUpI AkAza maMDalamAM sUryasamAna evA zrIvijayAnaMda sUrIzvarajInA (zrI AtmArAmajI sUrIzvaranA) ziSya paMDita zrI lakSmIvijayajI mahArAjanA ziSyaratna munIzvara zrImad haMsavijayajI mahArAjanA sadupadezathI temanA ziSya panyAsa padavIne dhAraNa karanArA zrImad saMpadvijayajI mahArAjanI preraNA karIne saMvata 1962 nA asADa vadI AThamane divase thaye che. A zilAlekhanuM gujarAtI bhASAMtara jAmanagara nivAsi zrAvaka hIrAlAla haMsarAje kareluM che. te zrI madyapAna athavA dArUno upayoga. dArU e zuM cIja che, tathA te keTalo badho vaparAzamAM vadhu ane vadhu AvatA jAya che e jANatAM kaMpArI chUTe che. hiMdustAna pahelAM, hAla karatAM oche mAMsAhArI ane e che madyapAnI deza hate. madha pIvAte te paNa rAjA rajavADAomAM, vezyAomAM athavA amIra umarAvomAM ja. ghaNe bhAgamAM tADI jevuM ochuM duSita pIvAnuM vaparAtuM hatuM, paNa te dArU jeTaluM nukasAnakAraka, kharcALa ane bhAna bhUlAvanArUM nathI. athavA tathA kA. nAmadAra IMgreja sarakAre A dezapara asakhya upakAre kayo che, ema te dareka vicAravAna baMdhue kabUla karavuM ja joIze, paNa tenI sAthe sAthe ja dArU je nAzakAraka ane nukasAna kAraka padArtha eTalA moTA pramANamAM vaparAzamAM, dekhA dekhIthI, chaTa hovAthI, ane raste Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] madyapAna athavA dArUne upayoga. 231. cAlatAM pIThAM maLatAM hevAthI, A che ke hiMdanuM jIvana cUsI jatAM aneka tavemAM A tatva bahu moTo bhAga bhajave che. dArU dareka rIte nidya che. dharmanI dRSTithI jotAM dArU ane tevI cIjo zAmATe nigha che te "jainadharma prakAza" nA ASADhamAsanA aMkamAM vRddhi pAmate bhraSTAcAra" e viSayamAM bahuja sArI rIte darzAvavAmAM AvyuM che. hAla hoTelane je atizaya upayoga thAya che te mATe eTaluM ja kahevuM basa thaze ke tyAM pIvAtI cA, dUdha, AIsakrIma, soDAvaoNTara vigere bhraSTatA bahuja vadhAre che. kAraNa ke je pyAlAmAM halakA varNanA manuSya kAMI khAdhuM pIdhuM hoya, teja pAtramAM ucca varNanA manuSya khAvApIvAthI halakA vaNanA manuSyanA te pAtrane lAgelA adazya paramANuo uccavarNanA manuSyanA zubha paramANune halakA pADavA yatna kare che. zubha paramANuone azubha paramANuonI kharAba saMgatathI bhegavavuM ja paDe te kudaratI che. musalamAna athavA mAMsAhArI hiMdu varNoe pIdhelA pAtramAMthI pIvuM e keTaluM dhamane, AtmAne, ane zuMbha paramANuone nIcuM lagADanAruM che tene avazya vicAra karatAM zeka thAya tevuM che. pIdhelA pAtrane ghaNI vakhatathI baLAyelA pANImAM bheLavAmAM Ave che tethI te pANI paNa kevuM pavitra, te vicAre. muMbaI jeva moTA zaheromAM pANI atizaya DheLAvA paNuM, tethI gaLela aNagaLane viveka nahi rahetAM trasajIvonI asaMkhya hiMsA ane tethI atizaya pApanuM baMdhAvuM hoya che. temAM paNa AvA hoTelomAM pANI mATe bahu ja gaDabaDa jevuM hoya che. AIsakImamAM barapha athavA kAcA mIThA vaDe asaMkhya eke drijInI virAdhanA thAya che. vaLI dUdhane rAkhavAnA AIsakImanA saMcAomAM paNa barAbara sApha nahi thavAthI beIddhi jIvanI utpattine paNa saMbhava rahe che. seDA voTara pIvAmAM paNa cAnA pAtra jevuM thAya che. rasanA lAlacamAM phasAtI havAthI jIvanI adhogati thavAno saMbhava rahe che. madhanA pIThAM eTalAM badhAM vadhI gayAM che ke lAlacu jIve tenA paMjAmAM phasAtAM vAra lAgatI nathI. dArU pIdhele mANasa potAnA kabajAmAM nathI. te game tema cAle, bele ane na karavAnuM kare, e tene kAbu zarIraparathI cAlyo jAya che. bIjI upayogI cIjo levAnuM paDatuM mUkI dArUnI latamAM ghaNA kuTuMbo pAyamAla thaI gayA che. hiMdustAnamAMthI dArU eka kareDa rUpiyA paradeza ghasaDI jAya che. ane dezamAM banate dArU keTaloe thato haze, tene te kAMI zumAraja nathI! A cIja bIlakula phAyado karatI nathI. vilAyata ThaMDe deza hovAthI tyAMnA vatanIone tenI jarUra lAgelI, paNa tyAM paNa dArUvinAnuM gRha uttama cAlI zake che, ane dArU vAparanArUM gRha nidhana avasthAmAM AvI paDavAne saMbhava rahe, te pachI hiMda jevA bhikhArI dezamAM, jenI kAMIja jarUra nathI, je zarIranA ghaNuM upayogI avayavane ane mamabhAgone nukazAna kare che, ane badalAmAM kAMIja Apato nathI, evI cIjathI keTalI pAyamAlI thAya te vicAravuM sahela che. dArUnuM vyasana, kSayanA ziganI jema, vArasAmAM utare che. putrapautro ane bhaviSyanI saMtatine dArU pInAra bahuja geraphAyadAkAraka vAraso Apate jAya che. dArUnI banAvaTa trasa jI utpanna karI tene haNavAthI thatI hovAthI dharmane paNuM, ane AtmAne paNa visArI mUka paDeche, kaI rIte pANI jevuM uttama pIvAnuM cheja nahi. dareka rIte dArU varjya che. Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 . jaine kenpharansa harelA. [AgaSTa kAThIAvADa dezanI jaina zvetAMbara mUrtipujaka zrAvakanI vastIvAlA gAmanI DIrekaTarI thaIne AvI che te gAmonuM prAMti ane rAjyavAra lIsTa. prAMta jhAlAvADa coTIlA rAjya, vakhatapara gauzala meTI vIrIvA pAMca duvArakA vidhAsIA 'rUpAvaTI mahIkA cItrAkhaDA rAjavaDalA ghIyAvaDa tIthavA gArIyA ceTIlA moTI melaDI . nAvA pAjavAlI vaDhavANuM rAjya vaDoda khAMDIyA navuMgAma palALI zIhANI lAlIAda jAMbu paranAlA, jAkhaNa bacaNa nAnA TIMbalA uMTaDIM saikA moTA TIMbalA bhala gAMmaDA mevAsA kherANA pIyAvA mulI rAjya saNosarA bAmaNabora hekalavA kheraDI moravADa junI meravADa navI mulI TIkara paramAranI jasApara lIbalI navANIA sIdhasara gaDhAda DhIMDANuM vaDhavANa zahera baladANuM devA gaMdIAlA garabaDI libAlA , khIlA vaDhavANa kempa mAM sudAmaDA -- - sApara chaDIAlI rAjapara keraDA nelI leA cuDA rAjya thAnalakhatara rAjya. thAna lakhatara lIMbaDI rAjya cuDA cekaDI mINApura * bhaMsALa gokharavAnuM cAMcakA nalIyA. navANIA mAravADa lIlApura peDhaDA keralA lIMbaDI vinAlA akavAlIA vAMkAnera rAjya khAMbhalAva pAlIyAda tAluke ! kuMDalI aDAlI sAI vAMTAvaka gudIAvaDA nAgaDakA alAu kheDavAlA vIThalagaDha vAMkAnera keThI luNasara khIjaDIyA rAtaDIA balALA bhakA kaMthArIA gujAra pANasINA heDAlA lIAda karamaDa kArela meTA tarADIA pAlIyAda dhAMdhalapura "gauraA ' saravA ratanapura bhaDalA lIDA eDI. bhANejaDA sejakapara TuvA vaNeda tAlukA kerAlA jArIDA . saMdhAvadara, araNITIbA kArAvaDI vaNada vaNA | cacANa merA devapurA ghaNAda Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] kAThIyAvADanI janazvetAMbara murtIpujaka DIrekaTarI dhAMgadhrA rAjya dhrAMgadhrA haLavada ghuDakaTa, vATAvadara hAlA devacarADI IgarAlA vA kIDIbhAyAtI jetapura meDapara raMgapura e veNAsara rahIzAlA umaraDA dhanAlA susavAva rAsIMgapura rAmapura TIkara raNanI khAMDa mIANI gALA dudApUra : haDALA dIghaDIyuM vilAlu dAlIA rAsaMgapara calA jegaDavuM sApakaDA bharADA QdI akavAlIA rAvalIo vadara dughaI ghelI vegaDavAva aNIdrA jesaDI raNamalapu jhIMjhuvADA rAjya | jasadaNa . TaMkArA vichIyA vavANIA jhIMjhuvADA belA AdarIANA prAnta uDasaravaiyA. bagathaluM surela nagavADI (rAjya ThAkara dhAmAM pAlIvADA hakamata sarakAra) bhuta ghaTaDA phatepura AdaraNA mIThA goDhA dAThA cAMcApara : * jhADIANA hAthasaNI gAlA samaDhIALA gaNola - sApara * - bajANuM rAjya karaMjaDA saravaDa ceka haLabaTIArI khANAM jAlIyA kAyAbhAInuM ghAMTIluM vaDagAma dAne nesa kerAlA dasADA dedaraDA vAghapara kalADA bhaMDArIA jodhapara mAlavaNa vaDAla khAkharAlA - sIdhasara jepura jhejharI sanAlA moTI machaDI prAnta bAbarIAvADa makanasara seMDalA navAgAma navA geraiyA rAjya jApharAbAda. | harIpara navA saDala moTA bhelA kuMtalapura DeDANa ravApara bharAI baMdara mAnasara bhAvanagara rAjya.. junA sAdarakA prAMta bo Udepura boTAda vIraparaDA janaDA rAjya porabaMdara. taradhaDI - - nurakhA navI mAMDala hAmApara porabaMdara nAgaDAvAsa nadIvAluM haDedhaDa rojhIvADA pIluDI kaMDoraNuM rANAsAhebanAM navA sAdurakA jAmanagara rAjya. lIlApura prAta macchukAMThe jAMbuDIA ATakoTa ghunaDA ajamera memI rAjya khareDA bhADalA vApara samaDhIALA makarapara khAkharecI mAlAyA rAjya jasadaNa tAluke. | ghAMTIlA junA mAlIA vaNAsara, merabI kumaTha sAlaDa kaMkAvaTI kUvA Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 jaina kenpharansa heralDa [ AgaSTa vAdharavI. | prAMta okhA maMDala. | beTa saMddhAra gaDhecI (ghaDecI) varadusara rAjya gAyakavADa vasaI (kanakApurI) sarakAra "upara lakhyA pramANe kAThIyAvADa dezanA prAMta jhAlAvADa, UMDasaravaiyA, bAbarIyAvADa, ba, macchukAMThA ane okhAmaMDaLa e prAMtamAMnAM upara lakhyAM gAmonI DirekaTarI bharAIne AMhI amArI pAse AvelI che te vinaMtI karavAnI ke upara lakhyAM gAma sivAya sadarahu prAMtenuM kaI paNa gAma ApaNe jaina zvetAMbara zrAvaka bhAIonI vastIvALuM game te phakta ekaja mANasa rahetuM hoya tevuM nAnuM sarakhuM paNa gAma bAkImAM rahyuM jaNAya to te gAmanuM nAma, AgevAnanuM nAma ane pisTa tene kayAM thaI kenI mAraphata maLaze te ekadama patrakAroe vaLatI TapAle khabara ApI zrI saMdhane AbhArI karavA vinaMtI che. graMthAvalokana jainamArga prAraMbha pithI bhAga bI-A vIza pAnAnuM nAnakaDuM pustaka vidvAna jaka lAlana taraphathI doDha AnAnI najIvI kiMmatamAM prasiddha thaye Doka vakhata thayA che. amane te kharA hadayathI lAge che ke lAlananuM kAma bahu ucca pratinuM che. atrenI bAbu pannAlAla jaina hAIskUlamAM uparanAM gharomAM A pustaka pejaka poteja calAve che, ane pariNAma ucca Ave emAM saMdehaja ze! IgrejImAM jema prAImara ane tenI pachI kamavAra naMbara hoya che, tema A jake paNa be prAImare ane te pachInI pAMca copaDIo maeNTriIkane abhyAsa pUrNa thatAM sudhI karI zakAya tevI taiyAra karI che. eka pustakanuM rIvyu A mAsikamAM AgaLa levAI gayuM che. jaina dharmasaMbaMdhI jJAnanAM khAsa upagI mULa tane dezakALanI paddhatimAM goThavI vidyArthIonA hadayamAM sugamatAthI sthApita karavA e kAma ati muzkela ane khAsa dhArmika zikSaNanIja lAIna anusaranAra vaijaka jevA virala badhuoja karI zake evuM che. zikSaNa be prakAranuM che, bedhaka ane zeika. IgrejImAM Exercises ApIne je zailIthI lAbha thAya che te lAbha thavA A prAraMbha pothIthI AzA rakhAya che. kAraNake pahelAM pATho ApelA che, ane nIce, chekarAo te samajI zakyA che ke kema, te tapAsavA prazna pATha ApyA che. A zilI ati ISTa che. vIze vIza. bodha pATha ati upayegI, je hetuthI pustaka lakhavAmAM AvyuM che te saphaLa karanArA, ane sahelI bhASAmAM lakhAyelA che. dharma ane pApa, zrI tIrthakara, sUtra, kamane kAyade, janma mRtyu, jIva ane karma, svarga naraka, mukti, AcAra, zraddhA, zrAvaka, devagurU dharma, nIti ane chevaTe saMsAra ke che e tathA pustakamAMnA sarva eke eka upayogI pADe che. zikSake e jema bane tema bALakone samajAvavA prayatna karavA jevuM che. dharmanAM dareka aMgane cejake bahu sAre InsApha Ape che. Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] bRhat TippanikAmAM nodhAyalA graMtho. bRhat TippanikAmA naghAyalA tarkazAstrAnAM graMtho utAro ApanAra pro. ravajI devarAja. sva samayanA graMtho. kartA. naMbara. nAma. varga 1 lo. 1 anekAMta jayapatAkA 2 vRtti 3 vR. Tippanaka 4 anekAMta vAda praveza 5 dravyAlaMkAra tarka 6 nacacakravALa 7 vRtti 8 nyAyAvatAra 9 vRtti 10 vRtti 11 pramANakaLikA 12 vRtti 13 pramANamImAMsA 14 vRtti 15 pramANa saMgraha 16 prameya ratnakoza 17 ratnAkarAvatArikA 18 lokatatvanirNaya 19 SaTdarzanasamuccaya 20 vRtti 20 sammatisUtra 21 vRtti 22 vRtti 23 24 sarvajJasiddhiprakaraNa 25 syAdvAdaratnAkara pra0 khaMDa syAdvAdamaMjarI varga 2 jo. 1 anekAMta vyavasthApana haribhadrasUri municaMdrasUri haribhadrasUri | paM. rAmacaMdra ( tathA guNacaMdra maLavAdi 39 siddhasena siddharsana haribhadrasU. siddhavyAkhyAnika zAMtyAcArya hemAcA 22 " caMdraprabhasUri ratnaprabha haribhadrasUri siddhasenadivAkara maLLavAdi | pradyummaziSyA mayadevasUri anya kartR haribhadrasUri vAdizrI devasUri maLLiSeNasUri zloka, 3500 * 8250 2000 700 400 61 18000 92 -2073 60 2873 170 86 1252 170 700 25.000 712 9 prastAva che. 5000 1680 emAMsarvajJasiddhyAdi 23 vAda TippanasAthai esyAdvAdaratnA karanIlaghuTIkA rUpa graMtha che. 7300 36000 3000 rimArka. 200 * 235. sadasad vagaire pAMca adhikAra che. sUtrasAthai. enA traNa kAMDa che; enAM ATha pariccheda che. saM. 1349 mAM racI. Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. .jaina kAnpharansa holDa. [AgaSTa . nAma. kartA. zloka.. rimArka. 2 apazabdanirAkaraNa 3 apauruSeyadevanirAkaraNa . abhAvanirAsavAdasthaLacAra yazodevasAdhu trivargaparihArasAthe patrAche sarvArya pramAbhAvAdyabhAvanirI sarUpa cAra vAda sthaLa che. patra 14 che. 5 pariNAmi vastuvyavasthApana 6 pratyakSAnumAnAdhikapramANanirAkaraNa yazodevasAdhu 7 SaTdarzana diGmAtra vicAra 8sarvajJa vyavasthApanAvAda haribhadrI naMdivRtyAdya | namaskAra upara racelaM. varga 3 jo. 1 kevaLibhuktistrImukti prakaraNa. ra zAkaTAyana kRta 900 e zAkaTAyanasAra eja cha bdAnuzAsana karela che. 2, tenA saMgraha zloka. '3 boTika niSedha ... zvetAMbara darzana siddhi vastravyavasthApanarUpa. patra 19 che. kula graMtha 117735 zvetAMbaranyAya.. varga 4 tho. 000 digaMbara kRta nyAya, - 1AptamImAMsAlaMkAra ( aSTa sAhasrI.) vidyAnaMda . 2 nyAya kumudacaMdra sUtravRtti ... makaLaMka deva .. 3 nyAyavinizcayaya vRtti. . bhanaMta vIrya . ... 4 prameyakamaLa mArtaDa prabhAcaMdra 16000 sUtra tathA vRtti maLIne. - .11000 paracuraNa 1 adhyAtma taraMgiNI TIkA 2 Apta parIkSA vRtti. 3 patra parIkSA zrI varddhamAnastotra vRtti 5 hetu biMdu TIkA. ...... of tatvArthanA pelA zlokanIvyA khyArUpa. viSamArthavALI 500 digaMbarIya takarUpa.. - - kuLa graMtha 46. 15323. 45500 digaMbara nyAya. Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] bRhat TippanikAmAM nodhAyalA graMtho. parasamayanA graMtho. ".. naMbara. nAma. kartA. zloka rimArka. varga 1 lo. __bauddha 3716 prakRtIzvarAdi nirAsavAcya bALAvabodhapa3paricchedavA0 840 1477 . sUtrasAthe 1 tatvasaMgraha 2 tarkabhASA TIkA 3 nyAyAbiMdu sUtra 4 vRtti 5 nyAyapravezaka TIkA. |, Tippanaka 7 pramANavAttika vRtti varga 2 jo. dharmottarAcArya haribhadrasAra zrIcaMdrasUri saM0 1168 mAM racyu. pecaprasthAnanyAyatarkapara-e. graMthamaLIne 53000zlokache nyAyamata 1 nyAyasUtra 2 bhASya 3 vArtika 4 tAtparya TIkA 5 tatparizuddhi 6 nyAyAlaMkAra 7 nyAyakusumAMjali .. nyAyakaLikA TIkA nyAyasAra 10 ra TIkA 11 paMjikA .. 13 sArasaMgraha bhakSapAda vAtsyAyana bhAradvAja vAcaspati .. | 53000 udayana zrIkaMThatathAabhayatila. . - - 405 400 jApasiMha ... patra.46 no graMtha che. . ejeM aparanAma nyAyabhUSaNa " TIkA 11 tenuM nAmanyAyasAra vicArache - varga 3 jo. saM. 1048 mAM racI. / . ... vaizeSika 1kaMdaLI ba~kA-.' . 2. Tippanaka .... 3 paMjikA kiraNAvaLI-TIkA Tippanaka nyAyalIlAvatI 8 bhAskara bhASya bhUSaNa manoharagraMtha zrIdhara... 6000 paM.naracaMdra / 2500 maLadhA. rAjazekhara | 4... saM. 1385 mAM racI. ... dravyapadArthauparaeTalaMTi panache - 2373 sRSTayAdivAcya hetusAdhyagata azeSa vizeSa nirUpaNa sUtravyAkhyAna. 10 SaTpadArtha praveza 198 Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaTa jaina kenpharansa heralDa. " [ AgaSTa navara. nAma. rimAka. salya. sAMkhya saptati vRtti bhazrIvilAsa vRddhavAdasAra va 2. veta. 1 zAstradarpaNa 2 khaMDanakhaMDakhAdya Tippanaka zrIharSakavi brahmAdvaitasiddhayAdi vAcya . cAra paricchedavAluM. kule 811:0 zAstrIya rIte siddha thatI ghArmika bAbate. pALelAM jAnavare eTale ke gAya, ghoDA vigeremAM jagalI phADI khAnArA prANIe eTale taha, vAgha, varuM vigere karatAM vIjaLIka pravAha vizeSa hoya che, ane tethI temanI jagI lAMbI hoya che. jIdagI laMbAvavAne vadhu mAMsanA lecAnI jarUra nathI, paNa jIvanatattva khecavAnIja agatya che. zarIramAMthI vIjaLIka pravAha ocho thAya tyAre ja jAnavare ane mANasAra daradanA humalA Ave che. mAMsa khAvuM e maeNneTIjhama (vIja LIka pravAha) nA niyamathI ulaTuM che. jAnavara jIvatuM hoya tyAM sudhI mAMsa ane dudhanuM maeNgneTIjhama sarakhuM che. maraNapachI mAMsane asala guNa badalAI jaI de bane che. jema jema mAMsavAsI, tema tema tenuM maeNgneTIjhama nabaLuM hoya che. jAnavaromAM teonI * lAgaNI ane jusAthI jeTalI jhaDapathI tanadurasta megneTIjhamamAM moTA pheraphAra thAya che, teTalI ja jhaDapathI te darada utpanna kare che. vaLI vanaspatimAM jAnavaronI jeTalI jhaDapathI lAgaNI ane jusA badalAtA nathI ane tethI te thoDAM dara pramANamAM utpanna kare che. A uparathI jovAmAM Avaze ke mANasa karatAM jAnavaramAM dara ochAM hoya che, ane jAnavara karatAM vanaspatimAM vizeSa ochAM hoya che. mAMsa khAnAra jAnavaranI lAgaNI ane jusAne bhegA thaI paDe che. je havAmAM magneTIjhama athavA vIjabika pravAha sAre hoya te havA ane sAdI paNa umadA vicAravALI jIdagI jIvanaderIne laMbAve che Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] jana sIrijha sabadhI sUcanA. 238 mANasomAM je pheraphAra ghaNA ane bahu jaladIthI thAya te tenA para duHkhadarada maTA pramANamAM humalo kare che. A mATe ja zAMtarIte prayatnavAna jIdagI gALavI e zreSTha che ema samajI zakAze. mananI nIca kriyAo eka dezamAM leke lAMbe vakhata jArI rAkhe tyAre te adazya vAtAvaraNane jherI banAve che. jema vIjaLInA pravAhane be pola Pole sAmasAmA hoya che tema jamaNa ane DAbI bAjue athavA upalA ane nIcalA avayavomAM paoNjhITIva ane negeTIva maeNgneTIjhama rahe che. AMgaLAM, AMkha ane mastakamAMthI ghaNI jhaDapathI e pravAha bahAra nIkaLe che. pratikramaNa vakhate sthApanA sthApatAM pahele navakAra ane paMcikriya bolatAM dareka bolanAra sthApanAjI tarapha uMghe hAtha rAkhI AMgaLAM sthApanAjI tarapha rAkhI bele che, te kiyA, vicAra karatAM jaNAya che ke, pratikamaNu karanAra sala baMdhuone zubha vIjaLika pravAha ekatra thaI moTA jathAmAM sthApanAjI AsapAsa zubha vAtAvaraNa utpanna kare che ane vAtAvaraNa zubha thavAthI vizeSa sArA vicAre utpanna thayA kare e dekhItuM che. derAsaramAM bhale arthanI pUrI mAhitI vinA paNa zubha hetavALA teMtra, sleka athavA prArthanA bolAya tethI tIrthakaranI AsapAsanI zubha zreNamAM vizeSa vizeSa vadhAre thatuM jAya che, ane temanI AsapAsanA jIvone zubha. tarapha dore che. mastaka para zikhA rAkhavAnuM kAraNa paNa eTaluM ja lAge che ke mastakamAMthI dareka nImALAnA jhINA bArIka bhAgamAMthI nIkaLI jate vIjaLika pravAha jALavI rAkhave. zarIra bhInAzavALuM hoya tyAre e pravAha bahu vegathI bahAra nIkaLe che ane tethI jaNAze ke bhInuM zarIra rAkhavAthI pravAha ocho thavAthI duHkha utpanna thAya. maeNgneTIjhamanA prayoga karanArA, upalA be palanI khabara hovAthI pitAnAM AMgaLAMne thoDAMka bhIjavI DAbe hAtha sUryanA Plexus para ane jamaNe hAthe dukhatA bhAga para mUkI vIjaLika pravAhanuM kuMDALuM banAve che. pIDAtA bhAgamAM e pravAha ekaThe thaI daradane dUra kare che. jaina sIrIjha saMbaMdhI sUcanA maherabAna sAheba, savinaya lakhavAnuM ke kenpharansa heraDamAM jaina sIrIjha taiyAra karavA mATenI jAhera khabaranI kalama pAMcamI AdhAre lakhavA hAMsala ke, prAthamika zALAomAM dhoraNa bIjAthI dhArmika zikSaNa cAluM karavAmAM Ave te trIjA ane cothA dhoraNamAM paMDita phatecaMda kapuracaMda lAlananI banAvelI prathama pravezikA traNa buke barAbara kAma sAre tema che, ane te anukrame calAvavI joIe. - aMgrejI pahelA dhoraNathI sAtamAM dhoraNa sudhI abhyAsakama gayA mArcamAsanA aMkamAM pragaTa thayela che eTale e saMbaMdhamAM vadhAre lakhavAnI jarUra nathI. Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- jaina kenpharansa heralDa. [ AgaSTa yunIvasIsanA bI. e. sudhInA cAra varSanA kesamAM nIce pramANe jena abhyAsa calAvavA amAro abhiprAya che. -1 zAnArNava saMskRta TIkAsameta, jJAtA sUtra saTIka. * 2 purUSArthe siddhi upAya-upAsaka dazAMgaSTaya. 3 sabhASya tatvArthadhiMgamasUtra--uttarAdhyayana sUtra. 4 dravyAnuyoga tarkaNA-jaMbudvipa pannati sUtra ema. e. sudhInA abhyAsavAlAne jaina nyAyAvatArika saMskRta graMtha tathA mAgadhI jJAnanA mATe AcAsaMga sUtraNe jANapaNuM thAvuM joIe. digaMbara jaina baMdhuoe paNa cAra parikSA TharAvI che. 1 bALabedha parIkSA. 2 pravezikA parIkSA. 3 vizArada parIkSA.4 zAstrIya parIkSA. mukAbale. - bALabedha parikSAne abhyAsa te prAthamika zALAnI barAbara che. pravezikA parikSA te agrejI traNa dhoraNa sudhIno abhyAsa. vizArada parikSA te aMgrejI sAtamA dhoraNa sudhI abhyAsa. " zAstrIya parikSA te lagabhaga ema. e. sudhI abhyAsa dhArmika viSaya paNa tene lagatA goThavelA che ane 18 varase badhe korsa pUre thAya che tema ApaNe paNa bALa vagathI mAMDI ema. e. sudhI barAbara 17-18 varasa lAge che ane amArI a85 samajaNa anusAra amee darzAvelA graMthe je abhyAsamAM kramAnusAra cAlu thAya te jaina dharmane khare rahasya pAra paja. AzA che ke kamITI A para pUratuM lakSa Apaze. mATe araja ke A lekha kenpharansa heralDamAM prasiddha karavA maherabAnI karaze te jaina baMdhuone ghaNe lAbha thaze. lI. jaina saMghane sevaka mANukacaMda pAnAcaMda saMdhavI. zrI kaccha mAMDavI jaina mitra maMDaLInA maMtrI. Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] kenpharansa ophIsamAM cAlatuM kAmakAja ra41 konpharansa ophIsamAM cAlatuM kAmakAja, DIrekaTarI khAtuM-taLa muMbaImAM 5 mANase ephasamAM kAma kare che. kacchadezanI pharmavAra tAravaNI chapAvA mATe taiyAra thaI che. kaDI prAMtanI tAravaNa lagabhaga adhI uparAMta thaI che. je je gAmanI DIrekaTarI thaI AvI che te gAmo uparAMta bIju keIgAma rahI gayuM na hoya te mATe be mANasa tapAsaNamAM chalAomAM phare che. rajaputAnAmAM ajamera khAte DIrekaTarI brAMca ephIsa konpharasa taraphathI khelavAmAM AvI che. tyAM onararI suparavAIjhara zeTha dhanarAjajI kAsaTIyAnA hAtha nIce 15 mANasa Azare kAma kare che. teoe Azare 350 gAmonI gaNatrI karI che. pratApagaDhamAM bIjI brAMca ophIsa kholavAmAM AvI che, ane tene baMdobasta zeTha lakSmIcaMdajI ghIyA, provIzyala sekreTarI mALavA, taraphathI thAya che. tyAM 3 mANaso kAma kare che. te kAma thoDA vakhatamAM pUruM thavA saMbhava che. saMyukta prAMtenI DIrekaTarI mI. phalacaMdajI meghAnA niHsvArtha prayAsathI saharAnapura khAte ophIsa kholI thAya che. madhyaprAMtanI DIrekaTarI mI. mANekacaMdajI kecara bI. e. narasiMhapura khAte ophIsa rAkhI kare che. tyAM mAtra eka mANasa che. dakSiNamAMnAM gAmenI DIrekaTarI patravyavahArathI thAya che. maMdiraddhA2-1962 nA zarUAtathI nIce pramANe rakama judA judA derAsaramAM apANI che. rU. 200 phaledhI pArzvanAtha pAse ozIyA gAma mATe. 200, zrI vaDedarA mATe dAdA sAhebanA derAsaranA jIrNoddhAra mATe. 200, zrI amadAvAdamAM caMgaLanA derAsara mATe. jAnyuArI 186. 125, zrI pATaNamAM kanazAnA pADAnA zrI zAMtinAthajInA derAsaranA jIrNoddhAra mATe. 2.0, zrI jAmakhaMbhALIAnA derAsara mATe. 100, zrI zihI jIllAmAM pIMDA tAlukAnA vasaMtagaDhanA zAMtinAthajInA derAsaramAM jIrNoddhAra mATe. 300, DIsA pAse pAlaDInA derAsaranA jIrNoddhAra mATe. mArca. 51, zrI kAThIyAvADamAM baTAda pAse pAlIyAda gAmamAM zAMtinAthajInA , derAsaramATe. eprila 600, ezIyA nagarInA derAsaramAM jIrNoddhAra mATe. jUna, 8, Asare paracuraNa derAsaramAM dhUpa vigere mATe. 650, pATaNa pAse rUpapuranA derAsaramAM jIrNoddhAra mATe. 22-0, mevADa-mAravADamAM jIrNoddhAra mATe. | DiseMbara. 4834 jIrNoddhAra khAte upara mujaba rakamo apAI che. hajI ghaNI jagyAe kAma jArI che. A saMbaMdhamAM jANevuM jarUranuM thaI paDaze ke mevADa-mAravADanuM kAma mI. lalubhAI jecaMda pote jAte jaI tapAsa karIne pitAnI dekharekha nIce karAve che ane Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra4ra jaina kenpharansa heralDa. [ AgaSTa valI te kAmamAM sArI sthAnika madada paNa teo meLave che. A saMbadhI vIgatavAra hisAba have pachI chapAvavAmAM Avaze. * nirAzrita khAtuM-julAI mAsamAM nIce pramANe madada karavAmAM AvI che. rU.11, cha vidyAthInA skolarazipa mATe. 36, zerTahenDa, TAIpa rAITIMga, tathA ekAunTansInA eka vidyAthInA kersanA rU. 108, mAMthI eka hatAnA. 20 eka vidyAthIne TAIparAITIMga zIkhavA mATe. 1, eka vidyAthIne zorTahenDa buka levA mATe. 11, eka vidyArthIne zorTahenDa vigerenI 6 bUke levA mATe. para, ogaNIza mANasane khorAka mATe. 20, pAMca jina badhuone vepAranI pherI mATe. 4, be jana bhAIone dezamAM javA mATe rela bhADuM. 5, eka vidhavA strIne lugaDAM mATe. 9 rU. 160 keLavaNI khAtuM-julAI mAsanI madada nIce pramANe - 5, eka vidyArthIne skolarazipa. 11, be strIone 8 mAMgaroLa sabhA taraphathI cAlatAM keLavaNInA kAryamAM madada peTe. 40, lAlabAga boDIMga mATe-cAlu hIsAba peTe. ra7, zrAvikA zALA muMbaImAM, pagAra tathA kanTIjaTa. 2, eka strI vidyAthIne cepaDIe. rU.145 nirAzrita ane keLavaNI khAtAne aMge mukhya kArya amadAvAda ephIsa khAte karavAmAM Ave che eTale atra vizeSa nathI. | zrI konpharansa herakaDa khAtuM-julAI mAsamAM lavAjama rU.12-3-0 AvyA che. heralDa paranI TIkeTenA rU. 32-8-0, heralDa saMbaMdhI patravyavahAra vigerenA rU. 11-0-0 tathA prapha sudhAravAnA tathA meTara lakhAmaNanA mAsa 4nA pagAranA rU. 60-1-0 tathA karaspenDansa kalArkanA rU. 15-1-0 maLI kharca rU. 118-8-0 thayA che. chapAmaNI kharca jyAre bIla cUkavAya che tyAre eka sAthe udhare che. tethI A mahinAmAM udharyuM nathI. lavAjama paNuM pramANamAM thoDuM AvyuM che. je jainabaMdhuo heralDa tarapha kRpAdRSTi rAkhe che. temane savinaya namra vinati ke ApanI pAse amAruM lavAjama caDeluM hoya te kRpA karI mokalaze, kAraNa ke mAsikane AdhAra lavAjama paraja hoya che. zrI DIrekaTarI kharca khAtuM A khAtAmAM jame rakama kAMI hoI zake ja nahi. mAtra a pAsaja che. zrI ajameranI DIrekTarI brAMca phIsa mATe sIpAIo sAra cAra Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] kAnpharansa ophIsamAM cAlatuM kAmakAja. 243 caparAsenA 3. 12-0--0, tyAMnA sTAphanA pagAranA rU. 202--0--0, zrI heDa AphIsa OM khAte pagAranA rU. 50~~~. tathA DIrekaTarI pesTa, sTezanarI, pArsala, vigere paracuTaNa khanA rU. 33-3-3 maLI kula kharca rU. 297--11--3 thayA che. e mANasA, je tapAsaNImAM gayA che, temaneA pagAra upalI rakamamAM samAnye nathI. pustakAAra khAtuM--A khAte mI. tukArAma hanamaMtarAva mI, ravajIbhAI sAthe kAma kare che. A khAtA taraphathI pustakAnuM lIsTa bahAra paDavAnuM che te jema bane tema jaladI bahAra paDaze. atyAra sudhImAM thayelI bhaMDArAnA pustakAnI TIpanI anukramavAra tAravaNI thAya che. A tAravaNIthI khIjA bhaMDArA jovAmAM ghaNI mahenata ochI thai jaze. upadezaka--mI. TokarazI neNazI zrI leAthI pArzvanAthanA meATA meLA je bhAdaravA vada 8-9-10 me bharAya che tyAM te prasaMgapara javAnA che. hAla cAmAsAne sakhae tenuM sthAna muMbai che. AMhI nivAsa daramyAna mAMgaroLa jaina sabhAnI bhASaNa zreNimAM jaina mizana " upara eka bhASaNa temaNe ApyuM hatuM. kacchanI DIrekaTarI tathA bIjI" eka kAma je kAnpharansa taraphathI gheADA vakhatamAM hAthamAM levAnA saMbhava che temAM temaNe madada karI che. "C dravyasthiti--gheADA vakhata upara eka aMkamAM jaNAvI gayA chIe ane punaH vinati karavA rajA laIe chIe ke keLavaNI khAtuM, nirAzrita khAtuM, keAnsa nibhAva khAtuM, e traNe khAtAe taddana dravyarahita sthitimAM, sauthI agatyanA, pahelI madada karavAne lAyaka, ane visarI javAya te nukasAna thAya tevI hAlatamAM che. ApaNA jaina madhue ane sAmAnyarIte hiM dujanamaMDaLa, evA khyAlamAM che ke kIrti vadhe tevA kAmamAM paisA vAparavA ke jethI ugI nIkaLe. paraMtu khadhue, eTaluM avazya yAda rahevuM joIe ke jene madadanI kharekharI jarUra che, je tamAro avAja ekatrarIte, draDhatAthI, asarakAraka rIte raju karanAra che, tenA nibhAva mATe kaI saMgIna madada nahi thAya, te AgaluM kareluM bhUsAI javA sa*bhava raheze. mATe je traNe khAtAe mATe atra savinaya nagna dIna prArthanA karavAmAM Ave che, tene dareka zubhAzubha prasaMge lakSamAM leze sukRta bhaDAra khAtuM--A khAtAmAM A varSamAM Azare rU. 700, jUde jAde sthaLethI AvyA che. jaLagAmathI rU. 65, kosaMbAthI rU. 1, raMgunathI rU. 39, AmalanerathI rU. 21, prabhAsapATaNanA rU. 15, jabalapurathI rU. 3, udepurathI rU. 125, gujarAnavALAthI rU. 193, zrI amadAvAda jaina jJAnADhaya sabhA taraphathI rU. 10, zrI jAvadathI rU. 15, zrI rAMdhejAthI rU. pa, zrI kheDAthI rU. 15, bArejAnA rU. 2, pratApagaDhathI rU. 101, tathA zrI gADaravADAthI rU. 7-8-- e pramANe rakame AvI che. A khAtA mATe ceDIeka rakameA gharadITha lAgAthI ekaThI thaIne AvelI che, gheADIeka sa'dha samasta taraphathI AvelI che, ane keTalIeka gRhasthA taraphathI AvelI che. A khAtuM madadane pAtra che, temAM madadanI jarUra che, mATe dhyAnamAM levA namra vinaMti che. mithyA me duSkRta"--bhAdaravA zuda 4 gurUvAre samApta thatA paryuSaNa parvanA sAMvatsaki pratikramaNamAM sakaLa saghane khamAvyA che. A mAsikanA uddeza kAInA prati vinA Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 jaina konpharansa heDa [ AgaSTa kAraNu kaTu zabda ucAravAnA cheja nahi, chatAM jANe ajANe kAI paNa manuSya baMdhu tarapha amiti, avinaya thayA hoya tene mATe trividha trividha kSamA mAgIe chIe. ophIsa badalI--zarApha bajAramAMthI kAnphransa ophIsa, makAnanA mAlike atizaya sakhta bhADuM mAgavAthI pheravavAnI pharaja paDI che, ane capAgalImAM ephIsanuM makAna rAkhavAmAM AvyuM che. zrI saMghane vijJapti. A thI zrI jaina ( zvetAMbara) caturvidha sa"ghane vinayapUrvaka jaNAvavAmAM Ave che ke, zrI sa`ghanAM jAherakhAtAM jevAM ke derAsara-pASadhazALA-pAThazALA/pAMjarApALakheraDIMgaskula-lAyabrerI-jJAna khAtu jIvadayA khAtuM sAdhAraNa khAtuM tathA sabhAo- vIgere jAhera khAtAnA hIsAba tathA vahIvaTa vISe kaMIpaNa pharIdda karavAnI hAyatA temaNe potAnA kharA nAmathI ameAne nIcene saranAme cAkasa hakIkata sAthe lakhI jaNAvavuM. tA. 31-8-06. AsIsTa'Ta sekreTarI. zrI jaina zvetAMbara konpharansa ca'pAgallI, muMbaI. vezyAgamana. ( lekhaka-zA. mANekalAla vADIlAla-madrAsa. ) he sajjanA, je manuSyeA A pAnI dunIAnI aMdara peAtAnu nAma amara karI jAya che, te rUDAM mRtyA karavAthIja: kahelu` che ke rUDe nAma ke bhuDe nAma. te kahevata tadna kharI Thare che. satpurUSo sArAM kAmeA karI loko upara sArI chApa besADI peAtAnuM nAma suprasiddha kare che. tyAre keTalAka hInabhAgya purUSo sArU' nAma meLavavAnA uttama sAdhanA chatAM ADe mArage cAlI kharAba AcaraNA karI tathA nIca kAmo karI prajAmAM zrIkakAra ke hAMsIne pAtra thAya che. eTalu ja nahIM paNa kharAba dAkhalA ApI khIjAe ne paNa bagADe che. sajjana purUSAnu mukhya kartavya potAnI sadguNI strI uparaja prema rAkhI bIjI strIne pAtAnI mA, tathA bena samAna gaNavI joie te che paNa dujanA AthI ulaTA rastA grahaNa kare che. pAte vezyAgamana karI tyAM ja sukha mAnI aneka tarehanA anartha kare che. potAnA paisA gumAvI, zarIra prakRtimAM viSanA velA ugADI kIrtIne kALA DAgha lagADI, kuTuMbamAM kuMDA kleza jagADI, mAta pitAe meLavelI AbarU upara pANI pheravI, gRhasukhamAM agnI saLagAvI, jee kuchaMdamAM chakI ya che tenA jevA eva kuphI,kuLAMgAra tathA durbhAgI bIjA kANu haze ? hIna bhAgya tevA janAnA ke jeo traNa adAmanI vezyAnA saMgamAM kADI jevA ane che! sagAM vahAlAmAM dhikkArane pAtra thAya che. Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] . , vezyAgamana satya premane jANanArI sadgaNe patnIne tarachoDI daI teNInA premanA ghAtaka thAya che. vezyAnI saMgata sarva sukhamAM paLe mukanAra ane sarva prakAranA adhamane mArga dekhADanAra bhamIe sabaLa zatru rUpe che. aneka manuSyo e pApamAM phasAI bhIkhArI banyA che. khAkhI bAvA thayA che. dharmathI canyA che. rogane bhegA thaI maraNa pAmyA che. A jagatamAMthI kALuM karI peDhI dara peDhIthI maLatI AvelI AbarUne pataMganI peThe AkAzamAM uDAvI gayA che. baMdhuo! paisAnA madamAM keTalAkenuM ema paNa mAnavuM che ke paisAnA joramAM temanA kRtya kaI joI zakatuM nathI. paNa e temanI bhula che. jema ugele sUraja kaMI DhAMka DhaMkAI rahetuM nathI tema adharma kadI paNa DhaMkAteja nathI. pApano ghaDo bharAye tarata kuMTe che. ane teonA kRtyonA bhavADA mATe teone kAne Ave ke na Ave paNa leke te vAta karazeja tathA dhIkakArazeja. paisAnA madamAM game teTalI meTAI manamAM mAne tethI zuM thayuM? je manuSya vezyAne ghera vAsa karyo tenAM nazIbamAM juThuM bolavAne. lekha te lakhAyaleja samaja. jUThuM bolavAnuM ane 'tethI thatAM vizvAsaghAtanuM pApa dareka dharmazAstramAM ghaNuM moTuM gaNeluM che. enA jevuM bIjuM pApa zuM che ? evA pApane raste laI janAra mAtra eka nIca jAtanI a-- baLA uparane beTe moha che. kevuM ajAyaba jevuM vAta chAnI rAkhavA vAste haDahaDatuM juThuM bolavuM paDe che, evuM asatya bolatAM karelA eka aparAdhane chupAvatAM be aparAdha thAya che. baMdhuo! vicAro ke je manuSya vezyAgamanamAMja mehalubdha banI rahe che te kevuM ghAtakI kRtya kare che? te pitAnI kharI premadAnI AMtaraDI kakalAvI, tene tarachoDI, tenuM apamAna karI, tene duHkha de che e kaMInAnI sunI vAta nathI. sajjane ! vezyAnA phaMdamAM phasI paDelAM jano jyAre pachavADethI kAMTAnA bIchAnA ane jItInA mAra-ne anubhava meLave che tyAre chevaTe pitAnA kRtya mATe raDe che, temanI sthIti kasAIne paNa dayA Ave evI thaI paDe che. paLe paLa ne Dagale Dagale juThuM teone bolavuM paDe che. e duSTa dhaMdhAmAM paise te mukhya padArtha che. kahyuM che ke -- - dehara-kallI kADhI kara taNuM laI Ape pakavAna gaNukAne vaLI gaMThIo jANe behu samAna. vaLI kahyuM che ke - - dhana lAve mana lAvatI, nirdhana thaye abhAva, saMgI pisAnI padamaNa, jAte nIca svabhAva. mATe baMdhuo ! jyAM sudhI paiso bharapura hoya che tyAM sudhI te ThIka cAle che. paNa jyAre jara khuTe che, gAMThamAM bilakula pisa raheto nathI eTale chevaTa cerIne dha zodha paDe che. e dhaMdhAthI aneka roga zarIramAM pedA thAya che. jagatamAM sarva pApanuM muLa, sarva prakAranA duHkhane pAye ane nAzanuM tAjuM ane tarata ugI nIkaLe evuM bI te mAtra vezyAne saMga ne vyabhicAraja che. paNa kAmI purUSo kAmAMdha banI mehamAM paDe che. te AMkha kyAre ughADe che, ke jyAre cAre taraphathI baLatA agnInA bhaDakA vacce gherAyele pitAne jue che, tyAreja rUve che. Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina konpharansa heraDa [AgaSTa - - - dAhara-paDayo viSayanA paMdamAM, dharI pyAra apAra; - * pastAze puro thaze tana mana dhanathI khvAra. vaLI baMdhuo! vyabhicAranI aMdara aneka tarehanA ane samAyelA che. viddAne e nIce mujaba varNaveluM che - dehare--cerI juTha gunA vaLI, adharma ne anyAya; vividha deSa vyabhicAranA kukamamAM ke vAya. . vaLI kahyuM che ke --- nAma buDADe bApanuM, kuLamAM dhare kalaMka; TaLe na kedI e TALatAM te lAMchanane aMka. ApaNumAM kahyuM che ke, mAthuM jAya bhale jAo paNa caNa jevaDuM nAka jaze. nahi. kapAeluM nAka kadI paNa sAjuM thaI zakatuM nathI. potAnI AbarU jALavavAne arthe ghaNA sajAe potAnA dehane tyAga karelo sAMbhaLe che. te chaDe ceka napha thaIne pharavAmAM zuM phAya! tevA manuSya jIvatAM chatAM muvA samAna che. A lekamAM rAjA daMDe che. leka gALo bhAMDe che. tathA narakamAM puratI phajetI sAthe athAga kaSTa sahana karavuM paDe che. A ThekANe karaNa ghelAne dAkhalo le ThIka paDaze. karaNe pitAnA pradhAna mAdhavanI strIne baLAtkArathI upADI lAvI je anartha karyo ne tethI tenuM, tenA rAjyanuM, tathA tenI prajAnuM je sadaMtara satyAnAza vaLI gayuM, te te jagajAhera che. pote raNamAM ghaNA dIvasa rakhaDI rakhaDI maraNa pAmyo. laMkAdhipati rAvaNanuM rAjya paNa viSaya vAMcchanAnI abhilASAthI ja jaDamULathI nAza pAmyuM. AvA aneka dAkhalAe banyA che, bane che, ne banaze. te baMdhuo! jeo A padamAM phasI paDayA che teoe zA vAte vyabhicArane kharA aMtaHkaraNathI dUra na karavo joie ! * lagna. (lekhaka--zA naretamadAsa bhagavAnadAsa-muMbaI) hetu-manuSyamAtramAM mukhya be jAti-strI ane purUSa-kevI rIte uttama jIvana gALI zake, eka bIjAne sahAyabhUta thaIbIjAnI kheTa pote kevI rIte pUrI zake, ane aneka strI athavA purUSa tarapha lAlasA rAkhavA karatAM eka ja vyaktithI saMbaMdha joDI, temAMja saMtoSa mAnI, viSayane saMkecI, mAruM evI bhAvanA thavAthI strI ane saMtati mATe dareka rItanI phikara rahevAthI udyamI thavAnI vRtti thAya, kharca paNa vicArIne karAya vigere kAraNone laIne lagna saMsthA Avazyaka che. . pUrvArdha--pustakamAM, jIvanamAM ane dareka vyavahAramAM pUrvArdha ane uttarArdha e be vibhAga hoya che. lagnane pUrvArdha vevizALa che. koI kaI atizaya AgaLa vadhelI vidvAna vyaktinuM kahevuM te eTale sUdhI che ke vevizALa e vacagALanI sthitinI - saMsthAnI jarura nathI. teo evuM kAraNa AgaLa kare che ke vevizALa na hoya ane mAtra Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] lagna. 247 lagna ja hoya te vevizALa pachI je ghaNA vevAIo vacce kajIAnuM bI ropAya che, vevANe vacce lUgaDAM ghareNAM mATe kaMkAsa thAya che, ane sthiti madhyama athavA garIba hoya te paNa vevizALa pachI lUgaDAM ghareNAM karavAmAM zakti hoya yA na hoya chatAM bahArathI dekhAva rAkhavA mATe karajamAM utaravuM paDe che, ane sAthI agatyanuM to e che ke pAMca varSane vara vadha vacce phera rAkhatAM kanyAnI umara 14 varSa thatAM 18 vaSa varanuM lagna karavuM ja paDe, ane tethI chekarAnI IcchA, zakti ane sthiti abhyAsa AgaLa vadhAravAnI, kAMI paradeza jaI parAkrama karavAnI, athavA bIjI ucca abhilASAnI hoya te te aTakI paDe che. mATe te pakSanuM kahevuM ema che ke te vizALa nAha karatAM mAtra lagnaja karavAM ane vevizALa karavuM e avazyaja dhAravAmAM Ave te lagna pahelAM mAtra 1-2 mahinAmAM ja vevizALa karavuM. upalA vicAra dharAvanAra varga bahu ja nAnuM che. hAla .kharekharI sthiti te evI cAle che ke zrImAnanA pharajaMda tadana bacapaNamAMthI athavA 6-7 varSanI umare varI zake che. temane kanyA maLI zake che, tethI pitAnI AbarU bahuja sArI che, ema dekhADavA khAtara athavA bAMdhele saMbadha bhaviSyamAM vevizALa karelAM bAlakane madadarUpa thaI paDe, evA hetuthI nAnapaNamAM vevizALa karavAmAM Ave che. je kanyAnuM vevizALa karavAmAM Ave che te kanyAnA mAtApitA hamezAM sAruM karavAnI dhAraNAthIja kanyAnuM vevizALa kare che. pitAnAMpharajaMdanuM kaI bUruM Icacheja nahi. mAtra je lebhI, garIba sthitinA, ALasu ane dhaMdhe nahi karatAM mAtra vagara mahenate meLavelA pisAthI tAgaDadhInnA karavAnI IcchA rAkhanAra mAbApe hoya teja pitAnI putrIne 45-50 athavA tethI vadhu umaranA pati sAthe paraNAve che ane pisAnI moTI rakama le che teoja pitAnA pharajadanuM buruM samajavAM chatAM pisAne khAtara tema kare che. keTalAka garIba sthitinA mAbApo pitAnI putrInA pisA levAnI pharajamAM AvI paDe che. kAraNa ke temanA putranA paisA besatA hovAthI, putrInA pitA na le to putra kuMvAre rahI javAnI dhAstI rahe che. evI rIte icchA virUddha paisA levA paDe e vyaktinA deSa karatAM rIvAjane lIdhe pharaja paDe che. bALalagna-brAhmaNa vigere varNamAM kanyAnAM lagna 12-13 varSe thAya che, te paNa naitika himatavALA mANaso eTalI umarasUdhI kheMcI zake che. bAkI sAmAnya rIte 10-11 varSanI umare kanyAnAM lagna thAya che. A dekhAdekhIthI, hamezanA saMsargathI bIjI vaNe. sAthe ApaNe kemamAM paNa kanyAnAM lagna 12-13 varSe thatAM, te hamaNAM thaDA vakhatathI 13-14 varSanI hada AvI che. purUSanI umara 18 varSanI thAya te pahelAM lagna karavAM e paripakava dazA vinAnA purUSane mAthe bojo nAkhavA samAna che. ane bahuja nAnI avasthAmAM kanyAnuM lagna karavuM tethI kanyAne, varane ane kuTuMbIone guMcavaNa utpanna thAya che. keIka mAbApa kharacanI kasaramATe nAnI putrI athavA putranA, moTI putrI athavA putranA lagna sAthe, lagna karI nAkhe che. paNa AthI lAgatAvaLagatA badhAne ghaNuM muzkelI utpanna thAya che. e mATe mAtra mAnasika himatanI ja jarUra che. zakti na hoya te cheDe kharca kare e uttama, paNa kharacanA kAraNe mAnasika dharyanI khAmIne lIdhe potAnAM pharajadAnuM ahita karavuM e ISTa nathI. Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 jaina kenpharansa hera93 [ AgaSTa. vRdhalagna-putrI te ghaNe bhAge paraNe che e nizcaya ja, kuMvArA rahe che te te purUja. purUSakaratAM strInI saMkhyA thoDIka vadhAre che e kharuM, paNa te pramANamAM bahuja najIvI. ApaNA hidusaMsAramAM 40 varSanI umare paraNelI evI eka strIne dAkhala kaLa jJAtImAM rAjulAne jANavAmAM che, bAkI koIpaNa sArA kuTuMbanI kanyA 13-14 varSathI vadhAre umare paraNe evuM bhAgyeja jaNAya che. kaI kaI dravyalobhI, putrI hita na jotAM svahita jenAra, jai jai narkanA adhikArI mAbApe putrIne moTI umaranI eTale 18-19 varSanI kare che, e atizaya lajajAspada che. vRddhalagna eTale ghaNuM karIne 40 varSa umara pachInA purUSanA lagna gaNuM zakAya. vRddha purUSe lagna kare che te keTalAeka putralAlasAthI tathA keTalAeka strIrUpI ratnavinA gharane vyavahAra badhe guMcavAI jAya te mATe kare che. eTaluM kharuM che ke svastrI samaju hoya te te evI uttama madada karI zake che, maMdavADa vakhate evI jALavI zake che ane dareka rIte vyavahAra e sArI rIte nibhAve che ke gharanI AbarU vadhe che. vRddhane kanyA ApatAM samaju mANasa acakAya e svAbhAvika che. ghaNe bhAge paisA vinA vRddha lagna karI zake e asabhavita che. samajI, tathA lagnavinA calAvI zake tevA vRdhdhAe moTI umare banatAM sUdhI lagna na karavAM e ISTa che. vilAyatamAM moTA khAnadAnanI keTalIka strIe bahu moTI umare lagna kare che, evuM subhAge ApaNe kemamAM nathI. ane purUSa paNa banatAM sUdhI Ama na kare te kanyAvikayapara eka ADakatara prahAra thAya. keTalAka samaju bhAIo paNa moTI umare vRddhAvasthA jALavavA khAtara lagna kare che, te banI zakatAM sUdhI na thAya te uttama. lagnakharca-putranA pitAne kanyAnAM ghareNAM, vastra, tathA bIjA varaghaDA athavA jamaNunA kharcamAM dravya vAparavuM paDe e svAbhAvika che. putrInA pitAne paNa kanyA mATe vastra, vara tathA temanAM sagAvahAlAMne cAMdalo tathA bhejana kharca karavuM paDe che. paraMtu e badhA mATe eka vAta tadana nakI karavI joIe ke sthiti anusAraja, leka lAjamAM taNAyA sivAya kharca thavo joIe. kadAca putra mATe te pharaja paDe che, paNa putrI mATe te avazya sthiti vicAravI ja joIe. paga joIne pAtharaNuM nahi tANanAra karaja karIne atizaya muzkelImAM utare che, vyavahAramAM halake paDe che, manakalezathI AtmAne malina kare che. mATe avazya sthiti jevA vinaMti che. zrImAne bhala sAre lhAvo le, paNa temanA sAta mALanA mahela joIne tamArI garIba jhUMpaDI vIkhI nAkhaze e keTale kALa nibhI zakaze? lagna kyAre karavA-putra lagna game te saMjogamAM 18 varSa pahelAM te naja thavAM joIe. mAbApa vRddha hoya ane temanI IcchA utkaTa hoya te lekhaka raste batAvavA lAcAra che. mAbApa paramapUjya che, teonA eTalA asaMkhya, avarya upakAre che ke mAbApa thanAraja te samajI zake, ane te mATe lagna jevI gaMbhIra bAbatamAM paNa zAMtithI, samajAvIne kAma levAya tema rAkhavuM. putrI lagna 14 varSanI umare te pahelAM paNa nahi ane pAchaLa paNa nahi-thavAM joIe. Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] lagna. 249 - lagnarahita sthiti-je dezo atizaya ucca keLavaNI letA jAya che, ane pitAnI bhaginIone tevIja keLavaNIne lAbha ApI potAnA sarakhA haka ApI temanA tarapha hedakaratAM paNa vadhAre ucca mAnanI lAgaNuM batAve che, teo mAninIne phUlAve che, mAnanI pitAnA svabaLapara mustAka kahI potAnuM bharaNa poSaNa jAte dhadha karI meLavavA I che che. tenI dhAraNa ema che ke strIe zAmATe purUSane adhina rahevuM? pariNAma baha vicitra, khedajanaka, ane te dezanA vicAravAna manuSyone vicAramAM garakAva karanAra AvyuM che. yuropa amerikAnA amuka dezamAM strIo ane puruSa sAthe rahI eka bIjAne madada rUpa thaI paDavAne badale strIoe atizaya kharcathI purUnI dhIrajane aMta ANya, tethI keTalAka purUSe paNa kuMvArA rahe che. purUSo kuMvArAM rahetAM strIoe kuMvArA rahevAnI jarUra paDe che. AvI rIte yUropIya-amerikana saMsAra muzkelImAM phasAte jAya che, te joIne amerikana ekatra saMsthAnA pramukha mI. rUjhavelTane paNa kahevuM paDyuM che ke have strIoe purUSonI sAthe dhaMdhAnI harIphAImAM hada karI che, 103 dhaMdhAmAMthI 100 dhaMdhA teo kare che, magaja para atizaya je paDavAthI jananeMdriyane atizaya hAni thAya che, prajotpatti para asara thAya che, vastI ghaTatAM ghaTatAM pariNAma mATe ciMtA thAya che. ahA, AryaRSio, zAstrakAre kevA DahApaNathI uttama niyama che gayA che, te virUddha sthitithI utpanna thayelI A muzkelIo batAve che. lagna rahita sthiti pavitra rahetI haze? rahI zakatI haze? prabhu jANe. paNa jokhamamAM rahevA karatAM eka patinI prabhu mAphaka sevA karavI e Aryaniyama ati ucca, grAhA, che. punarlagna-dharmapatnI dehamukta thatAM bIjI strI 40 varSa sudhI gRhavyavahAra nibhAvavA mATe, vRddhAvasthA pALavA mATe karavI paDe che e kSamya che. pati thAkyA pAka AkhA divasamAM aphaLAIne gRhe Ave tyAre zAMti ApanAra, mana sthira karanAra, mana sthiratAthI vyavahAra, deza vigerene phAyade karanAra gRharAjJInI jarUra paDe che ane tethI uparanI umarasUdhI bIjI patnI karavI e satkRSTa te nahija paNa madhyama mArga che. putra nahi hovAthI eka strI para bIjI, bIjIpara trIjI, trIjI deha mukta thatAM cethI karavI e gadya, niMdanIya, tiraskArane pAtra che. zuM strI pitAnI zakyane joIne baLIne beThI thatI nathI ? be sagI bahene hoya te paNa zakya tarIke teo kadI sujJa strIo nIvaDI zake e AkAza kusumavata che. keIstrI, bahuvAra kahevAthI, zakaya lAvavA patine hA kahe to te mAtra bahAranIja hA che, aMtaranI nathI. A uparathI jaNAze ke patine paNa pitAnA premanA vibhAga karavA paDe che. ekanuM kheMcatAM bIjane duHkha lAge che, vikSepa zarU thAya che. putra mekSanuM athavA svarganuM sAdhana te nathI. mAtra duniyAmAM AnaMda ApanAra "mAruM" evI bhAvanA hovAthI manane zAMti utpanna karanAra, tathA vAraso jALavanAra sAdhana che. koI vakhate putro ratna thAya che, ane kaI vakhate putro kuputra, bApanuM nAma baLanAra thAya che. mATe putro mATe eka jIvatI strI para bIjI karavI che. te atizaya vicAraNIya che. eka karatAM vadhu jIvatI strIo athavA eka gujarI jatAM bIjI strI karavAthI kanyAnI saMkhyAmAM ghaTADoja thatuM jAya che, ane tethI kanyAnI chata Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 jaina konpharansa heralDa. [AgaSTa rahetA mAbApa sAmAnya sthitinA mANasa sAthe paNa kanyA varAvI e sAmAnya mANasane gRhavyavahAra sukhI karata e banatuM aTake che. hAla je kanyAnI chata ke kaI sthaLe dekhAya che, tenuM kAraNa te ema che ke mAbApa potAnI putrIne zrImAna, athavA sAdhAraNa sthitivALA vara sAthe varAvavA Icache che, ane tethI eka nIcalA varga, je jarA mojIle, kuTuMbanI jaMjALamAM paDIne phasAI jAya te che, te varga kanyA vinA rahI avivAhita jIdagI gALe che. purUSa punarlagna viSe ATaluM kahyA pachI strI punarlagna, jenA dAMte ApaNA zAstramAM te, yogya lagna pachInA, eke jANavAmAM nathI, te viSe hAlanA jamAnAmAM je pravRtti aniSTa rIte pracalita thaI che te viSe bolIzu. A lekhaka pahelAM ema dhAratuM hatuM ke punarvivAhanI jarUra che, paraMtu eka grejyueTa baMdhue tenuM dhyAna kheMcyuM ke A savAla saMsAra baMdhAraNane lagate che, mAtra Arthika athavA vyava. hArane lagatuM nathI, tyAre tene kabUla karavuM paDyuM che ke satya che. saMsAra baMdhAraNanA savAlone hacamacAvatAM bahuja vicAranI jarUra che. pukhta vicAra karyA vinA kareluM kAma eve udhe rasta--agAdha khADAmAM-laI jAya che ke tyAMthI pAchuM pharavuM e tadana azakya thaI paDe che, duHkha bhogavyA vinA bIjo upAyaja rahetuM nathI, ane A viSayamAM anya sthaLe jaNAvyuM che tema, pAchA pharavA mATe upAyo bahuja muzkelIthI javA paDe che. tevI ja rIte A savAla mATe eka mANase athavA samuhe pukhta vicAra pachI ja nizcaya para AvavAnuM che. nahitara thayeluM punarlagna rada thaI zakaze nahi. punarlagnanI tarapheNa karanArAonI dalIla e che ke pati deha mukta thatAM patnI saMsArasukhathI rada thAya che, te teNIne maLavuM joIe, kAraNake pati gujarI javAthI tenI vAsanAo tadana zAMta thatI nathI. punarlagnanI chUTa mUkavAmAM Ave te amuka vaya sudhInI strIo karI zake, ane te umara uparAMtanI na karI zake e niyama ekane goLa ane ekane khoLa jevo thAya che. punarlagnapakSI kahe che tema jenI IcchA hoya te kare, pratibaMdha nahi joIe, te niyamathI paNa chUTaja thaI jAya ane lAMbo vakhata saMsAravAsanA tRpta thaI hoya te 'paNa viSayasukhane mATe punarlagna Icacheja, ane tethI manuSya dehamAMthI je AtmakalyANa jodhavAnuM che te nahi sadhAtAM vAsanA paMtheja vizeSa vadhI jAya. kahevAmAM Ave ke purUSa vAsanA tRpta kare te strI zAmATe na kare? javAba upara apAI gaye che chatAM pharI kahIe chIe ke purUSane bahAranI jaMjALamAMthI ghare AvatAM sAthInI jarUra che. strIne gRhabahAranI jaMjALamAM Arya vyavasthA pramANe, paDavAnuM nathI. eTale purUSa ane strInI sarakhAmaNI e bAbatamAM ekasarakhI thaI zakaze nahi. bIjI dalIla e ANavAmAM Ave che ke pati jIvate hoya tyAM sUdhI viSayavAsanA hoya, ane " gujarI jatAM viSayavAsanA zAMta thaI jAya, eTale ke eka ghaDInA arasAmAM viSayavAsanA mRtaprAya thaI jAya e kema bane?DAja vakhatamAM vidhavA pavitratAnuM pUtaLuM kevI rIte banI zake? javAba e che ke viSayavAsanA pati dehamukta thavA pachI, AtmahitAtha samajaNa pUrvaka athavA zraddhApUrvaka teNIe dAbI devAnI che. hAlanA ApaNA saMsAramAM zraddhApUrvaka dabAya che. keI kaI vidhavAoe chuTA chavAyA daSTAMtamAM Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 jaina kenpharansa heralDa. [ AgaSTa evA keI sabaMdhInI IcchA virUddha punarlagna kare e upalA sabadhIone sAruM lAgatuM haze? temaNe kanyAne ucherIne moTI karI te eTalA mATeja ke? kaI paNa jaina vidhavAe punarlagna IcchayuM hoya evuM jANavAmAM nathI. punarlagnanI virUddhane pakSa kahe che ke bALalagna ghaTe, vRddhavivAha na thAya, te punarlagnanI jarUra na rahe. ame upara kahI gayA chIe ke bALalagna thaelAM na hoya chatAM paNa karmavazAta vaidhavya AvyuM te mRtapatinA guNane smarI tenuM ja zaraNa rAkhavuM joIe. bIjA patinuM zaraNa na levuM joIe. vRddhavivAha te aTakI zake e, garIba hiMdanA hAlanA samayamAM amuka aMze, dara lAge che. chatAM tyAM paNa upalI vAtaja lAgu karavAnI che. A pakSanI bIjI dalIla e che ke punarlagnanI chUTa strIne maLI te strI patinuM khana karI zakaze, ane prasaMga maLatAM aNagamatA patine vahele aMta ANaze. ame A dalIla mAnI zakatA nathI. pati jANatA hoya ke huM bIjI strI paraNI zakuM tema chuM, chatAM snehabaMdhananI sAMkaLathI jakaDAyelA pati premI patnIne mArI nAkhavA tatpara thAya che? kadI nahi. premamAM e avakAzaja hoya nahi. A rIte amane te punarlagna ISTa lAgatA nathI. yUropamAM paNa ITalI, je tyAMnA mukhya dharmAdhyakSa pipanI rAjya dhAnIvALo deza che, tyAM paNa chuTA cheDA korTathI thaI zakatA nathI. tAtparya e che ke dharma dezamAM saMsAra karatAM paraloka sAthe saMbaMdha rAkhatA dharmane prathama pada ApavuM. vidhavAonI saMkhyA bekaroDa jeTalI che, ema hAla patromAM lakhAya che, tethI gabharAvAnuM kAMI kAraNa nathI. ApaNuM komamAM 13-14 varSanI aMdaranI vidhavA hoI zake, e gapa che. kAraNake te pahelAM ApaNAmAM lagnaja nathI. varaviya-putrInA patine pUratanA rUpiyA kahevA ane lagna prasaMge ApavA e varavikya che. A rIvAja bahu ISTa nathI. sAruM ghara ane sAre vara jevA mATe kanyAnA pitAne taNAvuM paDe che. grahae A rIvAja pitAne gherathIja kADhI nAkhavA yatna kara joIe. savelI pisAnA lebhathI, athavA varamAM zarIranI kheDa khAMpaNathI vevizALa karelI kanyAne bIje ApavAmAM Ave che. pitAnA lobhathI ApavI e te kasAInuM ja kAma che. e paisA kadI TakI zakatA nathI. dIkarInA gharanuM khavAya te hoya te paNa laI jAya che. lagna karavAM mAbApanI pharaja che?--putrInA lagna mATe te niHsaMzaya pharaja che. nahi tara putrI kuLanuM kALuM kahevarAve. putrane mATe tene keLavaNI ApavI e pahelI pharaja, ane pachI sthitinA pramANamAM dhadho zIkhavI lagna karavAM e bIjI paNa avazyanI pharaja che. garama hiMdamAM pavitra jIvana vahana karavuM bahu ja muzkela che. Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] lagna, 251 garbhapAta karyo jANavAmAM Ave che, paNa tethI vidhavAonA samagra varga mATe ema kahI zakAya nahi. viSayavAsanA lAMbA vakhata sevelI evI vidhavAo paNa garbhapAta kare che, e satya, paNa tenuM kAraNa vidhavApara joItA mRdu aMkuzanI khAmI, uchAMchaLI prakRti, ane kadAca kAmane beje nahi jevo hovAthI ema bane che. paNa e sarvanuM auSadha ApaNI ghaNI vidhavA strIomAM jovAmAM Ave che tema sAmAyaka, viSadha, upavAsa, derAsaragamana vigere jJAna tathA cAritrane sAdhanabhUta yiAothI sAdhavAmAM ja che. tapa karavAthI mananI sarva iDhio ane khAsa karI viSayavAsanA kevI bhasmIbhUta thaI jAya che te hamaNAja pasAra thaelA pavitra parvAdhirAja paryuSaNa samaye, karela upavAsa prasaMge ghaNuM bhAIoe anubhavyuM haze. AvI rIte tapasyAthI karma karelAM nirbharavAnAM che, ane navAM karma bAMdhatAM aTakAvavAnA che. keLavAyela vidhavA strIzikSaka, tathA narsa tarIke sAruM kAma karI zake. pavitra rahevA IcchanArane keI bhraSTa karI zakatuM nathI, ane patana thavA IcchanArane koI aTakAvI zakatuM nathI. bIjI dalIla strIone vastra suzobhita tathA ghareNAM paheravAmAM thatI aDacaNa viSe lavAya che ke teonuM mana kevI rIte zAMta thaI gayeluM hoya. sarva baMdhuonA jANavAmAM haze ke bALavidhavAnAM vastra tathA ghareNAMno teNI jIvanaparyata upayoga karI zake che, teNI cUDI vigere veza paNa rAkhI zakeM che. vidhavA strIe keLavaNI laI dIkSA dhAraNa karI, zrAvikAone sadupadeza daI cAritrane dIpAvavuM e paNa sarvottama mArga temane mATe khule che. vidhavA vivAhanI chUTIthI saMsAra baMdhAraNane dhake pahoMcI jAya, e ApaNe upara joI gayA. have ApaNAmAM pAchI vaLelI kanyA bIje ghare varatAM, AgalA sAsarIyA tathA pAchalA sAsarIyA vacce ke sajaDa aNabanAva ane aprIti rahe che te sarva bhAIonA dhyAnamAM haze. tyAre vevizALa karelIja kanyA bIje jatAM ATale viSavAda thAya che, tene badale parANelI, saMsArabhagavelI, lAMbe vakhata sagapaNamAM rahelI strI bIje paraNe, te AMkhathI jhera khamAya kharuM? kaI dIvasa paNa te jhera kharAba pariNAma ANe. je jJAtiomAM punarlagna che temAM AvA kAMI kAMI pariNAme najare paDe che. vidhavA vivAha pakSI keIe potAnI putrI, bahena, mAtA, athavA evA nikaTa saMbaMdhIonAM lagna karAvI ApyAM hoya evuM jANavAmAM nathI. A savAla ghaNuM bAjuvALa che. lega daramyAna bhara juvAna avasthAmAM ghaNA pakta thAya che, temAM keI te 18 varSanI umare paraNyA hoya, kanyAnI umara te ve / varSanI hoya, tevA paNa daSTAMte bane che. evA dRSTAMta ati bhayaMkara, hadayabhedaka, ane pu vivAhane savAla utpanna kare evA hoya che. pitAnA nikaTa sabaMdhInI dharmapatnI, vivAha joDAyelI saMbaMdhInuM punarlagna Iche, paNa vaDilenA DarathI uccArI nahi zake evA keLavAyelA samaju yuvake joyA che, paraMtu baMdhuo, je eka vakhata ApaNe tadana nika TanA sagAnI strI hoya, te bIjAne paraNe e vicAratAM kaMpArI nathI chUTatI? eka yuvaka, je punarlagnanI tarapheNamAM hatA, teo kamanasIbe, yuvAvasthAmAM ja vidhavA malI gayA che, te zuM kadI ema IcchI zake ke mArI strI bIjAne vare? jo ema thAya te "mAruM" evI bhAvanA naSTa thaI jAya. zuM kaI vidhavA strI potAnA pitA, vAlI, vaDila athavA Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 ] marahUma zeTha premacaMda rAyacaMda. 253 marahUma zeTha premacaMda rAyacaMda. A saMsAramAM dazya manuSyavastI Azare doDha abaja mANasonI che, temAM paNa hiMda mahenI ApaNI jaina koma mAtra paMdara lAkha manuSyanI ja che, temAM eka rane samAna muMbaI IlAkAmAM nAmadAra marahama gAyakavADa jevA uttama dezI napatinI prazaMsA pAmelA ane komanA ati majabUta acaLa thaMbha evuM A ratna tA. 31 ogaSTa 1906 bhAdaravA suda 13 zukavAre dehamukata thayuM che, janAra gayuM che, paNa atizaya moTI saMkhyAne kharekharA hadayanA zekamAM lIna karI gayuM che. maravuM te darekane che, paNa AvuM moTI saMkhyAnuM pAlaNahAra, dharmiSTa, ane kemanuM nAka jatAM zeka na thAya e mAtra vicAra vinAnA mANaso mATe ja saMbhave. temanI umara Azare 75 varSanI hatI. jaina saMsAramAM A umara ati pukhta gaNAya, evI umare bIjA baMdhuo dehotsarga pAme te atizaya zekanuM kAraNa gaNAtuM nathI, paraMtu A zeTha sAhebane mATe je zoka thAya che te bhaviSyamAM nAmadAra sarakAra, dezI rAjyo athavA bIjI bhAIbaMdha komomAM temanI pratiSThA tathA lAgavagathI je sagavaDa, saralatI ane khAtarI maLatI hatI te, lagabhaga nahi jevI thaI gaI, tethIja thAya che. temanA mAtA pitA taraphathI lakSmI vArasAmAM utarI nahotI, paNa pArjita lakSmIneja atizaya saddaupayoga temaNe potAnA jIvana daramyAna karyo che. muMbaI IlAkAmAM pArasIomAM sara jamazedajI jIjIbhAI sara dInazA pITITa tathA mI. jamazedajI TATA ane bhATIAomAM zeTha gokaLadAsa tejapALa jevA sakhAvatI thayA che, tevAja kharI dizAmAM paisA vAparanAra jaina komamAM zeTha premacaMda mukhya hatA, e nivivAdita che. paisA e saMsAramAM rahenArane upayogI cIja che, te upArjavA muzkelInuM kAma che, upAjIne potAnA jIvana daramyAna ja potAne ja hAthe sumArge vAparavA e tethI paNa muzkela che, e sarva A caritranAyake baha uttama rIte karI dekhADyuM che. paisA garva utpanna kare che, e duguNa A zeThamAM hatoja nahi. moTA nAnA sarva sAthe milanasArapaNe, sabhyatAthI, samajaNa rUpe teo vatI zakayA eja kharekharI moTAI che. temane eka zabda, eka moTA gAmanuM AkhuM vagavALuM mahAjana karI zakayuM nahatuM, te karavA samartha thayo hate, matalaba ke derAsarajI khaseDavuM paDe evA kAmamAM paNa teone eka zabdaja basa thaI paDayo hato. temanI pUra jAhejalAlI sana 1892 mAM hatI, je vakhate teo dareka beMkamAM, dareka mukhya kaMpanImAM eTale vaMga dharAvatA hatA ke menejara temanA kahevA pramANe ja cAlatA, ane je udho cAle te tene saMpUrNa parAjya karavAne premacaMdabhAIzakitamAna hatA. AnI sAbItImAM eTaluM ja kahevuM basa thaze ke eka lazkarI amaladAra, ane bIjA be sanaMdI amaladAra (jemAM eka muMbaI hAI keTanA mAjI cIpha jasTIsa hatA) nuM baneluM eka kamizana, (je muMbaI beMkanA dIvALAnI tapAsa mATe nImavAmAM AvyuM hatuM) ahI tathA vilAyata saMpUrNa tapAsa karIne evAja nizcayapara AvyuM ke Premchand was the Bank_premacaMdabhAIja beMkanA kharekharA kartA kAravatA hatA. sAmAnya rIte yuropIyane keTalA capaLa vyApArI, Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 jaina kenpharansa heraDa. [ AgasTa che, paisAnI bAbatamAM sagA dIkarAnI paNa teo zarama rAkhe tevA nathI, tevI prajAne A ucca vizvAsa meLavo e zuM jevA tevA sAdhAraNa mANasanuM kAma gaNAya? pitAnI caDatInA samayamAM teoe evI yojanAo karI hatI ke jenA rU. 5000, nA zeranA rU. 65000, bhAva thaI gayo hato ane temanI bajAranI caDatI paDatI karavAnI kaLAne lIdhe teone dareka navI kaMpanI zere mekalI ApatI, ke jethI premacaMdabhAI bhAva vadhAre te kaMpanInuM zreya thAya. uttara dakSiNa amerikAnI laDAIne aMta AvatAM rUnA bhAva eTalA gagaDI paDayA ke A sAta keDanA mAlikane rUpiyAne arthe Ane cakava paDe, paNa tevA samaye paNa teoe dhIraja mUkI nahi. rAte ravi rage rahe, ugatAM ne asta thatAM e kahevuM saheluM che, paNa karI batAvavuM atizaya muzkela che te A gRhastha karI batAvyuM e temanI hadayanI meTAI. teo potAnI jJAtinI unnati mATe kevI uttama lAgaNI gharAvatA hatA, te pitAnA saMpUrNa jAherajalAlInA vakhatamAM bekanA dareka rU. 5000, nI kIMmatanA zera pitAnI jJAtimAM vahecyA hatA, te parathI jANI zakAya che. tAnI nainama mATe kevI ucca sthiti prApta karAvavAnI AzA rAkhatA hatA te eTalA parathIja jaNAze ke temaNe kenpharansa taraphathI phaMDanI zarUAta thayA pahelAM pote ja pahela karI nirAzrita jainabaMdhuo mATe rU. 5000, ApyA hatA. dezanI unnati keLavaNI tathA vyApAramAMja che ema saMpUrNa rIte jANatA hovAthI temaNe muMbaI yunIvasITIne lAIbrerI mATe rU. 20,000 pitAnI mAtuzrInuM nAma amara rAkhavAne mAtazrI rAjAbAInA nAma parathI rAjAbAI TAvara bAMdhavA mATe rU. 200,000 tathA bIjI madada rU. 225000 nA maLI kula rU. 62pa0 00, kalakattA yunIvarsITIne skaoNlarazipa sthApavA mATe rU. 425000, amadAvAdamAM eka TrenIMga koleja sthApavA mATe rU. 80001, TrIyaraphalecara hAIskUlane rU.60000, skoTIza neja (bALAzrama) ne rU. 50000, bharUca pitAzrI rAyacaMda dIpacaMdanA nAmathIja lAIbrerImAM rU.50000, surata lAIbrerImAM rU. 20000, gujarAta varnAkayulara sosAITIne rU.20000, rU.10000 elekajhAMDrA kanyAzALAne, lAIbrerIone paracuTaNa rU. 250000 e pramANe kula rU. 1600000 Azare keLavaNuM mATeja kharcA che. potAnA nivAsa muMbaI IlAkAmAMja hatuM, chatAM kalakattA jevA bIjA ilAkAnI yunIvarsITIne paNa madada karI e vizALa dilathIja banI zake. mAtAne saMbaImAMnA TAvara parathI, tathA pitAne bharUcamAMnI lAIbrerIthI cirasmaraNIya karyo che saMbaImAM rAjAbAI TAvara keTalo badhe jANItuM che te muMbaI nivAsI sarvane mAluma che. TeniMga kolejanI madada keTalI kImatI che tene khyAla eTalA parathI Avaze ke hAla TenDa zikSakenI nAnI saMkhyA paNa najare Ave che te A kolejanAja pratApa che. rAjakoTamAM bArTana TeniMga koleja che, paNa tyAM pUrNa abhyAsa thatuM na hovAthI tyAMthI ja trIjA varSa mATe amadAvAda premacaMda rAyacaMda TreniMga kolejamAM teo Ave che. bALakane keLavavAM e pavitra kAma gaNAya, tyAre te bALakone keLavanAra taiyAra karavA e kevuM maDada puNyanuM kAma che, te sahaja vicAre. phrIyara ulecara hAIskulane madada karI te Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 ] marahuma zeTha premacaMda rAyacaMda. 255 teo samagra vizvane kevI rIte eka rUpaja mAnatA hatA te darzAve che. jJAvibheda nahi rAkhatAM game te komane madada eja temane Azaya hate. enejane madada e keTalI kImatI che te eTalA uparathIja samajAze ke hAlanA samayamAM ApaNe bALAzrama mATe vicAra karIe chIe, tyAre AjathI 40 varSaupara teo tene madada karavA AgaLa paDI zakayA hatA. kanyAzALA tathA lAIbrerIone madada enI kImata jeTalI AkIe teTalI ochIja che. muMbaI AvanAra jaina baMdhuone jamavAnI agavaDa na paDe te mATe rU. 5,00,000 nA vyAjamAMthI vIzI calAvavA sArU te rakama judIja kADhI rAkhI hatI. A rakamane mATe bhAga ghalAI gayo che, paNa hajI nAnA pramANamAM te vIzi cAle che. bicArA garIba baMdhuo mATe keTalI kALajI! dharmazAW mATe suratamAM rU. 65,000, junAgaDhamAM rU. 40,000, ANaMdamAM rU. 20,000, kuMDalA pAMjarApoLa tathA bIjA 78 gAmamAM dharmazALA, kuvA, taLAva, vigere mATe kula rU. 6,00,000 nI [ sakhAvata teoe karI che. upara jaNAvelI rahevAnA thAna tathA pANInA sthAna mATenI sakhAvata keTalI puNyaprada che te samajAvavAnI jarUra nathI. dara mahine pitAnI caDhatInA vakhatamAM rU. 8,000 tathA te pachInA vakhatamAM paNa dara mahine Azare rU 3,000 nI .. sakhAvata teo karatA hatA. temanI pAse gayela kaI TIpa, kharaDe, yA yAcaka pAche. AvyuM nathI. temanI kula sakhAvata rU 60,00,000 nI gaNAI che. zuM AmAMthI eka paNa sakhAvata evI che ke jene mATe be mata thaI zake? tIrthAdhirAja prAyaH zAzvata siddhAcaLajI, je dezI rAjyanA tAbAmAM hovAthI valeNAvAre ApaNane muzkelImAM ane ciMtAmAM rahevuM paDe che, te temanI caDatInA vakhatamAM teo kharIdavAnI aNI para hatA, paraMtu samasta hiMdanI jainakomanA kamanasIbe je rU. 5,00,000 ApIne teo zatruMjaya janakomane mATe pAlItANAnA darabAra pAsethI kharIdavAnA hatA te rUpaiyA bIjeja divase kAgaLapara rahI gayA, ane kArya sAdhI zakAyuM nahi. karmanI gahana gati che. A kenpharansa mATe teonI kharA hRdayanI zubhecchA ane kALajI hatI. upara jaNAvelA rU. 5,000 uparAMta, rU. 1000 konpharansa nabhAva phaMDamAM, ahI bharAyelI konpharansanI beThaka vakhatanA paMDamAM, memAne mATenA phaMDamAM tathA chelA chelA potAnA priya marahuma vaDila putra phakIrabhAInA smarNArthe rU. 2,500 skolarazipa mATe pATaNa khAte jAhera karyA te maLI kula rUpiyA 10000 Azare temaNe ApyA hatA. kapUransanA AvA zubhecchakanA javAthI te atizaya dilagIrI jAhera kare che tathA temanA pagale cAlavA temanA putra dIkAbhAine prArtha temanI dilagIrImAM dilAso Ape che. teo keTalA dharmaniSTha hatA te eTalA uparathI ja jaNAze ke teo hamezAM niyamita pujA karanArA tathA goDIjIne dehere AvanAra hatA. ATalI dhanasaMpatti, IgrejI chaTAdAra jJAna tathA yurepIane prasaMga chatAM dharmazraddhA, jainadharma zreya che evI draDha mAnyatA, e anupama guNe hatA. teo keTaluM gupta dAna karanAra hatA, te eTalA parathIja jaNAze ke eka derAsarano eka munIma jeNe saTA vigeremAM rU. 45000 IderAsarajImAMthI ucApata ryA hatA, teNe te rUpiyA mATe AtmaghAta Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kAransa heraDe, [ ogasTa pak karavA nizcaya karyo. pAchaLathI tene lAgyuM ke premacaMdabhAIne pUchI jo te pramANe teNe vinati karI. premacaMdabhAie peAtAnA mANasasAthe rU. 45000 te derAsaramAM mAkalI te mANasane devadravyathI macAvyA, ane eka manuSya deha macAvyAnuM puNya hAMsala karyu. te peAtAne hAtheja peAtAnuM savAttama sAdhatA gayA che, bIjAne hAthe kAMi yuija nathI. teo keTalA dharmayukata hatA te AthIja jaNAze ke teoe kadI soDA vaoNTara pIdhuMja nathI. ahu meTI umare pahoMcavA mATe sadAcaraNI jIMdagInI jarUra che. evA sadAcaraNI AtmAne zAMti maLeA eja prabhuprArthanA che. eka metIne hAra AkhA padakasahitaja zeAlI zake che, pakSa padyakavinA jevA hIna teja lAge che, tevIja rIte A puNyAtmA jatAM jainakAma pavinAnI thai gai che. teoe zerabajAramAM paNa ghaNA jainAne dhaMdhe lagADayA hatA. bI. bI. enDa sI. Ai. relvemAM paNa teoe ghaNAM jaina adhune nAkarI lagADayA hatA. zrImAna lAgavagavALAoe A jIvananAM dareka draSTAMta ahuja dhyAnamAM rAkhavAnA che, tenA jeTalA amala thaze teTalA pramANamAMja kendraransanI nema amalamAM Avaze. A nara mATe jainakAma taraphathI avazya mAraka thavuja joie, ane zaktianusAra kharA hRdayavALA dareka jaine bharavuM joie. temanI caDatInA sUrya asta thayA temAM paNa temanA purUSa prayatnanA doSa na hatA, paNa mAtra karmaneAja doSa hatA. teonA, veza 'atizaya sAdo ane sarva sthitimAM ekaja hatA. temanA mAnArthe zerabajAra, phATanagrIna, meAtInu' tathA jhaverIbajAra baMdha rahyAM hatAM. AvA nara lAMbe vakhateja prajAmAM janma le che ane tethI temanI kheATa pUrAvI hAla to lagabhaga azakya che. zAMti ! zAMti !! zAMti !!! marhuma mI. sArAbhAi vIracaMda dIpacaMda. zAkajanaka dehAtsa--jaNAvatAM ati zAka thAya che ke pATaNa konpharansanA pramukha rAjA, prajA tathA sarakAranA mAnanIya gRhastha, vayevRddha, anubhavI zeTha vIraca'da dIpacaMda sI. AI. I. nA kaniSTha putra sI. sArAbhAI, jeo InTaramIeTamAM mAnasahita pasAra thaI bI. e. nA abhyAsa karatA hatA, tee TAIphrAiDa tAvanI bImArIthI 18 varSanI yuvAna avasthAmAM 14 varSanI vidhavAne 8 mAsanA TuMka sa`khadha pachI zekagrasta sukI AkhA kuTuMba tathA mitravargane dilagIrImAM garaka karI cAlyA gayA che. A kALa atizaya duHsama che. AvA maLatAvaDA, bhalA, vidyA rasika putranA akALa mRtyuthI thayelI uMDI dilagIrImAM zeTha vIracaMdane je ghA paDayA che, te vRdhdhAvasthAmAM bahu bhAre lAge tevA che. temanA A phuHkhamAM paramAtmA temane dhairya Ape| evI prAthanA che. Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika saMsthAonA hisAba tapAsaNuM khAtuM. bhAMDupa madhenA zrI mahAvIra svAmI mahArAjanA deherAsarajIne riperTa. bhAMDupa madhanA zrI mahAvIra svAmIjI mahArAjanA jaina derAsarane vahIvaTa saMgha taraphathI kacchI dazA osavALa jJAtinA zoTha meghajIbhAI khetasI, jeThAbhAI narasI kezavajI, zeTha mANakajI jeThAbhAI varadhamAna, zeTha muLajI ghehelAbhAI zeTha padamazI ratanasI, zoTha lAlajI vasanajI, zeTha ghehelAI mANaka tathA zeTha pItAMbaradAsa kAnajI calAve che. teno hisAba saMvata 160 tathA 61 ne amoe tapAsyo che kAraNa ke te maMdIra saMvata 1960 nA sAlamAM navuM baMdhAyuM che. te khAtAno vahIvaTa jotAM te khAtAnuM baMdhAraNa hIvaTa karatA grahasthAe evI uttama prakAranuM karyuM che ke, deherAsarajI tathA sAdhAraNa khAtuM ghaNuM sArA pAyA upara AvI kaI rItanI AzAtanA thavA pAme nahi. paNa vahIvaTane lagatuM nAmuM tathA judA judA khAtAMo rAkhavAmAM keTalAka pheraphAra karavA che. laine salAmatra vahIvaTa karatA grahasthAne judu ApavAmAM AvyuM che, te siva, vaNAvaTa sArI rIte rAkhavA mAM upara jaNAvelA grahasthane purepure dhanya vAda ghaTe che. amAe saMbaImadhenA zrI mAMDavI ba zrI ane tenAthajI mahArAjanA deherAsarajIne lagatA vahIvaTane hisAba tapAsI) riporTa mA heraDanA gayA aMkamAM pragaTa karyo che. temAM upara jaNAvelA khAte mukhya vAvaTa karanAra zeTha meghajIbhAI khetazInuM nAma chApavuM rahI gayuM che. mATe zrI amArI vinaMtI che ke te nAma upara jaNAvelA rIpeTa mAM mukhya gaNI levuM. eja | lI. sevaka, ! yunIlAla nAhanacaMda. menejara, jata zvetAmbara kenpharansa, jaga vikhI amarUrathI lAlA merI mila athavA mahArAja mala rAmacaMdaka. chu. Age Apane akhabArame che ke, kezarakA gujarAtame bahuta relA paDa gayA che. so Idhara kezara kozamI do dara mAtra bhAra ke anamAna hai, se, Apa peme chApa deve. jIsake jarUrata zrI maMdara ke vAte se hama IdharaseM bInA mIzanase bheja deve. te dara ru. paNa sera bhAva huM tela serA (4) bhAra hotA hai ura ) ke anamAna paDegA, aura kahese likhanA, cIThI lakhI mota bhAdaravA vadI 14 saMvata 1963. Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAhira khabara. --- zrI kalakattA pAThazAlA. eka heDamAsTara cAhiye dharma tathA aMgarejIkI acchI yogyatA hAnA cAhaya. saTAphikaTa athavA koI sAdhu munirAja vA koI sthAnIya pratiSThita sadgRhasthakI bhalamanakI darakhAsta nIce likhe pattepara bhejo. vetana yogyatAke anusAra. lAbhacaMda meTa rAyakumArasiMha jaoNiMTa sekreTarI, mukIma nivAsa, harIsana roDa-kalakattA. svAmI vAtsalya che jaina lekhake inAma rU. 21) jaina lekhake, vidvAne, grejyueTa keLavAyalA yuvakane vinaMtI ke InAmanI - rakama tarapha daSTI na rAkhatAM ApaNuM ke, ' dhAravAne uMca hetu lakSamAM laI sAdhamI baMdhuonA hita mATe A veSayapara lekha ke prayAsa karaze. A nibaMdhamAM, hAlamAM lekavya lAgyA mAM samajAte artha ane thatuM vartana, na zAstromAM tenuM batAveluM rahasya ane tenI thavI joItI pravRttI, hAlamAM thatAM svAmi vAtsalyathI jana samAjane thatA lAbha ane hAlanI sthItI (samaya kALa) jotAM zre jete sadupayega vagere bAbatane 'kALuM paDe te mudAsara lakhANavAle, cAlu nA Aso vada 1) sudhI je le baMdha lakhI mekalaze temAMnAM sauthI uttama .lekhakane maMDaLa taraphathI rUe TlAma ApavAmAM Avaze. zrI jaina zubhecchaka mitra maMDaLa. lI. zubhecchaka pAgalI, muMbaI. lallubhAI karamacaMda dalAla, sekreTarI, zrI jai. su. mI. maMDaLa, zrI phalodI nAthajIno meLe. zrI phalodI pArzvanAthajI ke jyA pahelI konphrAnsanI baiThaka thaI hatI tyA vArSika melo Azo vadI 8,9,10, gur| bhAdaravA vadI 8,9,10, nA geja marAze ane je vakhate rajaputAnAnA judA judA bhAgoma / 0 thI 15 hajAra mANaso ekaThA thaze, te vakhate mi. gulAbI DhaDhA paNa tyAM jvaanaa| aa atrethI mi. TokarasI neNasI paNa te prasaMge naro, gi T strAyA che, Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra sambat 2432. vikrama 1962 zrI jaina zvetAmbara konpharansa pustaka 2, nambara 9. harailDa. pragaTa kartA zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa oNphisa, muMbaI. ... viSaya. "zrI mAravADa prAMtika konpharensa" kI saMkSipta riporTa, jeneAmAM jAgRti, vartamAna carcA. dhArmika saMsthA saMbaMdhI sUcanA.268 ... ... *** viSayAnukramaNikA. ... my ... pRSTha. 257 264 265 29 ... kAnpharansanuM baMdhAraNu majabuta ubha thAya ? jana samAcAra. svadezI udyoga hunnara tathA keLavaNI 201 kAThIAvADa prAMtanI jaina zvetAM 270 para zrAvanA gAbhnu sIsTa 276 sapTeMbara. sana 1906. viSaya. amadAvAda ApIsamAM thayelu abhAna... ... kAnaphraransa AphrIsamAM cAlatuM abhAna.. dhArmika saMsthAnA hisAba ... tapAsalI jAtuM... dazerA upara pADA bakarAnA vadha na karavA mATe hiMdustAnanA rAjyakartAone arajI 286 kanyAvikraya saMbaMdha meM pratijJA. 287 paryuSaNu ane jAmanagara rAjya. 288 mUlya DAkakA mUlya sameta sirpha ru. 1. 'iMduprakAza' sTIma presa - muMbaI. ... pRSTa 280 281 283 Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. jaina sIrIjJa taiyAra karavA mATe ru. 1000 nuM inAma ! pATaNa khAte maLelI cauthI jaina zvetAMbara konpharansa vakhate thayelA TharAva anusAra jaina dharma ane phIla surmAnuM purNa rAte kramavAra jJAna thAya tevI uttarottara bhASA tathA viSayonI kaThINatA vALI 1 thI 7 pustakonI sIrIza gujarAtI athavA hIMdI bhASAmAM taiyAra karavAmATe ru. 1000, aMke eka hajAra rupayAnu, inAma nIcenI zaratoe ApavAnuM cheH 1 je sIrIjhane inAma ApavAmAM Avaze tenI prasiddhI vigereno haka inAma meLavanArano raheze paraMtu te prasiddha karavAnI teNe kabulAta ApavI paDaze. jo te haka konpharansane Aphza to ru. .1000, bIjA ApavAmAM Avaze. 2 sIrIzanI pasaMdagI eka khAsa kamITI nImIne karAvavAmAM Avaze. 3 AjanI tArIkhathI eka varSa sudhImAM pasaMdago mATe AvelI sIrIjhonI kamITI pAse tapAsa karAvavAmAM Avaze. 4 tapAsa mATe AvalI sIrIzomAMthI ekane inAma Apaq ema kamIThI baMdhAtI nathI paraMtu temAthI __ yogya haze toja inAma ApavAmAM Avaze. 5 pasaMda karavAmAM AvatI sIrIza zIvAyanA bIjI sIrIsamAMthI amuka copaDIo agara temAnA __ pATho kamITI pasaMda karaze to tenA pramANamA tenA yojakane inAma ApavAmAM Avaze. badhu khulAsA mATe nIcenA saranAme patravyavahAra karavo, capA galI mumbaI. __AsIsTeTa sekraTarI. tA. 25-5-19.06. __ zrI jaina zvetAMbara konpharansa: . zrI jaina zvetAbara DIrekaTarI. mAlavA aura mevADake zrAvaka samudAyako vijJaptI. mAlavA mevADake jaina samudAyakI DIrekaTarI taiyAra karanekA kArya pratApagar3ha nivAsI zeTha lakSmI caMdajI ghIyA, mAlavA aura mevADa jaina DorekaTarIke onararI suparavAIzara Inako suparda kIyA gayA hai so hArekaTarI ke vAste Ina mahAzaya mAlavA aura mevADameM jahAM jahAM apane kalArka bheje vahAMke zrAvaka samudAyako arja kI jAtI hai ke Una kalArka ko khoTI na karake zighra madada dekara DIrekaTarIke phorma bharavA denekI meherabAnI pharamAve. __ zrI jaina zvetAMbara konpharansa, caMpA galI. muMbaI. zrI jaina zvetAMbara DIrekaTarI. madhyaprAta (sI. pI. ) ke zrAvaka samudAyako vijJapti. madhyaprAMtake jainasamudAyakI DIrekaTarI taiyAra karanekA kArya jabalapura nivAsI mi. caMdajI kocara bI. e. madhyaprAMta jaina DIrekaTarIke AnararI suparavAIjhara inako saparda gA hai, aura isa vAste saba madhyaprAMtameM pravAsa kareMge. jIsake liye madhyaprAMtake zrAvaka arja kI jAtIhai ke DIrekaTarIsaMbaMdhameM saba hakIkata ikaThI karanemeM una mahAzakI maharabAnI pharamAve. zrI jaina zvetAMbara kenpharansa. caMpAgallI-muMbaI. Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // OMnamaH siddhebhyH|| yaH saMsAranirAsalALasamatirmuktyarthamuttiSThate, yaM tIrtha kathayati pAvanatayA yenA'sti nAnyaH smH|| yasmai tIrthapatinamasyati satAM yasmAcchubhaM jAyate, sphUrtiyasya parAvasaMti ca guNA yasminsa saMgho'rcyatAM // artha -je saMdha, saMsArano tyAgane viSe icchAvALI che budhdhi jenI, e chatAM muktinA sAdhanane mATe sAvadhAna thAya che, vaLI je pavitrapaNAe karIne tIrtharUpa kahevAya che, jenA samAna bIjo koI nathI, jene tIrthakara mahArAjA paNa vyAkhyAnane avasare "nama tirthasa" kahI namaskAra kare che, jenAthI saunuM kalyANa thAya che, jene utkRSTa mahimA che, ane jenAmAM (aneka) guNa rahe the, sevA saMvanI, ( lavya !) puu0|| 421. The Jain ( Swetamber) Conference Herald. Vol. II.] September. 1906. - [No. Ix. " zrImAravADa prAntika konapharensa" kI saMkSipta rIporTa, ( khAsa harelDake liye ) mAravADa dezameM meDatAroDa sTezanake pAsa zrIphalodhI pArzvanAthajIkA eka prAcIna vizAla mandira hai. mAravADakA yaha eka moTA tIrtha hai. pratimAjIko pragaTa huve karIba 900 varSakA arasA huvA hai. isa tIrthapara vArSikotsava mAravADI Asoja vudi 9,10 ko huvA karatA hai jisa samayapara samayAnusAra dasa paMdaraha balki bIsa pacIsa hajAra yAtri ikaThe ho jAte haiM. samvata 1956 kI sAlameM isa tIrthapara "zrIphalodhI tannitti samA" kAyama kI gaI usake pazcAt karIba dasa hajAra rupayA lagAkara yAtriyoMke ArAmake vAste navIna koThaDIyAM banavAI gaI aura prathama jaina zvetAmbara konapharensakA jalasA bhI isa hI tIrtha bhUmIpara huvA-mahAsabhAkI sUcanAke muvAphika gujarAta aura dakSiNameM prantika sabhAyeM huI usahI muvAphika mAravADa prAntika sabhA karanekA bhI vicAra bahUta dinoMse calatA thA. Akhira kara abake bArSikotsava para yaha sabhA kI gaI...... yadyapI phalodhI sabhAke janarala saikareTarI misTara gulAbacaMdajI DhaDhA haiM parantu Unake mAlapurAmeM rahanese unhoMne ajameranivAsI kAMsaTIyA dhanarAjajIko isa prAntika sabhAke liye koziza karane aura AmaMtraNa patroMke bhejanekI sUcanA dekara kAravAI karAI. rIsepazana kamiTI alhadA nImanekI yoM jurUrata nahIM thI kyoM ki zrI phalodhI tIrthonnatti sabhA isa kA kAma karaneko mojUda thI. utAreke vAste makAnAMta Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - jaina kAnpharansa heralDa. [saSTambara moz2ada the. maMDapake vAste vaha hI cAMdanI jodhapurase maMgavAI gaI thI ki, jisameM prathama konapharensakA jalasA huvA thA parantu bArizake honese maMDapa bekAra rahA jalasA khule maidAnameM kiyA gayA ki jisameM jayapUra, jodhapura, bIkAnera, ajamera, sirohI, nAgora, sojata, pAlI, jaitAraNa, bIlADA, pIpADa, meDatA, pokaraNa phalodhI, busI, bAbaro, nayAzahara, kuMcerA, pAdU, koTA, badanora, rayyAM, bAgora, gogelAca, khajavANA, sujANagaDha, nIbaDI, mAdalIyA, harasolAva, arAMI, kuDI, rAsa, bAjolI, bAraNI, bAsaNI, giDI, lAmbIyA, kekIdaDA, bAvaDA, godANA, bhArUdA, jasavaMtAbAda, meDAsa, lADagaDha, haranovI, dhanerIyA, phAlakA, cAMdArUNa, barU, khADalI, baDalU, sArUDA, udayasara, kekiMda, mUMDavA, kAlU, bAbaDI, bagaDI, sAdaDI baDI, sAdaDI choTI, sIoNI, rayyAMzera siMghajI, pUnA ( dakSiNa ), lasaNagAMva jilA nAsika, bugaralA, sevara, Asopa, pIcIpoka, bhInAra, paDalAda, raiNa, IDavo, vAlo, bambaI, loTotI, lADolI, jAlanA jilA haidarAbAda, kucAmaNa, khaDorA, koTaralA jilA dhuliyA, kItalasara, khejaDalA, dahalI, lovATa, roIsA, Amalanera jilA khAnadeza, phAgaNI jilA khAnadeza, ghANIrAva, khATU kalAM, khATU khUrda, dhInAba, goTaNa, vuTAtI, nokA, khUDIkalAM, mAlapurA, vagaraha karIba 200 zaharoM, kasvoM aura gAMvoMke karIba 2500 strIpuruSa do dinataka hAjira hokara konapharensakI kAravAIko bahUta umaMgake sAtha pAra paTakA. isa sAla isa utsavapara kula marda auratakI saMkhyA 15,000 yAtriyoMse kama na thI. koI relave Tenase koI bailagADImeM koI uMTapara savAra hokara Aye the. mandirake cAroM taraphakA gaDha UMTo aura bailagADIyoMse aura manuSyoMse bhara gayA thA. kaI manuSya isa gaDhake aMdarake pake makAnAta me Thahare the kaI manuSya, DerA, tambU, choladArI, cAndanI vagaraha cokameM khaDI karake UnameM Thahare the, kaI manuSya zrI zAntInAthajIke mandirake kampAUMDameM Thahare the, kaI manuSya bIkAnera vAlekI dharmazAlA aura sTezanapara Thahare the, kaI manuSya gAMvameM makAnAtoM ko kirAye para lekara Thahare the, meDatA vagaraha kIreloMkI saMkhyA baDhA dI gaI thI haravakta cAroM taraphaseM relagADIyA cikAra bharI huI AtIthI. sabhAkI taraphase vAlaMTIyara loga aura unake inspekTara sojata nivAsI hirAlAlajI aura unake supariMTeMDeMTeM ajamera nivAsI kAMsaTIyA dhanarAjajI sTezanapara hara Trenapara mojUda rahate the. AnevAloMko sTezanapara athavA rAhadArIkI kucha takalIpha nahI hotIthI. nokara vagaraha saba mojada rakhe jAtethe. __ Asoja dhudi 9 kI sAyaMkAlako mAmUlI sabhAkA jalasA huvA jisameM jo kAma DAIrakTarIkA konapharensakI taraphase hIrAlAlajIne abataka kiyA hai unakA hAla sunAyA gayA aura aikyatAke bAremeM hIrAlAlajI tathA konapharensa upadezaka misTara TokarasI neNasIne bhASaNa diye. isa sabhAmeM karIba 500 manuSya hAjara the. __ Asoja vudi 9 tArIkha 12 saipaTambara sana 1906 kI sAyaMkAlako kArarabAI prAntika sabhA kI zurU huI, bajate bajate karIba 2500 strI puruSa sabhAmeM zAmila huve jayapUra nivAsI seTha lakhamIcaMdajI DhaDhDhA, gulAbacaMdajI DhaDDA, gulAbacaMdajI Dhora, gaMgArAmajI zrImAla, mahAdevajI zrImAla, cAMdamalajI kavADa; bIkAnara nivAsI seTha seMsamalajI sAvaNa sukhA, kuMbara dIpacaMdajI sAvaNa sukhA, seTha ratanalAlajI DhaDhDhA, ajamera nivAsI seTha hIrAcaMdacI sacetI, seTha kastUramalajI bhaDagatIyA, kuMvara kalyANamalajI DhaDhDhA, seTha kesarImalajI lUNIyA, dhanarAjajI kAMsaTIyA, hIrAcaMdajI dhADIvAla, jodhapura nivAsI seTha kAnamalajI paTavA, zivarAjajI mahatA, ratanarAjajI mahatA, phojarAjajI mahatA, phalodhI nivAsI seTa phUlacaMdajI golechA, zAlaNA niAvasI seTha kanayAlAlajI caMDAlIyA vagaraha aneka sadagRhastha mojUda the, Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] zrI mAravADa prAntika konpharansakI saMkSipta rIporTa. 259 konapharensakI kAraravAI zurU hobhepara " zrI phalodhI tIrthonnatti sabhA" ke janarala saikareTerI misTara gulAbacaMdajI DhaDhAne darakhuvAsta kI ki apane sabhAke pramukha bIkAnera nivAsI seTha pUnamacaMdajI sAvaNa sukhA kaI anivAraNIya kAraNoseM isa jalasemeM zarIka nahIM ho sake isa liye unakI jagaha rIsepazana kamITIke pramukhakA pada dhAraNa karaneko aura unakA kAma karaneko unake suputra kuMvara dIpacaMdajIko niyata kiye jAveM, isakI tAIda misTara TokarasI neNasIne kI ki jo sarvAnumata pAsa huI. isake pazcAta kuMvara dIpacaMdajIneM pramukhakA pada dhAraNa karake eka pura joza bhASaNa diyA jisakA sArAMza yaha hai ki:apanI mahA sabhAke niyamAnusAra pethApura aura Amalanera meM to prAntika sabhAyeM ho cuki aba yaha sabhA mAravADa prAntakI isa jagaha hotI hai yaha prayAsa mAravADI bhAIyoMko bahuta hI stuti pAtra hai aura mujhe AzA hotI hai, ki bhaviSya isakA acchAhI honA hai. hamAre baDere saMgha nikalavA kara ApasameM sampa baDhAte the hama loga konapharensake nAmase jamA hokara unahIke rAste calate haiM isa asAra saMsArameM bhramaNa karate karate manuSya deha, uca kula, jaina dharma, acche puNyake udayase milatA hai, isahI bhavase mokSa. prApta ho sakatA hai parantu mokSa AsAnIke sAtha nahI mila sakatA hai zrI saMghakI tana, mana aura dhanase sevA karanese mokSakA rastA mila sakatA hai. aura isa konapharensa dvArA yaha bhAkta bahuta acchI taraha ho sakatI hai. apane jAti aura dharmakI unnattike vAste sabase pahile apane aMdara sampakI AvazyaktA hai, isahIke sAtha sAtha ajJAnatAko miTAkara satyajJAnakA pracAra karanA jarUrI bAta hai, laDake aura laDakIyoMko dharmakI zikSA denA vAjavI hai. jIrNajinamandiroM aura bhaMDAroMkA uddhAra, nirAzrita jaini yoMko Azraya, khoTe rItirivAjoMkA tyAga karanA bahUtahI jurUrI hai. aMtameM yaha prArthanA hai ki jisa taraha nAvako kheNeke vAste acche malhekI jurUrata hai vaisehI isa nAva rUpI konapharensakA kAma calAneko malhA rUpI kisI huzayAra dharmAtmA aura jJAnI sajjanake prasiDeMTa honekI AvazyaktA hai. ___ isake pazcAta jodhapura nivAsI mahatA ratanarAjajIne darakhubAsta kI ki isa prAntika sabhAke prasiDeMThakA pada dhAraNa karaneko phalodhI nivAsI seTha phUlacaMdajI golechAse bInatI kI jAveM, isake tAIdamaiM misTara gulAbacaMdajI DhaDhDhAneM seTa phUlacaMdajIke guNa grAma kiye aura jAhara kiyA ki inakA paisA dharmameM kharca hotA hai. inhoMne do tIna barSa pahile zrI siddhAcalajIkA saMgha nikalavAyA thA, isa liye isa konapharensake pramukhake liye ukta seTha sAhebakI cUMTaNI kI jAve isa darakhuvAstakA ajamera nivAsI kuMvara kalyANamalajI DhahAneM anumodana kiyA jo sarvAnumata pAsa huI. tAlIyoMke harSanAda bIca seTha phUlacaMdajI golechAne pramukhakA pada svikAra karake eka likhA huvA manoraMjaka bhASaNa diyA ki jisakA mukhatasara khulAsA yaha hai kI:-ApaneM jo ijjata mujhe dI hai isakA meM zukara gujArahUM. konapharensake niyamAnusAra do jagaha prAntika sabhAyeM ho cukIM rAjapUtAnA prAntika sabhAkAbhI kaI dinoMse vicAra calatA thA, aba " zrI phalodhI tIrthonnati sabhA" ke prayAsase isa pavitra tIrthabhUmIpara yaha mAravADa prAntika sabhA ikaTThI huI hai; isa sabhAmeM sabase pahile apane aMdara sampakI vRddhi karanekI AvazyaktA hai, agara sampa nahIM hogA to jisa tarahapara kusampI 500 subhaToMne rAjAse apamAna pAyA, usahI taraha apanI samAjakAbhI hAla hogA, hindUoM, musalamAnoM aura marahaToMkA rAjya kusampase bhraSTa huvA, isa liye isa konpharansadvArA apanI samAjameM sampa baDhAkara unnati karanekI atyAvazyaktA hai.----yadyapi baDI sarakArakI taraphase marduma zumArI huI hai tobhI apanI samAja, aura mandira vagarahakI pUrI hAlata mAlUma honeke vAste jaina DAirakaTarIkI AvazyaktA hai. vyavahAraki aura Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kAnpharansa heralDa. [ sapTambara dhArmika jJAnake phailAnekI jarUrata hai kyoMki jisa taraha zIyala strIkA bhUSaNa haiM usahI taraha jJAna manuSyakA bhUSaNa haiM, aura jisako jJAna diyA jAve usakA rakSaNa karanAbhI jurUrI hai kyoMki pAtra vagaire dAna kisako diyA jAve, ina dinoMmeM bhayaMkara duHkAloMke paDanese apane svAmi bhAIyoMkI dazA bigaDa gaI hai isa liye unakI rakSAkA karanA bahuta jarUrI amara hai. jaina samAja meM avanatikA mukhya kAraNa hAnIkAraka rItirivAja haiM inake pracalita rahanese samyaktva malIna hokara mithyAtvakA aMdhera phailAtA hai, mandira yA kisI dharmAdeke khAtekA paisA khAnA narka meM le jAnevAlA hotA hai, isa liye inakA hisAba sApha rakhakara pragaTa karanekI jarUrata hai. aura isahI taraha para jisa bAtapara Aja taka saMgharne caracA nahIM calAI hai, Upara ApakA dhyAna kheMcanA munAsiba hai. vaha yaha hai ki Aja kala kaI mandiroM meM to pUMjI jiyAdA dekhI jAtI hai ki jisake sababase sevA pUjAkA intajAma ThIka honeke uparAMta lAkhoM rupaye khajAnemeM par3e rahate haiM, aura kaI mandiroMkI yaha dazA hai ki jahAM kezara caMdana to baDI bAta hai, pAnIse prakSAla takakA intajAma nahI hai. mandira aura pratimA kisa jagaha bhI kyoM naho kasA bhakti lAyaka hai, isaliye kula hindusthAnakI samajhadAra manuSyoMkI eka janarala kamiTI mukarara kI jAkarazubhakhAtoM aura mandiroMke hisAbakI nigarAnI unakI rakhavAI jAye aura kula phaMDameMse saba mandiroMkI sevA pUjAkA ThIka torapara intajAma karAyA jAve. bataura eka baiMkake kAraravAI kI jAve. jIrNa mandira aura pustakoddhAra karAyA jAve, kyoMki zrI bIra paramAtmAke pazcAt apanA AdhAra unakI pratimA aura unakI bANIparahI hai. Aja kala jo apavitra vastUoMkA pracAra ho gayA hai, unako baMda karake pavitra vastuoMkA kAmameM lAyA jAve aura apanI kula vyavasthA ThIka taurapara calAneke liye sukRta bhaMDArakI tarakkI dI jAve. kyUM ki sabhAke kAma kAjake vAste hAthameM samaya bahUtahI kama thA isa liye pramukha sAhabakA bhASaNa svalpa honepara usahI jagaha usahI vakta sabajakTa kamITI nImI jAkara viSaya nakI koye gaye aura pahIlI baiThakameM nIce likhe huve viSaya pAsa huve: ( noTaH- yahAM para sirpha viSayakA nAma aura unapara darakhvAsta karanevAloM, tAIda karanevAloM aura anumodana karanevAloM ke nAmahI diye jAte hai unake bhASaNoMkA sArAMzabhI jagaha saMkocane ke svayAlase nahIM diyA jAtA hai ) ThaharAva pahilA:-- konapharansakI AvazyaktA * darakhuvAsta karanAraH - TokarasI neNasI - bambaI. tAIda karanAraH -- DAkaTara nagInadAsajI - nAgora. anumodana karanAraH -- hIrAlAlajI surANA - sojata, ThaharAva dUsarA: byavahArIka tathA dhArmika vidyApracArakI AvazyaktA jaina samAja meM vyavahArIka tathA dhArmika jJAnake phailAneke liye:-- ( 1 ) kanyA tathA strIzAlAoMkI sthApanA, ( 2 ) pAThazAlAoM kI sthApanA ( 3 ) skAlarazipoMkA ijarA, Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka . 194 zrI mAravADa prANitaka kamenpharansa kI saMkSipta rIporTa. do (4) jaina lAIbrerIyoMkI. sthApanA, (5) hunara aura kalAkauzalakI zikSAdarakhvAsta karanAraH--lakhamIcaMdajI DhavA-jayapura tAIda karanAraH--gulAbacaMdajI DhaDhA-jayapura anumodana karanAra:--lakhamasI TokarasI-vAgaDa (kaccha) ThaharAva tIsarAH nirAzritAzraya. darakhuvAsta karanAra-TokarasI neNasI-bambaI tA. ka. DAkaTara nagInadAsajI-nAgora a. ka; .. gaNeza malajI sarApha-jodhapura gulAbacaMdajI DhaDhDhA-jayapura ThaharAva cavathA. sukRta bhaMDAra. TokarasI neNasI-bambaI tA. ka.. DAkaTara nagInadAsajI-nAgora a. ka. gulAbacaMdajI DhaDhDhA-jayapura yaha cAroM ThaharAva sarvAnumata pAsa huve sabhAkA jalasA karIva 11 baje rAtako barakhAsta huvA. sabhAkI baiThaka dUsarI miti Asoja vudi 10 tArIkha 13 sepaTamvara sana 1906 I. AjabhI sabhAkA kAma ThIka 7 baje zAmako zurU huvA. Aja alAvA sabhAsadoMke yAtriyoMkI saMkhyA aurabhI jiyAdA hogaI thI aura bahUta dUrataka mardo auratoMkI dhUmadhAma dekhanemeM AtI thI konapharensake janarala saikareTerI seTha lAlabhAI dalapatabhAIke matyAnusAra isa jagaha kurasIyoMkI baiThaka nahIM rakhI gaI thI balki jAjama, darI aura cAndanIkI baiThaka karanemeM AIthI. sabhAkA kAma pramukha sAhabake padhAranepara ThIka 7 baje zurU kiyA gayA aura rAtake 11 // vaje khatma kiyA gayA. nIce likhe huve ThaharAva pAsa huve:ThaharAva pAMcavAM-- jaina DAyarekaTarIkI AvazyakatAHda. ka. gulAbacaMdajI DhaDhDhA-jayapura tA. ka. dhanarAjajI kAMsaTIyA-ajamera a. ka. hIrAlAlajI sUrANA-sojata ThaharAva chaTTA jIrNagustakoddhAra. da. ka. yati zrI pAlacandrajI--bIkAnera Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "jaina kAnpharansa heralDa saSTambara da. ka. ... tA. ka. gulAbacaMdajI uDDA-jayapura a. ka. lacchUlAlajI lUkaMDa--jodhapura ThaharAva sAtavAM:-- jIrNamandiroddhAra. hIrAlAlajI sUrANA-sojata tA. ka. lallubhAI jayacaMda--pATaNa / a. ka. DAkaTara nagInadAsajI-nAgora. ThaharAva AThavA. mandira bagaraha zubhakhAtoMke hisAba pragaTa honekI AvazyaktA: da. ka. DAkaTara nagInadAsajI--nAgora ___ tA. ka. yati zrI pAlacaMdrajI--bIkAnera a. ka. gulAvacaMdajI davA-jayapura ThaharAva navAM: devasthAna vagaraha kula zubha khAtoMkI rakamakI vyavasthA karaneke liye eka janarala kamIrTIkI bhAvazyaktAH-- gulAvacaMdajI davA--jayapura tA. ka. ThokarasI neNasI-bambaI a. ka. mAsTara amolakacaMdajI--jodhapura ThaharAva dasavAM:hAnI kAraka rIti rivAjoMkoM dUra karanekI AvazyaktA: . ai-zAdIH1. bAlalagna 2. vRddha vivAha 3. kanyA vikraya 4. anya vidhiko choDakara jainavidhike muvAphika lagna 5. phujUla kharacI karake jImaNavArakA karanA, AtazabAjIkA choDanA, gaNikA oMkA nAca karanA; phATe gIta gAnA bI-gamI. 1. mukatA 2. pallAlenA, jiyAdA dinoM taka soMga rakhanA, uThAneke dina mandirameM rote huve jAnA sIH-sadAcAraH1. rAI Adi zudra jAtiko rasoI meM zAmila karanA. ... 2. badalakA khayAla Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] zrI mAravADa prAntika konapharensa kI lakSipta rIporTa 3. kaMda mUla AdikA pracAra 4. rAtrI bhojanakA rivAja 5. devasthAna vagaraha zubha khAtoMke dravyakA baratAva 6. anya tIrthIyokeM poMkA pracAra da. ka. gulAbacaMdacI DhaDDA---jayapura tA. ka. TokarasI neNasI-bambaI 1. mAsTara amolakacaMdajI---jodhapura 2. suganarAjajI mahoNota--jodhapura 3. gaNezamalajI sarApha--jodhapura 4. goviMdasiMhajI DAMgI-zAhapUrA 5. DAkaTara nagInadAsajI-nAgora ThaharAva igyAravAMH-- apavitra khAMDa ora kezara vagairahake parityAgakI AvazyaktAH da. ka. hajArI malajI pArakha-jodhapura tA. ka. bizanadAsajI bhaMDArI--jodhapura a. ka. DAkaTara nagInadAsajI--nAgora ThaharAva bArahavAM:seTha premacaMda rAyacaMda aura misThara sArAbhAI bIracaMda dIpacaMdakai paJcatvakA zoMka pradarzita karanA. pramukhakI taraphase. ThaharAva teharavAH-- . mAravADake mahArAjAdhirAja zrI saradAra siMghajIko dhanyavAda. ThaharAva cavadavA:-- prAntika sabhA sAla darasAla bharanekI AvazyaktA. . daM. kaM. lacchulAlajI luMkaDa--jodhapura ___ tA. ke. gaNezamalajI sarApha--jodhapura ThaharAva paMdaravAH-- pramukha sAhaba upakArameM:da. ka. . gulAbacaMdajI DhaDhA--jayapura tA. ka. dhanarAjajI kAMsaTIyA--ajamera isake bAda AyaMdA konapharensa taka kAmakAja calAneke liye ajamera nivAsI kuMvara kalyANa malajI davA maMtri aura kAMsaTIyA dhanarAjajI upamaMtri karAra diye gaye aura inako sattA dI gaI ki - yaha sAhaba apanI rAyake muvAphika membara cunakara kamiTI kAyama kareM. pIche sabhAke Dere choladArI va koTaDI vagarahake bAbata ThaharAva hokara munima mandirakI ittalA pAI karAkara harSanAdake bIca sabhAkA kAma visarjana kiyA gayA. Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kenpharansa heraDa ( [ sapTembara jenAmAM jAgRti. atre pragaTa thatA "gle-yusIne" nAmanA eka kIzcIyana sAptAhika patramAM uparanA mathALAne mukhya ATIkala tA. 25 ogasTa 1906 mAM iMgrejImAM prasiddha thayo che, je batAve che ke jaina konpharansa bIjI kememAM ke mata dharAve che. viSayane bhAvAtha" nIce pramANe che - keTalAeka mahinA upara pATaNamAM bharAyelI zvetAMbara jaina kenpharansa vakhate apAceluM mI. vIracaMda dIpacaMdanuM pramukha tarIkenuM bhASaNa ghaNA mANasomAM vaMcAvAne lAyaka che. bIjI kemonI mAphaka A kAmamAM paNa je punarjIvita thatuM jAya che te jamAnAnI AnaMdadAyaka nizAnI che, ane mI. vIracaMde saMbhALapUrvaka batAvyuM te pramANe, Igreja sarakAranA amalathI maLelI zAMti ane AbAdIne lIdhe ja te pramANe banyuM che. hiMdusthAnamAM evI eka paNa kema nathI, ke je jene karatAM ApaNu kRpA mATe vizeSa hakadAra hoya teothI hiMdIvAne mahAna na thayA hoya, te paNa tethI teo bhalA thayA che. janamaMDaLanuM pragaTI karaNa lazkarI sthitimAMthI ucca thatAM thatAM udyamanI sthitithIja thatuM hoya te, A dezamAM bIjI keIpaNa kema jeTaluM prakaTIkaraNa A keme sAdhyuM che. bIjI bhAIbaMdha komo, jenI sAthe teone ghaNuM maLatA paNuM che, temanI sAthe jenoe paNa "zAMta hiMdu" utpanna karyA che. tethI zAMta mANasa mATe duniyA nathI evuM dhAranArAenI kRpA janapara nathI. ema chatAM pazcimamAM je mahAna hIlacAla, sulehanI kenpharansa ane prajAonI pArlAmeMTenI koMgresa dvArA dekhAya che tene AgaLathI jaNAvanArA jene hatA. dayA e janene saketa zabda che ane tepanA dhaDAkA hajI zAMta thayA nathI, to paNa je dizAe cAlavAne dareka sudhI sarakAra darakhAsta kare che te kaI dizA che? (zAMtinI). mahAvIranA anuyAyIo mATe judA judA vakhatanI ane AsapAsanI saMjogonI chuTa mukIe te je satyayugamAM bIlakula khUnarejI na thAya ane AtmasaMyama sivAya bIjI jItaja meLavavAnI na hoya te yuga lAvavAne pazcimamAM je AgaLa vadhelA vicAra karanArA Icche che teone ja namune jene jaNAya che. mI. vIracaMdanuM bhASaNa vyavahArika sUcanAothI temaja svadezabhaktinA vicArothI bharapUra hatuM. je sthaLe konpharansa maLI hatI te sthaLa pavitra ane aitihAsika yAdagIrIone saMbhArI ApanAruM hatuM. eka vakhata te aDhAra dezanuM pAyatakhta hatuM. tyAM samartha vidvAna thaI gayA che, ane kRpALu rAjAo rAjya karI gayA che. kenpharansa ke je dara varSe maLe che, teNe atyArathI ja kharekharuM pariNAma ApyuM che, ane jena kemamAM jAgRti utpanna karI che. mAravADa, mevADa ane bIjA pavitra sthaLomAM prAcina makAnanuM samArakAma upADI levAmAM AvyuM che. pUrva samayanA samArako keTalA kImatI che te jyAre ApaNe yAda karIe, tyAre tevA mArako mATenI A uttama lAgaNI sAthe ApaNe sahelAIthI dilasojI batAvI zakIe. prAcina hastalekha khaMtathI prakAzamAM ANavAmAM Ave che. mI. gulAbacaMda DhaDhAne jesalamIranA bhaMDAramAM praveza maLe kahevAya che ane tyAMnA badhA pustakonI yAdI temaNe karavA mAMDI che. bIjA bhaMDAronI tapAsa mATe vicAra cAle che. pazcimanA vidvAne A graMthamAMnA ghaNA prasiddha thayelA joIne khuzI thaze, kAraNa ke hAla te niHsaMzayA jainadha Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906, - vartamAna caca. nA ItihAsa ane sAhityaviSe pazcimamAM atizaya ajJAna varte che. hiMdustAnamAMnA buddhisabaMdhI ItihAsanA judA judA pravAha, je viSe ApaNe hAla ghaNuM DuM jANIe chIe, te bAbatamAM hiMdu ane jaina zAstro ane sAMsArika sAhityane sarakhAmaNathI abhyAsa karavAthI ghaNuM ajavALuM paDaze. pUrvanuM jALavI rAkhavA ane zedhI kADhavAne pagalA bharavA uparAMta kemanuM bhaviSyanuM hita sAdhavAne konpharansa tethI paNa vadhAre Atura che. kanyAzALAo ane beDage jude jude sthaLe kahADavAmAM Ave che. mI. vIracaMda kahe che ke "hAla ApaNAmAM mUThIbharaja grejyueTe che. eke jaina dhArAsabhAmAM athavA hAIkorTanA nyAyAsanapara nathI." ame dhArIe chIe ke hAIkorTanA nyAyAsanapara dareka kemane vAre AvavAne hajI lAMbe vakhata lAgaze. daramyAna jenee dhIraja ane AtmasaMyamanA pitAnA jAtiguNenuM avalaMbana levuM joIe. jAhera karI ane tethI paNa vizeSa judA judA dhaMdhAomAM zaitika phataha ane sArI rIte AbAdInI agatya mI. vIracaMda sArI rIte samaje che, te paNa sAMsArika rIvAje viSe temanuM dhyAna ochuM nathI. strIonI ajJAnatA, bALalagna, kanyAviya ane maraNa prasaMge kharAba dekhAya tevI rIte chAtI kUTavI, vigere keTalAka rIvAjo mI vIracaMda jema bane tema jaladI nirmULa thayelA jevA Icche che. alabata A sAMsArika rIvAjo jenadharmanuM phaLa nathI. te rIvAje bIjI kemomAM paNa mAluma paDe che. eka vakhata e hatuM ke jyAre jaina strIo, bIjI pUrvanI hiMdu strIo kahevAya che te pramANe, teonI jeTalI ja vidyA ane himatamATe prakhyAta hatI. mI. viracaMda strI grejayueTe thAya te mATe jarA dhAstI khAtA hoya, tema lAge che. pUrvanI jaina strIo, hAlanI hiMdu strI grejyueTe karatAM, keTalIka vakhata vadhAre himata batAvatI, ane vadhAre aMgata svataMtratA batAvatI........... vartamAna carcA. patrakAra dharma --"dharmasaMgraha" nAme uttama graMthanuM bhASAMtara mULa sahita zrI pAlI tANA jaina dharma vidyA prasAraka varga taraphathI thoDA vakhatapara prasiddha thayuM hatuM. A mAsika para avelekana mATe tenI eka nakala AvI hatI. A vargane kacchI zrImAna bhAIonuM bahuja sAruM uttejana che, te uttejanane dareka rIte pAtra che, ane tene prayAsa pustake prasiddha karavA mATe, ghaNe abhinaMdanIya che. pustakanI prastAvanA, chapAI, sAmAnya hakIkta vigere joIne (ame pharI kahIe chIe ke ATaluM ja joIne) A mAsike pitAne namra abhiprAya darzAvyuM hatuM. bIjA dainike, sAptAhika ane mAsika sahayogI baMdhuoe yathAzakti abhiprAya darzAvyo hato. te badhA abhiprAya sArA hatA. koIe uMDA utarIne bhUle zeAdhI kADhavA prayatna karyo nahate. bhAvanagara jaina dharma prakAza" nA mAgadhI jANanAra, ane mahenata laIne mULa sAthe bhASAMtara sarakhAvanAra baheza taMtrIe bhUle jAheramAM ANI. te mATe "AnaMda" patre dalIla vinAne, ane aMgata javAba Ape. "jaina dharma prakAze " batAvelI bhUle amane vyAjabI lAgI tethI tene sArAMza A mAsikamAM prasiddha thaye. patrakAranI pavitra pharaja che ke pote bhUla karI hoya tyAMthI namratA Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 jaina konpharansa heDa. [ sapTembara ," pUrvaka kSamA mAgI pAchA pharavuM-A amArA dharma ame ajAbyA, te bhAvanagaranA " AtmAnada prakAza " ne " mIyAMnI cAMdecAMda " jevuM lAgyuM che. sujJa vAMcaka vicAra karI zakaze ke peAtAnI bhUla kAI batAve tyAre kabUla karavI e " mIyAMnI cAMdecAMda " gaNAze ? vizeSamAM "jaina " patrakAre gheADAeka aThavADIyAMpara " mAsike, lekha ane lekhake " evA mathALAnA eka kolamane viSaya pragaTa karyAM hatA. temAM keTaluMeka ajAyakhajevuM lakhANa hatuM, amane te vAMcatAM TIkAne pAtra lAgyuM hatuM chatAM zAMtithI pasAra karyuM hatuM. paraMtu eja lakhANanA gheADAeka utArA " AtmAnaMda prakAze " amArA paranA A AkSepa viSaye lIdhe, tethI patrakAra dhama tarIke amane ceAgya lAgyA pramANe jaNAvavuM paDe che ke A mAsika sAthe saMbaMdha joDAyA tyArathI pUratuM lakhANa maLe nahi mATe paraspara vAda vivAda, vinA kAraNe khaMDana maDana, IrSyAne laIne vAkti, vAkaya prahAra, Apasa ApasanI laDAI, ane AtmazlAghA karavAmAM AvI nathI. , zd A mAsike bAvivAdanI zarUAta icchIja nathI, IrSyAnA aMza paNa rAkhyA sivAya jaina khadhuenA zreya mATe ceAgya lAgatA rastA grahmaNa karyuM jAya che, keAInApara vAkpahAra icchayA nathI ane karyo paNa nathI, mAtra macAvane khAtara athavA javAbane khAtara mRdu bhASAmAM pratyuttara ApyA che, AtmazlAghAnA vicAra paNa nathI. bhASAntaranAM pustakAnuM avaleAkana karavA mATe jene samaya hAya, tathA zakti hAya te mULa tathA bhASAMtara sarakhAvIne abhiprAya Ape, teja khare, sAcA abhiprAya gaNAya-khIjA sAmAnyaja abhiprAya kahevAya. avaleAkana karavAnA artha mAtra bhASA jovI eja nathI, paraMtu pustakanI dareka hakIkata jovI evuM A lekhaka dhAre che. ,, khIjI eka khAkhatamAM " AtmAnaMda prakAza " thI ame namratApUrvaka jUdo mata dharAvIe chIe. " vakhANu nahi tyAre niMdA " e vAta amane teA sAcI mAnatAM AMcake lAge che. keTalAeka mANase nAmadAra sarakAra taraph vaphAdArI rAkhe che, keTalAeka vaphAdArI rAkhatA nathI tema virUddha kheAlatA cAlatA nathI, paNa deza tathA nAmadAra sarakAranuM ubhayanuM hita zemAM raheluM che te manana karI darzAve che, ane trAjo sUkSma varga bevaphA haze. A uparathI jaNAze ke vaphAdArI pUrvaka doSamatAve te bevaphA teA nahuija gaNAya. dakSiNanA prasiddha oNna. mI. geAkhale tathA muMkhaInu " gujarAtI " bhUlA khatAve tethI zuM tee evaphA che ? ame dRDhatAthI nA kahIe chIe. .. ' ' " jaina " ane ame:--tA. 9 sapTeMbaranA jainanA javAkhamAM jaNAvavAnu ke heralDa kAnpharansanuM vAjIMtra che, ane keAnpharansa viSe dareka hakIkata banIzakatI rIte temAM ApavAmAM Ave che, " javalleja Ave che. " ema kahevuM e khyAlaphera che. " dhaNI vagaranA DhAra sUnAM " e kahevAthI " jaina " zuM kahevA mAge che, te samajAtuM nathI. dhaNI che, ane te AsasTaTa janarala sekreTarIe che. A mAsikanA tatradhAraka paNa che, paraMtu ApavAthI vizeSa nathI ema dhArI nAma ApyuM nathI. heralDanA lekhake nAmadhArIja che, tenA artha zuM ? pagAradAra je mAsikA athavA sAptAhikAmAM lekhe lakhe che te mAsikA, ane sAptAhikA paNa ghaNIja sArI rIte cAle che, ema " jaina " nA A lekha lakhanAranI jANavAmAM huzeja, " kevA lekho pragaTa karavA " te viSe ame Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906]. vartamAna carcA. 267 je salAha mAgI hatI tene e vicitra artha uThAvavAmAM Avyo che ke "patra janasamUhane priya thAya ane navuM vAMcana pUruM paDe e potAne na sUjhatuM hoya te A kArya mATe (heralDa prasiddha karavA mATe) vyaya nakAmo che. " A mAsika potAnI zakti anusAra vAMcana pUruM pADe che, paraMtu saMsAra ane dharmaja tenI aMdara laI zakAya tema hovAthI, temAM paNa tatvajJAna athavA kathA levI cagya nathI ema dhAravAthI, rAjya dvArA viSaya levAyaja nahi tethI, yogya sAMsArika ane komanA hitanA viSaye lakhe che, tene bIjA viSaye paNa sUjhe che, ane kenpharansanI agatya svIkAravAmAM Ave, konpharansanuM vAjItra hovuM ja joIe ema svIkAravAmAM Ave, chatAM te mATe vyaya nakAme gaNAvI konpharansa-kama-saMghane ADakatarI rIte lAbha kartA heraDane baMdha karavA sUcanA karavI e "jaina" kAraneja chAje! kevA lekha pragaTa karavA" te pUchanAra mAsikano lekhakaja che. "aneka vyakti eka kArya mATe AvA kArya viSe nAlAyaka che. patranI vyavasthA eka mukhya hAthamAM ja che. tenA lekhako-aneka vyakitao-nAlAyaka kevI rIte kare ? zuM badhA mAsika ane sAmAhikamAM ekaja jaNa lakhe che ? ane zuM tenA aneka lekhaka nAlAyaka che ? "jaina" nA lekhakane ja khabara. suvyavasthA sarvatra ISTa che. A mAsikamAM avyavasthA nathI. bIjAonI sUcanA ekalI ja joItI nathI. amArAmAM bAhubaLa paNa che ane bIjA patrakAranI mAphaka raste jANavA IcchA darzAvavI eja hetuthI ame sUcanAo mAgI che. InAmI pustaka nibaMdhanA parIkSako mukarara thayA vinA nAma kevI rIte prasiddha karI zakAya? nibaMdha lakhanArAoe parIkSakonuM valaNa jANavAnI jarUra nathI, paraMtu bALakane saralatAthI dharmajJAna prApta thAya tevI rItanI zreNi banAvavAnI jarUra che. devadravyanI vyavasthA-AMhIthI ra0 keza dura agAzI nAme prAcIna gAma che. tyAM vastI ochI thatI jAya che, derAsara bahu sAruM che. tyAM ekaThI thayelI rUpiyAnI rakama atre geDIjInA derAsaramAM jALavavA mATe tathA vyAje ApavA mATe rAkhavAmAM Ave che. AvI rIte nAnA gAmavALAe moTA gAmavALA pAsenA zrImAne athavA derAsare mAraphate sahI salAmata rIte paisA jALave te derAsaranA hitamAM bahu lAbha thAya che. nirAzrita kuMDa - jainanirAzrita baMdhuo mATe jeTaluM kahevAya teTaluM ochuMja che, svadhamI zeThe lakSamAM le te hajAreka ThekANe, pitAne tyAM, pitAnA lAgavagavALAne tyAM nirAzrita baMdhuone goThavI zake. paraMtu je kAma karI zake tema na hoya tevA bhAIbahene mATe madada karavA phaMDa ughADavuM e bahuja ISTa che. aneka janmAMtarothI A jIva AthaDate AthaDate manuSya deha pAmyo, kalyANanuM teja ekaluM sAdhana che. tevA manuSya dehamAM zaktivAna bhAIoe zraddhA ane zakti anusAra potAnA svadharma baMdhuone sahAya karavA mATenA nirAzrita phaMDa potAnA gAma athavA zaheramAM ughADavA, ane nahi te gupta rIte madada karavA avazya dhyAna rAkhavuM joIe che. bhAvanagaramAM nirAzrita phaMDa ughaDayuM che, rU. 2250) Azare bharAyuM che. A bahuja uttama pagaluM che. dareka dharmabaMdhue potAnA aMgata vicAro, AvA sArvajanika kAmamAM, kadI vacce lAvavA na joIe. sudharelA dezone eja rIvAja che. Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 jaina kenpharansa heralDa. [ sapTembara dhArmika saMsthAo saMbaMdhI sUcanA. vaDedarA tA 23-8-06. jena heralDanA meherabAna menejara sAheba, julAI mAsanA heralDanA pRSTa 211 jenenA jAhera khAtAnI khAmIo Ape batAvI che, tenA saMbaMdhamAM eka agatyanI khAmI batAvavA chuTa lauM chuM ane je Apane gya lAge te tenI noMdha levA meherabAnI karazo. hAlamAM tIrthasthaLamAM tathA keTalAka gAmanA derAsaramAM chApelI pahoce ApavAne rIvAja che paraMtu te pahocepara chApela naMbara hoto nathI. ane tevI copaDIono hIsAba rAkhavAmAM AvatA nathI, tethI moTo goTALo thavAne saMbhava rahe che. dAkhalA tarIke pAlITANA jevA eka pavitra tirthanI jAtrA karavA eka aNajANe ane bhoLo zrAvaka gaye che, ane zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhIe munImanI gerahAjarImAM eka halakA pagArane gumAsta beThe che tene zubha khAtAmAM rU 25 ApyA ane vagara naMbaranI pahoca lIdhI. A gumAsta badadAnatathI bukamAMthI asala peca kADhI nAkhI ane paisA jame ApyA nahi A garabaDa pakaDavAne hAlanA rIvAja mujaba kaIja sAdhana nathI. te ja pramANe chApelI AkhI copaDI corI laI taketake te AkhI copaDIne geraupayoga karavA dhAre - te karI zake ema che ane tevA dAkhalA nahI banyA hoya ema mAnavuM tadane azakaya che. tethI nice mujaba darakhAsta raju karU chuM. (1) je banI zake che dhamanA kArya arthe sese pAnAnI athavA pAMcaso pAnAnI pahoca buka ekaja chApakhAnAmAM chapAvavI ane tenA orIjInalamAMnA kAunTara pheIla pRSTapara ekathI so nabara chapAvavA ane joIe te sthaLavALAne juja kIMmate purI pADavI. mokalatI vakhate eka javAbadAra kArakune te pAnAM tapAsI chele pAne saraTIphIkeTa lakhavuM ke A cepaDImAM 1 thI 100 anukrame pAnA che. pachI nice potAnI sahI karavI. Certified that this book contains 1 to 100 pages. Sd. pachI te sthaLanA mukhya mANase tapAsI laI kharApaNuM vize pitAnI sahI karavI. (2) sAMje hIsAba baMdha karatI vakhate dararoja munIme te pahocabuka barAbara tapAsavI ane te divase vAparelI chelI rasIdapara lakhavuM ke Aja tA. 1-8-06 ne rAja 1 thI 10 rasIde kADhI ApI che. tenA rU. 105-4 rojameLa pAne trIje jame ApyA che. pachI sahI karavI, (3) kADhI ApelI koIpaNuM rasIdane naMbara rUpiyAne AMkaDo athavA nANuM ApanAranuM nAma chekavuM nahI ne chekavuM paDe che te rasIda rada gaNI tema karavAnuM TuMka kAraNa tepara lakhI munIme sahI karavI. (4) je sthaLe eka karatAM vadhAre buke maMgAvavAmAM Ave te sthaLavALe karI buka rakhaDatI na rAkhatAM tALA kuMcImAM rAkhavI ane eka purepurI vaparAyA pachI bIjI upayogamAM levI. (5) trimAsika athavA cha mAsika hisAbanI tapAsaNI vakhate tapAsanAre rasIda bukamAM batAvelAM nANAM barobara jame thayAM che ke nahI tenI khAtarI karavI. ane dareka Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 ] kenpharansanuM baMdhAraNa majabuta kema thAya ? 269 bukamAMthI pAMca sAta neTa levI. ane taka Ave nANAM ApanAra taraphathI khAtarI karI levI ke temaNe ApelI purepurI rakama kharekhara jame thai che ke nahI. sakhama nANAM ApanArane rU. 15 ( kharekharI lIdhelI rakama ) nI paheAMca ApI, daphtare rAkhelI pahAMcamAM rU. 5 batAvI bAkInA rU. 10 nA geraupayAga kare te te jANavA kaMija sAdhana nathI athavA te| daphtare rAkhavAnI paheAMca uparaja nANAM ApanAra mANasa pAse zabdamAM AMkaDA lakhAvI levA ke rUpaiyA paMdara ApyA che. tArIkha tathA sahI. ATaluM karAve teA paNa masa che. lI. sevaka, lakhubhAI bhAIca kAnpharansanuM baMdhAraNa majabuta kema thAya? prIya vAcakA, A mathALuM navIna nathI, paNa cAlu carcA thatuM che paNa te upara keLavAcalA vargane dhyAna ApavuM joIe te apAyuM nathI ema jaNAya che. dareka kAma vicArapUrvaka ceAjanApUrvaka karavAmAM Ave che teja sArAM thaI zake che. ApaNe kenpharansanI sthApanApachI jainasamAjamAM thoDA pheraphAra joi zakayA nathI. bhale eka AMkhe jonArA, kAnpharanse kAMi karyu nathI tema kahe, dareka manuSya mAtranI kruja che ke peAtAnI kAmanI unnati mATe potAnI zakti anusAra tana, mana, dhanane kaMI paNa upayoga karavA ane tevI rIte kArya karavA mana upara levAya te te kAnpharanseja karyuM tema kahevAze. kenpharansanAM hAtha, paga, aMgopAMga ApaNeja chIe ne jyAre ApaNe tenI sa'bhAla laie nahI teA pachI keAnI bhula samajavI ? AALakane navarAvI-dhAvarAvI svaccha kapaDAMthI zeAbhAvavA. tethI AgaLanI vyavahArika kriyA karavA, vagara zaktinA manuSya paNa keTaluM badhuM kare che ? jyAre anupama khALanI taMdurastI mATe mAtra ekAda varSe 2-4 divasa lAMkhA lAMkhA lekacarA kayA eTale zuM patIgayuM ? nahIja. taMdurastI mATe vaidyonA khapa che ane te vaido keLavAyalA anubhavI vidyAvAna baMdhuo cheteoe judI judI vakhate salADu Apa vAnuM cAlu rAkhavA jarUra che teTaluMja nahI paNa tevAonI eka kamITI krAnpharansanI beThaka agAu eka be vakhata maLavA jarura che. sarve gAmanA khaMdhue bhegA thaI zake nahI teA te mATe mane eka sArI mAga e lAge che ke mu`baImAM muMbAinA enI eka beThaka karavI ane temAM kenpharansanA udaya mATe lekacara nahI paNa vicAro ane uttama saraLa mArga zeAdhI kaDuADavA. A mATe, AzA rAkhazuM ke, koi paNa umaMgI ma`dhu ceogya hilacAla karo ane AgaLathI ApaNA aThavADika patrA mAraphate beThaka maLavAnI tArIkha jAhera karI mahAra gAmanA dareka aMdhue peAtAnA vicArA lakhI mAkale tevI vinati karavI, gayA mAsamAM mAMgarALa jainasabhAmAM kenpharansa upara eka bhASaNa thayuM hatuM ane temAM keTalIka upayogI sucanAo thai hatI tene konpharansanA sukAnIo tarapha paheAcADavA vicAra thayele che. paNa te vakhate joIe teTaluM vicArAyuM nathI mATe, AvI rIte gADhavathI kAma levAnI jarUra che. caMpAgalI, muMkhAI, 29-8-06. lI. zubhecchaka, lallubhAI karamacaMda dalAla. Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kenpharansa hera7. [ saMpuTemba jaina samAcAra, - vilAyata gaMtA-punAvALA zeTha nemacaMda mANekacaMde tA. 22 mI e amadAvAdamAM ozavALa bhAIonI vAta karI hatI tyAre IgleMDa jaI AvelA mI. mohanalAlane nAtamAM jamavA devAmAM AvyA che. saMghADa-zrI muMbaImAM vicaratA munirAja zrI mehanalAlajI mahArAjanA sAdhuonI saMkhyA 34 jaNAya che. pAdaka che jene daya" aMka 8-9 mAM lakhe che ke zrIjaina (zvetAMbara ) konpharansa heraDe sthAnakavAsI bhAIonI virUddhamAM ajJAnatA bharyA je lakhANo karyA hatAM tethI khinna thaI saMpanA Icchaka mI. gulAbacaMda DhaDhDhAe pitAnuM eDITara tarIkenuM nAma pAchuM kheMcI lIdhuM jaNAya che. sahakArI badhune jaNAvavAnuM ke DhuMDhIA bhAIonI virUddhatAnA lakhANa AvavA uparathI je mI. DhaDhAe nAma kADhI nAkhyuM hota te teja aMkamAM tamArI kenpharansanA pramukhanA saMbaMdhane mI. DhaDhAne lakhele ATakala vAMco ane khAtrI karo. hAla mI. DhaDhA jayapura saMsthAnanA eka mahAla mAlapuramAM rahetA hovAthI keTalIka agavaDa paDavAne aMge saMpAdaka tarIke kAma karI na zakAya ane mAtra nAma rahe e yogya lAgatuM nahi hovAthI temane A raste levAnI jarUra paDI che, paraMtu temanI lAgaNI ane hita jevuMne tevuM kAyama che. jApAnamAM dharmasabhA-A sabhA viSe musalamAna bhAIoe pratinidhi mokalavA ane te rIte jApAnamAM rAjyadharma tarIke musalamAna dharma svIkArAvavA AzA rAkhI che, ema IsalAmI lekhakoe atrenA sthAnika vartamAna patromAM vAraMvAra jaNAvyuM hatuM, tathA dainika vartamAna patronA AdhAre sAptAhika patroe paNa temaja lakhyuM hatuM, ane tethI suratamAM bIrAjatA munirAjanA upadezathI jApAnamAM ApaNuM dharmanA pratinidhi mokalavA ane ApaNo dharma jApAnamAM vizeSa phelAvavA mATe vaktAo mokalavA ke zuM upAyo levA te mATe nizcaya karavA tyAre saMgha bhegA thayA hatA. ane te saMghe evuM nakkI karyuM hatuM ke judA judA munirAje ane gRhasthanA mata mAgavA. A pachI jApAnamAM dharmasabhA bhegI thavAnI che, te kyAre thaze, evuM cekasa jANavA mATe te dezanA sthAnika kensala (elacI)ne pUchAvatAM teo jaNAve che ke. I am not able to give you the desired information regarding the Congress of Religions in question, as nothing is known to this Consulate, but I have reason to suppose that a meeting of principal religious men held at Tokio some months ago was misreported as a Congress of Religions, artha: A elacI khAtAne kaI mAhitI nathI, tethI Ape pUchAvela dharmasabhA viSe Ape mAgela khabara ApavAne huM zaktimAna nathI, paNa mane dhAravAnuM kAraNa che ke keTalAka mahinA upara TokIyAmAM maLelI mukhya dhArmika gRhasthanI sabhAne bhUlathI dharmasabhA samajavAmAM AvI che. Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] jaina samAcAra ra71 A parathI jaNAze ke jApAnamAM dharmasabhA maLavA viSe kaMI paNa cekasa nathI. " jAme jamazeda" mAM pAchaLanA eka aMkamAM IsalAmI lekhake paNa lakhyuM che ke 1 nI sabhAneja dhArmika sabhA gaNavAmAM AvI che. bIjI kaI sabhA maLavAnI nathI. | digabara baMdhuone vinati-dillIthI dakSiNe 3ra mila pharUkhanagarathI paMDita jIyAlAla lakhe che ke ahiM kharataragacchanA yati lokonI gAdI 15 varSa rahI. tenA ziSya ane zrAvako agravAla hatA. pahelAM pharUkhanagara musalamAna navAbanA tAbAmAM hatuM. sana 1857 thI nAmadAra aMgreja sarakAra rAja kare che. te vakhate yatijInI gAdI para yati tejarAma hatA. temane sarakAra taraphathI eka kuo malyo hate. temane keI celo na hote. yatijI saMvata 1925 mAM dehamukta thatAM gAdI khAlI paDI hatI. temanA gRhastha bhAIe AvIne makAna rU 800, mAM digaMbara bhAIone vecI dIdhuM. paraMtu kuo sarakAre japta karyo. tyAre meM deDha varSa kesa laDIne sarakArathI kao meLavyuM. ane Aja divasa sUdhI te mArA nAma para cAlyo Ave che. vaLI tenI AmadAnIne kaMI bhAga mArI rAjIkhuzIthI digaMbara maMdiramAM huM ApyA karatuM hatuM. have jyArathI meM zvetAMbara madira juduM banAvyuM che, tyArathI te lokoe mArApara kesa calAvyuM che ke e kuo amAre che, mATe amArI mAlikI TharAvI Ape, kaI digabara mahAzaya salAha karAvI ApavA meherabAnI karaze, te upakAra thaze anukaraNIya dAkhale-jaNAvavAne saMtoSa thAya che ke, dareka jaina maMdira ane dharma khAtAne hisAba levAne jaina kanpharajo je TharAva karI prayatna karavo zarU karyo che tenI asara dakSiNamAM punA jIllAmAM AvelA junera gAmamAM paNa thaI che. tyAM janonA 100 ghara che. ane zrI zAMtinAthajInuM prAcina zikhara baMdha maMdira ane amIjharA pArzvanAthajInuM maMdIra ema be maMdiro AvelA che. temAMnA zrI zAMtinAthajInA maMdIrano vahivaTa mula vIjApuranA paNa hAla juneranA rahevAsI zeTha dIpacaMda mulacaMdavAlA lagabhaga 65 varasathI karatA AvyA che. temanI trIjI peDhI vAlAoe saravAyAM kADhI hisAbanI cokhavaTa karI zrI saMghane samajAvI dIdhuM che. ane milakata, copaDA tathA daradAgIne vigere suparada karI rasIda laI lIdhI che. derAnA bAMdhakAma vigeremAM sudhAre vadhAre karavA uparAMta dara dAgInA vigere karI milakatamAM sAre vadhAre karyo che. bIjA maMdIrane vahIvaTa zrIsaMghe tapAsI je joIe. athavA vahIvaTadAre tapAsa karAvavAnI mAMgaNI karavI joIe. AvA zubha dAkhalAnuM anukaraNa anya sthaLoe paNa potAnI mAlikI jevA mAnI beThelA zeThIAoe karIne devamaMdIra ne hIsAba cekho karI devuM joIe. UMjhAmAM sabhA-zrI jaina nItivardhaka sabhA uMjhAmAM sthApana thaI che. dara mAse be AThama tathA be caudaze sabhA bharI bhASaNa karavA TharAva karyo che. eka lAIbrerI paNa kholI che. sabhAno uddeza svadharmAbhimAna, svadezAbhimAna tathA keLavaNune phelAvo kare e che. muni budadhamalajI-zrI caMdrapurathI lakhe che ke, A kSetramAM Aja sudhI DhuMDhIA AvyA na hatA. have 4 DhaMDhIA AvyA che, ane mulakamAM ghaNuM DhuMDhIA phalI gayA che. huM 4 varSe A kSetramAM Avyo chuM. paNa derAsaramAM barAbara egya vyavasthA rahetI nathI. pujArIne cepagya kahetAM zrAvake mane sAmuM kahe che. derAsaramAM bahuja Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAkara ' je kenpharansa heralDa [ sapTembara AzAtanA thAya che. derAsaramAM calama hukA pIe che. gaMjIpA tathA paTa khele che. koI navapadajInI pUjA bhaNAve te rU. 15) nakarAnA le che, temAM rU.rA) bhaMDAramAM rahe, bAkI pUjArI laI jAya che. ahIM ra0 ghara zrAvakanA che. evI vyavasthA ahIM cAle che ke, cAda AnA pUjArInA gharamAM jAya, ane be AnA derAsaramAM jAya. te AgaLa jatAM derAsara kevI rIte cAlaze? pUjArI bhAMga pIne masta rahe che, jage jage thuMke che vigere. tyAMnA zrAvaka baMdhuone A hakIkata lakSamAM levA ane jeTalo thaI zake teTale jema bane tema jaladI sudhAro karavA vinaMti che. prabhunI AzAtanA atizaya pApanuM kAraNa che, te dhyAnamAM rAkhavA sUcanA che. | muni vihArathI lAbha-kalakattAmAM tathA murzidAbAda pAsenA ajIma gaMjamAM munirAja zrImad kamaLavijayajI tathA vIravijayajInA cemAsAthI dharmane bahu sAre udyota thayA che. mAravADanI sthitI-ajamerathI mI. dhanarAja kAsaTIyA lakhe che ke, A bAjunI hAlata bahuja kharAba che. dareka gAmamAM ozavALa DhuMDhIA thaI gayA che. maMdironI vyavasthA kharAba thaI gaI che. ziNAyamAM 150 ghara ozavALanA che. jemAM maMdiramAgI ghara 3 che, ane maMdira che. pUjA kevI rIte thaI zake? ati zocanI vAta che. vikAneramAM AtmAnaMda jaina kalaba kAyama thaI che. jetAraNamAM sabhA thaI 400 manuSya ekaThA thayA, hatA. tA. 31 mI julAIe eka sabhA thaI. pramukha, upapramukha, Trejharara tathA lAla sekreTarInI nimaNuMka thaI che. * hAMseTanuM derAsara -tyAMnA vaidaka khAtAnA mI bhegIlAla mayArAma zAha lakhe che ke AMhI eke jaina ghara nathI. huM mAtra ekaja jaina ane sarakArI nokara chuM. AMhI derAsaramAM rIpera kAma mATe tathA prabhujI mATe jarUranAM AbhuSaNa mATe rU. 230, Azare AsapAsanAM gAmamAMthI meM bhegA karyA hatA ane te rakama sAthenA hisAba pramANe vAparI che. hisAba tapAsatAM kharca barabara vyAjabI thaye jaNAya che. yatimaMDaLa-tA. 29 julAI 1906 nA roja ahiM goDIjI mahArAjanA tapAgaccha na upAzrayamAM maLyuM hatuM. sAte derAsaranA yatio hAjara hatA. yati kanpharasa bharavI Avazyaka che e TharAva thaye hate. 71 yationI saMmati che ema jaNAvavAmAM AvyuM hatuM. hajI bIjA 14 mukhya yatijIonI saMmati maLethI kenpharansa bharavA mATe vicAra karavAmAM Avaze. sabhA-mALavA (mahidapura) mAM 10 mahinAthI AtmAnaMda jaina maMDaLI sthApana thaI che. ciMtAmaNI pArzvanAthajInI pAsenA upAzrayamAM dara somavAre dharmacarcA thAya che sthApaka AcArya mahArAja zrI 1008 zrImada kamaLasUrijI che. maMdiramAM videzI kezara caDAvavAmAM AvatuM nathI. sabhA-bhepALamAM zrI jaina zvetAMbara mitramaMDaLInI sabhA bhAdaravA suda 7me maLI hatI. "saMpa" para bhASaNa apAyuM. digaMbarI tathA DhuMDhakabhAIo paNa keTalAeka hAjara hatA. temAMnA be bhAIoe bhASaNa ApyuM hatuM. Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] jaina samAcAra lapara -ravA kuTavAnuM badha-lAlaparanA vizA ozavAla vANIyA zA. semacaMda kacarAne yuvAna dIkare vIrajI gujarI jatAM paryuSaNa parva sababa bIlakula rahevA kUTavAmAM AvyuM na hatuM. mI. vIrajInI umara 3ra varasanI hatI. 1990 nI sAlamAM lAlaparamAM zrI jaina derAsarajInI pratiSThA vakhate temaNe ghaNuM sArI mahenata lIdhI hatI. sakhAvatanA prakAra-IlaMDa ApaNAthI ghaNeja gabara deza che e te nirvivAdita che. tethI te Arthika zreSThatA jALavI rAkhavAmAM teonA sabaLa sAdhane zuM che te jANavAthI bahu upayogI hakIkate maLI zake che. je deza evI rItanI sakhAvata kare ke jethI ALasuonI vRddhi thAya te deza kema, ane kayAre tarI zake? tenAthI ulaTI rIte je deza udyama vadhe, kAma karavuM ja paDe, jJAna maLe, anAthanuM rakSaNa thAya ane evI upayogI rIteja sakhAvata kare te deza potAnI meLavelI zreSThatA kema na jALavI zake? IglaMDamAM eka varSamAM 1905 mAM nIce pramANe gujarI gayelA mANase vIla dvArA sakhAvata karI gayA che. auSadhAlaye. mATe 873285 pAuMDa. paradezamAM dharmopadeza mATe 216000 ,, anAtha bAlakanI rakSA mATe 156 000 , vidyAlaya mATe 1170 07 ) svadezamAM dharmopadeza mATe 112000 , uparanI sakhAvatathI jaNAze ke teo kevI ucca rIte sakhAvata kare che. tevI rIte ApaNe pisApAtravarga, je pisA jamaNamAM kharcavA IcchA hoya, temAMthI ardhabhAga, AvA zubha hetuomAM vAparaze tyAre ja dezanA udayanI zaruAta thaze. kenpharansanA TharAvone amala-mAnAdhikArI upadezaka mI. motIcaMda pAnAcaMde DabAsaMgamAM tA. ra9--06 nA roja sabhA bharI hatI. Azare 200 mANasa hAjara hatA. bhASaNa ApatAM nIce pramANe TharAvo thayA hatA. 1 kanyAvikya kara nahi. 2 varavikaya kare nahi. 3 vRddhalagna karavAM nahi. 4 cAmaDAnAM pUThAM vAparavAM nahi 5 phaTANAM strIoe gAvAM nahi. da paradezI meM vAparavo nahi. 7 pIchAvAnI TepI vAparavI nahi, ane tene vepAra kara nahi, 8 kacakaDAnI vastu vAparavI nahi, ane tene vepAra kare nahi. 9 sImaMta prasaMge rAtikharca karavuM nahi; 10 maranAra pAchaLa 2 mAsa pachI raDavuM kUvuM nahi 11 trIza varSanI aMdara gujarI janAra pAchaLa miSTAnna karavuM nahi. 12 punya nimitte kADhela pisA eka varSanI aMdara vAparI nAkhavA. 13 dharmAdA khAtAonuM saravaiyuM dara varase chapAvavuM. , uparanA TharAva virUddha vartanAra pAsethI savA pAMca AnA daMDa le, ane te pAMjarApiLa jIvadayAmAM Ave. uparanA TharApara zeThIAonI sahI thaI che. Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina konsa heDa sapTembara eka dayALu nRpatinuM bhaviSya--jAmanagaranA yuvAna jAma zrI jasAjI ceDA vakhata upara dehamukta thayA che. teoe gAdIe AvyA pachI jAheranAmuM bahAra pADI pharamAvyuM hetu ke temanA rAjyamAM kAie zikAra karavA nahI, dareka mahinAmAM be agIyArasA tathA pUnama amAsa pALavI, te divase jIvahiMsA nahi karavI, zrAvaNa mAsa AkhA tathA paryuSaNa parvamAM paNa jIvahiMsA nahi karavI. AvA dayALu rAjyakartA AvA sattAnA rAvathI keTala' uttama bhAtuM AMdhI zake che, te lakhavA karatAM samajavuMja sahela che. je nRpatie, je sattAdhikArIo, hiMsA AchI karAvI zakaze te atizaya puNyavAna che. A aMkamAM temanA eka mahAla lAlaparanA nyAyAdhIzanuM jAheranAmu` vAMcavAthI khAtrI thaze ke dara varase A pramANe jAheranAmu bahAra paDatuM rahevAthI keTalI jIvadayA pALI zakAya ? kharekhara evA puNyAtmA nRpatione dhanya che ! amarelImAM kanyAzALAnA meLAvaDA-abhyAsa tapAsyA pachI zeTha vIracaMda jIvA taraphathI putraprasava khuzAlImAM sAkara vaheMcavAmAM AvI hatI. DhuMDhIA sAdhu--kaccha mudrAkhAte muni mANazI DhuMDhIA sAdhu maTI savegI sAdhu thayA che. dIgambara jaina vidhavA vivAha,--hIlImAM masADa mahinAmAM thayAche. punarvivAhita strInI umara varSa 25 nI che tenA A vakhatanA patinI umara varSa 40 che. kanyAnA thayela pati sIka'darAbAdanA rahIza che. A lagna prasaMge aMbAlA yugamensa esesIezananA sabhApati, tathA digabarAmAM eka netA lAlA ajItaprasAdajI ema. e. ela ela. zrI.; hAjara hatA. A vidhavA vivAha thavAthI 4 jaNane jJAti mahAra karavAmAM AvyA che. Azraya--atrenI zeTha hIrAcaMda gumAnajI dharmazALAmAM eprila, me tathA jUna e traNa mahinAmAM 1500 Azraya lenArAmAM 65 zvetAMbarI hatA. pAMcamI konpharasa--amadAvAda khAte maLanArI ApaNI A konpharansanI beThaka mATe taiyArIo cAle che. AvakAra denArI kamITInA pramukha, vigere adhikArIe nImAyA che. krUDanuM kAma paNa sArI rIte zarU thayuM che. nAzikSakajApAnamAM 18000 che. jIvadayA--suratamAM A zubha kArya mATe rU. 9000 nuM bahu sArUM phaMDa thayuM che. hajI vadhu thavA AzA ane saMbhava che. jIvadayA--samanIthI metA amaracaMdra jeThAbhAi lakheche ke tyAMnA sa the te gAmamAM rU. 300, gAmanA AgevAna sukhI paTela nAthAbhAI raNacheDa tathA udharAtadAra zakara kALIdAsa vigere gAma samastane ApI bhAradavA zuda 4 AkhA gAmanAM iMDA cheDAvyAM che. ne te haMmezAM vaMza paraMparA cheDavA. cadrasUrya tape tyAMsudhI pALavAnA karArathI rUpiyA ApyA che. tene lekha lakhAvI lIdhA che. te rUpiyA paTelee gAma sadAvrata khAtAmAM ApyA che. jJAna khAtAne madada--dakSiNamAM AvelA eDakI hAlavALA zeTha khApucaMda sIracaMda Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1902/ svadezI udyoga, hunnara tathA keLavaNI ha. zeTha hIrAcaMda tArAcaMde rU. 31 jJAna khAtAmAM vAparavAne amArA upara ekalI ApyA che. je ne mATe temane dhanyavAda ghaTe che.' jJAnazALA -kaccha durgApuramAM jJAnazALA khelavAmAM AvI che. .. paradezI sAkara baMdha-gADaravADA (narasIMhapura) thI mI. dhanarAjajI DAgA amane lakhI jaNAve che ke, tA. 8-8-1806 nA rojanI jAhera sabhAmAM atrenA lekee videzI sAkarane vepAra tathA upaga baMdha karyo che. halavAI lake paNa AmAM sAmela thayA che. ane te pramANe anya sthaLe e thavAnI bhalAmaNa kare che.. svadezI udyoga hunnara tathA keLavaNuM. kaLa bhavanamAM zi-vaDedarA kaLA bhuvanamAM mIkenIkala vargamAM mAsika rU. 1, levA TharAva thaye che. svadezI vastuo-jUnAgaDhamAM mezarsa ke. vI. avadhAnI kaMpanI piAmeTama, malama , seMTa vigere banAve che. tyAM eka bIjI kaMpanI menyaoNla, amana vigere banAve che. baMgAlamAM mIla-kalakattAmAM lakSmI mIla ubhI karavAmAM Avaze. * mAthApaNa rU. bAra lAkhanI bharAI gaI che. sAbu-muMbaI ilAkAmAM dezI sAbue ghaNI jagyAe vecAya che, paNa vilAyatI sAthe cheDe aMze paNa harIphAI karI zake evA sAbuo hajIsUdhI thaDA banatA. hAla muMbaImAM leTasa sAbu nAmanA dezI sAbu sArA nIkaLyA che. - vImA kaMpanI-paradezI vyApArIonI khabI teonA saMpamAM che. gujarAtamAM jene sADatALa kahe che, IgrejImAM jene TrasTa kahe che, tevA kaMI dhoraNa Upara, muMbaImAM ceDA vakhatamAM ghaNuM Aga lAgavAthI muMbaInI paradezI vImA kaMpanIoe bhAva lagabhaga bevaDA karI nAkhyA, tethI dezI thApaNathI dezIo hastaka calAvavA mATe eka vImA kaMpanI sthApanA thaI che. dezIoe pramANikapaNe kAma karavAthI AMTa vadhaze, ane te je te phAyado nathI. baMgALanI nezanala keLavaNInI yojanA -baMgALanA vibhAga thavAthI je dezanA utkarSanAM atizaya ucca cihadazya thAya che temAM sarvathI agatyanuM keLavaNI saMbaMdhI dezamAM cAlu thayeluM pravartana che. je prajA parAdhIna che, te prajA potAnI meLe pitAnA svadezanAM utkarSanAM sAdhano zepe e jevI tevI AnaMdanI vAta nathI. hiMda asalathI paLAtA svadharmamAM masta che, tevuMja svadezAbhimAnamAM tathA pharajanI samajaNamAM masta thaze tyAre ja dezane utkarSa thaI zakaze. ALasu janene khavarAvavA pIvarAvavAmAM atizaya kharca karavA karatAM AvA keLavaNInA kAma dareka uttejanane pAtra che. Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ er - 3 ', : ' , 1 tA , * , * kAThIAvADa prAMtanI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka zrAvakonI vastIvAlA gAmenI DirekaTarI thaIne AvI che tenuM lIsTa. (anusaMdhAna gayA aMkanA pRSTa 232-33 thI.) prAMta gehIlavADa rAjya pAlItANA pAlItANA mAMDavI vikalIyA jAlIyA rAjathala mAnagaDha chegAma jAmavAlI sakhA , jamaNavA aNI lApALIyuM bhaMDArI kheDavadarI lAIDA. dedaraDA vAvaDI moTI vALukaDa meDhA sAjaNAsara raMDelA bhAdAvAva ThAca gArIAdhAra vIraDI mahuvAbaMdara meTI DuMDAsa guMdaraNI tAvaDA umaNIyAvadara nesavaDa mAlIyuM leyagA kATIyA tareDa loMgaDI jAgAdhAra mI. kalasAra kalamera, chAparI seMdaraDA bhAdroDa talagAjaraDA khareDa akatarIyuM bhANavaDa gavadaDo(nAnIkherALI) jasaparA saroDa rAjaparA, DalIyA kuMbhaNa morabA molAsa bAdalapara pIparalA nepa guMdaraNa. motIsarI dudhAlA caroDIyuM moTuM pALIyALI mATI garAjIA, ratanapara elA semela paravAnuM haDamatIyuM talI sarakaDIyA trApaja varateja kamaLeja pharIyAdanuM khIjaDIyuM theraDI ugAmeDI, somala TIMbA sagAparuM pIparaDI rAjathalI nAnI jAlavadara nAnImAla pIthalapara paravaDI luvAravAva pAMcaToba mAMgukA gheTI darara bhamarIyuM satharA dudANa. kATakaDAM dIALa pIpaLavuM amRtavela raDA rANIvADA nAnA khuMTavaDA mADhIyA samaDhIyALA kaMThALanuM dudhALuM kaThoLanuM rAjulA dhArezvara DuMgara cADadInuM bAMbhaNIyuM dharAI mAnavaDa. khAraDI - pAlaDI seMjalIyA velAvadara parabaDI nAnA cAraDIyA bhamarIyuM sAMDhakhAkharA jhAMjhuDA, bAlapura rAloda talana bAlA! jAMbALuM kAvadara bhalara pAvaDI sAMkhaDAsara, devalIyA zelAvadara sADA motIsarA khaDakA. dA meNupara suranagara sArIMgapara khArI sArIMgapura (DamarALA ) akilAlI | bhAvanagara rAjya che AthA suNa kalasara Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] kAThIyAvADa prAMtanI janatabara zAyatanA gAmonuM lIsTa. " devaLIyA mAMTaDI gaDhaDA 8 . zelaNa vasavI sAMgaNavA navA ghaNuM meTA chAparI junI kAmarelI navI. kAmarelI junI .. tarasarA pagalA rANA khArA sasarA, pIpaLIyuM navuMgAma ukhaluM . . . pAMcavaDA chAparIALI. vIraDI bhIkaDA kerIyuM mAlaparuM - phIphAda bhAmelA. 3 vaDA kuMDalA hevI kATIkaDA pIMpaLa bhUvA, jhIjhuDA moTA bhadrA nAnA bheMsANa bhorIMgaDA khaDasalIyA sImaraNa sanALIyuM salaDI lIlIyA delatI merIANuM juno sAra bhamara bheMsavADI vijapaDI pIvaDI haNela | vejaro bhImaDAda samaDhIyALA rAmaparuM rAbheDA kherAlI moTI lAkaDIyA samaDhIALuM. baDelI dahera sAtapaDA DhaMDhasara masura buDhANA khadarapara pachegAma khaDasalIyA TATama alaga lAkhaNake khAkharIyuM 0 samaDhIyALA TImANe bhArelI, umerAlA jAlIyuM khuTavaDa moTA maDhaDA devagANa lIMbaDA varala jasaparuM ratanapura rAjaparA tharALI haDamatIyuM haNela kamaDhIyuM vAvaDI jhAda vAMzIALo bhaMDArIA saratAnapura zeraDI sAMgaNIyu dudhAlA bhArA vaDALa gerasa kuMbhaNa meghavaDIyuM jhIjhAvadara nAnuM | bIlaDI haDamatIyuM rAjAvadara bAraDI jAdarU moTuM therAluM surakA pAlaDI samaDhIAluM galA pAMcatalAvaDA dhAbA camAraDI saMbhADIyu IMgorALA bhekaDA pAMcapIpaLA nAgadhaNIbA bhaMDArIA rAjaparA nIMgALA taNasA rAjapIpalA raghelA, goraDakA pIpalIyA jharIyA noMdhaNavadara bhutIo besaDavuM hIpAvaDalI rANIgAma jesara pAgAma rANaparaDA sanALA jhaDakalA cIDA depalA pIAvA bhAMbhaNa kArIANI lAThIdaDa nAgalapura tApura AbarA lAkheNe kerIA sAMgAvadara vaLA melANuM , kAMkaca khAMbhA rALuM saDalA koTaDA zIhAra methaLA paratAparA jhAMjhamera ucaDI pIthalapara khIjaDIyA nehaDI galarAmu jAlIyA pIparALI revA IzvarIyA dudhAdhAra navAgAma jAlIyA Alamapara yALa. gAdhesara Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I rANIvADA mAlavIA pIparIA | dhAragaNI -- * devagAma vAlara. devalIyuM AdarI devalIyuM moTuM jasadaNa rAjya verAvaLa tAluko govA. vAMDalIyA ghugharAlA kutIANuM zekha pIpaLIyA nIlavalA ajaba rAjya bITIza luvArIyA jasadaNa mAMgaroLa luNakI vichIyA coravADa | chalA amadAbAda. lAkhAvaDA unA bhIlaDI rAjya nAgaranuM viDavIyAlA 1 gAlA baMdara * bagasarA delavADA khADI sAMthaLI vAsAvaDA chaTavAyA ratanapara, tarI phADasara bharAvaLa pIparIAbhImANInuM jAmanagara zakyA aMjAra bahAdarapura vaDAla bAbarIyAta morajhupaNa ATakeTa galIyAvADA lAkaDIyuM vijyAnAnesa ' cAlIA mAMkhIALA. hAidaDa junApAdara saragavALA meracaMda ANaMdapura prAMta seraTha khAmadhroLa kalIyAka bATavAdevaLI khalIlapura thANAdevaLI rAjya junAgaDha, jALaNasara tAluke lAhI akALA prabhAsapATaNa terI junAgaDha cekalI rAjya gehelanuM bIlakhA vaNathaLI : sukhapara madadaranuM devaLIyuM kevadrA nikhArasIAvAMkunA - lAThI matIrALA agatrAi hiDamatIyuM rAjapIpaLA jetapura mANekvADA galatha rabArIkA kanerI choDavaDI rAjya gAyakavADa zeDubhAra baravAluM cekI mAvajhIMjhavA gelAdhara guMdALuM sarakAra vaDodrA, DhelavuM ravanI - bAmaNagAma khajurI nAvaDA vAvaDI bIlaDI khaDasalIyA madharavADA, navuM gAma majevaDI . saradArapara pADarasIMga rAjya gAyakavADa sara- sIrAra lerIA beDakara amarApara kAranuM vAtAe kaNajharI rabArIkA prAMta kAThIyAvADa rA gheTIyuM lAkhApAdara, amarelI mahebatapara moTI TIMbI khIrasaruM " kAThI tAlukadA- bhADera pIpalANa IzvarIyA baMTIyu gAlIyAvADuM pAnAM paracuraNa, meNupura DuMgarI rANapura ITALIyuM jhAMpeDa cItala rUpAvaTI maTIANa rAjya geDala mAlavIApIparIA varasaDA ja ; ; dhaMdhusara - - 17 calALA ! "r 21 lerIyA | vADodara bheMsANa rUpAvaTI Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6i, kAThIAvADa prAMtanI saina-vetAMbara vakenA gAmonuM lIsTa. keTaDA chULa TIA bhAdAjALIyA bAlaMbhAta jAmakhaMbhALIyA bhalagAmaDA jeDa motImetAnAvaDALA' devaLA mATI mAcaDa rasanALa - veratIyA dhorAjI kezIyA rasanALA tAluke vIrapura. pATaNavAva gajI bheMsavaDa boDakA latIpura rAjya vIrapura rAjya piTugIjha. pAtAnuM pAtAnuMmeghapara celA jAmajodhapura virapura - dIva ghoghalA vaDALIyA vaDALIza khareDI harIpara kAlameghaDA ja rAjya mANAvadara, zIkA svasthAna rAjakoTa guMdA svasthAna dhoLa mANAvadara khIrasarA rAjya rAjakeTa, aTAyA rAjya dhoLa. , rAjya saradAragaDha, pIparIyuM rAjakeTa bhalasANA saradhAra saralaragaDha khImarANA kuvADavA khAkharA jUDavA vAguvaDa lakhIo svasthAna gaMDala rAjya bALInuM mArabaluza tAluke dhrAphApaDadharI rAjya geDala. bAbrA kAnAlusa rAjya dvArA. bAhumArA, geMDala prAna hAlAra. zevakANIyA upalaTA dhrAphA meTuM rAja meravadara gerakhaDI rAjya jAmanagara. bhANavaDa kalANA buTAvadara moTI bhalasANa sIdasara jaranagara nAnI bhalasANa pAnelI tAluke jALIyA, lAlapara lAvaDIA sAmA pIpaLaTaDA carelIyA golITA nAgAjALa lA jALIdevANI kAjhI haDamatIyA tAluke gavarIdaDa varatIyA bATA bArejA cIceDa latIpara moTA meDA gIMgaNuM gavarIdaDa moTA vaDAlA cAMgA | bhADera vaNathaLI memANa kalakI lodhIkAthANutAge. paDANA vAvabAreja | pATaNavAva DabAsaMga bAvaLIA chatrAsA . { haDALA sucanA gayA aMkamAM pRSTa 23233-34 mAM lakhelAM te tathA A upara lakhyAM te gAmanI kAThIyAvADa prAMtanI DirekaTarI Aja dIvasa sudhImAM amArI pAse bharAIne AvI che have te sivAya kAyAvADa mAMhenuM koIpaNa gAma ApaNA jaina zvetAMbara mUrtipUjaka zrAvakabhAInI vastIvALuM bAkImAM raheluM jaNAya to te gAmanuM nAma riTa ane AgevA nanuM nAma anatI tAkIde amane lakhI mokalavA vinatI che ke je gAma bAkImAM rahyuM. jAya tyAM phArma moklI riTarI bharI maMgAvavAnI tajavIja thAya. kadAca A sUcipatra taNasavA Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A [ sapaTembara uparathI bahAra paDayA bAda be aThavADIyAnI aMdara koInA taraphathI koIpaNa nahi lakhAI Ave te kAThIyAvADanI DIrekaTarIMpurI thaI gaNune chapAvI bahAra pADavAmAM Avaze. te kharI rIte bArIkIthI tapAsa tajavIja karI keI gAma rahI gayuM jaNAya te turata vaLatI TapAle lakhI mokalI zrIsaMghane AbhArI karazojI. AsIsTanTa sekreTarI zrIjaina zvetAMbara konpharansa " caMpAgalI, muMbaI y hm mm bm - amadAvAda ekIsamAM thayeluM kAmakAja, 185-11-6 zrAvaNa mAsamAM ApavAmAM AvelI madado. ; vivAthI ene skolara zIpe. 6-- amadAvAda 14-0-0 vaDodarA 3-0-0 10-0-0 vaDodarA (darApurAnA). 3-9-0 varApurAnA 28-6. 11-0-0 kAlAvADa (kAThIAvADa) 0-12-0 marabI : . -4- " 0-8-0 0-11-6 1-1-10 mahuvA 1-10- 0 0 12-0-* muMbaI (kAThIAvADI) 10-1-0 muMbaI 5-0-0 ) 28] * * 0-11-0 jAmanagara 8-1-6 kheDAnA 1-0--0 kapaDavaMja 2-9-0 dhAlakA 6-11-6 . 2-0- IDara - 7-00 godhAvInA 2-0-0' che. -- - , 3-0- junAgaTha 7-1-0 rattalAma(selAnA) . - vaDAlI 4-9-0 rattalAma .. -80 ) ja Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " cha 16] kenpharansa ophIsamAM rAhata kAmamaja. vidyAlane paDI enI majada khAte U - .. 25-0-ratalAmanA vidyArthI ne pachI enA mokalyA che. 0 , 5. 181-0-0 zrI pAThazALA one madadanA mekalelA tenI vigata.. . . 30-8-0 amadAvAda zrAvikA udyoga- 4-0- chatrAzA jaina pAThazALA zALA. 3-9-0 nIMgALA , 14-0-0 sANaMda jaina pAThazALA. 6-0-0 cuDA 6-0-0 vaLA 6-0-0 coTIlA che 8-0-0 sAdaDI - 3-0-0 vIchI 4-9-0 parAMtIA , 3-0-0 rAmapurA 8-0-0 jhIMjhuvADA , 3-0-0 vaDA 4-9-0 aLAuM 3-0-0 gaDhaDA 3-0-0 taNuzA >> 2-0-0 kheDA 6-0-0 mahudhA >> 4-0-0 amarelI 8-0-0 IDara 8-0-0 vIjApura 3-0-0 pachegAma, -- dhAMgadhrA 8-0-0 boTAda , 5-0-0 trApaja : , 3-9-0 saradAragaDha che 3-0-0 saradhAra , 4-9-0 raMghoLA , 50-* tirALA : 5-0-0 bhaMDArIA , 300 gArIAdhara i . . . 74-14-1 zrAvakene vepAra karavAne sAru madade ApelI tenI vigata. 5-0-0 rAdhanapura 3-0-0 vaDhavANa 7-1-0 daDavA ( khApAse) 1-9-0 kela (kAThIAvADa), 5-0-0 umarALA (dhaLApAse) 10-1-0 zIlAvadaranA - -10-0 dAmanagara konpharansa ophIsamAM cAlatuM kAmakAja, DIrekaTarI khAtuM atyArasudhI badhAM maLIne 4000 gAmonI DIrekaTarI thaI che, ane kAma hajI cAlu che. muMbaI khAte 3 mANase vadhAryA che. DIrekaTarInA kamanI tapAsaNI AsisTanTa janarala sekreTarI sAheba zeTha jIvaNacaMda dharmacaMda, tathA mANekalAla ghelAbhAI ane eDavAIjharI beDanA meMbara zeTha kalyANacaMda sobhAgyacaMde karI che, ane teoe pitAne saMteSa jAhera karyo che. A kAma khAte atyArasUdhI kula rU. 6000 thI jarA vadhAre kharca thayo che. kaDI prAMtanI tAravaNa pUrNa thaI che. amadAvAda zaheranI paNa ja thai che. vaDodarA prAMtanI sAMsArika hakIkatanI tAravaNI pUrNa thaI che, ane bIjI hajI thAya che. tapAsaNI karanAra eka jaNa pAlaNapura ejaMsInI tapAsaNI pUrI karI hAla mahikAMThA ejaMsImAM gayela che, ane bIjuM mANasa kheDA, vaDodarA ane amadAvAda jIllAnI tapAsaNuM pUrI karI hAla paMcamahAla jIllAmAM kAma kare che, pratApagaDha ophIsa taraphathI ratalAma jIllAmAM kAma cAle che. . Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : [sapaTembara mahisANA gAyATA -nIce pramANe rakama apaSTha che. ' rU. 300 evAmAM dvAra mATe zeTha lallubhAI jecaMda mAraphate. nirAzrita khAtuM-A ephIsathI nIce pramANe kharca rU. 15, zorTahenDa TAIpa rAITIMganA eka vidyArthIne trIjA hapatAnA. rU. 6rapAra jaNa 33 ne khorAka mATe. rU. 16, jaNane pherI mATe. rU. cha jaNane amadAvAdanI TIkITanA. rU. 3 eka vidyArthIne pustaka tathA khorAkI. rU. 26, zahaeNnDa, TAIpa rAITIMga tathA bUka kIpIMganA bIjA hatAnA eka vidyArthIne. rU.4, traNa vivAthIne kula rU. 14jA A khAte vidyArthIone apAyelI rakama udhAre che, tenuM kAraNa e che je keLavaNI khAte phaMDa baja ochuM che, ane tethIja A khAte rakama lakhAya che. keLavaNI khAtuM-AgasTa mAsamAM nIce pramANe rakamo apAI che. " rU. 5 eka vidyArthIne eka mAsanI skolarazipa. rUw , eka vidyAzALAmAM copaDIo moklI tenA rU. 10 zrI lAlabAga boDIMgamAM cAlu kharca peTe. rU. 32 zrI goDIjInA derAsaramAM cAlatI zrAvikA zALAnA kharcamAM. rU. 27 pustakedadhAra khAtuM-AgasTa mAsane kharca. - rU. rapa mI. ravajIbhAIne lIMbaDI, pATaNa, khAta, amadAvAda vigere ThekANe pustaA kenI TIpa karavA jatAM AvatAM relakharca, gADI bhADuM, kanTIjanTa I. rU. 85) mI. ravajI bhAIne tA. 31-7-06 sudhI mAsa 1-4 divasanA pagAranA. 2.) mI. tukArAma hanamatarAvane mAsa 1-3 divasanA pagAranA. * rU. rara5) mI. tukArAma hanamaMtarAvane tA. 2-12-05 thI tA. 28-6-6 sudhI ( pATaNa bhaMDAra khAte TIpa karavA rahelA tyAre pagAranA. * rU. 80) pATaNa khAte bIjA nekare rAkhelA temane pagAranA. - rU. 28) pATaNakhAte bhaMDAranI TIpa vakhate relabhADuM kanTIjanTa I. rU. 1Ara banArasa khAtethI pustakonI TIpa AvatAM bukanA relve pArsalanA. rU. 4885= konpharansa heralDa khAtuM-lavAjama AgasTamAM rU. 26-4-0 AvyA che. nakala 2100 chApavAmAM Ave che. heralDaparanI TIkeTenA rU. 35-11-1, patravyavahAra vigerenA rU. 4-2-6 mupha tathA meTaranA rU. 15-1-0 tathA kAraspenDasa kalArkanA rU. 15-0-2 maLI kula kharca rU. -1-6 thayela che. arasaparasa patranA badalAmAM 12, munirAjene 13 ane 4ra zALA lArI vigeremAM jAya che.. Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] zrI AdIzvara mahArAjanA derAsarajInA hIsAba khAtAnA rIporTa. A DIrekaTarI pArtha khAtuM pesTa kharcanA rU. 3-12-3, sTezanarInA rU. 2 - pArsala tathA paracuTaNa kharcanA rU.4-2-, pagAra kharcanA rU. 49 ,pratApagaDha ephIsakhAte rU.30-0, yevalA ephIsakhAte rU. 51--0, ajamera ophIsa khAte rU.404-0-0, pAlItANA ane AsapAsanA gAmanI vakarI mATe rU. 82-9 mAtaranI DIrekaTarI mATe rU. 8-2-0, tathA narasiMhapura khAtenI ophIsa mATe rU. 20-4-0, maLI kula kharca rU. 924-15-3tha che. upadezaka-mI, TokarazI phaledhI meLA prasaMge previzyala kenpharansa vakhate upadeza mATe gayA che. pagAra kharca khAte-AsisTeTa sekreTarI, kalArka tathA paTAvALe maLI rU.118 thayA, hisAba tapAsaNI khAtuM--eka InsapekaTara muMbaImAM che, ane A zudamAM 1 InspekaTara kaDI tathA 1 InspekaTara kheDA tarapha gayA che. A khAtAmAM hAla 3 InarapekaTa tathA temanAtAbAmAM 3 mANaso che. * dhArmika saMsthAonA hisAba tapAsaNI khAtuM. zrI muMbaI cIcabaMdaramadhye bhAtabajAramAMnA zrIAdIzvara mahArAjajInA derAsarajInA hisAbakhAtAne rIporTa. . zrI muMbaI cAMcabaMdaramadhye bhAtabajAramAMnA zrI AdIzvara mahAzajachanA jaina derAsarachanA saMghataraphI, vahivaTa kartA roka kacarA napubhAI tathA zeTha devarAja TekarasI tathA zeTha bhavAnajI zAmajI te khAtAne vahivaTa calAve che. temanI pAsethI saMvat 1959-60 tathA 1961 nI sAlanA hisAba amoe tapAsyA che. 1 uparanA vahivaTanA hisAba tapAsatAM te khAtAnA vahivaTa kartA zeThe potAne kiMmatI vakhata rekI ghaNI sArI rIte vahIvaTa calAvatA jovAmAM Ave che. temaja te beka gRhastho tathA te khAtAne lagatAM munI raNachoDadAsa gokaLadAsa A khAtAmAM jema jema khAmIo dekhAtI jAya che tema tema sudhAro karavA tatpara raheja jovAmAM Ave che. 2 A khAtAnI mItanuM vyAja upajAvavAnI goThavaNa tathA dhI vigere bIjA lAgAMonI ugharANu ka2vAnI gaThavaNa evI sArI rIte karelI jovAmAM Ave che ke nANAnuM vyAja sArU u57 uparANuM mA bahutAkIthathI vasula karI letA jevAmAM Avaze. 3 A khAtAmAM keTalIka jatano sudhAro karavA jevuM che jene lagatuM sucanApatra vahivaTa kartA gRharAne ApavAmAM AvyuM che. ame AzA rAkhIe chIe ke vahIvaTa karatA gRhastha tenA upara dhyAna ApI de . karaze. A khAtAno hisAba vagere jema bane tema tAkIde khaDAvavA, vahivaTa kartA gRhasthane tathA munImane dhanyavAda ghaTe che, Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ sapTembara 4 jana konapharansa hereTa. zrI muMbaimakhya pAyadhuNIuparanA zrI AdezvarajI mahArAjanA deharAsara khAtAnA rIporTa. zrI mukhaImadhye pAyadhuNIuparanA zrI AdIzvarajI mahArAjanA jaina derAsarajInA saMdha taraphathI vahIvaTa hastI mAravADI zeTha zrIleAkca'da ha'sarAja, tathA zeTha navalAjI ekhAjI tathA zeTha gAvAjI mazAjI tathA zeDa gulAmaca cha bhagavAnajI tathA zeTha vanAjI rUpAjI tathA zeTha lakhamAjI jogAjI tathA zeDa panAjI klAjI tathA zeTha AnAjI savAcha te khAtAnA vahivaTa calAve che, temanI pAsethI saMvata 1959-60 tathA 1961 nA hisAba ame e tapAsyA che. 1 upara jaNAvelA khAtAne hisAba tapAsatAM saMvata 1958 nI sAlasudhI hisAba rItasara rAkhavImAM AvelA hoya tema sabhavatu nathI ane tethI gucavaNa thaI gayelI heAya tema sabhaveche. paraMtu te mAtAnA munIma iMganalAla cunIlAlanI mahenatathI saMvata 1959-60 tathA 1961 nI sAlanu nAmu ekaMdare sArA pAcA upara lAvI mukacu' che. ane munIma chaganalAla tathA mahetAjI harageAvanadAsa meAtIrAmanI ulaTa jotAM hajI te khAtAmAM vadhAre sudhArA thaze ema mAnavAmAM Ave che. 2 derAsaranA vahivaTamAMthI eka sArI rakama saMvata 1959 nI sAla pahelAM ucApata thayelI jovAmAM Ave che. jene mATe hAlanA vahivaTa karto gRhasthAne sucanApatramAM bhalAmaNa karavAmAM AvI che ke te bAbata mATe tAkIde sa'dha khelAvI yAgya vyavasthA kare. 3 A khAtAmAM thI tathA khIna lAgeAonI meATI rakamanI udharANI caDI gayelI vhevAmAM Ave che. je mATe tapAsa karatAM te maMdIranA samAgamamAM AvatA gRhasthAmAM be pakSa paDI gayAne lIdhe udharANI rokAI gaI hoya tema jaNAya che. te te maMdiranA samAgamamAM AvatA dareka gRhasthAne amArI vinayapUrvaka araja che ke, jema bane tema tAkIde ekatra thaI jaI (ekamata thavAne mATe saraLapaNe je IlAja levA ghaTe te laIne) dareka gR. hasthA e madIrane lagatA hisAba tAkIde cukAvI ApavA tema karavAmAM jeTalI DhIla dhAya che teTalA devadravyanA devAdAra rahI maMdIrane mATuM nukasAna thAya che. kadAca beu pakSa kAI kAraNasara ekatra dhaI javAmAM DhIla thatI Dhoca tA paNa ma"dirane lagatA hisAkha aTakAvavA te jaina rolIthI sadaMtara ulaTu che. 4 vahivaTamAM keTalIka jAtanA sudhArA karavA jevuM che, jene lagatu vIgatavAra sucanApatra vahIvaTa kartA gRhasthAne ApavAmAM Avelu che. te upara vahivaTa karto gRhastheA dhyAna ApI sudhArA karaze evI sapUrNa AzA che. 5 A khAtAne lagatA munIma chaganalAla cunIlAla A khAtu sudhAravA mATe, pote anya darzanI chatAM peAtAnA svaccha manathI je prayAsa kare che; te mATe temane purepuro dhanyavAda ghaTe che. ane AzA rAkhIe chIe ke te pramANe peAtAnA prayAsa sarala manathI cAlu rAkhI eka pakSane sate|Sa ApI A khAtuM sadaMtara sArA pAcA upara lAvI muko. 6 A khAtAne lagatu" nAmu tathA sthAvara jaMgama mIlkata vIgere dekhADavAmAM joke prathama DhIla thaI hatI to paNa pAchaLathI potAnA kiMmatI vakhatane bhega ApI gheADAja vakhatamAM purepurUM dekhADI ApyuM' te mATe vahivaTa kartA gRhasthei tathA munIma tathA mahetAjIne dhanyavAda ghaTeche. Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 3. zrI zAMtInAthajInA mahArAjanA na derAsarajInA rIpiTa. 20 "zrI agAsI gAmamadhenA zrI munI sutrata svAmIjI mahArAjanA deharAsarajIne rIperTa amoe zrI agAsI gAmadhAM zrI munI suvrata svAmIjI mahArAjanA jaina daherAsarachanA saMghata raphathI vahivaTa kartA zeTha vAlajI mAvajI tathA zeTha khemacaMda hIrAcaMda tathA zeTha bhagavAnadAsa ghelAbhAi. te khAtAne vahivaTa calAve che. temanI pAsethI saMvata 159-60 tathA 1961 ne hisAba amAe tapAsyo che. 1 A khAtAne vahIvaTa ghaNe khare zeTha khemacaMda hIrAcaMda calAve che. ane potAnAthI bane teTalI dekharekha A khAtAupara rAkhe che. ane sasarachane lagatI mIlakta sAre ThekANe rekI vyAja upajAvavAmAM A che. tathA hisAbanuM nAmu sArI rIte rAkhI pitAnA kIMmatI vakhatane bhega Ape che. 2 derAsarajIne keTalo eka bhAga jIrNa thaI gayo che. tathA dharmazALAomAM paNa keTaloka bhAga che " thaelo che. te vize tathA bIjI keTalIeka sucanAonuM patra vahivaTa kartA gRharune ApavAmAM AvyuM che che. te upara tAkIde dhyAna ApI deDabasta nahi karaze te maMdIra sudhAravAnA moTA kharcamAM utaravuM paDaze. temaja derAsarajInI pachIta kadAca akasmAtathI dhasI jAya te meTI AzAtanA thavAno saMbhava rahe che. mATe vahivaTa kartA gRhasthAe zrI muMbaImadhye AvI madada meLavavA koziza karaze te temane jarUra madada maLyA vagara raheze nahi. 3 upara jaNAvevA vahIvaTamAM sAdhAraNa tathA pujanane lagatAM keTalAeka khAtAo DubatA che. je ApaNI jaina zailIthI ulaTuM che. mATe te maMdIranA samAgamamAM AvatA jAtrALuone amArI khAsa bhalAmaNa che ke je DubatA khAtAo che temAM potAnAthI banatI madada karavI. 4 sarahu khAtAnA vahivaTane hisAba dekhADavAmAM vahivaTa kartA gRhasthoe temAM mukhyatve zeTha khemacaMda hIrAcaMde potAnA kiMmatI vakhatane bhega ApI tAkIde dekhaDAvI dIdho che. te mATe teone dhanyavAda ghaTe che. eja zrI muMbaImadhye pAyadhUNI uparanA zrI zAMtInAthajI mahArAjanA jaina derAsarajIne lagatAM peTA khAtAmAMnuM uparanA upAzraya khAtAne rIperTa. upara jaNAvelA khAtAnA vahivaTa kartA zeDa maganalAla savacaMda che. temanI pAsethI amoe saMvata 159-60 tathA 1961 nI sAlanA hisAba tapAsyA che. 1 A khAtu upara jaNAvelA vahivaTamAMnuM eka peTA khAtuM che. to paNa A khAtAmAM judA judA vIsa khAtAono samAsa thAya che. ane tene vahivaTa zeTha maganalAla: savacaMda taraphathI temanA bhAI chaganalAla savacaMda tathA kALIdAsa savacaMda calAve che. temAM te gRhasthoe potAne kiMmatI vakhata rekI keTaloe prayAsa khecI potAno lAgavaga calAvI tathA karakasara karI eka sArI rakama ekaThI karelI jovAmAM Ave che jeno mATe teone purepura dhanyavAda ghaTe che. - 2 A khAtuM upara jaNAvyA pramANe peTA khAtuM che tema chatAM tene rIporTa jIda karavAnuM kAraNa eja che ke tenA mukhya khAtAne hIsAba tapAsavAnuM kAma tenA vahivaTa kartA gRhastho thA munImonI DhIlane lIdhe ghaNo vakhata nIkaLI gayA chatAM purUM thayuM nathI. lI. sevaka, cunIlAla nAhAnacaMda, muMbaI, tA. 21-9-06. e. o. zrI jena tAMbara konpharansa, Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina anapharansa phurelDa, [ sapTembara dazerA upara pATA bakarAnA vadha na karavA mATe hIMdustAnanA rAjya kartAone arajI. dazerAnA tahevAra upara dezI rAjyAmAM ghaNe ThekANe pADA bakarAMonA vadha karavAmAM Ave che te sabadhamAM hamaNAja gayelA dazerAnA prasage tema na thavA mATe hIMdustAnanA sarve nAnA moTA dezI rAjya kartAone nIce pramANe arajI gujarAtI, marAThI, iMgrejI, bhASAmAM chapAvIne resIDaMTa janarala sekreTarI zeTha vIracaMda dvIpacaMda, sI. AI. I. nI sahIthI meAkalavAmAM AvI hatI. ame dhArIe chIe ke sunna rAjya kartAoe jarUra ApaNI te vinaMti upara lakSa ApyuM haze. arajI. tA.-20-9-1906. zrI jaina zvetAMbara konpharansa ophIsa cAgalI, muMbai, gAbrAhmaNa pratipAla, nirAzritAdhAra, AryaSaNa, prajApAlaka, nyAya dayA--samA- AhiMguNAla kRta, dharmadhuradhara, mahArAjAdhirAja mahArAja sAheba zrI zrI 108 na khIdamatamAM araja mAluma thAya je jema ame sAMbhaLyuM che tema dazerAnA pavitra ane dhArmika divAmAM hajuranA rAjyamAM pADA bakarAonA vadha karavAmAM Ave che. 296 devIne bhega ApIne sa MtuSTa karavAnA irAdAthI A vadha karavAmAM Ave che, jethI karIne mahAmArI ( plega, ) zItaLA, kAlerA, Adi duSTa bimArIenI AkRta vastImAM Ave nahIM; paraMtu dara varasa avA vadha thatAM chatAM plega, kAlerA, zItaLA, tAva, rubhikSa ( dukALa ) Adi AphtA hiMdusthAnamAM Aveja jAya che. rAjAthI raka sudhI sarvane caiAtAnA pUrva janmanA karmAnusAra sukha duHkha bhogavavuM paDe che. ane A AphtA kevaLa manuSyAnA pApAnI zikSA rUpa che. A pApAthI bacavAne vAste mANasa niraparAdhi ( nirdoSa ) avAcaka ( muMgA ) jAnavarAnI hatyA kare A kevA nyAya ? zuM AvA nyAyathI sarva zaktimAna paramezvara rAjI thaze ? kadI nahIM. nAmadAra aMgreja sarakAranA rAjyamAM paNa vakhateAvakhata marakI (plega) vigere khImArIe Ave che ane kudaratI nAbuda thAya che, tevA rAgonI zAMtatA mATe kAMI pADA AdIne pazuvadha thatA nathI; paraMtu tanadurastInA niyamAne anusaravAnA ilAja levAmAM Aveche. pazu vadha zAstra rIti nathI, AvA nirNaya moTA moTA vidvAna zAstrIonI sabhAomAM ghaNIeka vAra thaI cukayA che, ane AvA asala zAstranA anusAra keTalAka armiSTa rAjya kartAoe A pazu vadhu peAtAnI vastImAM sarvathA badha karAvI, te jAnavarAnI neka duvA prApta karI che. hajura rahema dila, buddhimAna ane nyAyI haiAvAthI amArI araja che je dazerAnA divase ApanA rAjyamAM pADA, khakarAM vagerenA vadha aMdha karavAnA hukama jArI karavAnI meherabAnI pharamAvaze ane sanAtana AryadharmanI rakSA karaze.--eja araja. hajuranA dAsAnudAsa, ( sahI ) varDha dIpacaMda sI. AI. i. mesIDanTa janarala sekreTarI. Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kanyAvikraya saMbaMdhameM pratijJA. mahAzaya namaste yahAMpara kanyAvikrayakA vizeSa pracAra dekhakara mere mana meM yaha bAta paidA huI ki isa cita prathAke miTAnekA kucha udyoga kareM. isI arse meM yahAM para zrIyuta vidyAbhUSaNa muni siddhivijayajI aura saMpattivijayajI mahArAja padhAra unako dekhakara merA mana bahuta prasanna huA aura AzA huI ki ukta munimahArAja mere isa kAryameM avazya sahAyatA kareMge; aisA nizcayayukta viSayameM eka vyAkhyAna banAkara mahArAjako sunAyA. dharmAtmA muni bahuta prasanna kara bole ki, tumane yaha bahuta acchA vicAra aba kiyA, isa vyAkhyAnako sabake sAmane Akara denA usa vakta hama puSTI kareMge. aura vaisAhI kiyA, aura calate vakta kaha bhI gaye ki, tuma isakA prayatna karate rahanA. yahAMpara saMpattivijayajI mahArAja cAturmAsa kareMge. vaha tumako sahAyatA dete raheMge. unakI AjJAnusAra maiMne AsADa sudI 13 ke dina upAsareM meM jAkara phira eka vyAkhyAna diyA aura ukta mahAtmAne usakI puSTI kI to bhagavAnakI kRpAse kaI puruSoMne mahArAja saMpattivijayajIse saugaMda lI ki, aba hama kabhI kanyAvikraya na kareMge. aura seTha hukamacanda kapUracaMdajI jo eka tar3ake mukhiyA haiM unhoMne bhI itanA to kahA ki, hama vicAra kareMge. dhArmika puruSoM kA mana dharmakI ora jhukatA hai. Apa dhArmika haiM aura apanI tar3ake sarapaMca bhI haiM. phira kyA apane bar3apanakI ora na dekheMge ? avazya dekheMge. aura IzvarakI kRpAse aba zIghra vicArakara ukta munimahArAjake sAmane kanyAvikraya na karanekI pratijJA kareMge, aura apanI tar3avAloM ko bhI karAya aisI AzA hai. aba usa mahAzayoMkI nAmAvalI likhatA hUM ki jinhoMne kanyAvikraya na karanekA dRDha saMkalpa karake hastAkSara bhI diye haiM unako maiM dhanyavAda detA hUM. aura Apase cAhatA hUM ki, jisako sunakara aura logoMkA bhI mana isa ora AkarSita ho. upadezaka - lUnakarana pannAlAla nAyaba mAsTara, skUla rAjagar3ha, jainI. noTa - Isake nIce hastAkSara karanevAle 35 gRhasthoMke nAma hai jo sthaLasaMkocase nahIM chApe jAte hai. Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ sapaTembara paryuSaNa ane jAmanagara rAjaya. (sIkake.) mahAla lAlapara pha. ka. mAchaTa kerTa. neka nAmadAra mahArAjAdhirAja jAmazrIjI jazAjI sA. a. nA tu. naM 864 tA. -9-03 nA pharamAna anusAra A uparathI ghANIvALA, khATakI, kasAI, senI, luvAra vigere lokone khabara ApavAmAM Ave che ke, jana (zrAvaka) lekenA pavitra paryuSaNa parva 1963 nA zrAvaNa vada 12 gurUvAra tA. 16-8-06 thI beze che. te saM. 1863 nA bhAdaravA suda 5 zukavAra tA. 24-8-06 nA roja purA thaze tyAM sudhImAM ghANavALAe ghANI pheravavI nahIM, ane khATakI kasAI vigere lokee kAMI paNa jIva hiMsA karavI . nahIM. temaja senI, luvAra vigere lekoe cule ke bhaThI saLagAvavI nahI uparanA hukama virudha je mANasa varataze te kAyadesara gunhegAra thaze ane tene kAyadA pramANe zikSA karavAmAM Avaze. 1963 nA zrAvaNa vada 11 budhavAra tA, 15-8-06 | (sahI) IcchAzaMkara jayazaMkara bI. e. elaela. bI. lA, pha, ka, mAjIsTreTa, parabhArI jAhera khabaranI zabdaracanA vigerene mATe A mAsika javAbadAra nathI. jaina sAdikALonAM meTa. jemAM dhArmika kSikSaNa apAya che, tevI saghaLI zALAomAM sANaMdavALA vorA maganalAlajI ghelAmAI taraphathI nava tatva prakaraNa, jemA gAthA mULa saLaMga moTA TAIpI chApelI che ane pachI gAthAonA chuTA zabdanA artha, gAthA mULa, zabdArtha bhego, ane te pachI vistAra artha tathA nava tatvanA chuTA bolanA samAveza thAya che, tevu pustaka bheTa ApavAnu che, mATe tevI saMsthAonA vahIvaTa karanArAAa te saMsthA kevI prakAranI che, tathA temaH zaM zikSaNa apAya che te hakIkata sAthe TapAla kharcanI doDha AnAna TIkITo potAnu cokasa saranAmaM larkha nIcene saranAme mokalavArthA sadarahu pustaka bhokalI ApavAmAM aAvaze. payannA saMgraha jenI paDatara kImata 0-4-0 che ane je sAdhu sAvIone hamaNAMja neTa ApavAmA Avelu che te paNa uparanI saMsthAone tathA jaina lAibrarIone aDadhI kImate eTale 0-2-, pramANe nIceneM saranAme lakhI mokalavAthI mokalavAmAM Avaze, TapAla kharca 0-1-6 juhUM paDaze. zA0 vAlAbhAI kakalabhAI, Dhe mAMDavInI posTa, nAyAnI mudranA paM%--AvAddha, Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina zvetAMbara konpharamsa. - jAherakhabara... ma / konpharansa taraphathI jIrNoddhAranu kAma cAle che, ane manA hAthamA jIrNoddhAramA kharcavAme keTalIka rakkama bAkI che, A pIyA turtamAM kharcavAnA che, to darika gAmanA zrI saMghane tathA derAsaranA vahIvarTa karanArane vinaMti karavAnI ke potAnA gAmamAM koI derAsara jIrNa hoya athavA AzAtanA thatI hoyato tutAturta nIca pramANa cokasa hakIkata amane lakhI mokalazoH 1. daraM baMdhAyAnI sAla ( maLetoM). 2. jIrNoddhAra thayo che ke kema ane thayo hoyato kyAre, 3. darAmA karavAnA kAmanI vIgata. 4. deraM sArI rIta majabUta sthitImA mukavAne sAraM thanAra aMdAje kharca lakhatA khAsa dhyAna rAkhaMtu ke jarurI kharca zivAya vadhAre rakkama bata,vavI nahIM.. 5. gaMma taraphathI keTalI madada maLaze teM. jINa mandiroddhAra karavA mATe gAmogAma pharIne jINa derAsaronI tapAsaNI karI gomavALAne upadeza ApI onararI rIte athavA nAmano pagAra laIne kA karavA sAru jaina gRhasthI jarura che, temame bhAI ghogare paracuTaNa tamAma kharca ophIsa taraphathI A Avaze. ApramANe kAma karavAnI jemanI iccha hAya, temaNa nIce sahI karanArane rubaru maLavU, aba patravyavahAra karavo. - asisTaMTa sekreTarI, caMpAgallI-mumbaI, tA. 20-9-1906. jaina zvetAmbara konpharansa. jaina zvetAMbara konpharansa. jaina bAlAzrama-vaDodarAH / mA~ bApa vagaranAM temaja sAdhAraNa sthitInAM mA vApanAM jaina zvetAmbara mUrtIpujaka bALakone vaDodarAkhAte jaina bALAzramamA rahevAnI tathA khAvAnI ane kapaDA vagarenI sahAyaM ApavAmA AvaMze tathA nizALomAM ane kalAbhUvana vagere zALAomAM gajarAtI ane aMgrejI kevaNI tathA hunnara udyoganI keLavaNI ApabAmAM Avaze. ... tA. 31 akaTobara 1906 pahelA nIce sahI karanArAone je arajIo maLaze temanI sagavaDa karI apavAmAM Avaze mATe lAbha levAnI icchA rAmanArAoe, satvara nIce sahI karanArAone arajIo mokalavI. zrI saMghanA dAsa, mANekalAla ghahelAbhAI jIvaNacaMda dharamacaMda, jAherakhabara. lAlanakRta jainapustakamAlA. jainamA pravezikA naMbara 1 lo .-2-0 jenamArga prAraMbha pothI bhAga 1 le. jainamArga prAraMbha pathI bhAga 2 je. maLavAnuM ThekANuM-phatecaMda karepuracaMda lAlana, YasA, bhuma Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jana dharmanI pahelI copaDI. (jaina dharma vAMcanamALAnuM paLeluM pustaka chapAI bahAra paDyuM che. jaina dharmanuM jJAna bALakone saraLatAthI maLe, e hetuthI "jaina dharma vAMcanamALA" prasiddha karavAno TharAva karyo che. navakAra maMtrathI AraMbhI bIjA dharma tatvanA viSaye bALakonI zakita anusAra ane temanAthI samajAya evI bhASAmAM varNavyA che. viSayanA pATha rUpe bhAga pADayA che. A prathamanA pustakamAM pratikamaNa, pujAvidhi, jIvavicAra, AcArapadeza, caritra vigere viSaye sarala ane vicArapUrvaka vyAkhyA karI varNavyA che. dareka pAThane ane sArAMza ane mane ApavAmAM AvyA che, je zikSaka ane ziSya baMnene upayogI che. A pustaka taiyAra karavAmAM muni mahArAja zrI 1008 zrI cAritravijayajIe ghaNI amUlya sahAya ApelI che. pustaka DemI 8 pejI 160 pRSTanuM che. bAIDIMga pAkuM, ane suzobhita karAvyuM che. chatAM ApaNuM sarva jaina sAdhamI bhAIone dharmajJAnane lAbha levA banI zake te mATe kismata mAtra cha AnA rAkhavAmAM AvI che. nIcene zIranAme patra lakhavAthI maLI zakaze. zrI jaina dharma vidyA prasAraka varga. pAlItANA. zrAvikA bhUSaNa zrAvaka saMsAranA uttama cAritra rU5 bedhaka nevela. uparanA nAmanuM pustaka amArA taraphathI chapAI prasiddha thayuM che. A graMthamAM cAritrane viSaya ghaNo rasika, bedhaka ane manohara che. vaLI nIti ane ucca saddaguNanA varNanathI bharapUra che. kathAne prasaMga ati adabhUta ne rasika hovAthI vAMcanArane bahuja priya thaI paDe te che, uparAMta sthaLe sthaLe kathAnA prasaMgamAM zrAvaka dharmanuM rahasya uttama rIte darzAvyuM che. bhASA ghaNI sarala che. zrAvikAone khAsa vAMcavAM egya pustaka che. pustaka vAMcavAthIja tenI rasikatA ane uttamatAnI khAtrI thaze. pustakanuM kada royala bAra pejI phA. 34 pRSTa 418nuM che. tenuM bAIDIMga kApaDanuM pAkuM ane chApavALuM ghaNuM sudara karAvyuM che. chatA sarvane lAbha levA banI zake te mATe tenI kismata phakta 12 AnA jeTalI jIja rAkhavAmAM AvI che. poTeja ja paDaze. pustaka vI. pI. thI mekalIzuM nIcene zIranAme lakhe. zrI jaina dharma vidyA prasAraka varga-pAlItANA. chattIsagar3ha kamizanarIke zrAvaka samudAyako sUcanA. . zrI jaina zvetAmvara konapharansakI aura se chattIsagar3ha kamizanarI (madhya pradeza) kI DAyarekTarI taiyAra karanekA kAma sA. amolakacaMdajI desaralA rAjAnAdagAMvavAloMke supurda kiyA gayA hai isa liye ukta kImazanarIke zrAvaka samudAyase prArthanA hai ki ve ina mahAzayako DAyarekTarI ke kAmameM yogya sahAyatA deMge, | MANEKLAL KOCHER, onararI suparavAIjara jaina zvetAmbara konpharansa, DAyarekTarI vibhAga madhyapradeza- narasiMhapura, Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kA bAra sambat 2433. OM vikrama sambat 1963 zrI jaina zvetAmbara konpharansa asva ... harailDa. akTobara. sana 1906. .. pragaTa kartA . zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa oNphisa, muMbaI. viSayAnukramaNikA. viSaya. viSaya. pRSTa. 28 jenonAM jAhera khAtAM ane tene vRhat TippanikAmAM noMdhAyalA bhanI hAsanI sthiti ... 288 sAhityanAM graMtho... ... 309 machupA mane paaliitaa| ... 264 jaina samAcAra tathA vartamAna amadAvAda tathA vaDodarA jIllAnA yA ... ... ... jaina zvetAMbara mUrtipUjaka kunnara udyoga... ... ... zrAvakanI vastIvAlA gAbhnnesaa patra... . konapharansa ophIsamAM cAlatuM monI DIrekaTarI thaIne AvI abha01.. .. cha tenuM tAnuvAra lI28. 317 dhAmika saMsthAonA hisAba tapAsaNI mAtuM... ... 3.5 | mAravADameM maMdirokI sthiti. 320 299 vArSika mUlya DAkakA mUlya sameta sirpha ru. ?. 'iMduprakAza' sTIma presa-muMbaI. Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sIrIjha taiyAra karavA mATe ru. 1000 nuM inAma ! pATaNa khAte maLelI cothI jaina zvetAMbara konpharansa vakhate thayelA TharAva anusAra jaina dharma ane phIla suphI- purNa rIte kramavAra jJAna thAya tevI uttarottara bhASA tathA viSayonI kaThINatA vALI 1 thI 7. pustakonI sIrIjJa gujarAtI athavA hIMdI bhASAmAM taiyAra karavAmATe ru. 1000, aMke eka hajAra rupayArnu inAma nIcenI zaratoe ApavAnuM che: 1 je sIrIjhane inAma ApavAmAM Avaze tenI prasiddhI vigereno haka inAma meLavanArano raheze paraMtu te prasiddha karavAnI teNe kabulAta ApavI paDaze. jo te ika konpharansane Apaze to ru. 1000, bIjA ApavAmAM Avaze. 2 sIrIzanI pasaMdagI eka khAsa kamITI nImIne karAvavAmAM Avaze, 3 AjanI tArIkhathI eka varSa sudhImAM pasaMdagI mATe AvelI sIrIzonI kamITI pAse tapAsa karAvavAmAM Avaze. 4 tapAsa mATe AvelI sIrIjJomAMthI ekane inAma Apaq ema kamITI baMdhAtI nathI paraMtu temAthI ___ yogya haze toja inAma ApavAmAM Avaze. 5 pasaMda karavAmAM AvatI sIrIza zIvAyanI bIjI sIrIjhamAMthI amuka copaDIo agara temAnA pATho kamITI pasaMda karaze to tenA pramANamA tenA yojakane inAma ApavAmAM Avaze. vadhu khulAsA mATe nIcenA saranAme patravyavahAra karavo. caMpA galI mumbaI. AsIsTaMTa sekreTarI. tA. 25-5-1906. zrI jaina zvetAMbara konpharansa. jaina zvetAMbara konpharansa. jAherakhabara. konpharansa taraphathI jIrNoddhAra- kAma cAle che, ane temanA hAthamA jIrNoddhAramA kharcavAne keTalIka rakkama bAkI che, A rupIyA turtamAM kharcavAnA che, to dareka gAmanA zrI saMghane tathA derAsaranA vahIvaTa karanArane vinaMti karavAnI ke potAnA gAmamAM koI derAsara jIrNa hoya athavA AzAtanA thatI hoyto| turtAturta nIce pramANe cokasa hakIkata amane lakhI mokalazo. 1. deruM baMdhAyAnI sAla ( maLeto ). 2. jIrNoddhAra thayo che ke kema ane thayo hoyato kyAre, 3. derAmAM karavAnA kAmanI vIgata. 4. deraM sArI rIte majabUta sthitImAM mukavAne sAraM thanAra aMdAja kharca lakhatAM svAsa dhyAna raakhduH| ke jarurI kharca zivAya vadhAre rakkama batAvavI nahIM. 5. gAma taraphathI keTalI madada maLaze te.. jIrNa mandiroddhAra karavA mATe gAmogAma pharIne jIrNa derAsaronI tapAsaNI karI gAmavALAne upadeza ApI onararI rIte athavA nAmano pagAra leIne kAma karavA sAru jaina gRhasthanI jarura che, temane bhAI vIgere paracuTaNa tamAma kharca ophIsa taraphathI ApavAmAM Avaze. ApramANe kAma karavAnI jemanI icchA hoya, temaNe nIce sahI karanArane rubaru maLavaM, agara patravyavahAra karavo. __asisTaMTa sekreTarI, caMpAgallI-mumbaI, tA. 20-9-1906. jaina zvetAmbara konpharansa. Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yaH saMsAranirAsalALasamatirmuktyarthamuttiSThate, yaM tIrtha kathayati pAvanatayA yenA'sti nAnyaH samaH / / yasmai tIrthapatirnamasyati satAM yasmAcchubhaM jAyate, sphUrtiyasya parAksati ca guNA yasminsa saMgho'rcyatAM // arthaH--je saMdha, saMsAranA tyAgane viSe IcchAvALI che budhdhi jenI, evo chatAM muktinA sAdhanane mATe sAvadhAna thAya che, vaLI je pavitrapaNue karIne tIrtharUpa kahevAya che, jenA samAna bIjo koI nathI, jene tIrthaMkara mahArAjA paNa vyAkhyAnane avasare "namo tisa" kahI namaskAra kare che, jenAthI saunuM kalyANa thAya che, jene utkRSTa mahimA che, ane jenAmAM (aneka) guNo rahe che, evA saMghanI, (he bhavya jI) pUjA kare. The Jain ( Swetamber) Conference Herald. Vol. II. ] October, 1906. [ No. . jainonAM jAhera khAtAM ane temanI hAlanI sthiti, zAha nottamadAsa bhagavAnadAsa. (anusaMdhAna pRSTa ra13). e rakhepAnI rakama ApavAnuM kAraNa eTaluM ja che ke dareka yAtrALune jUdI jUdI rakama mAthAverA tarIke ApavI paDe, ane darekajaNa herAna thAya tenA karatAM AvI rIte sAthe rakama ApavAthI herAnagatI maTI jaI zAMtithI yAtrA puNya sAdhI zakAya. A viSayanA vivecanamAM, junA chApelA kesanA AdhAre keTalIka navI hakIkata, je juvAna varga ghaNe bhAge bIlakula jANa nahi hoya, ane vRddhavargamAMthI paNa bahu thoDo bhAga jANute haze evI jANavAmAM AvelI che, te jaNAvavA rajA lauM chuM. pAlItANA nAma-nAgArjuna nAmanA jaine pitAnA gurU, AcArya pAdaliptanuM nAma cirasthAyI karavAmATe vIra saMvata 467 eTale vikama saMvata pUrva traNa varSe vasAvyuM hatuM, evuM dharmaratna graMthaparathI jaNAya che. pAlItANA e pAlIsthAnanuM apabhraMza che. pAlI=mAgadhI, pAlIsthAna=mAgadhInuM sthAna. pUrvano ItihAsa-pavitra zatruMjaya prAyaH zAzvata che. tenI taLeTI pahelAM vahyuMbhIpura (vaLa) hatI. paNa uparanI tArIkha parathI jaNAya che ke Azare 1966 varSathI Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 jaina konapharansa heralDa. [ akabara pAlItANAmAM haze. mugala zahenazAhata gujarAtamAM tathA kAThIAvADamAM sthapAI te pahelAM pAlItANunI rAjyavyavasthAviSe kaMI jANavAnuM cekasa sAdhana nathI. paraMtu amadAvAdanA nagarazeTha zAMtidAsa, hAlanA nagarazeThanA vaDavA, suratamAM koI gorajInI sAdhanA ane bhAgyadevInI kRpAthI atizaya dravyanA mAlika thayA, ane jhaverAtanA dhaMdhAmAM mugala zahenazAha morAdanI kRpAthI sana 1658 mAM pAlItANA ane tenI AsapAsanuM AkhuM pragaNuM temaNe zahenazAhI bakSisa tarIke meLavyuM. A bakSisane asala dastAveja sIlasAhAra sAthe hAla zeTha premAbhAInA vazajo pAse che. A bakSisa pahelAM nyAyI zahenazAha jalAludIna akAra pAsethI sidhdhAcaLa, giranAra, sametazikhara vigere tiryo. devasthAnosuddhAM, sanadathI bakSisa maLyAM hatAM, ane te sanada murzidAbAdavAlA bAbu puracaMda prasannacaMda gelecchA pAse che. mugala zahenazAhatamAM dareka zahenazAha gAdIe ... AvavA vakhata je gaDabaDa cAlatI hatI, tene lIdhe, A sanade. chatAM, ghaNIA jevI picI kema, rAjyasattA jALavI zake e lagabhaga azakya jevuM hatuM. zAMtidAsa zeThe amadAvAdathI pAlItANuM bahu dUra, musApharInAM sAdhane ochA tathA rAjyavyavasthAnI agavaDa joIne, pAlItANAthI 3 gAu dUra, gArIAdhArathI pAlItANe AvIne grAsana mAlIka thaelA gehala ThAkarene saMghapAsethI mIThAI, lugaDAM tathA maNa nAmane kara Apa vAnI zarate zatruMjayanuM ane yAtrALuonuM bhUTArAothI rakSaNanuM kAma eMpyuM. te vakhatanA saMtoSI jIe AmAM AnaMda mAnya che. A dastAveja paNa mojuda che. upalA ThAkora ( kAMdhAjI) pachI thayelA ThAkarene lAlaca lAgI tethI namra garIbaDI zrAvaka koma pAsethI navA navA kara, verA, tathA mAthAvere levA mAMDe. pahelAM zrAvaka musApharInA sAdhanonI agavaDane lIdhe bahuja nAnI saMkhyAmAM dara varSe pAlItANe jatA. ane te 1821 pahelAM mAthAvere eka varSa ochAmAM ochI rakama rU. 1-4-0 tathA eka varSa vadaremAM vadhAre rakama rU. 4-8-0 teoe ugharAvyuM hatuM. A bahu julamathI zrAvako kaMTALI gayA hatA. DAkeze uDAu, abhaNa, moTAInI IcchAvALA ane ArAnI sIbadI rAkhatA hovAthI eka vakhata Arabane cha-8 mAsane pagAra caDI gayo. tethI ArabAe tagAde. karyo tyAre ThAkore Arabone zatruMjaya upara mekalyA, evA hetuthI ke tyAM AvatA yAtrALu pAsethI paisA kaDhAve, ane pagAra pUro laI le. kAThIyAvADamAM nAmadAra aMgreja sarakAranI sattA sana 1807 mAM sthapAI. te vakhate pAlItANA gAyakavADane khaMDaNa bharatuM hatuM. ane gAyakavADe pitAnI vatI khaMDaNI vasUla karavAne haka aMgreja sarakArane Apyo hato, ke je paddhati hAla paNa cAlu che. muMbaInA prasiddha zeTha motIzA (motIcaMda amIcaMda) nAmadAra aMgreja sarakAra sAthe bahu sAre lAgavaga dharAvatA hatA. temaNe zatruMjaya para TuMka baMdhAvavA mATe kuMtAsara purAvavAnuM kAma zarU karyuM hatuM. ane te mATe pAlItANe gayelA temanA mANase tathA bIjA yAtrALuone bahu vipada paDavAthI teoe nAmadAra agreja sarakArane muMbaImAM sana 1821 mAM araja karI ke amArA para je sakhtAI kara tathA mAthA verA bAbatamAM gujare che te gujaravI nahi joIe, te bAbata pAlItANu ThAkarapAse te aMbasta karAvI Apaze. nAmadAra gavarare vaDedarAnA resIDaMTa mAraphata te veLAnA Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 3 nAnI hera o enersanInI sthiti rahI gAyakavADane puchyuM, ke pAlItANAmAM zrAvake yAtrA karavA jAya che, temanI pAsethI Azare rU. 4500 mAthAverA tathA kare mAraphate utpanna thAya che. ane tame je pAlItANA ThAkara pAsethI levAtI rU. 4500 nI khaMDaNI mApha kare te zrAvake pAsethI levAte kara nikaLI jAya ane temanA para julama eka thAya. te vakhate gAyakavADane aMgreja sarakAranuM devuM hatuM. tethI temaNe nA pADI. pariNAme nAmadAra muMbaI sarakAre sane 1821 mAM kAThIovADanA pilITIkala ejaMTa mI. bAlane puchAvyuM ke bAramAsI kerane zuM upaje che te tapAsa karI lakhI jaNAvaze. temaNe Azare rU. 4000 jaNAvyA. Akhare evo dastAveja pAlItANAnA ThAkara tathA zrAvake vacce thaye ke yAvatIcaMdra divAkara rU. 4500 zrAvakoe daravarSa ThAkorane ApavA. ThAkara A vAtamAM jarA AnAkAnI karavA lAgyA. tyAre nA muMbaI sarakAre temane lakhyuM ke sonagaDhamAM lazkara paDeluM che tene jarUra paDe te upayoga karaze. AthI ThAkore dastAveja para sahI karI. A sthiti sana 1863 sudhI cAlI. vaccenA vakhatamAM pilITIkala ejaTe amadAvAdane zeTha hemAbhAI vakhatacaMdane kahyuM ke tame rUpIA 40000 ghIrI, te vasUla thAya tyAMsudhI pAlItANA IjAre rAkho. AthI zeTha hemAbhAIe sana 1831 mAM rU. 33335 dharI, pAlItANA ijAre rAkhyuM. te rUpIyA vyAjasahita rU. 400 mAMthI vasUdha kasbAnA hatA. te IjAre sana 1843 sudhI cA. te vakhate kaMI muzkelI ubhI thavAnuM kAraNa ja hatuM nahi. pAchaLathI ThAkara surasiMhajInA pitA pratApa sihajIe IjAro choDo. motIzAnI TuMkane kharca Azare rUpIA cAra lAkha thaye hate. zatruMjya para junAmAM juno lekha--saMvata 1582 ( sana 15ra6 ) no che. narazI kezavajInI TUkanA-Azare rUpiA eka lAkha kharca thayA hatA. A zeThe saMghanA mANasone aDacaNa na paDe te mATe sana 1865 mAM ucaka rU. 16125, ThAkora sAhebane ApyA hatA; saMghamAM Azare eka lAkha mANasa hatuM. - rAjakeTamAM ApaNe eja -jevI rIte kAThIAvADanA rAjyonA ejaMTa nAmadAra gavarnaranA ejaMTanI ophIsa mATe rahe che, tevI rIte ApaNe ANaMdajI kalyANajInI " peDhI taraphathI paNa eka ejaTa nAmadAra gavarnaranA ejanTa pAse rahetA hatA. tevA eka ejaTa sana 1874 mAM mathurabhAI jeThAbhAI hatA. - mULanAyaka zrI Adizvara bhagavAnanI pratimA-teramo udhdhAra vikrama saMvata 108 mAM kAzmIranA vepArI jAvaDazAhe karyo hato. kumArapALanA maMtrI bAheDe sana 1154 mAM rUra700000 kharcIne derAsara bAMdhyuM hatuM. saMvata 1371 mAM musalamAne taraphathI muzkelInA vakhatamAM jAvaDazAhe udhdhAra karelI pratimAjI guma thayA te pachI na udhdhAra samarAzA ozavALe karyo hato. hAlanA AdIzvara bhagavAnanI pratimA saMvata 1587 mAM karmazAe bharAvelI che. Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na konpharansa haraDe. [ kaDhAkhara rakhepAnI rakama rU. 10000 kevI rIte thaI ?--AkAra suAsahujI mana 1862 mAM gAdIe AvyA pachI, temaNe zrAvakA pAsethI judA judA navA kara levA. cyA. pariNAme zrAvakeAe e julamanI nAmadAra gavarnaranA ejaTane riyAda karI. ane te sAtheja ThAkAra sAhebe ejaTane araja karI ke sana 1821 mAM je lakhata thayuM che te te mAtra 10 varSanuMja che. ane tethI have rU.4500 ne badale amane moTI rakama maLavI joIe. hakIkata ema hatI ke 1821 mAM yAvatacadra divAkara rU. 450 zrAvakAe DhAkAra sAhebane ApavA, ane ThAkAra sAhebe, jyAM sudhI zrAvake ApyA kare tyAM sudhI aDacaNa karavI nahi, paNa zrAvake 10 varSa sudhI te pramANe ApyA pachI ThIka paDe tA temane tema Ape, ane nahitara 10 varSa pachI ghaTADavA mATe araja kare. matalaba ke DhAkAra sAhema badhAyalA hatA, ane zrAvakA chuTA hatA. lAMbe vakhata rajuAta thayA pachI karnala kITIje nAmadAra mukhai sarakArane lakhyuM ke 1821 mAM avyavasthA tathA cAradhADanI bIkane lIdhe zrAvakA ochA AvatA hatA, ane tethI rU. 4500 khasa hatA. paNa have jainA vadhAre Ave che, mATe rU. 10000 karavA eve mArI cata che. nAmadAra mubai sarakArane ANu dajI kalyANajIe araja karI vAMdho uThAvI rU. 4500 cAlu rAkhavA jaNAvyuM. paNa nAmadAra muMbaI sarakAre rU. 10000 nA TharAva sana 1866 mAM jahera ryAM. tenI upara ANa MdajI kalyANajIe hiMdanA nAmadAra vajIrane araja karI. paNa temaNe paNa nAmadAra mubaI sarakAranA TharAva 1867 mAM bahAla rAkhyA. gaDhanI ara navA derAsaro AMdhavA mATe jamIna--A mATe DhAkAra kAMdhAjIe sana 1836 mAM ( je vakhate pAlItANA zeTha hemAbhAI vakhatakhada pAse ijAre hatuM) nAmadAra sarakArane arajI karI hatI, paNa pAchaLathI sana 1838 mAM te pAchI khecI lIdhI hatI. zeTha narasI kezavajI vigeree TuMkA mAMdhI tyAre kAMi jamIna mATe paisA levAmAM AvyA na heAtA. paNa pAchaLathI DhAkeAra zrI surasiMhajIe paisA mAgavAthI aneAne nAmadAra mukhai sarakArane araja karavI paDI, jenA pariNAme nAmadAra mu`baI sarakAre na. 1941 tA. 16 mArca 1877 nA TharAva bAhAra pADI nIcepramANe mukhya muddAo nizcita karyAM hatA. ( 1 ) gaDhanI aMdara ThAkAra sAhebanA kamajo peAlIsa hetumATeja gaNavAmAM Avaze. gaDhanI aMdara TuMkanI aMdara navAM derAM baMdhAvavAmATe kAMI paNa rakamaneA te haka dharAvI zakaze nahi. ( 2 ) hAlanA mAjIda makAnAmAM hita dharAvanArAonA hakane nukasAna paheAMcADyA sivAya, zrAvaka jJAtinA matathI viparIta rIte DuMgaraparanA koI bhAganA upayAga karavAnI manA karavAmAM Ave che. ( 3 ) ( 4 ) gaDhanI bahAra athavA aMdara je derAMo hAla che tene mATe kAMi paNa paisAnI rakamanA huka karI zakAze nahi. gaDhanI bahAra navuM derUM bAMdhavAne zrAvaka kAmanI icchA hoya, te jeitI jamIna mATe dara cArasavAre eka rUpa maLethI ThAkara sAheba rajA Apaze. Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196] jenenAM jAhera khAtAM ane temanI hAlanI sthiti : - (5) DuMgarapara AvanArA zrAvaka kAmanA keIpaNa zamsane harakata karavAmAM Avaze nahi. gaDhapara kAyamI polIsa thANuM besADavAmAM Avaze nahi tathA DuMgarapara thaIne gaDhapara javAnA rastA5ra 500 vAra sudhImAM kAyamI pilIsa thANuM besADavAmAM Avaze nahi gaDhapara sarakArI amaladAra-eka vakhata e paNa hatuM ke je vakhate ThAkora sAhebathI saMtoSa nahi pAmIne nAmadAra muMbaI sarakAre pAlItANA ThAkaranA kharce sarakArI amaladAra dAkhyo hato. A thANuM sana 1878 mAM rahyuM hatuM. thANuM chatAM paNa zrAvakAupara julama gujAravA mATe nAmadAra muMbaI sarakAre ekavAra pAlItANA ThAkarane daMDa karyo hate, je pAchaLathI mApha karavAmAM AvyA hatA. sana 1862 mAM paNa A sarakArI AphIsara DuMgarapara rahete hate. - sarAsarI mAthAvera-polITIkala ejaMTa mI. kITIMje nAmadAra sarakArane evI bhalAmaNa karI hatI ke nAmadAra ThAkora sAhebane pahelAM je vera hatuM, tevI rIte leva; devAmAM Ave te tene paNa phAyado thAya tema che. mATe be varSa sudhI mAthA dITha rU. 2 lekhe vere levAnI paddhati cAlu rahevA devI. te pramANe cAlu thayuM hatuM. paNa temAM zrAvake para bahu julama gujarate hate. daramyAna ThAkora surasiMhajI sana 1884 mAM mahAbaLezvarathI pune AvatAM gujarI gayA. tethI te jhaghaDo theDI vakhata zAMta thayo. ThAkara surasiMhajIne emaja khyAla hato ke mArA vaDavAone zrAvakoe (khAsa karI amadAvAdavALA nagara zeThanA kuTuMbe) herAna karyA che, te mAre paNa temane kSatriya pANI batAvI ApavuM. te pramANe ja temane AkhA rAjya amala cAlu rahyo hato. gAdIe AvyA tyArathI chevaTa sudhI temane ane zrAvakane aNabanAvaja rahyo. jo ke teo bIjI rIte, keTalAka agata guNamAM uttama rAjA hatA, chatAM zrAvake para te jeTaluM thAya teTaluM temaNe karyuM hatuM. kera sAheba sara mAnasiMhajI-pahelavahelA, gAdIe AvyA pachI, muMbaI AvyA tyAre jenee grAMTaroDa sTezana para je bhavya AdarasatkAra temane karyo hato, te hajA paNa tyAM gayelA jene yAda kare che. A mAnathI prasanna thaI ThAkara sAhebe uMcaka rakama levA khuzIthI hA pADI. nAmadAra gavarnaranA ejaMTe vacce paDI 40 varSa sudhI rU. 15000 nakI karyA. te pramANe hAla apAya che. A rU. 150001 vyAjakhaMthI utpanna thaI rahe e mATe eka phaMDa AkhA hiMdustAnamAM ubhuM karavAmAM AvyuM hatuM, ane temAM rU. 47 lAkha bharAyA hatA, paNa rU. 3 lAkha vasula thayA che. tenA traNa TakAnA vyAjamAMthI rU. 9000 upaje. bAkI rU. 6000 dara varSe khuTe. te pramANe hAla 22 varSathI khuTatAM khuTatI rU. 2 lAkha Azare zrAvakene ANaMdajI kalyANajInA kArakhAnAnA vyAjasahita devA thayA che. A rakama bIjA kazA mATe nathI, paNa yAtrA karavA janAra darekane aDacaNa na paDe te mATe ja che. AbujI janAra dareka yAtrALane, khabara haze ke tyAM mAthAvere bharyA pachIja DuMgarapara jaI zakAya tevI ja rIte che. pAlItANe paNa thAta. paNa e darekanI muzkelI dUra karavAne mATeja ANaMdajI kalyANajIe A goThavaNa karelI hovAthI, dareka Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAtrALuo zakti anusAra ropA TIpamAM ApavAnI pahelI pharaja che. kAraNa ke rakhepAnI goThavaNa na hatA te ApyA vagara jaI zakAtaja nahi. mATe dareka yAtrALune te vAta dhyAnamAM levA vinati che. * zatruMjya para kharca-badhAM derAsaramAM Azare ru. 2 keDa kharcAyA che, ema kahevAya che. taLATI-Da hemAbhAIe bAMdhelI che. mahuvA ane pAlItANA mahuvA ane pAlItANuM ane prakhyAta sthaLe che. pAlItANA pavitra tIrthAdhirAjanI taLATInuM zahera che. carama tIrthakara pUjyapAda zrImanu mahAvIrasvAmInA jIvana daramyAna bharAvelI pratibhA dharAvavA mATe mahuvA prakhyAta che. mahuvAmAMthI ghaNA vIre utpanna thayA che. prasiddha jagaDuzA, jeNe bAra varSa sudhI dukALapIDita bhAIone udAra hAthe madada karI re hatI, te mahuvA athavA tenI AsapAsanA vatanI hatA. marahuma mI. vIracaMda rAghavajI gAMdhI (amerikAmAM janAra jaina mizanarI) prophesara nathu maMcchAcaMda, banArasa yazevijayajI pAThazALAnA sthApaka munivarya dharmavijayajI, panyAsajI nemavijayajI tathA bIjA aneka ratnanI janmabhUmi hAvA mATe mahuvA vyAjabI rIte magarUbI laI zake. A bane sthaLo A pramANe ucca vicAronA AvaraNavALA che, chatAM paNa dudeve ekanA sAhasathI, bIjAnA mamatathI, boTAda pAse AvelI kerI nadI sudhinA 19 tAlukAomAM e khaLabhaLATa A bAbatathI thayo che ke, je bhANejane pahelAM pitAnI pAse besArI kharA aMtarathI eka gaNavAmAM AvatuM hatuM, tenI sAthe A jhaghaDAne aMge pANI vyavahAra paNa baMdha kare paDaye. lagna karavA hamezAM jAna laI janArane 1 aNavarane sAthe mokalI varane paraNAvavAmAM AvyuMvaLAnA zeTha metA gulAbacaMda jIvAbhAInA amArI UparanA patramAM jaNAvyA pramANe dharmanA kAmomAM paNa aDacaNa paDI che; te dharma tathA vyavahAra evA baMne mukhya aMgemAM vikSepa pADanAra A jhaghaDAnuM zuM samAdhAna na thaI zake? A te mAtra 1000 - 2011 mANasane lagatI bAbata che, paraMtu rUziyA tathA jApAna jevI 15 koDa mANasane lagatI bAbatamAM paNa jyAre mamata mUkA, jItanArAe dayA batAvI tyAreja zAMti thaI. kaleha mana eTalAM UMcAM rAkhe che ke tenI aNa dITha asare bahu lAMbe kALa pahoMce che. evA kalahanuM moTuM kALuM karavAmAMja lAbha che. banne pakSe mamata cheDI devuM joIe, ane je vacalo rasto bannene mAnaprada hoya te grahaNa karavo joie. A kajIyAnI asara pAlItANAmAM zubha prasaMge dekhAya che, mahavAmAM sAmAnya asara jaNAya che, paraMtu kuMDalAmAM bahuja tIvra rUpamAM jaNAya che. pAlItANAe mahuvA paTaNuM pakSane (30 ghara sIvAyanA 200 gharane) jamavAnA vyavahAramAMthI dUra karavAno nizcaya jaNAvyuM te nizcaya bahu utAvaLI, tathA kajIyAne atIzaya vadhAranAre thaI paDe che te nizcaya na thaye heta te ATalI moTI jvALAo nIkaLata nahi. mahuvAvALAe bacAva karyo che ke saM. 19para tathA Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 .. mahuvA ane pAlIpAne saM.1957 e banne varSe TANu mukAme bhegI maLela jJAti kenpharansamAM paTaNIpakSane jJAtImAM bheLavavA ame puchayuM hatuM paNa te vakhate kahevAmAM AvyuM hatuM ke e tamArA gAmanI bA bata hovAthI tamArAja TharAvanI jarUra che, kenpharansa TharAva ApavAnI jarUra nathI. A mu ! takarArI che. je TANAmAM bhegA thayelA mahAjane ema kahyuM hoya te nizcaya bahu sahele che. na kahyuM hoya to eka bIjI bAbata lakSamAM levAnI che. mahuvAe keTalAeka evI dAkhalA raju karyA che ke je bhAvanagara, kuMDelA vIgere tAlukAomAM paNa bane che, teo saMbaMdhI pAlItANA mahAjane kAMI pagaluM na bharyuM ane mahavApara sI bajAvyo tenuM zuM kAraNa? A rIte jotAM A savAlane nizcaya 18 tAlukAnA mahAjane maLI karavAnI pUrNa jarUra che. pAlItANuM mukAme 196ra nA kArataka suda 15 me bhegA maLela mahAjanamAM paTaNImAM dikarI ApanAra cAra gharane, bIje TharAva thatAM sudhI, jJAtibahAra rAkhavA kahyuM hatuM. te vakhate madyAnA zeDa gAMDA rAyacaMda sIvAya sarva asaro hAjara hatA. ane temaNe je kalezane aMta ANavAnuM dhAryuM hatuM te te vakhate ja badhI muzkelI patI jAta. paraMtu teoe meTerA hAjara nathI evuM bahAnuM kADhI javAbadArI uDAvI didhI. khera! pAlItANAe patA ane mahAvacce je patravyavahAra cAlyo hato te pragaTa karyo hato te parathI jaNAtuM hatuM ke mahuvA tadana samajaNa virUddha karatuM nathI. paNa tyAM 80-100 varSathI AvelA che. teoe pitAnI kanyAo tyAM ApI che, ane kAMI kAraNane aMge pATaNathI teone vyavahAra baMdha thayuM tyAre potAnA navA vatanamAM teoe vyavahAra Iccha. vaLA mukAme phAgaNa vada ra je bhegA thavAnuM hatuM, paNa kAMI anivArya kAraNone lIdhe te baMdha rahyuM, pAchaLathI vaLAe te kajIyAnuM nirAkaraNa karAvavA prayAsa karavA mAMDe. pAlItANAe cheDe lAvavA IcchA darzAvI, pitAnA 2 pratInidhi nImI nAma mekalyA. paNa te be pratinidhi mAM eka metA che, ke je jarA ugra prakRtinA hovAthI bIje kaI zAMta Tharela mANasa hoya te vadhAre sAruM. mahuvAe saMskRtamaya kAyadAnA poITAthI bharapura, samajavI muzkela paDe tevI zilImAM evI daDhatA batAvI che ke vaLA mukAme sa. 1961 nA phAgaNa vada 2 je bhegA thavAnuM hatuM, te baMdha zA mATe rahyuM te paheluM jaNAya tyArapachI ja mahuvA pratinidhinA nAma Apaze. A dRDhatA amane bahuja sakhta lAge che, nizcaya naya pazizcamanA vatanIone cheDeka aMze cAlI zake che. bAkI temane paNa vyavahAra nayane Azraya pakaDa paDe che. ApaNe te vyavahArane pahelA jALavavAnI jarUra che, mATe A daDha mamata mUkI daI mahavAe pitAnA 2 pratinidhinA nAme mokalI ApavA e amane te uttama ane sulehane rasto lAge che. 40 varSa sudhI nivAsa karela paTaNIne ghULamAM levAnI chuTa mUkavI e amane uttama raste lAge che, kAyade hamezAM haravakhata kAmamAM lAvatAM muzkelI utpanna thAya che, dareka prasaMge jarA namatI derI mUkavI paDe che, mATe pAlItANu ane mahuvA ane e mamata mUkI eka thavAmAMja zebhA che, saMpane mATe daDha IcchA karavA prArthanA che. Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ akabara jaina samAcAra tathA vartamAna carcA. puNyArthe rakama-zeTha viracaMda dIpacaMdanA suputra zeTha sArAbhAinA smaraNa mATe rUpIA 45000 judA kADhayA che. temAMthI rU. 10000 banArasa zALAnA aMge jaina dharmazALA bAMdhavAmAM vAparavAmAM Avaze. rU. 30000 nuM TrasTaDIDa karI TrasTIo tarIke zeTha cImanabhAI lAlabhAI, lAlabhAI dalapatabhAI, jezIMgabhAI haDIzIMga tathA cImanabhAI nagInadAsa vigere 11 jaNane nImavAmAM AvyA che. sekreTarI tarIke vakIla kezavalAla premacaMda vigere traNa jaNane nImyA che. A TrasTaDIDanI rakamanA vyAjamAMthI paNa bhAganI rakama vizAzrImALI kemanA vidyArthIne tathA pA bhAganI rakama bIjA jaina vidyArthIne khUka, phI vigeremAM ApavAmAM Avaze. dhanike puNyanimitte A rIte pisA kharace te bahuja upakAraka ane pharaja tathA dAnanA sAcA khyAla pramANe ja che. ame eTaluM ja IcchIe chIe ke dhanike AvA dAkhalA sArI rIte lakSamAM rAkhe. vidyAdAna mATe have vAraMvAra kahevAnI jarUra ja nathI. banArasamAM dharmazALAnI jarUra che. ane zeTha vIracaMdabhAIe pAThazALAmATe je makAna laI ApyuM che temAM A dharmazALA baMdhAvavA paisA ApIne jaina komapara kharo upakAra karyo che. AnuM ja nAma kharA rastAnI sakhAvata. gInInI prabhAvanA--muzadAbAdamAM AcArya zrI 1008 kamaLa vijayajI mahArAjanA vyAkhyAnathI prasanna thaI bAbu sAheba dhanapatisiMhajI taraphathI dareka jaina baMdhune senAnI gInI ( rUpiyA paMdara) nI prabhAvanA karavAmAM AvI che. dharmaprabhAvanAno prakAra dareka rIte stutya che. hAlanA samayamAM AvI udAra prabhAvanA koI jagyAe jANavAmAM AvI nathI. dhanya che bAbu sAhebane ! 1000 gInI prabhAvanAmAM thaI hatI. punarlagna--eNDavokeTa oNpha InDIyAmAM thaDA divasa para nIcenI hakIkata AvI hatI. amerikAnA ekatra saMsthAmAM IlalIoNisa pragaNunA cArlasTana gAmamAM eka gRhastha mI. maeNkakIne lagna karavA mATe strI meLavavAne vartamAnapatramAM neTIsa ApI hatI. kensAsa pragaNAnI eka vidhavA tenI pAse hAjara thaI ane teNe lagnanI IcchA jaNAvI. meMkakIme pUchyuM "tamAre kaMI pharajaMda che?" vidhavAe kahyuM "mAre che chokarAM che. temanI umara pAMcathI satara varSanI che. A uparathI vicAre ke cha chokarAnI mAtAne paNa, punalagnanI chuTavALA dezamAM, lagnanI IcchA thaI. keTalIvAra punarlagna kare te moTo savAla che. punarlagnanI chuTa mUkavI e hAthe karIne viSayavAsanAne pradipta karyA barAbara che. varNasaMkara prajA utpanna karavAne e sauthI sahelo rasto che. baMdhuo, cAlu sAMsArika baMdhAraNa pheravatAM pahelAM bahu vicAra karaje. lagna-pitA taraphathI geThavAtAM ane putraputrInI pasaMdagI vinAnA hiMdu lagno mATe joIe teTale vAMdho levAmAM Ave, paNa hiMdupati strIne aMtaHkaraNathI cAhe che, strI patine kharA aMtaHkaraNathI cAhe che. yuropIya lagna kelakarAra jevA hevAthI Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] jaina samAcAra tathA vatamAna carcA. karAranI klamA tuTatAM " tuM tAre raste ane huM mAre raste " evI sthiti thAya che. vaLI hAlamAM iMgleMDamAM eka evu maDaLa ubhuM thayuM che ke je evA niyama jAhera kare che ke lagna 10 varSa sudhInI badhIthI karavA. tyAM sudhInA anubhavathI patipatnIne ThIka paDe tA karAra lakhAve. belA bhAio, A sa'sora~~~lagna--ne mATe zuM kahevuM ? tyAMnA rAjyakartAomAM je lagna thAya che te rAjyadvArI hetuthIja thAya che. paraNanAra joDAne prema ghaNI vakhate jovAmAM AvatA nathI. meTA amIra athavA zrImAnAnAM lagnamATe tA, thADA vakhatapara tA. 8 mI sapaTebaranA eNDavAkeTa oNpha inDIyAmAM eka lekha AvyA hatA te parathI jaNAya che ke, lagna karAvI ApavA mATe tyAM dalAleA che, jeo paisAdAra pati athavA patnI gAThavI Ape che, ane pAte AgaLathI TharAvyApramANe meTI rakama meLave che. kaheA, AmAM kevA prema samajavA ? mahArathI ane AghethI jeTaluM zobhAyamAna lAge teTaluM adhu pAsethI nathI lAgatuM. vilAyatamAM garI--iMgleMDa ane velsanI vastI 34152977 mANusanI che. garImA 926741 che. eka hajAre ra7 che, ane laMDana taLamAM eka hajAre 32 che. A karatAM ApaNA dezamAM keTalI badhI garIbI vadhAre che! dilagIrI bharelu. maraNu--pAlanapuranA nAyaba dIvAna mI. zAbhAgacaDha velubhAI koThArI tA. 7-10-09 nA rAja marakIthI gujarI gayA che. teo kAnpharansane mATe bahu sArI lAgaNI dharAvatA hatA, ane pATaNakhAte temaNe sArI madada karI hetI. ApaNAmAM mULa teA sarakAra darabAramAM meTA AdhedArA atizaya thADA che, temAM AvA eka moTA jaina amaladAranuM bhaviSya thayAthI khahuja meATI khAda paDI che. jJAtikalaha--hAlanA samaya kevAe vicitra varate che ke eka taraphathI kAnpharansa jevAM maDaLeA sapanemATe sthapAya che, ane khIjI taraphathI nahi jevI, samAdhAna thaI zake tevI mAmA mATe mATe! kalaha zarU thAya che. AvA kalaheAmAM ghaNu karIne je bhAga ema dhAratA hoya che ke amane geravyAjakhI rIte nukasAna thAya che, ane satAvavAmAM Ave che, te tenA kAraNa AgaLa dhare che tyAre sAme pakSa sIdho javAba ApavAne adale ADo utarI paDe che. hajIsudhI ApaNAM mana evI tarehanAM che ke je khAkhatamAM ApaNane khATuM lAgyuM hoya teja khAkhatamAM virUddha paDavAne badale dareke dareka bAbata je ApaNA harIpha mAthe le temAM ApaNe sAmA paDIe chIe. jyAre hiMdanA subhAgya haze, tyAreja A khoTI Teva nIkaLI jaI, mANasanI sAmA nahi, paNa bAkhatanI sAmAja ApaNe thaizuM. hAlanI valaNathI te ema mane che ke bAbata sArI hoya ke naThArI, paNa sAmAvALInA hAthamAM AvatAM sArI mAmata paNa laTakI jAya che. kAma karanArAo bhUla to kare, paraMtu temane zAMtithI bhUla jaNAvavI ane sudharAvavI eja uttama upAya che. je pakSamAM vadhu mata hoya teja pakSa iMgleMDa jevA sudharelA mulakamAM phAve che. paNa ApaNI tarapha tevu nakI nathI. ATaluM kahyA pachI hamaNA paryuSaNa parvanA svAmIvAtsalyamAM atrenA kacchI dazAozavALa jainabhAie vacce je be pakSA che, teomAM je Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ akaTa khara takarAra thaI hatI te viSe caDu eka jaNAvIzu. A e padmA hAla navA paDayA nathI, paratu sane 1894 thI che. atrenI te jJAtimAM pukhta umaranA 1500 mANaso che, jemAMthI eka pakSamAM 1000 tathA khIjAmAM 500 che. pakSa paDavAnuM kAraNa eTaluMja che ke mATe pakSa peAtAnI jJAti jame tyAre potAnA gAra, je rAjagara kahevAya che, tene sAthe jamADavA rAjI nathI, nAnA pakSa ema kahe che ke jenI marajI heAya te nAtanIsAthe rAjagara brAhmaNAne nAtanI vADImAM jamADe. A uparathI meATA pakSe hAIkorTamAM 1894 mAM kesa mAMDayA hatA, jenA phesalA sane 1895 nA mArcanI 19 mIe nAmadAra cIpha jasTIsa sara cArlsa sATe moTA pakSanA lAbhamAM ApyA hatA. hAla A khAkhata k rIthI kArTe caDI che. makSijInA kesa-- --tA. 8 akaTobare A kesanI mudata hAvAthI AsisTaMTa sekreTarI mI. mAhanalAla, vakIla mI. lakhamazI mezarI tathA zeDa saradAramala tyAM gayA hatA. kiMga kharI bhAIoe iMdAramAM marakI cAlatI hovAthI kesanI mudata mAgI, tethI tA. 24 mI ne ganI muddata paDI che. khva'grejyueTanu' bhaviSya--kapaDavaMjanivAsI, elphInsTana moDala skulanA zizna mI. maMgaLadAsa jamanAdAsa tAvathI gujarI gayA che. (1 cetatA raheje !!!--kAThIAvADa atizaya garIba vibhAga che. " tyAMnA jesara gAmanA cAra vANIA deAzI lAlacaMda kALA, nuDA nemA, meghAvelA tathA hIrAcaMdra nAgajIe AMhI kenpharansa bharANI tyAre jesaramAM derU karavA mATe TIpa karI tema goDIjInA rU. 75 bharAvyA hatA, paNa temanA viSe zaka paDatAM teene rUpiyA ApavAmAM AvyA na hatA. pAlItANethI gheADA vakhatapara rU. 50] tevIja rIte TIpamAM bharAvI teoe peAtAnA khAnagI upayogamAM lIdhA hatA." evuM amadAvAdanu kAThIAvADa samAcAra" tA. 26-9-06 mAM lakhe che. te jana badhuene vinati ke cAkasI karyA sivAya TIpamAM bharelA paisA jene tene ApI devAthI keAI vakhata paisA nakAmA kharamAda jAya che. mATe cokasa karIne rakama ApavI. dharmane nAme paisA ugharAvI khAvA e mahA pApa che. jainamaMDa.--bajhamerase bo. suparavAsara mI. dhanarAganI vAMsaTIyA hivata haiM "nodhapurmeN eka jainamaMDala khulA hai. jisameM 27 meMbara haiM. sabhA meM zrI hemacaMdrAcArya mahArAjakA yogazAstra aura mahAvIra caritrakA adhyayana hotA hai. mahinemeM do dapha konpharansake ThaharAva ke viSayoMpara bhASaNa dIyA jAtA hai. jo meMbara hAjira ho sabako bolanA paDatA hai. jo kurItirthe pracalita haiM unakI eka phaharIsta banAi jA rahI hai. caMdA ru. 15 huvA hai. vahAM para eka pAThazAlAbhI Azo zudi 1 ko khola dI gaI hai. jisameM zAmako 6 // bajese 9 // baje taka paDhAi hotI hai. karIba 20 vidyArthIo hameza Ate haiM. zanivArako vidyArthIokI sabhA hotI hai. usameM bhASaNa laDake dete haiM, laDakoMko mahAvArI inAma dIyA jAtA hai. yaha jainamaMDala ora pAThazAlA yahAMkI brAMca oNphisakI koziSase huI hai. 39 ! Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ T jaina samAcAra tathA vartamAna carcA, 1906 ] kanyAzALA ane srozakSaNazALA-Aze zuda 10 ne divase zrI mAMgaroLa jaina sabhA taraphathI atre temanA hAlanI aMdara khulI mukavAmAM AvI che. pAneSedha dazarAne divase dA dA dezI rAjyAmAM je bhAga devIne apAya che te baMdha karavA mATe je arajI AMhIthI temanApara mokalavAmAM AvI hatI, te pachI uparanA nAmanI eka ceApaDI temanApara mekalavAmAM AvI hatI. zeTha mehanalAla maganalAla, jemanI pAse zAstrIonAM lakhelA matAnI eka moTI buka hatI, te ahuja thoDA vakhatamAM " gujarAtI " presamAM chapAvI mAkalI hatI. A bukamAM 51 zAstrInA abhiprAya chapAvyA che. pavitra kezara--amarItasarathI lAlA meAtIrAma zumala lakhe che ke navuM kezara eka mahInA pachI Avaze. mATe je sAhebane joie temaNe tarata maMgAvavuM. atyAra sudhI kezara jInuM maLatuM hatuM paraMtu je kezara have navuM Avaze te ghaNu' sarasa Avaze, te kezara ApaNA mANasanI dekharekha heThaLa taddana phUlamAMthIja kaDhAvavAnuM che, mATe jeTaluM kezara jeone joie temaNe amane patra lakhavA eTale tarata navuM kezara meklavAmAM Avaze. ra hunnara udyAga. zAhIne pAke--yunAiTeDa sTeTasamAM jelaTAuna khAte mI. DevIDa anDarasana nAme kheDuta zAhInA pAka ugADe che. mI. anDarasane anAjanA sAMDhAmAMthI lakhavAnI zAhI meLavavAnA vicAra karyeA che. dareka sAMDhAmAMthI pANI mATalI jeTalI zAhI nIkaLe che. A zAhIno raMga sAnerI jA maLI che tathA tethI lakheluM lakhANa kAyama mATe jaLavAI rahe che ema kahevAya che. lApAmAsa hIrAnI zeAdha--DAyama`Da TApu javA nIkaLelI sTImara " zrImA " paheAMcI che. je TApu upara hIrAnA khajAnA daTAyele sTImara paranA mANaso mAne che, te TApuo upara jaMgalI leAkeA vase che, ane sTImaranA mANasone teenI sAthe laDavuM paDaze. khAMDe--sana 1905-0OM mAM hiMdustAnamAM AsTrIA-DuMgarI, jarmanI, yunAisTeDa sTeTasa vigeremAMthI zeraDImAMthI banAvelI 4241644 veTa khAMDa AvI hatI. hiMdustAnanI bahAranA dezeAmAM khAMDa banAvavAnI kriyA najare joI te zIkhI AvavA mATe eka vidyArthIne hiMdu, ejyukezana kDe dara mahine rU. 100 nI skaoNlarazipa tathA jarUrI kharca ApI meAkalavA gAThavaNa karI che. kAlasAnA vepAra--agAlamAM pahelI khANa 1820 mAM mAluma paDI hatI. gadhe varSa 8417739 Tana nIkaLyA hatA. A rAjagAra 47 kaMpanIo kare che. 46 baMgALamAM tathA 1 brahmadezamAM. e kapanIonI thApaNu rU. 28854500 nI che. hiMdustAnamAM temaja sIleAna, sTreTasa saMsthAnA, eDana tathA pUrva AphrIkAmAM paNa te khape che. hiMdamAM sAnuM--mahipuramAM Avela kAlAranI khANumAM bAlAghATa khAte 395 AMusa tathA kArAmaDaLa khAte 335 AMusa sAnu` eka aThavADIyAmAM nIkaLyuM che. Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phae C jaina konpharansa hera4. [akabara A aigika oMkArazipamadrAsa ilAkAmAM AvelA triveMdramanA phojadArI nyAyAdhIza mI. anaMtarAmaiyAe hiMdI vidyArthIone jApAna khAte keLavaNI levA makalavA mATe rU. 50000 nI udAra sakhAvata karI che. hIrAnI khANu-sIlenamAM eka aMgreja gRhasthane baTATA ropavAnI jamIna para caLakatI dhAtune kaTake maLyA hatA. pAchaLathI te hIre mAluma paDyo hate. hAlamAM tyAM hIrAnI eka khANa maLI AvI che. maLelAM paDyo. zrI jaina zvetAMbara konapharansanA sekreTarI sAheba - vinaMtIpUvaka lakhavAnuM ke, umarAvatI (va-hADa) nA DhaMDhako tathA tapAvace traNa mahInAthI je takarAra cAlI hatI te badalanI hakIkta Apane vidIta che. ame tathA bAlubhAI hIrAcada tathA bhegIlAla ratnacaMda tA. 18 nA roja umarAvatI gayA hatA. tyAM gayA pachI DhaMDhakonA zrAvaka vargamAM tathA teonA sAdhu vargamAM koI saMskRta bhaNelA athavA zAstra jANanArA koI vidvAna mANasa che ke nathI enI tapAsamAM mAluma paDyuM je saMskRta bhaNelA agara vyAkaraNa jANanArA, agara zAstrasaMbaMdhI mAhitI jANanArA koI paNa nathI. teonA sAdhu kuMdanamala nAmanA hatA. temanI pAse ame traNa jaNa bapore traNa vAge gayA ane puchayuM je Apa saMskRta jANe che? teoe uttara Apyo je hA jANIe chIe. amee zrI caro vinayajJata aSTaka mAMhene eka glaeNka kahIne tene artha pucho. DIvAra manana karI kuMdanamala adhavadana karI di gamuDha thaIne bolyA ke mane saMskRta AvaDatuM nathI. tyAra pachI ame e puchayuje mAgadhI AvaDe che? uttara Apyo ke huM TabAnA pustakono upayoga karU chuM. mane gAthAne artha karatAM AvaDato nathI. tyAra pachI keTalAka prakAre bhASaNa thayA pachI ame kahyuM je Ape je A jhagaDe uThAvyuM che ane sacarAdhAra graMtha cheTe che karIne kaho cho te amArI sAthe vAdavivAda kare ane kharAkhoTAne nirNaya kare. eTalA sArU ame AvyA chIe vAste have vAdavivAda mATe taiyAra thAo tyAre eTalA avasaramAM emanA DhaMDhaka zrAvake 75-100 ekatra thayA. DheDhakonA gurU kehavA lAgyA ke ame zrAvakasAthe vAdavivAda karatA nathI. amane te sAdhu joIe. ame kahyuM je ApanA ziSya vargamAMthI koIne taIyAra kare. agara Apa taIyAra thAo ane amone parAsta karo. tyArapachI amArA sAdhu sAthe bAtha bhIDe. saMskRta jANo nahI, mAgadhI AvaDe nahI, vyAkaraNa samaje nahI tyAre sAdhusAthe vAdavivAda kevI rIte karazo evI rIte ghaNuMeka belavuM thayuM tevAmAM temanA zrAvaka vargoe vInaMtI karI je vAdavivAda karavAmAM ame asamartha chIe ane tema thavAthI deSa ghaNo vadhe, e vAste Apa kRpA karI A taTe ApasamAM mAMDIvAlo. amee kahyuM, je vAdavivAda vAte AvyA chIe. je hAre te pitAne dharma mukIne jIta dhamamAM jAya agara nahI te rU. 501 daMDanA Ape paraMtu e loko eke vAtane TakI zakyA nahI ane kahevA lAgyA ke ApasamAM tuTe eka Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] maLelAM pa. sarata kADhe, ame keTalAka vakhata sudhI vicAra karIne kahyuM che ane je sastA kahIzuM te sarate kabula karIne te pramANe lakhata karI, te lakhatapara tamArA tathA amArA paMcanI sahIo laIzuM, te lakee kabula karyAthI nIce lakhyA mujaba sarate kahI." . 1 paraspare parasparanA gurUnI niMdA karavI nahIM. 2 samakIta zodhdhAra graMthara ke prakAre paNa AkSepa le nahI. evI rIte e sarato nakakI thaI je DhaMDhakane pUrNapaNe mAnya thaI ane temane sarva saMgha ekatra thaI emanA gurU kuMdanamAlanA samakSa ene emanI saMmatIthI lakhata thaI te lakhatapara saMghanA AgevAna Dhakee mATI khuzI sAthe sahIo karI ane jInezvaranI jaya bAlI amAre ghaNo AbhAramAnI visarjana thayA. tA. 19 nA dIne gAmamadhe caracA cAlI je draDha caracA karavA asamartha thayA ane hAra khAIne je graMtha badala laDhatA hatA te graMtha te pUrNapaNe kabula karI lIdho. kAraNa ke te graMtha (samavitaraddhiAra) para kaI prakArepaNuM AkSepa levAnA nahI evuM lakhata karI ApyuM tethI daMDhakonI sarva hAra thaI che. kaMI paNa meTuM kADhavAne bIlakula jagA rahI nahIM evuM anya loko savatra bolavA lAgyA. tethI DhaMDhako ghaNuM zarAmadA thaI pazcAtApa karavA lAgyA. paNa UpAya kaI prakAre cAle nahI. bIje dIvase rAtre paravAra (vi) maMdiramAM jAhera vyAkhyAna amAruM tathA bAlubhAI hIrAcaMdanuM thayuM. vISaya stronI sthiti vema sudharaze e hatA. tRsamAja sAro maLyo hato. huMDhako sarve AvyA hatA. amAruM vyAkhyAna thayA pachI caze vijayajI pAThazALA banArasa taraphathI AvelA paMDIta vrajatApanuM bhASaNa thayuM temadhe paMDItajIe DhaMDhakonI ajJAna sthIti para kaDaka TIkA karI. savAre DhaMDhakonA gurU kuMdanamale amone belAvI paDItajI badala takarAra karI kahevA lAgyA ke amArI nIMdA karI. amAe emanuM samAdhAna karI kahyuM ke paMDItajIe nIMdA to karI nathI, paraMtu Apa vIghAnA kAmamAM keTalA pachavADe che tenuM vivecana karyuM che, tenuM mAThuM na lAgavA detAM tene gugrahaNa karI Apa jJAnavAna thAo ane pachI paMDItajIne nAma muke ema kahI samA. dhAna karyuM. tA0 20 nA rAtre thIeTaramAM jAhera sabhA thaI vyAkhyAna "zana dharmanuM svara e viSaya hato. pramukha UmarAvatInA prasiddha gRhastha gaNapatarAva khAparaDe hatA. amAruM tathA bAlubhAInuM vyAkhyAna UparanA viSaya para 1 kalAka thayuM, zrotA samAja 800-1000 sudhI hato, bhASaNa sAMbhaLI zrotAo tathA pramukha khuzI thayA. DhaMDhake sarva tyAM hAjara hatA. bhASaNane AraMbha karatIveLA prathamaM UpaghAtamAM meM kahyuM che amo atre je kAryamATe AvyA hatA te kArya eTale samakti zalya dvAra graMthanuM maMDANa sAmApakSa vAlAe takarAra na letAM graMthakAra ane graMthanuM mahatva kAyama karI graMtha pramANabhUta mAnI ApasamAM nIkAla thaye che. ema sarva sabhA samakSa kahI, pachI bhASaNane AraMbha karyo hato. bhASaNa purUM thayA bAda pramukhe vaLate AbhAra mAnI khuzI pradarzIta karI ane evI rIte vAdane nIkAla thayA badala pite AnaMda pradazIta karyo. chevaTa pAna-gulAba leI sabhA nivaktapaNe AnaMdathI visarjana thai, ame pramukha tathA bIjA lekonI paravAnagI laI ghera AvyA bIje dIvase DheDhakanA gurUne lekoe Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ akaTobara kahyuM ke Apa ahIMthI palAyana kare . ApaNe purNa pasajaya thayo che. gurUjI ghaNA khInna thayA ane krodhamAM AvyA ane bolAvA kahyuM. ame uttara Ape ke ame vAraMvAra sthAnakamAM AvatA nathI, sthAnakamAM AvavAthI ane prAyazcIta thAya che, amane snAna karavuM paDe che, tamArI tathA tamArA gurUnI amArI sAthe bolavAnI IcchA hoya to kaI sArvajanika jagAmAM Ave, ame tyAM AvIzuM. gurUjIe zrAvakapara (kuMDhake) baha koI kayA, ane belavA lAgyA ke lekhane pAcho lAvI Ape tyAre huM AhAra pANI karIza, nahI te mane badho tyAga che. DheDhake amArI pAse AvIne bahu karagaravA lAgyA ane lekha pAcho mAgavA lAgyA. ame kahyuM je lekha ema pAcho kadI paNa maLavAne nahIM, tame tathA tamArA gurUjI amArI sAthe vAdavivAda kare, amane parAsta karo pachI lekha ApIzuM ane vaLI bIjepaNuM lakhI ApIzuM. te vagara kAMIpaNa vaLavAnuM nahI evI rIte ghaNuM eka bolavuM thayuM. DheDhake nirAza thaI pAchA gayA. evI rIte UmarAvatInI hakIkta che te jANaze. Apane A badhI vistArapUrvaka hakIkata lakhI tasadI ApavAnuM prayojana e che ke ame ghare AvyA bAda DheDhake e heMDabIle kAle temAM keTalAeka majakura eve lakhe che ke tethI amArA badala vagara mAhItIgAra mANasane gerasamaja thavAne saMbhava che. te vAte kharI ane niHpakSapAta paNanI hakIkata jaNAvI che. che evalA, Apane namra sevaka, tA. 1-10-1906. | dAmodara bApuzA. konpharansa oNphIsamAM cAlatuM kAmakAja. DIrekaTarI khAtuM--seraTha, gehIlavADa tathA hAlAramAM AvelAM gAmenI tAravaNInuM kAma pUruM thayuM che. tapAsaNI karanAra 1 mANasa dAMtA tarapha gayela che. bIjo mANasa surata gayela che. sapTembaramAM nIce pramANe kharca thaye che - rU-A-pA. 8-10-3 posTa.. 90-0-0 pagAranA jaNa 6 nA. 2-1ra-0 pAsela 7-15-4 sTezanarI 1-4-0 paracuraNa 306-40 ajamera ophIsa khAte 416-13-7 kenpharansa heralDa khAtuM-lavAjamanA rU. 364 AvyA che. kharca nIce pramANe- 4-12-0 kerAnDasa 34-14-6 TapAla kharca 15-0-0 meTara tathAsUpha tapAsanArane Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 906 ] kenpharansa khAtAmAM cAlatuM kAmakAje. 15-0-0 patra vyavahAra kanAra kArakunane 0-8-9 paracuraNa 70=33 konpharansa nibhAvaqaDa khAtu-- rU. 120-0-0 zarApha bajAravALA makAnanA traNa mAsanA bhADAnA, 16-0-0 kAlasA mehulAvALA makAnanA adhA mAsanA bhADAnA. 116-0-0 AsisTanTa sekreTarI, kArakuna tathA paTAvALAnA pagAra. 2527-0 nirAzrita khAtuM-- 10-0-0 DAyarI vigerenI pherImATe 25-0-0 zrI vaDhavANu sAdhvIjI hetazrI tathA jayazrInI davA mATe. 7-0-0 eka vidyArthIne pAlItANA khALAzramamAM mekalatAM bhADu* vigere. 4-12-0 eka garIba jainane amadAvAdanI TIkeTa vigere mATe. 0-7-. eka garIba jainane paheraNa mATe. 0-9- eka garIkha jainane khArAkI mATe. 47-12-9 mevADa mAravADanA jINAdvAra mATe dvire dvAra--rU. 70] keLavaNI khAtuM-- rU. 5-0-0 jAmanagaranA eka vidyArthIne skolarazipa. 2-4-9 kheDAnA cApaDI AnA 6-0-0 pATaNanI eka kanyAne emAsanI skolarazipa 32-0-0 zrI muMkhaI zrAvikAzALAnA eka mAsanA kharcanA 100-0-0 zrI lAlamAga meDIMganA sekreTarIne-cAlu kharca peTe ', 145-4-9 pustakA dhAra khAtuM-- 115-0-0 mI. ravajI devarAja tathA tukArAma hanama'tarAvane pagAranA 0-8-0 paracuraNa 115-8-0 jIvadayA khAtuM--duzarA prasa Mge dezI rAjyAmAM pADA bakarAnA vadha thAya chete mATe arajI tathA jANItA zAstrIonAM zAstrapramANa matAnI eka bUka mAkalavA mATe prayAsa thayA che. 38-10-0 arajI 618 mAkalI tepara sTAMpa 31-8-0 nAmadAra sayAjIrAva gAyakavADane teja hetuthI laMDana tAra karyeA tenA manA 87-4-0 kAgaLa vigere 12-7- zAstrIonAM matAnI 199 mUkenuM TapAla kheMca 10-2-6 paracuMTaNa 179-15-6 Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jana konpharansa heralDa [ TAbara saMvata 1962 nA bhAdaravA mAsanA hIsAba amadAvAda ATIse kAma thayeluM tenI vIgata OM4 160-6-3 vIdyArthIAne skAlarazipa ApelI tenI vIgata nIce mujaba. 6-0- amadAvAdanA 6--1-- kheDAnA pa---- 2-4-9 3=00 .-.-. 2-8-0 1-8-0 ---Te 0-11-6 2-0-0 2-0-0 2-8-0 93 01210 59 27 2~3~2 208-- 27 . . ,, 5=0=0 durApurAnA "" .. 3,0=0 12-00 kAlAvADanA 0--12-0 mAramInA "" "" 018-0 1--10--0 mahuvAnA 3~~~ rAjakeATanA ,, . 2-0-0 1-0--0 amadAvAdanA 3-0-0 sarjakeTanA 2-00 4-0-7 mAtara 8-0--0 sAdaDI 5-0-0 trApaja 4----0 parAMtIA 4-9-0 jhIMjhuvADA 4-0--0 maravALA 3----. taNazA 40~ aLAU " ,, "" 2. 160-6-3 rU. 180--0--0 pAThazALAone madada ApelI tenI vIgata. 20-0-0 amadAvAda jaina kanyAzALA cha----0 sANa'6 jaina pAThazALA ,, 2? ', 7--0--0 godhAvInA ---- 19 .-.-. *1717 4-00 "" 8--0--0 bharUcanA (jabusaranA ) 1----- kapaDavaMjanA 14-0--0 vaDAdarAnA 1--10--0 mahuvAnA 2-0--0 dhAlakAnA 0-11-0 jAmanagaranA 2-03 IDaranA 21110 30--0 rAjakoTanA 3-07 2-0-0 vaDAlInA 22 3-00 erasadanA 3-0-0 junAgaDhanA 3--0--0 rAjakeATanA 2=0-0 3-0-0 3 19 6-0--0 cuDA jaina pAThazALA 60--0 cATIlA "" 1ke][]]> ~~~PS 3!--- vaDA ---- 19 "" rAmapurA idle ----PS iDara mahudhA ---- dhAMgadhrA .-6-2 ellch s----da "" ', 19 ', 12 .. Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] zrI dhArmika saMsthAnA hisAba mAMsa khAtuM. - 3-9-0nIMgALA 8-- boTAda 4-0- amarelI 4-0--0. raghaLA pa-0-0 bhaMDArI A 20-0-0 berasada, 6-9-0 vaLA 4-9-0 chatrAzA >> 4--0 dihora 3-9-0 gArIAdhAra , 3-0-- saradhAra 4-- mahuDI 2-0-0 lAlapura - - - - - rU. 1807 rU. 42-0-0 nIrAzrItane vepAra karavAne madada ApelI tenI vigata. pa-0-0 rAdhanapuranA 10-0-0 tharAdanA 7-00 15-0-0 jetapura ----gurInA rU.42) rU. 382-6-3 zrI dhArmika saMsthAonA hisAba tapAsaNI khAtuM. zrI muMbaI-madhe pAyadhunI upara AvelA zrI mahAvIra svAmIjI mahArAjanA derAsarajInA vahIvaTane rIporTa. sadara derAsarajInA zrI saMgha taraphathI vahIvaTa kartA be gRhastha zeThagaNezadAsa zebhAgamala tathA zeTha khusAlabhAI uttamacaMda che. temAM daherAsarajIne lagato vahIvaTa zeTha khuzAlabhAi uttamacaMda calAve che. temanI pAsethI saMvata 159-60 tathA 61 nI sAlane hisAba tapAsyo che. te jotAM A khAtAno vahIMvaTa be bhAgamAM vaheMcAI gayelo che. eTale deherAsarajIne lagata upaja kharcane hisAba tathA mIlakta zeTha mazAlabhAI uttamacaMdanA tAbAmAM che. tathA daherAsarajInI nIcenA apAsarAne lagatA supananuM ghI tathA bhADA vagerenI upaja kharacIne hisAba zeTha gaNezadAsa zebhAgamalanA tAbAmAM che. ane tene lagatA copaDA paNa judA che. temAM upara jaNAvyA pramANe deherAsarajIne hisAba tapAsatAMne vahIvaTa lagatu nAmuM cokhI rIte rAkhIne khAtA upara tathA deherAsarachamAM vahIvaTa karatA gRhastha pure purI dekharekha rAkhe che. tema chatAM te khAtAmAM keTalo eka sudhAro karavA jevA che. tene lagatuM sucanA patra zeTha khuzAlabhAI uttamacaMdane ApavAmAM AvyuM che. te upara vahIvaTa kartA tAkIde dhyAna ApI yogya baMdobasta karaze. vahIvaTa karA zeTha khuzAlabhAI uttamacaMde potAnA tAbAmAM hisAba tAkIde batAvyo temATe tathA potAnA kImatI vakhatano bhega ApI khAtAnI barAbara saMbhAla rAkhe che te mATe temane purepuro dhanyavAda dhaTe che. eja vinaMtI. ' jale kheDA tAluke kheDA tAbAnAM gAmonA rIporTa. gAma kheDA madhenI sumatIratnasurI jaina lAIbrerIne saMvata 1960 nA azoka vada 5 thI saMvata 1962 nA zrAvaNa suda 10 sudhIno hisAba tapAsyo che. kAraNa A lAIbrerI teja dIvasathI sthApana thaelI che tathA uparanA dIvase tenAM be varasa purAM thAya che. hisAba tapAsatAM tenA zrI sadha tarakya vahIvaTa kartA zeTha semacaMda pAnAcaMde potAnA amulya vakhatane bhega ApIne (A lAyabrerInI aMdara kAMIpaNa mIlakata nahI hovA chatAM tathA prathama kaMI paNa upaja nahIM hovA chatAM A lAyabrerIne paNa sArA pAyA upara lAvI mukelI jaNAya che. lAyabrerInuM makAna bajAranA madhya bhAge Ave, Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jene kenpharansa heDa; " ' . ' [ akabara hovAthI tene jeta sIvAya bIjuM ghaNuM gRhastho lAbha le che. lAyabrerInAM pustaka tathA bIjI sTerane yogya rIte noMdha rAkhavAmAM Avyo che. te jotAM ghaNe aMteza utpanna thAya che. A lAyabrerImAM zeTha somacaMda pAnAcaMda potAnA nikhAlasa manathI je parizrama uThAve che tethI temane pure dhanyavAda ghaTe che tathA AzA che ke AthI paNa sArA pAyA upara lAvI potAnA jJAti baMdhune vAMcana zekha pure pADaze. gAma kheDA zrI mahAvIra svAmIjI mahArAjanA derAsarajIne rIporTa-sadarahu daherAsarajInA saMdha taraphathI vahIvaTa karanAra zA. nAthAlAla amIcaMda tathA zAkaracaMda amIcaMdanA hastakane saMvata 1962 nA bhAdaravA suda 1 sudhIno hisAba tapAsyo che. te jotAM te derAsarajInA prathama vahIvaTa kartA devagata thaelA che. temanA hastakanA pAchalA copaDAne pato lAgato nathI tathA be traNa varasanuM nAmuM maLyuM te paNa vyavasthA sara nathI paraMtu tyAra pachI hAlanA vahIvaTa kartAnA hastakamAM jyArathI hisAba Avyo che tyArathI teo sAheba derAsarajImAM sArI rIte dekharekha rAkhe che tathA nAmuM paNa vyavasthA sara rAkhavAmAM Ave che. - gAma kheDA zeTha lalubhAI ane pasI tathA tathA zeTha manasukhabhAI jasarAjanA taDa khAtAne rIporTa sadarahu khAtAne hisAba tathA tenA peTAmAM zeThe paratApasI nAgarasInA derAsarajIno ane beDAM Dhora khAtAne hisAba saM.1961 nA Azo vada 10 sudhIne tapAsyo che. te jotAM tenA zrI saMdha taraphathI vahIvaTa ka zeTha manasukhabhAI jasarAja tathA zeTha mohanalAla kahAna dAse tenuM nAmu cokhI rIte rAkhyuM che tathA nAmAne aMge pAvatI buka rAkhI che. te joI khuza thavA jevuM che. A taDa khAtAmAM kheDA Dhora tathA kesara sukhaDa vagere khAtAmAM rakama jame thaI che ne haju paNa temAM vadhAre thatuM jAya che. paNa te koI jagyAe vaparAtI jovAmAM AvatI nathI mATe te rakamane upayoga karavo joIe. ane vahIvaTa kartA gRhasthAe pitAnA tAbAne hisAba dekhaDAvavA tathA bIjA grahasthonA tAbAnA hisAbo dekhaDAvavAmAM madada karavA mATe temane purepure dhanyavAda ghaTe che. gAma kheDA zeThavADA madhenA Adezvara urphe rIkhavadeva mahArAjanA derAsarajIne rIpIsadaraha derAsaranA zrI saMdha taraphathI vahIvaTa kartA zeTha bhAIlAlabhAi amRtalAlanA hastakane saMvata 1 Aso suda 15 sudhIno hisAba tapAsyA che. te jotAM deherAzarajImAM zeTha bhAIlAla bhAInI puratI dekharekha rahe che. tathA keIbI jItanI AzAtanA na thAya te saMbaMdhI puratI kALajI rAkhe che. nAmAnA saMbaMdhimAM paNa bIjAne sucanA ApatAM poteja grahaNa karI derAsarajImAM yogya sudhAro karavA tathA tAkIde hisAba dekhADavA mATe temane pure pure dhanyavAda ghaTe che. gAma kheDA lAMbIzerI madhenA zrI munisuvratasvAmI mahArAjanA derAsarajIne rIpI karajInA zrI saMdha taraphathI vahIvaTa karatA zAM. zAmaLadAsa kasturadAsanA hastakane saMvata 1962 nA Aso suda 2 sudhIno hisAba tapA che. te jotAM tenA vahIvaTa karnAe potAnA nikhAlasa manathI je hisAba sudhArA upara rAkhe che te joI ghaNo AnaMda utpanna thAya che. tathA amene nAmuM batAvavAmAM je rIte anukuLa thaI paDyA che te mATe temane dhanyavAda ghaTe che. gAma kheDA rabArIvADA upha kAgadI pITha madhenA zrI zAMtinAthajI mahArAjanA daherAsarajIne rIperTa-sadarahu derAsarajInA saMgha taraphathI vahIvaTa kartA zeTha hIrAcaMda premacaMdanAhastakano saM. 1962 nA Aso sudI 5 sudhIno hisAba tapApe che. te jotAM daherAsarajInA vahIvaTa karta zeDa hIrAcaMda uke nAthAlAla potAnI vRddha umara chatAM daherAsarane vahIvaTa potAnA nIkhAlasa manathI sAcave che. paraMtu te nAmAnI vyavasthA AgaLathI barAbara rahetI nahIM hovAthI haju paNa tevI ja sthitImAM cAlyuM Ave che. A nAmuM TuMka (thoDuM ) hovA chatAM paNa tenA saravaIyAmAM moTI bhUla Ave che. mATe A derAsarajInA mAgAmamAM AvatA AgevAna gRhasthoe A vahIvaTamAM tathA derAsarajImAM dekharekha rAkhavA zeTha hIrAcaMdane madada ApavAnI jarUra che. zeTha hIrAcaMda premacaMda potAnA nIkhAlasa manathI A baMne vahIvaTa sAcave che tathA amane hisAba batAvavAmAM anukuLa thaI paDyA che tethI temane pure dhanyavAda ghaTe che. prAMta kaDI tAluke kaDInA gAmanA rIporTa. kaDI madhye AvelA zrI cIMtAmaNa pArzvanAthajI mahArAjajInA derAsarajIne rIporTa-sadarahu derAsarajIne saMvata 1lpa-60 tathA 61 nI sAlane hisAba tapAsyo che. te jotAM te khAtAnA saMdha taraphathI Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 | zrI dhArmika saMsthAonA hisatapAsaNa khAtuM. 3 vahIvaTarti gAMdhI nAthAlAla trIbhovanadAse amee jeTalA vakhatano hisAba tapAsyo che temAM potAno kImatI vakhata rekI sArI rIte vahIvaTa calAvela levAmAM Ave che. temaja te gRhastha A khAtAmAM jema jema khAmIo dekhAtI jAya che tema tema temAM sudhAro karavA tatpara rahelA jovAmAM Ave che. tethI bhaviSyamAM A khAtuM vadhAre sudhArA para Avaze tema dekhAya che. te AnaMda thavA jevuM che. amAe jyArathI A khAtAne hisAba tapAsavAnuM zarU karI tapAsaNI purI karI tyAM sudhI amone dareka bAbatamAM temaNe potAnA nIkhAlasa manathI madada ApI che te mATe temane pure puro dhanyavAda ghaTe che. zrI kaDI gAma madhenA zrI Adezvara mahArAjajInA derAsarajIne rIperTa-sadarahu derAsarajInA saMdha taraphathI vahIvaTa kartA zeTha kevaLadAsa malakacaMdanA hastakano sa. 195960 61 nI sAlano hisAba tapAsyo te jotAM vahIvaTa kartae pure purI mehenata laI vahIvaTa sArI rIte calAvelo jovAmAM Ave che ane dIna pratidIna derAsara tathA vahIvaTane sudhAro karatA jAya che. tethI temane dhanyavAda ghaTe che. zrI kaDomape AvelI pasaha zAlAne rIperTa-sadarahu pozAlanA saMdha taraphathI vahIvaTa karta zA. nAthAlAla dalasukhabhAI hathuno hisAba amee saM. 159-60-61-62 ne tapAsyo che. to te mAM Avaka ghaNIja ochIne kharca vadhAre che vahIvaTa kartAe potAno hisAba potAnI meLe ja saM. 1962 nA A sudI 10 sudhInI sIlIka sAthe raju karela che. jethI ghaNuM khuzI upaje che. A khAtAmAM gAmanA jainIomAM eka saMpI nahIM hovAne lIdhe upaja bIlakula thatI nathI ne kAMI upaja thAya che te je ghaNI pAse Ave che te dhaNune ja tyAM rahe che. vahIvaTa kartA pAse AvatI nathI tethI jyAM sudhI A khAtAnI sIlIka che tyAM sudhI te vahIvaTa kartA dekharekha rAkhaze paNa sI lIka thaI rahyA pachI te tathA bIjAo dekharekha rAkhe tevo bharUse reheto nathI mATe A khAtuM AdezvarajI mahArAjajInA derAsarane lagatuM hovAthI te khAtA sAthe joDAI jAya te bhaviSyamAM te sArApAyA upara AvI javA saMbhava rahe che. mATe A khAtAnA vahIvaTa kartAne A khAtuM zrI Adezvara mahArAjajInA derAsara vahIvaTa kartAne soMpI devA sucanA karelI che. zrI kaDImadhe AvelA zrI jIvAtakhAnA pAsenA derAsarajIne rIporTa-sadarahu derAsarajI tapAsatAM ghaNuM ja cha sthitimAM AvI paDavAthI pratimAjInuM uthApana karI zrI cIMtAmaNajI mahArAjanA derAsarachamAM padharAvelAM che. paNa jAtrAe jatA AvatA jana gRhasthane utaravA A ekaja sagavaDavALuM makAna che.tethI darzana karavA mATe dhAtunI pratImAjI padharAvelA che. tenI pujA vahIvaTa kartA zA. parabhudAsa trIbhovanadAsathI kAMI paNa AzAtanA vInA thayA kare che. bhaMDAranI je upaja Ave che te jIrNa uddhAramAM kharacAya che. A khAtAmAM koInA taraphathI vArasIka kAMI madada nahIM chatAM vahIvaTa karta zeTha prabhudAsa trIbhovanadAsa lokapAzethI madada mAgI chavAta khAtuM, kabutarane caNa, kutarAne roTalA, ne pakSIonI mAvajata ghaNI ja sArI rIte sAcave che. tethI temane pure puro dhanyavAda ghaTe che. A khAtuM pAMjarApoLane lagatuM che. te pAMjarApoLana, vahIvaTa kartA tapAsI laI jemanuM tema calAvaze tevI AzA rahe che. zrI kaDImadhenA zrI saMbhavanAthajI mahArAjanA derAsarajInA vahIvaTane rIporTa-sadarahu derAsaranA saMdha taraphathI vahIvaTa kartA svargavAsI maNIyAra kapuracaMda vakhatacaMda tathA temanI pachInA zeTha jeThAbhAI manasukhabhAInA hastakanA vahIvaTane saM. 1959-60-61 ne hisAba amoe tapAsyA che. te jotAM te khAtAmAM koIpaNa jAtanI Avaka nathI paNa zrI bhANInuM tIrtha gAmathI najIkanuM havAthI ceDA ghaNI jAtrALa nI AvanajAvane lIdhe thoDAka rUpiyA bhaMDAramAMthI nIkale che. temAMthI derAsarajIne lagatA pujanano kharca karavAmAM Ave che. te joIne bahu dIlagIrI thAya che. vIzeza dIlagIrI eTalA mATe thAya che ke A daherAsarajImAM vahIvaTa kartA gRhastha sivAca gAmane bIje kaI paNa rahIza majakura maMdIramAM pujA karavA AvatA nathI tethI vahIvaTa kartA gRhastha bahAra gAma jAya che tyAre te khAtAnI gADI upara bIjA derAzarajInA pUjanane lagatA kAmano bojo vadhAre hovAthI tathA A derAsarajImAM bIjo koI paNa mANasa pujanane mATe nahIM AvatA hovAthI pratimAjI apujya rehetA hoya tevuM pucha paracha karatAM saMbhaLAya che. sadarahu derAsarajI ghaNe bhAge charNa thaI gayuM che. mATe tAkIde tene jIrNoddhAra thavo joie nahIMtara paDI javA saMbhava che. vahivaTa katAnA kahevA uparathI evuM dekhAya che ke sadarahu derAsarajI tenA vaDavAoe aMdhAvyuM che. te Aja sudhI teoe saMbhAvyuM che. paNa have temanAthI nahIM banavAne lIdhe sa dhane sopI devA Icche che paraMtu saMdha te vAta upara dhyAna ApatA nathI. te vAta kharI hoya te dIlagIra thavA jevuM Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' ' jaina konpharansa heralaDa. - C akabara che. sadarahu derAsarajInA vahIvaTa karta zeTha jeThAbhAI manasukha bhAIne A khAtAnI sthItI khulI samAvI devA mATe tathA A gAmamAM pate dareka dhAmIMka khAtAnA agresara hovAthI gAma madhyenA dareka vahIvaTa kartane hisAba dekhADavAnuM sucavI pote jAte hAjara rahI hisAba dekhADavAmAM madada karI che. te mATe pure pure dhanyavAda ghaTe che. zrI kaDImadhe zrI saMghanA varaghoDA khAtAne rIpI-sadarahu khAtAnA saMdha taraphathI vahIvaTa kirtA maNIAra balAkhIdAsa premacaMda hatheno hisAba saM0 1962 ne Aso vada 10 sudhIne tapAsyo che. te jotAM tyAMnA saMdhamAM ekasaMpa nahIM hovAthI te khAtAmAM upaja bIlakula thatI nathI. vahIvaTa kartA e pitAnA tAbAne hisAba potAnI meLe tarata dekhADI dIdho che tene mATe temane pure pure dhanyavAda ghaTe che tAluke kaDI tAbAnA gAma gumAsaNamadhenA zrI pArzvanAthajI mahArAjajInA derAsarajIne rIperTa-sadarahu derAsaranA zrI saMdha taraphathI hAlanA vahIvaTa karta zA. choTAlAla caturanA hastakane hisAba tapAsatAM temanI pAse kaI hisAba prathamanA vahIvaTa kartA nivaMza gujarI javAthI hisAbanAM copaDA maLI zakyA nathI jethI A khAtAne hisAba jovAmAM Avela nathI. hAlamAM A gAmamAM jaina grahasthanAM traNa ghara hoI pujanane lagato sAmAna tathA khetInuM ghI vagere kharca ekatra maLI potAnA gharana vApare che. jethI hisAba rAkhavAmAM AvatA nathI tema AsAtanAnuM kAMI paNa kAraNa banI AvatuM nathI ne bhaMDAranI juja upaja thAya che te derAsarajInA rIpera kAma jeTalI jaNAya che. | tAluke kaDI gAma IrANAmadhe AvelA zrI zAMtinAthajI mahArAjanA derAsarajIne rIpa-sadarahu derAsarajInA saMgha taraphathI vahIvaTa kartA zA. kezavalAla jeThAbhAI hastakane vahIvaTa tapAsatAM A khAtAnuM kAma zeTha harajIvanadAsa tapAsatA hatA paNa hAla te gRhastha gAma buDAsaNamAM rahe che tathA hAla mAMdagImAM hovAthI temanA tAbAno hisAba levAnuM banyuM nathI paNa tyAra pachInA vahIvaTa karta zeDa kezavalAla jeThAbhAi hastaka tapAsa karatAM te sAhebe te khAtAmAM kAMIpaNu upaja Avela nathI tethI koI jAtane hisAba rAkhela nathI, ne pujanane lagatA kharce pitAnI gAMThathI kare che. te mATe temane pure pure dhanyavAda ghaTe che. A maMdIramAM pratImAjI dhAtunA che ane tyAM jenIonI vastI thoDI che. | tAluke kaDI gAma eMDhADamadhe AvelA zrI zAMtinAthajI mahArAjajI derAsarajIne rIporTa. sadarahu derAsaranA zrI saMdha taraphathI vahIvaTa kartA zA. laluM gulAbacaMda tathA zA. kALIdAsa rAmacaMda tathA zA. kALIdAsa vakhatacaMdanA hastakano hisAba saM. 1962 nA Aso vada 1 sUdhIne tapAsyo che, te jotA vahIvaTa kartA gRhasthAe potAnA nIkhAlasa dIlathI asalanI rUDhI mujaba nAmuM rAkhI vahIva rAkhela che. te sAhebane pure puro dhanyavAda ghaTe che. A khAtAmAM hAla je baMdobasta thaele jovAmAM Ave che te ghaNuM khuzI thavA jevuM che ane AzA che ke dIna pratI dIna temAM vadhAre thato jaze. vAlake kaDI tAbAnA gAma rAjapuramadhye AvelA zrI nemInAthajI mahArAjanA derAsarajIne rIporTa-sadarahu derAsarajInA saMgha taraphathI vahIvaTa kartA zA, ravacaMda amIcaMda tathA zA. harajIvana manasukhanA hastakane saMvata 1962 nA Aso vada 1 sudhIne hisAba tapAsyo che. te jotAM vahIvaTanuM nAmuM asalanI rUDhImujaba rAkhI vahIvaTa nIkhAlasa dIlathI karatA jovAmAM Ave che tathA vahIvaTa karta pure purI dekharekha rAkhe che ane dIna pratI dIna deherAsarajIne tathA vahIvaTane sudhAre karatA jAya che. tethI temane pure pure dhanyavAda ghaTe che. ' upara jaNAvela zrI kheDA tathA kaDIprAMtanA dharmAdAkhAtAonA hisAbe tapAsIne khAtAomAM je je khAmIo dekhANa tathA keTalIka rUDhIomAM pheraphAra karavA jevuM dekhAyuM tene lagatAM sucanApatro dareka khAtAnA vahIvaTakta gRhasthane ApavAmAM AvyA che. lA. sevaka cunIlAla nAnacaMda o. o. jai. . konapharansa. Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vRhat TippanikAmAM nodhAyalA sAhityanA graMtho. utAro ApanAra pro. ravajI devarAja. vyAkaraNa. svasamayI. kartA. zloka. rimArka. nAma. hemAcArya 1100 varga 1 lo. haima vyAkaraNa 1 vyAkaraNa sUtra 2 uNAdi liMgAnuzAsana 4 bRhadvRtti 200 catuSka-AkhyAta-taddhita tathA kRdanta. 5 vRhannyAsa 84000 pAda 113 / 4 / 5 / 6/7/8112 / tathA 27 no. tenI graMtha saMkhyA TIpamAM nathI ApI paNa daMtakathAthI lakhI che. 53000 6 laghu nyAsa ( zabda mahArNava nAme ) rAmacaMdragaNi 7 laghu nyAsa dharmadhISasUri 8 paribhASyavRtti 9 nyAsoddhAra kanakaprabha aThAvIzamA pAdano laghunyAsa che. 10 kakSApaTTa 11 bRhadvRtti DhuMDhikA bRhadvRtti viSamada vyAkhyA tuSka-AkhyAta-kRd upara para kAkaLa kAyastha 12 laghuvRtti 13 , duDhikA dIpikA paNa kahevAya che. catuSka vRttinI upara " abacuri 2213 15 prAkRta pAdavRtti 16 dIpikA 17 prAkRta rUpasiddhi svopajJa 2485 dviharibhadra sUri 1500 maLadhAri naracaMdra. 1600 prAkRta vRttinI avacUri rUpa prAkRta prabodha vAcya svopajJa svopajJa hemAcArya 3684 18 uNAdi vRtti 19 liMgAnuzAsanavRtti 20 dhAtupArAyaNa 21 nyAyavRtti 22 samAsataddhitasAra prakaraNa 23 haimavibhrama sUtra 175 haima saMbaMdhI che. paM. guNacaMdra 24 vRtti 25 kArakasamuccaya zrIprabhasUri traNa adhikAravALo prAthamika zIkhA Dune zikhavA yogya che. be adhikAra upara karela che.saM.1680 kuLa 191128 Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310 nAma. varga 2 jo. 1 muSTi vyAkaraNa 2 zAkaTAyana vyAkaraNa 3 gaNaratna mahodadhi varga 1 lo. kalApa vyAkaraNa. 1 kalApa vyAkaraNa 2 vRtti paMjikA 4 kRvRtti Tippana 5 vRtti 6 dhAtupArAyaNa 7 vizeSa vyAkhyAna ( nyAsa rUpa ) 8 uktika 9 kaumArasAra samuccaya 10 uNAdi vRtti 11 prameyaratna bhAMDAgAra 12 nAmAkhyAtavRtti 13 prayoga samuccaya 14 kAtaMtrottara paracuraNa 1 SaDbhASA lakSaNapArAyaNa '2 liMgAnuzAsana 4 syAdi samuccaya tyAdisamuccaya tyAdi prakriyA " varga 2 jo. 1 sArasvata vyAkaraNa 2 Tippanaka 3 prakriyA varga 3 jo. 1 pANini vyAkaraNa 12 kAzikAvRtti 3 vyAkaraNa ratnakoza 4 pAvatAraka nAme saMkSipta vyAkaraNa ''jaina kAnpharansa heralDa.' zloka. kartA. malayagiri paM. vardhamAna parasamayi. kaLApaRSi durgasiMha tiLocanadAsa trilocanadAsa vidyAnaMda i amarakavi vAmana kRta amara kavi sarvadhara "" anubhUti svarUpa pANiniRSi -- patra 36 8000 | 3100 | 325 3100 625 500 |34 | 34 |34 | T | 1220 1200 |18000 kuLa 35172 [ akTobara. rimArka. saM. 1197 mAM karela zAkaTAyana vyAkaraNa saMbaMdhI che. anuM bIjuM nAma kAtaMtra che. vRttinA viSamapadanI vyAkhyArUpa | sUtravRtti sahita dhAtusUtrasUdhI traNavRttino uddhArarUpa | zlokarUpa uvRttinA uddhArano saMgraha che. pAMcamAM pAdanI | AkhyAta tathA kRdnuM vizeSa vivaraNa. lakSaNa tathA keTalAka padanA saMgraha rUpa anuM bIjuM nAma vidyAnaMda che. te samAsa | lagI che. aSTAdhyAyirUpa pANini sUtranI laghuvRtti rUpa | pANinIyanA saMgraha rUpe samAsa sUdhI ke Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 1. vRhat TippanikammA bAdhAyalA sAhityanAM graMtho... svasamayI. nAma. kartA. zloka. rimArka. haimI hemAcArya 180 10000 1 haimI nAmamALA 2 vRtti 3. anekArtha 4 vRtti 5dezI nAmamALA 6 vRtti 1827 zeSasAthe maheMdrasUri 10660 aka svarAdi chakAMDavAlI hemAcArya anuM bIjuM nAma ratnAvaLI che. 3500 ATha vargano krama pADala che. kuLa 27787 parasamayI. amara 1 amara koza 2 , Tippanaka 3. trikAMDa zeSa 4 zabdapramedAnuyAyi nAmamALA mahezvara kavi chaMdaH zAstra. svasamaya. kartA. zloka. saMvata. naM. nAta. / rimArka. 1 chaMdonuzAsana ( chaMdazcUDAmaNi ) | ratnacaMdragaNi kartA, birUda prakaraNa sthakAri pratyaMtaramAM zloka 5.99 paNa che. gAthAnA lakSaNa Apela che. hemAcArya 4100 2 vRtti 3/gAthAratnakoza 4 naMditADhaya 5vRtti . . 'devAcAryaziSya parasamaya. 2chaMdaH pradIpa 2jayadevachaMda 3 Tippanaka 4vRttaratnAkara 5vRtti 6halAyudha chaMda vRtti zrIcaMdrasUri kedAra bhaTTa zrIkaMTha halAyudha Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [akTobara alaMkArazAstra. svasamaya. naM. nAma. kartA. zloka. saMvata. rimArka. 1 alaMkAramahodadhi 2 vRtti 3 kavizikSA 4 ma. nareMdraprabha bappabhaTTiziSya vinayacaMdra paM. amarakavi 4/kAvyakalpalatA 5/vRtti parimaLa kAvyAnuzAsana | (alaM.cUDAmaNi) hemAcArya vRtti 4200 / / pratyaMtaramA 2800 che 83ma. che. vRttiviveka 10 kAvyAmnAya 11 vAgbhadhalaMkAra patra20 amarakavi vAgbhaTTa / cha adhyAya che. . kuLa 16550 parasamaya. 1600 zrIrucaka mammaTa 141 jayaMta mANikayacaMdra 1730 4730 3244 1216 jaina che.. 1alaMkArasarvasvarAjAnaka 2 kAvyaprakAza 3 vRtti jayaMtIdApikA 5saMketa 6 vivaraNa avacUrNi 8 kAvyapradIpikA 9/caMdrAlokAlaMkAra 10/daMDyalaMkAra 11 bhojAlaMkAra 12/vRtti palhadeva sUtravRtti garbha bhojarAja AjaDa - padaprakAza nAma TIkA che. kAvya baMdhAdivAcya. mahAkAvya. svasamayI. abhinaMda kAvya dyAzraya kAvya-saMskRta tti -- sarva 36 rAmacaritra vAcya hemAcArya 3.28 kA. 3828 sarga 20 che. khara. abhayatilaka 17574 1312/aThAvIsa pAdanI che. / . Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] vRhat TippanikAlI govApasa lAviyanA prathA. nAma. kartA, zloka saMvata rimArka. 950 4230 1307 3 dyAzraya-prAkRta 4 vRtti 5. dharmAbhyudaya kAvya dharmazarmAbhyudadya hemAcArya khara. pUrNa kalaza udayaprabha haricaMdra digaMbara sUrAcArya nemi caritra mahAkAvya Tippanaka 7 nemi dUna kAvya 8 nemi nirvANa kAvya 9/vastupALa kAvya 0 zALeya mahA kAvya vastupALa caritravAcya kA.5040 sarga 2. kAvyAdibaddha anuM bIjuM nAma dharmanAtha kAvya che. 1.90 gadya padyamaya bahu khaMDana vALu bhojarAjyamAM kareLa - sarga 15 che. vikrama vAgbhaTTa 360 paM. dharma kumAra 1600 1234 -- caMpUrUpa-vaNana sAra 1tiLaka maMjarI kathA Tippanaka. . sAroddhAra 2) bALa bhArata paM. dhanapAla zAMtyAcArya laghu dhanapAla amara kavi 1200 11900 6774 -- parasamaya vAcya sarga 43 1 yazodhara caritra kAvya digaMbara 43240 parasamayI. varga 1 lo. . raghuvaMza kAlidAsa 1-kA. 1572 kumAra saMbhava vRtti 3 kirAtArjunIya vRtti digaMbara dharmakIrti bhArI prakAza varSa lokAnaMda mAgha paMDita vallabha deva 120.0 zrI harSa kavi. kA. 4009 mAgha kAvya vRtti naiSadha kAvya vatti caMdu gadAdhara vidyAdhara kAlidAsa vRtti vRtti bhaidha dUta kAvya vRtti varga 2 jo. gauDavadha prAkRta gAthAsaptazatI gA.1168 sAtavAhana bhuvanapAla AjaTa 4500 Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bArambAra akTobara. nAma. ko. loka. saMvata rimArka. dAmodara 1290 varga 3 jo. kuhinImata kAvya 2 naranArAyaNAnaMda kAvya 3. vikramAMkAbhyudaya somapALa vilAsa varga 4 tho. kAdaMbarI kathA 2caMpU kathA Tippanaka. 3. vAsavadattAkathA vRtti saubhAgya maMjarI kathA -- puliMdrakRta saMdhAnavAlI anuM bAjuM nAma damayaMtI kathA che 2500 bANakavi vikrama bhaTTa caMdapAla subaMdhu kavi nArAyaNa kavi -- paM. maheMdra jyotiH zAstra. svasamayI. 31.0 gadyapadyamaya vosiri gA.750 AyajJAna tilaka vRtti gaNita tilaka vRtti 3 jJAnadarpaNa siMhatilaka hemaprabhasUri naracaMdrasUAra 141 trilokyaprakAzavAcya che. amA 2. prakAza che. 4 praznaprakAza 5 praznavyAkaraNa jyoti vRtti 6 bhadrabAhavI saMhitA 7 bhuvanadIpaka | vRtti 8 sArAvaLI jyotiSya 9 harSaprakAza bhadrabAhu padmaprabhasUri siMhatilaka 270 harSadevagaNi 6818 parasamaya. AyasadbhAva 2 bhAzAdhara paddhatiyaMtra 3. krUraparvata . cadrArka grahasAra 5/caMdronmIlana cUDAmabhisAra 6, cUDAmaNi 7 cUDAmaNisAra lakSmaNabhaTTa 6.2 / / amA 42 prakaraNa pAkhyA cha Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ R , . : -:: - C bAyarAmAtyanAprathA. . - - nAma. kartA. loka saMvata rimArka. TU 8 jyotiSasAra vRtti 9 jJAnamaMjarI 10 trizatI zrIdhara Tha.pherU vatti | akyAzIthI mAMDIne 84 cakravAlI 11/narapatijaya carcA ,, gatagrahAnayana pUrvAka 12 paMcAMgatithi vivaraNa anuM bIjaM nAma karaNazekhara vRtti cha utpalabhaTha |||| . amAM 5 adhyAya che.. amAM 25 adhyAya che 13 praznajJAna saptati 14 ratnakoza 15 ratnamALA 16. laghujAtaka 17bRhatjAtaka .18 vArAhI saMhitA vRtti 19 vidvajana valabha 20 zrodharIya jAtakapaddhatiTIkA 21 SaTpaMcAzikAvRtti 22 SaSTisaMvatsara varAhamihira 400 bhojarAjA amAM prazna jJAnamATe 19 a. che. amA 7 adhyAya che . kaLAzAstra. parasamaya. / pherU 1dhanurveda 2 vAstusAra vRtti 3 dravyaparIkSA vRtti 4 ratnaparIkSA vRtti sAmudrika nATaka. svasamayI. 1/prabuddha rauhiNeya nATaka 2/mAnamudrA bhaMjana nAbaka rAmacadra devacaMdragaNi sanatkumAra viLAsavatInA saMbaMdha pratibaddha 3/mudita kumudacaMdra nATaka mohaparAjaya nATaka yazazcaMdra yazaHpALa 32. |--kumArapALa nRpa Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te nAma. 3) vanamALA nATikA nalavilAsa 8 raghuvilAsa 9 rAghavAbhyudaya varga 1 lo. 1 daza rUpAloka 2 bharata zAstra varga 2 jo. 1 anarthya rAghava Tippanaka Tippanaka 2 caMdralekhAvijaya 3 cANakya nATaka 4 dUnAMga nATaka 6. prabodha caMdrodaya : 7 mudrArAkSasa 10 vikramorvazIya -11 zRgAratilaka varga 3 jo. 1) karpUramaMjarI nATikA 2 | ratnAvalI nATikA 1 kAlajJAna 2 nADI saMcAra jJAna 13 pipIlikA jJAna 4 pustakeMdra graMtha 5) pAsA kevalI 26) mAtRkA kevalI 7 zakuna zAstra 8] zakuna sAroddhAra kAnpharansa heralDa. kartA. paM. amaracaMdra paM. rAmacaMdra paM. rAmacaMdra rAmacaMdra murAri devaprabhasUri mala-naracaMdra parasamaya. vizAkha deva kAlidAsa harSadeva zloka. saMvata mANikya sUri - 7500 230 1010 770 - 1733 zakunazAkha. svasamayI. -- | 15 |216 |50 14patra |508 788 T - T 111 111 aMka 10 [ akTobara | 1338 | rimArka. anuM bIjuM nAma murAri nATaka che. caMdra gupta cANAkya saMbaMddha devatAdi 11 dvAra vAluM anuM bI nAma rutajJAna ke prAkRtamAM vArttAmaya Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] vRhat TippAnakAmAM bhopAyalA sanAyo taMtrazAstra. / parasamaya. naM nAma. . kI. zloka. | saMvata rimArka. - durga deva adhyAya 10 147 gA.1397 - yogionA AmnAyanI che. 2 artha kAMDa 2 kheLavADi 3 nAtha pustikA 4 siddhAjJA pati 5 harimekhalA kAmarUpa paMcAzikA vRtti mAM lokone Azcarya kArakaaMjanasiddhi vagere yoga ApelA che, amAM vicitra vAcya che. vasaMtarAja lAvaNyazarmA 350 maMtrazAstra.. svasamayI. . 1 maMtramahodadhi prAkRta 2 bhairavapadmAvatI kalpa digaM-durga deva gA.36 maliSeNa sUri 400 parasamayI. 1rudrAkSa kalpa 2vetArka kalpa adhyAtmazAstra. parasamayI. pAvaMjaya yoga vRti 2 yoga kalpa druma 3 amRta siddhI 4. gItA pataMjali bhojarAja virUpAkSa amadAvAda tathA vaDodarA jIllAnA jaina zvetAMbara mUrtipUjaka zrAvakonI vastIvAlAM gAmanI DirekaTarI thaIne AvI che tenuM tAlukAvAra lIsTa. vIramagAma tAluko. dasalANuM trA viramagAma gelaDA nAyakapura bhaDANa jALIsaNA ukhaloDa sItApura sahAra jhAMjharavA viThalapura kukavAva guMjALA Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devalerA kAcala bIDaja sAdara dAda selA muLadharaI mera uMcaDI tAluke vaDodarA. 'pAtaLaveNI chANI sarAra aNakhI rAdhupurA iTolA vaDasAlA, karAlI pIMgaLavADA ramaNagAmaDI rAmanAtha kaMDakaI pAra, mAThA karasanapurA , ' ' ', jalAlapura hebatapura buDathala zIvapurA | kecarIA ogaNaja uDhANA zIyAla rAyapura edalA saragavA - - paraLa "udhareja chabAsara sarasapura chanIAra sImaja khoDIyAra adhAra dhAmatavANuM madrIsaNuM sagAI lakhakAmaNa hAMsalapura dhArapIpaLA mahIjaDA rIbaDI lakhamIpurA cAMdakheDA dekAvADA bAvalIAlI jamIetapurA kuMvarakhANa nAMdeja panAra vaTAmaNa medarA mAMDaLa utelI A jhaMDALa dAMtIsaNuM baladANuM eNAsaNa sIja vIrapura gIramathA (jaramathA) rAmapurA pIsAvADA hIrApura jIvApura lIbaDIyA - vanapaIDI prAMtIja tAluko, rAasaNa kuNaparA prAMtIja aMdaraDa vIMchaNa vAdhapura uvArasada DAMgaravA AMtrelI pAlaDI yaNI harasola valAda bAmarolI ghaDI aDALaja abAsaNa sAMpaDa haDIpurA merAvA saroDA tArApura gheLakA tAluke. maiDAsA tArApura talAda lakA dhaDakada sItavAdA sAvajaDA bebhA baDodarA samANI tAluko sANaMda pIludarA kAMThanagara bhAta sIlAva vejalakA kAsIMdarA uMjhA juvAraja godhAvI hAtharelA. caloDA sarakheja manorapara nAnerA meraiA maTIroI kAvIThA chAroDI TebA vAsaNAmelIyA garaja bArejA guMdI tAluke dasoI maTeDA * bAvaLA kebA gAMgaDa gotA saragAsaNa vahelAla nadIsaNa bhAleda jetalapura manorapara -adarakhA asalAlI salADa daMtezvara samIyAlA, nareDA. keTa goravA rUvADa vaDasAlA vaDodarA vA makarapurA tarasAlI. tAluke DabhoI jetalAvaDI DholAra neDA, vasAI rAjalI nArIA karaneTa kamAla kanAraDA kAraNa sIta para lIMgathalI aMtelI chabAsara moTIbarU Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - -- * kurAla : chatrALa Dabhoi thayelI vaDaja vyArA tAlakA pAdarA. mobhA darapurA paDAyA sAMdhI dhAja pIMpalI mAsara sANapura abheja cANasada AtI ekalabArA gavAsada ' maDedhara tAluke sIsavA. sIsavA kesIMdara bhAdaraNa jhADA jaNasaNa vADola kInakhelADa kaNajhaTa pheNAya tAlukA sInera. sInAra arakAla mAlapora aNuMdI avAkhaLa utarAja mAMDavA garADI taravA mAlasara TAkaravA surA sAmela sImalI TAkarAlA sithAra virajya : bharathANuM valaNa aNastu pAchIyApurA, karajaNa bAmaNagAma lIleDa kerala samarA gaNapataparA parA, eraMdA tAlake saMkheDA. kesIMdrA kALItalAvaDI vADIyA vAsaNA bhATapara tIlakavADA bujehA amarelI tAlake peTalAda. peTalAda gaMbhIrA kAvIThA ubheluM Demola mahelAvI peTalAda mAMgarola vistolI saMjAyA devA AmagAma vasApurA sojItrA malAtaja piTalI sIela bAlaTI beDakA Ayara raNapura chavA arasuMDA abharA sAMsaroda mAraDI semarA haLadaravA DabhAsA. latIpurA vaNacharA umarAyA sokhaDA khuda mAtraLa sarasavaNI rAjupurA heja dhAvaTa sImarI dethANa tIthAra sAMpalA DibakA sAdarA kIkarIA diIkarIA (malanuM) vizrAmapurA gayApura kAMdA kA pAdarA lAgela parela cAMga bhaDada devAvAMTA camArA tAluko vAghoTIyA, kumeTA bhaNIyArA rasulAbAda vANIyAda amIsarA varakhala kanyArI kaNajeThA terasA gunIyAda bItharI aMbAlI zephAlIA sAMDhalI mITela tAluko ciraMdA. mIAgAma mAnapara jItharaDI haDada bacAra methI khAMdhA pIgaLavADA karAI gaMdhArA velAra sagaDoLa umaja pAchIA purA kArelA suravADA raNuM mujapura upara chApelAM amadAvAda ane vaDodarA jIllAnAM gAmozivAya kaI ApaNu vastIvAlA gAme bAkImAM rahI jatAM jaNAya tenA nAma AgevAnone pisTasahIta lAgatA valagatAoe lakhI mokalavA vinaMtI karavAmAM Ave che. Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAravADameM maMdiroMkI sthiti inspekTara hirAlAlajIkA bADamera ilAke mAravADameM DAirekTarI vAste ___ daurA huvA so vahAMkA saMkSipta hAla isa taraha para hai. isa bADamera ilAmeM bilakula rastA kharAba aura bemAluma kamara chAtI taka bhuraTa khaDe haiM bikaTa pahADI ujADa rAste. aura bhAkharoMkI khohameM gAMva baste haiM loga dharmase bilakala anajAna hai. nAma mAtrakA cinha dharAte haiM rAkSasI vRttI hai. svarUpase koI osavAla nahIM kaha sakatA, bADamerase 13 kosapara kerADU gAMvameM jaina maMdira haiM jisameM 5 to zikhara abhI bane mojUda hai. koraNI AbUjIke mAninda hai saba berAna paDe hai. 'lAkhoM rupayoMkI lAgatake hai saMvata 1218 kA pratiSTA huvA lekha vahAM dekhane meM AyA haiM kerADUse karIba 7 kosake phAsalepara jUnA gAMva hai vahAMke bikaTa pahADoMmeM maMdira hai sUne 2 zikhara mojUda aura gire huye hai, saMbata 1356 ke kArtikameM zrI jaina caMdrasurI gurukA pratiSTA kiyA huvA nAgapAla zrAvaka narasiMhA nRpAke samayakA yahAMpara ina donoM sthAnoMmeM nAnA bhAMtikI riddhikA honA pAyA jAtA hai. bADamera khAsameM eka jatIjI indracandrajI hai jo kriyA pAtra pAye jAte hai unke upAsaremeM jina bimba virAjamAna haiM. nihAyata kAMtimaya zobhA akathanIya hai. jinkI sevA bhakti acchI karate hai. aura jUne kerADUmeM jainoMkA yahAM baDA gorva hai. yahAMpara jIrNoddhAra karAyA jAve. parantu tAkata hAsila karake - aise 2 sthAnoMko tapAse. yaha sthAna tamAma mAravADake devAlayoMko sudhAranemeM kAphI hoMge. parantu kozIzase yAnI rAjakA hukama va ikhtiyAra lekara yaha kAma kiyA jAve. . zrIH jaina dharmakI unnati va vidyA va jJAnakI tarakI kI khayAlase hamAre jainI bhAiyoMne salAha karake eka zrI zvetAMbara lAyabrerI tA. 11 akTUbara sana 1906 I. se mu. kambe saMjItameM kAyama kI hai, lihAz2A apane jainI bhAiyoMse koI jainI akhabAra nikalatAho unakI sevAmeM nivedana hai ki kRpA karake apane patra isa lAyabrerImeM jo vinA mUlya bhejeMge, una sAheboMkA zukriyA adA kiyA jAvegA, aura jo sAhaba vinA mUlya nahIM bhejanA cAhate vaha sAhaba eka eka kApI namUneke taurapara ravAnA pharamAyeM pasaMda hogA to maMgavA liyA jAvegA. phatka. ApakA zubhaciMtaka, ciMtAmaNadAsa sekreTarI zrI zvetAMbara jaina lAyabrerI saMjIta, ji. jAvarA, mu. mAlavA. Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidvAna jene tathA anya satya zodhako mATe uttama taka. jJAna pAmavA-A5vAne apUrva lAbha. nirjarAnuM parama sAdhana. InAmI nibaMdha. InAma rU. 400 cArase. sad deva tasva. ane Izvara jagatkata nathI. viSaya sUcanA 1--nibaMdha buddhi prakAzanA deha pRSTha jeTalo he joIe. zuddha gujarAtI bhASAmAM kAgaLanI eka bAjue vaMcAya evA daskatathI lakha. 2-tA. 31 mI DIsembara 1917 sudhImAM muMbaI-mAMDavInA ziranAme mahetA manasukhalAla vi, kIracaMda upara mokalI Ape. 3-nibaMdha lakhanAre nibaMdha upara pitAnI kaMI kahevata (Motto)lakhavI. nA aTaka ne lakhavAM. nAma-aTaka kahevata ane ThAmaThekANA sAthe judA kAgaLa upara jaNAvavuM 4-nibaMdha pitAnI bhASAmAM lakhAyale ane potAnI mahenatanuM pariNAma he ! joIe. ekalA utArA kAma nahiM Ave. bIjA graMthanI sahAya bhale levAmAM Ave, paNa te uparathI svataMtra payAlocanA karI svataMtra lekha lakhA joIe. pa-A nibaMdha mATe hariphAI karanArAoe cagya graMthanI cha sahAya levI. ghaNA che paikI nIcenA khAsa sUcavI zakAze - * 1 padarzana samuccaya. * 2. syAdvAda maMjarI. * 3. zrImada rAjacaMdra praNIta "Atmasiddhi. 4 4. jaina tasvAda 1-ra-paricacheda. 5. zrI ratnAkara avatArikA. + 6. "AtmamImAMsA" ane "devAgama stotra." 4 7. mokSa mArga prakAza. a 8. zrIdevacaMdrajI tathA AnaMdaghanajInI vizio ItyAdi. 6-vizeSa khulAsA, mAhitI mATe sUcanA bIjImAM jaNAvela ThekANe puchavuM. 7-upara jaNAvela graMtho paikImAMthI utAre na kare. utArA karavAmAM Ave, to te asthAne ke asaMbaddha na hovA joIe. utArAne " " cihuthI aMkita karavA. 8-nibaMdhanA viSayasaMbaMdhI nIcenI bAbatepara khAsa dhyAna ApavuM - (a) sadaiva kevA hovA ghaTe? ke (ba) jagakartA Izvara nathI. * + X Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ka ) jagatu anAdi che. (4)chatAM sadaivane viSe, opacArika katRtva zA mATe ane keTale aMze Ara. pavuM Avazyaka che? (I) aupacArika katatvana ArApie, te kaI hAni saMbhave che ke saMbhave, te zI? sadudevanI pratimA bhaktinI AvazyakatA. A vagere bAbate tarapha dhyAna kheMcavuM egya gaNyuM che. i-nibadhe vidvAna purUSonI eka kamITI tapAsaze. 10-pAsa thayelA nibaMdhamAMthI siAthI uttama nibaMdhavALAne InAma maLaze. 11-gya lAgaze, te te nibaMdha kamITInA abhiprAya mujaba jarUra jogA sudhArAvadhArA sAthe pragaTa karavAmAM Avaze. 12-keLavAyelA jene, grejyueTa ane anya satyazodhaka vidvAne mATe paNa A uttama taka che. AmAM InAma ane jJAna e baMne lAbha samAyelA che. pitAne nibaMdha kadAca pahele na Ave, tethI InAmano lAbha na maLe; paNa nibaMdha lakhavA mATe je jJAna vAMcavuM vicAravuM paDaze, te kAMI ocho lAbha nathI. Ama vicArI jANakAra bhAIoe jJAna vAMcavA-vicAravA ane nibaMdha mATenI harIphAInA medAnamAM kamara kasI utaravuM ghaTe che. tA. 1-9-1906-zanivAra 1 lA. zA. amaracaMda talakaca8. muMbaI. * gujarAtI chapAI gayA che. hiMdI chapAyA che. saMskRta chapAyA che. 8 Not real vAstavaka nahiM; paNa AropeluM. zrI jaina zvetAMbara konpharansa harailDake mAnanIya sampAdaka mahAzaya samIpeSu-- ni ca hai --i ___zrI vasudeva hiNDI eka prAkRta bhASAkA prAcIna graMtha hai / isameM bahota lAlityapadavinyAsa aura apUrva kathAoMkA samAveza hai| isakA saMskRta anuvAdasahita prakAza honese bahota upakAra tathA jJAnakA vRddhi hovaigA, kAraNa yaha graMtha kaThina aura upadeza pUrNa hai / isaliye isakoM anuvAdasahita zuddha karake mudrita karAnekI icchA hai / yaha bRhat graMtha hai / hamane isakA prathama aura dvitIya khaMDa dekhA hai, paraMtu sunanemeM AtA hai ki isake samagra graMthakI 72000 zloka saMkhyA hai / isa liye Apake yaha sarvajana prasiddha patradvArA sarva sAdhu zrAvakoMko nivedana karate haiM ki agara kisI mahAnubhavake pAsa isakA sampUrNa yA koi. eka, yA do, yA tIna, yA jyAde khaMDa hove to kRpA pUrvaka hamako nIceke pattepara zIghra sUcanA deveM, hama inakA upayukta mUlya vA kAgaja vA likhavAIkA jo kharca paDe so bahota harSase bhejanekuM taiyAra haiM aura unakA bahota upakAra mAneMge / iti. nivedaka zrI pUraNacaMdanAhAra ( bi. ela.) | mu animais (vaMIi ). Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIra sambat 2433. OM vikrama sambat 1963 zrI jaina zvetAmbara konpharansa ra4. navara , - prada vAta zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa oNphisa, muMbaI. viSayanumALa, nhn . . | . viSaya. . . ' viSaya . . jainanA jAhera khAtAM ane te amadAvAda ophisane Aso manI hAlanI sthiti. ... 321 mAsano hIsAba. . . 341. ApaNI rAjyArI sthiti .... 325 kanapharansanA karAvAne thatA tIrthayAtrA. ... ... ... 317 | amala. . . .. 343 manuSyadeha zAne mATe che? ... 330 vaDodarA jaina bALAzrama. . 346 mI. lAbhazaMkara lakSmIdAsane muMbaImAM vasatA garIba jainonI stutya prayAsa. . . 373 | thatI hADamArI. ... ... 347 lorDa kIcanerane mI. lAbhazaM. mAlavA dezamAM jIrNodhAranI , karanI aja. .. .. 333 | agatya. . . ... 348 kenapharansa AphIsamAM, cAlatuM maLelA pa. . . . . 349 kAmakAja. .. - 334 jaina samAcAra tathA vartamAna zrI dhArmika saMsthAonA hIsA- . | carcA. ... ... . . 3pa0 ba tapAsaNI khAtuM. ... 337avalokana ane pahoMca. - 253 vArSika mUlya DAkakA mUlya sameta sirpha ru. 16 hRdugara ' TIma -paM. Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sIrIjha taiyAra karavA mATe ru. 1000 nuM inAma ! pATaNa khAte maLelI cothI jaina zvetAMbara konpharansa vakhate thayelA TharAva anusAra jaina dharma ane. pIla muphonu purNa rAte kramavAra jJAna thAya tevI uttarottara bhASA tathA viSayonI kaThINatA vALI 1 thI 7 pustakAnI sIrIza gujarAtI athavA hIMdI bhASAmAM taiyAra karavAmATe ru. 1000, aMke eka hajAra rupayArnu inAma nAcenI zaratoe ApavAna cha: 1 je sIrIzane inAma ApavAmAM Avaze tenI prasiddhI-vigereno haka inAma meLavanArano raheze paraMtu te prasiddha karavAnI teNe kabulAta AphvI paDaze. jo te haka konpharansane Apaze to ru. 1000, bIjA ApavAmAM Avaze. 2 sIjhinI pasaMdagI eka khAsa kamITI nImIne karAvavAmAM Avaze. 3 AjanI tArIkhathI eka varSa sudhImAM pasaMdagI mATe AvelI sIrIjJonaH kamITI pAse tapAsa karAvavAmAM Avaze..... 4 tapAsa mATe AvelI sIrIzomAMthI ekane inAma Apa, ema. kamITI badhAtI nathI paraMtu temAMthI yogya daze toja inAma ApavAmAM Avaze. 5 pasaMda karavAmA AvatI sIrIjJa zIvAyanI dhIjI sIrIjhamAthI amuka / cepaDIo agara temAnA pATho kamITI pasaMda karaze to tenA pramANamA tenA yojakane inAma Apa vAmAM Avaze. vadhu khulAsA mATe nIcenA saranAme patravyavahAra karavo.. - caMpA galI mubaI. * AsIsToTa sekreTarI. tI. 25-5-1906. zrI jaina zvetAMbara konpharansa. jaina zvetAMbara konpharansa. jAherakhabara. konpharansa taraphathI jIrNoddhAranuM kAma cAle che, ane temanA hAthamA jIrNoddhArama' varcavAne keTalIka rakkama bAkI che, A rupIyA turtamAM kharcavAnA che, to dareka gAmanA zrI saMghane tathA derAsaranA vahIvaTa karanArane vinaMti karavAnI ke potAnA gAmamAM koI derAsara jIrNa hoya athavA AzAtanA yatI hoyaso turtAturta nIce pramANe caukasa hakIkata amane lakhI mokalazo.. 1. deruM baMdhAyAnI sAla ( maLeto ). 2. jIrNoddhAra yayo cha ke kema ane thayo hoyato kyAre. 3. derAmA karavAnA kAmanI vIgata, 4. deraM sArI rote majabUta sthitImAM mukavAne sAraM thanAra aMdAja kharca lakhatAM khAsa dhyAna rokhaSu ke jarurI kharca zivAya vadhAre rakkama batAvavI nahIM. 5. gAma taraphathI keTalI madada maLaze te. jIrNa mandiroddhAra karavA mATe gAmogAma pharIne jIrNa derAsaronI tapAsaNI karI gAmavALAne upadeza pI onasarI rIte athavA nAmano pagAra leIne kAma karavA sAru jaina gRhasthanI jarura che, temane bhAI vAgare paracuraNa tamAma kharca ophIsa taraphathI ApavAmAM Avaze. ApramANe kAma karavAnI jemanI icchA hoya, temaNe nIce sahI karanArane rubaru maLavU, agara patravyavahAra karavo. . asisTaMTa sekreTarI pAgallI-magbaI, tA. 10-9-1906. jaina zvetAmbara kokaransa. Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // OMnamaH siddhebhyaH / / yaH saMsAranirAsalArasamatirmuktyarthamuttiSThate, yaM tIrtha kathayati pAvanatayA yenA'sti nAnyaH samaH // yasmai tIrthapatinamasyati satAM yasmAcchubhaM jAyate, sphUrtiyasya parAvasaMti ca guNA yasminsa saMgho'rcyataH // atha-je saMdha, saMsAranA tyAgane viSe icchAvALI che budhdhi jenI e chatAM muktinA sAdhanane mATe sAvadhAna thAya che, vaLI je pavitrapaNAe karIne tIrtharUpa kahevAya che, jenA samAna bIjo koI nathI, jene tIrthakara mahArAjA5Na vyAkhyAnane avasare "name tiththasa" kahI namaskAra kare che, jenAthI saunuM kalyANa thAya che, jeno utkRSTa mahimA che, ane jenAmAM (aneka) guNo rahe che, evA saMghanI, (he bhavya jIvo) pUjA kare. The Jain ( Swetamber) Conference Herald. vol. II.] November. 1906. No. XI. jainonAM jAhera khAtAM ane temanI hAlanI sthiti. zAha nattamadAsa bhagavAnadAsa. (anusaMdhAna pRSTa ra14). zubha khAtuM bahu vizALa arthavALuM khAtuM che. derAsaranA athavA svAmIbhAIonA - athavA sAdhu sAdhvIonA upayoga athavA hitamATe je kaMI rakama zubha IrAdAthI kharcAya te zubha khAte vaparANuM gaNAya che. ghaNuM bhAIo kAMI amuka nizAna cokasa karIne, te hetu phaLIbhUta thAya te ATalI rakama amuka zubha khAte khacIza evI dhAraNA kare che. kaI mANasa gujarI jatAM tenAM sagAM sabaMdhIo amuka cekasa khAtAonuM nAma nahi pADatAM zubha khAte kahe che, te bahu DahApaNanI dRSTi che. kAraNa ke amuka khAte (zrAvaka zrAvikA, sAdhu sAdhvI, vigere sAta kSetra) kahevAthI teja khAtAmAM vAparI zakAya. bIjAmAM vApare te je khAtAmAM paheluM dhAryuM hoya tenuM devuM ubhuM rahe. A rIte zubha khAte kahevuM DahApaNavALuM che. dharmAdA khAtuM e zubha khAtAne peTA bheda che zubha khAte kahelI rakamamAMthI madada letAM bAdhajevuM ochuM che, jyAre dharmAdA khAtAnI rakamamAMthI madada levI e egya gaNAtuM nathI. Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 jana kenapharansa heralDa. [navembara parabanA pANuM khAtuM-Avazyaka che, ane sahAyane pAtra che. temAM bahu rakamanI jarUra paDatI nathI, ane jarUragI madada maLI rahe che. zatruMjaya para caDatAM sAdhAraNarIte kalAka doDha kalAka lAge che, paNa unALAmAM je pANIne zeSa paDe che, te DuMgarapara anubhava karanArane ja khabara paDe. yAtrALuone AvI nAnI Avazyaka sahAya ApavI te zrImAnuM puNyabaMdhana karAvanAruM rtavya che. zrI vaMDAnA jAnavara khAtuM. ahiMsA dharmanA anuyAyI jaina baMdhuo mATe dareka rIte madadane pAtra che pRthvI para deDha abaja manuSyamAM mAMsAhArI nahi evA bahu tyAre kreDa mANase haze eTale ke dese mANase ekaja Ave che. e sarvamAM sUkSama dayA pALavAnuM sUcavanAra, tenA sUma rastA batAvanAra, jaina darzana ananya che. khristI dharma zIkhave che ke gAyamAM ane tevI ja rIte pazuomAM jIva nathI. mAtra manuSyomAMja che. hAla baMgALAnA prophesara jagadIza caMdra bejha prayogothI siddha karyuM che ke jevI rI mANasane lAgaNI che tevI ja rIte vanaspatine, jhADene paNa lAgaNuM che. ApaNe najare. najara joIe chIe ke pazuo, pakSIo tathA nAnA jatuone paNa lAgaNuM che. jIva hAvA vinA lAgaNI hoI zake nahi. A pramANe khristI dharmamAM je kahyuM che ke gAyane (ane pazumAtrane) jIva nathI, te TakI zakatuM nathI. manuSya potAnI meLe raLIne, methI mAgIne, azakta thatAM bIjAne kahIne, madada meLavI zake, paNa bicArAM niraparAdhI mUgA janAvare, sahAya karIe, tyAre ja te sahAya meLavI zake. nahitara mUgAM mULA khamyA kare. manuSyaprANane sahAya ApavI te jema pharaja che tevIja rIte pazuone madada karavI te paNa pharaja che. manuSyane madada karI rahIne pazuone pachI madada karavI e siddhAMta dayA dharmanI ochAIja batAve che. pazuo madadane vadhAre pAtra che. pAMjarApiLaviSe vivecanamAM vadhAre spaSTikaraNa ISTa che. zrI majAnI TIpa khAtuM-je pavitra sthaLapara tIrthakare bhAvi sidhdha ane pavitra AtmAo vasI gayA che, tenA paramANuone mRta pazuonA carma, je azucimaya gaNAya, tethI bhraSTatA thaI, zubha paramANuo ochA thAya te hetuthI ja zrAvako parvata para caDhatAM carmanA jeDA paheratA nathI. jarUra paDe te kaMtAnanA athavA rezamI mejAM pahere che. garIba jana baMdhuo je majA levA samartha nahAya, teo temaja pUrNa bhAvathI caDavA vALA te page baLatA paNa emane ema yAtrA kare che. paraMtu keI ke munirAje, kArakhAnAnA nekare athavA parvataparanAM derAsara jovA AvanAra anyadharmI badhuone jarUra paDe tene mATe mAM rAkhavAM paDe che. ThAkora, amaladAre athavA keI vakhate gavarnara, pilITIkala ejanTa athavA bIjA paraNAo tyAM Ave tyAre cAmaDAnA buTa utarAvI kaMtAnanAM mojAM paherAvavA e kharca kArakhAnAne mAthe na paDe eTalA mATe A khAtuM karyuM hoya ema lAge che. zrImAnee sAdhAraNa madada karavAnI AvazyakatA che. zrI nekirenA pagAra ApatuM-ANaMdajI kalyANajInA nekare-menejara, kArakuna, taLATInA mANasa, parvataparanA gaThIe, pANInA parabavALA,vagere ghaNA prakAranA che. Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *6 ] jenAnAM jAhera khAtAM ane temanI hAlanI sthiti 313 teomAM je nA hoya temane deva dravya khapI zake nahi. mATe A khAtuM tevA nAkarAnA pagAramATeja sabhave che. sAdhAraNa sahAyane pAtra che. zrI phulakezara khAtuM--kezarIAjI janAra yAtrALune mAhitI haze ke tyAM keTaluM badhuM kesara vaparAya che ! tenA pramANamAM zatrujayapara vizeSatA nathI, ane vizeSatAnI. jarUra paNa nathI. zatruMjayapara temaja bIjA gAmeAnA sthAnika derAsaromAM paNa ucca sthitinA mANase gharanuM kezara lAvI vApare che. jyAre sAmAnya sthitinA mANasA derAsaranA kezarathIja calAve che. e derAsaranuM kezara vAparanArAo mATe zatrujayapara nahAvAnI jagyApAse eka peTI rAkhelI che, ke jyAM zakti anusAra bhAIe paisA nAkhe che. dareka maMdiramAMnA mULanAyaka athavA kAI vizeSa pratimAjIne phUlapaNu derAsaranA vyavasthA. pAnI sUcanA anusAra caDAvavAmAM Ave che. A banne khAte kharca thAya che. kezara khAte ghaNA, phUlakhAte ceADA. keTalAeka gAmemAM saMvatsarI parvapara sAdhAraNa khAte ane kezara khAte rakama ugharAvAya che, tevIja jAtanu A khAtuM che. derAsarAmAM sAdhAraNa bhAIomATe vaparAtA kezaramATe eka bahuja kaDavI phirayAda vAraMvAra thatI jANI che, ke kezaramAM atizaya pANI nAkhI, bahuja pAtaLu' anAvavAmAM Ave che, ke jethI gheADA kezaramAM jhAjhA bhAie pUjA karI zake. koi koi madhue paNa bahuja kezara levAnI bhUla kare che ane tene piraNAmeja gAThI jhAjhu* pANI nAkhI jhAjhuM pAtaLuM kezara banAvavAnI jarUrIAta jue che. pariNAma dRSTine pasada na paDe evuM Ave che. eTale ke prabhujInA zize tathA bhAlapara kezarapUjA thaI hAya tenuM jaLamaya kezara prabhujInA mukha, cakSu vigerepara utare che. A mATe derAsaranA vyavasthApake, pUjA karanArA khabhe tathA kezara vATanArA gAThIe e traNee jarA jarA ceAgya upAya levA jarUranA che. kezara ahu pAtaLu" athavA ahu ghaTa nahi joIe. phUlapUjA mATe keTalAka bhAie atizaya utAvaLathI pAMkhaDI tADI nAkhavAmAM athavA bIjI rIte puSpane viMdhavAmAM ke mardana karavAmAM puNyama dha karavA jatAM pApamadhanA bhAgI thAya che, mATe jarA dhIrajathI sAcavIne phUlapUjA thavI iSTa che * sAtakSetra khAtuM--manuSya jIvanamAM cAra bhAvanA zudra mArge laI janArI che, ane temAMnI prathama dAna che. e dAnamATe sAtakSetra sarvotkRSTa che. kAI jaina dehamukata thatAM tenA puNya nimite sAtakSetramAM amuka rakama kahevAya che. A kSetra sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA, jJAna, caitya, ane pratimA che. sa`sAranI dareka vastuonI khukhI tenI asthirastAmAMja che. garIkha zrImAna thAya tyAre thADA vakhata tene vizeSa AnaMda thAya che, paNa je AnaMda garIbImAM tene maLatA tevA AnaMda tene zrIma'tAmAM maLe che ? vizeSa nahi kazA nabaLI Ave te duHkha thAya. A saMsArI khuSIe jANyA pachI pArAkika athavA dhArmika khubI e che ke te vadhAre sthira che. dAna ApIe tenA badale eka athavA khIje rUpe maLyA vinA raheja nahi. dAnanA keTalAeka prakAra nIce pramANe cheH--supAtra, anukaMpA, abhaya, jJAna. A sAta kSetramAM sarjethI prathama sAdhu gaNyA che. tenuM kAraNa te supAtra che. r sAranI badhI khaTakhaTathI mukta thai, hiMduonA cAra varNomAMnA prathama-brAhmaNanuM kAma, L Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra4 ' "jana kenpharansa heraDa. [ navembara, jJAna ApavAnuM tathA raste dekhADavAnuM tenuM che. tenI pAse zrI nahi hovAthI lAlaca ochI hoya che. teo potAmATe te zrI vAMcheja nahi. jainenA hitamATe zrI dvArA thavAnA zubha mArgo batAve. je pAMca mahAvrate bIjA keI paNa dharmamAM ApaNI hada sUdhI dekhAtA nathI, evA mahA vatapAlaka munivaryane dhanya che. teo dareka madadane prathama pAtra che. teoe jenenI dhArmika, vyAvahArika nItisaMbaMdhI sthiti sudhAravAmATe mArgadarzaka thavAnI ochI agatya nathI. jJAna e temanuM sabaLa hathiyAra che. mani. rAjane anna, vastra, pustaka vigere dareka jAtanI madada yathAzakti karavAthI manuSya bahuja uttama bhAtuM bAMdhe che. hAlanA zithilAcArI thaelA muni ke yati mATe A lekhaka kaIja kahetuM nathI, paraMtu lAMbA kALathI cAlyA AvatA rIvAja pramANe munidhama pALatA sA. dhuo mATe ja te lakhe che. muni, kemanA hita mATe je zIkhAmaNa Ape te yathAzakti mamata tajI, hitabuddhithI AdaravA zrAvakavarge prayAsa karo. beTo rasto batAvavAnuM temane kaMIpaNa kAraNa nathI. te pachI bIjuM kSetra sAthvInuM che. te paNa sAdhujInI mAphaka pAMca mahAvratadhArI che. moTA zaheramAM rAtribhojanane pracAra hAla eTale badhe vadhI paDaye che. ke tene mATe satata upadezanI AvazyakatA che. rAtribhejanuM pratyAkhyAna e paNa virati dazA che. ane eTalA mATe ja tene muninuM chaThuM vrata gaNyuM che. purUSa varganI sAme sAdhvIjI vyAkhyAna vAMcI zake nahi, paraMtu teo strIone sAcA raddhAne upadeza ApI zake ane je kAma sAdhuo purUSepAse karAvI zake tevuM ja zubha kAma sAdhvIjI strIo mAraphata karAvI zake. teo paNa dareka madadane pAtra che. hAla te banne kSetra tarapha pUrNa mAyA, bhakti ane anukULatA che. trIju zetra zrAvake che. hAla jainenI dhArmika abhyAsanI sthiti mAtra sUtrapaThananI che. temAM arthajJAna tathA tatvajJAnane umere thavAnI jarUra che. koI kaI jaina baMdhuo amuka sUtre bolI javAnI IcchAthI te kaThe karIne cheDA vakhatamAM kaDakaDATa belI jAya che, paraMtu teTalA vakhatamAM je thoDuM paNa samajaNa pUrvaka ane AcaraNamAM banI zakatI rIte lavAya tevI rIte bele e ISTa che. navasmaraNa, bIjA koI staMtra, stavana, ItyAdi bolavA e bahuja ISTa che, paraMtu teTalAja vakhatamAM thoDuM paNa samajaNapUrvaka bAlAya e vizeSa ISTa che. Arthika sthiti joIzuM te jaNAya che ke asalanI mAphaka hAla eke jaina rAjA athavA dIvAna nathI. chuTA chavAyA gaNyA gAMThayA sarakAra ane dezI rAjyamAM amaladAre ane nokare che, paraMtu teo kaMI karI zake e sthitimAM nathI. amaladAronI sthiti jarA ThIka che, paNa nokaranI sthiti tadana sAdhAraNa che. vyApArIo mATe joIzuM te jhaverAta, rU, kApaDa, anAja, karIyANuM vigeremAM ghaNA jaina baMdhuo rokAyelA che. vyApAra eja komane ane dezane dhanavAna banAvanAra che. uMcI keLavaNI pAmelA vyApAramAM vizeSa buddhikaizalya batAvI zake te spaSTa che. vyApArIo karatAM nekarIAta vaga ghaNAja vizeSa che, ane tepaNa ochA pagAramAMja. zrImAna zaThIAea A vana mAM rahelA pitAnA dharmabaMdhuone madada karavI e Avazyaka pharaja che, ema gaNIne banI zake tyAkSudhI temane ja phekavA joIe. vyAvahArika sthitimAM sAMsArikane samAveza thaI zake sAMsArika sthitimAM amuka amuka khoTA ane kharAba rIvAjo dura karavAne madada karavI e Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196] ApaNI rAjyakArI sthiti. 3rapa Avazyaka che. keLavaNI, game te prakAranI Avazyaka ane ISTa che. hAlanA samayamAM e gika keLavaNInI bahuja jarUra che. je zrImAne e dizAmAM dhanavyaya karaze te kharekhara 'ahaja uttama sAdhana pitAmATe, potAnA vaza mATe ane pitAnI jema mATe karI jaze. mANasane parabhavamAM javuM e nizcaya che, paraMtu jatI vakhate kahevAya ke "bhAI, meM te mArA jIvana daramyAna mArAthI banatuM karyuM che. ane te paNa tArI zakti anusAra tevIja rIte cAlaje, huM tAre mAthe kAMI dhanadharmanI pharajanuM rUNa mukI jato nathI." toja jIvana sAphalya che. ApaNuM rAjyadvArI sthiti, rAjyadvArI sthiti be prakAranI hoI zake. eka te rAjyasattA mAraphata ApaNe prasaMge dharmarakSaNa karI zakIe te tathA bIjI, rAjyamAM ApaNe avAja saMbhaLAvI zakIe ane te mATenI lAyakAtane prayatna karIe te che. asalane ane hAlane mukAbale prathama sthiti mATe Avazyaka che. prathama tIrthakara zrI rUSabhadeva bhagavAna, bIjA tIrthaMkara achatanAtha, trIjA tIrthakara saMbhavanAtha, soLamA tIrthaMkara zAMtinAtha, bAvIsamA tIrthaMkara nemanAtha, trevIsamA tIrthaMkara pArzvanAtha tathA carama tIrthakara zrI mahAvIrasvAmI ane dareka tIrthakara rAjya kuLamAM janmelA hatA. duniyA, samajIne athavA te paraMparAthI, sattAnI pramANe cAlavA yatna kare che. sattA je dharma pALatI hoya te dharma, lAlacathI athavA to kRpA mATe pALanArA nIkaLe che. jaina dharma atizaya prAcina che, ane tenA jevA dayAmaya dharmanA phelAvAthI uttama pariNAma sivAya bIjuM saMbhaveja nahi. rAjAnA anuyAyIo paNa, rAjA jaina dharma hovAthI, jaina dharmapramANe varte. hAlanA samayamAM paNa jainenA keIkai mANaso jainamAMthI aMza meLave che kharA. cakavatI cha khaMDa sAthe tyAre ja kahevAya. hAlanA samayamAM keIcakavartI nathI. cakravartI bharata jaina dharma pALe tyAre tenI vastIne meTo bhAga tenuM anukaraNa kare te spaSTa che. bAhubaLI, prasanna caMdra rAjarSi vigere ghaNA jaina rAjAo thaI gayA che. saMpratirAjA hamezAM 1 derAnuM khAta muhurta thayAno patra AvyA pahelAM dAtaNa paNa nahotA karatA, tathA temaNe 125000 derAsara karAvyA tathA 12500000 jInabiMba bharAvyA hatA te hakIkata prasiddha che. gujarAtanA mahArAjA kumArapALe zatruMjaya para kuMDa baMdhAvela che, derAsara paNa che, tathA amAri paDaha vagaDAvyuM hatuM, ane dareka rIte potAnI raiyatamAM jIvadayAne phelAvo karyo hate te paNa prasiddha hakIkata che. maMtrIzvara vastupALa tejapALa vigeree derAsare tathA dharma mATe bahu sAre bhAga lIdhele ApaNe jANIe chIe. aMgreja rAjya amala daramyAna keLavaNuM, zAMti tathA dharmapAlanamAM alaMga niHpakSapAta e mukhya sutra che. ApaNI kema keLavaNI sAmAnya rIte le che. asalanA jaina zrImAnanI khubI eja hatI ke dharma tarapha aDaga daDhatA teo rAkhatA. dhamatarapha bIjAone bhAva kema vadhe temaja teonuM lakSya biMdu hatuM. jaina bhAIonI sthiti kema sudhare eja ApaNuM AgalA rAjyadArI. Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na kenpharansa herakalara navembara narenuM daSTi biMdu hatuM. hAla e bAbatamAM pramAda vadhI paDe che, ema kahIe te khoTuM nathI. ApaNAM lagabhaga sarva tIrthe dezI rAjyamAM AvelAM che. nAmadAra aMgreja sarakAra sarvoparI hovAthI game tyAre muzkelI ubhI thatAM te raste ApaNe mATe khulle che, paraMtu nAmadAra sarakAranI rAjyanIti sukSma avalokanathI evI te jaNAya che ke banI zake tyAM sudhI prajAnI najaramAM rAjAne halake nahi paDe. AvuM sutra chatAM e paNa tadana spaSTa che ke kaI paNa dezI rAjA prajApara atizaya julama kare te tene padabhraSTa karatAM DaravuM nahi. jena rAjAo tathA maMtrIonA samayamAM tIrthasthAne saMpUrNa AbAdI, zAMti tathA chuTa bhagave e spaSTa che. mugala amala daramyAna mAyALu zahenazAha akabara tathA tenI pachInA be zahenazAhanA amalamAM dharmajhanuna ane dharmajulama na ho to te vakhate paNa tIrthasthAnoe zAMti bhogavelI kharI. hAla te jaNAya che ke dezI rAjyakartAne jarUra jaNAya tyAre te ApaNane herAna karI zake. A herAnagatIthI dura rahevA mATe rastA che. khuzAmata karI dezI rAjAne paMpALatA rahI ghamaMrakSaNa meLavavuM athavA to banI zake tyAM sudhI zAMti rAkhI, khuzAmata nahi karatAM prasaMgepAta dezI rAjAonA ane aMgreja adhikArIonA paricayamAM AvI, temanI banI zakatI sevA bajAvavI, ane te dvArA kRpA meLavI, dhama ughAta kare. aMgreja sarakAranuM rAjya hiMdamAM che, te dharmarakSaNanI bAbatamAM keTaleka aMze ApaNe subhAgya che. paraMtu vAMdarA jevo kasAIkhAnAM, dArUnA pIThAMo tathA bIjA aneka prakAro jainadharma virUdhanA te amala daramyAna navA dAkhala thayA che, te paNa tene mATe ApaNe kaMI karI zakIe tevI sthitimAM nathI. aMgrejonA paricayanI ane temAM paNa banI zake te te varganA sattAdhikArI bhAganI sAthe khuzAmatadhArA nahi, dezanA lAbhane bhegamAM ApIne kadI nahi, paNa sevA dvArA maLavAnI thoDI ghaNu paNa AvazyakatA che. kAraNa ke jarUra paDatAM dezI rAjA nA chevaTanA pheMsalA para apIlanuM sthAna teja che. dezI rAjAo paNa koI ke te jamAnA pramANe keLavaNIthI sudharI prajAvanI saMbhALa tathA darakAra rAkhatA thayA che, te paNa DAhyo mANasa teneja kahevAya ke je uparI tathA najIkanA uparI bane sAthe, saMbhALathI ane namratAthI varta. banI zake tyAM sudhI dezI rAjAo sAthe namratAthI varta' vAthI teo kRpA batAve, e spaSTa che. aNachaTakeja dezI rAjAo mATe upara javAnI jarUra paDe. ane te samaye aMgreja sattAdhikArI sAthe yogya. paricaya dharmanuM atizaya rakSaNa karI zake. hAlanA samayamAM amadAvAdanA marahuma nagarazeTha zeTha hemAbhAI tathA premAbhAI vigere dezI rAjyomAM tathA nAmadAra Igreja sarakAramAM bahu sAro lAgavaga dharAvatA ane te lAgavagano upayoga dharma rakSaNa mATe karatA-DAja vakhatapara dehamukta thayela zeTha premacaMda rAyacaMde temanuM pada ghaNe aMze sAcavyuM hatuM. jarUra paDatAM temane eka zabdaja camatkArika asara karI zako anubhavAyo che. hAla hayAta gRhasthamAM zeTha vIracaMda dIpacaMda cheDe ghaNo lAgavaga dharAve che ane temanA pagale cAlI surata, amadAvAda, kaccha, kalakattA vigerenA zeThene namra prArthanA che ke cheDo ghaNe paNa lAgavaga vadhAratA rahevuM. ApaNe lAgavagane durUpayoga karavA mAgatA nathI. mAtra Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] tIrthayAtrA. kara7 dharma rakSaNa artheja IcchIe chIe. zeTha premacaMda jatAM muMbaI IlAkAmAM jena kema keTalI ughADI paDI gaI che te sahaja vicArathI jaNAze, temanA javAthI paDelI khoTa pUravAnI AvazyaktA sahakaI svIkAraze, ane te pUravAne yatna karavA namra prArthanA che. dareka sthAnanA agresaro ane sAmAnya mANasee te sthAnanA sattAvALAo sAthe banI zake tyAMsudhI haLatAmaLatA rahI kAma levuM ISTa che. -- tIrthayAtrA. zabdArtha - tIrtha eTale pavitra sthaLa, yAtrA eTale javuM. hetu tathA phaLa-hiMduomAM, hiMdustAnanI cAra dizAe cAra dhAma pavitra gaNAya che. badrIkarAra, rAmezvara, jagannAtha tathA dvArakA. ApaNA jainonAM pavitra sthaLo, tIrthayAtrAnAM dhAma dakSiNa hiMdama. bIlakula nathI. ApaNAmAM nAnI tathA meTI paMcatIrthI hAlanA samayamAM tIrthasthaLa gaNAya che. kAThIovADamAM zatru jaya, giranAra, rajaputAnAmAM AbujI, tathA baMgAlanA madhya bhAgamAM sameta zikhara artha - pArzvanAthajI tathA aSTApadajI, jyAM hAla javAtuM nathI e meTI paMcatIthI gaNAya che AbuthI zIraDInI AsapAsa carama tIrthaMkara mahAvIra svAmIne kAusaga dhyAna samaye kAnamAM khIlA nAkhavAnuM sthaLa brAmaNa vADA tathA nAMdela nAMdalAI. varakAnuM, rANakapurajI (sAdarI pAse) tathA dhArAne bIjI paMcatIthama samAveza thAya che. zatruMjaya para A covIzImAM koI paNa tIrthaMkara mahArAja mekSapada pAmyA nathI, paraMtu bAvIsamA tIrthaMkara neminAtha sivAya vIze tIyakara tyAM vicarelA che. prathama tIrthakara zrI AdIzvara bhagavAna purva navANuM vAra tyAM samavasarelA che, tathA aneka sAdhu mahAtmAo, tathA bIjA haLukajIvo tyAM nirvANa pAmelA che. pUrve anaMtA tIrthakara ekSapada pAmyA che. AvatI covIzImAM 22 tIrthakare tenI pAMcamI TuMka gaNAtA gIranAra tItha mokSe javAnA che. duniyAmAM kharuM sukha satsaMgamAM ja che. sattA, saMdarya baLa, vana, ghana, e savane kALe kSaya che, paraMtu satsaMganA ucca paramANuo meLavavAthI, temanA saMsargamAM AvavAthI ApaNuM pAmara jIvonA, tuccha saMsAranI vAsanAo, ane tRSNAothI kharaDAyelA, halakA paramANuo ucca thavAno saMbhava rahe che. pavitra parvata para janArAone meTA bhAga zradhdhALu jenabhAIono ja hoya che. teo zubha vicArathI ja jAya che. zubha vicAraja parvata para ghaNe bhAge kare che. ane pavata jevA tIrthasthaLee duniyAnA sAmAnya manuSya paNa duniyA karatAM uccatara vicAronuM jIvana gALe che. vicArenu baLa keTaluM badhuM che e hAlanA spaSTikaraNanA jamAnAmAM thI baserIe bahu sAruM samajAvyuM che. have jema suma che, ane tene jema ApaNe joI zaktA nathI, tevI ja rIte havAthI sukSma Izvara nAmane padArtha che. ane te sarva padArtha karatAM vicAra vadhu sUkSma che. jevI rIte manuSya dehane AkAra che, duniyAnI dazya varatuone AkAra che, tevI ja rIte vicArane paNa AkAra hoya che, te vicAra paNa lAMbe vakhate dehadhArInI jema kAma kare che. ApaNAthI pAMca hajAra mAIla dura rahela koI manuSya mATe ApaNe sArA, tenA rakSaNanA athavA hitanA vicAra karIe te te vicAre, ApaNI mAnasika zaktipramANe, te pAMca hajAra mAIla dura rahela manuSyanuM rakSaNa athavA hita kare che. tevI ja rIte beInuM aniSTa ApaNe IcachIe te te vicAra paNa, je mANasanuM aniSTa icchAyuM hoya, tene herAna karavA tenI AsapAsa bhamyA kare che, ane lAga Ave tyAre herAna kare che. krodha karanAra mANasa kedha karatI vakhate potAnA zarIramAM viSa utpanna kare che, jyAre zAMti sAcavanAra mANasanA dehamAM tathA AtmAmAM zAMta amI vahyA kare che. ane tevI rIte bIjA dAdA nA guNa dharAvanArAonI garadananI AsapAsa nadI bAdI chAyAo hoya che. A badhI bAbate, aMdha zraddhA pUrvaka mAnanArA nahi, paNa maga, anubhava tathA bIjA grAhya pramANe ja svIkAranArA yuropanA vidvAna vicArake tathA thIesa Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 jana kenpharansa heralDa. [navembara zisTo kahe che. sarvathI pavitra jIvana Atmika athavA pAramArthika jIvana ja che. tara jIvana e savahRSTa Atmika tathA bIjA AtmAonA uddhAranI icchAvALuM hovAthI pAramArthika jIvanaja che. evA sarvettama zuddha paramANuo atizaya baLavAna hoya to temAM savAla ja nathI. attaranI sugadha thoDI hoya che, paraMtu kasturInI vizeSa hoya che. eka oraDAmAM kasturI rAkhelI hoya te Akho oraDo sugaMdhamaya thaI rahe che, tevI rIte tIrthAdhirAjapara je je sthaLee tIrthaMkara mahArAja kAusagadhyAne rahelA athavA samavasarelA che te sthaLe temanA zubha paramANuo mizrita hovAthI avazya bheTavA yogya che, saMcaya thaelA, ane saMcaya thatA e bane zubha paramANuone yoga tIrthasthaLoeja maLI zake che. vyAvahArika jIvanamAM dekhAtI ghaNuM upAdhio tyAM vIsarI javAya che. paramAtma dhyAnamAM lIna thavAne vizeSa prasaMga Ave che. giranArajI e bAvIsamA tIrthaMkara neminAthajInI dIkSA, kevaLa ane mokSa e traNe kalyANakanI bhUmi che. aSTApada prathama tIrthaMkara zrI RSabhadeva bhagavAnanA chelA kalyANakanuM sthAna che. tAraMgAi e ajItanAtha mahArAjanuM mAhAmyavALuM tIrtha kumArapALa rAjAe baMdhAvela che. sametazikhara vIza tIthakanuM mokSa pAmyAnuM sthAna che. e parvatamAM pavitra sthAna gaNAya che. uparAMta magadha athavA bahAramAM AvelAM rAjagRhI, pAvApurI tathA bIjAM thoDAMeka tyAMnA sthaLe tyAM yAtrAe janAra anubhave che. ApaNe parameSTi paNa paMca che ane mATe paNa paMcatIthI che. e tIe janAra pitAnA malina paramANuene thoDAM ghaNAM paNa zubha kare che, tyAM jaIne duSita thanAra AtmA bahuja muzkelIthI karma choDI zake che. kAraNake AvA pavitra sthaLe tIrthaMkara jevA prabaLa pavitra paramANuo jene asara karI zakyA nahi, eTaluM ja nahi, paNa te paramANuonI uparavaTa thaIne je duSTatA AcarI zakyA te duSTa paramANuone haThAvavAne mATe bahu ja sabaLa paramANuonI jarUra che. manuSyadeha paramANuo ja banelo che. asalanA vakhatamAM temaja hAla zahera athavA gAmanI galIca havA choDIne jhADI ane parvatanA ekAMta bhAgamAM zAMtithI dhyAna, ekacitta thaI zake che tevuM vastIvALA bhAga para thaI zakatuM nathI. vaLI jamInaparanI havA karatAM pavataparanI ucI havA sUkSma hoya che. jamIna paranI havA ghaTe hoya che. parvatapara caDavAthI zvAsocchavAsa vizeSa ane sArI havAvALA levAthI phephasAMne paNa phAyado thAya che, e vaidaka daSTiethI jotAM zArirIka phAyado che. A pramANe Atmika, mAnasika tathA zArIrika e traNe phAyadA thaI zake che. parvata para je jhADenI, zilAonI, nIce dekhAtA samudranI, ADA avaLA bArIka vahetA nadInA jharaNanI vigere ghaNI eka kudaratI lIlAo dekhAya che. te paNa eka sAthe ane tevI ja suMdara rIte jamIna para dekhI zakAya nahi. tIryasthaLe tathA tyAM sthApelA pratimAjI prAcIna che, tenI sabaLa khAtrI eja che ke jhaDaSabhadeva svAmInA jIvana daramyAna ja temanA cakravatI suputra bharata mahArAje aSTApada para AkhI vIzInA sarva tIrthakaronI dehamAna pramANe pratimAo bharAvelI che. bharata cakravatI, jemane ArIsA bhuvanamAMja kevaLajJAna utpanna thayuM hovAthI gRhastha kevaLIne ati uttama dAkhalo gaNAya che, tevA haLukama AtmAne paNa pratimAnI AvazyakatA lAgI, to A paMcama kALamAM vyavahAramAM masta, jJAna vigere AdaravAmAM atizaya DhIlA ane pApamaya jIvanamAM bahoLo saMbaMdha dharAvanAra chene, potAnA avalaMbanarUpa pUjya purUSanuM savAra sAMja smaraNa avazya joie. dareka manuSya prabhutarapha chellI, daDha ane sacoTa prItivALa thAya tyAM sUdhI tene koIpaNa eka vyakita para atizaya tIvra prema hoya che. e premI manuSyane te kharA hRdayathI cAhe che, tenI gerahAjarImAM tenAM pheTegrAphI paNa hRdayathI uchaLate saMteSa le che, ane jomAM hAla pracalita bAvalAMo, tathA amuka prasaMgoe temane hAra paherAvavAnI rIta e mUrtipUjAnuM bIju svarUpaja che. asalanA vakhatamAM jyAre relavena hatI tyAre ghaNuM mANasane samuha sAthe ja yAtrAe jato, temanAmAM bahu sAthe saMbaMdha joDAte, navA navA gAmamAM ApaNA dharmabaMdhuo koNa che, temanI zuM sthiti che, vacamAM AvatAM gAmanI zuM sthiti che te badhuM jaNAtuM. hAla te badhI sthiti pheravAI gaI che. havA phera tarIke tathA potAnA gAmamAM kAMi bhacaMkara vyAdhi samaye paNa tIrthayAtrA nIkaLavuM te banne Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 / tIthaeNyAtrA. 329 rIte lAbhakAraka che. tIrthasthaLeAmAM pUjArI tathA bhATanA varga heAya che, tenAthI cetatA cAlavAnuM che. ApaNI jema musalamAnone arabastAnamAM makA tathA karabalA, khrIstIone jerUsalema, tathA pArasIone udavADA tIrthanAM sthaLe che. e sudharelI kahevAtI prajAe paNa peAtAnA pUjyA tarapha atizaya mAnanI lAgaNIthI jue che ane jIMdagImAM eka vakhata tyAM jaI te pavitra mAnelI cIjane aDI peAte pavitra thAya che, te ApaNe keAIrIte temanAthI ochA zvaddhALu thaIe, evuM maneja nahi. ApaNAM tIrtho dakSiNa hiMdamAM nathI. tenuM kAraNa ema che ke sarva tIrthaMkaro uttara hiMdamAMja thayA, vicaryA ane kALadharma pAmyA, dharmasthAna jevA je sADIpacIza deze! ApaNA zAstramAM gaNAvyA che, teja dezamAM tIthara mahArAjAe sarva klyANaka anubhavyA. evI tIrthayAtrA aneka phAne ApanArI che. jevI rIte manuSyA mATe tIrthasthAna che, tevIja rIte devatAone mATe paNa nIzvara dvIpa vigere tIrthayAtrAnA sthAno che. devaleAkamAM paNa mutipUjA che. amuka amuka sthaLeAe devalAmAM keTalI keTalI zAzvatI pratimAjI che te " sakaLa tIrtha vaMduM karoDa '" e nAmanI tIrthavadanAmAM spaSTa varNaveluM che. kAI paNa ceApaDInI eka adhurI hakIkata bahuja uMcI tivALa vAMcIne tarata samajI zake che, jarA AchI zaktivALAne vicAra karavA paDe che ane tenAthI paNa ochI zakitavALAne padArtha dvArA athavA prayAga dvArA jJAna ApavAmAM Ave tyAreja samajI zake che. A pramANe nakazAmAM joyelu eka zahera seMkaDA vakhata neyuM hoya, chatAM sAmAnya zativALAne daravakhate jovAthI tenI hakI phata sArIrIte samajI zakAya. rasAyana zAstranI khAkhatA paNa meDhethI kahevAmAM Ave te karatAM prayAgathIje - --najara AgaLa cItra khaDI thavAthI--sArI rIte samajI zakAya che. jJAnanI bhAkhatamAM mALa vene, pRthvImAM keIpaNa sarvottama avalaMbana hoya tema te tIrthaMkara ane temanA abhAve temanI mUtija che. upalI e pacatIrthI uparAMta bIjA paNa zAzvatA tIrthanAM sthAne che, paNa mRtyuleAkanAM sAmAnya manuSya tyAM jaI zakatAM nahi hovAthI, devatAo tathA vidyAdhara manuSye tyAM pUjana acaina vigere kare che. mUrtine nahi mAnatAM mAnasika dhyAnathIja calAvI tevAnuM kahenArA, bahu sArI zaktivALA, kadAca tIrthaMkaranA dhyAnamAM lIna thaI zaktA heya teA prabhu jANe. munienA nivAsa daramyAna zAsrAvaNadvArA zula sAza magaja upara paDatA hoya, e paNa bane, paraMtu sUtrakAroe kahyuM che ke: jIna pratimA jInasArakhIre, kahI sUtra mojhAra. te pramANe sAkSAta anubhava, hameza smaraNamAM rahe teve anubhava, jInapratimAsivAya thAya tema lAgatuM nathI. musalamAna bhAIe nimAjha amuka dizA----pazcima--taraphaja. sukha rAkhI paDhe che, kAraNa ke temanu paritra sthAna hidanI pazcime che. khrIstIomAM romana ketheAlIkA dharamAM jIsasa krAisTa, temanI mAtA merInI chakhI rAkhe che, tenApara anila vigere chAMTe che, pa paNa kare che. A upakSI joI sakAro ke sAmAnya mativALA manuSyAe eka yA bIje rUpe petAnA priya prabhunuM smaraNa muti darzanadvAra Iskyu che. ApaNAM bIna' pavitra sthaLAmAM camatkArika sthaLene samAverA dinapratidina thatA jAya che. AjathI Asare trIzeka varSapara camatkArathI nIkaLelA mallinAthajI e vaganuM tIrthasthaLa che. bhAvanagaranI pAse gAdhAmAM AvelA navakhaMDA pArzvanAthajI e paNa spaSTa dekhAtA navakhaMDo vALI camatkArika pratimA che. devendranI sahAyavinA Ama camatkAro bane kharA ? tIrthamALAnA stavanamAM AvA bharatakhaMDanA prakhyAta : devasthAne vALA gAmeAnu varNana che.aMtarIkSa pArzvanAtha,makSIjI amIjharA pArzvanAtha tathA kezarIAjI e kAMI ochA samatkArika tIrthasthaLe nathI. tIsthaLeAmAM giranArI eka karatAM vadhAre sapradAyAnuM tIryasthaLa che. Abu jevAM tIryasthaLapara kempa vasIne, imejarInyU amala daramyAna, hiMsAnI apatritratA thAya che te joine kheda karyA sivAya khIne upAya jaNAtA nathI. zatrujayAdi tIryasthaLeApara navANuM yAtrA paNa ghaNA bhAi tathA aMtenA kare che. memAsu te sthaLe hIte vaLATInI yAtrA paNa kare che. bhavapUrjA eTale ke tyAM sthita dareka chatabiMbanI puna kare che. A dareka prakAra stutya tathA puNyAnuma dhI puNya upArjana Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kenpharansa heDa | [navembara karAvanArA che. putra traNa prakAranA thAya che. uttama, madhyama ane kaniSTha. pitAe mUkelo vAraso vadhAre te uttama. jALavI rAkhe te madhyama ane gumAve te kaniSTha. vAraso delata, kItine, ghamana, AbarUne ghaNA prakAra hoya che. dhAmika vArasA mATe eTaluM ja kahevuM basa che ke pRthvInA sarva dezamAM pavitratAnI bAbatamAM Aya deza jevo kaI nathI, ane temAM paNa jana jevo koI paNa dayAmaya gharma nathI. je sUmi dayA jainamAM che, te bIjA koImAM nathI. A dhArmika vArasa ApanAra tIrthakara bhagavAna tathA soMpanAra vaDiloe je sthitimAM Apyo hoya tenA karatAM kharAba sthitimAM nahi ApatAM sArI athavA tevIne tevI ja sthitimAM ApaNA vArasene ApIe to ApaNuM jIvana amuka aMze paNa sArthaka thayuM che, e nizcaya thAya che. tAtparya ke tIrthasthaLane jALavI rAkhavAM e janonI pavitra pharaja che. hAla janabiMbo vadhAravAne samaya nathI, kAraNa ke jana vastI eka dAyakAmAM vadhI nathI, paNa ghaTI kahevAya che. te puNya ApanAra che, mATe avazya sevavA yogya che. nAMdIyA, ajArI, zirohI, loTANA, vigere bIjI nAnI paMca tIthI che, - manuSya deha zAne mATe che? corAzI lAkha jIvA nimAM manuSya deha sarva durlabha, puNyanuM chAbaDuM vadhe tyAre ja maLela hoya che. nigodamAM bahalAM nivAsa karI ekedrinI jaDasthitimAM lAMbA kALe karma khapAvI, be IMdrI, traNa IdrI, cauridrI, tithI paddhi, e dareka Azramo pasAra karI mahA puNyanA geja manuSyadeha maLe che. te nakAme gALavAmAM Ave, AtmasArthaka athavA paramArtha e bemAMthI eke vinA gALavAmAM Ave che te manuNyadeha dharyo athavA na dharyo e sarakheja che mahAmatye maLele manuSyadeha nakAme pheMkI de ene jIvana vikAsanA kAmamAMthI pAchA haThavAnuM ja pariNAma lAve. evA manuSya bahuja moTI bhUla kare che. puNya karavuM e kadAca ApaNAthI banatAM vAra lAge, to paNa pApa na karavuM e ApaNA hAthamAM ja che. devatAnuM jIvana AnaMda ane mojazekhamAM ja jAya che, kAraNake ApaNane garbhamAM rahevAnuM, janmavAnuM, vyAdhi vigere duHkho che te devone nathI. teo mAtra phUlazacyAmAMthIja janme che. A sivAya khAvApIvAnuM, paheravA oDhavAnuM meLavavA mATe je. mahenata ApaNe karavI paDe che. te teone karavI paDatI nathI. teo mAtra citave ke phalANI cIja khAvI che, ke tarata tevA paramANuo saMkrame che, ne tRpti thAya che. teo apsarAnA nAcaraMga vigeremAM gulatAna rahe che ane tethI atizaya sukha maLavAthI ghaNuM devene Atma uddhArane vicAra sarakhe paNa AvatuM nathI. manuNyadehamAM te vicAra AvatuM hovAthI manuSyadeha uttama gache. sava tIrthakare manuSyadehathIja tIrthaMkara pada pAmyA che. evA manuSyadehanI kImata jeTalI gaNIe teTalI ochIja che. nArakamAM duHkhaja hovAthI temane AtmAviSe khyAla AvI zakatA nathI. ekendrI, beidrI, te dvI, cArekI tathA paMceDhI pazuo vigerene zubhakarmo karavAno prasaMga javaleja-ghaNe bhAge ocha- AvI zake che, tethI te deha paNa manuSyadeha karatAM utaratA cheAma dareka rIte jotAM manuSyadeha puNya bAMdhavAne mATe sarvottama che. manuSyadehamAM pALavAnA pAMca AcAra che. jJAnAcAra, darza Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '. 33 manuSya deha zAne mATe che? nAcAra, cAritrAcAra, tapAcAra, ane vIryAcAra. jJAna meLavavA prayAsa kare e sAnAcAra che. game tevA dhanavAna karatAM jJAnInI jJAnazakti addabhUta che A jJAna te sAmAnya jJAna nahi, paNa AtmikajJAna sAthe samajavuM. darzanAcAra eTale jInezvara bhagavAne kahyuM che, te akSare akSara satya che gurUgamanA abhAve tene amuka bhAga Apa. Nane na samajAya che tethI jInavacana phera che, ema bIlakula nahi mAnatAM tIrthakare prarUpelaja satya che, e nizcaya rAkhave. tIrthakara sarvajJa trikALajJAnI hatA. hAlanA pazcimanA vidvAne zidhakhoLa tathA buddhipUrvaka satya samajavA samajAvavAmAM jabarA che, e kabUla, paraMtu teo eka parvadharano paNa barobarI karI zake, e lezamAtra bane tevuM nathI. matalabake A vidvAnenI zodhakheLo, zedhakhoLa tarIke svIkArI, tIrthakare prarUpela satyaja che ema nizcaya rAkha. gurUnA vinaya vinA jJAna AvatuM ja nathI. gurUprasanna thaIne je jJAna Ape che te jJAna UMDA bhAvavALu hovAthI sacoTa asara kare che. je mANase ApaNane zIkhavyuM hoya tenuM ja nAma gurU tarIke devuM. bIjAnuM nahi. kAraNake kheTuM nAma ApavAthI mRSAvAdane deSa lAge. hAlana zikSaNa levAne vakhata pazcimanA anukaraNathI pharI gayuM che, paraMtu asalanA Aryamunio ane ApaNuM gurUo prAtaHkALaja zikSaNane mATe uttama mAnatA. rAtre nidrA lIdhA pachI savAre uDIe tyAre magaja zAMta nimeLa hoya che, ane tene je ApavAmAM Ave te thoDI mahenate, bahusArI rIte le che, jALavI rAkhe che, ane kADhI Ape che. hAlanI zikSaNa padhdhati paNa savArane vakhata hoya te kAMIka uttama pariNAma Ave. baporanA bAra vAgyAne samaya ApaNuM zAstramAM kALane samaya gaNAya che, ane te vakhate bhaNavuM gaNavuM niSiddha che. paraMtu have pazcimanA je vahANamAM kAvyuM che te vahANamAM musApharI karyAvinA bIje upAya nathI. dhAmaka jJAna mATe zarUAtane athavA sAMjane vakhata skulamAM rakhAya to vadhAre sArU. A dharma, artha, kAma ane mokSa e cAre purUSArtha kevA anukamamAM ane kene pramukhapada ApIne meLavavAnA che, te bAbata paNa vicAravA jevI che. prathama dharma, eTale ke vArasAmAM maLelA ApaNu sarvottama jaina dharmanI yiAo tathA hetu tathA mAnyatA e sarva nizcayapUrvaka pALavA. te pachI artha. pesA meLavavA e amuka aMze vyavahAra nibhAvavA mATe jarUranuM che. paraMtu te dharmane prAdhAnya ApIneja meLavajanA che. atizaya lobhavRttithI nahi, paraMtu nirvAha cAle, bhaviSyamAM jarUra puratA saMcaya karAya, svadharmabaMdhuone madada karavA mATe upayogamAM Ave, tathA bIjA dharma kAryo thaI zake tevI rIte ane teTaluM dhana meLavAya te basa che. te paNa dharmane choDIne nahi. dharmanI avagaNanA karIne nahi. koIne chetarInejuThuM belIne, prapaMca karIne, keIne haka DubAvIne athavA evI dharmavirUddha rIte nahi. kAma eTale saMsAranI vastu enI IcchA. artha sivAya IcchA karavI ja nahi. artha zakti hoya te uparAMtanA kAme karavA te vicArIne ja karavA. saMsAranA lagna, kriyA, vigere sarva IcchAo arthazaktinA pramANamAM ja karavI. e paNa dharmathI vimukha thaIne IcchA karavAnI nathI. e traNe purUSArtha dharmane prAdhAnya ApIne sadhAya tyAreja mokSa maLI zake. tethI virUddha AcaraNa Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33. jaina kanpharansa heralDa, [ navembara karavAthI maLI zake nahi. jJAna paNa adhikAra pramANeja meLavI zakAya. eka bALaka kA zIkhatA hAya, ane pAMcamI cApaDInA pATha vAMcavA jAya, te pAMcamo cApaDInA pAThAmAM to ghaNuM rahasya, navuM jANavAnuM hAya, paraMtu te bALakane mATe tadanaja ayeAgya kahevAya tevIja rIte mIjI cApaDImAMnA cheAkarAne chaThThImAM besADI zakAya nahi, paNa teNe krame krameja caDavuM joie, tevIja rIte adhikAra pramANeja gurU jJAna Ape te svIkAravuM. ApaNA adhikAra zuMche te gurU--parIkSaka--ja jANI zake. siMhajInuM dUdha sAnAnA pAtramAMja rahI zake, khIje chidra pADI nIkaLI jAya, matalaba ke te evuM zaktimAna che, evuM bhAre che, evu vajanadAra che, ke siha>>ccAneja te pacI zake, bIjAne ajIrNa utpanna kare. tevIja rIte ucca jJAna prApta karavA mATe je prathama kriyA Avazyaka che, te kriyA vinA meLaveluM jJAna, kriyAsahita meLavelA jJAnanI jeTaluM saphaLa thai zakatuM nathI. A mATeja dhArmika, tAtvika jJAna meLavavA pahelAM upadhAna jevI kriyAe zarIrane zuddha anAvI magajane--Agya kSetrane--taiyAra kare che. gurU je sUtra ApaNane zIkhave te paNa sarala rIteja samajavA. arcarahitanuM pApIyuM jJAna jema bane tema AchuM meLavavA prayatna karavA. jJAnanA upakaraNa--sAdhana-sleTa, pustaka, navakAravALI vigerenI AzAtanA na karavI. temanI sAthe mAnapurvaka vartavuM. jeTaluM mAna rAjAne ane tenA hukamane apAyache, teTaluMja mAna eka sipAIne--te sattA ane hukama amalamAM lAvanArane-- ApIe chIe. tevIja rIte tIrthaMkara mahArAjanI sattA, hukama jJAna che. te amalamAM lAvanAra sAdhanAne jema bane tema mAna ApavAnI kja che. jainadharma sivAya bIjA dharmAnI abhilASA rAkhavA cegya nathI. bIjI dho, ApaNI samajamAM utarI zake tevI, ApaNA dharma virUddha na heAya tevI, je hakIkata ApaNane samajAve te svIkAravAne khAdha nathI. kAI paNa kriyA phaLa ApyAvinA rahetI nathI, to dhArmika kriyA paNa phaLa ApyAvinA raheja nahi. budhdhine jaDa rAkhavA karatAM jJAna meLavI buddhine sateja rAkhavA yatna karavA. haMmezAM guNavAnaneAja saMga karavA. ane tIrthaMkara mahArAjanA zAsanamAM DhaMDha mAnyatA ane daDhatA rAkhI bhakti karavI ane kAIrIte svAmIbhAienA dharmabhAva utkruSTa thAya tevI rIte vartavuM. saMgha e nadInA pravAha jevA che. nadImAM kAI kAi jagyAe paka hoya tepaNa te nirmaLa che. tevI rIte saMghamAM paNa kAI yeAgya mANasa hAya tApaNa tethI sadhanI niMdA karavI nahi, jInami banI tathA caityanI kadI avagaNanA, AzAtanA, upekSA karavI nahi, paraMtu hamezAM udyamavaMta rahI te te vastu sArI rote jaLavAi rahe, rAgya vyavasthA jaLavAya evA prayAsa karavA. devadravya kadI ucApata karavuM nahi. ucApata karavAmAM sAmela paNa thavuM nahi. kAraNake dharma e manane pavitra karanAra vastu paNa manane pavitra na karIzakI, ane tenuM paNa geravyAjabI rIte dravya ucApata thayuM tyAre bIjAnuM thAya temAM navAIzI ? rAjAnA bhaMDAra teADavAnI jenAmAM huimata haizya, te sAmAnyane tADe emAM navAIthI ? Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] mI. lAlazakara lAgIdAsane stutya prayAsa. 333 mI. lAbhazaMkara lakSmIdAsane stutya prayAsa. mAMsAhAra eDIne vanaspatine khorAka levAthI kevAM kevAM darathI mukata thavAya che te saMbaMdhI Good News for the Aflicted nAmanuM copAnIyuM mI. lAbhazaMkara lakSamIdAse lakheluM che, tene alIgaDhavAlA musalamAnonI kelenA vidyArthIo pAse zeTha mANekacaMda pAnAcaMde urdu bhASAmAM tarajumo karAvI InAma ApyAM hatAM. temane sarvethI pahelA naMbarane tarajumo muMbaInI IsalAma hAyaskulanA AsIsTaMTa sekreTarI mI. tAlabaalI mAraphate chapAvavAmAM AvyuM che ke jethI karIne aMgrejI nahIM jANanArA musalamAna te ropAnIyAnuM jJAna meLavI zake. mAMsAhArathI trAsadAyaka ghAtakIpaNuM janAvarAupara gujara che te eka takarArI savAla che, paNa te khorAthI mANasanA zarIrane je aneka jAtanA dara lAgu thAya che, te dura karavAnI jarUra alabata tamAma kAmanA leke vagara takarAre kabula kare che. mI. lAbhazaMkare potAnA ropAnIyAmAM je aMgreja, amerIkana tathA pArasI daradIonI hakIkta ekaThI karelI che, te kharekhara jANavA joga che ane ame jANIne khuzI thaIe chIe ke te ropAnIyAmAMnA lakhANane amala karavAthI keTalAM daradIo potAnA dukhathI mukata thayAM che. bacaene ghareNAM paherAvavAthI temanAM je kamakamATa bharyA khune thAya che te sAme mI. lAbhazaMkare je pikAra uThAvela che tene sAMja vartamAnanA adhipati sAhebe khAsa Teke Ape che. A mahA pApa aTakAvavAnuM kAma mAra karatAM strIonA hAthamAM vadhAre che, ane te mATe eka lIphaleTa mI. lAbhazaMkare lakheluM che. pIchAMvALI TepIo mATe bIcArA pakSIone ghaNuM ghAtakI rIte mArI nAMkhavAmAM Ave che, tethI pIchAMvALI pIono dhadhe A dezamAM baMdha karavA mI. lAbhazaMkare nAmadAra vAIsarAya lorDa mITane arajI karelI che. ane te arajInA TekAmAM laMDananI bAdazAhI pakSIrakSaka maMDaLI taraphathI te nAmadArane eka patra lakhavAmAM AvyuM che. ApaNA kamAMDara Ina cIpha lorDa kIcanare hIMdI lazkarane roganI aTakAyata saMbadhI jJAna ApavAnI jAheza jAhera karavAthI mI. lAbhazaMkare te nAmadArane eka arajI karI che ane temAM laMDanamAM jevI rIte anaphaLa zAkane rAka ApI daradIone sAjA karavA mATe ospITala che tevI eka esapITala A dezanA lazkarI daradIonA lAbha mATe ughADavA araja karI che. lerDa kIcanarane mI. lAbhazaMkaranI arajI darakhAsta dhyAnamAM levAze. A dezanA brITIza ophIsara tathA solajone rogane aTakAva kema karavuM te saMbadhA jJAna ApavAnI levuM kIcanare khAeza jAhera karavAthI mI. lAbhazaM Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jana-naphAkha heralDa. [navembara ka lahamIdAse te nAmadAra jega eka patra lakhyo che temAM laMDananA jANItA tabIba DAkaTara za alekajhAMDara hega tathA mukatIphejanA vaDA mI. buthanA abhIprAya TAMkIne laMDananI pAsenI te Lady Margaret Fruitarian Hospital mAM aMgreja daradIone anaphaLazAkanA te rAkathI sAjA karavAmAM Ave che te tarapha dhyAna kheMcavAmAM AvyuM che ane chevaTe te ku nAmadArane evI araja karavAmAM AvI che ke hIMdustAnanA lazkarI daradIonA lAbha mATe - evI eka AsapITala ughADavAnI maherabAnI karavI ke jema karavAthI teo sAheba mANasa 2 jAtanI eka moTI sevA bajAvaze. sadaraha arajInA javAbamAM kamAMDara Ina cIpha taraphathI lazakara khAtAnA vaDA meDIkala ophisare mI. lAbhazaMkarane eka patra lakhI evuM jaNAvyuM che ke temaNe karelI { darakhAsta dhyAnamAM levAmAM Avaze anaphaLazAkanA khorAkanA zArIrIka phAyadAnuM jJAna hadI lazkaramAM phelAvavA mATe laMDanamAM eka khAsa kamITI memavA sArUM jANItA vejITerIyana mI. mAIsane mI. lAbhazaMkare patra lakhyo che. konpharansa oNphIsamAM cAlatuM kAmakAja. DIrekaTarI khAtuM--jUnAgaDha sTeTa tAbAnAM gAma 63 ghara 500 vastI ra000 nI gaNatrI karI, tAravaNabukamAM caDAvI. jAmanagara saMsthAna tAbAnAM gAmo 132 ghara 3300 vastI 13500, jhAlAvADa ane gehalavADanAM gAma 135 ghara 2800 mANasa 11000 nI gaNatrI karI, bukamAM caDAvI. amadAvAda jIllAnAM gAme gaNI taiyAra karelAM tAlukAvAra bUkamAM caDAvyA. kaDIprAMtanI sAmAnya ne sAMsArika tAravaNI pUrI karI. hiMdustAnanAM gAmomAM AgevAnanA nAme mATe 75 patra lakhyA. kaDI ane kacchanI derAsarenI tAravaNa taiyAra karI. gujarAta kAThIyAvADanA derAsaranI tAravaNInuM kAma cAlu che. amadAvAda, vaDodarA, bharUca, kheDA ane kaDI chalAnA AgevAnenAM nAma bUkamAM caDAvyA. jhAlAvADa prAMtanA paNa caDAvyA. pAlaNapura jIllAnA tathA amadAvAda jIllAnA 23 gAmo, 150 ghara, mANasa 3000 nI gaNatrI karI. tapAsaNI karanAra ane mANaso pitAnuM kAma pUruM karI hAla AMhI ophIsamAM kAma kare che. akaTobaramAM kharca nIce pramANe - rU. 78 pacha. 4-11-6 pArsala. 6-4-0 sTezanarI 16-9-0 pagAra jaNa 7 ne, 6-8-2 paracuraNuM 150-0-0 pratApagaDha ephIsakhAte 278-8-6 Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ]. kenpharansa mAsamAM cAvatuM kAmakAja. 335 konpharansa heralDa. khAtuM-lavAjamanA rU. 286) AvyA che. kharca nIce pramANe - rU. 5-9-4 patravyavahAra 15-- prapha tapAsanAra tathA meTara lakhanArane 17-9-0 patravyavahAra karanAra kArakunane. 32-11-2 TapAla kharca 0-15-0 paracuraNa 1-4-0 sTezanarI 71 14-11 nirAzrita khAtuM-akabarano kharca nIce pramANe - rU. 4-13-0 anusanI pherI mATe, 1 jaNane 5--0 mIThAInI che , 36-1-0 zorTahenDa, TAIparAITIMga tathA bUka kIpIMganA vidyAthIne chellAhakatAnA 20-0-0 , nA eka vidyAthIne chellA tAnA15-0-0 zorTahenDa, TAIparAITIMganA, 1 vidyArthIne chellA haphatAnA. 4- - nigALAnA traNa vidyArthIne vetana - vaDodare bALAzramamAM javA 1 vidyAthIne TIkeTa vigerenA.. 200-0-0 vaDodarA bALAzramanA onararI sekreTarI phatebhAI lAlabhAI gAMdhAne; 1-9-0 AMkhe apaMgane vastra 2-5-6 punAnI, 1 DozIne anAja 24-0-0 pachegAmanA 6 jaNane be mAsa mATe khorAkInA. 4-9-0 niMgALa, 1 jaNane mokalyA. 2-0-0 abAlAnA 2 jaNane tyAMnI TakeTa karAvI ApI. 14-1-0 cAra jaNane kherAmATe. 36-12-6. keLavaNuM khAtuMrU. 5-- pannAlAla hAIskulanA trIjI aMgrejInA eka vidyAthIne oNlarazipa. 12----lIMbaDInA, 1 vidyArthIne meTrIkamAM besavAnI pI. 12-9-* kuMDalAnA , 26-12-3 zrAvikAzALAne kharcanA (mAMgaroLa, jana sabhA taraphathI zrAvikA zALA ughaDavAthI have A zrAvikAzALA baMdha karI che. mAMgavAI sabhAvALI zrAvikAzALAne madada apAya che.) 200-- lAlabAga boDagamAM cAlu khAtA peTe madada 55-12-3 pustakodhdhAra khAtuM-- = 1 -6 parsa mATe.. Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 | chinArAja heraka [ navembara jIvAya tuM --2 0-12-0 bUka 1 nA 243--pavadha niSedha lAga 1 la" 1000 nakala chapAmaNa. rU. 0---6 TapAla kharca 0-1 -0 paracuraNa. 244-15-16 konpharansa nibhAva phaMDa khAtuMrU. 75-0-00 AsisTeTa sekreTarIne 14-2-0 jIvadayAnA kAma mATe rAkhelA, 1 kalArkane 30-0--0 kArakunane -11-* paTAvALAne 126-13--- rajapUtAnA brAMca ophIsa-AgasTa mahInAmAM InspekaTara hIrAlAlajI pacabhadrA pragaNAnA 105 gAmamAM pharyA temAM 77 gAmamAM jaina vastI che nahIM. bAkInAM 28 gAmomAM jana vastI che, tenI DIrekaTarI karavAmAM AvI. vaLI mevADanA zAhapura jIllAnI tajavIja karavAmAM AvI temAM te jIllAmAM kula 150 gAmamAMthI phakta 35 gAmomAM jaina vastI che. mevADa rAjyamAM DIrekaTarI karavAne sArU tyAMnA darabAra zrInI paravAnagI levI jarUrI samajIne InspekaTara hIrAlAlajI tathA mevADane mATe nImelA InspekaTara govIMdasIMhajIne udayapura mokalavAmAM AvyA tathA tyAMnA pradhAna sAheba mahetAjI zrI bhopAlasIMhajI tathAkuMvara phatalAlajI mahetA tathA saMgIjI) zrIvaccharAjajI vagere rAjyanA adhikArIo upara patre lakhavAmAM AvyA. nAmadAra mahArANA sAheba hAlamAM svArImAM hovAthI paravAnagI meLavavAmAM kAMIka DhIla thaze, paraMtu me. dIvAna sAhebanI A kArya tarapha puratI dIlasojhI hovAthI AzA che ke kAma jaladI thaI jaze bhaNAya chale ajameramAM jaina derAsara ja che. ezavAlenA ghara 15 che, temAM tapUjaka phakta ekaja ghara rahyuM che. paraMtu hAlamAM thoDA vakhatathI pIpADavALA chogA lAlajInA prayatnathI pa-6 gharavALAonI zradhdhA daDha thaI che ane teo derAsarajImAM sevA pujA kare che. derAsarajInI upaja, lagana, jamaNa, AdI prasagapara lAgAmAMthI Ave che, paraMtu te loke A upajane paMcAyatI rUpIyAmAM sAmela karI de che, ane kharca paNa temAMthI Ape che. kezara dhupamAM kharca ghaNuM ochuM Ape che. derAsarajImAM eka pratimAjI khaMDIta che. Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 ] zrI dhArmIka saMsthAonA hIsAba tapAsaNI khAtuM. zrI dhAmIka saMsthAenA hIsAba tapAsaNI khAtuM. jIlle kheDAmAM AvelAM gAmeAnA rIporTa. 30 gAma khAMdhalI madhe AvelA zrI muni suvrata svAmIjI mahArAjanA derAsarajInA rIpeA-sadara derAsaranA sagha taraphathI vahivaTa karyAM zA. chaganalAla kIzeradAsanA hastakanA saM. 1959 thI saM. 1962 nA Aze| vada 30 sudhInA hIsAba tapAsyA che. te jotAM atrenA derAsarajImAM pujArI rAkhavAmAM Avye nathI, paNa zrAvaka vArAthI pujA kare che, derAsarajInuM kAma ghaNuM adhuruM che tathA uparanA bhAganI tapAsa karatAM thayeluM kAma jINuM thavA lAgyuM che. A derAsaramAM bIjI mIlakata jovAmAM AvatI nathI. paNa ghaNAM varasanA leAkeA pAse leNA rUpIA che te madhe keTalAekarnI sthiti narama thavAthI tathA keTalAeka AsAmIe eka bIjAnA vAda levAthI, tathA keTalAkanI tarapha saghanI ugharANInI DhIla / hAvAthI te rUpIA patatA nathI, mATe dhIrelA nANAM jema ane tema tAkIde vasula karI lei darekane deva dravyathI mukta karavA ane derAsaranuM kAma adhurUM che te purUM karavA sUcanA ApI che. gAma kheDAmadhe zrI padmaprabhujI mahArAjanA ( dalAlanA ) derAsarajInA vahIvaTane lagatA rIyA -sadarahu derAsaranA sadha taraphathI vahIvaTa karatA zeTha vIracaMdra parabhudAsanA taraphathI zA. nAnAlAla vIracaMdanA hastakanA saMvata 1959-60-61 nI sAlanA hIsAma tapAsyA che te jotAM A vahIvaTanI aMdara darasAlanAM saravaiyAM kADhelAM che, te joi khuzI thavA jevuM che, paNa AgaLanA vahIvaTa kartAnI gerasamajathI ke zAthI derAsarajInuM kezarasukhaDa, AMgI vIgere khAtAnuM nAmuM avaLa savaLa eka bIjAmAM jame kharca paDayuM che, paNa te sudhAro karavAsaMbaMdhI tathA bIjo keTaleeka sudhAro karavA cAgya che te pramANe tAkIde sudhArI levA sucanA karavAmAM AvI che. gAma gharaDA jIlle kheDAnA zrIAdIzvarajI mahArAjanA derAsaranA rIporTa--sadara derAsaranA hIsAba tapAsyA teA tenA nAmAneA patA nathI ne A khAtAnA keTalAka rUpIA zrAvake pAse laheNA che, je leAkeA amadAvAda rahevA jatA rahyA che. A gAmamAM ApaNI vastI ghaNIja tuja che, eTale tenI kAi sAra sabhALa leI zake tema nathI. derAsarajInA aMdaranA gabhArA adhurA che tathA mahAranA bhAga taddana jINu thai gayA che. eka ghaNI nAnI pASANunI tathA mIjI traNa nAnI paMca dhAtunI murtIo che je lAkaDAnA kubATamAM mukavAmAM AvI che. AvI sthitine lIdhe ahIM ghaNIja AzAtanA thAya che. mATe atrethI uthApana karI bhagavAnane kAi bIje ThekANe lai javAmAM Ave te ceAgya gaNAya. i gAma mAtaranI sAcA daiva jaina pAThazALAnA rIporTa--amee sadara pAThazALAnA zrI sa`gha taraphathI vahIvaTa kartA zeTha zAkaracaMdra hIrAcaMdanA hastakanA saMvata 1960-6162 nI sAlaneA hIsAba tapAsyA che. te jotAM vahIvaTa karatAe nAmuM cAkhI rIte rAkheluM che tathA pAThazALAnA kAmamAM peAtAne amulya vakhata rIkI je prayAsa karyA kare che, tethI temane dhanyavAda ghaTe che. Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kenpharansa heralDa. [navema gAma kheDAnA zrI bhIDabhaMjana pArzvanAthajInA moTA derAsarajIne tathA tene laga kheDA hera khAtAne tathA tenA peTAmAM zrI zAMtinAthajI mahArAjanA derAsarajI khAtA vahIvaTane rIporTa-ame e sadara traNa khAtAonAM zrI saMgha taraphathI vahIvaTa katA zeTha bhAIlAlabhAI amRtalAlanA hastakane saMvata 1959-60-61 nA Aze vada 3 sudhIno hIsAba tapAsyo che, te jotAM te derAsara lagabhaga cAra varasanuM junuM che te dIvasathI te Aja sudhI tenA AgaLanA vahIvaTa kartAoe nAmAnI aMdara keTalA eka khAtAnI bAkIo caDhAvelI nahIM tathA jame kharca nAkhele nahIM. phakta rokaDa sAbuta rAkhI kAma calAveluM che, tethI Aja sudhI kaI sAlanuM saravAyuM nIkaLeluM na hatuM. evI rIte AgaLanuM nAmuM avyavasthAsara hatuM, paNa hAlamAM zeTha bhAIlAlabhAI nAmAnA bAhoza gRhastha hovAthI keTaluMka nAmu sudhArA upara lAvyA che tathA haju paNa lAvavA prayatna karyA jAya che, te ghaNuM khuzI thavA jevuM che-A nAmAnA piTAmAM svAmIvatsalanuM nAmuM (hisAba) juduM rAkhavAmAM Ave che. tathA prabhAvanAne hIsAba paNa jude rAkhavAmAM Ave che ane tenI zIlIko paNa alaga rAkhelI che. boDA DhoranI cuDIonA naMga meLanI copaDI judI che. khoDA heranA jAnavaronAM naMga meLa barAbara rAkhavAmAM Ave che. upara jaNAvelA khAtAne saghaLo vahIvaTa zeTha. bhAIlAlabhAI potAnA amulya vakhatano bhoga ApI, nIkhAlasa manathI calAve che. tethI temane puro dhanyavAda ghaTe che. zrI navAgAma jIle kheDA madhenA zrI caMdraprabhujI mahArAjanA derAsarajIno vahIvaTa tathA khoDA heranA vahIvaTane lagato rIporTa-amAe sadara derAsarajIno tathA khoDA DhoranA vahIvaTano hIsAba saMvata 1959 thI 12 nA Azo vada 3 sudhIne tapAsya che, te jotAM tenA vahIvaTa kartA zA. harIlAla jezIMgabhAInAnI umaranA hovAthI temanI vatI zA. cunIlAla amRtalAla calAve che. paNa temane vizvava saMpradAyanAM hAI jaina zilInI mAhItI nahIM hovAne lIdhe bane vahIvaTanuM nAmuM rItasara rAkhyuM nathI, paraMtu pote saraLa mananA hovAthI te upara temanuM dhyAna kheMcatAM amArI sucanA pramANe sudhAro karI dIdho che. te mATe temane pure puro dhanyavAda ghaTe che. amoe atre saMgha ekaThe karI konpharansanA hetuo tathA temanA cAlatA kAmakAja upara bhASaNa ApyuM, te sAMbhaLI atranA saMghe kaeNnpharansanA nibhAva mATe cAra AnAnuM phaMDa atrethI darasAla ugharAvI muMbaI mokalI ApavA TharAva karyo che. tethI zrI saMghano pure pure upakAra mAnIe chIe. gAma nAyakA jale kheDA mathe AvelA zrI caMdraprabhujInA derAsarajInA tathA kheDA hera ane upAzraya khAtAne rIperTa-amoe sadara traNa khAtAne hisAba saM. 158 thI. 61 sudhIne tapAse che. te jotAM tenA zrIsaMgha taraphathI vahIvaTa kata zeTha samajubhAi urphe dAmodaradAsa jeThAbhAI eka junA ane saraLa vIcAranA mANasa che. temaNe potAnA nikhAlasa manathI uparanA traNe khAtAno vahIvaTa calAve jovAmAM Ave Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2906 ] zrI dhAmaka saMsthAonA hIsAba tapAsaNI khAtuM. che. paraMtu vahIvaTa kartAnI aNasamajathI derAsarajInI upaja kharaca ekaja khAte rAkhavA vigere nAmAnI avyavasthA hatI paNa te batAvatAM vAra tarata temaNe sudhArI lIdhu che, tethI temane dhanyavAda ghaTe che. atre be dIvasa sabhA bharI konpharansanA hetuo samajAvavAmAM AvyA hatA, te uparathI saMghe vicAra karI kenpharansanA nIbhAvanuM cAra AnAnuM phaMDa pitAnA gAmamAMthI ugharAvI darasAla mokalI ApavA TharAva karyo che. tethI tyAMnA saMghane pure pure AbhAra mAnIe chIe. - prAMta kaDI tAbAnA gAmanA rIporTa. gAma suraja tAluke kaDI madhe AvelA zrI. zItaLa nAthajI mahArAjanA derAsarajIne rIporTa-amoe sadara derAsaranA zrI saMdha taraphathI vahIvaTa kartA zeTha. vADIlAla gulAbacaMda tathA zA. mehanalAla lalubhAI tathA zA. nAthAlAla ugaracaMdanA hastakane saMvata 1962 nA kArataka sudI 1 thI te Aso vadI 8 sudhIne hIsAba tapAsya che. te jotAM vahIvaTa kartAo taraphathI potAnA nIkhAlasa dIlathI nAmuM sAdI rUDhI mujaba beThI khAtAvahImAM rAkhavAmAM Avela che. te paNa derAsarajInA pUjanane lagato kharaca tenI mIlakatamAMthI karatA nathI ne tene lagatA vahIvaTamAM sudhAre vadhAre karavA vahIvaTa karatA gRhastha puratI mahenata le che, tene mATe temane pure puro dhanyavAda ghaTe che. jIle amadAvAda tAbAnA dhoLakA tAlukAnA gAmonA rIporTa. gAma gAMgaDa tAluke dhoLakA madhe AvelA zrI zAMtinAthajI mahArAjanA derAsarajIne tathA svAmIvaselanA vahIvaTane lagate rIporTa-sadara khAtAnA vahIvaTa karatA zeTha dIpacaMda hIrAcaMde saMvata 1950 sudhInA prathamanA vahIvaTa karatAnA hastakanA copaDA raju karatAM te vahIvaTa barAbara cekhI rIte rAkhele hoya ema jaNAya che. tyAra pachInA vahIvaTanA copaDAmAM kAMI hIsAba vahIvaTa kaztA zeTha dIpacaMde hIrAcaMde lakhela nathI ne pitAnA cepaDAmAM tema bIjA gRhanA copaDAmAM nAma rAkhI vahIvaTa ghaNe goTALA bharele karI nAkheluM jovAmAM Avela che. vArSika Avaka kharaca karatAM vadhAre che. chatAM mIlakata kAMI jANatI nahIM hovAthI amAre traNa dIvasa mukAma rAkhI tamAma jaina gRhasthonA temaja anya darzanIonA cepaDA tapAsI tathA tajavIja calAvI navesarathI meLa tathA khAtAnA copaDA bAMdhI temAM jaina zilI mujaba hIsAba lakhAvI zeTha chaganalAla DuMgarazI tathA salata DAhyAcaMda jhavera. bhalA ane gRhastha hovAthI temane kAmacalAu vahIvaTa karatA nImI vahIvaTa temanA svAdhIna karavAmAM AvyuM che. A khAtu zrI koTha gAmane lagatu che. te tyAMnA jaina gahane TrasTI nemI temanI dekharekha taLe calAvavAmAM Avaze te AgaLa A khAtAnuM bhavIzya sudharavA dhArIe chIe. zrI keDanagara tAluke iMLakAmadhe AvelA zrI AdIzvarajI mahArAjanA derAsarajIne lagatA zrI sAdhAraNa khAtAne bhAga 3 ne tathA tenA piTA khAtAmadhenA zrI mahArAjanI varSa gAMThanI nakArazI khAtAne rIporTa--amoe sadara khAtAne hIsAba saM. 1859 thI saM. 1962 nA Aze vada 30 sudhI tapAsyuM che. A khAtAnA vahIvaTakartA zeTha lAlacaMda ratanacaMde pitAne kImatI vakhata rekI vahIvaTa sArI rIte calAveluM jovAmAM Ave che. tethI tene dhanyavAda ghaTe che. Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina kenpharansa heraDa. | navembara - zrI Thanagaramadhe AvelA zrI AdIzvarajI mahArAjaMnA derAsarajIne lagatA zrI sAdhAraNa khAtAmadhenA peTA khAtAmAM zrI svAmIvatsala khAtAne rIporTa-sadara khAtAnA zrI saMdha taraphathI vahIvaTa karatA zeTha haThIsaMga gagAbhAI hastakane saM. 1959 thI saM. 1962 nA Aso vadI 30 sudhIne hIsAba tapAsyo che. A vahIvaTa ghaNe cekhI rIte rAkhelo jovAmAM Ave che. ne jema jema khAmI jaNAtI jAya che tema tema tene baMbasta karavA vahIvaTa karatA tatpara rahela jovAmAM Ave che, tethI temane dhanyavAda ghaTe che. zrI koThanagaramAM AvelA zrI AdIzvarajI mahArAjanA derAsarajIne lagatA zrI sAdhAraNa bhAga ardhAnA tathA tenA peTA khAtAmAMnA kesara sukhaDa khAtAne rIporTasadara khAtAnA zrI saMgha taraphathI vahIvaTa karatA zeTha..lallubhAI cakubhAInA hastakane saMvata 1960-6162-ne hIsAba tapAsyA te jotAM vahIvaTa ghaNo cekhe rAkhavAmAM Avelo che. zrI koTha nagaramaghe AvelI zrI pAMjarApoLanA piTA khAtAmAMnA zrI vejalakAnI jamInanA vahIvaTa khAtAne rIporTa-sadara khAtAnA zrI. saMgha taraphathI vahIvaTa karatA zeTha. piopaTabhAI muLacaMda, zeTha suMdarajI lalubhAI tathA zeTha trIkamabhAI rAyacaMdanA hastakano saMvata 1959-60-61-6ra ne tapAsyuM che. te jotAM vahIvaTa ghaNo sArI rIte cekhavaTa vALo mAluma paDe che. ne dIna pratIdIna sudhAre karI upaja vadhAravA prayatna kare che. zeTha. piopaTabhAI muLacaMda vepAranA ghaNAja bajAmAM hovA chatAM dareka vakhate dareka kAryamAM tana mana ne dhanathI bhAga le che te mATe temane pure pure dhanyavAda ghaTe che. zrI keTha nagaramadhe AvelA zrI AdIzvarajI mahArAjanA derAsarajIno rIperTa- sadara derAsarane zrI saMgha taraphathI zeDa. raghubhAI sAMkaLacaMda vahIvaTa calAve che. temanI pAsethI saMvata 1960-61-62 nI zAlane hIsAba tapAsyuM che. amoe jeTalA varSane. hIsAba je temAM sadara vahIvaTa karatAe pitAne kImatI vakhata rokI vahIvaTa ghaNo sArI rIte calAvavAmAM Avela che jethI bhaviSyamAM A khAtu vadhAre sudhArA upara jAya tema dekhAya che. ahIM pujana vagere bAbata mATe ghaNeja uttama prakArane baMdobasta rAkhelo joI bahuja Anada utpana thayela che. ane te badala dareka dharmAdA khAtAnA vahIvaTa karatA gRhasthane vinaMtI karIe chIe ke upara jaNAvela khAtA tarapha dhyAna ApI tenI pure purI nakala karaze jethI vahIvaTa karatA gRhastha pite aNahada punya prApta karI satInA bhoktA thaze. zrI keTha nagaramAM AvelI zrI. jaina pAThazALAne rIperTa-sadara pAThazALAnA zo saMgha taraphathI vahIvaTa karatA zeTha lAlacaMda ratanacaMda pAsethI saMvata 1961-62 ne hIsAba amee tapAsyuM che. teoe potAno kImatI vakhata rekI vahIvaTa ghaNI sArI, rIte calAvele mAluma paDe che nedIna pratIdIna sArA pAyA upara lAvavA prayatna kare che. A khAtAnA mAstara mI. mohanalAla nagInadAsa potAnA maLatA lavAjama upara dhyAna nahIM rAkhI tanamanathI A khAtu sudhAravA ghaNeja prayAsa kare che jethI vidyArthIone Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196] amadAvAda ephasane Aso mAsane hisAba. 341. abhyAsa ghaNe sAre jovAmAM Ave che. A khAtAmAM kAMI paNa avinaya thate jovAmAM AvatuM nathI jethI ghaNuMja khuzI thavA jevuM che ne AzA rahe che ke ghaDI mudatamAM A khAtu AgaLa paDatu thaze. zrI. koTha nagaramadhe AvelA zrI zIvalAlanA punyArthI jamIna khAtAno rIporTasadara khAtAnAzrI saMgha taraphathI vahIvaTa karatA zeTha haThIsaMga DAhyAbhAI hastakane saMvata 1960 thI 61-62 nA Aso vadI. 30) sudhIne hIsAba tapAsyo che te jotAM vahIvaTa karatA gRhasthAe vahIvaTa sArI rIte calAvIne pure purI dekharekha rAkhelI che ne vahIvaTamAM sudhAro karatA jAya che. zrI koTha nagaramadhe AvelI zrI pAMjarApoLanA peTA khAtAmAMnA zrI carIyANAnI jamInanA vahIvaTa khAtAne rIporTa-sadara khAtAnA zrI saMgha taraphathI vahIvaTa karatA ze. trIkamabhAI rAyacaMdanA hastakane hIsAba saMvata 1960-61-62 ne tapA che. vahIvaTa ghaNe cekho rAkhavAmAM Avela che. ane vakhato vakhata je je bhUle mAlama paDatI Ave che te te sudhAravA prayatna kare che. pote potAnA kAmanA bojAtaLe vadhu hovA chatAM A khAtA tarapha sArU dhyAna Ape che tethI temane pure pure dhanyavAda ghaTe che. upara jaNAvela zrI kheDA jIllAnA, kaDI prAMtanA tathA amadAvAda jIllAnA judA judA gAmonA dharmAdA khAtAonA hIsAbe tapAsatAM je je khAtAomAM je je khAmIo mAluma paDI tathA jemAM keTalIka nAmA vagerenI rUDhIomAM pheraphAra karavA jevuM dekhANuM tene lagatA sucanA patre te dareka khAtAnA vahIvaTa karatA gRhasthane ApavAmAM AvyAM che lI. zrI saMghane sevaka. cunIlAla nAhAnacaMda. o. o. zrI.jana. je. konpharansa. amadAvAda ephIsane A mAsane hisAba. 201--15--- vidyAthIone skolarazIpa ApI tenI vigata. ---- amadAvAda 23--0-0 vaDAlI 18-0 4-0-0 che 17-0-0 * 1-00 kapaDavaMja 1-8-0 >> 5-00 darApurA ----0 2-0-0 0-11-6 morabI 2-0-- dholakA 8-1-9 kheDA 12--0-0 paDadharI (muMbaI) 4-15-0 ra7--0- muMbaI 7-10 gedhAvI 3ra--- bhAvanagara (muMbaI) Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ) ra - , , , '' -11- jAmanagara 2-0-0 pATaNa (vaDodarA-) 14-0-0 ratalAma 2-0-0 IDara ( 8-9-0 sItAmaha 7- -0 , 8-8-. kheDA 2-0- rAdhanapura 17-0-0 amadAvAda 2--0 amadAvAda rU ra71-12- 2-7-3 vidyArthIone pustakanI madada ApI tenA. 1-7-6 amadAvAda - - 15-8 ratalAma rU. 2-7-3 218-1-0 zrI pAThazALAone madada ApI te. 30-0-0 amadAvAda zrAvaka ugazALA. 40----* borasada jaina pAThazALA 10-0-0 amadAvAda jana kanyA zALA. 4-8-0 parAMtIA , , 6-0-0 vaLA jaina pAThazALA 4--0-0 jhIMjhuvADA ,,, 8-9-0 sAdaDI , ; 3-9-0 taNazA e che 5-0-0 trApaja che ) 4-00 aLAu ja che -0-0 nIMgALA che ) 6-9-0 kheDA e che 6-0-0 cuDA e che 8----0 IDara ke, 3--- vIchIA , 8--0 boTAda che 3-9-0 gaDhaDA ) 3-0-00 5chegAma , 6-0-0 mahudhA >> ra-----raMghoLA , 6--- dhrAMgadhrA , pa-0-- bhaMDArIA 4-0- chatrAzA , 16 -0 vijApura , 3--0-* gArIAdhara , 4-0-0 mahuDI , , 3--9-0 saradhAra che 3-0-0 varasaMDAM che 9 -1-0 junAgaDha , , 6--0-0 jasapurA 2- 218---- 22-8-0 nirAzrita khAte vepAra mATe madada ApI tenI vigata. 5-- rAdhanapuravALAne 3--8--0 gAma velADanA hA - gokharavALAvALAne 7--9-0 amadAvAda vALA 22- 80 rU. 514--14-3 ja * * * * r. * * Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ konpharansanA TharAvAnA thatA amala kAnsanA TharAvAnA thatA amala. AjarAja paDANAmAM mAnAdhIkArI upadezaka jaina zvetAmbara kenpharansa taraphathI AvatAM dharmazALAmAM sabhA bharI konpharansa te zu che, tethI zuM zuM phAyadA che, tathA saMpa tathA hAnI Araka rIvAja vIgere viSaya upara bhASaNa ApatAM asara thai nIce pramANe AjarAja saghamaLI ekamate nIce pramANe TherAva karIe chIe te pramANe varatavA dareka zrAvaka badhAIe chIe. 1906 ] TharAva. 1 vara vikraya keie karave nahIM. 2 vRddha lagna keAIe karavA nahI. 3. cAmaDAnA puMThA havethI navA kharIda karavA nahIM. 4 vIvA vIgere ke bIjA prasaMge khAiee phaTANA vIgere zabda khIlakula gAvA nahI. 5 paradezI medo kAie vAparavA nahIM. 6 pIchAvAlI TApI have pachIthI keie navI kharIDha karavI nahIM. tema tenA vepAra karavA nahIM. 343 7 kacakaDAnI vastu have pachIthI kAie navI kharIdya karavI nahIM. tema tenA vepAra karavA nahIM. 8 sIma*ta prasaMge nAta kharaca karavA nahIM. 9 maranAranI pAchala A gAmamAM cha mAsa sudhI raDavA kuTavAnA rIvAja che te khaMdha karI havethI be mAsa sudhInI muddata TharAvavAmAM Ave che. emAsa uparAMta kAie raDavuM kuTavuM nahIM. 10 trIzavarasanI aMdara keAI mANusa gujarI jAya teA tenI pAchala mISTAna jamaNuvAra karavA nahIM. 11 punyArthe kADhelA paisA 1 varasanI aMdara vAparI nAMkhavA. 1ra vivA prasaMge dArUkhAnuM phADavuM nahIM. apavAda--khaMdukanA avAjanI chuTa che. uparanA TharAvanA je mANasanA taraphathI bhaMga karavAmAM Avaze tenA paDANAnA zrI sadha rU. 2 // aDhI sudhI daMDa karaze. kalama 1-2 virUddha varataze te mATe zrI saMghane uparanA daMDa sIvAya vISeza nazIta karavAnI satAche ne karaze. kaiAi gunhegArane zrI saMgha jatA kare te te zrI jInezvara bhagavAnane gunhegAra che. saMvata 1962 nA AsA 14 9 zukaravAra tA. 12-10-06 sAta jaNunI sahI che. Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pha nA kensaransa hera. o: [ navemba kenpharansanA TharAno thate amala. gAma vasemAM tA. ra8-10-06 ne roja kenapharansa ophIsa taraphathI dhArmika khAtAnA hisAba tapAsavA sArU gayelA AsIsTaMTa eDITare karelA bhASaNathI tyAMnA zrIsaMghe nIce mujaba TharAva karyA che. 1. atrenA saMghamAMthI darasAla lANa dITha rUA. 19 aMke AnA cAra ugharAvI konapharansa upara mokalI ApavA TharAva karavAmAM AvyuM che. 2. strIoe raDavA kuTavAnA saMbaMdhamAM keTalIka bAdhAo karI che. 3. kanyA viya nahi karavAnA saMbaMdhamAM ghaNAoe bAdhA lIdhI che. 4. kacakaDAnI cIjo, pIMchAvALI TopIo, cAmaDAnA puThAM, paradezI khAMDa tathA vilAyatI kesara vIgere nahIM vAparavAnA saMbaMdhamAM TharAva karavAmAM Avyo che. ' e uparAMta sabhAmAM AvelA anya darzanIoe, paradezI khAMDa tathA phalAhAramAM sAbukhA nahIM vAparavAnA saMbaMdhamAM TharAva karavAmAM Avyo che. ane teja dIvase agIyArasa hovAthI uparanA TharAva amalamAM Apyo hate. kheDA jIllAmAM amArI taraphathI dhArmika saMsthAonA hIsAba tapAsanAra InspekaTara mI. harIlAla jezIMgabhAI khetANI lakhI jaNAve che ke sadara jIllAnA gAma "bIDaja" mAM cAra AnAnuM phaMDa ugharAvI konpharansanI muMbaI aphase mokalavA TharAva karyo che. temaja temaNe "navA gAmamAM" saMgha bhego karI kenapharansanA hetuo tathA temanA cAlatA kAmakAja upara bhASaNa ApyuM hatuM te sAMbhaLI tyAMnA saMghe kenapharansanA nIbhAva mATe cAra AnAnuM phaMDa AMhIthI darasAla ugharAvI muMbaI ophIsa mokalavA TharAva karyo che. vaLI gAma "nAyakA" mAM be dIvasa sabhA bharIne upara pramANe cAra AnAne phaMDane TharAva karyo che. baMgalera sITI kenapharansanA prevInazyala sekreTarI zeTha nAthAlAla lavajIbhAI amane lakhI jaNAve che ke A zaheramAMthI kenapharansa phaMDamAM mokalavA sArU cAra AnAnuM phaMDa bhegu karavAmAM AvyuM che, temaja masura" ane "rabarTa sI peTha" mAM jyAM ApaNA bhAIonI juja vastI che, tyAM paNa upara mujabanA phaMDanA paisA vasula karavA prayAsa cAlu che. upara pramANe je je gAmanA zrI saMgha taraphathI kenapharansa nIbhAva mATe cAra AnAnA pheDane TharAva karavAmAM AvyuM che tene mATe ame aMtaHkaraNa pUrvaka AbhAra sAthe dha laIe chIe. - amadAvAda jIlAnA dhoLakA tAlukAmAM amArI taraphathI dhArmika khAtAnA hIsAba tapAsanAra InspekaTara zA. jecaMda caturabhAInA prayAsathI keTalAka gAmamAM cAra AnAnA phaMDanA TharA thayA che. jemAMthI gAma nAnedarAnA saMghe rU 1-4-0 tathA gAma bAvaLAnA sAdhe rU.6--0-0 vasula karI amane mokalI ApyA che, jemanI upakAra sAthe noMdha laIe chIe. Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sanA thatA amala kAnpharansanA TherAvAnA thatA amala, zrI jaina zvetAMbara kAransanA mAnAdhikArI upadezaka meAtIcaMda pAnAcaMda mehetA, jAmanagara, navAgAma AjarAja AvI kAnapharansanA hetue upara tathA satya hAnikAraka rIvAjo tathA strI kelavaNI vigere viSayeA upara bhASaNa ApI samajAvatAM temanA upadezathI ame sagha ekatra thai Ajareja nIcalA TharAva karI chIe te sarvane kabula maMjUra che. sabhAmAM svAmIbhAI 407 mANasanI hAjarI hatI--savata 1963 nA mAgazara zuda 8 vAra zukra tA. 23--11--06 navA gAma. 1906 ] pherAva. 1 cAmaDAnAM puThA huve pachIthI keAie navA kharIda karI vAparavA nahIM. 2-3 pIchAvALI TopIe ke, caDAvALI vastu have pachIthI koie navI kharIda karavI nahI tema tenA kAie vepAra karavA nahIM. 4 vivA prasaMge ke, nIjA prasaMge gera zabda phaTANA gAvAM nahIM. 5 vivA prasa`ge dArUkhAnuM phADavuM nahIM. huM A gAmamAM nAnI umaranI kanyAe paraNAvavAmAM Ave che. te havethI adha karI 12 varasanI aMdara kAie kanyA paraNAvavI nahIM. 7 vRddhalagna koie karavA nahIM. 8 vara vikraya keAIe karavA nahIM. 9 paradezI meMdo havethI vAparavA nahIM. 10 A gAmamAM maraNu pAchala chamAsa sudhI raDavA phuTavAnA rIvAja cAle che te havethI khaMdha karI mAtra premAza sudhI raDavA kuTavAnA rIvAja rAkhavAmAM Ave che. 11 trIzavasanI aMdara kAi marIjAya tenI pAchala mISTAna jamaNavAra karavA nahIM. 12 sImata prasaMge nAta kharaca karavA nahIM. 13 hAlI kAie karavI nahI temaja tenuM pujana paNa karavuM nahI. A gAmamAMthI . sAva hAlI kADhI nAMkhavAmAM Ave che. 14 punyAthe kADhelA paisA cha mAsanI aMdara vAparI nAMkhavA. upara pramANe TharAva sarve saMgha maLI ekamate karelA che, zrI satha rUpiA savA pAMca sudhI daDa tathA yAgya mAgasara suduM 8 zuke TharAva virUdha keAI vartaze tene zIkSA karaze. tA. 23-11-6 mu. navAgAma. mAhurA rUbarU. mAtI' vi. pAnAcaMda. jai. ve. kA. mA. u. Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navembara - vaDedarA jana bALAzrama. | zrI vaDedarA jena bALAzrama tA. 15 mI navembare bolavAnuM che. tethI tamAre tA. 15 mIthI tA. 30mI navembara sudhImAM vaDedare dAkhala thavuM ane AvatAM tamArI saMgAthe (bIchAnuM) pathArI, abhyAsanI copaDIo je pitAnI pAse hoya te ane kapaDAM tathA TInanI peTI agara pAkITa tALu vasAya tevI, ane bIje jarUrano sAmAna letA AvavuM tathA tamArA abhyAsanuM saraTIphIkeTa letA AvavuM. bhulavuM nahIM kAraNa te zIvAya skulamAM ke kalAbhavanamAM dAkhala thaI zakAze nahIM. A AzramamAM dAkhala karyA pachI kaI chokarAnAM mAbApanI sthiti sArI samajAze te tenI pAsethI Azramane lagatA kharacanuM bIla karavAmAM Avaze ane te bIla nahIM ApavAmAM Ave te tenA chokarAne AzramamAMthI dura karabanI satA paNa AzramanA menejarane ApavAmAM Avaze. te je vidyArthIoe tA. 31 akabara agAu arajI karelI che teNe ahIM AvavuM ane AvatAM pahelAM traNa divasa agAu nIcene saranAme patra lakhave ke te AvanAranI sagavaDa karavAmAM Avaze. gAMdhI phatabhAI lAlabhAI. ) che. pIpaLA zerI ghaDIALa piLa. ! AsIsTaMTa sekreTarI. mu. vaDodarA. jana . konpharansa. tA. ka-A bALAzramamAM mAtra deza ane vIza varasanI aMdaranA vidyAthI eneja dAkhala karavAmAM Avaze ane te umaramAM kAMI paNa gujarAtI abhyAsa karelo have joIe. vaDodarA bAlAzramamAM nIce pramANe nIyamee dAkhala karavAmAM Avaze. 1 A bALAzramamAM mAtra garIba sthitinA vidyArthIone ja dAkhala karavAmAM Avaze. 2 A bALAzramano lAbha lenAra vidyArthIone reja derAsaramAM pUjA karavI paDaze. 3 rAtri bhojana tathA kaMdamULane tyAga karavo paDaze. 4 kaI paNa vidyArthIne amuka kesa (abhyAsa) pure karyA sIvAya javAnI rajA ApavAmAM Avaze nahi ane kadApi tenA mA bApa tene bolAvI le te tene mATe Azramane thayelo kharca ApavAnI kabulAta karAvavAmAM Avaze. 5 A bAlAzramane lAbha lenAra vidyArthIne dararoja eka kalAka dhArmika zikSaNa levuM paDaze. 6 amArA taraphathI vakhato vakhata je keI sucanA yA hukama karavAmAM Avaze tene tAbedAra rahevuM paDaze. . 7 bALAzramanA suprInTenDenTane hukama mAnave paDaze. upara lakhyA pramANe nIyamoe A bAlAzramamAM vidyArthIone dAkhala karavAmAM Avaze. mATe je dAkhala thavA IcchA hoya to javAba lakhaze. zrI. je. je. kenpharansa., AsIsTaMTa sekreTarI. caMpAgalI-mubaI jana . kenpharansa. Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 ] muMbaImAM vasatA garIba jainonI thatI hADamArI. 347 muMbaImAM vasatA garIba jainanI thatI hADamArI. AgevAna zeThIAoe karavuM joine vicAra sAMprata samayane viSe mubAI e hiMdusthAnanA lokone vepAra udyoganA sababathI eka mukhya mathaka thaI paDayuM che, jenI aMdara hiMdustAnanA tamAma bhAgonA temaja dunIyAnA bIjA bhAganA jAta jAtanA loke ke jeonI bhASA, raheNa, karaNI, svabhAva vigere bhinna bhinna dekhAya che, tevA sukhI temaja vadhu duHkhI lo ke AvI rahelA mAlama paDe che, tevI ja rIte ApaNe ghaNuM khuzI thavA jevuM che ke, ApaNe keme paNa eka sArA pramANamAM vasavATa karele dekhAya che, ane tethI vaLI vadhAre khuzI thavA joga te e che ke ApaNAmAM ghaNA loke paise Take sukhI hoIne moTA temaja sArA uttama dhaMdhAthI puSkaLa dhana kamAIne sukhI jIMdagI gujAre che, jyAre eka taraphathI ApaNuM dhanika loka sukha ane mojamajA khAtara pitAnA dhanane kAMkarAnI mAphaka bahoLA hAthe vyaya kare che, tyAre bIjI tarapha jarAka najara karIe te ApaNA svadharmI baMdhuo evI duHkhada ane adhama sthiti bhegave che ke temanI thatI hADamArInuM varNana je ekAda prakhyAta lekhaka lakhavA bese to tenI paNa kalama eka vakhata aTakI paDe emAM jarApaNa zaka nathI. saMvata 1956 nI sAlamAM paDelA bhayaMkara duSkALa ane te pachInA Aja sudhInA tamAma varSoe tevuMja nahI paraMtu tenA jevuM ja svarUpa dhAraNa karIne gujarAta, kAThIAvADa, kaccha, mAravADa, Adi tamAma dezanA ghaNA lokene vepAra rojagAravinA nirUdyamI karI rajhaLatA karI nAMkhelA che, te ja pramANe ApaNuM kAmanA paNa ghaNuM loke sapaDAI gayelA che. A vAta siAkeInI jANamAM che ane te eTale sudhI ke keTalAkane purU ana paNa maLI zakatuM nathI, ane jAmanagaranA DabAsaMga tathA kAThIyAvADanA bIjA bhAge tarapha temaja mAravADa tarapha najara karavAmAM Ave te keTalAka to bIcArA ekAda divasanAM kaDAke anna devanAM darzana karavAne bhAgyazALI thavA pAme che. (gayelA kharAba varSomAM jeo sAhebe upara batAvelA bhAgamAM jAte pharI tevA lokonI sthati tapAsI hoya temane ja temanI kharI sthitinuM bhAna thAya ke roTalI meLavavAne kevI rItanA kAlAvAlA kare che. lakhavAthI tene kAMI paNa anubhava maLI zakatA nathI tethI ahIM te viSe vadhu lakhavA prayatna karyo nathI). jyAre AvIrIte ApaNA svayamI baMdhuo duHkhamAM saMDovAyelA che ane potAnuM keIpaNa rIte bharaNa poSaNa karI zakatA nathI tyAre pitAnA dhanADhaya dharma nehI badhue ke jeo sonAnI DuMgarI upara (muMbAImAM) vasavATa karI lAkha rUpIA kamAya che, temanI taraphathI kAMIka Azraya maLaze evI zubha AzAomAM ahIM utarI paDe e svAbhAvika che. AvI rIte Aja sudhInA duHkhada varSomAM ghaNA loke ahIM AvyA che, ane jyAM sudhI dezamAM sArI vRSTi thaI daiva purepurI rIte sAnukuLa thAya nahIM tyAM sudhI haju vadhu pramANamAM Avaze e nirvivAda vAta che, je loke pitAnI duHkhI sthitine Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , jaina konpharansa herA [navembara, lIdhe ahIM Ave che temanI kharI sthitinuM pure purUM varNana te huM ApI zakuM tema nathI te paNa mArI a5 mati pramANe je lakhuM chuM te uparathI saheja khyAla AvI zakaze teomAMnA keTalAkanA mAbApe pitAnuM gujarAna pure purI rIte nahI calAvI zakvAthI temane purU bhaNAvI zakatA nathI temaja sAmAnya rIte gAmegAma kAMI zALAo hotI nathI ke jethI teo kAMI paNa jJAna meLavI zake, ane tethI teo pitAnA abhaNa mAbApa taraphathI nahIM jevuM gAmaDIyuM jJAna meLave che, je jJAna muMbAI jevA zaheramAM nekarI karavA mATe bIlakula kAmanuM nathI, temaja sAdhAraNa sthitivALAo jeo pitAnA gajA pramANe DuM bhaNe che ane pachI AgaLa vadhAre kharca karI abhyAsa karavA zaktI nathI hotI temane lAcArIe te mukI devA pharaja paDe che, tenA dAkhalAo pAlItANuM bALAzrama, vaDodarA bALAzramanA tathA amadAvAda jaina boDIMganA sekreTarI ene puchavAthI mAlama paDI Avaze. have eka taraphathI temanA jJAna saMbaMdhI AvI apurNa sthiti che tyAre bIjI taraphathI marakI, kelerA vigerenA bhayaMkara duHkho, chappanIya je rAkSasI duSkALane dera tathA te pachInAM tamAma vRSTi vinAnAM varSo AvelA che tethI dezamAM mAI khAvAnA sAdhane bIlakula khuTI paDayAthI nAIlAje ahIM AvavA taiyArIo kare che. jyAM sudhI tevAonI pAse cheDA dIvasanuM khAvA pahoMce teTaluM sAdhana rahe che tyAM sudhI A tarapha AvavA vicAra karatA nathI, ane chevaTe ahIM AvatAM TIkITa vIgere rastA kharca mATe paisA bhegA karavA sArU pitAnA gharamAMthI keTalAka sAmAna vece che, ane tethI purA paisA maLe nahIM te pitAnA vAsaNa, derI lo ane chevaTe pitAnA paheravAnA kapaDAM paNa gIre mukI agara pANunA mule vecI nAMkhI pisA bhegA kare che, te uparAMta keTalAka ethI paNa vadhu lAcArIe mAtra rastA khaca jega paisA bhegA kare che tenuM dilagIrI bharyuM khyAna ApatAM game tevA nirdaya hadayanA mANasanI lAgaNI duHkhAya te komaLa hadayanA jaina dhanADhayenA aMta:karaNa pIgaLe temAM navAI zI? jema tema karIne teo bIcArA duHkhe ane bhukhe darIyAvATe yA relave raste A alabelI nagarInAM darzana karavAnI ane ahIM kamAI karI pitAnuM tathA potAnA dezamAM rahelA kuTuMbanuM bharaNa poSaNa karavAnI AzAe utarI paDe che. adhurUM. D. mAlavA dezamAM jIrNodhdhAranI agatya. mAlavA-malAragaDha (mAlavA) thI zrI jaina zreyaskara maMDaLanA parikSaka mI. khImacaMda bhUdharadAsa amane lakhI jaNAve che ke huM mALavA dezamAM thoDA vakhatathI parikSA levA pharuM chuM. temAM ane mArI draSTimAM ghaNAMja jIrNa maMdIre AzAtanAvALAM mAluma paDe che. kezara sukhaDa vigerethI barAbara pujA paNa thatI nathI. deza ghaNe dharmamAM ajJa che. ahiM munIrAja kavacItaja vicaravAthI ghaNA loke anya matemAM jatA rahelA mAlama Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] mAlavA dezamAM jIrNoddhAranI agatya paDe che. dareka gharamAM traNa traNa dharmo mAlama paDe che. keTalAMeka derAsare yati lokone tAbe che. ane derAsaranI sArI upaja hovA chatAM tenI sAra saMbhALa egya rIte levAtI. mAlama paDatI nathI. ApaNI leka saMkhyA sAdhAraNa che. mArI najare joyelAM maMdIranI hakIkta nIce pramANe che ratalAmamAM 7-8 maMdIre che temAM eka maMdIramAM chata vagerenuM kAma adhuruM che. jAvarA je ratalAmathI 20 kesa che tyAM 3 maMdIre che. tyAM paNa ghaNIja avyavasthA mAluma paDe che. A baMne gAmo meTAM che. nAslI gAmamAM derAsara ghaNuMja junuM che. paNa madIra mAgInA 3-4 ghara hovAthI sAra saMbhALa levAtI nathI. derAsara tamAma jIrNa thayela che. tyAMthI najIka batalagaMja gAma che tyAM maMdIra adhurUM baneluM che ane pratimAjI ghara maMdIramAM sthApana karelA che tyAM madadanI jarUra che. te sivAya rANuM kheDA, jADA, manAsA, "pArzvanAtha, saMta kheDA vagere gAmomAM pUjA paNa barAbara thatI nathI temaja jIrNa kAma vadhAre mAlama paDe che. malAra gaDhamAM traNa maMdIre che. temAM be maMdIre yatienA kabajAmAM che. maMdIramAM ghaNuMja AzAtanA dekhAya che. eka maMdIranI pratiSThA mATe thoDI ghaNI madadanI jarUra che. pratimAjI chAparAmAM bIrAjamAna che. ApaNuM ghara phakta3-4 che temAM zeTha gabAlAlabhAI motIlAla sArI dekharekha rAkhe che. ahIMthI gAma saMjIta 7 kesa dura che. tyAM ApaNuM phakata 10 ghara che. maMdIra thaI gayuM che paNa uparanI chata, kamADa vigerenuM kAma adhuruM che. rU. 300 nI jarUra jaNAya che. malAra gaDhathI 3 kesa dura pAla surAM gAma che tyAM zvetAMbaranA ghara bIlakula nathI. pratimAjI apUjya rahe che mATe te viSe tarata baMdobasta thavAnI jarUra che. maLelAM patro. amadAvAda jIllAnA dhadhukA tAlukAmAM gAMpha meTuM sTeTa che. temanA rAjyakartA caDAsamA kSatrI che. hAla rAjagAdI upara ThAkora sAheba zrI. amarasIMhajI bIrAje che teo sAhebane tyAM tA. 15 akabara sane 1906 nA roja zApuravALAM rANI sAhebanI kukhathI rAjagAdI vArasa kuvara sAhebane janma thayo che. tenI khuzAlImAM Aja roja sAMjanA cAra vAgatAM moTe darabAra bharavAmAM AvyuM hatuM. je vakhate rAjyanA amIra, umarAva tathA mAjana brAhmaNa, paTela vagere tamAma gAmanI raiyate hAjara thaI A khuzAlImAM bhAga lIdho hato. valI jaina dharmanA pratiSThita grahastha muMbaI nivAsI zeTha vIracaMda dIpacaMda sI. AI. i. nA prAIveTa sekreTarI mI. narasIdAsa nathubhAI jemane ahIMnA nAmadAra ThAkara sAhebe cheDe vakhata thayAM pitAnA khAnagI kArabhArI tarIke nImelA che temanA ane mAkhAvaDanA bhAgadAra jADejA zrI phalajIbhAI abhesaMgajI jeo vRddha ane pratiSThita tathA mobhAdAra che, te baMnenA saMyukta prayAsathI ahIMnA nAmadAra ThAkara sAhebe upara jaNAvelA zubha prasaMganI khuzAlImAM pitAnA 12 gAmanA keIpaNa zakhase kaIpaNa jAtano zIkAra temaja bIjI rIte jIvahiMsA nahIM karavA sakhata rIte Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 jana kAphensa heralDa. [navembara manAI karelI che. te bAbatamAM ahiMnA samasta prajA varga taraphathI AjarAja nAmadAra ThAkara sAhebane mAnapatra sAnAnA dAkhaDAmAM mukI InAyata karelu che. ane jaina tathA veda dharmanA sIdhAMta pramANe ahIMsA paramezva dharma nAmadAra ThAkAra sAhebe varatAnyeA che. nAmadAra DhAkAra sAhebanI kArakIrdImAM A pramANe zubha pagaluM bharAyAthI tamAma prajA vargane ghaNA saMteASa utpanna thaele che. ane uparanuM pharamAna koipaNa rIte nahIM teDavA mATe te nAmada re kabulata ApI che. A mAnapatra apAvavAmAM gAMphanA rahIza jozI rirAma gaMgArAma tathA vyAsa dIvezvara jAdavajI tathA kAThArI pItAMbara jIvA tathA kAThArI goradhana jagajIvana tathA zA. harageAvana vanamAlI vIgeree sAre| prayAsa karelA che, ane te mAnapatra ahInI skulanA heDamAstara mI. gaNapatarAma aMbAzaMkare ghaNI sArI rIte kacerImAM vAMcI sabhaLAvyuM hatu. jenA javAba nAmadAra ThAkaiAra sAheba taraphathI kArabhArI narasIdAsa nathubhAie ApIne ghaNI asarakAraka ane chaTAdAra rIte rAjA prajAnI pharajo ane AvA sadavartanathI thatA lAbhAnuM vivecana karI batAvyuM hatuM. ekaThA thaelA grahasthA taraphathI potAnA bhaviSyanA rAja kartAnI salAma thavAnI IcchA jaNAvavAthI nAmadAra kuMvara sAhebane kcerImAM lAvI tamAma prajA varganI IcchA pariNa karavAmAM AvI hatI, tyAra bAda nAmadAra ThAkeAra sAheba taraphathI darakhArI mANasA sIjamAnA vIgerene A khuzAlImAM kImatI pAzA ApavAmAM AvyA hatA. tyAra mAda hAjara rahelA tamAma gRhasthAne pAna, seApArI, gulAba, attara vIgere ApI meLAvaDA visarjana thayA hatA. gAMphjIllA dhaMdhukA tA. 22-11-16, metA prANajIvana puroAttama. jaina samAcAra tathA vartamAna carcA. maMdira praveza:--ApaNAM jaina devasthAne!mAM ApaNe kadI joDA paherIne jaI zakIeja nahi, evuM zAstranuM pharamAna che, kAraNake jene mATe ApaNe sarvottama mAna dharAvIe tenI hajIramAM taddana ahuMvRtti athavA agni tajIne javAnuM che. canA upAnahu azucivALA che, tethI ApaNAM devasthAnAmAM AvanAra paradhamIone paNa upAnaha utAravAnI ApaNe vinaMti karIe chIe, ane jo te tema na kare, te tene ApaNe aMdara javA detA nathI. nAmadAra marahuma pAlItANA ThAkeAra sAheba sara mAnasiMhajI sAthe ApaNe Azare traNeka varSa para te viSe lakhANa kesa cAyA hatA, e teA jainAnA lakSamAM hajI tAjI ja che. geAhalavADanA maherakhAna mAjI peAlITIkala ejanTa sAheba mejara ezaSIe ApaNI vinaMti vyAjabI che, ema TharAvyuM hatuM. AvAja eka banAva laMDana TrIbyunanA rAmane khakharapatrI te patrane mokale che, ane te hakIkata atrenA jAme jAmazedamAMthI ame laIe chIe. iTalImAM AveluM klerasanuM devaLa jovA mAMpuranA nAmadAra Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina samAcAra tathA vartamAna carcA. 351 . mahArAjA potAnA rasAlAsAthe gayA hatA. devaLamAM dAkhala thatI vakhata mahArAjAe hiMdu rIvAja mujaba joDA mahuAra utAryAM. devaLanA vyavasthApakAe pAghaDI utAravAnuM kahyu, paNa nAmadAra mahArAjAe utArI nahi. te uparathI vyavasthApakAe temane devaLamAM javA dIdhA nahi. A uparathI jaNAze ke pAzcimAtya prajAe paNa peAtAnA pavitra sthaLamAM je niyamathI ga'bhIratA jALavI rAkhavA mAge che, tenA koi bhaMga karavA mAge, teA bhaMga karavA icchanAra zakhsane teA devaLamAM AvavA detA nathI. spaSTa che ke ApaNI prArthanA koI paNa rIte ayeAgya naheAtI ane nathI. pAlItANAH--mAM hamaNA e navA TharAveA thayA sAMbhaLyA ane vartamAnapatrAmAM vAMcyA che. 1 DhALIvALApara dara varSe rU. 7] nA veze nAkhavAmAM AvyA che. DALIvALAne mukhya ane saMpUrNa saMbaMdha jaina yAtrALuo sAtheja che. ThAkeAra sAhekha sUrisahajI tathA ThAkara sAhe. sara mAnasihajIne je vicAra kadI AvyeA nahiM, te vicAra hAlanA eNDaminisTrezane amalamAM ANyA che e DALIvALAo uparanA karathI meATI rakama upajavAnI nathI, paraMtu te garIba varga para ane sIdhIrIte teA jaina yAtrALue upara asara karaze. eNDaminisTrezana rAjyanI upaja vadhAravAnA bIjA udyoga saMkha`dhI rastA le, te jeTaluM iSTa che, teTaluM AvA karI nAkhavA e ISTa nathI. 2 kAI paNa navI dharmazALA AMdhavA mATe jagyA ApavI nahi. A TharAva vAMcI ame Azcarya cakti thaie chIe. A TharAva kayA dheAraNapara karavAmAM AvyeA che, te samajAyuM nathI. uparanA pahelA TharAvathI garIba varga para nAhakanA khAjo vadhI jevI rIta rAjyane gheADI upaja thai che, tevIja rIte A TharAvathI dharmazALA aMdhAtAM rAjayane je jamInanI upaja thatI te vinAkAraNa, madha thai che. eNminisTreTara sI. evana TaTyuDera mahu mAheza ane sArA mANasa gaNAtA AvyA che, te A TharAva karavAmATe temane zuM sakhaLa kAraNeA maLyAM che, te jaina prajAnI aMgata hitanI khAkhata hAvAthI te prajAnI jANa mATe jAheramAM mUkavA temane namra vinati che. atyAra sUdhI pAlItANAmAM je dhama zALAo che, tamA muzkelAthI 10000 mANasa samAI zake. jyAre koI meATA meLAvaDA prasaMge tethI vadhu sakhyAnA mANase kayAM utaravuM te eka savAla thaI paDe che. prajAnuM hita jovuM e rAjAnI nahi bhUlAvI joitI prathama pharaja che. mahArAjA rAmanuM nAma hajIpaNa garIkhamAM garIba hiMdu paNa, 4000 varSa thayAM chatAM paNa yAda kare che, tenuM kharuM kAraNa tene mATe prajAnuM mAnaja che, dharmazALA vadhAre badhAya ke nahi te eka jUdo savAla che, paraMtu daktara para AveA kAyamI TharAva thAya te bahuja dilagIrI utpanna kare che. ame AzA rAkhIe chIe ke nAmadAra aMDamInIsTreTara A TharAvanuM ghaTIta tAla karIne, pahelI jogavAie daktara parathI kADhI nAkhaze. pazu vadha baMdha--ratalAmathI dAvaDA kezarImala lakhe che ke meM riyAsta jJAnavALe vivAna sAhebako pAsa milaneko gayAthA. unone apanI kaoNnphreMsa ke sAtha nihAyata hamadardI jAhera kI. aura yahAMtaka bandobasta kIyA ke unake sTeTameM karIba 375 jAnavara pAMDe bakare mAre jAte the vo kula ekadama bandha karA. Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " jIvadayA -rajaputAnAmAM AvelA DuMgara parathI premajI zavajI vakhArIA lakhe che ke hamAre ihAMke daravAra sAheba bIje siMhajI, mahArAvalajIne dazerAke roja savArIkI aura pestarase bheMsA mAranekA rIvAja thA. savAruke sAtha doDAke mArate the. so darabAra sAhebane pharamAyA ke ye rIvAja bota kharAba hai. aise jAnavarakuM mAranA phajula hai. aisA kahake isa dazarese sApha baMdha kara dIyA. | lAIbrerI-kacha-koDAya khAte tyAMnAvIzA ozavALanA mahAjana taraphathI hAlamAM eka phrI lAyabrerI ughADavAmAM AvI che. A lAyabrerI tyAMnA AjubAjunAM gAmo mATe paNa phrI tarIke ja rAkhavAmAM AvanAra che. zarUAtamAM khUda gAma taraphathI rUpIyA traNazanI rakama tevI TIpamAM bharAyA bAda muMbaImAMthI rUpIyA navasonI TIpa bharAI che. A lAyabrerImAM nIti saMbaMdhI, padArtha vijJAna saMbaMdhI, tathA AregyatA saMbaMdho sarasamAM sarasa pustakesaMgharavAmAM AvanAra che, temaja prasiddha gujarAtI pepara tathA mAsiko paNa temAM maMgAvA vAmAM Avaze. dhArmika pustako mATe te tyAM prathamathI ja eka mATe jJAnabhaMDAra mojuda che ane hastalikhita ghaNA pustakono saMgraha thaele che. te sAthe tenI rokaDamUDI paNa lagabhaga rUpIyA ATheka hajAranI haze ema saMbhaLAya che. A rIte kaccha prAMtamAM A gAma vidyAvRddhinA kAmamAM sAro bhAga bhajave che te eka kharekhara AnaMdakAraka vAta che. vahIvaTamAM pheraphAra-amadAvAda jIllAmAM amArI taraphathI dhArmika saMsthAonA hIsAba tapAsanAra InphapekaTara mI. jecaMdabhAI caturabhAIe gAma gAMgaDanA zrI zAMtInAthajI mahArAjanA derAsarajIne hIsAba tapAsatA junA vahIvaTadAra taraphathI rAkhavAmAM Avate hIsAba ThIka nahIM mAluma paDavAthI junA vahIvaTadAre pAsethI hisAba laI navA kAma calAu vahIvaTadAra nImI seMdhavAmAM Avyo che. | tIrthameLo -mALavA jIllAmAM AvelA DagegAmathI zA. cunIlAla nAthulAla lakhI nAve zrI phaDAsalIjIkA meLA saM. 1963 phAgaNa zuda 4 zanibAraseM bharegA, so phAgaNa zuda, 7 maMgaLavAra taka rahegA so isa meLemeM padhAranekI sakaLa saMghako vinaMti hai. gai sAla meLAmeM 12000 yAtrI Ayethe. vaDedarA bALAzrama-kenpharansa taraphathI tA. 15 nara 1806 thI khalela bALAzramamAM, 7 vidyAthIo dAkhala thayA avalokana ane pahoMca. A map of a happy life-It is nicely and minutely prepared in English by Mr. Pritamlal Dhirajlal, Chinabag, Girgam, Boinbay, froul wliom it can be had ior! anna each. It shows, in a tree-like genealogical form, the sources from which happiness can be secured. The two sources--one's self and the surroundings have been sub-divided into 6 other ontward and inward objects, which have again been sub-divided into some inore items. The summary is briefly and nicely put in 4 lines, which are worth reading, pondering upon and acting up to. In short the writer las prepared tlie map after a careful study of human nature. The map deserves wide circulation, and we are sure, wherever it finds room, it will spread its sweet odour. Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gItasaMgraha-mahAvIrasvAmInA jIvana daramyAna ane te pachI thoDo samaya bahu cakacakti, vidyAnI bAbatamAM gaye hoya te nA nahi. paraMtu samUhanA moTA bhAgane keLavavAnI je pravRtti nAmadAra briTiza sarakAranA amala daramyAna zarU thaI che, te pravRtti te samaye athavA te pachInA samayathI briTiza Agamana sUdhI ochI haze ema to ni:saMzaya lAge che. vAMcanano zekha hAla ajaba vadhatuM jAya che. pisAne gyavyaya * karavAnI IcchA paNuM pramANamAM sArI rIte vadhatI jAya che. asalanI jarUrIAta pramANe pahelAM pisA sArI rIte kharcAtA, paraMtu pharajanI IcchAthI nahi kharcAtAM mAtra mAnanI IcchAthIja kharcAya tene puNya baMdha ane phaLa bane ochuM thAya che. puNya thAya che e te ni:saMzaya. hiMdamAM sAmAnya rIte lakhIvAMcI jANanAra mANase sekaDe 25 che, jyAre strI 2 che. jaina komamAM zahera ane gAmamAM seMkaDe 81 bhaNela mANasa ane 30 strI maLI zakaro. gAmaDAmAM pramANa ochuM che. strIo sudhare nahi, tyAM sudhI purUSa mAthuM kUTIne marI jAya te paNa dhAryA karatAM adhuM iSTa phaLa meLavI zake nahi. strIone sudhAravI e mukhya pharaja che. vAMcana, sudhAraNAnuM bahu uttama pagathIuM che. smaraNArthe ujamaNA vigere thAya te ISTa che, paraMtu jAhera jaina strIvargamAM maphata vAMcana prasare e ati AdaraNIya, nUtana ane ISTa prayoga che. AvI rIte bhAvanagaranA zeTha giradhara ANaMdajInA patnI a.sau. bAI samarthanA smaraNArthe gItasaragrahu nAmanI nAnI 32 pAnAnA je copaDI uttama para zikhAmaNosahita chapAvIne maphata prasAra mATe jAhera karavAmAM AvyuM che te amane te uttama jaNAI che. saMgraha karanAra gata mAtAnI suzIla putrI che. brAhmaNomAM je zrAdha karAya che tevI ja jAtanuM A eka mAnasika zradhdhAthI arpaluM pustaka che. jaina kaviratna mahama sAkSara DAhyAbhAI, bhAminI bhUSaNa, suMdarI subodha, gItamALA, pArzvanAtha vivAhale, vigeremAMthI uttama saMgraha karyo che. A kArya mATe prasiddha karanArane dhanyavAda ghaTe che. bIjAoe anukaraNa karavA che. DabAsaMge saMkaTa nivAraNa phaMDa rIpoTe--maLe che. bharUca jaina vidyattejaka phaMDa-udeza keLavaNIne madada karavAnuM che. murabI, lAIpha membara ane traNa vargaNa sabhAsada evI rIte pAMca varga pADyA che. lAIpha meMbare 4 che. pahelA varganA vArSika meMbare ( che. lagna vigere khuzAlImAM tathA sagAM saMbaMdhInA puNyArthe A phaMDamAM rakama bharAI che te bahu ISTa che. kharca paNa barAbara vyAjabI rIte thayo che. phaMDa uttejanane pAtra che. jana stotra saMgraha-zrI jaina yaze vijaya graMthamALA naM. 8 muMbaI nivAsI bAbu cunIlAla pannAlAla jhaverInI vidhavA bAI bhikhI bAInI sahAyathI prasiddha thayelI maLI che. kiMmata rU 1) che. kAgaLa majabUta che. koIpa moTA bALabedha che. pAnA 256 che. pa tathA kAma bahu sAruM che. joIe che. | gujarAtI pAkA nAmanA pUrNa anubhavI ane IMgrejI patravyavahAra karI zake tevA kalAke joIe che. rUbarU maLo agara patra lakhera. jainane ja pasaMda karavAmAM Avaze - zrI jaina zvetAMbara kenpharansa osi. capAgalI-muMbaI Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ da ( grAhako pratye. "kenapharansa heralDa"nuM bIju varSa pUruM thavA AvyuM che mATe amArA nAmavara - mAnavatA grAhakone vinati karavAmAM Ave che ke temaNe pahelA tathA bIjA varSanuM lavAjama satvara mekalI ApavuM agara vI. pI. karavAmAM Ave te svIkAravuM. patrane AdhAra lavAjama upara che. te lakSamAM rAkhavA vinAta che. AsIsTanTa sekreTarI. zrI jaina zvetAmbara konapharansa. caMpAgalI muMbaI zrI jaina zvetAMbara saMghe pratye vijJapti. ja kheDA jIllAnA tathA amadAvAda jIllAnA gAmonA zrI jaina zvetAMbara saMghane vinaMti karIe chIe ke Apane amArI taraphathI patra dvArAe dhAmaka khAtAonA hIsAbe taiyAra rAkhavA sucanA karyA chatAM hAlamAM tamArI tarapha pharatAM amArA InspekaTara hIsAbe tayAra nahI hovAnI vakhate vakhata amane pharIyAda kare che, te te mATe pharI Apane sucanA karIe chIe ke have pachIthI hIsAbe taiyAra rAkhI amArA InsapekaTarane pharIyAda kasvA sababa nahIM rahe ane temane khoTI rahevuM nahIM paDe evI AzA rAkhavAmAM Ave che. Apa sujJa gRhastha jANe che ke hIsAba taiyAra nahIM hovAthI amArA mANasone nAhaka vadhAre vakhata gumAva paDe che ane tethI konapharansa phaMDane nukazAna thAya che te jema bane tema tAkIde hIMsAbe taiyAra rAkhI amArI taraphanA InspekaTara AthI tarata dekhaDAvI deze, lI. zrI saMghano sevaka. cunIlAla nAhAnacaMda. e. eDITara-zrI jaina zvetAMbara kenpharansa. thoDI nakalo bAkI che. dhi (sTiI) zoraNano rirTa. ............ . . 0-10-0 muva (vinI ) zorane riporTa ... -- 2-0 vorA (trInI) no viorDa ... 0-0-' maLavAnuM ThekANu:-zrI jaina zvetAMbara konpharansa, - caMpA -muM. Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Registered No. B. 525. vIra sambat 2433. OM vikrama sambat 1963 zrI jaina zvetAmbara konpharansa pustakA 2. heralDa DIsembara nazvara 2. sana 1906. pragaTa kartA. zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa oNphisa, muMbai. viSayAnukramaNikA. viSaya kRSNa viSaya zrI rANakapurajI jaina tIrthanA | sudhAre. ... ... ... ... 371 jarNoddhAra saMbaMdhI rIporTa. ... 353 6 nAmadAra muMbAInA gavaranara sAheba konpharansa ochIsamAM cAlatu kAma- nI zrI gIranArajInA DuMgara uparanI kAja. ... ... ... ... 362 padharAmaNI. .. *** .. *** 371 amadAvAda ekIsanA kArataka mAsa- navIna samAcAra. ... ... .. 37ra. nA hIsAba. ... ... ... ... 365 jaina samAcAra. .. .. . 373 rajaputAnA brAMca ophIsa ... 366 amadAvAda kenpharansanI khabara tathA kenpharansanA TharAvono thatA amala. 366 kaMkotrI. ... ... ... .... 374 cAra AnAnA phaDathI vasula Ave- pAMcamI konpharansamAM carcavAnA lAM nANAM. ... ... ... ... 367 ... 367 6 vidhA. ... ... ... ... 377 zrI dharmaka saMsthAone hIsAba pATaNa konpharansanI beThaka vakhate tapAsaNI khAtane rIporTa ... 368 rokaDA AvelA nANAMnI pahoMca. 381 vArSika mUlya DAkakA mUlya sameta sirpha ru. 1 mainetara -yu. Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina sIrIjha taiyAra karavA mATe ru. 1000 nuM inAma ! . pATaNa khAte maLelI cothI jaina zvetAMbara konkaransa vakhate thayelA TharAva anusAra jaina dharma ane phIlasuphInuM purNa tei kramavAra jJAna thAya tevI uttarottara bhASA tathA viSayonI kaThINatA vALI 1 thI 7 pustakonI sIrIjha gujarAtI athavA hIMdI bhASAmAM taiyAra karavAmATe ru. 1000, aMke eka hajAra rupayAnuM inAma nIcenI zaratoe ApavAnuM che:-- 1 je sIrIjhane inAma ApavAmAM Avaze tenI prasiddhI vigare haka inAma meLavanArano raheze paraMtu te prasiddha karavAnI teNe kabulAta ApavI paDaze. jo te haka ko. npharansane Apaze to ru. 1000, bIjA ApavAmAM Avaze. 2 sIrIjhanI pasaMdagI eka khAsa kamITI nImIne karAvavAmAM Avaze. 3 AjanI tArIkhathI eka varSa sudhImAM pasaMdagI mATe AvelI sIrIjhonI kamITI __ pAse tapAsa karAvavAmAM Avaze. 4 tapAsa mATe AvelI sIrIjhomAMthI ekane inAma Apaq ema kamITI baMdhAtI nathI paraMtu temAthI yogya haze toja inAma ApavAmAM Avaze. 5 pasaMda karavAmAM AvatI sIrIjha sivAyanI vIjI sIrIjhamAMthI amuka copaDI o agara temAMnA pATho kamITI pasaMda karaze to tenA pramANamAM tenA yojakane inAma ApavAmAM Avaza. vadhu khulAsA mATe nIcenA saranAme patravyavahAra karavo. caMpA galI mumbai. - AsasTiMTa sekreTarI. tA. 25-5-1906. zrI jaina zvetAMbara konpharansa. jAhera cetavaNI. AthI sarve deza pradezanA rahIzone jaNAvavAmAM Ave che ke keTalIka mudatathI eka sakhasa " zrI dIva jaina gorakSaka ane jIvadayA phaMDa" e nAmanA phaMDanI rasIda ApI paisA ugharAve che, ane rasIdamAM "prabhudAsa vIracaMda" nuM menejara tarIkenuM nAma chapAveluM che ane paisA lenAranI sahImAM bhurAbhAI harakhacaMdane nAme sahI kare che te ekaMdara bAbata ThagAI racelI che, dIva gAmamAM e nAmanuM phaMDa nathI tema sadarahu zeTha prabhudAza vIracaMda taraphathI koI paNa mANasa pharatuM nathI mATe majakura sakhasa raMge gore moTuM zItaLAnA cAThAMvALuM che ane mAre umara varasa 22 ne Asare che tene agara upalA nAmathI je koI paisA ugharAve tene eka paI paNa ApavI nahI paNa majakura ThagAI karanAra sakhasa maLI Ave te amane khAnagI rIte khabara ApavI jethI dharmAbhimAnIo ThagAIthI bacavA pAmaze. yAlI-bhu. esAraMTa sekreTarI. tA. 11-1-1807 na vetaim2 32nsa.. Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | nama: signa: 'yaH saMsAranirAsalAlasamatirmuktyarthamutiSThate, yaM tIrtha kathayaMti pAvanatayA yenA'sti nAnyaH samaH / / yasmai tIrthapatirnamasyati satAM yasmAcchubhaM jAyate, sphUrtiyasyaM parAvasaMti ca guNA yasminsa sagho'rcyatAM, // artha:.. je saMdha, saMsAranA tyAgane viSe icchAvALI che budhi jenI, evo chatAM muktinA sAdhanane mATe sAvadhAna thAya che. vaLI je pavitrapaNue karIne tIrtharUpa kahevAya che, jenA samAna bIjuM koI nathI, jene tIrthaMkara mahArAjApaNuM vyAkhyAnane avasare "name tIththasa" kahI namaskAra kare che. jenAthI sajajanonuM kalyANa thAya che, jene utkRSTa mahimA che, ane jenAmAM (aneka ) guNa rahe che, evA saMghanI, (he bhavya jIvo) pUjA karo. The fain (Swetamber) Conference iberald. Vol. II.] DECEMBER 1906. [No. XII. zrI rANakapurajI jaina tIrthane jINIdhdhAra saMbaMdhI rIporTa. rajaputAnAmAM mAravADa (jodhapura TeTa) mAM goThavADa paragaNAmAM AvelA zrI rANakapurajInA jaina maMdIranI sthiti ghaNuM vakhatathI nabaLI thatI jatI hovAthI tene jIrNodhdhAra karAvavAnuM zrI jaina (vetAmbara) konpharansane vAstavika rIte egya lAgavAthI te konpharansa taraphathI e tIrthanI sthiti jAte joI tapAsa karI teno jIrNodhAramAM kharca thavAno aTasaTa kADhavA sArU sUcanA thavAthI saM 1963 nA kArataka vada 2 (mAravADI mAgazara vada 2) ne dine, mevADamAM jIrNodhdhAranA kAmanI dekharekha rAkhanArA mAnAdhikArI pATaNavAsI zA. lalubhAI jecaMda tathA evA kAmanA jANanAra salATa gulAbajI (DuMgarapuranA hAla amadAvAda vAsI) ne laIne ame amadAvAdathI rANakapara javA nIkaLyA. prathamathI kenpharansa taraphathI sAdaDInA paMcane sucanA pahoMcelI hovAthI rajaputAnA mAlavA relvenA rANI sTezana para zrI rANakapurajInA kArakhAnA taraphathI mANaso tathA gADI sAmA levA AvyA hatA. sTezana upara utaratAM je je hakIkta jANavAmAM tathA jovAmAM AvI te nIce pramANe che. Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. jainenA tIrthamAM nAnI "paMca tIthI" paNa gaNAya che. ane tyAM ghaNA jaNa jAtrAe jAya che. e paMca tIthI mAravADamAM AvelI che ane tyAM janAra jAtrALu prathama rANI sTezana para utare che. rANI sTezana para eka suMdara bhavya dharma zALA tathA jaina maMdIra che. e dharmazALAnI saphAI ane goThavaNa evA uMcA prakAranI che ke tenuM anukaraNa bIjI dharmazALAnA vahIvaTadAroe karavuM joIe. ahiM helIA, oraDAo, raseDA, saMDAsa vagerenI goThavaNa ghaNIja uttama prakAranI che. varakANA pArzvanAtha, nADola, nAralAI, ghArAva (muchALA mahAvIrajI) ane rANakapura evA pAMca tIrtho AsapAsa najIkamAM AvelA che. rANIthI varANA deDha kosa, varakANathI sAdaDI pAMca kesa, sAdaDIthI ghANarAva traNa kosa, ghANerAvathI nAralAI eka kesa, ane nAralAIthI nADola aDhI kosa che. atre rANakapuranI vigata ApavAnI hovAthI te vija vistAra purvaka jaNAvIzuM. e rANI sTezana pAse sADA cha kesa para sAdaDI nAmanuM eka nagara che. ane tyAMthI traNa gAu upara A mahAna maMdIra pahADanI taLeTI nIce AveluM che. je ApaNAmAM eka pavitra tIrtha tarIke gaNavAmAM Ave che. 2 sAdaDIthI rANakapura jatAM rasto bahu vikaTa che. ane jhADIvALo Ave che. AsapAsa pahADo, ane vacce nAnAM nadI nALAM Ave che. jamaNI bAjue pAMca lAkha rUpIAne kharace jodhapura rAjya taraphathI eka moTo baMdha baMdhAvI eka jaMgI taLAva baMdhAvyuM che. je taLAva baMdhAnI pALa sudhI bharAI jAyate e maMdirane meTuM jokhama lAgavAno saMbhava che. paNa mAravADa dezanA ochA varasAdathI evo saMbhava najIkamAM hoya evuM bhAsatuM nathI. pachIto jJAnI jANe. A jagAmAM ghaNI khINo AvelI che ne temAM vAghanI vastI ghaNI jaNAya che. ane tethI maMdiranI dharmazALAmAM rAtavAso lake rahetAM nathI. sAdaDIthI eka pAkI saDaka thavAnI bahu jarUra che. ane je jaina saMgha aDadho kharca Ape zrI jodhapura darabAra bAkI aDadho kharca Ape evI vAta agAu bahAra AvI hatI. 3 e maMdiranI bAMdhaNI te evI vizALa ane bhavya che ke hAlanA samayamAM IjInIyare vagere paNa te kevI rIte ane keTalA kharcathI bAMdhavAmAM AvyuM haze. te tAtkAlIka kahI zake nahi. A mahAna maMdiramAM 9 lAkha rUpIA khalA kahevAya che. tenI bhavyatAne khyAla mAtra eTalA uparathI AvI zakaze ke temAM 1444 thAMbhalAo che. vaLI temAM 84 beMyarAo che. ghaNI devaDI ane ghumaTe che. cAra maMjalache. ane dareka maMjale mukhajI padharAvelA che. maMdirane moTA traNa daravAjA traNa dizAmAM che. ane ethI dizAmAM pahADa che. keTalA te sabhA maMDapa che. dareka pratimAnI nAkanI dAMDI bIjI pratimAnI sAme eka sIdhI lITImAM AvelI che. bahAra ane aMdara masIdanuM nizAna ane rAyaNanuM jhADa che. naMdAvarta eka hajAra ane ATha phaNA Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - pArzvanAtha, tenA aneka guMcaLA vagere camatkArika kArIgIrIthI bharapura che. aMdara be mANasa pujA sAthe karavA jAya ane sahejapaNa sAtha chuTI gayo eka bIjAne muzkelIthI zodhI kADhI zake. A caryAzI bhaMyarAmAMthI jAheramAM hAlamAM 9 bheTarAe mAluma paDe che. ane temAM bhaMDArelI murtIonI gaNatrIja thavI muzkela che. TuMkAmAM e maMdira jevuM moTuM maMdira AkhA hiMdamAM nathI. jainenA pustaka bhaMDAra ghaNe sthaLe che. te agaNita pratimAone pratimA bhaMDArato mAtra zrI rANakapuramAMja che. bhoMyarAomAM utaratAM bhInAsa ane pANI mAluma paDe che. ame gayA pachI navA be bhoMyarA zodhI kADhayA hatA. 4 A mukhya derAsaranI joDe bIjAM cAra maMdire AvelAM che. te viSe evuM kahevAya che ke A cAra maMdiramAMnA eka moTA maMdirane bAMdhanAra mukhya mistrI hatuM. teNe pite meLavelA dhananI yAdagIrI jALavavA tathA te mukhya derAsaranA kAmamAM keTaluM badhuM kharca thayuM haze tenI bhavyatA batAvavA sArU pitAnA padaranA kharacathI baMdhAvyuM hatuM. bIjuM eka maMdira eka vezyAe pitAnI yAdagIrI jALavI rAkhavA sArU tenI joDamAM baMdhAvyuM che. AvA maMdiranI bhavyatA, suMdaratA, ane thaela kharca tarapha najara karatAM tyAMnA te vakhatanA mahArANAe paNa eka pitAnI tathA pitAnI rANInI yAdagIrI kAyama rAkhavA (suryanAANanuM) maMdira baMdhAvyuM che. paNa te tadana bismAra hAlatamAM AvI gayeluM che. zrI jodhapura darabArane araja karavAmAM Ave kadAca tene jIrNoddhAra thAya. pa ema maMdironuM kharca kAyama rIte nabhI zake te mATe tyAMnA mahArANuM sAhebe tenA kharca sArU 160 ekara jamIna maphata ApI hatI. ne te hAla paNa maMdiranA kabajAmAM che. te sivAya ema paNa kahevAya che ke ahiM A prathama je zahera hatuM tenI tamAma upaja paNa A maMdiranA kharca sArU ApI devAmAM AvatI hatI. A maMdiranA saMbaMdhamAM nIce pramANe daMta kathA cAle che. dhanAzA zeTha jAtinA piravALa hatA. tenA vaMzajemAM jAvaDazA thayA. temaja haju paNa dhArAvamAM tenA getranA tenA vaMzajo che. bAdazAhane zAhujAdo risAIne AvyuM hatuM. tene e zeThe saMtADI rakSaNa ApI purI madada ApI hatI. e putra jyAre gAdIe AvyA tyAre dhanAzAne bolAvI khajAnacI ane divAnanA odhA ApyA. tyAM pedA karelA dhanavaDe zrI rANakapurajInuM maMdira baMdhAvyuM. e maMdiranA saMbaMdhamAM evI daMtasthA cAle che ke, keIka avasare dhanAzAhane svapna AvyuM te svapnamAM jaina maMdira joyuM. prAtaHkAlamAM vicAra karyo ke jevuM jInAlaya svapnamAM joyuM che tevuM navIna jInAlaya baMdhAvI lamIne saphala karuM. evo draDha nizcaya karI kArIgarone bolAvyA ane judA judA kArIgaro pAse Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jInAlayanA nakazA taiyAra karAvyA. paNa svapnamAM dekhelAM jInAlaya samAna eka paNa nakaze malyA nahi. chevaTa mazkarI karavA sAdaDInAvRddha kArIgara pAse paradezI kArIgare. e zeThane mokalyA. te devInI stuti karI maravA taiyAra thayo. devIe prasanna thaI zeThanA svapna barAbara jInAlayane nakazo batAvyuM. te zeThane jaI batAvatAM zeTha rAjI thayA. ema paNa kahe che ke upaluM svapna zeThane kaI devatAe batAvyuM hatuM. ane zeTha devalokathI AvyA hatA. nakaze paNa devatAeja dekhAyo hato. ane e nakaze prathama devalokamAM nalinI guma vimAnamAM rahela jInAlayane che ema keTalA ekanuM kahevuM che. pachI zeThe jIna maMdirano prAraMbha karyo. te vakhate eka mAkhI eka telanA vAsaNamAM paDIne marI gaI. zeThe te mAkhIne saLIthI ucakI pitAnA joDApara mukI jeDAne tela pIvA dIdhuM. A joI bIjA salATe sAthe je mukhya mIstrI hato tene zaMkA thaI ke zeTha AvuM maMdira saMpUrNa baMdhAvI zakaze ke nahi. mATe parIkSA karUM. e vicAra karI mIsA zeTha pAse jaI kahevA lAgyo ke A apurva maMdirano pAyo suvarNanA gArAthI ane amuka maNa ratnothI para paDaze. zeThe tarata munImane hukama karyo ke mIstrI jeTaluM suvarNa ane ratna mAge teTaluM ApavuM. munIme keTalIka suvarNanI piThe mokalAvI. te mIstrIe pAyAmAM nAkhI jave che ke keTalIka paDo Ave che. te najara karIne jotAM piThopara piTha dekhI saMkhyAne kAMI niyama rahyA nahi. e vakhate mIstrIe vicAra karyo ke zeThane kaI deva prasanna che. mATe devala saMpUrNa baMdhAvaze. pachI mIstrI zeTha pAse hAtha joDI kahevA lAgyo ke basa have suvarNanI jarUra nathI. zeTha bolyA bhale. eTale peThe dekhAtI baMdha thaI. jyAre dhanAzA maMdira baMdhAvatA hatA. tyAre zrI mahArANAnI IcchA thaI ke mArI raiyatane moTuM nAma karavA dauM' nahi. paNa huM jAte baMdhAvuM. te para be staMbha baMdhAvI nakazA pramANe baMdhAvatAM keTalo kharca thaze tenI gaNatrI karavA mAMDI te ghaNuM ja dhana kharca thaze, ke jeTaluM bacAvavuM mahArANAne muzkela lAgyuM. tethI pote AjJA karI ke bhAI tuM ja baMdhAva e be stabho haju rANAnA staMbha tarIke e maMdiramAM oLakhAya che. - A maMdIranI aMdara je lekha che tenuM bhASAMtara. - kalyANa ane bhAgyayukta, caturamukha jaina prabhu je yuganA AdIzvara tene namaskAra. zrImAna vikamathI 149 saMkhyAne varase zrI mevADanA rAjAdhirAja zrI bampa 1 zrI guhIla 2. bheja 3. zIla 4. kAlabheja pa. bharavubhaTa 6. siMha 7. mahAyaka 8. rANI ane putranI sAthe pitAne suvarNanI tulA talAvanAra (suvarNanuM tulAdAna ApanAra) zrI khumAla 9. zobhAyamAna alaTa 10. naravAhana 11. zakti kumAra Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 1 - zrI rANakapurajI jaina tIrthane jIrNoddhAra saMbadhI rIporTa 357 zucilama 13. kIrtIvarsa 14. rAja 15. vairaTa 16. vaMzapAla 17. verasiMhe 18. vIrasiMha 19 zrI erisiMha 20. coDasiMga 21. vikramasiMha 22. raNasiMha 23. kSemasiMha 24. sAmatasiMha 25. kumArasiMha 26. mathanasiMha 27. pasiMha 28. jaitrasiMha ra9 tejasvIsiMha 30. samarasiMha 31. alAudIna sulatAnane jItanAra bApAne vaMzaja. zrI bhuvanasiMha 32. tene putra zrI jyasiMha 33. mAlavAnApati gogadevane jItanAra lakSmIsiMha 34. tene zrI ajayasiMha 35. tene bhAI zrI arisiMha 36. zrI hamIra 37. zrI khetasiMha 38. zrIlakSa nAme rAjA 49 tene putra suvarNanAtulA Adi dAnanA puNyanA paropakAra AdI sAravAlA guNe sahita kalpavRkSane vizrAma levA yogya devatAonA naMdanavana rUpa zrI makala mahipati 40. kularUpa vanamAM siMha sarakhA nahI viSama ane nahIM khaMDita, evA sAraMgapura, nAgapura, gAgaraNanapura, rANakapura, ajamera, maMDora, maMDalakara (koTa) buMdI, khATapura, cATapura ane sujAnapura ItyAdi nAnA prakAranA moTA kilAone ramata mAtramAM grahaNa karavAthI pramANa karela che kAzIne jItavA paNunuM abhimAna jeNe evo ane pitAnA hAthe vaDe vRddhine pAmelA temaja sArI rIte saMpAdana karelA aneka bhadra jAtinA (ghaNA UMcA ane dhelA varNanA hAthIo jeNe e maleccha rAjAo rUpa sarpanA maMDalane - dalI nAkhanAra garUDa rUpa, pracaMDa hAtha vaDe khaMDita karela che cotaraphathI praveza sthAna jeNe evA nAnA prakAranA dezanA rAjAonA kapALanI mALA vaDe zobhe che caraNa kamala jenuM e, akhaMDa manahara lakSmInI sAthe ramanAra goviMda rUpa, anyAya rUpa vanane bAlavAne dAvAnalanI peThe AcaraNa karanAra, pratApanA tApe karIne nAzI jAe che ballAlakulanA zatru rAjAo rUpa kUtarAnAM ToLAM je thakI e baliSTa, parAkrama karIne vyApta, DhilI maMDala (dIlI maMDala) ane gujarAtanI rakSA karanAra, sulatAna pAdazAhe ApelA chatra vaDe vikhyAti pAmela che. hindunA sulatAnanuM birUda jenuM e, suvarNanA yajJanuM ghara ane cha zAstramAM kahelA dharmane AdhAra, cAra prakAre vahevAvAlI enArUpa nadIne mATe samudra sara, kIrti ane dharma karIne prajAnuM pAlana karavAmAM satya Adi guNee yukta, je kriyamANa kArya (vartamAna samayamAM karAtuM kArya te vaDe rAmacaMdra ane yudhiSThira Adi rAjAonuM anukaraNa (barobarIpaNuM) karanAra rANAzrI kuMbhakarNa (kuMbhArANA) je A saghaLI pRthvIne cakavarti pati, tenA jayavAlA rAjyamAM, tenA prasAdane pAtra, vinaya, viveka, dhairya, udAratA, zubhakarma, nirmaLa svabhAva ItyAdi adabhuta, guNarUpa, maNimaya alaMkAra vaDe kAtivALuM che zarIra jenuM ane zrImAna ahamada sulatAne ApelI che pharamAza jene evA sAdhu zrI guNarAja saMdhapatinu sAcavarya (sAthe rahevApaNuM) teNe karIne karelA Azrayane karanArA devAlaya AdikanA AraMbha pUrvaka zatru jaya Adi tIrthanI yAtrA karanAre ajAharI (ajADa) pIMDaravATaka (pIMDavADA) ane sAlerA Adi ghaNAka sthAmAM navina namaMdIra lathA jIrNodhdhAra ane pagalAnI sthApanA temaja Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jene kenpharansa hai. " [DIsembara dubhikSa Adi samayane mATe sadAvrata tathA nAnA prakArane popakAra ane saMghane satkAra Adi gaNI zakAya nahIM eTalA pUNyarUpa mATe artha (purUSArtha) karavApaNue karIne pUrAte je saMsArarUpa samudra tene pAra utAravAmAM samartha evA manuSyanA janmarUpa vahANanA pAtra (vahANa kahevA lAyaka) kAgavATa vaMzamAM (paravALa) bhUSaNa rUpa saMghavI kurapAlanI strI kAmaladevane putra uttama jaina (uttama jIna bhakta) saMghavI dhanASA che. te pitAnA moTAbhAI ratnAzAnI strI ratnAdevI tathA tenA putra saMghavI lAkhAzA sajAzA, sonAzA, ane sAlIgazA tathA potAnI strI saMghavatI dhAraladevI tathA tenA putra jazAsA jAvaDazA ItyAdi vRddhine pAmatA satAnoe yukata e teNe rANakapura nagaramAM kuMbhArANAe pitAne nAme sthApela e zailejya dIpaka nAme zrI caturmukha (ce mukhajI) je yugAdIzvara prabhu tene vihAra kuMbhArANAne uttama prAsAdavAlA upadezathI karAve te zrI brahatapAgacchamAM zrI jagacaMdra sUri ane zrI deveMdra surinI ziSya paraMparAmAM zrI devasuMdara surinA paTTamAM surya sarakhA uttama gurUe sArI rIte karela puraMdara ga7nA adhipati zrI semasaMdara zrI e pratiSThita karyo. A jaina maMdIra sutradhAra (salATa) depAnuM kareluM che. A caturmukha vihAra (mukhajInuM jaina maMdIra) surya caMdra rahe tyAM sudhI AnaMda kare !! kalyANa thAo. !! vahivaTa e maMdirane vahIvaTa sAdaDInA pace lAMbA kALathI calAvatA AvyA che. sAdaDI gAma pahelAM ghaNuM moTuM hatuM, hAlamAM paNa tyAM sAtase ghara jainonA che. temAM pa75 ghara osavALanA ane 125 ghara piravADanA che. te madhe 450 ghara derAvAsI che. tyAre 250 ghara lUMkA gacchanA (TUMDhiAve che. gAmamAM upAzraya. dharmazALA maM. di kArakhAnuM pAThazALA pisTa ophIsa vagere gaThavaNa che. saMvata 1950 nI sAla pahelAM paMcaloka vahIvaTa calAvatA hatA. temAM bhaMDArI rIkhavadAsa kAma saMbhALatA hatA. e varasamAM gAmamAM sevake pUjA karatA hatA. temAMnA eka sevake agya kArya karyuM tethI badhA sevakane pUjA karatA baMdha karavAmAM AvyA. ane te kAma rAvaLone suparada karyuM e rIte gAmamAM be taDa paDI gayAM. eka junuM taDa (june dhA) tyAre bIjuM punAvAlA. zA. saMtokacaMdajI navalacaMdajI e AgevAnI lIdhAthI saMtekacaMdajI vALuM kahevAvA lAgyuM. cha mahIne vItyA pachI ghaNA jaNAoe ema kahayuM ke jene kasura hoya tene mAtra pUjAthI baMdha kare. badhA sevakane zA mATe sajA thavI joIe? A bAbatamAM hAnA cAlatI hatI. ane kuMcI nAMkhI dIdhI. te pachI thoDo samaya e anopacaMdajIe vahIvaTa karyo. ane pachI amadAvAdathI keTalAeka AgevAnee jaI zeTha ANaMdajI kalyANajInA nAmathI vahIvaTa calAvyuM. tyArabAda saM 158 pachI zA, kasturacaMdajI khImarAjajI dhokA ene vahIvaTa karavA Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAgyA. ane tenuM taDa kasturacaMdajI kahevAvA lAgyuM te uparAMta lokAgaccha vALAonuM taDa maLI e gAmamAM cAra taDa paDI gayAM che. ethI maMdiranA vahivaTane nukazAna "pahoMcI rahayuM che. traNeka varSa para mITa gulAbacaMdajI ThaThThA ane mI. amaracaMda . paramAra sAdaDI jaI badhA taDavALA pAse lavAda nAmu lakhAvI. lIdhuM hatuM. paNa Apasa ApasanI kheMcatANa ane mamatA mamatIthI temaja dilanI saphAI vagara saM5 tho muzkela mAluma paDe. e maMdiranA vahIvaTamAM sudhArAnI moTI jarUra che. hAlamAM brAhmaNa pUjArIne hAthe pUjA karavAmAM Ave che. ane te pagAradAra che. gAmanA 'temaja zrI rANakapurajInA je kaMI cakhA paisA vagere caDhe che te sarve pUjArI letA. AvyA che. ane temane kaMI pagAra maLato nathI. zrI rANakapurajImAMsevaka viracaMda hamezathI pUjA karato Avyo tema kare che. gAmamAM sevakanA ghara ATha che. tyAre rAvaLanA 20-25 gharamAMthI 2-3 gharavALA pUjA kare che. 7 jIrNoddhAra karavAnI agatya. A maMdira jIrNa thavAthI ghaNe ThekANe samAra kAmanI jarUra hatI. te tarapha zeTha ANaMdajI kalyANajInuM lakSa khecAyuM hatuM. ane jIrNoddhAranuM kAma paNa zarU karavAmAM AvyuM hatuM. paraMtu upara jaNAvelA sAdaDInA paMcanA kaMpathI tathA bIjA kAraNane lIdhe te pAchuM baMdha karavuM paDyuM hatuM. tyAra bAda mahesANA vALA paropakArI gRhastha zeTha veNIcaMda suracaMde paNa A saMbaMdhamAM prayAsa karIne TIpa karI hatI jemAMthI keTalIka rakama vasula thaIne zeTha ANaMdajI kalyANajIne tyAM jamA paDelI che. jainonI jAhojalAlInI nizAnI rUpa A bhavya maMdira hamezAM sArI sthItimAM rahe tenI khAsa saMbhALa rAkhavI joIe. evA bhavya maMdire kAMI hamezAM bAMdhI zakAtAM nathI. balake atyAre te te bAMdhavAnI hiMmata karanArA paNa maLI zake nahi. tethI te ApaNe jIrNa sthitimAM rahevA daI tene nAza kaI paNa prakAre thavA deva joI nathI. be dIvasa sUdhI e maMdiramAM dareke dareka bhAMgelA kAmanI bArIka tapAsa karatAM nIce pramANe kharca thavAne saMbhava che. Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI rANakapurajI derAsarajInuM esTImeTa, 1] pATa naMga 67 lAMbA chuTa 9 dara rU. 100 pramANe. | 670 0 | tAtkAlika 21) bala vAnI jarUra che. nahite nukazAna thaze. 2. pATa naMga 17 lAMbA chuTa 1LA dara rU. 90 pramANe. 1530 tAtkAlika 14 badala vAnI jarUra che. pATa naMga 11 lAMbA phaTa 26o dara rU. 80 pramANe. '880 tAtkAlika 6 badalavAnI jarUra che. 4| rosa (paravaTa athavA raveza) maMDapanI naM. 7 lAMbA phuTa 10 dara rU. 50 pramANe. sarA naMga. 9 maMDapanA naMga. 5 | dara rU. 1500 pramANe. 7500 cekIna naMga. 4 dara rU. 50 pramANe. mAMDaLa naMga 5 dara rU. 100 pramANe. 350 200 500 400 chAtIA naMga. 85 rAkara 1000 che cokInA khuNIA naMga. 55 6 phuTa lAMbA. | chajuM TuTeluM 202 phuTa lAMbu. | kAMgarI lAMbI phuTa 180 TakIyA (kaTheDe) naM. 32 TuTela 8 phuTa lAMbA | 1000 | upalA bhAganI bhamatInI derIo naMga 14 darekane cunokADhIne pharI nAMkhavAnuM kAma dara rU. 50 | khuNAnA derAsarajInA cAra zIkharane kaLI karavAnI pahelA 1 nI bAkInI traNane agAsInI chatanuM rIpera kAma cerasa phuTa 15000 |2500 1000 700 paracuraNuM rIpera kAma. 3000 16 | muLanAyakajInA gabhArAmAM pabAsaNa taLIyuM tathA paradhara | 4000 pabAsaNa aMdarathI khavAtuM nuM kAma. jAya che tethI tAkIdenahI karavAmAM Ave gaMbhIra nukazAna thavA saMbhava che. 17 | uparanI be derIo prathamanI adhurI bAkI rahelI che 10000 AbaMne kAma karavA jevAM che paNa pachavADethI thAya 18] AkhI agAzInI taLI tathA cokanuM phATeluM kAma. 10000 te aDacaNa jevuM nathI. pi3260 Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 9 kAmanI agatyatA ane AdhAra mATe savaDa-A maMdirane jIrNoddhAra karavA mATe mukhya cIja je paththara joIe te tyAMthI pAMca gAu upara AvelI sonANA gAmanI khANamAMthI maLI zakaze eja paththarae maMdira bAMdhavAmAM bahudhA vaparAelo che ane jIrNodhdhAranA kAmamAM moTAmAM moTuM kAma paththaranA 95 jaMgI pATa badalavAnuM che temAM tyAMnA somapurA salATo ke jeo hamezA A maMdiramAM kAma karatAM AvyA che temaja maMdirane jokhama lagADyA vagara pATo badalavAne anubhava dharAve che teo puratI rIte karI zakaze eTale jIrNodhdhAramAM bIjI koI agavaDa AvavAne saMbhava nathI. dhamazALA-zrI rANakapurajInI dharmazALAnI sthitI sArI nathI. ane AvA meTA tIrthane aMge AvI kaMgAla dharmazALAnuM hovApaNuM vahIvaTadArane zobhA ApanAruM nathI. te bAbatamAM lakSa ApavAnI moTI jarUra che. ajAyabI-A tIrthanA kharacanA ane vahIvaTanA saMbaMdhamAM eka ajAyaba jevI bAbata jovAmAM AvI. ane te e che ke sAdaDI gAmamAM 700 ghare jananAM hovA chatAM tyAMnA maMdirone kharaca zrI rANakapurajInA kArakhAnAnA khAte maMDAya che A bAbatamAM tyAMnA paMco ghaTatuM karI deva dravyanI geravyAjabI vaheMcaNInA deSamAMthI bacaze. mAdA vagere bIjA gAmanA maMdiro paNa zrI rANakapurajInA kArakhAnA peTe che. 10. varANAjI pArzvanAtha tithI e musApharI daramyAna ame zrI varANAjI gayA hatA. ane tyAM je joyuM tethI karIne te saMbaMdhI anne kaMika lakhavAnI jarUra paDe che. zrI vAkANujInuM derAsara paNa ghaNuM bhavya che. e maMdiramAM nANAM hovA chatAM tene durasta hAlatamAM rAkhavAnI vIvAnA vahIvaTadAra paMce darakAra rAkhatA jaNAtA nathI. maMdiranA nAmanA rUpIA teo pAse jame che. paraMtu te hisAba cokhA karatA nathI. zrI jaina zvetAmbara konpharanse A saMbaMdhamAM jarUra tajavIja karIne hisAba laIne zrI varakANAjI tIrthanI vyavasthA temaja jIrNoddhAra tarapha paNa dhyAna ApavuM joIe e kAma paNa zrI rANakapurajI nA kAma sAthe karI nAMkhavA tajavIja karavI joIe chIe. e maMdira lagabhaga so varasanuM junuM ane bAvana jInAlayavALuM che. ane temAM Asare rUpIAnuM kharaca karavAthI ghaNAM varaso sudhI te TakI zakaze. upakAra sAdaDInA paMcoe je je sahAyatA amane ApI ucA prakArane satkAra karyo hate te mATe temane upakAra mAnavAmAM Ave che. vahIvaTa saMbaMdhI sucanA-evuM banatuM jovAmAM Ave cheke nyAtanA paMce Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 . ' jaina kenpharansa. [ DIsembara jeo AgevAna gaNAya che teo potAnA khAnagI vera athavA nyAtanA TeTA saMbaMdhI pita pitAmAM laDhIne korTa darabAre caDhe che ane temAM kharaca zrI rANakapurajInA bhaMDAramAMthI karyA jAya che mATe e paMcenA hAthamAM rANakapurajIne bhaMDAra rahe nahI joIe. bhaMDArI alaga svataMtra rekI tenA upara paMcanI dekharekha rakhAvavI joIe ekaja taDanA hAthamAM cAlatA hAlanA vahIvaTa bAbata paNa keTalA eka nArAja che ane tema hovAne saMbhava hoya che. mATe gAma lekanI eka janarala kamITI nImI temAMthI dareka dhaDAmAMthI lAyaka paMcanI vahIvaTa karanArI eka kamITI nImavI joIe. te dara aThavADIe athavA daramahIne ekaThI maLI satA pramANe kAma karete vahIvaTa sArA pAyA upara AvI zake. eka kamITI daravarase hisAbanuM saravAyuM bahAra pADe ane jAtrALunA ArAma pratye temaja maMdiranI upaja vadhAravA pratye kozIza kare. hAlamAM mAtra be hajAra rUpiAnI vArSIka Avaka bahu ochI gaNAya. Azare paMdara hajAranI ugharANI vasula karavAnuM paNa evI kamITI thavAthI banI zakaze. godaDAM ane vAsaNa jAtrALuone sArAM maLatAM nathI temaja tene durUpayoga thato hoya te paNa e kamITIe lakSa ApI baMdobasta kare jarUrI che. muMbaI tA. 25-12-1906 zeDa nemacaMda mANekacaMda kapuracaMda konpharansa ophIsamAM cAlatuM kAmakAja. mAhe navembaranuM DIrekaTarInuM thayeluM kAma, revAkAMThA ejansI, mahIkAMThA ejansI, pAlaNapura ejansI rAdhanapura TeTa ane zIhI tAlukAnA maLI ra26 gAma tenA 4306 ghara ane 14620 mANasanI A mAsamAM tAravaNInAM phormamAM gaNatrI karI. derAsara na. 1100 naMbara 4thAnA krarmamAMthI tAravaNI karI bukamAM caDAvyA, tathA ghara' derAsara na. ra6nI judI noMdha karI. kAThIAvADa, gujarAta, mAravADa, mevADa, mALavA, paMjAba, rajaputAnA, apara InDIA tathA madhya pradeza vigere dareka sthaLe patra vyavahAra karI kharAM AgevAnonA nAma maMgAvI eka buka taiyAra karI. grejyueTasanuM lIsTa banAvI, bukamAM dAkhala karyuM. pAThazALAo, sabhAo, ane lAIbrerIonI DIrekaTarInA phermamAMthI tapAsa karI eka buka banAvI. Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 1906] kenpharansa ochIsamAM cAlatuM kAmakAja , 363 upara mujabanI dareka buka banAvI zrI amadAvAda pAMcamI konpharansanA cIpha, sekreTarI tarapha mokalavAmAM Avela che. kenpharansa muMbaI ekIsamAM cAlatuM kAmakAja-DIrekaTarI khAtuM. navembara mAsamAM nIce pramANe kharca thayuM che. : rU. 6-3-0 piSTa kharcanA 4-2-0 pArasala ) , 4-0-9 sTezanarI , ka 0-9-6 paracuraNa ru. ka 142-0-0 pagAra jaNa 11nAM che. 303-0-0 ajamera ophIsa khAte. ?? 0 || 459-15-3 kenpharansa heralDa khAtuM-A mAsamAM lavAjamanAM rU 228-8-0 AvyA che tathA kharca nIce mujaba che. rU. 5-13-9 patravyavahAra kharcanAM 32-10-9 heralDa piSTa che 0-1pa-0 paracuraNa sTezanarI * 17-0-0 patravyavahAra karanAra kArakunane pagAranAM 4 1pa-0-0 prupha tapAsanAra tathA meTara lakhanArane pagAranA * - 75-10-0 nirAzrita khAtuM-kharca nIce pramANe. rU. 4-8-0 eka yatine relve TIkITanA 3-0-0 eka vidyAthIne abhyAsa karatAM paracuraNa kharcanomAsa ranAM che 4pa-2-9 vaDedarA bALAzrama mATe tAMbAne saMce eka mekalA. 10-2-0 eka vidyArthIne hospITala esIsTaMTane abhyAsa karavA kelarazIpane ApyA. , 11-5-0 be mANasane khorAkI mATe. 25-0-00 bhacAu boDIga mATe zeTha. lakhamazI TokarazIne ApyA. ka 135-0-0 lAlabAga beDIMga khAte 224-1-9 Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - keLavaNuM khAtuM- rU. 5-0-0 . pannAlAla hAIskulanA trIjA dhoraNanA eka vidyArthIne skolarazIpanA. , 6-0-0 gujarAtI pAMcamuM dhoraNa bhaNanAra eka bAIne 2 mAsanI skolarazIpanAM gujarAtI pAMcamuM dhoraNa bhaNanAra eka bAIne 1 mAsanI skolarazIpanAM eka bAIne paDIo apAvI. pa-0-0 16-10-6 pustakedAra khAtuM rU 150-0-0 mI. ravajIbhAIne mAsa ranA pagAranA , 9-1pa-0. amadAvAda bhaMDAra jevA jatAM kharca thayuM tenA , 16-0-0 mIhIrAlAla haMsarAjane jAmanagarathI ahIM teDAvela temanA jatAM AvatAnA kharcanAM. * 1-11-0 copaDIonAM pArasala kharcanAM pAla Napura mokalI tathA pAchI AvI tenAM. , 02-0 grAma bhADAnAM. 177-12-0 jINu maMdIradhdhAra khAtuM-- rU. 49-11-6, zrI kuMbhArIyAjInA jIrNoddhAra mATenI tapAsaNuM karavA tathA kharcane aDasaTe kADhavA be kArIgarene mekalyA hatA temanAM jatA AvatAnAM kharcanAM. che 15000-0 iMdoranA zrI ajItanAthajI mahArA. janA derAsaranA jIrNodhdhAramAM ApyA. 199-11-6 kenpharansa nibhAva phaMDa2. 75-0-0 AsIsTanTa sekreTarIne > 19-8-0 eka paTAvALAne 1 mAsane 18 dIva. sanAM pagAranAM 96-0-0 makAna bhADu mA. kadI. 190-8-0, Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] kenpharansa ophIsamAM cAlatu kAmakAje 365 amadAvAda ephIsane kArataka mAsane hisAba. 9-15-6 vidyArthIone skolarazIpa ApI tenI vigata. - 188-0-0 pAThazALAone madada ApI tenI vIgata. - 16-4-0 nIrAzrIta khAte. 6-0-0 amadAvAda. 50-0-0 amadAvAda. 5-0-0 DhaLakavI. pa-0-0 amadAvAda. 10-0-0 , 0-4-0 kheDA. 1-11-6 6-0-0 vaMDA. 1-0-0 rAdhanapura. 2-0-0 3-0-0 cItala. 10-0-0 savAmA. 2-0-0 4-0-0 lAlapura. 12-0-0 ) 6-0-0 cuDA. 15-4-0 12-0-0 che. 5-0-0 trApaje. 3-1-0 manIorDara kharca khAte 7-0-0 gedhAvI. 3-0-0 gArIyAdhara. 2-9-5 zrI kharaca khAte. 6-0-0 ) 7-0-0 sANaMda. 20-0-0 zrI pagAra khAte. 3-0-0 ) 3-0-0 pachegAma. 1-1-0 zrI TapAla khAte. 2-8-0 kheDA. 6-0-0 rAmapurA. 2-0-0 zrI DIrekaTarI khAte. 1-0-0 ) 4-0-0 jasapurA. -- -- --1-8-0 vIjApura 3-0-0 vIMchIyA 44-15-5 2-0-0 dhelakA. 8-0-0 boTAda. 1-8-0 jAmanagara, 6-0-0 dhrAMgadhrA. 3-0-0 junAgaDha. 8-0-0 IDara. kula rU. 332-14-11 14-0-0 ratalAma. pa-0-0 bhaMDArIyA. 4-0-0 ) 3-0-0 nIgALA. 2-4-0 merabI. 8-0-0 amarelI, *012-0 ) : 3-0-0 taNasA. 0-12-0 ) 8-0-0 sAdaDI. 2-0-0 IDara. 4-0-0 chatrAsA 2-0-0 ). 5-0-0 degAma 4-0-0 vaDAlI. 3-0-0 gaDhaDA. 2-0-0 rAdhanapura 4-0-0 mahuDI. 6-0-0 mahudhA. -15-6 4-0-0 parAMtIyA. 3-0-0 saradhAra, 188-0-0 Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che jena konpharansa. - ] DIsembara rajaputAnA brAMca ephIsa-navembara mAsamAM InsapekaTara hIrAlAlajI sIvANuM jIlAmAM 89 gAme pharyA jemAMthI 35. gAmanI DIrekaTarI karIne bAkInA 54, gAmamAM ApaNI vastI mAluma paDI nahI. A jIlAnA hAkema sAheba surANa kasturamalajI tathA zIvANu gAmanA zeTha umajI supacaMde A prAMtanI DIrekaTarI karatAM amane ghaNI madada karI che tethI temane dhanyavAda ApIe chIe. A bhAgamAM amee sabhAo bharI bhASaNa ApavA ghaNI koziSa karI paraMtu vidyAnA abhAve tema banI zakyuM nathI te paNa samadaDI gAme hAnIkAraka rIvAjo upara bhASaNa ApyuM hatuM. cunAme tAlukAnA kuDala gAmamAM hAnIkAraka rIvAje upara bhASaNa karyuM hatuM jemAM tyAMnA vyAsa jasarAje asarakAraka anumodana ApyAthI tyAMnI strIo strI dharmamAM (rajasvalA) hovA chatAM gharanuM kAmakAja karatI hatI tathA marade halakA varNanA lokonAM hakakA pIne bhraSTa thatA hatA te baMdha karavAne lakhata sAthe pratIjJA o karI che. A deza keLavaNImAM tadana pachAta hovAthI temaja raNa DuMgara ane jaMgala ghaNuM hovAthI temaja eka gAmathI bIju gAma ghaNuM cheTuM hovAthI ane relvenuM jevuM joIe tevuM sAdhana nahIM tethI A mAravADa dezanI DIrekaTarI karatAM amane jeTalI hADamArI bhogavavI paDe che teTalI bhAgye ja hIMdustAnanA bIjA keI paNa dezamAM ATalI muzkelI paDatI haze. A hADamArI ane duHkhane anubhava bIjAne the bahu muzkela che. te paNa A kAma zrI saMghanuM hovAthI ame amArI pharaja adA karavA pachAta paDI zuM nahI. te sIvAya amadAvAda konpharansa mATe kaMkotrIo mokalavA ApaNI vastIvALA mAravADanA dareka gAmanA piSTa, tAluke, chelle, tathA AgevAnanA nAmanuM eka patraka banAvI muMbaI heDa ophIsamAM mokalyuM vaLI mAravADanA jeTalA gAmonI DIrekaTarI thaI temAMthI derAzara hAla chApavAnA hovAthI tenI paNa tAravaNa karIne muMbaI mokalAvI ApI. ' kenpharansanA TharAvone thate amala. - amadAvAda jIllAnA sANaMda tAlukAmAM amArI taraphathI dhAmIka khAtAnA hisAba tapAsanAra InsapekaTa zAha jecaMda caturabhAInA prayAsathI gAma garaja gAmamAM cAra AnAnA phaMDane TharAva thaye che. tyAMnA saMghe rU. 1-12-0 vasula karI amane mokalI ApyA che, jemanI upakAra sAthe neMdha laIe chIe. Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0-4-0 bh rU. 0-4-0 ` ` 1906 ] vasula AvelAM nANAMnI pahoMca. 367 zrI kenpharansanI sucanAonA thaelA amala pramANe amArI tarapha hAlamAM vasula AvelA nANAMnI pahoMca - phAle ghI. bAvaLA. ' zeTha. ravacaMda dhanajI. rU. 0-8-0 zeTha. chaganarAja umedarAja, rU. 1-8-0 zeTha hemacaMda tArAcaMda. rU. 1-4-0 zeTha.abIracaMdajI vIracaMda bhaMDArIrU.2-0-0 zeTha haThIsaMga tArAcaMda rU. 0-4-1 zeTha. laghurAjajI luMkaDa rU. 1-4-0 zeTha. DAhyAbhAI premajI. zeTha. sukanarAja muneta. rU. 0-8-0 zeTha. dharamasI rAmajI kharaDa. rU. 04-0 zeTha. surajamalajI parIkha. rU. 1-4-0 zeTha. nAgara jhINA. rU. 0-4-0 zeTha. amulakhacaMdajI mAstara rU. 0-8-0 zeTha. suMdara bhagu, rU. 0-4-0 zeTha. sujAnamalajI gaNesamalajIrU. 1-4-0 zeTha. jecaMda bahecara. rU. 0-4-0 zeTha. zobhAgamalajI sarApha rU. 1-0-0 zeTha. chagana rasI* ke saMbA. zeTha. dalIcaMda pAnAcaMda, rU, -4-0. zeTha. harajIvana vamaLacaMda rU. 1-4-0 zeTha haThIsaMga hakamacaMda. rU. -4-0 zeTha. nAnacaMda hIrAcaMda. rU. 1-4-0 zeTha. Tokara jeThAbhAI gheDA. rU. 0-4-0 zeTha. mohanalAla vamaLacaMda. rU. 1-4-0 zeTha. gokaLa ravacaMda maNIAra. rU. 1-4-0 zeDa. chaganalAla lakSmIdAsa. rU. 1-4-0 zeTha. caku gaNeza rU. 0-8-0 zeTha. premacaMda kahAnadAsa rU. 0-4-0 zeTha. chaganalAla DuMgarasI. rU. 1-4-0 zeTha. chagana gulAbacaMda. rU. 1-4-0 zeTha. dIpacaMda hIrAcaMda. rU. 1-4-0 zeTha. harakhacaMda karamacaMda. rU. 1-4-0 zeTha.bhIkhAlAla chaganalAla. rU. -4-0 zeTha. vakhatacaMda parazotama rU. 1-4-0 zeTha. DAhyAcaMda leta. rU. 1-4-0 zeTha. dhanajI jIvarAja. rU. 0-4-0 zeTha. vAlA saMghajI leta. rU. 1-4-0 zeTha. trIkama pAnAcaMda. rU. 0-4-0 . nAnedarA. kAvIThA, zeTha chaganalAla kulacaMda rU. 1-4-0. zeTha sAMkaLacaMda tArAcaMda. rU. 04-0 zeTha. DAhyAbhAI rAjavALa. rUA. 1-4-0 zeTha. ujamazI tArAcaMda. rU. 0-4-0 zeTha. mohanalAla maganabhAI rU. 1-4-0 zeTha. cunIlAla savacaMda. rU. 1-4-0 zeDa. muLacaMda talakasI. rU. 0-4-0 zeTha. manasukha kuberadAsa zeTha. vIracaMda tArAcaMda. rU. 0-4-0 zeTha. maganalAla kezavajI. rU. 1-4-0 bAvaLA. zeTha. amathAbhAI nathubhAI. rU. 1-4-0 zeTha. kesavajI becara, rU. 0-40 zeTha. trIbhavana motIcaMda. 0-8-0 zeTha. DAhyAcaMda becara. rU. 1-4-0 zeTha. jemalabhAI khemacaMda rU. 1-4-0 zeTha, nagInadAsa dhanajI. rU. 1-4-0 zeTha. chaganalAla nathubhAI. 0-4-0 thai je ja Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja zeTha. puMjAbhAI cAMpazI: rU. 1-4-0 ze. rUpacaMda bhAIcaMda. rU. 1-4-0 ze. kuMvarajI dALajIbhAI rU. 1-4-0 bhAta. zeTha. nAgaradAsa maganalAla. rU. 0-4-0 zeTha. trIkamadAsa cunIlAla, rU. 1-4-0 zeTha. kuberadAsa anopacaMda. rU. 0-4-0 zeTha. zIvalAla narotamadAsa rU. 0-4-0 zeTha. talakacaMda chaganalAla. rU. 1-4-0 zeTha. caturabhAI metIcaMda. rU. 1-4-0 zeTha. ratanacaMda lakSmIcaMda. rU. 1-4-0 zeTha. muLacaMdabhAI bahecara. rU. -4-0 zeTha. dharamacaMda jelAcaMda. rU. 1-4-0 zeTha. DAhyAbhAI kevaLacaMda. rU. 0-4-0 zeTha. dalasukhabhAI amathAbhAI.rU. 0-4-0 badarakhA. zeTha. jesaMga suracaMda. rU. 0-4-0 zeTha. jezaMgabhAI suracaMda. rU 0-8-0 zeTha. DAhyAbhAI lalubhAI. rU. -4-0 zeTha. nAthAbhAI. dIpacaMda. rU. 1-4-0 zeTha puMjAbhAI jhaverabhAI rU. ra . zeTha. zakarAbhAI haThIbhAI rU. 0-4 zeTha. dIpacaMda jagajIvanadAsa. rU. 0-4-0 zeTha. semAbhAI haThIsaMga. rU. 1-4-0 zeTha. piopaTabhAI DosAbhAI. rU. 1-4-0 zeTha. dharamacaMda pAnAbhAI. rU. -40 zeTha. DAhyAbhAI khuzAlacaMda. rU. -4-0 zeTha vakhatacaMda raghubhAI rU. 0-4-0 zeTha. phulacaMda kevaLabhAI rU. 1-4-0 zeTha. IchAbhAI galAbhAI. rU. 1-4-0 zeDa. umedacaMda lallubhAI rU. 1-4-0 zeTha. vakhatacaMda lalubhAI. rU. 1-4-0 goraja, zeTha. kALIdAsa DuMgarazI. 0-4-0 zeTha. DAhyAbhAI makanadAsa. rU. 1-4-0 zeTha. muLacaMda ThAkarazI, rU. -4-0 zeDa. dharamazI jecaMda. rU. 0-4-0 zeTha. chaganalAla pItAMbaradAsa rU. 1-4-0 zeTha. velazI pItAMbaradAsa. rU. 1-4-0 zeTha. rAjapALa jemala. rU. 1-4-0 zrI mubAI bAharakeTa pAyadhUnI madhe AvelA zrI zAMtInAthajI mAhArAjajInA deherAsarajI khAtAne rIperTa. zrI muMbAI bAhAroTa pAyonI madhe AvelA zrI. zAMntInAthajI mahArajajInA deherAsarajInA zrI. zaMgha taraphathI vahIvaTa kartA zeTha vIracaMda dIpacaMda sthA zeTha motIcaMda harakhacaMda tyA zeTha maNabhAI premAbhAI tathA zeTha lAlabhAI dalapata bhAI tathA zeTha manasukhabhAI bhagubhAI tathA zeTha nathubhAI suracaMda tathA zeTha jIvaNa lAla panAlAla tathA zeTha jesaMgabhAI jhaveracaMda tathA zeTha mAMnacaMdabhAI lAlacaMda tathA kalAcaMda bhAIcaMda tathA zeTha maganalAla chaganalAla tathA zeTha nekalabhAI mulacaMda tathA zeTha gokalabhAI delatacaMda tathA zeTha nagInadAsa kapuracaMda hastakane saM. 159 60 tathA 61 nI sAlane hIsAba amoe tapAsya che te jotAM saM. 1939 sudhI Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906] zrI zAntInAthajI mahArAjajInA derAsarajI khAtAne rIpeTa. 36 nuM nAma nAmAnI rIta pramANe jame kharca nAMkhI lakhelu nahI hovAthI sa. 1990 nI sAlanI AkharIe tamAma senA rUpa tathA jhaverAtanA dAgInA vagere jaMgama mIlakatane eka bukamAM nedha karI laI tyAra bAda nAmu rItasara lakhavAmAM Avela jovAmAM Ave che ane te vahIvaTanI aMdaranI dI tathA TIpo vagere bIjA lAgAonI ugharANI mahetAonI barAbara goThavaNa nahI hovAthI tathA ugharANIdAra mANaso upara purepurU dabANa nahI rAkhavAnA sababe ugharANI bahuja dhImI thavAthI eka sArI evI rakamanI ugharANI caDelI dekhAya che te tAkIde vasula karI levAnI goThavaNa thavA jarUra che. - prathamanA A khAtAnA munIma mahetA raMgIladAsa ghehelAnA nAma upara rU. 3000 upara leheNa paDe che ane te paNa savargavAsa thaela che mATe tAkIde zrI zaMgha bhego karI tene yogya baMdobasta karI levo joIe. A khAtu sArI sthitImAM hovA chatAM pujana tathA AMgIne keTalo eka kharaca deherAsarajI khAte udhare che te jaina zailIthI ulaTuM ane bahu dalagIra thavA A khAtAmAM vahIvaTa karatA grahamAM eka mata nahI hovAthI hIsAba tapAsavAnuM lagabhaga mAsa 6 sudhI cAlu rAkhavuM paDyuM to paNa temAMnA naMbara pahelAnA vahIvaTa karatA zeDa vIracaMda dIpacaMdanI purepuro hIsAba dekhaDAvavAnI lAgaNI hevA thI te tapAsInu kAma purU karavAmAM AvyuM che tethI temane purepure dhanyavAda ghaTe che. A khAtAmAM vahIvaTa karatA 14 graha hovA chatAM traNacAra gRhastho sIvAya bIjA keIpaNa vahIvaTai A khAtAnA vahIvaTanA kAmamAM kAlajI puravaka dekharekha rAkhatA he tevuM jovAmAM AvatuM nathI te bahu ja dalabIra thavA jevuM che. A khAtAnA vahIvaTanI tapAsaNI daramI Ana vahIvaTamAM je je khAmIo jovA mAM AvI che tene lagatuM sucanA patra bhI vahIvaTakatI gRhasthone ApavAmAM AvyuM che te upara vahIvaTa kartA grahasthoe tAkIde dhyAna ApI egya baMdobasta karavAnI ghaNI jarUra che. tema karavAmAM DhIla thaze to A khAtAne nukasAna thavA saMbhava rahe che mATe AzA rAkhIe chIe ke vahIvaTa kartA graha tAkIde yogya baMdobasta karaze. chelle vaDedarA tAbe gAma vase madhenI pAMjarA poLane rIporTa - sadarahu pAMjarApoLanA zrI mahAjana takrI vahivaTa kartA zeTha amRtalAla bahecaradAsa tathA zA. nAraNadAsa haragovanadAsanA hastakano hisAba, saMvata 1959 thI saMvata 1962 nA Aso vada 0)) sudhIne tapAsyo, te jotAM vahivaTa katA zeTha. amRtalAla bahecaradAsa vaiznava gRhastha che tathA zeTha. nAraNadAsa haravanadAsa Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIgambara jaina gRhastha che. te baMne gRhastha pitAnI ulaTathI paramArtha kAma para che tethI temane dhanyavAda ghaTe che. A saMsthAne hIsAba tapAsatAM atrenA mahAjhanamAM kaI paNa jAtane lAge jevAmAM Avato nathI. phakata mahAjhana taraphathI khAMpaNa vecavAnI dukAna khaDAM hera khAte kholavAmAM AvI che. tethI tenI upajamAMthI A khAtAne nIbhAva thAya che. te uparathI sadara gAmanA mahAjhana gRhasthone puratuM dhyAna ApI evI rIte lAgo nAMkhave ke koIne aDacaNa Ave nahI tevI rIte sahelAIthI ApI zake. agara bIjA dezAvarathI prayatna karI madada meLavavI joie. sadara pAMjarApoLamAM jAnavaronI barobara saMbhALa rakhAtI nahIM hovAthI ghaNIeka nukazAnI pahoMcaze to A vAta sadara gAmanA saMgha dhyAnamAM laI tene sudhAre karavA prayatna karaze. zrI vaDodarA tAbe gAma devAmAM AvelA zrI pArzvanAthajI mahArAjanA derAsarajIne rIpeTa sadarahu derAsaranA zrI zaMgha taraphathI vahIvaTa karatA zeTha motIcaMda dulabhadAsa tathA zA cunIlAla khemacaMda hastakane hIsAba saMvata 19dara nA kArataka sudI 1 thI saMvata 196ranA Ase vadI 0)) sudhIne tapAsyo che. te jotAM atrenA derAsarajImAM Aje daza varasathI eTale saMvata 15nI sAlathI bIlakula nAma rAkhavAmAM AvyuM nathI. paraMtu te pahelAnuM nAma che DuMka rAkhavAmAM AveluM che paNa barobara vyavasthA sara rAkheluM nathI. daza varasanA prathamanA hIsAba temanI pAsethI kaDhAvI tene hIsAba joI tamAma bAkIo meLavI tathA sarvene hIsAba ro karI navI khAtA vahImAM tamAma khAtAM kheMcI kADhayAM che ne hIsAba amArA hastaka cokhA karyo che. sadarahuM derAsarajIno hIsAba koI mAthe rAkhatuM na hovAthI se sAnA ghera rAkhatA ane te uparathI vahIvaTa kartAone ame te khAtAne hIsAba tathA gharANuM rokaDa rakama tathA leNAdeNAne nAmA sabaMdhIne sarve vahIvaTa seMke che mATe AzA che ke te gRhasthone ApelA kAmane teo barobara sArI rIte sAcavaze. gAma vase parA mA AvelA zrI AdezvarajI mahArAjanA derArArajIne rIporTa, amee atre zrI AdIzvarajI mahArAjanA derAsaranA zrI zaMgha taraphathI vahIvaTa karatA zeTha hemacaMda malakacaMdanA hastakane saM 1959 thI saM. 196ra nA bhAdaravA sudI 5 sudhIne hIsAba tapAsyuM che. te jotAM atrenA jenI vastI juja hovA chatAM derAsaranuM makAna ghaNuM suMdara banAveluM che. tema sadara khAtAne hIsAba paNa cikho jovAmAM Ave che. tathA vahIvaTa karatA pitAne amulya vakhata rekI derAsara mATe puratI kALajI rAkhe che tethI temane dhanyavAda ghaTe che Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 2 ) - atrenA zrAvaka bhAIo pujana mATe puratI kALajI rAkhatA jovAmAM Ave che. tathA kenpharansanA TharAva paNa dAkhala karelA jovAmAM Ave che. A derAsarajI tathA zaMghanI aMdara sudhAro vadhAro karavA mATe zeTha jeThAbhAI nathu bhAI zeTha cunIlAla sAMkaLacaMda zeDa jeThAbhAI narotamadAsa vigere gRhasthoe AgaLa paDate bhAga leI pitAnI pharaja bajAve che tethI temano AbhAra mAnavAmAM Ave che tathA bIjA graha paNa tevA kAmamAM agresara bhAga leze evI AzA rAkhIe chIe. sudhAro. amoe gayA akaTobara tathA naveMbara mAsanA aMkamAM je je saMsthAnA hIsAbo tapAsI tene lagatA rIporTI pragaTa karelA che, temAM nakala karanAranI najaracukathI keTalAeka vahIvaTa kartAonAM ' nAme pheraphAra chapAyelA che mATe zrI saMdhane amArI vinaMti che ke te nAma nIce jaNAvyA pramANe sudhArIne vAMcavA. A heralDanA akabara mAsanA aMkamAM. tAlukekaDI- gAma IdrADa madhye AvelA zrI zAMtinAthajI mahArAjanA derAsaranA vahIvaTakartA zA kALIdAsa rAmacaMdane badale zA kALIdAsa hIrAcaMda tathA zA. kALIdAsa vakhatacaMdane badale zA. chaganalAla vakhatacaMdanA nAma vAMcavA. A heralDanA navaMbara mAsanA aMkamAM zrI kheDAjIle gAma dhareDA madhena zrI AdizvarajI mahArAjanA derAsaranA vahIvaTa kartAnuM nAma chApavuM rahI gayuM che mATe temanuM nAma zA vAghajIbhAI kevaLadAra jANavA. tathA zrI kheDAjIle gAma mAtara madhenI zrI sAcAdeva jaina pAThazALAnA vahIvaTa kartAnuM nAma zA sAkalacaMda hIracaMdane badale zA. sAkaracaMda hIrAcaMda vAMcavA tathA zrI dholakAtAke gAma keTha nagara madhena zrI AdizvarajI mAhArAjanA derAsarajIne lagatA zrI sAdhAraNa khAtAnA bhAga nA tathA tenA peTA khAtAnA zrI mAhArAjanI varSagAMThanI nakArazI khAtAnA vahIvaTa kartAnuM nAma zeTha ratanacaMda lAlacaMda chapAyeluM che tene badale zrI sAdhAraNa khAtAnA bhAga ne vahIvaTa kartA zeTha lAlacaMda ratanacaMda jANavA tathA zrI mahArAjanI varSagAMThanI nokarazI khAtAnA vahIvaTa kartA zeTha vardhamAna jeThAbhAI tathA zeTha trIkamabhAI rAyacaMda jANavA, nAmadAra mubaInA gavaranara sAhebanI zrI gIranArajInA DuMgara upara padharAmaNa. zrI gIranAranI ApaNuM devacaMda lakSmIcaMdanI peDhI taraphathI amane satAvAra khabara pahoMcADavAmAM AvI che ke nAmadAra muMbaInA gavaranara sAheba tA. 25-12-06 ne reja savAranA dasa vAgatA zrI gIranArajInA DuMgara upara AvelA hatA temanI sAthe temanA sekreTarI sAheba, kAThIyAvADa prAMtanA ejanTa Tu dhI gavaranara sAheba. dIvAna sAheba, be yuropIyana amaladAre, tathA traNa yuropIyana bAnuo hatA. zarUAtamAM cAmaDAnA pagarakhA upara kenavAsanA slIpara paherI AvavAnI paravAnagI Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372 46 6 jaine kenphiransa hara . ja [ DIsembara ApavA bAbata dIvAna sAheba tathA ejaMTa sAhebe sucanA karI hatI. tema nahIM te rabaranA pagarakhAM bAbata paNa sucanA karela hatI paraMtu ApaNA taraphathI nA pADavAmAM AvavAthI nAmadAra gavaranara sAheba temanA sekreTarI sAheba sAthe kenavAsanA slIpara paherI AvyA hatA ane mayadA mujaba daherAM batAvavAmAM AvyA che ane bIjAoe cAmaDAnA pagarakhAM paherela hovAthI bahAra rahyA hatA, ane bahAranI devaDImAM beThA hatA. tenI aMdara dAkhala thayA nahotA AvI rIte ApaNI lAgaNIne mAna ApyuM hatuM. upara pramANenI hakIkata jANIne AkhI na ko khurI thayA vagara raheze nahIM; eka moTA dezanA hakane parAnA tAbAnI prajAnA ghara nA pharamAnane mAna ApI AvI rItanuM eka uttama pagaluM bharI bIjAo kAI paNa dharmane apamAna kare nahIM evuM draSTAMta dekhADayuM che. jyAre bIjAo ke jeo gavarnara karatAM caDhato daraje dharAvI zakatA nathI mane mane hIMdu rIta rIvAjone jANanAra hIMda vAsIoe thoDA samaya upara che. te kAra para prahanI lAgaNI du:khavA jevuM pagaluM bharyuM hatuM teoe nAmadAra lADa lemIbaTana DemanA dAkhalA tarapha najara pocADI - tAnI bhulano pastAvo karavAno che. eTaluM ja nahIM paNa kadI paNa evI bhula karavA ke thavA na pAme te gokhI rAkhavAnuM che. nAmadAra lorDa lemIMgaTane theDA vakhata upara rAdhA puranA eka bA. daherAsaranI mulAkAta vakhate paNa ApaNI lAgaNI ne tevI ja rIte mAna .hu. vaLI have dareka dharmanA sIdhAMtane mAna ApI cAle temAM teonI TAIma jaNAya che. jayAre jeo haTha pakaDI rahe che teo prajAnI aprIti meLavI apasAna pAmete kaMI Azcarya nathI. kekanA TharAvane thatA amala. sANaMda gAme amArI tarapha thI dhamaka, hIsAba tapAsaNI khAtAnA Insapeka Tara mI. jecaMda catura cAra AnAnI kuMDanI halacAla karI ugharAvavAnuM zarU kIdhuM, temAM rUA. 27) vasula thayA che ane bAkInA cheDA vakhatamAM ugharAI javA saMbhava che te mATe tyAM saMghane amA dhanyavAda ApIe chIe. nIranuM sAravAra jena lAIbrerI - meDanI zI gati ratna surI na lAIbrerIne nIce pramANe paracuraNa rako sArA pustaka lAvavA bheTa maLI che. rUA. 40) zrI pujya zrI sumatiratna surIjI, . 10 ) sADI gaLakAma che dhanalAla. rUA. 5) zA umedabhAI gIradharadAsa AMkalAvanA. . 5) zA chaganalAla talakazInI vidhavA taraphathI. rUA.) 3 zA cunIlAla gIradharadAsa rA, 2) zA caturadArA ghelAbhAI. Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1906 che kAma na samAcAra 373 - sakhAvata-kheDAnA zA bhIkhAbhAI kALIdAsa taraphathI kheDAnA jaina derAsara vIgere khAtAmAM rU. pa000, apAyA che. paradezI khAMDa baMdha karI-mALavA dezamAM AvelA rAjagaDha gAmanA lokoe bhraSTAbhaTTane vicAra karI mAtra trIza mInITamAM paradezI khAMDa vAparavI nahIM temaja vecavI paNa nahIM, te baMdobasta karyo che ane jo kaI vIrdha cAle to pitAnA ISTa devanI sAkSIe rUA. 51) daMDa Ape. ane paradezI khAMDanI mIThAI tamAma kharIda karI kutarAne nAkhI dIdhI hatI. navI sabhAnI sthApanA--mAravADamAM AvelA jAlera gAmamAM konpharansa taraphathI DIrekaTarI karavA karatA InsapekaTara hIrAlAlajI surANAnA bhASaNathI tyAMnA saMghe "zrI jena vatAAra sudhamapadedAyI" sabhA e nAmanI sabhA navI ughADI che. | muMbaImAM muni mahArAjAonI padharAmaNI- suratathI vihAra karIne muni mahArAja panyAsajI zrI kamaLavijayajI, jayavijayajI, tathA gaNi kezaravijayajI Adi ThANA da muMbaImAM pote vadI 1, nA dIvase savAranA bhAyakhalethI vihAra karIne pAyadhUnI para AvelA zI goDIjI mahArAjanA derAsaravALA upAzrayamAM makAma karyo che, A zaheramAM varanA kA va dA dezanA svadharmI baMdhuo teo zrIne levAne bhAre sAmaiyA sAthe bhAjale sAme gayA hatAA vakhate lokomAM ghaNoja AnaMda mAlama paDato hato. sAma ghaNA DADamAThathI kADhavA mAM AvyuM hatuM jenuM pureparuM varNana sthaLa saMkorAnI lo A zakatA nathI, goDIjInA derAsare AvyA pachI mAMDavI uparanA kaThIbhAIone dANAja AgrahathI gaNi kezaravijayajI, Adi ThANA traNane sAmaMthA rAve mAMDanI uparanA upAzrayamAM laI javAmAM AvelA che.' meLo mevADa dezamAM AvelA "kareDA gAme "zrI kareDA pArzvanAthajI" nA derAsarajIne jIdhAra zeDa lallubhAI jecaMda mAraphate calAvavAmAM Ave che. tyAM A cAlu sAlamAM sa vada 10, (mAgazara vada 10) no prathamavArano meLo bharANo hato jemAM Azare rapa00 mANasa karatAM vadhAre saMkhyAmAM jAtrALuo bhegA thayA hatA. te vakhate vAsaNuM, godaDA, vadhu sAmAnanI goThavaNa gAmanA paMcoe sArI karI hatI, AvatI sAlanA meLA vakhate AthI vadhAre mANaso bhegA thavA saMbhava rahe che. jaina samAcAra paMDita lAlananuM stutya pagaluM-potAnA bhatrijA ci. vIracaMda padamazInA zubha lagna jAmanagaramAM jana vidhi anusAra karavAmAM Avela che temaja lANI tathA jamaNavAra prasaMgamAM khAsa dezI sAkara vAparavAmAM Avela che. AgaLa paDatA mANase AvuM vartana karazo teja udAbhAsa najare jevA zaktimAna thaIzuM. zrAvikAzALAnI sthApanA-zImAna muni mahArAja haMsavijyajI mahArAjanA sadupadezathI zrI mudrAbaMdaramAM kanyAzALA sthApana thaI che bAda burAnapura nivAsI Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAvikA, zIvakArakhAi, munI vaMdanA mudrAmAM AvelAM, temaNe zrIphaLanI prabhAvanA karI hatI. tema pujA paNa bhaNAvI hatI. vadhArAmAM temanI sAthe AvelA zrAvikA ratanakhAI tathA muniyAkhAe maLI zrI bhadrezvarajI tIrthanA saMgha kADhayeA hateA. amadAvAda konpharansa--TIpamAM rU. 10500 bharAyA che. maMDapa kamITI, kDa kamITI, patravyavahAra kamITI tathA TIkeTa kamITI nImAi che. pramukha tarIke ajImagaMjanA prakhyAta khApu sItAmacaMda nAhAranI pasaMdagI thaI che. kAnpharansa phAgaNu zuda 4-5-6 tA. 16-17-18 krebruArI 1907 bharavAnu` nakI thayuM che. rU. 15) nI eka Dajhana e darathI 4000 khurazI manAvavAnA ka'TrAkaTa apAyA che. sana 1902 mAM je sthaLe hiMdI prajAkIya kengresane maMDapa nAkhavAmAM AvyA hatA, teja sthaLe kAnpharansanA maDapa bAMdhavAnA TharAva thayA che. kArasapeAnDansa kamITImAMnA gRhasthA nIce pramANe che.-- 1. vakIla mAhanalAla gAkuladAsa khI. e. ela. ela. bI. 2. cImanalAla nathubhAi. nyAlacaMda lakSmIcaMda 3. 4. kezavalAla premaca'da ,, "" ,, ,, 29 5. zAhu hIrAlAla mULacaMda khI. e. TIkeTa kamITInA membarazaH-- ,, 1. vakIla cheoTAlAla kALIdAsa. ,, 2. vakIla mAhanalAla gekuladAsa. 3. nyAlaca'da lakSmIcaMda. ceramena--nagarazeTha cImanabhAI lAlabhAI upa pramukha--zeTha lAlabhAI dalapatabhAI 2. zeTha manasukhabhAI bhagubhAI 3. zeTha cImanabhAI nagInadAsa 4. zeTha sAMkaLaca'da mehanalAla 5. zeTha amRtalAla vADIlAla 6. zeTha mayAbhAI nathubhAI 7. zeTha mAhanabhAi lallubhAI cIk sekreTarI--zeTha jeza gabhAI hukIsI ga anDara sekreTarI--zeTha maNibhAi jezI gabhAI 2. jhaverI bhAgIlAla tArAcaMda ma`Dapa kamITI--zeTha cImanabhAI nagInadAsa 2. zeTha jamanAbhAI bhagubhAI 3. zeTha dalapatabhAI maganabhAI 4. zeTha purUSotama maganabhAI 5. zeDa maNibhAi dalapatabhAI 6. zeTha lAlabhAI trikamalAla 7. dAkatara jamanAdAsa premacaMda 8. zeTha DAhyAbhAi gAkuLadAsa 9. dAkatara maganalAla chaganalAla 10- rilAla maganalAla 32 krUDa kamITI--r membara vIzA AzavALa jJAtinA. 17. zrI vIzA zrImALInI jJAtInA 8. zrI dazA ; ,, 4. zrI vIzA paiAravADanI 8. zrI dazA ,, ,, 4. zrI tharAdIyA vIzA zrImALInI hAMtina 3. zrI mArUnI jJAtinA 2. zrI dazA ozavALanI jJAtinA 2. zrI mAravADInI jJAtinA 3. cIpha sekreTarI tathA be anDarasekreTarI kula trepana, 53 99 Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 amadAvAda konpharansanI khArA (amadAvAda kAnpharansanI khabara.) tA0 12 mI DIsembara rAtanA ATha vAge nagara zeThanA vaDe rIsepsana kamITInI eka mITIMga maLI hatI. je vakhate A kamITInI khAkInI peTA kamITIonI nImAka karavAmAM AvI hatI. te nIce mujaba. kamITIonAM nAma utArA kamITI. saplAya kamITI vAla'TIyara kamITI, senITarI kamITI. relave rIzIvIMga kamITI presa kamITI, bheAjana kamITI, pramukhanAM nAma rA. rA. mehanalAla maganalAla. rA. rA. vADIlAla chaganalAla. zeTha. caMdulAla lallubhAI DaoN. jamanAdAsa premacaMda. zeTha. kALIdAsa umAbhAI mI. maNIlAla nathubhAi dezI. jhaverI, khApAlAla nahAlacaMda. 304 upara pramANe kamITIe nImIne kAnpharansanu' kAma ghaNuM tAkIde calAvavA mAMDayuM che. kenpharansamAM AvanAra pratinidhI sAhebAne mATe kenpharansanI beThakeA vakhate tathA agAu ne pachIthI eka eka divasa jamavA mATe rasoDuM khAlavAnA TharAva karavAmAM AvyA che. vAlaTIyAne bharavA mATe khAsa ilAyadI geAThavaNu karavAmAM AvI che. pratinidhInI TIkITanI kenpharansanA TharAva mujaba rUpIA e zrI rAkhavAmAM AvI che. temaja (vIjhITara ) prekSake mATe gaI sAla karatAM TIkITanA dara ghaTADIne rUpI enAja rAkhelA che. ne te mATe ekaja varga rAkhelA che. strIonI TIkITanA ATha AnA rAkhavAmAM AvyA che. rIsepsana kamITInA membaraza ke jeee kAnpharansanA kharcamAM kAMi rakama bharI nA hAya temane mATe zuM z2I levI te A vakhate ceAkasa TharAvavAmAM AvyuM nathI. paraMtu rUpIA pAMca TharAvavAmAM Avaze evI vakI che. OM namo titthassa. ratnAnAmiva rohaNakSitidharaH khaM tArakANAmiva / svargaH kalpamahIruhAmiva saraH paMke ruhANAmiva // pAthodhiH payasAmivendumahasAM sthAnaM guNAnAmasA / vityAlocya viracyatAM bhagavataH saMghasya pUjAvidhiH // 1 // Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 jena konpharansa heralDa kapa [ DIsemba svasti zrI pArzvajinaM praNamya mahAzubhasthAna pUjyArAydhe, dRDha dharmavAna, devaguru bhaktikAraka, puNyaprabhAvaka, paramaprItipAtra aneka zubhaguNAlaMkRta dharmasnehI dharma baMdhu zrI tathA zrI saMgha samasta zrI amadAvAdathI lI. zrI saMghamAstamA leha pUrvaka jayajineMdra avadhArazojI. atra zrI devaguru prasAr3he kSemakuzaLatA garne che. Apa zrI saMghanI kuzaLatA cAhIe chIe. vizeSa vinaMti ke parama tIrthakara zrI mahAvIra svAmInuM zAsana sadA jayavaMta che. e pavitra zAsana sadA jayavaMtuM barte evaM zrImAna mahAvIra svAmInA ApaNe sarva upAsakoe IcchIne, zrI jinajhAmantI rAja te mAre ApaNI sakaLa komanI unnatine artha, samasta hiMdustAnanAM garva sthalonA pratinidhionA mahAmaMDaLa rupI konpharansamAM ApaNe ekatra mI svapahilanA vicAra karavAno prayAsa gayAM cAra varSathI anukrame bhI loga, muMbai, vaDodarA tathA pATaNa e cAra sthaLoe AraMjelo . helI zrI pATagatI kolphanma samaye atrenA zrI saMgha taraphathI pAMcamI banvata ukta mahAmaMDaLa maMtraNa karavAmAM Avyu hatuM te AmaMtraNa mahAmaMDale svIkArI yojanA yA saMpanna prabhArI karelo che. A pAMcamI jaina zvetAMbara konphAnsa nAla bItA phAgaNa zudrI 4-5 ane 6 vAra zanI ravi ne soma, tArIkha 16-17 ane 14 ke Age sane 1907 A traNa divasomAM atre ekatra karavAna mukarara kareM che. tetho vinaMti ke Apa atre khAsa padhArI zrI saMghanI bhakti karabA utkaTita thaelA atrenA zrI saMghane AbhArI karazo, ane temanAM nAma A sAthenI pratinidhi patrikAmAM A kaMkotrI pahoMcethI paMdara divasamAM lakhI mokalayA tasdI lezojI. atrenA zrI jinacaityonI yAlAnA lAbha uvAca pratisAdArAlAonAM darzanano lAbha paNa maLaze. baLI samasta hiMdustAnanA jaina saMghanA pratinidhio atre padhAraze teonAM darzana-samAgamano paNa alabhya prasaMga maLaze. Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhI kuMkumapatrikA saMgha samasta bAMce ema karazojI, tathA ApanI AsapAsaaAgAmomAM A AmaMtraNanI khabara ApI temane paNa padhAravAnI sUcanA karavAnI meherabAnI karazojI. miti mAgazara bar3ha 8 ravi saMvat 1963. tA. 9 DIsembara sane 1906. lI. sakala saMgha taraphathI namra sevako, cImanamAilAlAi premAmAi. pramukha, khAgata kamiTI. jezAganAihalIlIMga. cIpha sekreTarI. nA jayajineMdra bAMcazojI. vinaMti-je je gAmamAM ApaNA svadharma baMdhuo rahetA hoya temane judI judI kaMketrIo na maLI hoya teo sAheba Ane kaMkotrIo tarIke samache tAkIde ratinidhi (koTa ) pasaMda karI nAmo lakhI jaNAvaze. kaka - amadAvAlA 156 mA janazvetAMbara e - Fali ' s ' M :: : * * : - \ - : : : hAla 3 . ApaNI janakAmamAM vyavahArIka keLavaNInI sAthe natika, dhArmika ane zArIrika keLavaNInI vRddhi karavA mATe nIce pramANe AjanA karavAnI A konpharansa AvazyakatA dhAre che. 1 dareka bALaka tathA bALakone pharajIyAta prAthamika keLavaNuM ApavAnI goThavaNa. 2 ucI keLavaNIne lAsa sa sAmAnya jenA baMdhuo paNa laI zake te arthe moTAM zaheromAM na boDAMga ucADavAnI goThavaNa, tathA yogyatA dharAvanAra sAmAnya sthitinA lAyaka vidhArthI one uMcI keLavaNuM sulabha thAya te mATe skolarazIpa ApavAnI eDavA. jaina pustakAlaye tathA vAra lavAjama nI rIDIMgame ughADavAnI goThavaNa. ja uMcA prakAranI AAgaka keLavAne bane teTaluM prasAra karavA mATe tathA tevI keLavaNI levA IcchanAra vidyArthIone cagya sagavaDa karI Apa vAnI cejanA zrAvikAzALAo ane jaina kanyAzALAe rathApavAnI ane zrAvikAzALAomAM strIone ya egika tathA dhAmaka tathA naitika keLavaNI ApavAnI ejanAo, Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378 . " " jaina kenpharansa heralDa, " " , DIsembara 6 jaina bALakone nAnapaNathI ja dhArmika keLavaNIne lAbha maLe te mATe jaina dha rmanI kamavAra vAMcanamALA taiyAra karAvavAnI, ane te vAMcanamALA dareka skulamAM jena barDIgamAM ane hAla cAlatI jainazALAomAM calAvavAnI ane te pramANe goThavaNa karavAnI jarUra, tathA hAla cAlatI jainazALAmAM keLavaNI apAya che tenI dekharekha rAkhavA mATe Insapekazana khAtuM sthApavAnI jarUra. jaina bALakonI zArIrika saMpatti egya rIte khIlavavA mATe hAla cAlatI tathA have pachI sthapAtI jainazALAomAM tathA jaina boDIMgamAM zArIrika keLavaNInI goThavaNa jaina yuvakone vyavahArIka uMca keLavaNInI sAthe dhArmika uMca jJAnane paNa lAbha maLI zake te mATe jainenI eka seMTrala koleja sthApavAnI jarUrIyAta. TharAva 4 the. " ( jINuM pustakoddhAra. ). ApaNA sarvotkRSTa zrI jaina zAsanane AdhAra ApaNA mahAna pUrvAcAryoe athAga zrama laI racelA aneka prAcIna graMtha para che. A graMthamAM dhAmI ka siddhAMtane te maja judA judA zAstrIya viSayeno samAveza karela che. hAla te keTalI saMkhyAmAM ane kaye kaye sthaLoe che tenI paNa ApaNane pUrI mAhItI nathI. temaja ghaNA kharA jJAna bhaMDAronI sthiti peda upajAve evI che. ane jIrNaprAya thaI. nAza pA. matAM pustakomAM samAelA pAnano laya thaye che, ane thato jAya che. te mATe hastalikhita graMtha jyAM jyAM hoya tyAM tyAMnI vIgatavAra Tapa karAvavAnI tathA na maLI zake tevA prAcIna graMthanI nakale karAvavAnI temaja je pustaka chapAvI prasiddha karavAmAM bAdha na AvatuM hoya te prasiddha karAvavAnI temaja hAlanA vidyamAna jaina graMtho maLI zake teTalA badhA eka moTA pustakAlayamAM ekatra karavAnI AvazyakatA A kenpharansa vicAre che. TharAva 5 mo. ( prAcIna zIlA lekhone zodha, rakSaNa ane saMgraha karavA bAbata. ) ApaNuM prAcIna zIlAlekhe je ApaNe janadharmanI prAcInatAnA purAvA rUpe che tathA je uparathI ApaNI pUrvanI jAhojalAlInI sthiti upara vizeSa prakAza paDI zake che, ane etihAsika sthiti jaNAya che tevA lekhano jyAM maLI zake tyAMthI zodha kare tathA temane saMgraha karI temanuM rakSaNa karavAnI AvazyakatA A kenpharansa vicAre che. TharAva 6 The (jIrNa vaiddhAra.) - saMsAra dAvAnaLathI tRpta thaelA jIvone zAMti ApanAra vipakArI zrI tIWkara mahArAjAonI caraNa rajathI pavitra thayelAM tIrtho tathA ApaNA pUrva purUSoe agaNita dravya kharacIne baMdhAvelAM mahAna devAlaya jIrNa thaI gayAM hoya temane uddhAra karavA mATe tathA tyAM thatI AzAtanAo dUra karavA mATe vizeSa prakAre zrama levAnI jarUra A konpharansa svIkAre che. Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 ] pAMcamI kenpharansamAM carcavAnA TharAve. 379 TharAva 7 mo. | ( nirAzrita janene Azraya bAbata ) maraNAMte paNa yAcanA nahI karanAra zrAvaka zrAvikAo bALabaccAM sAthe koI sthaLe sIjhAya nahi ane dIna dIna hAlatamAM dharmAntara thatAM aTake te mATe. 1 nirAzrita jene dhaMdhe lagADavAnI, 2 mAbApa vinAnAM anAtha bALakone tathA anAtha jana vidhavAone Azraya ApavAnI, janmaparvatanA asAdhya rogothI pIDAtA nirAzrita svAmIbaMdhuone mATe Azraya sthAna sthApavAnI, A konpharansa khAsa AvazyaktA svIkAre che, ane sarva jaina baMdhuone tathA zrImAna zeThIAone A bAbata upara khAsa lakSa ApavAnI vinaMtI kare che. TharAva 8 me jIva dayA, ahiMsA paramo dharma -esiddhAMta sarva dharmone sAmAnya chatAM utkRSTa rIte te jaina dharmane siddhAMta che mATe, 1 jIvanI thatI hiMsA tathA jAnavaro upara gujaratuM ghAtakIpaNuM aTakAvavA banatA prayatna karavA. 2 pAMjarApoLa jevAM khAtAM jyAM cAlatA hoya tyAM te egya vahIvaTa ane cokhavaTathI calAvavA tathA je sthaLoe te na hoya ne tenI jarUrIyAta hoya tyAM tevAM khAtAM navAM sthApana karavAM. 3 prANIonA avayavonI banatI cIjo mATe temanA upara ghaNuM ghAtakIpaNuM gujare che tethI te banAvaTanI cIje upayogamAM na levA. 4 tathA bIje aneka raste jIvadayA jevA uttama kAryane utejana ApavuM. A saMbaMdhamAM vAMsadAnA nAmadAra mAhArAja sAhebe dasarAnA tahevAra upara pADAno vadha karavAno rIvAja baMdha karyo che te mATe, tathA dhaMdhukA tAlukAnA gAMpha darabAra sAhebe potAnA putranA janmotsavamAM potAnA rAjyamAM sarvathA zIkArane niSedha ryo che te mATe, tathA bIjA mAhArAjAo ThAkare vageree jIva dayA saMbaMdhamAM je je TharAva karyA che teone A konpharansa saMteSa sahita AbhAra pradarzIta kare che.. TharAva 9 mo. (kenpharansanA baMdhAraNa bAbata.) kenpharansanuM baMdhAraNa majabuta thavA mATe nIce pramANe TharAva pasAra karI vAnI ane tene amalamAM mukavAnI AvazyakatA A kenpharasa vicAre che. . 1 cAre janarala sekreTarIoe pitAnA hAtha nIce jarUra paDatA prAMtika che ane sthAnika sekreTarIo nImI temanI mAraphata konpharansamAM thayelA ' TharAne amala karAvavA prayAsa karo. 2 kenpharansanI kAyama sthiti draDha karavA mATe dareka jaina pAse harasAla kaI amuka rakama ugharAvI cAlu upaja thAya tevI cejanA karavI.' 3 daravarSe jema bane tema ochA kharce kenpharansa bharAI zake tema saga vaDa karavI. 4 konpharansa taraphathI nikalatA mAsikamAM konpharansa saMbaMdhI ' kAryanI Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | khabaro uparAMta, dhArmika ane naitika viSe gya pramANamAM dAkhala ' karI tene bane teTaluM vizeSa upayogI karavuM. TharAva 10 mi. (hAnikAraka vAka) nIce jaNAvelA hAnikAraka rIvAjo ANI mAM keTaleka kANe rAle che te hareka prakAre dUra karavAnI khAsa jarUrIyAta che. 1) bALa ne. 5) 2- pAchaLa jamaNavAra. 2) vRddha ivAha. 9) satya pAchaLa ayogya zekakiyA. 3) kanyAvakuya. che; e pharakyAta kha. 4) eka strInI hayAti daramyAna 8 rAma nA vadina tathA rIta vadhAre strIo karavI te rivAjone pracAra. A bAbatamAM gayA varSamAM kenpharansa taraphathI thaelAM vivecana ane TharAne anusarIne keTalAMka gAmo ane zaheranA AvA ukata rIvAjomAMnA keTalAkane pitapotAnA sthaLamAM baMdha karelA che tenI ne ??!! - ra sa saMtoSa sAthe le che, ane anya sarva sthAnA AgevAnone niti kare che ke teo paNa potapotAnA sthaLamAM sadara rIvAjo baMdha karavA pana karo. ( dhAmaka khAonA hisAda gaTa karavA bAbata. ) dhAmaka mAtAonA hisAbe vAra rAkhavAthI ane te dara varSe pragaTa karavAthI tenA vahIvaTa saMbaMdhI gerasamajAta vAno saMbhava dura thAya che ane vizvAsa bese che; tethI Avaka paNa vRdi. pIe che. mATe dareka pAka khAtAnA hisAba tayAra karavAnI, je ko jaina velA che tene anAja ane tene pAnIne pragaTa karavAnI Avazya tA A konpharansa dhAre che gaye vo A bAbatamAM thaelA harAva yAda che je sthaLonA dhArmika khAtAonA hisAba pragaTa karavAmAM AvelA che tenI noMdha konpharansanA mAsikamAM levAyelI che tethI te bAbata A konpharansa saMtoSa pradarzIta kare che; ane je je sthaLonA dhAmIka khAtAonA hisAba haju pragaTa thavA na pAmyA hoya temanA AgevAna ane urIone tema karavAnI khAsa vinaMti kare che. (je. sAhitya yunivarsiTImA dAkhala karAvavA bAbata. ) saMskRta sAhityanA aMdara ApaNuM na sAhityanA graMze paNa ApaNI yunivarsITImAM dAkhala karavAmAM Ave te mATe egya prayatna karavAnI A konpharansa . AvazyakatA vicAre che. TharAva 13 mo. | ( prAMtika konpharansA bharavA bAbata ). daravarSe mA nArI ApaNI A konpharansanA hetu bara lAvavAne mATe ane temAM thayelA TharAvono amala jude jude sthaloe thato jAya te vagere mATe dareka prAMtamAM anukuLatA anurAri prAMtika kenpharanso bharavAnI A konpharansa AvazyaktA dhAre che. Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 pATaNa konpharansanI beThake vakhate je gRhasthAe kenpharansamAM judA judA khAtAomAM rokaDA nANAMnI rakamo bharelI teonAM 1 nAma, gAma tathA rakamavAra konpharansa ophisa taraphathI upakAra sAthe nIce mujaba paheca ApIe chIe. - nAma gAma rahIe. zrI rAdhanapura jene nRtya gAyana maMDaLa rAdhanapura. - zrI udepuranA saMgha taraphathI hA. cunIlAla zeDa. . mala mAnamala navada, upa-0-0 caturabhAI. udepura 125- - mI. maNIlAla bAlAbhAI paTela kheDA -0-0 zrI gujaranavALA saMdha taraphathI - gujaramavALA. 192-12- gAdhI. mulacaMda haragovIMdadAsa. mahesANA. 5-0-0 zeDa. bhIkhAjI bhutA, kAra 11--0 | zA. umedarAma karamacaMda rAMdhejA. 5-8-0 zeTha. lakhamAjI jIvaNajI surata 1--0 | gAMdhI. mulajIbhAI bhudaradAsa, 1 TIToI 3-0--0 vorA. rAmacaMdra mulacaMda vIjApura (hAla i--0-0 | vorA, pAnAcaMda lamIdAsa, hA.kadara muLajI dadhAlIA 3-0-0 rAmApurA dakSiNa,) | vorA. ravacaMda vahAjI hA kadara muLajI dadhAlIA. 2-0-0. zeTha. dIpacaMda bhImAjI. surata | vaDodarA. ravacaMda kezavajI TIMToI 1-8 -0 . zrI jaina jJAnodaya sabhAnA meMbaro. amadAvAda-zAhapura. 10-0-0 vahorA, hIrAcaMda kAzIdAsa TIMToI 1-8 -0 zeTha harakhacaMda gulAbacaMda. tehArA. 51-0-0 | zA. tamadAsa rIkhavadAsa dhIja 25-0-0 zeTha. karamacaMda phulacaMda, amadAvAda, 25-0-0 zA. sAMkaLacaMda pulacaMda mAMgaroLa 17-0-0 saMdhavI. suMdarajI odhavajI, morabI. 10-0-0 bAI. caMcaLa trIbhavanadAsa pATaNa 1-0-0 : zA. bAlArAma jecaMda. balavaDI. 8-0-0 - zA. sAMkalacaMda dulAbhAI amadAvAda 1-0-0 gAMdhI. kAdaralAla chaganalAla TIMToI vALA, amanagara. 2-00 thI vAMkAneranA DelIgeTa taraphathI vAMkAnera jhaverI. bhAIcaMda talakacaMda surata. pa1-0-0 zA. bhudaradAsa kAlIdAsa rAmapurA 2-0-0 zA. harIlAla maganalAla. amadAvAda-zAhapura 5-0-0 | zeTha. jeThAbhAI dayALadAsa sIhora 2-0-0 zrI jena AnaMda maMDaLI. rAdhanapura. pa-0 -0 zA. gIradharadAsa mAvajIdAsa kaMthArIA 1-0-0 zrI gerItAnA saMdha taraphathI gerItA. 12-0-0 zrI joTANAnA DelIgeTa taraphathI joTANA 5-8-0 zA otamacaMda devacaMda uNuM 3-0-0 varajIvanadAsa manasukharAma amadAvAda zAhapura 5-0-0 zrI maMdiranA paMcanA mArkata, zA. zA. gulAbacaMda mulacaMda kaiyala - 2-0-0 - khemarAja hIrAcaMda. saMdara, 51-0-0 zA. TokarazI metIcaMda o o o o Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bherava gethANu 0-8-0 1-0-0 1-0-0 4-0-0 2-0-0 15-0-0 1-0-0 5-0-0 10-0-0 5-0-00 5-0-0 5-0-0 5-8-0 2- zA. rAmacaMda haracaMda zA. kAlIdAsa kevalabhAI zA. dharamacaMda tathA svarUpacaMda zA. TekacaMda DuMgAjI zA. bhImAjI bhagavAnajI zA. semacaMda lAladAsa eDa vakhArIA. hakamacaMda muLacaMda Ilela dozI kheMgAra TokarazI hA. hemacaMda jAmanagara zeTha bAlAbhAI bhAIlAla kheDA zeTha. devazI kAnajI nalIyA zrI jaina jJAnAnaMda vadhaka sabhA taraphathI dholerA zA. maganalAla karazanadAsa mIyAgAma karajaNa zA. mehanalAla maganalAla amadAvAda zAhapura zA. hAlAcaMda hIrAcaMda khAMbhela virA talakacaMda lAlacaMda hA. mohanalAla kuMvarajI chanIAra mahetA tamadAsa avacaLadAsa hA. lATakacaMda zA. bhAyacaMda nAgajI hA. chaganalAla , zA. vADIlAla purazotamadAsa zA. choTAlAla trIkamadAsa bAbarIA. jakasI harajI zA. puMjAbhAI bahecaradAsa rAmapurA bhaMkaDA zA. malakacaMda devacaMda zrI kheDAvALA eka patranA rIporTara taraphathI kheDA zA. maganalAla jIvarAja vaDagAma zA. puMjAbhAI mAnacaMda kheravA zeTha. jamanAdAsa amIcaMda zA. kuberadAsa purazotama : 1-0-0 | zA. kALIdAsa jecaMda 1-8-0 mI svarUpacaMda mulacaMda hA. cunIlAla rAjurI 1-0-0 zeTha. jhaveracaMda purazotamadAsa aNupara 3-0-0 zA. pItAMbaradAsa lavajIbhAI lIca 11-0-0 zA. prAgajI morArajIdAsa retIyA 5-8-0 zrI mohanalAlajI jaina pAThazALA amadAvAda 2-0-0 saMghavI uttamacaMda bhudaradAsa laDIdaDa 1-0-0 vaDArA. kAzIdAsa vahAla dadhAlIA 5-8-04 zA. amathAbhAI lakhamIcaMda bArejA 5-0-0 zA. phatecaMda manoradAsa hA. magalabhAI bArejA 11-8-0 ze. talakacaMda vanamALIdAsa bArejA 2-0-0 zA. umedacaMda pulacaMda taraphathI zA choTAlAla umedacaMda bIDaja za. ratanacaMda rAyacaMda hA choTAlAla bArejA zA. chaganalAla gopALadAsa godharAnA saMdha 2-8-0 ) taraphathI zrI AkhajanA mahAjana taraphathI zA. balANI2-0-0 dAsa zIvalAla khUbaja 2- - zA. trIkamadAsa muLacaMda prAMtIja 1-0-0 | koThArI. lallubhAI jhaveradAsa 5-0-0 * zA. goradhanadAsa kasaLadAsa 1-4-0 zA. bulAkhIdAsa hAthIbhAI 4-0-0 zA. purazotamadAsa harIbhAI pa-0-0 | zA. maganalAla amathArAma 2-0-04 zeTha. bhImAjI harajIjI moTAvarAchA 50-0 zAM. bhAyacaMda kulacaMda (nAma nathI). 4-0-0 | zeTha. lalubhAI ghelAbhAI mANasA. 2-0-0 parI. AzArAma nyAlacaMda. dahegAma, 1-0-0 zA. chagudAsa bahecaradAsa. godhara, 5-0-0 khANa kheDA uNa 5-0-0 15-0-0 15-0-0 7-0-0 ) 5-0-0 5-0-0 2-0-0 2-0-0 5-0-0 2-0-0. 1-0-0 Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zA. maganalAla bhAda, mAdI. zA. aMbAlAla pAnAcaMda. zA. chaganalAla lallubhAi. zA. premacaMda dharamacaMda. zA. rAmalAla muLacaMda. zA- vADIlAla nArAyaNadAsa, zA. bulAkhIdAsa aneApaca kAhArI. meAhanalAla mahAzukharAma. zA. jeThIrAma khuzAlacaMda zA. dIpAjI jItAjI zA. hemAjI tAjI zA. meAtIlAla pulacaMda zA. hIrAlAla ujamada zA. machArAma ravacaMda zA. bhAyacaMda talakacaMda zA. nyAlacaMda nAgaradAsa zA. bhAgIlAla uttamacaMda dhAmI. temacaMdra kheMgArathI zrI Adaraja mATInA saMdha taraphathI zA. vRjalAla zevakarAma .. zA. rAjAjI netAjI meAdI. chaganalAla trIkamadAsa zeTha. harakhacaMda kuMvarajI zeTha. maNIlAla vardhamAnadAsa zeTha. nAnacaMda medhajIbhAi ,, ka ,, ,, " zA. pAjI lakhamAjI dahegAma AI. ichA zA. khuzAladAsa suracaMdanI vidhavA vAsA zA. vIracaMda ceAthayada amadAvAda zA. chaganalAla mANekacaMda mIDaja .. unAvA varAchA meTA kAsADa dhINAja bArejA bArejA uNa uSNa uNa samI AdarajamATI amadAvAda zAhapura mAMgarALa rANapura rANapura rANapura rANapura 1-0-0 1-0-7 1-0-0 1-0-0 1-0-0 1-0-0 1-0-0 1-0-0 3-0-0 1-0-0 2-0-0 2-0-0 1-0-0 -0-0 5-0-0 310-0 1-0-0 1-0-0 1-0-0 zA. ratanacaMde sAMkaLacaMda zAM. cunIlAla zaiAbhAyada zA trIkamalAla bhALAcadajI zA. gIradharalAla zrI rAjapuranA AgevAne taraphathI 5-0-0 zIvalAlajI 2-0-0 zA. aneApada mAnAjI zA. zAMtidAza amaracaMda zA. khuzAlacaMdrajI pula jI zA. kIzAradAza hIrAcaMda zA. paiDIdAza maganalAla zA. cIkAbhAi kevaLabhAi zA. dhanapatacaMda bhaMDArI 1-0-0 zA. kAlIdAsa pAnAcaMda 1-0-0% zA. mehecarabhAI jhaverAsa hA. sAMkalacaMda mehecaradAsa zrI jJAnAnaMda vardhaka sabhA 5-0-0 zA. mehecaradAsa geAvANI 5-0-0 zA. lakhamIcaMda lAlacaMda 2-0-0 zA. lalubhAI maganalAla 9-0-0 zA. nAthulAla cunIlAla 5-0-0 zA. jhaveracaMda sAkaracaMda zA. gulAbacaMdajI gAdI zA. jasarAjajI rUpacaMdrajI zA. bhIkhAcada ugaracaM zA. svarUpacaMda tArAcaMda zA. kezavalAla mAnada eka gRhastha taraphathI zA. chaganalAla geApAlajI 1-0-0 | zA. meAhanalAla cunIlAla : umeTA bAlApura "" "" rAjapura sImAdarA palAsara AlApura dhAraNAja kAlarI navAnagara "" aDAvala kamei ,, AdarajameoN DabhAu vAlerA jAlIA devANI vadhu AsAdara ga 15-0-0 10-0 1-0-0 3-0-0 5-8-0 10-0-0 5-0-0 11-0-0 2-0-0 2-0-0 3-0-0 4-0-0 1-0-0 1-0-0 2-00 2-0-0 2-0-0 16-0-0 5-0-0 4-20 2-0-0 8-0-0 3-0-0 1-0-0 2-0-0 palAsara (gAmanu nAma nathI) 1-0-0 gAtrA AzAdara 10-0 2-0-0 1906 ] pATaNa kenpharansanI beThaka vakhate rokaDA AvelA nANAMnI pahoMca. 383 bra Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ o 1-0-0 o o o o | - o | ) o o o. - zA. jIvAbhAI tArAcaMda (gAmanuM nAma nathI) 10-0-0 | zrI pAlaDI gAmanA saMdha taraphathI ' pAlaDI 50-00 zeTha. surajamala manasukha (gAmanuM nAma nathI) 1-0-0 | zA. metIcaMda mANasA 50-0. zeTha motIcaMda jetAjI punA 5-0-0 zA. vADIlAla gulAlajI 5--0 zA. suracaMda umedarAma TeTodaNa 2-0-0 zA. gulAbacaMda jIvAbhAI 2-0-0 kekArI nAnajI hImAjI pALIyAda 1-0-0 zA. manasukhalAla cunIlAla 2-0-0 bagaDIA jecaMda mora. zA. jecaMda bhagAjI 1-0-0 rAma. tArAcaMda jetAjI aMbAca za. zakaLacaMda mayArAMda | vakIla bhAyacaMda tArAcaMda vaDhavANa kempa 2-0-0 zA. dalIcaMda joItArAma 1-0-0 zA. bhAIcaMda nAthAlAla karavADA 1-0-0 zA. dalIcaMda mANekacaMda 1-0-0 zA. devacaMda jecaMdajI rAtA 1-4-0 | zA. khemacaMda vahAlacaMda rArajI zA. harIlAla muLacaMda amadAvAda 1-0-0 | zA. ugaracaMda trIbhavanadAsa. DAMgaravA 1-0-0 che 2chelazA tArAcaMda amadAvAda - eka coThImAM lakhyA karatAM rU 1 mehatA haThIsaMga gagAbhAI keDa -0-0 vadhu Avyo te (nAma nathI) 1-0-0 - za. havanadAsa raNacheDadAsa mujapura 3-0-0 nAma vinAnAM, 2-0-0 zA. sakaracaMda amIcaMda kheDA 1-0-0 nAma vinAnAM, 2-0-0 zA motIcada kulacaMda 1-0-0 * nAma vinAnAM 5-0-0 : zA. DAhyAbhAI nAzIrAma 1-0-0 eka bAda taraphathI.. 1-0-0 za. IzvarabhAI AzArAma 2-0-0 eka bA taraphathI 0 -10-0 za, nAgadAza jeThAbhAI 5-0-0 ) za. mANekalAla kerAI gaMbhIrA 4-0-0 eka gRha ta', 2-0-0 za. hIro kezavajI 4-0-8 nAma vinAnAM. 1-0-0 zA. pitAMbaradAsa rada -0-0 nA vara ! 000 de chaganalAla kudaradAsa mAMDala kula . 1378-14-0 - A nIzAnIvALA gRhasthA taraphathI je rakama bharANI chete te gAmavADI e konpharansa taraphathI sucavelA cAra AnAnA phaMDanI yojanA bAho sakatabhara khAte vasala karI mokalAvelI che, tethI tamane A take AbhAra mAnIe chIe ane AzA che ke, te pramANe dareka gAmavALAo praNa tAkIde A rojanA amalamAM mukI karansane AbhArI karaze pATaNa kinpharansa vakhate temaja vaDodarA ane muMbaI konpharasanI beThako 1khate je je prahasthAe konpharansa phaMDanA judA judA khAtAonI madada sATe udhAra rakamanI cIThIo mokalelI che, temAMthI ghaNo bhAga vasula AvI gayelA che, ne have juja bhAga bAkImAM che te je gRhasthAe te rakamo . bharI ; ya temane vinaMti karIe chIe ke amadAvAda konpharasa sarAtA agAu te rAba jaladIthI potAnI rakama vasula karAvI javI maherabAnInI raze. A badala vakhato vakhata udharANI karavI paDe te amane cagya lAgatuM nathI, ne nAhaka kArasa ke nukazAna thAya che, te lAgatAvaLagatA ene A. sucanA dhyAnamAM levA vinaMtI karIe chIe, | ja o o Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina mArga pravezikA naMbara 1 lo 0-2-0 jena mArga prAraMbha pothI bhAga 1 le - 0-1-0 jena mArga prAraMbha piothI bhAga 2 je 0-1-6 maLavAnuM ThekANuM-muMbaI-zrI jaina zvetAmbara konpharansa ophIsa ' e zrI mAMgaroLa jaina sabhA-pAyadhunI 4 ena. ema. trIpAThI, kAlabAdevI roDa. , paMDIta lAlana. bIjI sutAra galI. navA thatA zrI konpharansa heralDanA grAhakone uttama taka. tAkIde maMgAvo, beDI nakale bAkI. sana 1905 tathA 1906 nI sAlanA bAra aMke sAthe adhI kIMmate TapAla kharcanA cAra AnA vadhAre laI bane sAlanA aMka mekalI ApavAmAM Avaze. jumale rUA. 1-4-0 aMke rUpIo savA mokalethI be sAlanA aMke milavAmAM Avaze. patra AvethI vI. pI. thI mokalavAmAM Avaze. heralDanA grAhakone sucanA. A mAsIkanA cAlu be varSanA grAhakone sucanA karavAmAM Ave che ke Disembara mAse purA thatA A patranA be varSanA lavAjamamAM jeTaluM bAkI raheluM hoya te tathA navA AvatA trIjA varSanuM lavAjama AvatI amadAvAdanI kenpharansa agAu amane mokalI Apaze te teone amArI taraphathI muMbAImAM bharAyelI bIjI jaina zvetAmbara kenpharansane rUA. 09-12--0 nI kIMmata vALa rIporTa bheTa tarIke ApavAmAM Avaze, ane te amadAvAda kenpharansanI beThaka vakhate tyAM amArI ophisamAMthI maLaze ne teone te vakhate tyAMthI maLI zake e chApela dAkhale trIjA varSanuM lavAjama bharatI vakhate ApavAmAM Avaze. ke jeone e rIporTa tAkIde joItA hoya teone lavAjama mekalatI vakhate piSTa kharcanA AnA traNa vadhAre mekalI devA vinaMtI che. Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ S : " ja che " * " : - jela kepherI aDhAra varSanI uparanI ummaranA avaka - jAtivALAo ane bhojake jeo nAnA jainazALanA mAstaranuM tathA derAsaramAM sAmAnya pujAnuM ane kAma karI zake teone yegyatA mujaba pagAra ApavAmAM Avaze. prakaraNanA abhyAsI jeo cha mAsa amArI pAThazALAmAM anubhava laI jainazALAmAM mAstaranuM kAma karI zake teone yogyatA pramANe pagAra karI mokalavAmAM Avaze; tathA prakaraNAdika dhAmIka abhyAsanI IcchA vALAone jamavA sAthe yogyatA mujaba skolarazIpa ApavAmAM Avaze tyArabAda zikSaka lAyaka thaye jainazALAmAM pagAra karI goThavavAmAM Avaze. ' 1 umedavAroe dhArmika tathA nizALane abhyAsa saraTIphIkeTa sAthe nIcenA saranAme arajI karavI. mesANA plega sababa hAla mu. lIca ophIsa rAkhI che. zrI jaina zreyaskara keLavaNI khAtAnI ophisa lI. vecaMda suracaMda mu. lIca (tAbe mesANA) jaina dhAmaka jJAna " jaina lekhake mATe InAma rU. 25 jaina dhArmika jJAna-jJAnathI thatA phAyadA-jJAnanuM mahAtmaya-e viSaya upara phasa kepanA pRSTha 50 AzaremAM saraLa bhASAmAM jaina samAjane hitakArI thaI paDe te saM. 1963 nA mahA sudI 15 sudhI je lekhaka nibaMdha lakhI mokalaze temAMnA sAthI uttama nibaMdha lekhakane rU. 25 nuM InAma ApavAmAM Avaze nibaMdha munI mahArAja zrI buddhI sAgarajI mahArAja tapAsaze. zrI mANasA lI. zubhecchaka. gujarAta. 'hAthIbhAI muLacaMda. DhaDhA chApanuM pavitra kezara. svadharma rakSA ane svadeza lAbha mATe. khAsa pratInIdhI mekalI maMgAvela khAtrInuM suddha ane uttama svadezI kezara pAMca tolA, tathA pA, aradhA ane eka ratalI peka dabAomAM ke je para kenpharansanA utpAdaka mI DhaTTAnI chabIne "DheDa mArka " che te nIcenA sthaLe ethI maLaze. saMbaI-jaina zve. kenpharansa ophIsa caMpAgalI, mAMgaroLa jaina sabhA pA - yadunI, jaththAbaMdha vecanAra ekalA mAleka. kachI dazAosavALa jaina mahAjana AzrIta. jaina maMdIra sAme re svadezI kaMpanI. mAMDavI, muMbaI. I Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Feedbarmerennappropeasoos doodscomooopparendeossame sev e doiteporneDRDOI T R ECENERANG 00oodRRORISECPDDOG290 100000 ASIANP Mayat ||shrii paMcaparameSTi yonamaH // D jJAna nijaina nama NthAna tavaThavaTa tataLAtaTasa PATRA Sal para) zrI jaina (zvetAMbara) kaoNnpharansano - maMta: lA sAno porTa, tathA hIsAba hotssardds APAN - rades prasiddha karanAra - zrI jaina (zvetAMbara ) kaoNnkarA oNphora-muMbaI : ( saMvat 1912. zrI dharma vijaya prAnTIMga presa-muMbaI. Farmences anditionarienathabidashodhdmptocodaadiansIva na lta TECH Page #430 -------------------------------------------------------------------------- Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zvetAmbara konpharansano maMvata 1:11nI mAlanI rIporTa. pharaphAra. saMvata 1960 mudhIno saporTa pragaTa karyA bAda gayA kArataka janarala saMkaTarI ane kArya vyavasthAmA mAsamAM vaDodarA khAte trIjI jaina zvetAmbara konpharansanA melAvaDA karavAmAM Avelo vakhate janarala sekreTarIonI kArya vyavasthAmAM kAIka pheraphAra karavAmAM Avyo hato. tyAM sudhI prathama eTale sane 1904 nA jAnevArI mAsamAM pragaMTa karavAmAM AvelI yojanA mujaba judA judA janarala sekreTaraoine judA judA kAryoM soMpavAmAM AvelAM paraMtu te goThavaNathI kArya karavAmAM kAMIka agavaDatA anubhavavAmAM AvavAthI vaDodarA khAte janarala sekreTarIonI mITIMgamA dareka janarala sekreTarIne potAnA prAMtamAMnAM daraka kAryoM saMbhALavAnI mattA ApavAmAM AvI, ane te pramANe judA judA janarala sekreTarIonI maMjurI ane abhiprAyo maMgAvavAmAM je kALa vyatIta thato hato te dura karI, dareka janarala sekreTarIne potAnA vibhAgamAM svataMtra rIte kArya karavAnuM soMpavAmAM AvyuM. nANA saMbaMdhI muMbaImA bharAelI konpharansa vakhate thayelI TIpanAM tathA te zIvAyanI vyavasthA. . bharAyelI rakamonAM nANAM muMbaI baiMkamAM emane ema vagara vyAjukAM par3I rahetAM hobAthI, nIce pramANe vagvate te nANAnI cAra janarala sekreTarIonA nAmathI sarakArI promasirI noTo levAmAM AvI hatI, ane te noTo muMbaImAM zrI zAMtInAthajInA derAsarajInI trIjorIbhAM mukavAmAM AvI hatI. ru. 10000 nI noTo kharIda karI tA. 18-1-1905. ru. 50000 " , " 10-5-1909. Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gayA rIporTamAM batAcyA uparAMta saMvata 1961 mAM judA judA sAla daramIyAna vasula / thaelAM vadhu nANA. khAtAomAM nIce pramANe vadhu rakamo vasula thaI hatI. phaMDanuM nAma. vasula AvelI rakama. zrI konpharanma nimAtra phaMDa zrI pustakodAra paM.Da 6. 34268 zrI maMdAgadAra phaMDa zrI nirAzrita phaMDa zrI jIvadayA phaMDa ru. 34 42.--. .... zrI keLavaNI phaMDa prathama varSa pramANe A varSamAM paNa TapinAM nANAM muMbaimA zeTa manamugnabhAu bhagugAInI dukAneja bhagvAmA AvatAM hatA, ane tethI ne mAheva taraphI A vAyatamAM ne nadI levAmAM AvelI che te mATe nemano A sthale upakAra mAnI chIe. ___ muMbaI ane vaDhoDarA gvAte bharAalI TIpomAthI haja madhI ru. 16000 bAkIrahelI ugharANI. Agare kacagaNI bAkI rahI che. ane te gATe bavato vavata nAma bharanAra gRhasthone patro lakhavAmAM AvyA chatAM teo taraphathI pote bharelI bi.mo vasanTa ApalAnI kRpA thaI nathI to te gRhasthone pote bharelI rakamo jema bane tema jaldIzI vasula ApavAnI vinaMtI karavAmAM Ave che. prathama rIporTamAM jaNAvyA uparAMta nAMce jAvyA mujaba vadhu provInzaala prAdhInzIyala sekreTarIo. sekreTarIonI nImaNuko karavAmAM AvI hatI : mAlavA--zeTha lakhamIcaMdajI dhIA. raMguna-jhaverI manasukhalAla dolatacaMda. solApura----zeTha dalasukhabhAI vADIlAla vIracaMda beMgalora-zeTha nAthAbhAI lavajI. Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIjhAma haidrAbAda-zeTha saradAramala suganamala. punA-zeTha nAnacaMda bhagavAnadAsa. murata-zeTha cunIlAla chaganacaMda . bAlApura-zeTha hosIlAlajI pAnAcaMdajI. lAhora-bAva jasavaMtarAyajI jainI. gaMporTavAlA varpa daramAyAna nAmavAmAM AvelA tathA nIce jaNAvalA prathama varSa daramAyAna nImAyelA pro. sekreTarIomAMnA ghaNAgvagaoe potAnA prAMtamAM sArI rIte kAma karyu hatuM te mATe tamano upakAra mAnIe chIe. rajaputAnA-rAyabahAdura zobhAgamala jI DhahA. amadAvAda -mI hAgacaMda kakalabhAI tathA mI bhagubhAI phatahacaMda kArabhArA. bhAvanagara-zeTa kuMvara jI ANaMdI. ekalA-zeTha dAmodara bApusA. * mAlegAya-mI bATanaMda hIgacaMda, ratalAma-choTa cAMdamanTa jI paTavA. bharuca-DoTa anupacaMda manTakacaMda. rAMporTavALA varSa dagmIyAna Amalanera ana paMthApura khAte prAMtIka kAnpharansA. dakSINanI ane uttara gujarAtanI prAMtIka konpharanmo bharavAmAM AvI .hatI. ane jane lagatA tavIstara rAMpoToM A ophIsa taraphathI nakalatA zrI jaina zvetAmbara konpharansa helDamAM pragaTa karavAmAM AvyA che. AvI rIte prAMrtAka konkaransI malavAthI keTalA badhA phAyadAo thAya che tethI ApaNe saghaLA jANItA chIra eTale te saMbaMdhamAM koI vizeSa kahevAnI jarUra nathI, paraMtu eTalIja sucanA basa thaI paDaze ke, tevIja rIte anya prAMtomAM paNa tevI sabhAo bharavAmAM Ave to konpharansanA hetuo vizeSa jaladIthI pAra paDavA saMnatra che. A saMbaMdhamAM kAThIyAvADa, madhya prAMta ane paMjAbamA prAMtIka konpharanso bharavAnI hAlacAla thatI jANI khuzI thaIe chIe ane amane AzA che ke te prAMtanA bhAIo jarUra potAnA prAMtamAM AvI sabhAoM meLavI mahAsabhAnAM kAryane Teko Apaze. Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amArA gayA rIporTamAM ame vadhu UpadezakonI jarura darzAvI hatI, ane upadezako. " te pramANe vadhu upadezako meLavavAne jAhera khabaro, khAnagI tapAsa vIreno upayoga karavA chatA, yogya upadezako maLI zakyA nahotA; prathamanA upadezaka mI0 TokarasI neNasI paNa temanA pItAzrInI mAMdagI tathA evA saMsArIka kAraNone lIdhe AkhA varSa daramIyAna mAtra traNa cAra mAsa pravAsa karI zakyA hatA. yogya upadezako meLavavAno prayAsa cAlu che ane te maLyathI vadhu nImaNuko karI vizeSa kArya karavAne janarala sekreTarIo kALajI rAkhaze. A saMbaMdhamAM jaNAvavAne khuzI utapanna thAyache ke cAlu varSa daramIyAna hIMsAra (paMjAba) oraphanejavALA upadezaka paMDIta cIraMjIlAle phakata musApharI kharca laine konpharasanA onararI upadezaka tarIke kAma karavAne kabula karyu che ane te mujaba rajaputAnAmAM teoo be vakhata jaine konpharaMsathI thatA phAyadAo vISe bhASaNa karyA hatA. valI paMDIta panAlAla ke jeo eka vidvAna ane jaina zAstranA sArA jANakAra cha temaNe konpharaMsanA aka upadezaka tarIke kAma karavAna kabula kayu che ane thoDA vakhatamAM mAlavAmAM teo pAtAnu kArya zaru karaze. A uparAMta pharukhanagaranA jyotIza ratna paMDIta jIyAlAle paNa konpharasanA onararI upadezaka tarIke kAma karavAne mAgaNI karI che ane te kabula rAkhIne temane jaladIthI potArne kArya zurU karavAne sucavavAmAM AvyuM che. A saMbaMdhamAM ame amArA prathama varSanA rIporTamAM jaNAvyA mujaba jema sukRta bhaMDAranI yojanA. te varSa daramIyAna sukRta bhaMDAranI yojanAno amala thayo nahoto. tema rIpoTavALA varSamAM paNa A sAthenA hIsAbamAM pAchaLa batAvelA amuka thoDAM sthaLo zIvAya A yojanAno amala thayo nahoto. amoe prathamanA rIporTamAM jaNAvyA mujaba konpharanse hAtha dharelA judA judA viSayone aMge yogya rIte kAma karavAne zaktivAna thavA sAru joItAM nANAMnI hamezAM sabaDa rahe tevI koI yojanA upara AvavAnI khAsa jarura che. ane te saMbaMdhamAM kAI khAsa goThavaNa upara AvavAnA viSayane pukhta rIte carcavA pATaNa gvAte maLanAra cothI zrI jaina zvetAmbara konpharanma ne amArI khAsa vinatI che. Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ konpharansa sthApana thayA pachI ApaNAmAM dhAmaka pravRttI varSa dUramIyAna kaoNnpha ret aMge karavAmAM vizeSa anubhavavAmAM AvIche e niHsaMdeha che ane tenA pratApe vartamAnaAvelAM kAryo. patra AdimAM vAMcavAmAM AvyA mujaba konpharanse pote potAnA phaMDanI sAhyatAthI je kAMI kartuM che tethI paNa amArA samajavA pramANe kar3aka vizeSa prajA vargamAM utpanna thabhelI jAgRtizrI thayuM lAge he ane te mATe prajA vargane ame dhanyavAda ApIo chIo. Thera Thera pAThazALAo. kanyAzALAo sthApana thaolI ApaNe jANI hai, gAMmegAma konpharansathI thatA phAyadAo ane tenA hetuo viSe bhASaNo apAolAM ApaNe sAMbhaLyA che ane sthaLe sthaLe konpharansanA TharAvo anusAra hAnIkAraka rIta rIvAjo ane jIvadayAnA saMmAM judA judA zrI saMghoo TrAvo karelA ApaNA jANavAmAM AvyA che. A saghaLu konpharansathI thaalI jAgRtIneja AbhArI che, ane prati varSe mahAna sabhAnA rupamAM akatra thaIne je nANAM ane zaktino ApaNe vyaya karIo chIo teno purato badalo ApaNane maLe he oma ame samajIo chIo. A dIzAmAM prayatna karanArA sarve zrI saMgho tathA gRhasthono ame laMbAga thai javAnA bhayathI samuccayamAM A take upakAra mAnavAnI taka ise chIo konpharansanA sthApana thApI samasta prajA vargane potAnA kartavyanuM je bhAna thayuM che, teja tena mohodAmA moTo phAyadoche ane amArA dhAravA pramANe prajA varga potAnI pharaja samajIne judI judI dIzAomI potAnuM kartavya karyo karaze, to amane khAtrI che ke thoDAaMka vakhatamAM ApaNe ApaNo abhyudaya thalo joI zakIzu. zrI banArasa pAThazALA, zrI ratna sAgarajI jaina pAThazALA, surata, zrI dharma prasAraka varga, pAlItANA, zrI kacchI dazA osavAla pAThazALA, muMbaI, zrI kacchI vIsA osavALa pAThazALA, zrI kacchI dasA osavAla borDIMga, zrI mAMgarola jaina sabhA, muMbaI, zrI lAlabAga jaina borDIMga, zrI panAlAlajI jaina hAiskula, vIgere keLavaNInA prasArArtha mohoTAM khAtAMo ApagAmAM hAla hastI dharAve che, ane bhaviyAM teja muja badhArene vavAre saMsthAoM sthapAtI jaze ane e sabaLu ApaNI sthiti kema subare te khyAlatuMja parINAma che. ane jo te khyAla prajA varganA mA upara hAla je majabuta vAsa karo rahyo che, teja mujaba kAyama raheze to, amane khAtrI he ke, ApaNI prathamatI cahar3atI sthiti kAMika aMze Apa pahoMcavA samartha thaizuM. Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (EUR) DIrekTarI. ApaNAmAM kharekharI sudhArAnI jarura kayAM che, ane ApaNe pote atyAre zuM sthiti bhogavAe chIe, tenuM kharakharaM svarUpa jANI zakatrAne DIrekTarI thavAnI khAsa agatya che ane bIjI ane trIjI konpharanse A vAbatanI agatyatAno svIkAra karIne ApaNI komanI DIrekTarI karavAnA TharAva pAsa karyA hatA. samagra hIMdustAnanI jaina vastInI DIrekaTarI karavAnuM kArya keTaluM mahAna ane te sAtha muikela che. te sArI rAta samajI zakAya te che, ane tena mAMTe jema puSkaLa nANAM ane zaktinA vyayanI jarura che. te mAyeM samagra prajA varganI madadanI paNa jarura hai. muMbaImAM makreTI bIjI konpharansa vakhate DIrekTarI taiyAra karavAnI janarala sekreTarIone sattA ApavAmAM AvI hatI, paraMtu te varSamAM A saMtracamAM kharI rIte kaI kArya I zakyuM nahonuM. DIrekTarI taiyAra karavA mATe kaMTrAkaTathI kAma karAvacA prayatna kyoM, paraMtu te sakaLa thAya tema na lAgavAthI chevaDhe saMvata 1961 nA caitra mAsamAM konpharansa ophIsa tarakathI A kAryanI zaruAta karavAmAM AvI. DarikeTarI karavA mATe be rastAo che :- ( 1 ) khAsa mANasI mokalIne kAma karAvavuM. (2) patra vyavahArathI sthAnIka gRhasyo pAse hakIkata mAMgavI. prathama mArga jo grahaNa karavAmAM Ave ane Thera Thera dareka ThekANe mANaso mokalI kAma karAvavAmAM Ave to keTalaM badhuM kharca thaI jAya ? A kAraNane lIce prathama mArga grahaNa karavAnI jarUra paDe nahIM tyAM sudhI zaruAtamAM bIjo mArgaja grahaNa karavAnuM ucIta lAyuM, ane te pramANe karavAne sAra judI juDI bAto mATe ekaMdara 12 jAtanAM DIrekaTarInAM phormoM ke je dareka jaMNanA jovAmAM AvyA haze te chapAvIne jema gAmanA tathA tyAMnA AgevAnonA nAmo maLatAM gayA tema tema TapAla dvArA ravAnA karavAmAM AvyAM. prathama gujarAta ane kAThIyAvADamAM A kAryanI zuruAta zrai ane amoe je madadanI AzA rAkheLI tethI paNa vizeSa madada ane utsAha A prAMtomAM anubhavavanAM AvyA. dareka ThekANe ke jyAM phArmo ravAnA karavAmAM AbhyAM tyAMnA sthAnIka gRhasthora potAne tyAMnAM phormoM bharI khAne karyA. eTaleja nahIM paNa te sIvAya potAthI vanyuM tyAM suvI potAnI AsapAsanA gAmonI DIrekaTarI taiyAra karI ApavAnuM paNa ghaNAo tarakathI mAthe levAmAM AvyuM. A paddhatIthI vaDodarA ane kaDI prAMta sIvAya gujarAta ane kAThIAvAunuM kAna vage bhAge puru karavAmAM AdhuM che; koIka koIka sthaLI khAsa aDacane lI rahI goyaM te Avata jAya che, paraMtu ekaMdara A be prAMto purA thavA jevA ke. gujarAta bhane kATI AnADa Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ joDe bIjA. prAMto sAthe paNa patra vyavahAra zaru karavAmAM Avyo hato, ane te mujaba dakSINa, khAnadeza, bIrAra, kaccha, paMjAba, golavADa-mAravADa, madhya prAMta, mAlavA vagere prAMtomAM paNa A kArya cAlu che. A saMbaMdhamAM amAre kahevAnI jarura che. ke jevI rIte gujarAta. kAThIAvADamAthI A kAryamAM madada malI hatI tevI madada anya prAMtomAthI maLI zakI nahotI, ane nenuM kAraNa kAMika keLavaNInuM ochApaNuM ane kAika DIrekaTarInA kArya saMbaMdhI bInamAhItI, ane tene lIdhe kaccha. kaDI prAMta, vaDodarA prAMta, golavADa-mAravADa ane paMjAbane mATe gvAsa mANaso mokalI kAma levAno baMdobarata karavo paDayo che; A pramANe jude jude ThekANe kAma cAlu che. DIrekaTarInA aMge atyAra sudhImAM keTalu kAma ne keTalu gvarca thayu che teno kAika khyAla nIcenA koThA uparathI Avaze. saMvata 1961 nA Aso mAsa sUdhImAM. saMvata 1962 nA-kArataka thI poSa mAsa sudhImAM. nA . keTalA gAmanI DIrekaTarI parNa thaine AvI. 2600 cinI 8.231-6-7 patra vyavahAra 11000 A uparathI jovAmAM Avaze ke. ATalA thoDA kharcamA ane TuMka bakhatamA DorakaTarInA saMbaMdhamA janarala sekreTarIo keTalU karavAne zaktivAna thayA che; je je gAmonI DIrekaTarI thaine AvI gayelI che. te sarva gAmonI ghara saMkhyA ane bhugoLa saMbaMdhI hakIkata, manuSya saMkhyA, puruSa, strI. purupa bhaNelA. puruSa abhaNa. strI bhaNelI. strI abhaNa. vidhavAo. derAmaro. keLavaNInAM sAdhano, upAzraya, dharmazALA, pAMjarApoLo vagere saMsthAonI saMkhyA ama tAravaNI karIne dareka prAMtane lagatA daphataromAM noMdhavAmAM Ave che ane jema jema aka aMka prAMta puro thato jaze, tema tema hAlamAM thAlI tAravaNI uparathI ApaNI saMsArIka tathA dhArmIka sthiti saMbaMdhI porTo pharIthI joitI tAravaNI karIne karavAmAM Avaze ane jema jema dareka prAMtane lagatI DIrekaTarI tathA rIporTa taiyAra thatA jaze tema tema te janarala sekreTarIo taraphathI pragaTa karavAmAM Avaze. . Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / ) rIporTavALA varSa daramIyAna vaDodarA khAte bharAyalI trIjI jaina konpharaMsa harelDa. jaina zvetAMbara konpharaMsa vakhate thayelA TharAva anusAra mI0 gulAbacaMdajI DhaDhAnA adhipatI paNA nIce "zrI jaina zvetAMbara konpharasa halaiDa' nAmanuM mAsIka pragaTa karavAmAM Avyu hatuM jane lagatI hakIkata muMba' ophomana ragatA porTamA jIvAmA AvaMza. paraMtu rAjaputAnAmA hAla je bhayaMkara duSkALa cAle che tene aMge kAmanA bojAnA lIdhe tenA lakhANa vIgere saMbaMdhI vyavasthA karavAna temanAthI banI i.katuM nahIM hovArthI tene sAra kAMI vInI goThavaNa karavAnI jarura che. A pramANe judI judI ophIsone lagatA rIporTamA 6tAcyA mujaba te janarala sekreTarIoe rIporTavALA varSa daramIyAna pAtAdhI banI zakyA mujaba zrI saMvanI sevA karI che. ane tema karavAmAM prasaMgopAta jo koI vaDate paNa koInuM mana duvAmAM AvyuM hoya to tene mATe teo sAhebanI ame kSamA mAgIe chIe. kalakattA ophIsano rIorTa taiyAra thaIne AvI nahI zakavAthI A sAthe joDavAmAM Avyo nathI. jayapura ophIsamAM tana ane manadhI potAnA baMdhu mI0 gulAbacaMda jI ne temanA kAryamAM madada karavA arthe mI lakSmIcaMdajI DhaDhDhAno, temaja amadAvAda ophIsamAM kAryanI vyavasthA karavA sArU mI hIrAcaMda kakalamAIno. tathA muMbaI ophIsamAM kAryanI vyavasthAmAM madada karavA arthe zeTha mANekalAla ghehelAmAI temaja eDavAIjharI borDanA membaro zeTha gokalabhAI mulacaMda, zeTha kalyANacaMda zobhAgacaMda, zeTha maMgaLadAma chaganalAla, tathA zeTha lavamazI hIrajI maizarIno ame upakAra mAnIe chIe. A pramANe amArAdhI banI zakI te zrI saMghanI sevA bajAvavAnI amone je taka ApavAmAM AvI che, te mATe zrI saMghano upakAra mAnI konpharansanA kAryano vIjA varpano A TuMka rIporTa samApta karIe chIe. tA0 10-2--1906. vIracaMda dIpacaMda. lAlabhAI dalapatabhAI. rAya kumArasIMga. gulAbacaMda DhaDhDhA. * jAIMTa janarala sekreTarIo. Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) muMbaI ophIsa. saMvata 1961 nI sAla daramIyAna judA judA khAtAone aMge nIce pramANe kAma karavAmAM AvyuM hataM. vaDodarA khAte konapharansa malI te pahelAM jIrNodhdhAra khAtuM "ra. kalakattA ophIsane hastaka hatuM. paraMtu vaDodarA khAte dareka janarala sekreTarIne potapotAnA vibhAgamA svataMtra rIte kAma karavAnI sattA ApavAmAM AvI hatI. purvanI kalyANaka bhumIonA uddhAra- kArya bAbu rAya kumArasIMgajIne soMpavAmAM AvyuM hatuM. paraMtu ApaNA sarvenA jANavAmAM che ke mAravADa ane mevADamA jIrNoddhAranI khAsa jarura che, ane jyAM ApaNA pUrvajoe baMdhAvelAM seMkaDo bhavya derAsaro jIrNa avasthAmAM AvelAM mAlama paDayAM che ane je kAma pATaNanA paropakArI gRhastha mI. lalubhAi jecaMda lagabhaga 12 varSa thayAM judA judA khAtAo ane gRhasthonI madadathI dhIme dhIme karatA hatA te kArya moTA pAyA upara calAvavAnI yojanA karavAna urcAta dhAravAmAM AvyuM ane te pramANe muMbai zaharamAMnA derAsaromAMthI eka TIpa karavAmAM AvI jemAM Azare ru. 4000 akaThA thayA hatA; ane konpharansa taraphathI paNa temAM ru. 2000 bharavAmAM AvyA. A sIvAya zeTha lalubhAI jyAM jyAM kAmo zaru karatA tyAM tyAMthI paNa banI zakyA pramANe madada meLavatA hatA, ane te pramANenI ekatra madadathI mevADanA jIrNoddhAracaM kAma cAlatuM rAgvavAmAM Avyu hatuM, jeno TuMka rIporTa A ophIsa taraphathI pragaTa thatAM zrI jaina zvetAMbara konpharansa harailDanA prathama pustakanA 9 mA aMkamAM ApavAmAM Avelo che. vaLI mAravADa mATe paNa upara pramANenI vyavasthA cAlu varSamA karavAmAM AvI che, ane tene aMge mAravADamAM paNa keTalAMeka kAmo zaru thayAM che; sIvAya ozIyA nagarI, dhrAMgadhrA, TerA, ane jasapuranA derAsaronAM jIrNoddhAra mATe madada karavAmAM AvI hatI; tathA mevADanAM derAsaronI pujA vagereno yogya baMdobasta 5vA sAru paNa madada karavAmAM AvI hatI. jIrNoddhAranA saMbaMdhamAM tApa taDakAnAM puSkaLa kaSTo sahana karI ane jaMgalo veThI zeTha lalubhAI jecaMda je zrama leche te mATe temano ame atre upakAra mAnIe chIe ane AzA rAkhIe chIe ke temanA jevA bIna svArthI lAgaNIthI kAma karanArA bIjA paNa gRhastho bahAra Avaze... jIvadayA. jIvadayAnA viSayane aMge prathama pragaTa karavAmAM AvelI yojanA anusAra jIvadayAnA jJAnano phelAvo karavAna kArya A varSa daramIyAna hAtha dharavAmAM AvyuM hatuM ane te pramANe AkhA Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 10 ) hIMdustAnamAM bhASaNa tathA vartamAna patro dvArA Upadeza karI rahelA mI 0 lAbhazaMkara dAsa ne manA kAryamAM macI rahevA zaktIvAna karavA sAru madada karavAmAM AvI hatI, tathA temanIja sAthI vilAyatamAM meDIkala kolejanA vidyArthIomAM jIva dayAnA jJAnano phelAvo karavA sAru InAmI nIvadho lakhAvavA arthe tathA tenA chapAmaNa arthe 43 pauMDano eka ceka TaMDananI zrI menaTerIyana lIganA sekreTarI upara mokalavAmAM Avyo hato; sIvAya bajANAnI pAMjarApoLane temaja bhAvanagaravAlA zAmaLA zeThanI peDhInA jIva dayAnuM kAma karatA khAtAne paNa madada karavAmAM AvI hatI. cAlu varSa daramIyAna ghaNe ThekANe ghAsa cArAnI taMgIne lIdhe madada karavAnI jarura paDI che je viSenI hakIkata AvatA vakhatanA rIporTamA jovAmAM Avaze. nirAzrita. porTavAlA mAM kAThIAvADa tathA rajaputAnAmAM varasAda sAro nahIM thavAne ThIdhe A khAtAne aMge viSeza bahoLA pAyA upara madada ApavAnI jarura paDI hatI. ane te pramANe ru. 1000 rajaputAnAmAM dukALanA saMkaTamAM AvI paDelA ApaNA jaina bhAIo ne madada arthe mI0 gulAbacaMdajI DhaDhA upara mokalI ApavAmAM AvyA hatA. te temaNe. judA judA sthaLoe mokalI lokala sekreTarIo mAraphate baheMcAvyA hatA. temaja kAThIAvADamAM gohIlavADa prAMtamAM tathA jAmanagara tAve vAsaMgha bagere gAmomAM dukALa phelAyalo hovAthI tyAM paNa hIsA mAM batAvyA pramANe madada mokalI ApavAmAM AvI hatI. te sIvAya muMbaInI ophIsa mAraphate gujarAta ane kAThI AvADamAM ghaNA garIba bhAIone tathA vidhavAone tathA vidyArthIone paracuraNa madado ApavAmAM AvI hatI. vaLI paMjAbamAM thaelA hellA dharatIkaMpa dekhate ApaNA jaina bhAIo ne nukazAna thayA bAbata tArathI tapAsa karAvavAmAM AvI hattI paraMtu mubhAgye koIne nukasAna thae jaNAvavAmAM nahIM AvavAthI koI madada mokalavAnI jarura paDI hotI. keLavaNI khAtuM . A khAtAnuM kAmakAja gharNukharu amadAvAda ophIsa mAraphate car3hAvavAmAM AvatuM hatuM, je. te ophIsanA rIporTa uparathI jovAmAM Avaze. valI roporTavALA varSamA zeTha gokalabhAI mulacaMde muMbaI zaharamAM vidyArthIone rahevA sAru moTA pAyA upara aka borDIMga kADhavAne, jo konpharansa taraphathI ru. 25000 nI rakama ApavAmAM Ave to, potAnA taraphathI oka sArI rakama ApavAnI icchA jaNAvI, ane te mujaba janarala sekreTarIoe kabulAta ApyAthI zeTha gokalabhAIe ru. 75000 nI rakama ApavAnuM kabula karyu; AvI rIte ekatra thaelA ru. 100000 thI atre aka borDIMga kADhavAnuM nakkI karavAmAM AvyuM che, ane te mATe jagyA ane makAna bAMdhavA saMbaMdhI tajavIja cAleche. zeTa gokala bhAIe karelI A sakhAvata mATe amo temane dhanyavAda ApIe chIe. A ophIsa taraphathI zrI mAMgarola jaina samAne tathA keTalAeka vidyArthIone phI, pustako, ane skolarazIpa tarakei madada ApavAmAM AvI hattI baLI zrI lAlabAga borDIMganA aMge ughAr3avAmAM AvelI zrI mohanalAlajI jJAnAlayanA phaMDamAM paNa ru. 100 ApavAmAM AvyA hatA. Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) zrI lAlabAga jaina boDIMga. __A uparAta atre vidyArthIonI savaDa khAtara ughADavAmAM Avela zrI lAlabAga jaina borDIgane zrI jaina zvetAmbara konpharansa .ophIsanA kharca calAvavAmAM Ave che, jemAM sarve vidyArthIone rahevA vIrenI savaDa ApavA uparAMta sAdhAraNa sthitinA 9-10 vidyArthIone bhojananI savaDa karI ApavAmAM AvI cha, je A varSa daramIyAna paNa cAluche.A vipeno savastira raporTa A sAthe joDavAmAM Avyo che, je uparathI vizeSa hakIkata mAlama paDI Avaze. A saMbaMdhamAM tenI vyavasthA sAru tanatoDa mahenata karanArA tenA onararI sekreTarI mI0 mohanalAla hemacaMdano upakAra mAnIe chIe. zrI zrAvIkAzALA, muMbaI. muMbaI zaharamAM strIone dhArmIka ane vyavahArIka jJAna tathA bharavA guMthavArnu jJAna ApavA sAru aka zALAnI jarurIyata lAgavAthI konpharansane kharca atre zrI goDIjI pArzvanAthajInA derAsaranA upAzrayamAM paMDIta lAlananI dekharekha heThala aka zrAvIkAzALA ughADavAmAM AvIche jamAM dhAmIka tathA vyavahArIka jJAna ApavAnI tathA bharavA guMthavAceM kAma zIkhavavAnI goThavaNa karavAmAM AvI cha ane jeno Tuka rIporTa A sAthe joDavAmAM Avyo che. __. A zALAnI dekharekha rAkhavA sAru mI0 lAlanano atre upakAra mAnIe chIe. zrI jaina konpharansa harelDa. vaDodarA khAte bharAyelI konpharansa vakhate thayelA TharAva anusAra rIporTavALA varSa daramIyAna mI. gulAbacaMdajI DhahAnA avipatipaNA heThaLa upaluM mAsika pragaTa karavAmAM Avyu hatu, ane jenI chapAvavAnI tathA pragaTa karavA vigairenI savaLI vyavasthA A ophIsa taraphathI karavAmAM AvI hatI, temaja atyAre paNa karavAmAM Ave che. A varSa Akhara sudhInu te khAtAnu saravaiyuM nIce mujaba che, ane te uparathI jovAmAM Avaze, ke je je gRhastho tarapha A mAsIka mokalavAmAM Ave che, temAMnA ghaNAkharAo taraphI lavAjama mokalI ApavAmAM AvyuM nathI. mAsIkano muLa AdhAra lavAjama upara che, ane tethI karIne je je gRhastho tarapha A mAsIka mokalavAmAM Avaj hoya temo ghotAnu lavAjA moThI apavanI meravAnI karavI. - A mAtIkamAM bakhata bakhata upayogo lekho lakho A mAsIkane badhu rasadAra ane upayogI banAvabAnI khAsa pharaja ApaNA vidvAna ane keLavAyalA varganI che, ane temane potAnA lakhANothI A mAsIkane madada karavA vInaMtI karIe chIe. rIporTavALA varSa daramIyAna je je grahasthoe potAnA vakhatanA bhoge A mAsIkane potAnA lekho vIgerethI madada karIche temano A sthaLe upakAra mAnIe chIra, ane have pachI paNa tema karavA vinaMtI che. Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina zvetAMbara konpharansa harailDa mAsIka patranuM saMvata 1961 nuM saravAyu. 1299-13-3 zrI konpharansa phaMDa khAte . 16-14-0 zrI sTezanarI kharca khAte. jame. 358.--0-0 zrI harailDa poSTa kharca khAte. 416 ----9-6 zrI lavAjama khAte jame. 2-13-3 zrI koresaponDansa poSTa 1-8-0 zrI vaTAva khAte. .. kharca khAte. 27---4-0 zrI jAhera khabara khAte. . 7-11-0 zrI pharanIcara kharca khAte. 44.----4-9 zrI pepara khAte. 1-0-0 zeTha caMpatarAya lAlAnA ___--3-6 zrI vI. pI. popTa khAte. jame. 799-8-0 zrI harelDa chapAmaNI kharca 23-13-6 zrI ubalaka khAte. khAte. ____7-~~-6 -- zrI paracuraNa kharca khAte. 1770-0-3 2.-.2... zrI gADIbhADA kharca khAte. 106....... zrI pagAra gyarca khAte. 1...... hoTha maganalAla cunIlAla vedyanA khAta. 2.---.?..3 mI0 maNIlAla caturasI . modI AphIsanA kalArka khAte. 26-13-0 zrI jaNase sIlIka. 1778 -----3 Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) : zrI jaina zvetAMbara DIrekaTarI. . A saMbaMdhamAM amArA taraphathI pragaTa thatA mAsIka patrAmA vakhato vakhata lakhavAmAM Avyu che te sAthe janarala sekreTarIonA rIpeTimAM vizeSa hakIkata ApavAmAM AvI che. DIrekaTarInuM kAma gayA phAgaNa mAsamAM zaru karavAmAM AvyuM hatu, ane pahelA be traNa mAsa to phakta judA judA gAmonA tathA tyAMnA AgevAnonAM nAmo meLavavAmAMja gayA. keTalAMeka nAmo maLyA bAda dareka ThekANe phaoNrmo ravAne karavAmAM AvyAM, ane te sAthe teonI pAse pAtAnI AsapAsanA ApaNI vastIvALA sthaLAnAM nAmo maMgAvavAmAM AvyA. A pramANe hararoja jema jema vadhune vadhu nAmo AvatAM gayAM, tema te te gAmo upara phaoNrma khAne karavAmAM AvyAM, ane hAlamAM taiyAra thai AvelA lagabhaga aDavA gAmonI DarikaTarI te pramANe thai che. gujarAtamAM mahIkAMThA ejansI, kaDI ane vaDodarA prAMtanI DIrekaTarI khAsa pagAradAra mANaso mokalIne taiyAra karavAnI jarura paDI hatI, kAraNake A prAMtomA ghaNA nAnA nAnA sthaLo ke jyAM poSTa ophIto paNa nahI, tevAmAM ApaNI vastI che, ane teSaNa ochI keLavaNIvAlI aTale emaneema phoI bharAIne AvadyA mumkela lAgyA hatA. kaccha, golavADa, paMjAba, sIrohI, sojata, mevADa, ajamera vIgere jAlAAna kAma paNa tevIja rItathI hAlamAM thAyache ane bIjAM ThekANAMone mATe paNa goThavaNa karavA sAru patravyavahAra cAleche. baMgALA, yunAiTeDa provInsIsa, northavesTa provIsIsa ane rajaputAnAnA bAkInA bhAgamA haju kAmanI zaruAta karavAmAM AvI nathI te cAlu varSamA karavAmAM Avaze. DIrekaTarI karavA sAru ekaMdara bAra jAta nA nIce pramANe phormA DarikaTarInA phomA rAkhelAM cha:--(1) gAmanI hakIkata, (2) gAmamAMnI saMsthAonI tapasIla,, (3) vastI patraka, (4) derAsara, (5) tIrthasthaLa, (6) pustaka bhaMDAra ane lAyabrerI, (7) keLavaNIne lagatAM sAdhana; (8) sAdhu sAdhvI, (9) yatI AryA, (10) upAzraya, dharmazALA, ane poSadhazALA, (11) pAMjarApoLa tathA gauzALA, (12) sabhAo, maMDaLo ane asosIezano. . . A kAryanA aMge ekaMdara 13000-14000 jeTalo patra DIrekaTarIne mAMTa karavo paDelI mohoTI vyavahAra karavAmAM Avyo che ane te uparathI ka ryanA bahoLApaNAmo patra vyavahAra. kAMDaka khyAla AvI zakaze. zamaAtamA dareka sthaLe naM0 1...2-3 nuM eka eka phorma e pramANe hakIkata meLavavAnI mokalavAmAM AvatAM hatAM, ane naM0 1 tathA 2 nA phaoNrmoM bharIne rIta. pAchA mokalI ApavA mAgaNI karavAmAM AvatI hatI. a pramANe naM. ___ 1-2 nAM phorgo bharAIne AyA par3hI naM. 1 nAM phaoNrmamAM jagAvelI gharanI saMkhyA mujaba naM. 3 Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAo. nAM phormoM, tathA naM. 2 nAM phaoNrmamA jaNAvyA mujaba saMsthAone lagatAM phormo mokalavAmAM AvatAM hatA. A sarve phormo bharAIne Ave eTale eka sthaLanI DIrekaTarI purNa thai gaNAya. te uparAMta prathama AvelA naM. 1 nAM phaoNrmanI pAchaLa paNa AsapAsanA gAmanI hakIkata bharAIne AvatI hatI tethI tenA uparathI paNa bIjAM navA gAmonI DIrekaTarI karavAnuM ghaNu sugama paDayu hatuM te sAthe DIrekaTarInuM kAma paNa ghaNI jhaDapathI cAlatuM hatuM. vaLI keTaleka ThekANethI naM. 4 thI 12 sudhInAM phormomAMthI keTalAMeka nahIM bharAine AvatAM teone pharIthI patra lakhavAnI jarura paDatI hatI. jyAM AgvA prAMta yA jIlAne mATe vyavasthA karavAmAM AvatI hatI tyAM badhI jAtanAM phomI aMdAje mokalI ApavAmAM AvatAM hatA. ___A pramANe bharAIne AvatAM phaoNrmo uparathI hAla turata nIce pramANe A varSamAMtAravaNIthI nakkI karavAmAM Ava- hakIkata nakkI karavAmAM Ave che: (1) gAmanu nAma, (2) tAluko, (3) rAjya, (4) gharanI saMkhyA, (5) manuSyonI saMkhyA, (6) puruSo, (7) strIo, (8) puruSo bhaNelA, (9) purupo abhaNa, (10) strIo bhaNelI, (11) strIo abhaNa, (12) vIdhavA, (13) derAzara, (14) pustaka bhaMDAra, (15) lAyabrerI, (16) keLavaNInAM sAdhana, (15) upAzraya, poSadhazALA ane dharmazALA, (18) pAMjarApoLa, (19) sabhA, maMDaLa ane esosIezana, (20) hakIkata bharI mokalanAranu nAma, (21) rImArka ane janI aMdara upayogI hakIkata jevI ke sTezana, relave lAIna amuka moTA gAmathI aMtara, poSTa oNphIsa vIgere lakhavAmAM Ave che.. tAravaNInI noMdha upara pramANe muddAo nakkI karIne prAMtavAra tene mATe khAsa ana prAMtavAra khAnAo pADIne taiyAra karAvalI rajIsTara buko (daphataro) mAM daphataro. noMdhavAmAM Ave che je buko uparathI jyAre eka eka prAMta puro thato jaze te vakhate chapAvavAnI vyavasthA karavAmAM Avaze. upara pramANe je tAravaNI karavAmAM Ave che te phakta DIrekaTarIne bIjI tArakSaNamA nAkhAmA Ava- lagatI hakIkata thai, paraMtu te sAMghAya ApaNI dhArmIka, saMsArIka ane nArA muha keLavaNIne lagatI sthItI, tathA vIdhavAone lagatI sthItI samajavA : sAru temaja judI judI dhArmIka saMsthAAne lagatI hakIkata tapAsavA sAru pharArthI tAravaNaH / karavI paDaze. atyAra sudhImAM aTale tA0 31-1-1906 sudhImAM nIce bhAvI gogAmonI pratikAra saMkhyA pramANe prAMtavAra yAmInI hakIkata madhAine rajISTara bukamAM paDI gapeTIche. Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) - A uparAMta bIjA paNa keTalAMka sthaLonI hakakita bharAine Avela taiyAra che ane tenI tAravaNInuM kAma ophIsamAM cAle che.. gujarAta....... kAThIyAvADa ......... 1000 dakSINa tathA madhya prAMta 0 0 0 .... 200 0 mAravADa 0 0 mAlavA brahmadeza baMgALA : .... paMjAba ....... balucIstAna .... kula..... 3024 DIrekaTarIne aMge zaruAtathI te saMvata 1962 nA poSa vada DIrekaTarInA aMge. thaelA kharcanIvIgata. 0)) sudhImAM nIce pramANe kharca tharya che. saM. 1961 nA Azo saM. 1962 nA poSa ___ vada 0)) sudhI. vada 0)) sudhI. poSTa kharca .... 384-13-0 pagAra kharca .... 668----1-2 25/--.-. pArasala kharca.... 56-14-4 18-13-10 DorakaTarI taiyAra karAmaNa .... ___ 294-8-0 712-12-0 paracuraNa kharca . ..--9-6 0-4-6 hela (majurI) kharca 3-11-3 0-13-9 gADIbhADAnu kharca ........ chapAmaNI kharca 733-0-0 sTezanarI kharca 196----- 10-7-3 tAra kharca .... kula..., 2317-5-7 1057-5-1 - - - - - - - - - Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAnI upara pramANe kArya eka varpathI paNa TuMkI mudatamAM ane te paNa sarerAsa eka gAme eka rupIAnA kharcathI karavAmAM AvyuM che, je koI paNa rIte vadhAre kahI zakAya nahIM. AvI rIte ochA kharcathI ane thoDA vakhatamA A je kArya karI zakAyuM che te ve kAraNone AbhArI le:----- (1) judA judA sthaTomAM tene aMge uptanna thayelo utsAha ane (2) kAThIyAvADa, kaDI ane vaDodarA pratimA tana ane manathI kAma karavA nIkalelA lAgaNIvALA volaMTIyaro tathA juja. pagAra laIne kAma karanArA valAvo. je je gRhasthoe sparavAIi.ro tarIke tathA volaMTIyaro tarIke A saMbaMdhamAM madada karI cha teno svIttara rIporTa have pachI ApavAmAM Avaze to paNa A take teo saghaLAono ataHkaraNa purvaka AbhAra mAnIe chIe. AkhA hI duratAnana bAkI rahelu kAma cAlu varSamA puru karI zakAze ema AzA rahe che, ane te mATe samagra zrI saMghanI dAla sojI ane madadanI AzA rAkhvAmAM Ave che. saviAya A ophIsa taraphathI pravAsa karatA Upadezaka mI0 pA. TokarasI neNasIe Ne TekANe bhApaNo karIne hAnIkAraka rIvAjo baMdha karavA rabaMdhI TarAvo karAvyA hatA, temaja vyavahArIka ane dhAki ve takaNI ApavA sAru pAThazALAo sthApana karAvI hattI je dipeno temano pravAsano rIporTa A ophIsa taraphI prasIddha thatA mAsa kamAM dakhto dara.ta pragaTa ela che, tethI atre punarAvartana karavAnI jarura jotA nathI. A uparAMta rIporTavALA varSa daramIyAna vaDodarA khAte bharAelI bIjI jaina konpharansarnu tathA pethApura ane Amalanera khAte bharAelI pronziIyala konpharansonuM muMbaIceM kAmakAja A AphIsa tarapha.thI karavAmAM AvyuM hatuM. vaLI muMbaImAM bharAelI bIjI jaina zvetAmbara konpharansano piorTa paNa taiyAra karI chapAvIne A oNphIse pragaTa karyo hato, temaja phAgaNa mAsamAM zrI aMtarIkSajI mukAme bharAelI jaina janarala kongresamAM A oNphIsa taraphathI AsasTiMTa sekreTarIne tyAM thanAru kAmakAja jovA mATe mokalI ApavAmAM AvyA hatA. sIvAya heDa ophIsa tarIke nANAMnI vyavasthA tathA dezanA judA judA bhAgemAthI AvatA patra vyavahAra upara dhyAna ApavA uparAMta amadAvAda, jepura, ane kalakattA opIso taraphanu atrenuM kAmakAja paNa bajAvavAmAM AvyuM hatu. ____ muMbaI tA0 7---.2. 1906. vIracaMda dIpacaMda. . resIDaMTa janarala sekreTarI, Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 17 ) amadAvAda oNphIsazrI jaina zvetAMbara konpharaMsanA keLavaNI khAtA taraphathI thabhelA kAmano riporTa. trIjI jaina zvetAMbara konpharaMsa vaDodare bharAyA pachAthI saMvata 1961 nA Aso vada 0)) sudhI amadAvAda konpharaMsa ophIsa taraphathI je kAma thayuM tenI noMgha nIce mujaba che. garIba vidyArthIone skolarazIpo tathA pustako vagerenI madada gaI sAla kula covIsa vidyArthIone ApavAmAM AvI hatI. A sAla kula 91 vidyArthIone ApavAmAM AvI che, ane te dharmanA adhyayananI pharajIAta saratathI ApavAmAM AvelI che tathA te saMbaMdhI banatI tajavIja karavAmAM Aveche.' pharajIAta dharmanI keLavaNI nahI le tema bIjA koI sabaLa kAraNo mAlama paDatAM tevA chokarAone apAtI skolarazIpa baMdha karelI che. skolarazIpa lenAra chokarAonAM nAma chapAvatrAM durasta na lAgatAM te atre ApyAM nathI. pAThazALAonA saMbaMdhamAM gaI sAla kula 29 jainazALAone madada ApavAmAM AvI hatI temAMnI keTalIkane, joie tevI sArI rIte cAlatI na jaNAtAM, apAtI madada baMdha karavAmAM AvelI che temaja keTalIka zALAonAM kharaca nabhI zakabAthI temaNe mAgaNI karI nathI tathA keTalIka navI zALAo sthApana thai che, e rIte yogyAyogyanI vadhaghaTa thatAM A sAla kula 26 chabIsa pAThazALAone madada ApavAmAM AvI nirAzrita khAtAmA kula 40 nirAzritone ru. 397 - 19-0 ApavAmAM AvelA che. jIrNoddhAra saMbaMdhamAM hAla mevADa, mAravADa tathA kalyANaka bhUmiomAM tenI ghaNI jarura hobArtha A tarapha te khAte kharacanI savaDa na thatAM te kAma hAtha dharyu nathI. lAlabhAI dala bhAI. janarala sekreTarI, jaina zvetAMbara konpharaMsa, Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naMbara. gAmanuM nAma 1 vIramagAma 2 amadAvAda 3 vaDodarA. 4 vaDodarA 5 darApurA dholakA 7 amadAvAda 8 karAMcI 9 karAMcI 10 kapaDavaMja 11 kheDA 12 kheDA 13 kheDA kayA ghoraNamAM 7 muM 5 muM vaDodarA mIkenIkela skula | mIkenIka la kalAsa hAla kyAM abhyAsa kareche. amadAvAda nyu I. skula amadAvAda mizana vaDodarA hAIskula vaDodarA hAIsku e. vI. skula madrAsa meDIkala kaoNleja karAMcI sI. ema. hAI kapaDavaMja e. vI. skula kheDA iMgrejI "" " " " skula karAMcI sI. ema. hAI 2 juM skula " vidyArthIone ApalI madada* skula thuM "w mAsika madada. 4 thuM meDIkala 19-0-0 | 1-1.4-0 152 15 11010 3-0-0 6-0-0 1-5-0 2--8-0 keTalA mahinA nI. 1-0-0 -0-0 3 21 or 7-0-0 7-0-0 9 63-0-0 2-0-0 10 20-0-0 | 2 30-0-0 9-6-0 | 6 - 9 - 0 1-0-0 10 10-0-0 3-0-0 7-0-0 5 5 parIkSAmAM kula besavAnI phI. Ev m 7 J-0-0 27-0-0 53 pustaka madadanA dAkhala phInA kula. 3-8-0 10-0-0 1- 15-0 7-1-4 24-8-0 72-0-0 37-0-0 153-15-0 63-0-0 27-1-4 30-0-0 e-8-0 6-9-0 1-7-10 1-0--0 12-7-10 15-0-0 3-0-0 11110 (18) Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 14 jaMbusara 15pAlaNapura 16 godhAvI 17amadAvAda 18 rAmapurA bharuca hAi skula amadAvAdagujarAta koleja prIvIyasa 5-0-0. 210-0- 0 godhAvI e.vI. rakula 5 muM 0-8-010 | 5-0-0 amadAvAda gujarAta koleja prIvIyasa amadAvAda gujarAta koleja inTara mIDIeTa godhAvI e. vI. skula... 5 muM 12-0- 0 1 2-0-0 6-1-333-6-059-7--3 5-0-0 16-14-016-14-0 66-12-066-12-0 19 godhAvI 6-7-0 4-0- 0 8 20 rAjakoTa rAjakoTa saurASTra hAIskula 7 meM (~~ 44-0-04 7-6-0 51-6-0 ___ 21 rAjakoTa 3-0-010 30-0-0 1-14-6 31-14-6 (19) . rAjakoTa kAThIAvADa 4 ) hAIskula rAjakoTa kAThIAvADa hAIskUla rAjakoTa sTeTa mIDala 22 rAjakoTa 2-8-0 10 25-0-0 2-0-0 27-0-0 7 -0 8 24-0-0 25-5-6 23 rAjakoTa 24 rAjakoTa 3-0-0 2 -/ 6-0-0 25/rAjakoTa | rAjakoTa kAThIAvADa 4 thu hAIskula rAjakoTa sTeDa tAlukA skula 1-3-6 1-3-6 -11-0 26 rAjakoTa 27rAjakoTa 28 rAjakoTa "" 0-9-6 0-9-6 0-9-6 Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 rAjakoTa 30 lAkaDIA 31 muMbaI 15-0-0 0 7-4--9 2---012-12-7 0 32 puMjAparA 33 amadAvAda 34 jAmanagara - 35jAmanagara 36 bhAvanagara 0 1-----026-4-9 49-12-7 96-0-0 24.-0-0 21----- 0 m 37amadAvAda (kaccha) bhuja hAI skUla 7 muM 5-0-0 3 15-0-0 muMbaI gokaLadAsa tejapAla hAI skula amadAvAda nyu. I. .. 2-0-0 9 18-0amadAvAda nyu. I. ... (-0 10 25-0-0 junAgaDha bAhudIna koleja pI. I. 12-2-0 8 96-0-0 junAgara vAdIna kaleja bI. e. 12-0-0 2 24-0-0 bhAvanagara hAI skula 7 muM -0-0 3 21-0-0 2-1-6 1 6-1-6 amadAvAda nyu. I. ,, 2-0- 0 2 vAMkAnera hAI , 6 TuM vAMvAne hAI ., morabI gaI , 6 hu~ 1-0-0 9 9-- --- muMbaI DIkala koleja | muMbaI gokaLadAsa tejapAla 4-0- 0 4 16--0-0 hAI skula muMbaI koleja prAvIyasa (20) 38vAMkAnare 9-8-8 2-0-019-8-8 6-11-7 10 korabI 1138 vANa 42 muMbaI /0-0-0 11-13- 1 80--0-0 2 7-13-1 3khaMbhAta 44 khaMbhAta 45pATaNa 60-0-060-0-0 50-0-050-0-0 100-0-0100-0-0 maMbaI grAnTa meDIkala koleja meDIkala Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 varimagAma 90-10-0 47vIramagAma 48 borasada (-0-0) / 2) / vIramagAma nyu. I. skula 7 muMDA9-0-04 3158-0-0 124-0-08-10-0 -0-0/vIramagAma vorasada tAlukA , ) 7-0-0 2) punA nyu..I. , 7 muM . . 62-0-012-0-00-12-0 11-9-11 24-.-0 49 sIrura 74-12-0 50 ratalAma-sailAnA ratalAma seMTrala koleja 51 ratalAma | ratalAma tAlukA skula 52 vaDAlI amadAvAda nyu. I. , 3 juM| 3-0-0 6 hu~ (-0-0 1 | 3-0-0 7 58-0-0 | 3-0-0 58-0-0 ru.2) khAvA badala prathama ApelA 5-9-6 .53 jAmanagara jAmanagara hAI , 8 2) -- 54 rAdhanapura rAdhanapura maDila , 1-6-8 55 rAdhanapura 4 thu 0-11- 0 0-7-4) 1 0-4-0) 1 0-7-4 / 0-7- 4 1 j0-6-2 " " " 2 5 ) 4 2-4-8 2-9-8 56 rAdhanapura " , ". 2 Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 57 rAdhanapura 58 rAdhanapura 69 rAdhanapura 60 amadAvAda mahuvA 46 vaLA 66 muMbai 7 amadAvAda 68 prAMtIja 69 mIrolI 35 " " 33 " 77 66 19 "" amadAvAda nyu. mahuvA hAI mahuvA 63 lIMbaDI 4 vaLA kAThI AvADa vaLA tAlukA = Crus amadAvAda nyU. I. vaLA tAlukA muMbaI " 23 33 "" 77 "" 77 77 "" amadAvAda nyu I. skula amadAvAda 1 w " tro 4 dhuM 7 muM meIlaTenIMga pahelA kaoNleja varasabhAM amadAvAda nyU I. skula 1 luM 0-7-4 0-6-8 74 0 0 STD ~ Ew 0 E 20 1 0 50 2 O V 0 0 C 0 4 O oc 0 4 6 N N * 6 7 8 2 20 5 20 4 2-10-8 2-1-8 0-14-8 9-10-0 6-10-0 6-10-0 7 17- 8-0 12-0 3 // 21-0-0 2-14-0 618-0 7-8-0 7--8-0 12-0-0 8-13-10 2-1-4 2- 10-8 2-1-8 0-14-8 9-10-0 |15-7-10 14-5-8 6-8-0 7-8-0 7-8-0 12-0-0 |29-8-0 |21-0-0 1-0-6 10-04-14-6 ( 23 ) Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 amadAvAda 3-0-0 .71 amadAvAda 72 varala 73 varala amadAvAda manasu skula amadAvAda manasukhabhAInI 2 juM 1 0 0 3 3-0-0 skula barala tAlukA skula 7 muM5 0 0 1 5-0-0 gujarAtI varala tAlukA , 7 muM5 0 015-0-0 gujarAtI amadAvAda nyU I. 4thu 1 6 0 4 5-8-0 rAjakoTa kAThIAvADa 7 muM4 0 hAIskUla amadAvAda manasukhabhAInI 5-0-0 0 74 chabAsara 75kAlAvADa 2-5-11, 1-0 --08-13-11 12-0-0 0 -0 - 0 76pAlaDI 0-8-0 9-8-0 60464684. 77darApurA (vaDodarA) darApurA tAlukA , 78 amadAvAda amadAvAda myunIsIpAla 69 2 . | 2-0-0 4 0 10 12-8-0 12-(-0 4-1-0 4-1-0 79 jAmanagara jAmanagara hAI , 4 dhuM 1 80 kalADA (sANaMda) kalADA tAlukA ,, 81 mIyAgAma mIyAgAma jaina lAyabrarI 82 morabI morabI hAI skula 6 ThaM (3 Dugara Dugara tAlukA , 2 84 dhAnerA dhAnerA jaina pAThazALA DuMgara jaina lAyabrerI 5---- 0-12-0 0-12-0 / 9-8-05-8-05-8-0 Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAlagoMda tAlukA skula khuTavaDA tAlukA , 1 / 2 (6 rAlagoMda 87 khuTavaDA <Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAThazALAone ApelI madada. keTalA hai gAmarnu nAma 1amadAvAda 2 sAdI 3dholerA 4 kapaDavaMja 5 vaLA 6 coTIlA mAsika pAThazALAnu nAma. + mahinA | kula konA upara mokalI. rImArka. madada. / nI. zrAvikA udyogazALA 20-0-- 10200 - 0 - 0 manasukharAma anopacaMda AtmAnaMda jaina pAThazALA (-0-0 9 72-14-0 dalIcaMdajI phulacaMdajI (ru. 0-14-0 copaDI naM. . jaina pAThazALA 6-0- 0 6 .36-- --- jhaveracaMda hIrAcaMda paMcapratikramaNanI mokalI che.) jaina pAThazALA 72---- premAbhAi kevaLabhAi vRddhIcaMdajI pAThazALA 6-0-0 7 42-0-0 trIbhovana jAdavajI tathA gulAbacaMda jIvAbhAi jaina pAThazALA / 4-0- 0 2 8--- kapAzI lalubhAi nathubhAi ghaDIALano 12-12-2 15-0-0 ( 120-0-0 meja khurazI choTAlAla bApubhAi mukti vijaya jaina pAThazALA borDa vagere DeDasTaoNka sAru zrAvikA zALA 5-0-0 ( 40--0--0 " AtmAnaMda jaina pAThazALA (-0- 0 6 4 -0-0 varSamAna sarupacaMda sAcAdeva jaina pAThazALA 4-0- 0 6 24-0-0 cunIlAla bhIkhA tathA zaMkaralAla hArAcaMda 7borasada 8borasada 9 iDara 10 mAtara Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 0 11 mahuvA muktivijya jaina pAThazALA 6-0-0 1272-0-0 lalubhAI maganabhAI. 12 boTAda jaina pAThazALA 6-0- 0 6 36-0-0 lalubhAI bhAIcaMda 13 cuDA jaina pAThazALA 6-0-0 6 36-0-0 oghaDadAsa gulAbacaMda 14 dahegAma jaina pAThazALA | 5-0-0 canIlAla nAraNadAsa 16 sarasapura amadAvAda jaina vidyA utejaka jaina 3-0-0 / 6 18--0-0 cImanalAla tathA jagajIpAThazALA vana pAnAcaMda 16 pachegAma jaina pAThazALA 5-0-0 6 30-0-0 rAyacaMda gAMDAAI 17 taNazA jaina pAThazALA 5 15-0-0 meghajI khoDIdAsa 18 dIhora . jaina pAThazALA 4 16-0-0 vardhamAna nathubhAi 19 lAThIdaDa jaina pAThazALA 6 30-0-0 parasotama bhudaradAsa 20 amadAvAda jaina kanyAzALA 6 48-0-0 hIrAcaMda kakalabhAi 21 bhAvanagara jaina kanyAzALA 96-0-0 kuMvarajI ANaMdajI 22 uMjhA nativijaya jaina pAThazALA 0 nagInadAsa chaganalAla 23 parAMtIA dahegAma jaina pAThazALA 4-0-0 2 -0-0 chaganalAla malukacaMda 24 kheDA jaina pAThazALA 6-0-0 1 . 6-0-0 ratanasI haragAvana 25 sANaMda jaina pAThazALA 7-0-0 1 - 7-0-0 goviMdajI umedacaMda 26 kaThore jaina pAThazALA | 4-0-0 1 4-0-0 malacaMda hIrAcaMda 0 0 0 c 0 (26) c . . Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (27) nirAzritone ApelI madada. gAmanuM nAma. hAla kyAM rahe che. keTalAnI madada. 0 0 0 1-0 10-0-0 0 0 0 -0 0 - 16-0-0 12-0-0 .0 4yrror A rupIAmAM traNa jaNane sIMgApura moka lyA che. 0 0 0 0 0 0 0 amadAvAda vaDhavANa DuMgara amadAvAda sIMgApura amadAvAda amadAvAda vaDodarA amadAvAda amadAvAda rAdhanapura amadAvAda amadAvAda lAThIvaDa amadAvAda pachegAma amadAvAda vIzanagara amadAvAda jhIMjhuvADA rAdhanapura vaLA 0 0 0 0 0 1 vaDhavANa 2 vaDhavANa 3 DuMgara 4 lAThI 5 rAjakoTa, traNa chokarA amadAvAda tharAda vaDodarA - badarakhA 10 amadAvAda 11 rAdhanapura 12 amadAvAda 13 lIMbaDI 14 lAThIdaDa 15 amadAvAda 16 pachegAma | amadAvAda 18 vIzanagara chabhADIyu jhIjhuvADA rAdhanapura 22 vaLA 23 amadAvAda 24 mevavaDIA vIramagAma 26 aMgIyaNA 27 amadAvAda 28 dekAvADA 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0nnr or or our 9.9 V0 0 0 0 0 amadAvAda 0 0 0 0 0 0 meghavaDIA amadAvAda amadAvAda amadAvAda dekAvADA 0 0 0 0 10-0-0 / 324-10-0 Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (28) 29 jAlAsaNa 30 lAkheNI 31 bhuja 32 vaDhavANa 33 rAjakoTa 34 pAlatiANA 35 amadAvAda 36 mahudhA 37 vIramagAma 38 vAgaDa (kaccha) 39 lAkheNI 40 vaDhavANa jAlAsaNa lAvaNI amadAvAda amadAvAda rAjakoTa surata amadAvAda mahudhA amadAvAda vAgaDa lAkheNI amadAvAda 7-0-0 8-0-0 3-0-0 2-8-0 15-0-0 1-13-0 10-0-. 3.-... 10-0-0 0 0 0 0 4-0-0 73.-5 Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 29 ) jayapura kaoNnpharansa oNphIsapustakoddhAra. gayA varSanA rIporTamAM jaNAnyA pramANe pustakoddhAra khAtAne aMge jesalamera bhaMDAranuM kAma sauthI pahelAM zaru karavAmAM AvyuM hatuM, ane te bhaMDAranI TIpano taiyAra thaelo keTaloka bhAga vaDodarA khAte bharAyelI kaoNnpharansa vakhate batAvavAmAM paNa Avyo hato. bhaMDAranI TIpa karavAmAM keTI keTI mukelIo paDI hatI te saMbaMdhAM vakhato vakhata zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa harailDamAM pragaTa thayelI hakIkatathI sarva bhAIo sArI rIte vAkepha ho, to paNa tenI kAMIka ka hakIkata atre ApavI ucita dhArIe chIe. prathama varSA porTamAM jagAcyA mujaba mI0 lakSmIcaMdajI DhahAnA jesalamera gayA bAda keDalIka mahenata pachI bhaMDAra uvADavAmAM Agyo, ane thoDA dIvasa TIpa karavAnuM kAma cAlu rahyuM. tyAra pachI kAMI paNa kAraNa vagara jesalamera paMca tarakathI bhaMDAra baMdha karavAmAM Avyo, ane te lagabhaga eka mahinA suvI baMdha rahyo, ane paMDita vIgereno pagAra nAhaka caDyAM karSo bAda puSkaLa patravyavahAra cAlpA pachI bhaMDAra pAcho uvADavAmAM Agyo, paraMtu TIpanuM kAma muzkelIthI betra kalAka thaI zakataM hatuM. game teTalI AjIjIthI kAma kasvA chatAM paga pAcho bhaMDAra baMdha karavAmAM Avyo, je lagabhaga traNa mahinA suvI baMdha rahyo Apage jesalamera paMcane pahelaithIja kabuLAta alI ke bhaMDAramAMnAM junAM pustako kamAI paNa laI jayAmAM Avaze nahIM, to paNa puSkaLa patrapatrahAra calanA pachI nIce pramANe traNa sarato sAyatI kalAta jesalamera paMce ApaNI pAse mAMgI, je temanI mAMgaNI pramANe tA0 1-3-1909 nA roja mokalavAmAM AvI... (1) jIrNa pustakoddhAramAM je kharca thAya che, te dareka ThekANAnI mAphaka kaoNnpharansa tara kadhI thAya che, jesalamera saMca upara te kharca nAkhadhuM nahIM. (2) ame pehelethIja jaNAveluM che ke jetrI te jesalamera bhaMDAramAM pustako che, te pustako temane temaja tyAM raheMze, ane bIjI koI jAe laI janAmA Avaze nahIM; phakta je je pustako jovAnI jarura ho, athavA jIrNa thaI gayAthI jene pharIthI lakhAvavAnI jarura ho, athavA tenA pracArArthe jene lakhAvavA chapAvavAnI jarura haze athavA samagra jaina vastInA hita arthe jenI vyavasthAnI jarUra haze, vAMgere kAraNothI phakta tevAM pustakonoja uddhAra konpharansa taraphathI karavAmAM Avaze. jesalamera saMgha koIpaNa pustaka dekhADavAmAM tathA lajAvavAmAM harakata karaze nahIM. Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) konapharansanA abhiprAyamAM je je pustakono uddhAra yA nakala karAvavAnI tene jarura haze te potAne kharca karAvI leze. upara pramANe zarato lakhI mokalavA chatAM paNa eka mahinA sudhI bhaMDAra ughADavAmAM Avyo nahi; ane paMDito vIgerenuM nAhaka kharca mAthe paDayu, te pachI jesalameranA dIvAna sAheba tathA paMco upara traNa cAra rajIsTarDa kAgaLo lakhavAmAM AvyA, ane konpharansa taraphathI tyAM kAma karanAra paMDitane tyAMja kAyama rAkhI saburI sAtha kozISa jArI rAkhavAmAM AvI, ane tyAMnA AgevAnonAM mana upara konpharansanuM nAhaka kharca thAya che, te bAbata ThasAvatA rahyA. bIjI paNa ghaNIka tajavIjo bhaMDAra ughaDAvavA sAru cAlu rAkhavI paDI. jema jema jesalamera paMco bhaMDAra ughADavAmAM vadhAre ne vadhAre DhIla karatA gayA, tema ame paNa te saMbaMdhamAM vadhAre ne vadhAre saburi pakaDI ane chevaTe parINAma e Avyu ke paMcanA gRhastho eka pachI eka konpharansanA pustakojhAranA A kAryane sAraM samajavA lAgyA. paraMtu eka sAdhAraNa mANase mAthu ucakIne kyAMsudhI bhaMDAra ughADavA dIdho nahI. chevaTe jesalamera paMce akaLAine me0 dIvAna sAheba pAse jaine prArthanA karI ke ame to konpharansanAM A kAryane sAru samajIne bhaMDAra ughADavA inchI chIo, paNa jeThamala kAchabA ughADavAmAM daMgo phIsAda karIne harakata karache, mATe polIta upara baMdobasta karavAno hukama pharamAvavo. te uparathI me dIvAna sAheba ke jeo paheleyIja A kAryamAM sahAyaka hatA temaNe koTavALa upara lakhI daMgA phosAdano baMdobasta karyo, ane chevaTe ATalI badhI kaDAkuTa pachI tA. 6 eprIlanA divase bhaMDAra udhADavAmAM Avyo, ane pehelAMnI mAphaka AgaLa TIpa karavAnuM kAma jArI karavAmAM Avyu. upara pramANe muskelIomAM zaru karavAmAM AvelA kIllAmAMnA bhaMDAramAthI ekaMdara 2175 pustako nIkaLyAM, jo ke prathama 3500 pustako hovAnI aTakaLa karavAmAM AvI hatI. eka vakhata evo hato ke A bhaMDAra ughADIne tenI TIpa karavAna kAma asaMbhavita hata, paraMtuM chevaTe jesalamere paMcanI kRpAthI A kArya saMpUrNa karavAmAM AvyaM, jo ke A kAryamA ghaNI ghaNI aDacaNo ane muskelIo paDI, topaNa kArya pUrNa thayAthI khuzI utanna thAya che. A zIvAya jesalameranA upAzrayomAM bIjA paNa ghaNA bhaMDAro cha paNa kalliAnA bhaMDAranI TIpa saMpUrNa thayA . bAda zaheranA bIjA bhaMDAronI TIpa karavA devAnA, tathA jarNi pustakoDrAranA viSayamA matabheda thavAne lIdhe paMDita hIrAlAlane ghaNA mahinA sudhI emane ema besI rahe, paDayu. A saMbaMdhamAM jesalamera paMcanI joGe eka mahinAthI patra vyavahAra cAlyA karato hato, teTalAmAM ratalAma nivAsI zeTha cAMdamalajI jesalamera padhAryA, ane teonI tathA ThAkura zIvadAnasiMhajInI . madadathI chevaTe zaheranA bIjA bhaMDAronI TIpa karavA devAna je satora paMce maMjura kayu, ane tyAMnA 19 AgevAna gRhasthonI sahI sAtha mItI Azo Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vada 9 no nIcenI matalabano patra te lokoe lakhI mokalyo :-- konpharansa taraphathI thatA sudhArAnAM kAryonI kozISathI ame inakAra nathI, paNa sarvenI salAha levAmAM kadAcIta koi kAmamAM DhIla thAya to te viSe kAMipaNa judo khyAla karavo nahIM. lahIAo mATe kIllA uparaja derAMonI pAse tajavIja karavAmAM AvI che. temane eka be AdamaoinI dekharekha heThaLa pustako ane pAnAMo ApavAmAM Avaze. teo khuzImAM Ave te vakhate pustakonuM mIlAna kare, ane AvI ratei pustakone kIllA uparathI nIce lAvavAnI jarura rahaze nahIM; kAmathI matalaba che, ane te thayAM karaze. je pustako jIrNa thai gayAM che tenI nakala karAvIne bhaMDAramA rAkhavI, te atyArane tathA bhaviSyane mATe hitakAraka che, tethI jaruranuM ane munAsIba che ke tema karayAne maMjurI ApavAmAM Ave ane lahIyAone sucanA ApavAmAM Ave ke tevI nakalonI mAlakI jesalamera saMghanI che. je je puratakonI konpharansane jarura hoya, te lakhI mokalethI nakala karAvIne mokalavAmAM Avaze. nIcenAM (zaheranA) bhaMDAronI TIpay kAma paNa zaru karAvavAmAM Avaze, ane AmAMthI je je pustako atyAra sudhImAM chapAi gayalAM hoya te chapAvavAM ke nahi te konpharansanI marajI upara che, paraMtu je chapAyelAM nathI te chapAvavAM nahI, kAraNake temAM AzAtanAna kAraNa che; jarura hoyato nakala karAvI levI. A pramANe kAmanI vyavasthA karavA mATe je mANasone nImavAmAM Avaze, teno gAra konpharanse Apavo paDaze. jarNi pustakoddhArakAmazaru thatAMja, nIcenAM bhaMDAronI TIpanaM kAma zaru karavA devAmAM Avaze. zrI saMgha jesalamerane dharmanI unnati ane sudhAganA saMbaMdhamAM pUrepUro khyAla che, ane koI zakamaMda AdamIonI taraphathI rokAta thaI to paNa temaNe potAnI pharaja adA karI che, ane bhAvaSyamAM paNa karatA rahege; paraMtu aDacaNo ane kharcane mATe vicAra karo ke jesalamera saMgha kevI rIte jAkhamadAra thaI zake ? A sIvAya kIllA upara je maMdIra che, tenuM vArSIka kharca ru 2000 nu che, te A vakhatamA puru thaI zakatuM nathI, to te saMbaMdhamAM kaoNnpharanse madada ApatrI jarurI che. sArAMza ke AthI jesalamera saMghe bhArata varSIya jaina samudAya upara bhArI ukAra ko che, ane je je bhaMDAroe AgaLA vakhatamAM bhAgyeja havA ane ajavAsano lAbha lIdho hoya, te bhaMDArone kaoNnpharanjanI kozIpathI ughADIne TIpa karavA dIvI, temaja jIrNoddhAra karAvavA sAru paNa vicAra darzAtyA te bahu khuzInI vAta che. A pramANe TharavasthAzI je etako gI jaIle nAza thato hato te aTakaze ane sArI rIte kAyama rahere, jo ke A bhaMDAra TApa karaka.ma. ghaNAja vakhata ane zramano bhoga Apavo paDyo che, to paNa jesalamera saMghanA patra uparathI mAlama paDe che ke koI aNasamaju AdamIo taraphathI harakata nAMkhavAmAM AvI hatI, ane AzA rAkha vAmAM Ave che ke bhaviSyamA jesalamera saMgha potAnI pharaja adA koja karaze. Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (32) A pramANe Akhare jesalameranA bhaMDAronI vyavasthA thaI, ane hAla eTale cAlu varSamA lahIyAo tathA paMDitone tyAM mokala vAmAM AvyA che, ane keTalAeka apUrNa graMthonI tathA jIrNa thaI gayalAM pustakonI nakalo utAravAcaM kAma cAlu thayuM che. temaja zaheranI aMdaranA bhaMDAro ughADavAmAM AvyA che ane temAMnA puratakonI TIpa karavAnuM kAma hAlamA cAlu che. ___ A saMbaMdhamAM game teTalI DhIla tathA aDacaNo pachI paNa bhaMDAranI TIpa thaI te mATe zrI jesalamera saMgha, me. dIvAnajI sAheba, ThAkura zIvadAnasIMgajI ane zeTha cAMdamalajIno temanI madada arthe atro upakAra mAnIe chIe. sIvAya pATaNamAM munirAja pravartaka zrI kAMtivijayajInI dekharekha heTaLa pATaNanA bhaMDAronI TIpa karavAneM zaru karavAmAM AvyuM che. pATaNanA bhaMDAronI TIpa nAmadAra gAyakavADa sarakAra taraphathI karAvavAmAM AvelI che, paraMtu tapAsa karatAM ema samajavAmAM AvyuM ke te TIpa saMpUrNa nathI ane tene lIdhe munirAja zrI kAMtivijayajInI salAha tathA sahAyatAthI tyAM paNa TIparne kAma cAlu che. nIrAzrIta. - A khAtAnA aMge nirAzrIta khAtAnA hIsAbamAM batAvyA pramANe rIporTavALA varSamAM A oNphIsa taraphathI madada kAravAmAM AvI hatI. varSanA chelA bhAgamAM rajaputAnAmAM bhayaMkara duSkALa paDavAthI jepura opa.sine vadhAre madada ApavAnI jarura paDI che, ane lokala sekreTarIo mAraphate sAdhAraNa sathitinA bhAione madada ApavAnuM zaru karavAmAM AvyuM che je viSeno sAvaratara rapiorTa have pachI ApavAmAM Avaze. jIrNoddhAra. vaLI A varSa daramIyAna jayapUra rAjyamAM AvelA mAlapUrA gAmanAM derAsaranA jIrNoddhAramA ru 500) nI madada karavAmAM AvI hatI, temaja sAMbhAranA derAsarajInI pUMjA vIgarenA kharca mATe paNa madada karavAmAM AvI hatI. A varSa daramAyAna ghaNokharo vakhata nokarInAM sababathI amAre mAlapurAke je jepurathI 40 koza dura che. ane jyAM pASTa ophIsa suddhAM paNa nathI, tyAM rahevArnu thayAthI, temaja varSanA pAchalA bhAgagAM rajaputAnAmAM DelA bhayaMkara duSkALanA sababane lIghe DIsTrIkaTamA pharavA javAna thayAthI konpharansanAM kArya tarapha joie tevu lakSa ApI zakAyuM nathI ane tene mATe zrI saMghanA kSamA yAcavAmAM Ave che. Malpura, G. C. DHADDA. 6-2-1906. Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ru. 8-0-0 zrI jaina zvetAMbara konpharansa taraphathI cAlatI ____ zrI muMbaI zrAvikAzALAno rIporTaA zAlA tA0 15 juna 1905 thI zaru thaI che. mAsIka kharcanI vigata nIce pramANe:zikSakanuM nAma. . pagAra. zuM zikSaNa Ape che. 1 sau. bAI caMcaLa dharma zikSaNa 2 sau. bAI anupa 7-0-0 gujarAtI zikSaNa 3 jarabAI nasaravAnajI 7-0-0 kaLA zikSaNa upara pramANe kAmanI vaheMcaNI karavAmAM AvI che. zivaNa kAma, guMthavAnuM kAma, chApelaM bharavAneM kAma, jarI bhara vAnuM kAma vigere paNa zIkhavavAmAM Ave che. ' zALAno vakhata dararoja baporanAM kalAka 12 // thI 3 sudhIno rAkhavAmAM Avyo che. Aja sUdhI bahenoe joIe teTalI saMtoSakAraka saMkhyAmAM hAjarI ApI nathI. hAla 77 zrAvikA zALAno lAbha le che tenI vAgata nIce mujaba che:-- kayuM zikSaNa le che? zaruAtathI atyAra sudhI sarAsarI hAjarI. hAlanI saMkhyA. sarAsarI saMkhyA. dharma zikSaNa 24 10 25 gujarAtI zikSaNa kaLA zikSaNa 0 . . 77 zALAnI zaruAtathI tA0 31 jAnyuArI sudhI thayelA kharcanI vigata nIce pramANe:- zikSakono pagAra ru. 127-8-0 skaoNlarazipa 29-8-0 kaMTIjaMTa __22-0-0 179-0-0 Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - (34) zALAnI parIkSA meM be vakhata lIbI hatI, ane hAjara rahelI bAIone vAcavA lAyaka pustako bheTa ApavAmAM AvyAM hatA. ___ upalA TraeNka rIporTaparathI spaSTa samajAze ke muMbaI je zehera ke jyAM Azare 8000 jaina strIono moTo samUha che, tyA sarAsarI saMkhyA mAtra 88 che, ane hAjarI to mAtrA 40 eTale ke sarAsarI saMkhyAnA 45 TakAja che. ApaNe eTaluM kabula karIzu ke ghaNI strIo para kAma kAjamA savAranA 11 // athavA 12 sudhI rokAya. te pachI ochAmA ochA 2-3 kalAka sAmAnya rIte hiMdu saMsAramA maLI zake. ekalI vaDilo vinA-rahetI strIone, jo parajda hoya to pharajaMdane sAcavAmAM vakhata joIe, te sivAya anya sarva strIo jemane bIjI upAdhi na hoya paNa mAtra vakhata kema pasAra karavo teja ciMtA hoya tevI behenaue avyaya kA zALAno lAbha levo joIe che. je bIjAne samajAvavAmAM bahu kAbela hoya te bahanoe potAnI bIjI bahenone zALAmAM javA samajAvaq e avazya kartavya che. hamaNAM thoDA vastapara bodarAnA a. sau. bahena zAradA gaurI bI. e. e " suzikSita hiMdu strI" nAme je vyAkhyAna Apyu hatuM, tenu raharaya eja che ke patnI patine kevI rIte sahAyabhUta thaI paDe. bhaNelI strI, jo kharuM patnInuM lakSaNa samajI zakatI hoya to, hajAra rIte patine madada karI zake che. tenA kAmanA moTA bojAmAMthI tene mukta rAkhI zake che. keLavaNI-vAMcatAM, lakhatAM ane sAmAnya hisAbo gaNatAM-levAmAM Ave to paNa atizaya upayogI che, eto niHsaMzaya kharuja che. mATe banI zake temaNe A zALAno lAbha .. ThevA cUka, joItuM nathI. zikSako traNe strI che, e 'paNa ati AnaMdanI yAta che. hI zikSako meLavayA . kevA muzkela che, te to anubhava karanAraneja khabara paDe. paraMtu sArA nasIbe strI zikSako maLI che; tethI A zALAno lAbha levAmAM koI rIte mana saMkocA, joie nahi. lAbha nahi lenAra bhUlaze ane pAchaLathI paratAvo nakAmo thai paDaze. vakhata gayo te pAcho AvI zakato nathI. mATe avazya lAbha levA bahanone vinaMti che. ___ chApeTu bharAvanuM kAma, jarI bharayAnuM kAma vigere kaLA zikSaNa ApavAmAM Ayeche, teno lAbha paNa avazya levAvo joie. sAmAnya sthitinI strIoe to khAsa karIne AvA hunnaro zIkhavApara dhyAna rAkhavU joie. mATe dareka sujJa bahenone avazya A saMsthAno lAbha levA vinaMtI che. . phatehacaMda kapUracaMda lAla... onararI suparavAimara. - Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI lAlabAga jaina borDIgano Aja divasa sudhIno rIporTa zrI lAlabAga jaina boDIMgane marhama zeTha phakIracaMda premacaMda je. pI. nA hAthathI sthapAye lagabhaga be varSa thayAM che te Tuka mudatamAM zaM hakIkata banela che teno TuMka hevAla nIce mujaba che. ___ A borDIga jyAre sthApavAmAM AvI tyAre mAtra pAMca vidyArthIo teno lAbha letA hatA paNa TuMka mudatamAM dasa bAra vidyArthIo AvyA. ane raphate raphate cha mAsanI aMdara vidyArthIonI saMkhyA eTalI badhI vadhI gai ke rahevAne puratI jagyA na rahI to paNa temane nAsIpAsa na karavA uttama jANI agavaDa bhogavI calAvI lIdhuM. rahevA vAste oraDIo ghaNIja ochI che to paNa eka eka AnI oraDImAM traNa traNa balke cAra cAra paNa vidyArthIo rathA, ane haja paNa te pramANe cAle che. oraDIo zivAyanI tamAma jAtanI sagavaDa sArI che, tethI karIne ghaNe durathI jaina. vidyArthio ahIM AvavAnI jijJAsA batAve che. A borDIgamAM nIce pramANe sagavaDa karavAmAM Avela che ane jema jema vakhata vItato jAya che, tema tema sudhAro vadhAro thato jAya che. dareka vidyArthIne Tebala, khurazI, gvATalo, bIchArnu lempa vigere joitI vastu maLe che. vadhAre sagavaDa vAste nokaro paNa rAkhavAmAM Avela che. uparanI keTalIka vastu jecI ke pharanIcara vigere jhaverI jIvaNacaMda lallubhAI taraphathI purI pADavAmAM Avela che. ane te bArate teo sAhebe ru. 500 pAMcasonI moTI rakama Aja sudhImAM ApelI che. tathA zeTha TokarasI zAmajI je. pI. taraphathI be kAThalA ( borA ) runA malyA. hatA. tathA zeTha bhImajI zAmajI taraphayI ru maNa eka tathA zeTha hIrajI neNazI tarakathI temaja zeTha amaratalAla kevaladAsa taraphathI ru maNa eka eka maLela che. temaja zeTha devakaraNa mulajI taraphathI gAdalAM vAste ru. 6 ) nA tAkA 2 be temaja zeTha anopacaMda malukacaMda taraphathI ru. 10 daza maLela che. upara jaNAvelA sarva gRhasthonA aMtaHkaraNathI amo AbhArI choye. bAkInI joitI darake cIjo konpharansa tarakathI purI pADavAmAM Avela che. DAirekaTa suparavIjhana o0 suparInTenDaTathI karavAnAM Ave che ane jema bane tema sArI sagavaDa rakhAya che. to paNa rahevAnI oraDIo puratI nahiM hovAne love bahuja agavaDa bhogavavI paDe che. paNa vidyArthIonA temaja jaina komanA sArA nasIdhe, sAMbhaLavA pramANe mAnavaMtA zeTha gokala bhAi mulacaMde eka sArI boDIMga baMdhAvavA vAste ru. 75000 pANoM lAkhanI udAra sakhAvata karI che. to te sakhI gRhasthano upakAra mAnI temane tathA lAgatA baLagatAone vidyArthIonI namra vinatI che ke jema bane tema jaladIthI upalI rakamanI yogya vyavasthA karazo. A saMbaMdhamAM amAre jagAvag joira Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ke jaina komanA AgevAna gRhastho zeTha sAheba vIracaMda dIpacaMda. sI. AI. I. tathA jhavera jIvaNacaMda lallubhAi tathA jhaverI mANekalALa ghelAbhAi tathA zeTha ratanacaMda khImacaMda motIcaMdA tathA rAvabahAdura mANekacaMda kapUracaMda prasaMgopAta boDauMga saMbaMdhI khabara pUchayA kare che ane sagavaDa karI Ape che. temaja navI borDIga levA bAbata paNa potAno amUlya vakhata roke che ane rokaze te vAste teo mAnavaMtA nara ratnono upakAra mAnIe chIe ane AzA che ke navI boDIMganA makAnanI sagavaDa thayelI amo thoDA divasamAM joIzaM. vidyArthIone potAnA abhyAsa uparAMta temane dhArmika zikSaNa ApavA paMDIta phatehacaMda kapuracaMda lAlana Aveche ane dharmano sArI rIte bodha deche. - vidyArthIone vAMcavAnI sagavaDa vAste I0 sa0 1905 nA sapTembaranI tA. 20 mIe jaina borDIganA holamAM zrI mohanalAlajI jJAnAlaya ughADavAmAM AvyuM che. te prasaMge munI mahArAja zrI 108 mohanalAlajI mahArAjanA pramukha paNA heTala eka gaMjAvara meLAvaDo karavAmAM Avyo hato ane vidyArthio temaja sakhI jaina gRhasthonI udAratAthI sAruM phaMDa bheguM thayu aMne tene parijAme upalA jJAnAlayanI zaruAta thai. tenI aMdara dharmanAM, nItinAM, aMgrejI sAhityanAM, zAstranAM, phIlasuphInAM vigere dhaNAkharA viSayonAM pustako rAkhavAmAM Ave che. to paNa lAyabrerImAM pustakonI saMkhyA ghaNIja ochI che ane tene saMgIna pAyA upara lAvavAne haju sArAM phaMDanI jarura che. ane amo AzA rAkhIe chIe ke udAra jaina gRhastho potAnu lakSa te tarapha kheMcaze. zArirIka taMdurastI jALavavAnI saMbhALa A. DaoN. mI. maganalAla umIyAzaMkara bhaTa paNa sarAi rIte rAkhe che. ane temanIja bhalAmaNathI sArI sArI davAo borDiMganI aMdara rAkhavAmA Ave che jeno upayoga dareka vidyArthI karI zake che. aMga kasaratane vAste judI judI jAtanAM sena DonA -- Dambelsa rAkhavAmAM AvyAM che paNa kasaratane vAste A ekaja puratAM nathI. bIjI paNa jAtanI kasarato tathA ramato jevI ke, krakeTa, TenIsa vigere dAkhala thAya to vidyArthInA mAnasika baLanI sAthe zArirIka baLa paNa vadhe. DaoN0 maganalAla umIyAzaMkara je maheneta le che tene vAste amo temano aMtaHkaraNathI upakAra mAnIe chIe. borDIgamAM eka kalaba ughADavAmAM AvI che ane temAM Azare pacIsa vidyArthio jame che. temAMthI ATheka vidyArthIone konpharansa tarapha pI kharca puru pADavAmAM Ave che. lagabhaga sAtathI ATha vidyArthIone kaoNnpharansa taraphayI kharca tathA skaoNTarazIpa maLe che.. te vadhAravAnI jarura che. teonI hAjarI bADIganA hozanI che. roja ArDIgano lAbha letA vidyArthIonI saMkhyA ghagIja che eTale ke 32 che. to taratamAM navI Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 37 ) borDIMganI sagavaDa thAya tAja vidyArthIo nizcita ane nirbhaya rIte rahI zake kAraNake hAlano to bahuja kharAba che. baLI bIjA paNa keTalAeka vidyArthIone skaoNlarazIpo apAya che, A pramANe kaoNnpharansa taraphathI garIba temaja huzaAra vidyArthIone madada maLe che. ane mAsika kharca ru. 135) ekaso pAMgasine Azare kaoNnpharansa taraphathI apAya che te ghaNuM prazaMsApAtra che. vidyArthIone muMbaImAM rahevA saMbaMdhe keTalIka agavaDa paDe che te bAbatano khyAla jaina sakhI gRhasthoMne Avavo joIe ane te pramANe upara jaNAvelA gRhasthAe vidyArthIonA duHkhanaM nivAraNa karavA je je pagalAM bharyA che ane bharaze teono AbhAra mAnIe chIe. prasaMgopAta jaNAvavuM joIe ke svargastha zeTha sAheba jhaverI devacaMda lAlabhAI paNa moTI rakama dharmAdAmAM vAparavA mukI gayA che te| temanA TrasTIone vinaMtI karIe chIe ke borDIMga bAbata vicAra kare ane temAM potAno udAra hAtha laMbAvIne bahAragAmanA jaina vidyArthIonI rahevAnI agavaDa dUra karIne potAnuM nAma amara rAkhe ane vidyArthIonI AziSa meLave. hAunI borDIMganuM makAna ghaNI gIca vastIvALA latAmAM Ave che temaja marakInA vakhatamAM A makAnamAM rahevuM ghaNuM bhaya bhareluM che to tvarAthI navI vorDIMganI sagavaDa thaze evI AzA che. hamezA nyusa jANavA mATe zeTha vIracaMda karamacaMdanI jaina phrI rIDIMga rumanAM chApAMo tathA vartamAna patro dararoja borDIMgamAM mokalAya che ane te paNa vaNIja prazaMsanIya goThavaNa che. parIkSA devA AvatA jaina vidyArthIone paNa khAvA pIvAnI tathA rahevAnI dareka jAtanI sagavaDa karI Apala che ane teonI pAsevI kharca saMbaMdhI kAMI paNa levAmAM AvatuM nathI te paNa ghaNuM skUla kAma che, kAraNa ke muMbaImAM utArA tathA khAvA saMbaMdhanI sagavaDa muzkelIthI thaI zake che. hAlamAM abhyAsa karatA vidyArthIomAMthI ve vidyArthIo ela. ela. bInI parIkSAno abhyAsa kare che. 1 eka vidyArthI bI. e. mAM che. 2 be vidyArthI prIvIasano abhyAsa kare che. 4 cAra vidyArthIo, ela. ema. enDa esanA bIjA varasamAM che. 2 be DIsTrIkaTa plIDara lAInamAM che. 2 ve tharDa greDa DroIMgano abhyAsa tathA 1 eka pharsTa greIDa DraoNIMgano abhyAsa kare che. eka mIkenIkala InajAMnIarIMga lAInamAM che. 9 nava meTrIkyulezanamAM che ane bAkInA 7 sAta buka kIpIMga, zorTa henDa, TAIpa rAITIMga temaja aMgrejI pAMcamAM tathA jIjA dhoraNAne abhyAsa kare che. Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (38) . varSe A borDIMgamAthI judI judI parIkSAmA 29 vidyArthIo beThA hatA temAthI 20 vidyArthIo phatehamaMda thayela che, je parINAma lagabhaga 66 TakA Avela che. temAthI 'bI. e. mAM 2 beThela 2 pAsa; ela. ela. bI. nI pehelI parIkSAmAM be beThela 1 pAsa; inTaramIDIeTa parIkSAmAM 4 beThela temAMthI 1 sekanDa kalAsa ane be tharDa kalAsamAM pAsa; prIvIasamAM pAMca beThela ane 2 pAsa; meTrIkamAM 7 beThela 5 pAsa; ela.ema, enDa. esanI pahelA varasanI parIkSAmA 4 mAM thI 4 pAsa; DIsTrIkTa plIDaramAM 3 mAMthI 1 pAsa; ane buka kIpIMgamAM 2 mAMthI 2 pAsa. TuMkAmAM borDIgamAM sArI sagavaDa che paNa haju vadhAre sagavaDa navI boga thaze tyAre jarura thai zakaze. A bozaMga saMbaMdhamAM je je gRhastho ane jaina bhAio madada karecha ane karaze temano upakAra mAnavAmAM Ave che ane temAM paNa vizeSa karIne maherabAna zeTha sAheba vIracaMda dIpacaMda sI. AI. I.zeTha gokaLabhAi mulacaMda, zeTha ratanacaMda khImacaMda, jhaverI jIvaNacaMda lallubhAi, jhaverI mANekalAla ghelAbhAi tathA rA. bA. mANekacaMda kapuracaMda, zeTha TokaralI zAmajI je. pI. hIrajI neNasI, bhImajI zAmajI, devakaraNa mulajI, tathA zeTha anupacaMda malukacaMda, amaratalAla kevaLadAsa temaja konpharansa ane anya jaina udAra gRhasthono upakAra mAnatAM vinaMtI karavAnI ke borDIga vAste bheLAM thayela phaDanI vyavasthA lAgatA baLagatA tvarAthI karaze. lI sevaka muMbAi tA0 10 phebaravArI mohanalAla hemacaMda. sane 1906. o. sekreTarI, zrI lAlabAga jaina boraDIMga Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 39 ) zrI jaina zvetAMbara konpharansano saMvata 1961 nA kArataka suda 1 thI Aso vadI 0)) sudhIno hIsAba tathA saravAyu ja 13094-2-5 zrI konpharansa nIbhAva phaMDa kha 17285-7-0 zrI pustakoddhAra phaMDa khAte 17748-8-11 zrI maMdIroddhAra phaMDa khAte 24939-3-0 zrI nIrAzrIta phaMDa khAte 14189-8-6 zrI jIvadayA phaMDa khAte 13512-8-0 zrI keLavaNI phaMDa khAte 23-1-0 375-0-0 148-0-0 " zrI jayapura jaina kAnpharansa ophasi svAta 726-0-0 mI. gulAbacaMda DhaDhAnA ubalaka khAte zeTha lAlabhAI dalapatabhAinA khAte 456 -- 120 zrI sukRta bhaMDAra khAte 434-0--8 zrI maMtrAnI bIjI konpharansanI rIsepzana kamITI khAte zrI baTAva khAte jamA 1-1-7 17- 5-0 zrI grejyueTasa ezI zIpazana opha inDI khAte dhI jaina ezoziezana opha iya khAte jamA 1268-14-3 zrI pUratakoddhAra khAte kharca 2000-10-9 zrI maMdaroiddhAra khAte kharca 6273-12-6 zrI nIrAzrIta khAte kharca 976-3-8 3597-15-6 3029-10-5 zrI nIbhAva phaMDa khAte zrI jIvadayA khAte kharca zrI keLavaNI khAte kharca kharca 103-2-10 24-2-0 jAhera zrI raTezanarI khAte kharca khabara khAte kharca 206 - 1-6 posTa khAte kharca 59-4-0 zrI tAra khAte kharca 85-5-0 zrI chapAmaNI khAte kharca 1710-5-0 zrI pagAra khAte kharca 375-13-0 zrI makAna bhADA khAte kharca 329-5- 1 zrI 70 - 6 - 2 zrI gADI bhADA khAte kharca 47-9-3 zrI paracuraNa khAte kharca pharanIcara khAte kharca Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja (80) 484-12-10 0-3-6 103436-10--5 zrI vyAja khAte jame zrI vI. pI. khAte jamA 14-4-0 3025-10-5 zrI konpharansa phaMDa khAte kharca 59952-9-0 sarakArI promIsarI noTa khAte 1722-11-6 zeTha manasukhabhAI bhagu bhAinA khAte 1000-0-0 mI. gulAbacaMda DhaDhA AdI janarala sekreTarIonA nAmathI muMbaI baiMka khAte 1000-0-0 bAbu rAyakumArasIMgajI AdI janarala sekreTaraonAnAmathI muMbaI . baiMka khAte 11360-19-7 zeTha premacaMda rAyacaMdanA - khAte 2885-2-6 bAbu rAyakumArasIMga jInA khAte 183-5-11 zrI amadAvAda jaina konpharansa ophIsa khAte 1616-9-0 zrI bIjI jaina konpharansa raporTa khAte 2317-5-7 zrI DIrekTarI kharaca khAte 1299-13-3 zrI konpharansa harailDa : khAte 672-9-6 zrI lAlabAga borDIMga khAte Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (41) 558-10-9 zrI muMbaimA sthApelI u yoga zALA khAte 101-.-. zrI muvainI jaina zrAvI kAzALA khAte 10-12-0 zrI vaDodarAnI trIjI konpharansanI rIsepzana kamITI khAte 62-4-3 zrI bhAgamoddhAra khAte (79-0-0 je sakhsone madada ka rIche ane temanAM nAma gupta rAkhavAnAM che temanA khAte nIce pramANe 275-.-. . 100-0-0 .. 111-0-3 zrI bhASaNa kartA khAte kharca 7-1-0 zrI ghaTa khAte kezI yaranA TevalamAMthI corI thaelI te 10-0-0 mI. maNIlAla caturasI modI ophIsanA kalArka khAte 156-9-3 zrIjaNase purAMta 103436-10-5 mohanalAla cunIlAla dalAla. e. sekreTarI. ... zrI jaina zvetAMbara kaoNnpharansa. Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (42) zrI konpharansa nIbhAva phaMDa khAtu. 1.1641-14-5 zrI jaNase purAMta 10-0-0 zrI jasapuragAmavAlAnI upA / 1452-4-0 zrI koparamsa phaMDa . zrayanI TIpamA ApyA khAte saM0 1961 tenA mAM vasla AvyA te zrImaMta saMpatarAva gAyakavADa ne muMbAI padhAryA te vakhate 13094-2-5 sTezana upara mAna Apyu tenA kharcanA thayA tenA 103-2-10 zrI raTezanarI kharca thaya te 68-6-4 zrI muMbAInI oNphI samAM kAgaLa,kalama,zAhI,vigere sTezanarI nA thayA te 34-12-6 zrI jayapura nI oNphIsa mAM kAgaLa vIroTesTezanarInA kharca nA thayA te 24-2-0 zrI jAhara khabaro chapAvI tenA 4-2-0 zrI muMbaI oN phIsa khAte kalArko mATe jAhera khabara chapAvI tenA 20-0-0 zrI amadAvAda oNphasimAMthI jAhera svaro chapAdhI temAM kharca thayuM tenA Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (35) 201-1-6 zrI poSTa kharca thayu ta khAte 58-8-0 zrI muMbAI oNphIsamAM thayA 125-4-9 zrI jayapura ___ oNphIsamAM thayA 22-4-9 zrIamadAvAda ___oNphIsamAM thayA 59-4-0 zrI tAra kharca khAte 51-0-0 zrI muMbAI oNphasimAM thayA 8-4-0 zrI jayapura oNphIsamAM thayA 85-5-0 zrI chapAmaNI kharca khAte 58-10-0 zrI muMbaI oNphIsamAM rasIda buko kArDa, noTapepara, bIjI paracuraNa bu ko vigere chapAbyuM temAM kharca thayu te / 26-11-0zrI amadA vAda oNphIsamAM chapAmaNI kharcanAM thayA tenA. Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1710-6-0 zrI pagAra kharca khAte. 1373-11-0 zrI muMbaI oNphIsamAM esisTeMTa sekreTarI kalArko tathA sIpAinAM pagAranAM thayA 142-8-0 zrI jayapura oNphisa khAte kalArka, sIpAinA pagAranA thayA 194-2-0 zrI amadA vAda.oNphisa khAte kalA-- janA pagA ranAM thayA te 375-13-0. zrImuMbaInI oNphIsanA ma kAna bhADAnA. 70-6-9 zrI gADI bhADoM khAte. 62-6-9 zrI muMbaI ___ oNphIsamAM esisTeMTa sekreTarI,kalArko vIgerene TrAma tathA gADI bhADA nAthayAtenA 8-0-0 zrI jayapura Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oNphIsamAM gADI bhADAnA kharcathayA tenA 3.29-5-1 zrIparacuraNa kharca khAte. 115-6-6 zrI muMbaInI oNphIsamAM hela majurI, khurasIonA bhADAmAM, sTe mpa, zIla, dIvA battI bIgere paracuraNa kharcanAM thayA 35-2-6 zrI kA ThiyAvADamAM nirAzritone madada karavA sAru nANAM vaheMcavA oNphIsamAMthI eka kalArka gayo hato tenAkharcanA 112-9-9 zrI ajamera nI pro. se kreTarInI oNphIsanA nokaronopagAra, chapAmaNI, poSTeja Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) sTezanarI, vIgere kharca nA thayA te 66-2-4 zrI amadA vAdanI oNphIsamAM manIoNraDara, hela vigere paracuraNa kha rcanA thayA te 47-9-3 zrI pharanIcara kharca khAte 12-1-3 zrI muMbaInI oNphisasAru khurasIo tathA dIvAbatI sAru thoDaM pharanIcaralIdhU te nA kharcanA 35-8-* zrI jayapura oNphIsa khAte khurasI, Tebala, chApavAno presa vIgere kharIda kayu tenA kharcanA thayA te. 3025-10-5 1.068-8-0 zrI konpharansa nibhAva phaMDamAM bAkI zIlIka rahI te. 13094-2-5 Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (47) zrI jIrNa pustakoddhAra khAtuMH / 13858-15-0 zrI jaNase purAMta 3426-- 8-0 zrI puratakoddhAra phaMDa khAte vasula AvyA te 17285-7-0 2-6-0 zrI laMgnathI ekAunTa oNpha dhI jaina oNpha IDIyA nAmanI copar3I maMgAvI tenA ApyA te 0-6-0 zrI gAma pAlejavALA zeTha muLacaMda sarupacaMda taraphathI pustako bharavA sAru pItaLano Dabo naM. 1) bheTa A vyo tenA relave pArasalanA ApyA te 5-3-6 zrI jesalameranA pustaka bhaM DAranAM pustakonI TIpa AvI tenI nakala utAravA sAru buko naM. 4 lAvyA tenA kharcanA 28-6-9 zrI jesalameranAM pusta konI TIpanI nakala utAravA sAru nokaro rAkhelA temanA pagAranA A pyA te kharcanA 1220--0-0 zrI jayapura oNphIsa khA tethI jesalameranA bhaMDAranA pustakoddhAramA kharca thaMyu te nIce mujaba :900-0-0 paMDIta hIrA lAla haMsarAjane mAsa 12 nAM pagAranAM dA. Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (48) - 75 ) pramANe ApyA tenA * bIjA paMDIta nokara, rasoio, khorAkI vAMgere kharcanA thayA 20-0-0 pustaka bhaM DAranI TIpanI nakala karanAra nokarane tenA pagAranA A pyA 12-8-0 zrI sayAjI vijayamAM pustaka bhaMDArane lagatI. jAhera khabara chApAvA tenA kharcanAM 102-3-3 zrI upadezako mokalyA tenA pagAra kharcanA pAMca khAte nAkhIvALyA tenI pAMtInA thayA te 1371-1-6 19914-5-6 zrI pustakoddhAra phaMDamAM bAkI zIlaki rahI te 17285-7-0 Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (49) zrI jIrNa maMdIroddhAra khAtuM, 100-0-0 11354-14-11 zrI jaNase purAMta 6393-10-0 zrI maMdIroddhAra khAte vasula AvyA te 17748-8-11 1000-0-0 zrI udepura tathA tenI AsapAsanAM derAsaromAM kesara sukhaDa tathA pujArI mATe zeTha maganalAla puMjAvatane mokalAvI ApyA tenA kharcanAM. zrI mevADanAM jIrNa derAsarono uddhAra karavA sAru zA. lallubhAi jecaMdane mokalyA. temanI huMDIo naM. 2) AvI te sahakArI ApI. 650-0-0 huMDI 1 350-0-0 huMDI 1 zrI ozIA nagarInAM jIrNa maMdIra sudharAvavA sAru phalodhIvALA zeTha phulacaMdajI gulechAne ru 100) be vakhata mokalAvI ApyA tenA. zrI dhrAMgadhrAnA jIrNa maMdIranI TIpamAM bharI rokaDA ApyA hA. zA. amulakha dAza vahacaradAsabhAi tathA sA. caturasI padasasI bhAine ApyA, 200-0-0 71-0-0 Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (50) 50-0-0 1-7-9 zrI TeMrA gAmanA jIrNa maMdIranI TIpamAM ApyA hA.zrI goDIjInA derAsaramAM bharyA tenA. zrI jasapuravALA derAsarano uddhAra karavA sAru TIpa thaI temAM ApyA hA. zrI goDIjInA derAsaramAM bharyA tenA. zrI mevADanAM derAsaro sAru rupIA mokalyA tenA manI oraDaranAM tathA hu~DIo nA tathA vyAjanA thayAte.' zrI hubalInIyatA mAnA sAru hakIkanI bhukI ze ||solaapurvaalaa zeTha dalasukhabhAi vADIlAla upara mokalI tenA kharcanAM. 515-3-0 zrI jayapura orkAsa khAte kharca thayuM te 500-0-0 zrI mAlapurAnuM oNrNa maMdAra . samarAvavA sAru mokalyA tenA. Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja f ( 51 ) 15 - 0 - 0 zrI saMbhAra - nA derAsara - nA kharca sA ra mAsIka ru. 5) pramANe traNa mAsa sAru ApyA tenA. zrI saMbhAra rUpAbhA mo kalI ApyA tenA kharcanA thayA te. 25-0-0 zrI amadAbAda ophIsa khAte kharca thaj. 0 25-0-0 serasimAM derAsara nI kalyu tenA khodAmaNa vIgere kharca nA kalola - bALA zeTha manasukha rava caMdabhAine ApyA tenA. 12 -8-0 zrI sayAjI vijayamAM maM daurone lagatI jAhera khabaro chapAvI hatI tenA kharcanAM. Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (52) ja 102-3-3 zrI bhASaNa kartAonAM pa gAra vIgaramAM kharca thayelo tenA pAMca pAtInAM thayA te 2102-14-0 15645-10-11 zrI jIrNa maMdIroddhAra khAte bAkI zIlIka rahI te 17748-8-11 Page #483 -------------------------------------------------------------------------- Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 ( 54 ) 2 - 8-0 zrI coTIlA gAme zrI mArga pravezikAnI buka naM. 20 mokalAvI ApI tenA 30-8-0 be vidyArthIonI banArasa bhaNavA sAru mokalyA temanAM gADI bhADAM tathA rastA kharcanA thayA tenA 26-8-0 banArasanI TIkITa 2) nA 4-0--0 rastA kharacanAM 0 pranyAsajI kamaLa vijayajInA ziSya zrI lAbha vijayajIne uMjhA gAme pustako mokalAvI ApyA tenA kharcanA thayA te zrImAlIjJAnAlayamA pustako bheTa - pyA tenA 324-8-0 zrI muMbaI oNphIsa khAte thI je vidyArthIone phI, skaoNlarazIpa, tathA bukonI madada karI tenA 12 - 8-0 zrI zayAjI vijayamAM keLavaNI saMbaMdhI jAhera khabaro chapAvI tenA khacanA 100-0-0 3081-5-6 zrI amadAvAda oNphIsa, khAtethI madada athavAmAM AvI kharcanA Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (55) 3007-4-6 saM. 19 61 nI sA lamAM madada mAM ApyA 74-1-0 saM. 19 60 nI sAlamAM kharca thayeluM paNa hIsAba mAMDI vALavobAkI rahelo tenA 102-3-3 zrI bhASaNa kartAnA pagAra kharcanAM pAMtIe thayA tenA 9711-5-3 zrI keLavaNI phaMDa khAte bAkI zIlIka rahI te 13512-(-0 Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (56) zrI jIvadayA khAtuM. 747-0-6 zrI jaNase purAMta 3442-8-0 zrI jIvadayA phaMDa khAte vasula AvyA te 14 189-8-6 130-0-0 mI0 lAbhazaMkarane jIva dayA sAru upadeza karavAnA pagAra vIgere kharca nA cha mAsa sudhInA ApyA tenA 101-0-0 zrI bajANA gAmanI pAM jarApoLamAM ApyA 100-0-0 rokaDA 1-0-0 manIo-- raDara kha racano 644-3-8 DrAphTa naM. 1) pauMDa 43 no hyamaneTireaina. lIganA sekreTarI mI0 henarI solTane meDIkala laMDana kaoNlejanA vidyA thAAne jIvadayAnA vipayonA nabiMdho mATe inAma ApavA sAru atrenI mesarsa kIgakIMga enDa kuM. taraphano henarIkIMga laMDana uparano mokalI Apyo tenA varcanAM 643-12-8 DrAphTanI kImatanA 0-7-0 rajISTara vigere kharcanA Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (57) 101-0-0 zrI bhAvanagaravALA zA maLA zeThanA khAtAnI jIva dayA saMbaMdhI TIpamAM lakhI atre zeTha ratanajI vIrajI ne tyAM bharyA tenA 102-3-3 zrI bhASaNa kartAnA kharca nA thayA tenA pAMtIe thayA te 1078-6-11 13111-1-7 zrI jIvadayA phaMDa khAte bAkI rahelI zIlIka 14189-8-6 Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (98) zrI nIrAzrIta khAtuM. 18760-3-0 zrI jaNaze purAMta . . 4179-0-0 zrI nirAzrIta phaMDa khAte vasala AvyA te 22939-3-0 1785-4-0 zrI kAThIyAvADanA garIba jainone madada sAru nANA mokalI ApyA tenA. 1085-4-0 sapaTambara mAsamAM pAlItANA tathA boTAda vIgere AsapAsanA gAmomAM madada veheMcavA mo kalyA te / 700-0-0 akaTo-. bara mAsamAM DabArApanA jAnA vahacavA / madada moka lI tenA 1000-0-0 zrI jayapura ophIsa mArphate rajaputAnAnA jainone vaheMcavA sAru mokalI ApyA tenA zrI jayapura ophIsamAMthI eka zrAvakane mAsIka ru. 5) pramANe mAsa 12 nA ApyA tenA mI. gulAbacaMdajI DhaDhAe bhAvanagaranA eka zrAvako ApalA te 10-2-0 bAbu jasavaMtarAyajI jainI Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (59) mArphate eka zrAvakane ApalA te 436-11-2 zrI amadAvAda oNphIsa. khAtethI nirAzrItone madada karavAmAM AvelI tenA 397-15-0 saM. 19. 61 nI sAlamAM madada karavAmAM AvI tenA 38-12-0 sa0 19 .60nI sAlamA garIbo ne ApelA jamA kharca karavAnA rahe lA tenA 964-3--4 zrI muMbaInI AphIsa gvAtethI paracuraNa madada ApavAmA AvelI 12-8-0 zrI sayAjI vijayamAM ni rAzrIta ne lagatI jAhare khabaro chapAvI tenA kharca nA thayAte 102-3-3 zrI . bhASaNa kartAonA pagAra vagere kharcanA pAMtAo AvyA tenA. 18561-3-3 zrI nirAzrIta phaMDa khAte vAkI zIlAka rahI te 22939-3-0 Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (60) tArIja. 10068-8-0 zrI konapharansa nIbhAva phaMDa khAte 15914-5-6 zrI pustakoddhAra khAte 15645-10-11 zrI maMdIroddhAra khAte 18163-3-3 zrI nIrAzrIta khAte 13111-1-7 zrI jIvadayA khAte 9711-5-3 zrI keLavaNI khAte 23-1-0 zrI jayapura konapharansa ophIsa khAte 375-0-0 mI0 gulAbacaMda DhaDhAnA ubaleka khAte 148-0-0 zeTha lAlabhAI dalapatabhAinA khAte 456-12-0 zrI sukRta bhaMDAra khAte 434-0-8 zrI muMbAI konpharansanI rIsepazana kamITI khAte 2-1-7 zrI vaTAva khAte 484-12-10 zrI vyAja svAta 4 17-6-0 zrI grejyueTasa aizozaezana opha inDIA khAte 726-0-0 dhI jaina ezoziezana oNpha inDI khAte 0 - 3 - 6 zrI vI. pI. khAte jamA 81681-7-1 59992-9-0 sarakArI promIsarI noTa khAte 1000 -00 mI. gulAbacaMda DhaDhA AdI sekreTarIonA nAmathI muMbaI baiMka khAte bAbu rAyakumArazIMgajI AdI sekreTarIonAnA" mI muMbaI baiMka khAte 11360-19-7 zeTha premacaMda rAyacaMdanA khAte 1000-0-0 1712-11-6 zeTha manasukhabhAI bhagubhA InA khA 2885-2-6 kumArajI khAte ( maMdIroddhAra ka mATe gaye tamanI pAse zIlaka hatA te hIsAba nahI AvavAthI) 183-9-11 zrI amadAvAda jaina ophIsa konpharansa khAte 1616-9-0 zrI bAjI jaina konpharansa rIporTa khAte 1299-13-3 zrI konpharansa harelDa khAte 2317-9-7 zrI jaina zvetAMbara DIreka khAte kharca 672-9-6 zrI borDIMga khAte 998-10-9 zrI udyogazALA khAte caina lAlabAga Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (61) 10-12-0 zrI vaDodarAnI jI konpharansa rIsapezana kamITI khAte 62-4-3 zrI AgamoddhAra khAte (75-0-0 je sakhsone madada karI che paNa temanAM nAma gupta rAkhavAnAM che temanAM khAte 10-0-0 mI0 maNIlAla catura sI ophIsanA kalArka khAte ___7-1-0 zrI ghaTa khAte 156-9-3 zrI jaNase sIlIka che mohanalAla cunIlAla dalAla, e. sekreTarI, zrI jaina zvetAMbara konpharansa. 85681-9-3 Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 62 ) zrI sukRta bhaMDAra khAtuM - 41-0-0 zrI jaNaze purAMta 30-15-0 tA0 21 navembaranA roja bhopALathI zrI jaina konpharansa kamITInA sekreTarI taraphathI huMDI 1) ru. 31-0-0 nI AvI mAMthI gavarnameMnTa sTebhpa no ru.0-1-0 jatAM bAkI ru030- 15-0 rahyA te 42-0-0 tA0 5 DIsembaranA ro ja AmalaneravALA zeTha sobhAgacaMda chaganalAla taraphatha AmalaneranA sukRta bhaMDAra khAte AvyA tenA 59-3-6 tA0 5 DIsembara rAya puravALA zeTha utamacaMda gaMbhIra malajI taraphathI huDI 1) ru069-4-0 nI AvI temAthI ru0 0 - 1-0 sTepano jatAM tathA 0 0 - 6 terIkhanA AvyA e rIte ru.59-3-6 vasula AvyA tenA 76-0-0 tA0 17 DIsembara dhu LIAnA zrI saMgha taraphathI zeTha bhogIlAla gulAbacaMda mAraphate bharAyA tenA 0 - 0 - 6 zrI poSTa kharca tA0 eprIle thayuM tenA 456-12-0 zrI sukRta bhaMDAra khAte bAkI zIlIka rahI teM: 416-12-6 16 Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (63) 60-0-0 tA0 18 DIsembare va DodarAmAM bharAyalI konpharansa vakhate paMjAba taraphanAM vagara nAme bharAyalA sukRta bhaMDAra khAtA nA vasula AvyA tenA 33-6-0 tA0 24 DIsembara la zkara gvAlIaravALA zeTha ana bAgamalajI taraphathI sukRta bhaMDAranA manIoraDarathI AvyA tA0 11 mArce gAma vAghalInA sukRta bhaMDArana zeTha ratanacaMda dolatacaM nI mAraphate vasula A vyA tenA 39-6-0 tA0 6 oNgasTe braha dezamAthI raMgana, mAMDala molamani vIgere zehero mAthI ugharAvAne -manasukhalAla surajamale mo kalI ApyA tenA tA0 12 sapTembara goMDalanA sukRta bhaMDAranA tyAMnA zeTha kevaLacaMda dolatacaMde mokalI A pyA tenA 36-0-0 phalodhInA meLAmAMthI DAkaTara nagInadAse sukRta bhaMDAra khAte bhegA karI jayapura oNphIsa khAte bharyo tenA 456-12-6 Page #494 -------------------------------------------------------------------------- _