Book Title: Sutrakrutanga Sutram Part 01
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
समर्थ बोधिनी टीका
प्र. श्रु अ १ प्रकारान्तरेण बन्धस्वरूपनिरूपणम्
२९
अथवा ‘अम्नेहिं’ अन्यैः=परैरपि 'घायए' घातयेत् । सोऽपि घातक एच, उक्तञ्च - "अनुमंता विशसिता निहन्ताक्रयविक्रयी । संस्कर्ताचोपहर्ताच, खादकश्चेति घातकाः " ||१||
अष्ट प्रकारकास्ते घातका उपदिष्टाः । साक्षात्परंपरया वा हिंसायाः संपादकाः शरीरेण वचसा मनसा वा हिंसायाः कर्ता हिंसक एव । वा=अथवा - 'हणंतं' घ्नन्तं = मारयन्तमन्यम् ' अणुजाणार' अनुजानीयात् = अनुमोदयेत् = सुष्ठुकृतमिति मनसा प्रसंशयेदित्यर्थः । स कृतकारितानुमोदनादिभिः प्राणिनां प्राण
पांच इन्द्रियाँ, तीन वल मनोबल, वचनवल, कायवल, श्वासोच्छवास और आयु, यह दस प्राण भगवान् ने कहे हैं । इनका वियोग करना हिंसा है ॥ १ ॥ अथवा जो पुरुष दूसरों से हिंसा करवाता है, वह भी घातक ही कहलाता है । कहा है- “ अनुमंता" इत्यादि ।
हिंसा का अनुमोदन करने वाला, मारने वाला, हनन करने वाला मांस का क्रय विक्रय करने वाला, उसे पकाने वाला परोंसने वाला और खाने वाला यह सव घातक - हिंसक है ॥१॥
वे घातक (हिंसक) आठ प्रकार के कहे गये है । साक्षात् या परम्परा से जो मन वचन या काय के द्वारा हिंसा का कत्ती है वह हिंसक ही है । अथवा जो मारने वाले का अनुमोदन करता है अच्छा किया ' इस प्रकार प्रशंसा करता है, वह कृत कारित और अनुमोदन आदि के द्वारा प्राणियों का प्राण अलग करके सैंकडों हजारों जन्मों तक कायम रहने
ܙ ܢ
" पञ्चेन्द्रियाणि" इत्यादि.
पाय इन्द्रियो, त्र मण (भनोषण, वयनमण भने अयमण), श्वासोश्वास, અને આયુ, આ પ્રમાણે ૧૦ પ્રાણુ ભગવાને કહ્યા છે તે પ્રાણાનો વિચાગ કરવા તેનું नाभ ४ प्रतियात (हिंसा) छे
છે
हिंसानी अनुभोहना १२नार, भारनार डेनन (हत्या) १२नार, भासनी वेपार ४२नार, માસને પકાવનાર, માસ પિરસનાર, અને માસાહાર કરનાર, આ બધાને ઘાતક જ हेवाय छे ॥१॥
તે ઘાત (હિંસકેા) ના આઠ પ્રકાર કહ્યા છે જે માણસ પેાતે જ મન, વચન અને કાયા દ્વારા હિંસાનો કર્તા હાય છે તેને હિંસક જ ગણાય છે અથવા જે પાતે હિંસા કરતા નથી, પણ હિંસા કરનારની અનુમેદના કરે છે “ઘણુ જ સારુ કર્યુ” આ પ્રકારે હિંસા કરનારની પ્રશ સા કરે છે, તે કૃત, કારિત અને અનુમેાદના આદિ દ્વારા
અથવા – જે પુરુષ ખીજા લેાકા દ્વારા હિંસા કરાવે છે, તેને પણ ઘાતક જ કહેવાય पाशु छे ! - "अनुम ंता" इत्यादि -
