Book Title: Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
३२०
जीवाभिगमसूत्रे कृत्याऽभिनयं कुर्वन्ति 'तं जहा' तद्यथा--'दिलृतियं' दाटन्तिकम् 'पाडिसुतियं' प्रातिश्रुतकम् 'समंतोवणिवाइयं' सामान्यतो विनिपातिकम् 'लोगमज्झावसाणियं' लोकमध्यावसानिकम्, एतेऽभिनयप्रकाराः नाटयकुशलैतिव्याः सम्प्रदायाद्वाज्ञातव्याः इति । 'अप्पेगइया देवा पीणंति' अप्येकका देवाः पीनयन्ति पीनं-स्थूलं मात्मानं कुर्वन्ति, अतिस्थूला भवन्तीत्यर्थः । 'अप्पेगइया देवा वुक्कारेंति' एके देवावुत्कारयन्ति-वुत्कारं करोति 'अप्पेगइया देवा तांडवें ति' एके केचन देवास्ताण्डवयन्ति-ताण्डवनाम नृत्यं कुर्वन्ति । 'अप्पेगइया देवा लासेंति' अप्येकका देवाः केचन लास्यन्ति लास्ययन्ति लास्यरूपं नृत्यं कुर्वन्ति 'अप्पेगइया देवा पीणंति वुकारें-तंडवें ति-लासेंति' अप्येकका देवाः पीनयत्यात्मानं-वुत्कारयन्ति ताण्डवं कुर्वन्ति-लास्य नृत्यं कुर्वन्ति इति । एतानि पीनत्वादीनि चत्वारि कुर्वन्ति इत्यर्थः, चार प्रकार का अभिनय दिखाया 'तं जहा' वह चार प्रकार का अभि. नय इस प्रकार से हैं 'दिह्रतियं, पाडिसुतियं, सामंतोवणिवातियं, लोगमज्झावसाणियं' दार्टान्तिक प्रतिश्रुतिक, सामान्यतोविनिपातिक,
और लोक मध्यावसान्तिक, इन अभिनय प्रकारों का स्वरूप नाटयकला में कुशल पुरुषों से ज्ञात करलेना चारिये अथवा संप्रदाय से ज्ञात करलेना चाहिये 'अप्पेगइया देवा पीणंति, अप्पेगइया देवा वुक्कारेति अप्पेगइया देवा तंडवेंति' कितनेकदेवों ने उस समय अपने आपको बहुत ही स्थूल-मोटा-बनालिया, कितनेकदेवोंने उस समय अपने मुहसे ही बाजों की ध्वनिके जैसी ध्वनि की, कितनेकदेवों ने उस समय ताण्डव नामका नृत्यकिया 'अप्पेगइया देवा लासे ति' अप्पेगइयादेवा पीणंति, वुक्कारेति तंडवेति, लासंति' कितनेकदेवों ने उस समय लास्यरूप नृत्य किया और कितनेक देवों ने अपने आपको स्थूल भी या२ ५४२। मभिनय मताव्य.. 'तं जहा' ते या२ ५४।२। मलिनय ॥ प्रमाणे छ. 'दिद्वंतिय, पपाडिसुतीय, सामंतोबणिवातियं लोगमज्झावसाणियं' हटाનિક, પ્રતિકૃતિક, સામાન્ય/વિનિપાતિક અને લેકમ ધ્યાવસાનિક આ અભિનય પ્રકારનું સ્વરૂપ નાટય કળામાં કુશળ પુરૂ પાસેથી જીજ્ઞાસુઓએ સમજી दे अथवा साथी ongी देवु नये. 'अप्पेगइया देवा पीणंति अप्पेगइया देवा वुक्कारे ति, अप्पेगइया देवा तंडवेति' 2 वामे ते १मते પિતાને ઘણાજ સ્કૂલ-જાડા બનાવ્યા. કેટલાક દેએ પિતાના મુખથીજ વાજાના અવાજ જેવા અવાજે કર્યા કેટલાક દેએ એ વખતે તાંડવ નામનું નૃત્ય કર્યું, 'अप्पेगइया देवा लासें ति, अप्पेगइया देवा पीणंति, वुक्करें ति, तंडवें ति, लासेंति' કેટલાક દેવેએ એ વખતે લાસ્ય રૂપ નૃત્ય કર્યું, અને કેટલાક દેએ પિતાને
જીવાભિગમસૂત્ર