Book Title: Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
११६२
___ जीवाभिगमसूत्रे तावत्प्रमाणकत्वात्तेषाम् तेभ्यः अपर्याप्तका द्वीन्द्रिया असंख्येयगुणाः प्रतराजुलाऽसंख्येयभागखण्डप्रमाणकत्वात् इति । 'एवं तेइंदिय चउरिदिय पंचेदिया वि' एवमेव त्रीन्द्रियाश्चतुरिन्द्रियाः पञ्चेन्द्रिया अपि प्रत्येकं सर्वस्तोकेभ्योऽपर्याप्तका असंख्येयगुणा अधिकाः इति । सम्प्रति-एकेन्द्रियसमुदितपर्याप्तकापर्याप्तकानामल्पबहुत्वादिकमाह-'एएसि णं भंते ! एगिदियाणं वे इंदियाणं ते इंदियाणं चउरिंदियाणं पंचिंदियाणं पज्जत्तगाण य अपज्जत्तगाण य कयरेकयरे० ? गोयमा ! सव्वत्थोवा चउरिंदिया पज्जत्तगा पंचिंदिया पज्जत्तगा विसेसाहिया' एतेषां खलु भदन्त ! एकेन्द्रियाणां द्वीन्द्रियाणां त्रीन्द्रियाणां चतुरिन्द्रियाणां पश्चेन्द्रिप्रमाण तो द्वीन्द्रिय पर्याप्तक हैं इनकी अपेक्षा अपर्याप्त दोइन्द्रिय असंख्यातगुणे अधिक हैं क्योंकि इनका प्रमाण प्रतर में अंगुल के असंख्यातवें भाग मात्र जितने खण्ड हैं उतना है इसी तरह से तीन इन्द्रिय पर्याप्तक और तीन इन्द्रिय अपर्याप्तक, चार इन्द्रिय पर्याप्तक
और चार इन्द्रिय अपर्याप्तक एवं पांच इन्द्रिय पर्याप्तक और पांच इन्द्रिय अपर्याप्तक इन सब के सम्बन्ध में कथन जानना चाहिये अर्थात् इन सब में अपने २ में पर्याप्तक कम हैं और अपर्याप्तक असंख्यात गुणित हैं । 'एएसि णं भंते ! एगिदियाणं, बेइंदियाणं, तेइंदियाणं, चरिंदियाणं पंचिंदियाण य पज्जत्तगाण य अपज्जत्तगाण य कयरे कयरे' हे भदन्त ! एकेन्द्रिय पर्याप्त और एकेन्द्रिय अपर्याप्त, दोइन्द्रिय पर्याप्त दो इन्द्रिय अपर्याप्त, तेइन्द्रिय पर्याप्त तेइन्द्रिय अपर्याप्त, चौइन्द्रिय पर्याप्त चौइन्द्रिय अपर्याप्त, पञ्चेन्द्रिय पर्याप्त और पञ्चेन्द्रिय अपर्याप्तक इन सब जीवों के बीच में પર્યાપ્તક છે. તેના કરતાં પર્યાપ્તક અપર્યાપ્તક કન્દ્રિય અસંખ્યાતગણુ વધારે છે. કેમકે–તેનું પ્રમાણ પ્રતરમાં આંગળના અસંખ્યાતમા ભાગ માત્ર જેટલા ખંડ છે, એટલા છે. એ જ પ્રમાણે ત્રણ ઈદ્રિયવાળા પર્યાપ્તક અને ત્રણ ઈન્દ્રિયવાળા અપર્યાપ્તક, ચાર ઈદ્રિય પર્યાપ્તક અને ચાર ઈદ્રિય અપર્યાપ્તક, તથા પાંચ ઈદ્રિય પર્યાપ્તક અને પાંચ ઈદ્રિય અપર્યાપ્તક આ બધાના સંબંધમાં કથન સમજી લેવું. અર્થાત્ આ બધામાં પિત પિતાનામાં પર્યાપ્તક ઓછા છે. અને अपर्याप्त मसज्यात छ. 'एएसिणं भंते ! एगिदियाणं बेइंदियाणं, ते इंदियाणं; चउरि दियाणं, पंचि दियाणय पज्जत्तगाणय अपज्जत्तगाणय कयरे कयरे०' હે ભગવન્! એકેન્દ્રિય પર્યાપ્તક, અને એકેન્દ્રિય અપર્યાપ્તક દ્વીન્દ્રિય પર્યાપ્તક, ક્રિીન્દ્રિય અપર્યાપ્તક, તે ઈન્દ્રિય પર્યાપ્તક તે ઈદ્રિય અપર્યાપ્તક, ચૌ ઈદ્રિય પર્યા પ્તક. ચૌ ઈદ્રિય અપર્યાપ્તક, પંચેદ્રિય પર્યાપ્તક, પંચેન્દ્રિય અપર્યાપ્તક આ બધા
જીવાભિગમસૂત્ર
