Book Title: Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
१२००
जीवाभिगमसूत्रे पूर्वभ्यः सूक्ष्मनिगोदा असंख्येयगुणाः एषां प्रति गोलकमसंख्येयत्वात् । 'सुहुमवणस्सइकाइया अणंतगुणा' एभ्यः सूक्ष्मवनस्पतिकायिका अनन्तगुणाः प्रतिनिगोदशरीरेऽनन्तानां सद्भावात्। 'सुहुमा विसेसाहिया' एभ्यः सूक्ष्माः सामान्यतो विशेषाधिकाः, सूक्ष्मपृथिवीकायिकादीनामपि सामान्यतः सूक्ष्मे प्रक्षेपात् इति प्रथममल्पबहुत्त्वम् ।
संप्रति-एषामेवापर्याप्तानामल्पत्वादि-'एवं अपज्जत्तगाणं' एवमपर्याप्तकानाम् तथाहि-सूक्ष्माऽपर्याप्तकानां भदन्त ! कतरेभ्यः कतरे० ? इत्यादि यथा सूक्ष्माणां तथैवाऽपर्याप्तक सूक्ष्माणामल्पबहुखम् । तथाहि-अपर्याप्तकनिगोद इनकी अपेक्षा असंख्यातगुणें अधिक है क्योंकि ये हर एक गोलक में असंख्यात होते है। 'सुहुम वणस्सइकाइया अणंतगुणा' सूक्ष्म वनस्पतिकायिक जीव इनकी अपेक्षा अनन्तगुणें अधिक है क्योंकि ये प्रतिनिगोद में अनन्त के रूप में रहते है। 'सुहुमा विसेसाहिया' इनकी अपेक्षा जो सामान्य सूक्ष्म जीव है वे विशेषाधिक है क्योंकि सामान्य में सूक्ष्म पृथिवीकायादिकों का समावेश हो जाता है इसलिये यह अल्पबहुत्व इनका सामान्य रूप से कहा गया है अब इन जीवों की अपर्याप्तावस्था को लेकर अल्पबहुत्व कहा जाता है जो इस प्रकार से है-'एवं अपज्जत्तगाणं' अपर्याप्त सूक्ष्म पृथिवीकायादिकों का अल्पबहुत्व भी इसी प्रकार का है-यहां पर आलाप प्रकार अपने आप उद्भावित कर लेना चाहिये तथाच-हे भदन्त ! सूक्ष्म अपर्याप्तक जीवों में कौन जीव किनकी अपेक्षा अल्प है कौन किनकी अपेक्षा बहुत है ? कौन किनके बराबर है ? और कौन किनसे विशेमोसमा त असण्यात डाय छे. 'सुहुमवणस्सइकाइया अणतगुणा, सूक्ष्म वनस्पति કાયિક જીવ તેના કરતાં અનંતગણું વધારે છે. કેમકે એ દરેક નિગોદમાં मन त पाथी २७ छ. 'सुहुमा विसेसाहिया' तेन। ४२तारे सामान्य सूक्ष्म જીવ છે. તે વિશેષાધિક છે. કેમકે–સામાન્યમાં સૂકમ પૃથ્વીકાયિકોને સમાવેશ થઈ જાય છે. તેથી તેમનું આ અલપ બહુત્વ સામાન્ય પણાથી કહેવામાં આવેલ છે.
હવે આ જીવોની અપર્યાપ્તાવસ્થાને ઉદ્દેશી અલ્પ બહુ પણું કહેવામાં भाव छ २ प्रमाणे छ-'एवं अपज्जत्तगाणं' २५५र्यात सूक्ष्म पृथ्वीय વિગેરેનુ. અલ્પ બહુત્વ પણ આજ પ્રમાણે છે. અહીયાં તેના આલાપકે પિતે જ બનાવીને કહી લેવા જોઈએ જે આ પ્રમાણે સમજવા- હે ભગવન સૂમ અપર્યાપ્તક છમાં કયા જી કેના કરતાં અ૯૫ છે? કયા છે ક્યા છે કરતાં વધારે છે? કયા છે તેની બરાબર છે ? અને કયા છે કોનાથી વિશેષાધિક છે? આના ઉત્તરમાં આ પ્રમાણે કહેવું જોઈએ કે-સીથી ઓછા
જીવાભિગમસૂત્ર
