Book Title: Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र. १० सू. १५५ जीवानां दशविधत्वनिरूपणम्
१५५३
समयसिद्ध इति कृत्वा ? भगवानाह - गौतम ! 'साईए अपज्जवसिए' सादिकोऽपर्यवसितः सिद्धत्वप्राप्त्यनन्तरं तेनैव रूपेण स्थितिमान् सर्वदेति शेषः ।
सम्प्रति प्रथमसमयनारकादीनामन्तरं दशयति- पद्मसमयणेरइयस्स णं भरते ! अंतरं केवच्चिरं होइ ?' प्रथमसमयनैरयिकस्य खलु भदन्त ! कियच्चिरमन्तरं भवति ? भगवानाह गौतम ! ' जहन्नेणं दसवा ससहस्साई अंतोमुहुत्तमम्भहियाईउक्कोसेणं वणस्सइकाल' जघन्येन दशवर्षसहस्राणि - अन्तर्मुहूर्ताभ्यधिकानि उत्कर्षेण अनन्ता - उत्सर्पिण्यवसर्पिण्यः कालतः, क्षेत्रतोऽनन्ता लोका अनन्ताः पुद्गलपरावर्ता आवलिकाया असंख्येयो भागः (वनस्पतिकालात्मकः ) ' अपढमसमयणेरइयस्स णं भते ! अंतरं कालओ bafच्चिरं होइ ? जहन्नेणं अंतोमुहुत्तं - उक्को सेणं वणस्सइ कालो' अप्रथमसमयनैरयिकस्य खलु भदन्त ! कालतोऽन्तरं कियच्चिरं भवति ? गौतम ! इनकी कायस्थिति का काल 'सादीए अपज्जवसिए' सादि अपर्यवसित होता है । 'पढमसमय णेरइएणं भंते ! अंतरं कालओ safari होइ' हे भदन्त ! जो नैरयिक प्रथम समयवर्ती है उनका अन्तर काल की अपेक्षा कितना कहा गया है ? हे गौतम ! इनका अन्तर काल की अपेक्षा 'जहणणेणं दसवाससहस्साई अंतोमुहुत्तमम्भहियाई उक्कोसेणं वणस्सइकालो' जघन्य से तो दश हजार बर्ष का कहा गया है और उत्कृष्ट से वनस्पति काल प्रमाण अनन्तकाल का कहा गया है 'अपढमसमय णेरइयस्सणं भंते ! अंतरं कालओ केवच्चिरं होई' अप्रथम समयवर्ती नैरयिक का अन्तर काल की अपेक्षा कितना है ? उत्तर में प्रभु कहते हैं- 'जहणणेणं अंतोमुहुत्त उक्कोसेणं वणस्स - कालो' हे गौतम ! इसका अन्तर काल की अपेक्षा जघन्य से तो एक પ્રશ્નના ઉત્તર આપતા પ્રભુશ્રી કહે છે કે-હે ગૌતમ ! તેમની કાયસ્થિતિનાકાળ 'सादीए अपज्जवसिए' साहि अपर्यवसित होय छे, 'पढमसमयणेरइयाणं भते ! अंतरं कालओ केवच्चिरं होई' से लगवन् ! प्रथमसभयवर्ति ने नेरयि छे, તેમનું અંતર કાળની અપેક્ષાથી કેટલું કહેવામાં આવેલ છે ? હે ગૌતમ ! तेभनु म ंतर अजनी अपेक्षा 'जहणणेणं दसवाससहस्साइं अतो मुहुत्तमब्भहियाई उक्ोसेण वणस्सकालो' धन्यथी तो हसन्नरवर्षनु उडेवामां आवे छे. अने उत्ष्टथी वनस्पतिक्षण प्रभाणु अनंत अजनु वामां आवे छे. 'अपढमसमयणेरईयस्सणं अ ंतरं कालओ केवच्चिरं होइ' सप्रथभसभयवर्ति नैरयिउनु अ ंतर अणनी અપેક્ષાથી કેટલુ' કહેવામાં આવેલ છે ? આપ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી કહે છે કે - 'जहणेणं अतोमुहुत्तं उक्कोसेणं वणस्सइकालो' हे गौतम! तेभनु अंतर કાળની અપેક્ષાથી જઘન્યથી તે। એક અંતર્મુહૂર્તીનુ કહ્યું છે. અને ઉત્કૃષ્ટથી
जी० १९५
જીવાભિગમસૂત્ર