Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 03 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 1462

प्रमेयद्योतिका टीका प्र.१० सू.१४८ जीवानां पञ्चविध्यनिरूपणम् १४४९ मणुस्सा देवा सिद्धा संचिटणांतराणि जहा हेट्रा भणियाणि। अप्पाबहु०थोवा मणुस्सा णेरइया असंखेज्जगुणा देवा असंखेज्जगुणा सिद्धा अणंतगुणा तिरिया अणंतगुणा । सेत्तं पंचविहा सव्वजीवा पन्नत्ता ॥ १४८ ॥
छाया-तत्र खलु ये ते एवमुक्तवन्तः पंचविधा- सर्वजीवाः प्रज्ञप्तास्त एवमुतवन्तः तद्यथा-क्रोधकषायिणो-मानकषायिणो-मायाकषायिणो-लोभकषायिणोऽकपायिणः । क्रोधकषायी-मानकषायी-मायाकषायी खलु जघन्येनान्तर्मुहूर्तम्उत्कर्षेणान्तर्मुहूर्तम्, लोभकषायिणो जघन्येनैकं समयमुत्कर्षेणान्तर्मुहूर्तम्, अकषायी द्विविधो यथाऽधस्तात् । क्रोधकषायि-मानकषायि-मायाकषायिणामन्तरं जघन्येनैकं समयम्-उत्कर्षेणान्तर्मुहूर्तम्, लोभकषायिणोऽन्तरं जघन्येऽनान्तर्मुहूर्त्तम् उत्कर्षेणान्तर्मुहूर्तम्, अकषायी तथा यथाऽधस्तात् अल्पबहुखम्० अकषायिणः सर्वस्तोकाः, मानकषायिणस्तथाऽनन्तगुणाः, क्रोधमाया-लोभा विशेषाधिका ज्ञातव्याः। अथवा -पंचविधाः सर्वजीवाः प्रज्ञप्ताः तद्यथा-नैरयिकाः तिर्यग्योनिकाः मनुष्याः देवा: सिद्धाः संचिटणान्तरे यथाऽधस्ताद्भणिते । अल्पबहुवम् स्तोका मनुष्याः नैरयिका असंख्येयगुणाः देवा असंख्येयगुणाः सिद्धा अनन्तगुणाः तिर्यञ्चोऽन न्तगुणाः त एते पंचविधाः सर्वजीवाः प्रज्ञप्ताः ॥४० १४८॥ ___टीका-'तत्थ णं जे ते एवामाहंसु' तत्र खलु जीवभेदे ये ते पूर्वाचार्याः एव मुक्तवन्तः 'पंचविहा सव्वजीवा पन्नत्ता' पञ्चविधाः सर्वजीवाः प्रज्ञताः 'ते एवमाहंसु' ते एवमेतदभिप्रायकंवच उक्तवन्तः-'तं जहा'-कोहकसाई-माणकषाई-मायाकसाई
पांच प्रकार के जीवों का प्रतिपादन'तत्थणं जे ते एवमाहंसु पंचविहा सव्वजीवा पन्नत्ता' इत्यादि।
टीकार्थ-गौतम से अब प्रभु ऐसा कह रहे हैं-कि हे गौतम ! किसी अपेक्षा ऐसा कहते हैं कि सब जीव पांच प्रकार के हैं-उनका इस विषय में ऐसा स्पष्टीकरण हैं-'तं जहा-जैसे-'कोहकसाई, माणकसाई
પાંચ પ્રકારના જીનું પ્રતિપાદન 'तत्थ णं जे ते एवमासु पंचविहा सव्वजीवा पण्णत्ता' त्या
ટીકાઈ_ગૌતમસ્વામીને પ્રભુશ્રીએ એવું કહ્યું કે-હે ગૌતમ! કઈ અપેક્ષાથી એવું કહે છે. કે બધા જ પાંચ પ્રકારના છે. તેઓ આ સંબંધभी माप्रमाणे २५ष्टी४२६५ ४२ छ. 'तं जहा' सभ3- 'कोहकसाई माण
जी० १८२
જીવાભિગમસૂત્ર