Book Title: Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
१४२२
जीवाभिगमसूत्रे पूौंदारिकशरीरपर्याप्तिपरिसमाप्त्यपेक्षं सूत्रम् तत्र-विग्रहसमयादारभ्य यावदौदारिकशरीरपर्याप्तिपरिसमाप्ति स्तावदन्तर्मुहूर्तम् तत उत्कर्पतोऽन्तर्मुहूर्त विवेकः । ' अजोगिस्स नत्थि अंतर' अयोगिः साद्यपर्यवसितस्यान्तरं नास्ति अपर्यवसितत्वात् । 'अप्पाबहु०' सव्वत्थोवा मणजोगी' अल्पबहुत्वविचारणायां सर्वस्तोका मनोयोगिनः, देव-नारक-गर्भज-तिर्यक्-पश्चेन्द्रियमनुजानामेव मनोयोगित्वात् । 'वइजोगी असंखेजगुणा' तेभ्यो वचोयोगिनोऽसंख्येयगुणाः जोगी का अन्तर जघन्य से एक समय का है और उत्कृष्ट से एक अन्तर्मुहर्त का है जघन्य रूप से अन्तर प्रतिपादन करने वाला यह सूत्र औदारिककाययोग की अपेक्षा करके कहा गया है क्योंकि दो समय वाली अपान्तराल गति में एक समय का अन्तर होता है और उत्कृष्ट से जो एक अन्तमुहर्त का अन्तर कहा गया है वह परि पूर्ण औदारिक शरीर पर्याप्ति की परिसमाप्ति की अपेक्षा से कहा गया है क्योंकि विग्रह समय से लेकर औदारिक शरीर पर्याप्ति की पूर्णता तक एक अन्तमुहूर्त का अन्तर होता है 'अजोगिस्स नत्थि अंतरं' सादि अपर्यवसित अयोगी के अन्तर अपर्यवसित होने के कारण नहीं होता है।
अल्पबहुत्व का विचार–'सव्वत्थोवा मणजोगी' मनोयोगी सब से कम है क्योंकि देव, मनुष्य, नारक, गर्भज, पञ्चेन्द्रिय तिर्यश्च, और मनुष्य ये सब ही मनोयोगी होते है 'वइजोगी असंखेज्जगुणा' समा. 'काययोगिस्स जहण्णेणं एक्कं समयं उक्कोसेणं अंतोमुहुत्तं' કાય ગીનું અંતર જઘન્યથી એક સમયનું છે. અને ઉત્કૃષ્ટથી પણ એક અંતમુહૂર્તનું અંતર છે. જઘન્ય પણુથી અંતરનું પ્રતિપાદન કરવાવાળું આ સૂત્ર ઔદારિક કાયયેગની અપેક્ષાથી કહેવામાં આવેલ છે. કેમકે-બે સમય વાળી અપાન્તરાલ ગતિમાં એક સમયનું અંતર હોય છે. અને ઉત્કૃષ્ટથી એક અંતમુહૂર્તનું જે અંતર કહ્યું છે તે સંપૂર્ણ દારિક શરીર પર્યામિની સમાપ્તિની અપેક્ષાથી કહેવામાં આવેલ છે. કેમકે વિગ્રહ સમયથી લઈને ઔદારિક શરીર પર્યાસિની પૂર્ણતાપર્યન્ત એક અંતમુહૂર્તનું અંતર હોય છે. 'अजोगिस्स नत्थि अंतरं' साह २५५यसित अयोगीन मत२ २५५ वसित હોવાના કારણે હોતું નથી.
અ૯૫ બહત્વનું કથન 'सव्वत्थोवा मणजोगी' मनायगी सौथी सोछ। छ. म देव, मनुष्य, નારક, ગર્ભ જ, પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ અને મનુષ્ય એ બધાજ મનાયેગી હોય છે
જીવાભિગમસૂત્ર