Book Title: Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.५ सू.१२८ षइविधसंसारसमापन्नकजीवनिरूपणम् ११७५
'असंखो सप्पिणी सप्पिणीउ एगिदियाण य चउण्हं । ता चेव ऊ अणंता वणस्सईए उ बोद्धव्वा ॥१॥ असंख्येया उत्सर्पिण्यवसर्पिण्यस्तु एकेन्द्रियाणां च चतुर्णाम् ।
ताश्चैव तु-अनन्ता वनस्पतीनां तु बोद्धव्याः ॥१॥ 'तसकाइए णं भंते ! जहन्नेणं अंतोमुहुत्तं-उक्कोसेणं दो सागरोवमसहस्साई संखेज्जवासमब्भहियाई' सकायिकः खलु भदन्त ! उसकाय इति कालतः कियचिरं भवति ? भगवानाह-गौतम ! जघन्येनान्तर्मुहूर्तम्-उत्कर्षतः संख्येयवर्षाभ्यधिके द्वे सागरोपमसहस्रे। 'अपज्जत्तगाणं छह वि जहणणेण वि उक्कोसेण वि अंतोमुहुत्तं' अपर्याप्तकानां षण्णा मेषामन्तर्मुहूर्त जघन्यत उत्कर्षतश्च यद्यपि उतने ये पुद्गल परावर्त होते हैं । अन्यत्र भी यही अर्थ संक्षेप से इस प्रकार से कहा गया है
'अस्संखोसप्पिणी सप्पिणीउ एगिंदियाण य चउण्हं ।
ता चेव ऊ अणंता वणस्सईए उ वोव्वा ॥१॥ 'तसकाइएणं भंते ! जहन्नेणं अंतोमुहुत्त उक्कोसेणं दो सागरोवम सहस्साई हे भदन्त !त्रसकायिक जीव की कायस्थिति का काल कितना है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं-हे गौतम ! सकायिक जीव की कायस्थिति का काल जघन्य से एक अन्तर्मुहूर्त का है और उत्कृष्ट से संख्यातवर्ष अधिक दो हजार सागरोपम का है 'अपज त्तगाणं छह वि जहण्णेण वि उक्कोसेण वि अंतोमुहुत्त' हे भदन्त ! छहों अपर्याप्तक जीवों की स्थिति कितने काल की है ? इसके उत्तर में प्रभु ने कहा है-हे गौतम ! छहों अपर्याप्तक जीवों की भवस्थिति જેટલો સમય થાય છે એટલા એ પુદ્ગલ પરાવર્ત હોય છે. બીજે પણ આજ પ્રમાણેનું કથન સંક્ષેપથી કરવામાં આવેલ છે. તે આ પ્રમાણે છે.
'अखंखोसप्पिणी उसप्पिणी एगिदियाणय चउण्हं । ता चेव ऊ अणंता वणस्सइए उ बोद्धव्वा ॥ १ ॥
'तसकाइएणं भंते ! जहण्णेणं अंतोमुहुत्तं उक्कोसेणं दो सागरोवमसहस्साई भगवन् ! सय पनी स्थिति
से उस छ ? તેના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી કહે છે કે હે ગૌતમ ! ત્રસકાયિક જીવની કાય સ્થિતિને કાળ જઘન્યથી એક અંતમુહૂર્ત છે, અને ઉત્કૃષ્ટથી સંખ્યાત વર્ષ અધિક म. ९४२ सा॥।५मना छ. 'अप्पज्जत्तगाणं छह वि जहण्णेण वि उक्कोसेण वि अंतोमहत्तं हे मावन् ! ७ से अपर्यात योनी स्थिति सा नी ही છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુત્રીએ કહ્યું કે હે ગૌતમ ! છ એ અપર્યાપ્તક
જીવાભિગમસૂત્ર