Book Title: Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
जीवाभिगमसूत्रे 'गोयमा ! लवणस्स णं समुदस्स एएणेव कमेणं जाव पंचाणउई २ जोयणसहस्साई गंता सोलसजोयणसहस्साई उस्सेह परिवुड्डीए पन्नत्ते' हे गौतम ! लवणसमुद्रस्य खलु एतेनैव क्रमेण यावत् पंचनवतिं २ योजनसहस्राणि गत्वा षोडशयोजनसहस्राणि उत्सेधपरिवृद्धया प्रज्ञप्तः, अयमाशयः-इह निश्चयतो लवणसमुद्रस्य जम्बूद्वीपवेदिकातो लवणसमुद्रवेदिकातश्च समतले भूभागे प्रथमतो जलवृद्धिरंगुलसंख्येयभागः, समतलमेव भूभागमधिकृत्य प्रदेशवृद्धया जलवृद्धिः क्रमेण परिवर्द्धमाना तावदवसेया यावदुभयतोऽपि पंचनवति योजनसहस्रपर्यन्ते सप्तशतानि ततः परं मध्यदेशभागे दशयोजनसहस्रविस्तारे षोडशयोजनसहस्राणि इह तु षोडश योजनसहस्रप्रमाणायाः शिखायाः शिरस्युभयोश्च वेदिकान्तयो लवणस्स णं समुदस्स एएणेव कमेणं जाव पंचाणउति २ जोयणसहस्साइं गंता सोलस जोयणसहस्साई उस्सेहपरिवुडीए पण्णत्ते' इसी क्रम से हे गौतम ! लवणसमुद्र के भीतर ९५-९५ हजार योजन आने पर १६ हजार योजन की शिखा ऊंची हो जाती है इसका आशय ऐसा है-जम्बूद्वीप के वेदिकान्त से और लवणसमुद्र के वेदिकान्त से दोनों बाजू से जो समतल भूमिभाग हैं उसमें जो सर्वप्रथम जलवृद्धि है वह अंगुल के असंख्यातवें भागरूप हैं अब इसी समतल भूभाग से लेकर प्रदेशवृद्धि के अनुसार जलवृद्धि क्रमशः होते होते ९५-९५ योजन पर्यन्त देशभाग में सात सौ प्रदेश प्रमाण जलवृद्धि होती है इसके बाद मध्य देशभाग में दश हजार योजन विस्तार में १६ हजार प्रदेश प्रमाण जलवृद्धि होती है। परन्तु यहां १६ हजार योजन प्रमाण वाली शिखा के ऊपर और दोनों वेदिछ. 'गोयमा ! लवणस्सणं समुदस्स एएणेव कमेणं जाव पंचाणउतिं पंचाणउति जोयणसहस्साई गंता सोलस जोयणसहस्साई उस्सेहपरिवुड्ढीए पण्णत्ते' मा०४ કમથી હે ગૌતમ ! લવણસમુદ્રની અંદર ૯૫ પંચાણ, ૯૫ પંચાણુ હજાર
જન આવવાથી ૧૬ સોળ હજાર યોજન ઉંચી શિખા થઈ જાય છે. આ કથનનો આશય એ છે કે-જંબુદ્વીપની વેદિકાના અંતથી અને લવણસમુદ્રની વેદિકાન્તથી બન્ને બાજુની જે સમતલ ભૂમિભાગ છે. તેમાં જે સૌથી પહેલી જલવૃદ્ધિ થાય છે. તે આંગળના અસંખ્યાત ભાગ રૂપ છે. હવે આજ સમતલ ભૂભાગથી લઈને પ્રદેશવૃદ્ધિ અનુસાર જલવૃદ્ધિ, ક્રમશઃ થતાં થતા ૯૫ પંચાણ ૯૫ પંચાણુ જન પર્વતના દેશભાગમાં સાત પ્રદેશ પ્રમાણ જલવૃદ્ધિ થાય છે. તે પછી મધદેશભાગમાં દસ હજાર એજનના વિસ્તારમાં ૧૬ સોળ હજાર પ્રદેશ પ્રમાણ થાય છે. પરંતુ અહીંયા ૧૬ સેળ હજાર જન પ્રમાણવાળી
જીવાભિગમસૂત્ર