Book Title: Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 03 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र. ३. उ. ३ सू. ७३ विजयादिद्वार निरूपणम्
देवलोकपरिग्रहास्ते मनुजगणाः प्रज्ञप्ताः हे श्रमणायुष्मन् ! एतत्पर्यन्तमेकोरुक द्वीपवदेव उत्तरकुरुवक्तव्यतापि वक्तव्या । केवलं यदंशे उभयोर्वैलक्षण्यं तत् स्वयं दर्शयति- 'नवरिइमं णाणत्तं' नवरं केवलमिमानि वक्ष्यमाणानि नानात्वानि भेदाः ज्ञातव्यानि तथाहि - 'छधणुसहस्स जूसित्ता' षड्धनुस्सहस्राणि उच्छ्रितानि, 'दो छप्पन्नपिट्टकरंडसता' द्विषट्पञ्चाशत् पृष्ठकरण्डशतानि 'अट्टमभत्तस्स आहारट्ठे समुपज्जति' अष्टमभक्तस्याहारार्थः समुत्पद्यते 'तिष्णि पलिओ माई देसूणाई' पलिओ मस्स संखिज्जइभागेण ऊणगाई जहन्नेणं' त्रीणि पल्योपमानि देशोनानि पल्योपमासंख्येयभागेनोनानि जघन्येन 'तिन्नि पलिओ माइ उक्को सेणं'
३९९
से ही हो जाता है अतः ये छीक और खांसी लेकर तथा जिभाई लेकर मरते है मरते समय ३ इन्हें जरा सा भी कष्ट नहीं होता है ये मरकर वाणव्यन्तर या भवनपति देवलोकों में उत्पन्न होते हैं इस लिये हे श्रमण आयुष्मन् इनकी उत्पत्ति देवलोक में कही गई है। इस प्रकार से उत्तरकुरु की वक्तव्यता एकोरुक द्वीप की जैसी प्रकट करके अब सूत्रकार इन दोनों की वक्तव्यता में जो अन्तर है उसे 'नवरं इमं णाणत्तं ' द्वारा प्रकट करते हैं-'छ धणुसहस्सजू सित्ता दोछप्पन्ना पिट्टकरं डसता अट्टमभत्तस्स आहारडे समुप्पज्जति' इनके शरीर की ऊंचाई ६ हजार धनुष की है अर्थात् ३ कोश की होती है २५६ इनकी पसलियां होती हैं ३ दिन के बाद इन्हें आहार की इच्छ। होती है 'तिष्णिपलिओदमाई देसृणाई पलिओ मस्स संखिज्जड भागेणं ऊणगाईं जहन्नेणं तिन्निपलिओवमाई उक्कोसाई' जधन्य आयु છે. તેથી તેઓ છી ́ક અને ખાંસી લઇને તથા જીભાઇ-બગાસુ લઇને મરે છે. મરતી વખતે તેઆને જરાપણ દુઃખ પડતુ નથી. તેએ મરીને વાનભ્યન્તર અથવા ભવનપતિ દેવàામાં ઉત્પન્ન થાય છે. તેથી હે શ્રમણ આયુષ્મન્ તેઓની ઉત્પત્તી દેવલેાકમાં કહેવામાં આવેલ છે. આ પ્રમાણે ઉત્તર કુની વક્તવ્યતા એકેક દ્વીપના કથન પ્રમાણે કહીને હવે સૂત્રકાર એ બન્નેના કથનમાં જે
३२३२ छेतेने 'नवरं इमं णाणत्तं' मा सूत्रांश द्वारा प्रगट पुरे छे. 'छ सहस जूसिता दो छप्पन्ना पिट्टकरंडसता अट्ठमभत्तस्स आहारट्टे समुप्प ज्जति' तेखाना शरीरनी या ६ छ र धनुषनी छे. अर्थात् शु असनी થાય છે. તેના શરીરની પાંસળીયા ૨૫૬ ખસેા છપ્પન છે. ૩ ત્રણ દિવસ पछी तेमाने भाडारनी इच्छा थाय छे. 'तिष्णि पलिओ माई देसूणाई पलिओवमस्स संखेज्जइभागेणं ऊणगाई जहण्णेणं तिन्नि पलिओ माई उक्कोसाईं ' તેઓની જઘન્ય આયુ પાપમના અસંખ્યાતમા ભાગથી હીન ત્રણ यहयोय.
જીવાભિગમસૂત્ર