Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
२७०
भगवतीसूत्रे 'वण्णओ' वर्णतः वर्णमपेक्ष्य 'कालनीलपीयलोहिय मुकिल्लाई' काल-नील-पीतलोहित-शुक्लाम्-कालादिवर्णपञ्चकोपेतान् पुद्गलान् आहरन्ति । गन्धमाश्रित्याह'गंधओ' गन्धतः-गन्धापेक्षया 'सुरभिगंधाई' सुरभिगन्धादिकम्-सुरभिदुरभिगन्धयुक्तान् आहरन्ति । रसमाश्रित्याह-'रसओ' रसत: रसापेक्षया 'तित्ताई' तिक्तादिकम्-तिक्तकटुकपायाम्लमधुररूप-रसपञ्चकम्-पञ्चरसोपेतान पुद्गलान् आहरन्ति। स्पर्शमाश्रित्याह-'फासओ' स्पर्शतः स्पर्शापेक्षया 'कक्खडाई कर्कशादिकम्-कर्कशमृदु-गुरु-लघु-शीतोष्ण-स्निग्ध-रूक्षरूपअष्टस्पर्शयुक्तान् पुद्गलान् आहरन्ति पृथिवोकायिक जीवा इति। 'सेसं शेषं कथितावशिष्टं तहेव' तथैव यथा नारकाणां तथा पृथिवीकायिकानामपि विज्ञेयम् । तथाहि-"जाइं भंते ! लुक्खाई आहरेंतिताई कि पुढाई अपुट्ठाई ? जाइं पुट्ठाई ताई कि ओगाढाई अणोगाढाई" वर्ण की अपेक्षा से ये पृथिवीकायिक जीव कालनील आदि पांचों वाँ से युक्त पुद्गलों का आहार करते हैं । गंध की अपेक्षा से-सुरभिदुरभि गंघ से युक्त, रस की अपेक्षा से--तिक्त, कुटुक, कषाय, अम्ल और मधुर इन पांच प्रकार के रसों से युक्त, स्पर्श की अपेक्षा से-कर्कश, मृद, लघु, शीत, उष्ण, स्निग्ध और रुक्ष इन आठ प्रकार के स्पर्श से युक्त पुद्गलों का आहार करते हैं। सेस-इनके आहार के विषय में कथन से जो बाकी बचा है वह तहेव' जैसा नारकजीवों के प्रकरण में नारकों के आहार के विषय में कहा गया है वैसा ही इनके आहार के विषय में जानना चाहिये । वह इस प्रकार से है "जाइं भंते ! लुक्खाइं आहारेंति ताई किं पुट्ठाई अपुट्ठाई ? जाई पुट्ठाई ताई कि ओगाढाइं अणोगाढाई" इत्यादि । हे भदन्त ! जिन रूक्ष आहार पुद्गलों को ये आहाररूपसे ग्रहण કેવા પગલોને આહારરૂપે ગ્રહણ કરે છે? વર્ણની અપેક્ષાએથી આ પૃથિવીકાયિક જીવે કાલ નીલ આદિ પાંચે વોંયુકત પુદગલોને આહાર કરે છે.
ગંધની અપેક્ષાએ સુગંધ યુક્ત અને દુર્ગંધ યુક્ત, રસની અપેક્ષાએ તિક્ત, કડવો, કષાય, ખાટો અને મધુર એ પાંચ રસથી યુક્ત, સ્પર્શની અપેक्षार ४४२, भूड, गुरु, सधु, शीत, B], स्नि, मने ३६, से माह
२॥ २५शवाज सोनी मा२ पृथिवी यि । ४२ छ. 'सेस' तमना मारना विषयमा ४थन ज्यु छे ते सिवायनुं मधु थन "तहेव" નારક જીવાના પ્રકરણમાં નારક જીના આહારના વિષયમાં કહ્યા પ્રમાણે જ अभाव. ते थन मा प्रभारी छ-"जाई भते ! लुक्खाइ आहारेति ताई कि पुदाई अपुदाई? जाई पुट्ठाई ताई कि ओगाढाई अणोगाढाइं" त्यादि.
હે ભદન્ત ! જે રૂક્ષ આહાર યુગલોને તેઓ આહાર રૂપે ગ્રહણ કરે છે તે રક્ષ આહાર પુદ્ગલો આત્મ પ્રદેશની સાથે સ્પષ્ટ હોય છે કે અસ્પષ્ટ હોય છે? એટલે કે આત્મપ્રદેશની સાથે પૃષ્ટ રૂક્ષ આહાર પુદ્ગલોને તેઓ આહાર
શ્રી ભગવતી સુત્ર : ૧