Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयचन्द्रिकाटीका श०१ उ० ३ तृतीयोद्देशकविषयविवरणम् ५३५ जनक शरीरम् । शरीरजनको जीवः । उत्थानकर्मादीनामस्तित्वम् । उदीरणगर्हणसंवरणानां मध्ये कस्योदीरणम्। किम्-उदीरणायोग्यस्योदीरणम् अथवा उत्थानादिनोदीरणम् ? अनुदीर्णस्योपशमनम् । पूर्ववत्मदर्शनप्रकारः। उदयमाप्तकर्मणां निर्जरणम् । नैरयिकादिस्तनितकुमारांतजीवविषये वेदनविचारः । पृथिवीकायिकानां कि कांक्षामोहनीयस्य वेदनं न भवतीति प्रश्नः। भवतीत्युत्तरम् । तेषां किं तर्कसंज्ञाप्रज्ञामनोवचनानि सन्तीति प्रश्नः, नेत्युत्तरम् । तथापि वेदयतीति, जिनोक्ते सत्यता। एवं चतुरिन्द्रियजीवपर्यन्तविचारः। सामान्यजीववत् पंचेन्द्रियतिरश्च आरभ्य वैमानिकपर्यन्तं विचारः। श्रमणाः कांक्षामोहनीयं वेदयन्ति न वेति प्रश्नः । प्रकार और उनके कारणों का प्रदर्शन । प्रमाद और योग का विचार । प्रमादजनक योग । योगजनक वीर्य। वीर्यजनक शरीर। शरीरजनक जीव । उत्थान कर्म आदि का अस्तित्व । उदीरण, गर्हण, संवरण, इनके बीच में किसकी उदीरणा। क्या उदीरणयोग्य की उदीरणा अथवा उत्थानादि द्वारा उदीरणा ? । अनुदीर्ण का उपशमन । पूर्व की तरह प्रदर्शन प्रकार। उदयप्राप्त कर्मों का निर्जरण। नैरयिक से लेकर स्तनितकुमार तक जीवों के विषय में वेदना का विचार । पृथिवीकायिकजीवों को क्या कांक्षामोहनीय का वेदन होता है ? ऐसा प्रश्न । हाँ होता है, ऐसा उत्तर। उनके क्या तर्क, संज्ञा, प्रज्ञा, मन और वचन होते हैं ? यह प्रश्न । नहीं होता हैं ऐसा उत्तर । " तथापि वेदयति" इस जिनोक्त में सत्यता। इसी तरह चतुरिन्द्रिय जीव पर्यन्त विचार । सामान्य जीवकी तरह पंचे. न्द्रिय तिर्यंच से लेकर वैमानिक पर्यन्त विचार । श्रमण कांक्षामोहनीय कर्म का वेदन करते हैं, अथवा नहीं करते हैं? ऐसा प्रश्न । वेदन करते हैं, વિચાર, પ્રમાદજનક યુગ, ગજનક વીર્ય, વીર્યજનક શરીર, શરીરજનક જીવ ઉત્થાન કર્મ આદિનું અસ્તિત્વ. ઉદીરણ, ગર્હણ એના સંવરણમાં કોની ઉદીરણા, શું ઉદીરણગ્યની ઉદીરણા? અથવા ઉત્થાનાદિ દ્વારા ઉદીરણા અનુદીર્ણનું ઉપશમન. આગળ મુજબ પ્રદર્શન પ્રકાર, ઉદયપ્રાપ્ત કર્મોનું નિર્ધારણ, નારકોથી લઈને સ્વનિતકુમાર સુધીના જીના વિષયમાં વેદનાને વિચાર, પૃથ્વીકાયિક જીવને શું કાંક્ષામહનીયનું વેદના થાય છે? એ પ્રશ્ન “ થાય છે.” એવો ઉત્તર. "शु तेभने , सी, प्रज्ञा, मन मने क्यन डाय छ ? ” मेरो प्रश्न “ नथी डात " मेव उत्तर. “ तथापि वेदयति" ! निनात वयनमा सत्यता. या પ્રમાણે ચતુરિન્દ્રિય સુધીના જીવન વિચાર. સામાન્ય જીવની જેમ પંચેન્દ્રિય તિય"ચથી લઈને વૈમાનિક સધીને વિચાર. “ શ્રમણ, કાંક્ષામેહનીય કર્મનું વેદન કરે છે કે નથી કરતા ? ” એવો પ્રશ્ન “વેદન કરે છે” એવો ઉત્તર,
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧
