Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi

Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

View full book textPrevious | Next

Page 633
________________

६१०
भगवतीसूने संपतिकाले-भविष्यकाले चाभावादिति, तद्वितीयभेदोऽपि निराकृतः २ । अथ तृतीयं भेदं स्वीकुर्वन्नाह-'अणुदिणं उदीरणाभवियं कम्मं उदीरेइ ' अनुदीर्णमुदीरणाभव्यं कर्म उदीरयति, स्वरूपतोऽनुदीर्णम् , किन्तु अनन्तरसमये एवोदीरणा भव्यम् उदीरणायोग्यं कर्म उदीरयति, विशिष्टयोग्यतायाः प्राप्तत्वात् , इति तृतीयो भेदः स्वीकृतः ३ । अथ चतुर्थ भेदं निराकरोति-' णो उदयागंतरपच्छाकडं कम्म उदीरेइ' नो उदयानन्तरपश्चात्कृतं कर्मोंदीरयति, उदयानन्तरसमये पश्चात्कृतं उदीरणा आगे कभी नहीं होगी, वह अनुदीर्ण है । तात्पर्य यह कि जो कर्म उदयावलिका में प्रविष्ट नहीं हुआ है वह अनुदीर्ण है। ऐसा जो अनुदीर्ण कर्म होता है, उसकी उदीरणा वर्तमानकाल में और भविष्यकालमें नहीं होती है। अर्थात् अनुदीर्ण कर्म की उदीरणा नहीं होती है। इस तरह द्वितीय भेद भी निराकृत हो गया ( हट गया)। अब तीसरे भेद को स्वीकार करते हुए उसके विषय में सूत्रकार कहते हैं कि"अणुदिण्णं उदीरणाभवियं कम्मं उदीरेइ ! जो स्वरूप से अनुदीर्ण है, परन्तु अनन्तर समयमें ही उदीरणा होने के योग्य है, ऐसा कर्म अनुदीर्ण उदीरणाभविक कहा गया है जीव ऐसे ही कर्मकी विशिष्ट योग्यताको प्राप्त होने के कारण उदीरणा करता है । अर्थात् ऐसा कर्म विशिष्टयोग्यता को प्राप्त हो जाता है । अतः वह उदीरणा के योग्य हो जाता है । इस तरह यह तृतीय भेद अङ्गीकार किया है । अब चतुर्थ भेद का निराकरण करते हुए सूत्रकार कहते हैं कि-" णो उदयाणंतरपच्छाकडं कम्म उदीरेइ” उदयानन्तर पश्चात्कृत कर्म की जीव उदीरणा नहीं करता हैથવાની નથી તે કમને પણ અનુદીર્ણ કર્મ કહે છે. તાત્પર્ય એ છે કે જે કર્મ ઉદયાવલિકામાં આવ્યું નથી તે કર્મને અનુદીર્ણ કર્મ કહે છે. એવું જે અનુદીર્ણ કર્મ હોય છે તેની ઉદીરણા વર્તમાનકાળમાં અને ભવિષ્યકાલમાં થતી નથી. એટલે કે અનદીણું કર્મની ઉદીરણા થતી નથી. આ રીતે બીજા ભેદનું નિરાકરણ પણ થઈ ગયું.
वेत्री मेहनी स्वी॥२ ४२ता सूत्रा२ ४ छ -“अनुदिण्णं उदीरणा भवियं कम्मं उदीरेइ" रे म २१३५थी मनु छ ५५ ५४ीन समयमा ઉદીરણ થવાને ગ્ય છે તે કર્મને “અનુદીર્ણ ઉદીરણાભવિક” કહેવામાં આવેલ છે. ઉદીરણાની ગ્યતાવાળાં હોવાને કારણે એવા કર્મની જ જીવ ઉદીરણ કરે છે. એટલે કે એવાં કર્મ વિશિષ્ટ યોગ્યતાને કારણે ઉદીરણાને લાયક બની જાય છે. આ રીતે આ ત્રીજા ભેદને સ્વીકાર કરવામાં આવ્યું છે. હવે शोथा मेनु २५टी४२४४ ४२वाने भाटे सूत्र४२ ४ छ-"णो उदयाणंतरपच्छाकर्ड कम्मं उदीरेइ" यानन्त२ ५श्वात्मनी ही२५॥ ५४४ ०१ ४२तो नथी-२
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧


Page Navigation
1 ... 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879