Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 868

प्रमैयचन्द्रिकाटीका श०१७०५सू०९ पञ्चेन्द्रियतिरश्चां स्थितिस्थानादिवर्णनम् ८४५ शरीरद्वारेऽयं विशेषो द्रष्टव्यस्तथाहि-" असंखेज्जेसु णं भंते! पंचिदियतिरिक्खजोगियावासेसु पंचिंदियतिरिक्खजोणियाणं केवइया सरीरा पन्नत्ता?, गोयमा ! चत्तास्,ि तं जहा-ओरालिए वेउधिए तेयए कम्मए' नरकापेक्षया पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकानामियानेव भेदो यत् एषां पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकानां चत्वारि शरीराणि भवन्ति नारकाणां त्रीणि औदारिकशरीराभावादिति भावः । यथा मिश्रदृष्टौ नारकाणामशीतिभङ्गाः क्रोधोपयुक्ता अपि, इत्यादि, तथा पश्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकानां मिश्रदृष्टौ अशीतिर्भवन्ति क्रोधोपयुक्ता अपि मानोपयुक्ता अपि, इत्यादिरूपेणाउनके स्थितिस्थान असंख्यात कहे गये हैं। (तं जहा) जैसे-"जहणिया ठिई, समयाहिया जहणिया ठिई, दुसमयाहिया जाव तप्पाउगुक्कोसिया ठिई " इत्यादि । यह सब पूर्वमें कथित नारकप्रकरणकी तरह ही जानना चाहिये । (नवरं) जहां २ विशेषता है वह इस प्रकारसे है-एक तो नारक प्रकरणकी अपेक्षा शरीरद्वार में विशेषता है-हे भदन्त ! असं. ख्यात पंचेन्द्रियतिर्यक्योनिकासोंमेंसे प्रत्येक पंचेन्द्रियतिर्यक्योनिका. वासमें वर्तमान पंचेन्द्रियतिर्यक्योनिक जीवोंके कितने शरीर होते हैं ? गौतम! उनके चार शरीर होते हैं। वे इस प्रकार से हैं-औदारिक शरीर१, वैफ्रियशरीर २, तैजसशरीर३, कार्मणशरीर ४। नारकजीवोंकी अपेक्षा पंचेन्द्रियतिर्यग्योनिकों में इतना हो भेद है कि पंचेन्द्रियतिर्यग्योनिकों के चार शरीर होते हैं और नारकांके तीन शरीर होते हैं। उनके
औदारिक शरीर नहीं होता है। जैसे मिदृष्टिवाले नारकोंमें "क्रोधादि उपयुक्त भी होते हैं" इत्यादिरूपसे संबन्धको लेकर ८० भङ्ग नारकोंके स्थितिस्थान ४i छ. (तंजहा) ते म्म! प्रमाणे छ ( जहणिया ठिई, समयाहिया जहणिया ठिई, दुसमया जाव तप्पाउगुक्कोसिया ठिई ) त्यादि. 240 मधु ४थन न॥२४५४२५४मा हा भु०४५ ४ समन्यु. (नवर) यया विशेषता छ ते આ પ્રમાણે છે. હવે નારક પ્રકરણ કરતાં શરીરદ્વારમાં જે વિશેષતા છે તે બતા. વવામાં આવે છે. “હે પૂજ્ય ! અંખ્યાત પચેન્દ્રિય તિર્યચનિકાવાસમાંના પ્રત્યેક પંચેન્દ્રિય તિર્યનિકવાસમાં રહેતા પંચેન્દ્રિય તિર્યકનિક જીને કેટલાં શરીર डीय छ.१, उत्त२-ॐ गौतम ! तेभने न्या२ शरी२ डोय छे-(१) मोहरिशरी२, (२) वैष्ठियशरी२, (3) तैस शरी२ मने (४) मए शरी२. पयन्द्रियतिय. યોનિના જીવોમાં અને નારકમાં એટલે જ ભેદ છે કે નારકને ત્રણ શરીર હોય છે, પણ પંચેન્દ્રિયતિયને ચાર હોય છે. નારકને એક ઔદારિક શરીર હોતું નથી. જેવી રીતે મિશ્રદષ્ટિવાળા નારકમાં ક્રોધાદિયુક્તના ૮૦ ભાંગા કહ્યા છે, એવી જ રીતે પંચેન્દ્રિયતિયચેના મિશ્રદષ્ટિવાળા માં પણ ૮૦
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧