Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
७२८
भगवतीसूत्रे वर्तमानाः पृथिवीकायिकाः 'कि कोहोवउत्तामाणोवउत्ता मायोवउत्ता लोभोवउत्ता' किं क्रोधोपयुक्ताः मानोपयुक्ताः मायोपयुक्ताः लोभोपयुक्ताः, एते पृथिवीकायिका जीवाः क्रोधमानमायालोभैयुक्ता भवन्ति किमिति प्रश्नः। उत्तरयति भगवान्-'गोयमा' इत्यादि । 'गोयमा' हे गौतम ! 'कोहोवउत्तावि' क्रोधोपयुक्ता अपि 'माणोवउत्ता वि' मानोपयुक्ता अपि 'मायोवउत्ता वि' मायोपयुक्ता अपि 'लोभोवउत्ता वि' लोभोपयुक्ता अपि भवन्ति । 'एवं पुढवीकाइयाणं सव्वेसु वि ठाणेसु अभंगयं' एवं पृथिवीकायिकानां सर्वेष्वपि स्थानेष्वभङ्गकम् , पृथिवीकायिका जीवा एकैकस्मिन् कषाये उपयुक्ता बहवः समुपलभ्यन्ते अस्मादेव कारणात् सर्वेषु स्थित्यवगाहनाशरीरसंहननसंस्थानलेश्यादृष्टिज्ञानयोगोपयोगाख्येषु दशस्वपि काइया) जघन्यस्थिति में वर्तमान पृथिवीकायिक जीव (किं कोहोवउत्ता, माणोवउत्ता, मायोवउत्ता, लोभोवउत्ता ) क्या क्रोधोपयुक्त होते हैं ? मानोपयुक्त होते हैं ? मायोपयुक्त होते हैं ? लोभोपयुक्त होते हैं ? अर्थात् ये पृथिवीकायिक जीव क्रोध, मान, माया और लोभ इनसे युक्त होते हैं क्या ? ऐसा यह प्रश्न है । भगवान् इसका उत्तर देते हुए कहते हैं कि(गोयमा !) हे गौतम! (कोहोवउत्ता वि, माणोवउत्ता वि, मायोवउत्ता वि, लोभोवउत्ता वि) ये क्रोध से भी युक्त होते हैं, मान से भी युक्त होते हैं, माया से भी युक्त होते हैं, लोभ से भी युक्त होते हैं। (एवं पुढविकाइया णं सव्वेसु वि ठाणेसु अभंगयं) इस पृथिवीकायिक जीवों के समस्त स्थानों में भी अभंगक-भंगाभाव है। क्यों कि पृथिवीकायिक जीव एक एक कषाय में उपयुक्त बहुत पाये जाते है इसी कारण स्थिति,१ अवगाहना२, शरीर३, संहनन४, संस्थान५, लेश्या६, दृष्टि७, ज्ञान८, અસંખ્યાત લાખ પૃથ્વીકાયિકાવાસમાંના પ્રત્યેક પૃથ્વીકાયિકાવાસમાં જઘન્યરિથતિ से २उना। पृथ्वीयि वो " किं कोहोवउत्ता, माणोवउत्ता, मायोव उत्ता, लोभोवउत्ता?" धा५युत डाय छ ? भानोपयुत डाय छ ? भायोपयुत હોય છે? લેપયુકત હોય છે? શું તે પૃથ્વીકાયિક છે ક્રોધ, માન, માયા અને લોભથી યુક્ત હોય છે? એ આ પ્રશ્ન છે.
उत्तर-(गोयमा) गौतम ! “कोहोवउत्तो वि, माणोव उत्ता वि, मायोबउत्ता वि, लोभोवउत्ता वि) तेसोधथी ५५ युटत डाय छ, मानथी ५५ યુક્ત હોય છે, માયાથી પણ યુક્ત હોય છે, અને લેભથી યુક્ત પણ હોય છે. "एवं पुढवीकाइयाणं सव्वेसु वि ठाणेसु अभंगयं” मा पृथ्वीयि४ वानां તમામ સ્થાને માં અભંગ––ભાંગાઓને અભાવ છે. કારણ કે એકે એક કષાયથી ચુત પૃથ્વીકાયિક છે ઘણા હોય છે. તેથી જ સ્થિતિ, અવગાહના, શરીર,
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧