Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
प्रमेयचन्द्रिकाटीका श. १ उ० १ सू० २८ संवृतानगारनिरूपणम् ३५१ वृतस्य परंपरा तु दीर्घा, उत्कर्षतः अपार्धपुद्गलपरावर्तप्रमाणा-विराधना फलत्वात्तस्याः। तथाचोभयत्र परंपराया तारतम्यमिति । उत्तरयति भगवान्-'हता गोयमा' हन्त ! हे गौतम ! 'सिज्झइ ' सिध्यति 'जाव अंत करेइ यावत् अंत करोति, यावच्छब्देन 'बुज्झइ, मुच्चइ-परिनिव्वाइ, सव्वदुक्खाणं " बुध्यते मुच्यते परिनिर्वाति सर्वदुःखानाम् , इति संग्राह्यम् । पुनः पृच्छति-से केणटेणं' तत्केनार्थेन ? केन कारणेन एवमुच्यते संवृतोऽनगारः सिध्यति बुध्यते मुच्यते परिनिर्वाति सर्वदुःखानामन्तंकरोतीति । भगवानाह-'गोयमा !' हे गौतम ! 'संवुडे अणगारे ' संवृतोऽनगारः 'आउय वज्जाओ सत्तकम्मपयडीओ' आयुधित चारित्रवाले संवृत अनगार की सात आठ भव प्रमाण परंपरा इतर असंवृत अनगार की परंपरा से बहुत थोड़ी होती है। तथा जो असंवृत अनगार है उसकी परंपरा इससे बहुत अधिक लम्बी कही गई है और वह उत्कृष्ट से अपार्ध पुद्गलपरावर्तप्रमाणवाली होती है। कारण कि असंवृत की परंपरा विराधना की फलरूप है । इस तरह दोनों की परंपरामें तारतम्य जानना चाहिये।
"हंता गोयमा ! सिज्झइ, जाव अंतं करेइ " में यावत् पदसे 'धुज्झइ, मुच्चइ, परिनिव्वाइ, सव्वदुक्खाणं" इन पदों का संग्रह किया गया है । पुनः गौतमस्वामीने प्रभुसे प्रश्न किया कि हे भगवन् ! " से केणटेणं " आप ऐसा किस कारण से कह रहे हैं कि संवृत अनगार सिद्ध हो जाता है, मुक्त हो जाता है, परिनिवृत हो जाता है और वह समस्त दुःखों का अन्त कर देता है ” ? तब प्रभुने इसका उत्तर दिया આરાધન કરનારા સંવૃતઅણગારની સાત આઠ ભવ પ્રમાણુ પરંપરા અસંવૃત અણગારની પરંપરા કરતાં ઘણું જ ઓછી હોય છે. તથા અસંવૃત અણગારની પરંપરા તેના કરતાં ઘણી જ લાંબી કહી છે. તે પરંપરા ઉત્કૃષ્ટની અપેક્ષાએ અપાઈ પુદગલ પરાવર્ત પ્રમાણવાળી હોય છે. કારણ કે અસંવૃતની પરંપરા વિરાધનાના ફળરૂપ હોય છે. આ પ્રકારનું અંતર બન્નેની પરંપરામાં સમજવું.
" हंता गोयमा ! सिज्झइ, जाव अंतंकरेइ” 2 पायमा 'यावत' शपथी “ बुज्झइ, मुच्चइ, परिनिव्वाइ, सव्वदुक्खाणं " २ पहोनी समावेश કરાય છે. વળી ગૌતમ સ્વામીએ મહાવીર પ્રભુને પ્રશ્ન પૂછળ્યો છે કે–હે ભગવાન! "सेकेणठेणं" मा५ ॥ २णे ये ४ा छ। सवृतमा२ सिद्ध થાય છે, બુદ્ધ થાય છે, મુક્ત બને છે, પરિનિવૃત થાય છે, અને તે સમસ્ત દઓને અંત કરે છે?” ત્યારે ભગવાને તેનો આ પ્રમાણે જવાબ આપે
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧