Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
प्रमेयचन्द्रिकाटोका श. १ उ०२ सू० ७ मनुष्याणामाहारादिकनिरूपणम् ४५७
,
"
6
नातं ' नानात्वं=भेदः, स चायम् -' जे महासरीरा ' ये महाशरीरा मनुष्यास्ते 'बहुतराए पोरगले आहारेति' बहुतरान् पुदलान् आहरन्ति नैरयिकवत्कथनात्, बहुतरान पुलान् परिणमयन्ति, बहुतरान् पुद्गलान् उच्छ्वसन्ति बहुतरान् पुद्गलान् निःश्वसन्तीति । तथा ' ते आहच्च आहारेति ते आहत्याहरन्ति ते महाशरीराः आहत्य = विलम्ब्य विरम्य विरम्येत्यर्थः आहरन्ति = आहारग्रहणं कुर्वन्ति, कदाचिदाहरन्ति कदाचिन्नाहरन्तीति भावः । नारकसूत्रे - ' अभिक्खणं आहारेति ' इत्यस्य स्थाने मनुष्यसूत्रे 'आहच्च आहारेति' इति भण्यन्ते, एतावान भेदः । देवकुर्वादियुगलिका महाशरीराः, ते च कावलिकाहारेण कदाचिदेवाहरन्ति " अट्टमभत्तस्स आहारो " इति वचनात् । 'जे अप्पसरीरा ते ' येऽल्पशरीरास्ते ' अपतराए पोग्गले अल्पतरान् पुद्गलान् ' आहारेति ' आहरन्ति । उसमें भेद इस प्रकार से हैं- मनुष्यों में जो महाशरीरवाले मनुष्य | वे " बहुतरान् पुद्गलान् आहरन्ति " बहुतर पुगलों का आहार करते हैं। बहुत पुलोंको परिणमाते हैं, बहुत पहलोंको उच्छ्वास रूप से ग्रहण करते हैं, बहुत पुलोंको निःश्वासरूप से बाहर निकालते हैं । तथा " ते आहत्याहरन्ति " वे महाशरीरवाले मनुष्य ठहर २ कर आहार करते हैं । कभी करते हैं, कभी नहीं करते हैं । नारकसूत्र में " अभिक्खणं आहरति " इसकी जगह मनुष्यसूत्र में “ आहच्च आहरति " ऐसा पढना चाहिये । इतना भेद है। देवकुरु आदि के युगलिया मनुष्य महाशरीरवाले होते हैं। वे कवलाहाररूप से आहार कदाचित् ही करते हैं। क्योंकि इनका आहार " अट्टमभत्तस्स आहारो तीन दिन के बाद होता है । 'जे अप्पसरीरा ते अपप्तराए पोग्गले
परन्तु
37
"
भनुष्योभां ने भडाशरीरवाणा मनुष्यो छे तेथे 'बहुतरान् पुद्गलान् आहरन्ति' ઘણા વધારે પુદ્ગલાને આહાર કરે છે, વધારે પુદ્ગલાનું પરિણમન કરે છે, વધારે પુદ્ગલાને ઉચ્છ્વાસ રૂપે ગ્રહણ કરે છે અને વધારે પુદ્ગલાને નિઃશ્વાસ રૂપે બહાર કાઢે છે तथा–“ ते आहत्याहरन्ति " ते महाशरीरवाजा मनुष्य થેાલી થાભીને (રહી રહીને) આહાર કરે છે-મતલખ કે કયારેક કરે છે અને કચારેક नथी उश्ता. नार४सूत्रभां " अभिक्खणं आहारेन्ति " ४धुं छे, तेनी न्याये મનુષ્યસૂત્રમાં आहच आहारेन्ति " मे प्रमाणे सभवं मन्नेमां भाटखेो ભેદ છે. દેવકુરુ આદિના યુગલિયા મનુષ્યા મહાશરીરવાળા હોય છે તેએ કયારેક કયારેક જ કવલ આહારરૂપે આહાર ગ્રહણ કરે છે. તાત્પર્ય કે,
66
66
अट्टममत्तस्स आहारो " तेसो भए हिवसे भाहार से छे " जे अप्पसरोरा ते अप्पराए पोगले आहारेन्ति” अध्यशरीरवाजा मनुष्यो मोछा युद्दगसोने भाडार
भ० ५८
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧