Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti


Previous | Next

Page 550
________________

प्रमेयचन्द्रिकाटीका श०१ उ० २ सू० १४ असश्यायुष्क निरूपणम्
५२७
"
असंज्ञी सन् यत् परभवयोग्यमायुर्बध्नाति तदसंज्ञ्यायुरिति कथ्यते । 'तं जहा' तद्यथानेरइय असन्निआउए ' नैरयिकासंज्ञयायुष्कम् - नैरयिकप्रायोग्यमसंज्ञयायुनैरयिकासंज्ञ्यायु:, ' तिरिक्ख जोणिय असन्निआउए' तिर्यग्योनिका संज्ञयायुष्कम् - तिर्यग्योनिक प्रायोग्यम संश्यायुस्तिर्यग्योनिकासंज्ञयायुः, 'मणुस्सअसन्निआउए' मनुष्यासंश्यायुष्कम् - मनुष्यप्रायोग्य संश्यायुष्कम्, 'देवअसन्निआउए' देवासंज्ञयायुष्कम् - देवमायोग्यमसंज्ञयायुष्कमिति । असंज्ञयायुरिति-असंज्ञिन आयुरिति तु सम्बन्धमात्रेणापि भवति यथा भिक्षोः पात्रम्, अतोऽसंज्ञिजीवकृतत्वलक्षणसम्बन्ध विशेषप्रदर्शनायाहप्रकारका असंज्ञी आयुष्क कहा गया है । असंज्ञि आयुष्क इस भव में असंज्ञी होकर जो जीव परभवयोग्य आयुका बंध करता है, वह असंज्ञी आयुष्क शब्दका अर्थ है । यह असंज्ञो आयुष्क ४ चार प्रकार कहा गया है - नैरधिकअसंज्ञी आयुष्क, तर्यक्योनिक असंज्ञी आयुष्क, मनुष्य असंज्ञी आयुष्क और देव असंज्ञी आयुष्क । असंज्ञी हो कर जो जीव नैरयिकप्रायोग्य आयुको बांधता है वह नैरयिक असंज्ञी आयुष्क है । तिर्यञ्च योनिवाले जीवों के प्रायोग्य आयु को जो असंज्ञी जीव बांधना है, वह तिर्यग योनिक आयुष्क है। मनुष्यके प्रायोग्य आयु को जो असंज्ञी जीव बांधता है। वह मनुष्य असंज्ञी आयुष्क है। देव के प्रायोग्य आयु का जो असंज्ञी जीव बंध करता है वह देवासंज्ञ्यायुष्क है । " असंज्ञिनः आयुः इति असंज्ञ्यायुः ऐसा तो संबंध मात्रसे भी होता है। जैसे कि “भिक्षोः पात्रं" भिक्षुका पात्र “भिक्षुपात्र"
पण्णत्ते " यार प्रहारना असंज्ञि आयुष्यवाजा वो उद्या हे या लवभां અસંન્નિ રૂપે જન્મીને જે જીવો પરભવ ચૈગ્ય આયુષ્યને મધ ખાંધે છે તે જીવોને અસજ્ઞિઆયુષ્યવાળા કહે છે.
તે અસ'ઝિઆયુષ્યવાળા જીવો ચાર પ્રકારના કહ્યા છે–(૧) નૈરિયેક અસ'નાિ આયુષ્યવાળા, (૨) તિય`ચ ચેાનિક અસ'સિઆયુષ્યવાળા, (૩) મનુષ્ય અજ્ઞિ આયુષ્યવાળા અને (૪) દેવ અસન્નિઆયુષ્યવાળા. જે અસંજ્ઞી જીવો નૈરયિક પ્રાયેાગ્ય આયુષ્યના બધ બાંધે છે તેને નૈરયિક અસંજ્ઞિઆયુષ્યવાળા કહે છે. જે અસ’જ્ઞી જીવ તિય ચ ાનિવાળા જીવાને પ્રાયેાગ્ય આયુષ્યને અધ બાંધે છે તેને તિક્ષેાનિક અસની આયુષ્યવાળા કહે છે. જે અસંજ્ઞી જીવ મનુષ્યના પ્રાચેાગ્ય આયુષ્યના બધ માંધે છે તેને મનુષ્ય અસંજ્ઞી આયુષ્ય વાળા કહે છે. જે અસંગી જીવેા દેવાના પ્રાયેાગ્ય આયુષ્યના અધ બાંધે છે तेने द्वेवमसाज्ञी आयुष्यवाजा आहे छे. “ असंज्ञिन आयुः इति असंज्ञ्यायुः અસ'નીનું આયુ તે અસફ્યાયુ એવું તે સંબંધ માત્રથી પણ થાય છે. જેમ કે भिक्षोः पात्रं " लिक्षुनुं यात्र, ते 'भिक्षुपात्र' लिक्षुपात्र अहेवाय छे. तेथी
"
66
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧

Loading...

Page Navigation
1 ... 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879