Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
________________
३४८
भगवतीसूत्रे
नोति अनादिकं चानवताग्रम् दीर्घाध्वम् चातुरन्तसंसारकान्तारं व्यतिव्रजति, तत्तेनार्थेन गौतम! एवमुच्यते संतृतोऽनगारः सिद्धयति, यावत् अन्तं करोति ॥२८ ___टीका-पूर्वमसंदृतस्य संसारपरिभ्रमणात्मकं फलं कथितम् , तद्भिन्नस्यसंवृतस्य किं फलं भवतीत्याह-'संघुडे णं' इत्यादि। 'संवुडे णं भंते अणगारे' संतृतः खलु भदन्त ! अणगारः किं 'सिज्झइ' सिध्यति, 'जाव सव्वदुक्खाण मंतं करेइ ' यावत् सर्वदुःखानामन्तं करोति यावच्छब्देन ' बुज्झइ-मुच्चइ परिनिकरता । (अणादियं च णं कम्मं अणवदग्गं दीहमद्धं चाउरंतसंसारकन्तारं वीईवयइ ) अनादि और अनन्त तथा दीर्घकाल या दीर्घ मार्गवाले ऐसे संसारकान्तार का कि जो चतुर्गतिरूप या चार दिशारूप विभागवाला है। उल्लंघन कर देता है। (से तेणढेणं गोयमा ! एवं वुच्चइ संधुडे अणगारे सिज्झइ जाव अंतं करेइ) इस कारण हे गौतम ! मैं ऐसा कहता हूं कि संवृत अनगार सिद्ध होता है यावत् वह अन्त कर देता है।
टीकार्थ-सूत्रकार ने इसके पहले सूत्रद्वारा असंवृत अनगार को संसार में परिभ्रमण करनेरूप फलकी ही प्राप्ति होती है-इस लिये असंघृत अवस्थाका फल केवल संसार परिभ्रमणरूप प्रकट किया। संवृत अवस्था इस असंवृत अवस्था से बिलकुल भिन्न अवस्था है अतः इसका क्या फल होता है इस बातको स्पष्ट करने के लिये सूत्रकार कह रहे हैं कि "संवुडे णं” इत्यादि।" इसमें गौतमस्वामीने यह प्रश्न किया है कि हे भदन्त ! जो संवृत अनगार होता है वह क्या करता है ? इन्हीं वदग्गं दोहमद्धं चाउरंतसंसारकंतारं वीईवयइ ) मना मन मनत तथा દીર્ઘકાળવાળા અને દીર્ઘમાર્ગવાળા ચાર ગતિવાળા અથવા ચાર દિશારૂપ विभागोवाणा ससातारने ते पा२ ४२ छे. (से तेणट्रेणं गोयमा ! एवं वुच्चइ संवुडे अणगारे सिज्झइ जाव अंतं करेइ ) 3 गौतम ! परीत २d है
छु सक्त म॥२ सिद्ध भने छ, भुत पने छ, परिनिવૃત થાય છે અને સમસ્ત દુઃખોનો અંત કરી નાખે છે.
ટીકાથ–સૂત્રકારે આગળના સૂત્રમાં એ વાત બતાવી છે કે અસંવૃત અણગારને સંસારમાં પરિભ્રમણ કરવારૂપ ફળની પ્રાપ્તિ થાય છે-આ રીતે અસંવૃતતાનું સંસાર પરિભ્રમણરૂપ ફળ સૂત્રકારે દર્શાવ્યું છે. તે અસંવૃતાવસ્થા કરતાં સંવૃતાવસ્થા તદ્દન ભિન્ન છે. તેથી સંવૃતાવસ્થાનું શું ફળ પ્રાપ્ત થાય છે मे वातनुं स्पष्टी३२५ ४२वाने भाटे सूत्रधारे " संवुडेणं" त्याहि ५४ भूयो છે. તેમાં ગૌતમ સ્વામીએ મહાવીર પ્રભુને એ પ્રશ્ન પૂછયો છે કે, હે ભદન્ત ! સંવૃત અણગાર શું કરે છે? તેમના તે પ્રશ્નને ઉત્તર આ સૂત્ર દ્વારા આ
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧